Bilim Felsefesi, felsefenin diğer disiplinleriyle karşılaştırıldığında oldukça yeni sayılabilecek bir felsefe disiplinidir. Felsefenin bilimi ve bilimsel bilgiyi ele alıp soruşturan bir alt disiplinidir. Bilim felsefesi, özellikle bilimin ve bilimsel bilginin ne olduğundan hareketle bilimsel yöntemin ve bilimsel teorilerin yapısının ve dilinin ne olduğuna kadar pek çok konu ve sorunu ele alan felsefi bir araştırmadan meydana gelir. Bilim hakkında yürütülen tüm bu araştırmalar, felsefi bir bakış açısı altında eleştirel bir yaklaşımla ele alınarak soruşturulur.

The distinction between context of discovery and context of justification points out to the difference between the generation a new idea or hyphotesis and the testing of it. Although the distinction is attributed to Hans Reichenbach and Karl Popper, Larry Laudan argues that the history of distinction is dates back to the debates of scientific in the seventeenth century. While in the seventeenth and eighteenth centuries there was no need to distinguish between discovery and justification, in the twentieth century discovery (...) and justification were considered two separate processes. In this paper, it will be argued that the distinction between the context of discovery and justification is untenable given that the history of science is a part of scientific research, as expressed by philosophers such as Kuhn and Feyerabend. (shrink)

Bu tezimizde klasik İslam düşüncesine, Yunan felsefesiyle olan irtibatına, klasik İslam düşüncesinde astronomi ve astroloji alanlarının oluşumu, gelişimi, bu alanlar içerisinde gerçekleşen düşünce üretimi ve astronomi- astrolojinin kozmoloji ile olan ilişkisi ele alınmaya çalışılmıştır. İlk bölümde İslam düşüncesinin ortaya çıkışına ve bu düşünce geleneği içerisinde geniş bir yer tutan astronomi ve astrolojinin ilimler sınıflandırılmasındaki yerlerine Fârâbî ve İbn Sînâ'nın ilimler sınıflandırması çerçevesinde değinilmiştir. İkinci bölümde ise klasik İslam düşüncesinde astronominin ortaya çıkışı, bu gelenekteki gelişmeleri ve önemli gördüğümüz İslam astronomlarından Bîrûnî, (...) İbn Heysem ve Nasîruddîn Tûsî'nin astronomiye katkılarına değinilmiştir. Üçüncü bölümde İslam düşüncesinde astronomi gibi önemi bir yeri olan astrolojinin de ne olduğu, bu düşünce geleneği içerisindeki yeri ve astronomi-astroloji ilişkisini gözeten, astroloji alanında düşünce üreten Kindî, Bîrûnî, Fârâbî ve İhvân-ı Safâ topluluğunun astrolojiye olan bakış açıları üzerinde durulmuştur. Çalışmamızın son bölümünde ise astrolojinin astronomi ve kozmolojiyle olan ilişkisine değinilmiş, modern bilimle birlikte astrolojinin neden bilim dışında kaldığına değinilmiştir. (shrink)

Bu tezimizde klasik İslam düşüncesine, Yunan felsefesiyle olan irtibatına, klasik İslam düşüncesinde astronomi ve astroloji alanlarının oluşumu, gelişimi, bu alanlar içerisinde gerçekleşen düşünce üretimi ve astronomi- astrolojinin kozmoloji ile olan ilişkisi ele alınmaya çalışılmıştır. İlk bölümde İslam düşüncesinin ortaya çıkışına ve bu düşünce geleneği içerisinde geniş bir yer tutan astronomi ve astrolojinin ilimler sınıflandırılmasındaki yerlerine Fârâbî ve İbn Sînâ'nın ilimler sınıflandırması çerçevesinde değinilmiştir. İkinci bölümde ise klasik İslam düşüncesinde astronominin ortaya çıkışı, bu gelenekteki gelişmeleri ve önemli gördüğümüz İslam astronomlarından Bîrûnî, (...) İbn Heysem ve Nasîruddîn Tûsî'nin astronomiye katkılarına değinilmiştir. Üçüncü bölümde İslam düşüncesinde astronomi gibi önemi bir yeri olan astrolojinin de ne olduğu, bu düşünce geleneği içerisindeki yeri ve astronomi-astroloji ilişkisini gözeten, astroloji alanında düşünce üreten Kindî, Bîrûnî, Fârâbî ve İhvân-ı Safâ topluluğunun astrolojiye olan bakış açıları üzerinde durulmuştur. Çalışmamızın son bölümünde ise astrolojinin astronomi ve kozmolojiyle olan ilişkisine değinilmiş, modern bilimle birlikte astrolojinin neden bilim dışında kaldığına değinilmiştir. (shrink)

Bilime ve bilimsel bilgiye yönelik yaygın görüş, bilimin objektif bir faaliyet olduğudur. Bu görüş bilimsel bilginin elde edilmesinde, bilim insanlarının nesnel bir tavır sergilediğini ve onların sosyal faktörlerden etkilenmediğini varsaymaktadır. Yirminci yüzyılın ikinci çeyreğinde, Viyana Çevresi ve Karl Popper’ın düşünceleri ile bilimde sosyolojik ve psikolojik unsurların keşif bağlamı içerisinde görülebileceği, bilimsel kuramların ve araştırmaların gerekçelendirilmesine yönelik girişimlerin ise yalnızca nesnel, epistemik çalışmalardan oluştuğu ileri sürülmektedir. Keşif bağlamı ve gerekçelendirme bağlamı adı altında yapılan bu ayrıma ilişkin iddialar, Thomas Kuhn’un 1962 yılında (...) yayımlanmış olan ‘Bilimsel Devrimlerin Yapısı’ adlı kitabında vurguladığı argümanlar ile sekteye uğramaktadır. Kuhn, sosyal ve psikolojik etkenlerin her iki bağlamda da yer aldığını ifade etmekte ve bu sebeple keşif ve gerekçelendirme ayrımına karşı çıkmaktadır. Bu çerçevede makalede, Kuhn’un ulaşmış olduğu sonuçlar Güçlü Program’ın öne sürmüş olduğu argümanlar çerçevesinde desteklenerek ortaya konulmaktadır. (shrink)

Bilime ve bilimsel bilgiye yönelik yaygın görüş, bilimin objektif bir faaliyet olduğudur. Bu görüş bilimsel bilginin elde edilmesinde, bilim insanlarının nesnel bir tavır sergilediğini ve onların sosyal faktörlerden etkilenmediğini varsaymaktadır. Yirminci yüzyılın ikinci çeyreğinde, Viyana Çevresi ve Karl Popper'ın düşünceleri ile bilimde sosyolojik ve psikolojik unsurların keşif bağlamı içerisinde görülebileceği, bilimsel kuramların ve araştırmaların gerekçelendirilmesine yönelik girişimlerin ise yalnızca nesnel, epistemik çalışmalardan oluştuğu ileri sürülmektedir. Keşif bağlamı ve gerekçelendirme bağlamı adı altında yapılan bu ayrıma ilişkin iddialar, Thomas Kuhn'un 1962 yılında (...) yayımlanmış olan 'Bilimsel Devrimlerin Yapısı' adlı kitabında vurguladığı argümanlar ile sekteye uğramaktadır. Kuhn, sosyal ve psikolojik etkenlerin her iki bağlamda da yer aldığını ifade etmekte ve bu sebeple keşif ve gerekçelendirme ayrımına karşı çıkmaktadır. Bu çerçevede makalede, Kuhn'un ulaşmış olduğu sonuçlar Güçlü Program'ın öne sürmüş olduğu argümanlar çerçevesinde desteklenerek ortaya konulmaktadır. -/- ABSTRACT That science is an objective activity is the common view towards science and scientific knowledge. This view assumes that scientists have an objective attitude isolated from social factors in the process of obtaining scientific knowledge. In the second quarter of the twentieth century, the Vienna Circle and Popper argued that sociological and psychological elements can be seen in the context of discovery and that attempts to justify scientific theories and research are merely objective, epistemic studies. The claims regarding this distinction made under the context of discovery and the context of justification are interrupted by the arguments emphasized by Kuhn in his "The Structure of Scientific Revolutions" published in 1962. Kuhn opposes the distinction between discovery and justification by stating that social and psychological factors are present in both contexts. In this respect, Kuhn's conclusions are supported by the arguments put forward by the Strong Programme. (shrink)