Can green growth policies help protect the environment while keeping the industry growing and infrastructure expanding? The City of Kitakyushu, Japan has actively implemented eco-friendly policies since 1967 and recently inspired the pursuit of sustainable development around the world, especially in the Global South region. However, empirical studies on the effects of green growth policies are still lacking. This study explores the relationship between road infrastructure development and average industrial firm size with air pollution in the city through the Environmental (...) Kuznets Curve (EKC) hypothesis. Auto-Regressive Distributed Lag (ARDL) and Non-linear Auto-Regressive Distributed Lag (NARDL) methods were applied on nearly 50-years’ time series data, from 1967 to 2015. The results show that the shape of the EKC of industrial growth, measured by average firm size, depends on the type of air pollution: inverted N-shaped relationships with NO2 and CO, and the U-shaped relationships with falling dust particle and Ox. Regarding infrastructure development, on the one hand, our analysis shows a positive effect of road construction on alleviating the amount of falling dust and CO concentration. On the other hand, the emissions of NO2 and Ox are shown to rise when plotted against road construction. The decline of CO emission, when plotted against both industrial growth and road development, indicates that the ruthlessness of the local government in pursuing green growth policies has been effective in this case. However, the story is not straightforward when it comes to other air pollutants, which hints at the limits of the current policies. The case of Kitakyushu illustrates the complex dynamics of the interaction among policy, industry, infrastructure, and air pollution. It can serve as an important reference point for other cities in the Global South when policies are formed, and progress is measured in the pursuit of a green economy. Finally, as an OECD SDGs pilot city and the leading Asian green-growth city, policymakers in Kitakyushu city are recommended to revise the data policy to enhance the findability and interoperability of data, as well as to invest in the application of big data. (shrink)

This research employs the Bayesian network modeling approach, and the Markov chain Monte Carlo technique, to learn about the role of lies and violence in teachings of major religions, using a unique dataset extracted from long-standing Vietnamese folktales. The results indicate that, although lying and violent acts augur negative consequences for those who commit them, their associations with core religious values diverge in the final outcome for the folktale characters. Lying that serves a religious mission of either Confucianism or Taoism (...) (but not Buddhism) brings a positive outcome to a character (βT_and_Lie_O= 2.23; βC_and_Lie_O= 1.47; βT_and_Lie_O= 2.23). A violent act committed to serving Buddhist missions results in a happy ending for the committer (βB_and_Viol_O= 2.55). What is highlighted here is a glaring double standard in the interpretation and practice of the three teachings: the very virtuous outcomes being preached, whether that be compassion and meditation in Buddhism, societal order in Confucianism, or natural harmony in Taoism, appear to accommodate two universal vices—violence in Buddhism and lying in the latter two. These findings contribute to a host of studies aimed at making sense of contradictory human behaviors, adding the role of religious teachings in addition to cognition in belief maintenance and motivated reasoning in discounting counterargument. (shrink)

Since Circular 34 from the Ministry of Science and Technology of Vietnam required the head of the national project to have project results published in ISI/Scopus journals in 2014, the field of economics has been dominating the number of nationally-funded projects in social sciences and humanities. However, there has been no scientometric study that focuses on the difference in productivity among fields in Vietnam. Thus, harnessing the power of the SSHPA database, a comprehensive dataset of 1,564 Vietnamese authors (854 males, (...) 705 females) with 2,410 publications in the 2008 – 2018 period was extracted and analyzed. Various factors were considered including age, gender, new authors, leading authors, co-authorship, and Impact Factor. The findings suggest a high level of contribution from authors at the age of 40 – 44 in economics (858 publications) in a 12-years period, which is equivalent to the social medicine total output, and two times more than the total output of the education. Moreover, the presence and reinforcement of male researchers are still dominating in Economics and other fields, with the only exception of education. Despite the rapid rise in the number of Vietnamese lead authors, gender disparity among disciplines is an issue. Contrary to the strong international collaboration-oriented tendency in social medicine, economics, and other fields, educational authors are not open to international collaborating. Finally, most of the publications in economics belong to the group with JIF from 0 to 2, in contrast with the high number of social medicine publications with JIF from 2 to 5, which suggesting the field of economics is fulfilling the quantity, but still, need more quality publications. (shrink)

Vietnam, with a geographical proximity and a high volume of trade with China, was the first country to record an outbreak of the new Coronavirus disease (COVID-19), caused by the Severe Acute Respiratory Syndrome Coronavirus 2 or SARS-CoV-2. While the country was expected to have a high risk of transmission, as of April 4, 2020—in comparison to attempts to contain the disease around the world—responses from Vietnam are being seen as prompt and effective in protecting the interests of its citizens, (...) with 239 confirmed cases and no fatalities. This study analyzes the situation in terms of Vietnam’s policy response, social media and science journalism. A self-made web crawl engine was used to scan and collect official media news related to COVID-19 between the beginning of January and April 4, yielding a comprehensive dataset of 14,952 news items. The findings shed light on how Vietnam—despite being under-resourced—has demonstrated political readiness to combat the emerging pandemic since the earliest days. Timely communication on any developments of the outbreak from the government and the media, combined with up-to-date research on the new virus by the Vietnamese science community, have altogether provided reliable sources of information. By emphasizing the need for immediate and genuine cooperation between government, civil society and private individuals, the case study offers valuable lessons for other nations concerning not only the concurrent fight against the COVID-19 pandemic but also the overall responses to a public health crisis. (shrink)

Đứng trước cơ hội vươn mình của đất nước, Tổng Bí thư Tô Lâm đã có nhiều ý kiến chỉ đạo và nhiều quyết sách, chủ trương quan trọng có tính cốt lõi với phát triển đất nước trong tương lai. Trong các ý kiến chỉ đạo, Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhiều lần nhấn mạnh một tư tưởng điều hành và nghị sự thực thi hiệu quả cho chống lãng phí—bên cạnh chống tham nhũng, tiêu cực—nhằm xây dựng (...) một bộ máy nhà nước vừa đầy đủ năng lực, phẩm chất thực thi. Bài viết đóng góp phân tích căn nguyên kinh tế, đặc biệt mối quan hệ biện chứng giữa tiết kiệm-phát triển từ quan điểm chỉ đạo xuyên suốt của Tổng Bí thư Tô Lâm nhằm chỉ ra tính khả thi, các điều kiện cần và đủ, vai trò của xác định chiến lược và đoàn kết triển khai, cũng như tính cấp thiết của một ý chí đoàn kết kiên định xung quanh mục tiêu chiến lược. (shrink)

Một trong những thách thức lớn, mà thị trường carbon phải đối mặt là sự tồn tại của nhiều tiêu chuẩn và đôi khi xung đột với nhau. (Tạp chí Kinh tế & Dự báo; ngày 2-10-2023).

Trong bài viết này chúng tôi trình bày thông tin đại cương về vai trò của nickel trong công nghiệp chế tạo giữa bối cảnh yêu cầu bảo vệ môi sinh trong đại nghị sự mục tiêu phát triển bền vững (SDG) của Liên Hợp Quốc ngày một cấp bách, đối diện với nguy cơ không thể hoàn thành. Các thông tin tóm lược ở đây được dẫn chiếu tới một số nhỏ các tài liệu tham khảo chính và không (...) thể đảm bảo tính trọn vẹn trong khuôn khổ một bài báo nhỏ. Những vấn đề đặt ra có tính tổng quát cho quan hệ môi sinh với việc khai khoáng, tách và tinh chế nickel nói chung trên thế giới. Vì thế, có thể thông tin trong bài không hoàn toàn trùng khớp với tình hình cụ thể của một địa phương trên trái đất, do đặc điểm địa lý, địa chất và kinh tế-công nghệ khác biệt. Bài viết tập trung xoay quanh nguyên lý quan hệ kinh tế-môi trường và ý nghĩa thực tiễn của cụm từ “bền vững” trong bối cảnh cụ thể của công nghiệp nickel. (shrink)

Khi một người có thiên lệch xác nhận, họ có xu hướng tìm kiếm và ưu tiên những thông tin phù hợp với niềm tin của mình, đồng thời bỏ qua hoặc đánh giá thấp những thông tin mâu thuẫn với quan điểm của họ. Thông quan góc nhìn xử lý thông tin ta có thể thấy được việc giảm thiểu sự thiên lệch xác nhận trong đầu tư chứng khoán đòi hỏi nhà đầu tư phải có tư duy mở, (...) tìm kiếm thông tin từ nhiều nguồn khác nhau và sử dụng các công cụ khách quan để đánh giá các quyết định đầu tư của mình. Điều này không chỉ giúp cải thiện khả năng ra quyết định, mà còn tăng cơ hội thành công trong đầu tư. (shrink)

Bản thân tôi biết đến Ngụ ngôn Bói Cá khá muộn, vào khoảng năm 2021 (sau đây xin gọi là Bói Cá vì sự thân thuộc của tập truyện đối với tôi). Ban đầu, tôi được nghe kể về Bói Cá qua những buổi cà phê ở góc phố, từ chính tác giả—GS Vương Quân Hoàng. Ngay từ lần đầu tiên, tôi đã bị cuốn hút bởi lối suy nghĩ vô cùng “kỳ quặc” nhưng lại hoàn toàn hợp lý và (...) hài hước. (shrink)

Thiên kiến bảo thủ là một quá trình tư duy mà con người bám chặt vào quan điểm hoặc dự báo trước đó, thay vì thừa nhận thông tin mới. Ví dụ, một nhà đầu tư nhận được tin xấu về lợi nhuận của một công ty, và thông tin này mâu thuẫn với dự báo lợi nhuận khác được công bố tháng trước. Thiên kiến bảo thủ có thể khiến nhà đầu tư phản ứng không đủ mạnh với thông (...) tin mới, tiếp tục giữ niềm tin từ dự báo cũ thay vì hành động dựa trên dữ liệu mới. Nhà đầu tư kiên trì duy trì quan điểm trước đó hơn là thừa nhận thông tin mới. (shrink)

Trước áp lực ngày càng lớn từ thị trường, nhà đầu tư, những cam kết về môi trường đang nổi lên như một yếu tố thiết yếu trong hành trình phát triển bền vững của các doanh nghiệp. Mekong ASEAN trân trọng giới thiệu bài viết xoay quanh câu chuyện này với tiêu đề “Thông tin môi trường trong báo cáo thường niên của các công ty niêm yết: Rủi ro của những cam kết môi trường chung chung và lời (...) kêu gọi đổi mới”. (shrink)

Quá trình chuyển đổi từ phương tiện chạy bằng nhiên liệu hóa thạch (xăng, dầu) sang phương tiện chạy bằng điện (EV) đại diện cho một thời kỳ mới, rất quan trọng trong lịch sử vận tải. Vào lúc này, khi thế giới vật lộn với những thách thức về biến đổi khí hậu, ô nhiễm không khí và trữ lượng nhiên liệu hóa thạch ngày càng cạn kiệt, việc chuyển đổi sang xe điện được coi là một bước quan (...) trọng hướng tới một tương lai bền vững hơn. (shrink)

Rừng là một phần cực kỳ quan trọng của hệ sinh thái Trái đất và con người. Rừng chiếm 75% tổng sản lượng sơ cấp của sinh quyển Trái đất và chứa 80% sinh khối thực vật của Trái đất. Sản lượng sơ cấp ròng rừng cung cấp ước tính là 21,9 gigaton (GT) sinh khối mỗi năm đối với rừng nhiệt đới, 8,1 GT đối với rừng ôn đới và 2,6 GT đối với rừng phương Bắc (1). Đất và (...) rừng luôn có mối liên hệ nội tại. Trong hàng triệu năm, đất đã cung cấp nền tảng cần thiết cho toàn bộ hệ sinh thái rừng phát triển. Ở chiều ngược lại, rừng giúp đảm bảo sự màu mỡ của đất cho thực vật tiếp tục sinh trưởng và phát triển, tạo điều kiện cho sản xuất nông nghiệp. (shrink)

Trong những năm gần đây, tính cấp thiết và tầm quan trọng của việc giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu ngày càng gia tăng, từ một vấn đề thuần túy về môi trường, nó đã trở thành một thách thức chính trị - xã hội phức tạp. Thậm chí, một số nhà nghiên cứu cho rằng tác động của biến đổi khí hậu toàn cầu đối với an ninh quốc tế có thể mang tính lịch sử, thách thức (...) hơn những mối đe dọa toàn cầu trước đây như phổ biến vũ khí hạt nhân, Đại suy thoái và khủng bố. (shrink)

Trong nhiều biện pháp chống biến đổi khí hậu thế giới đang nghiên cứu và áp dụng, không phải lúc nào cũng là những thứ tối tân, hiện đại và lớn lao kỳ vĩ. Có những biện pháp thuộc về cải tiến phương thức nuôi trồng, và thực tế đã cho thấy, hiệu quả đo đếm được, bằng những tín chỉ có khả năng quy đổi thành giá trị tiền tệ thông qua mậu dịch carbon. Hiệu quả này có thể (...) xem như vế số 1 của mệnh đề nguyên lý trao đổi giá trị môi sinh-tiền tệ, trường hợp tạo ra thặng dư sinh thái. Bài viết này đề cập tới một trường hợp tiêu biểu của thế giới, và xem xét cơ sở khoa học của nguyên lý vận hành, trực tiếp liên quan. Sau cùng, một số ý kiến về những điều kiện cần có chuẩn bị cho triển khai trong thực tiễn tại Việt Nam sẽ được trình bày. (Tạp chí Kinh tế & Dự báo; ngày 4-10-2023). (shrink)

Trong bài cuối cùng của cuốn sách Meandering Sobriety, có tiêu đề “Starving nature for gluttonous nature-loving humans” (“Bỏ đói thiên nhiên cho con người háu ăn yêu thiên nhiên”), tác giả liệt kê 3 trường hợp thương vong của cua tuyết, cá kình và cỏ biển. Những cái chết này đều đại diện cho tổn thất môi trường sống cũng như sự mất mát về đa dạng sinh học.

Can green growth policies help protect the environment while keeping the industry growing and infrastructure expanding? The City of Kitakyushu, Japan, has actively implemented eco-friendly policies since 1967 and recently inspired the pursuit of sustainable development around the world, especially in the Global South region. However, empirical studies on the effects of green growth policies are still lacking. This study explores the relationship between road infrastructure development and average industrial firm size with air pollution in the city through the Environmental (...) Kuznets Curve (EKC) hypothesis. Auto-Regressive Distributed Lag (ARDL) and Non-linear Auto-Regressive Distributed Lag (NARDL) methods were applied on nearly 50-years’ time series data, from 1967 to 2015. The results show that the shape of the EKC of industrial growth, measured by average firm size, depends on the type of air pollution: inverted N-shaped relationships with NO2 and CO, and the U-shaped relationships with falling dust particle and Ox. Regarding infrastructure development, on the one hand, our analysis shows a positive effect of road construction on alleviating the amount of falling dust and CO concentration. On the other hand, the emissions of NO2 and Ox are shown to rise when plotted against road construction. The decline of CO emission, when plotted against both industrial growth and road development, indicates that the ruthlessness of the local government in pursuing green growth policies is effective in this case. However, the story is not straightforward when it comes to other air pollutants, which hint at limits in the current policies. The case of Kitakyushu illustrates the complex dynamics of the interaction among policy, industry, infrastructure, and air pollution. It can serve as an important reference point for other cities in the Global South when policies are formed, and progress is measured in the pursuit of a green economy. Finally, as an OECD SDGs pilot city and the leading Asian green-growth city, policymakers in Kitakyushu city are recommended to revise the data policy to enhance the findability and interoperability of data as well as to invest in the application of big data. (shrink)

Sau gần 30 năm đi vào vận hành, thị trường tín chỉ carbon đã thể hiện nhiều điểm bất hợp lý và xa rời thực tế của nó trong công cuộc chống biến đổi khí hậu.

Ở quy mô toàn cầu, giao thông vận tải là hoạt động tạo ra lượng khí thải nhà kính lớn thứ nhì trong tất cả các lĩnh vực, chiếm 16,52% tổng lượng khí thải nhà kính toàn cầu vào năm 2019, chỉ sau các hoạt động sản xuất điện và nhiệt, chiếm khoảng 31%.

Các nhà nghiên cứu thuộc Florida Atlantic University đã công bố một nghiên cứu công phu, phát hiện thời điểm trỗi dậy của “cái biết có ý thức” (Tạp chí Kinh tế và Dự báo; ngày 30-09-2023).

Sự chữa lành đích thực bắt đầu từ ý thức trách nhiệm với cộng đồng, xã hội, đất nước và hành tinh này. Đó cũng là nơi khoa học về lòng biết ơn đóng vai trò quan trọng, giúp chúng ta trân trọng những điều nhỏ bé, nuôi dưỡng sự bền bỉ để vượt qua khó khăn, và tìm thấy sự cân bằng. Chữa lành không phải là trốn tránh thực tại, mà là đối mặt với nó bằng tâm thế (...) biết ơn và khao khát đóng góp cho một thế giới, cho một cộng đồng tốt đẹp hơn. (shrink)

Thị trường tín chỉ carbon tự nguyện là một cơ chế quen tên, đã được triển khai rộng rãi trên thế giới với mục tiêu giảm lượng phát thải khí nhà kính (GHG). Thị trường này hoạt động bằng cách đặt ra giới hạn về lượng phát thải cho các công ty và cho phép họ mua bán ‘tín chỉ carbon’ tương ứng với mỗi tấn phát thải được loại bỏ. Những giao dịch này được thiết kế với hy vọng (...) tạo ra một cơ chế tự điều chỉnh để cân bằng lượng carbon trong khí quyển bằng cách giảm hoặc loại bỏ CO2 (hoặc các khí nhà kính khác) ở một địa điểm nhằm bù đắp cho lượng phát thải được tạo ra ở nơi khác. -/- Thị trường tín chỉ carbon là một ví dụ cơ bản của lối tư duy kinh tế tân cổ điển, cho rằng các hoạt động kinh tế như sản xuất và tiêu dùng gây ra tác động tiêu cực đến môi trường, nhưng những chi phí này thường không được các bên gây ra gánh chịu, dẫn đến một dạng thức thất bại thị trường. Vì thế, khi những ngoại tác tương tự (các vấn đề biến đổi khí hậu hay suy thoái môi trường v.v) được tích hợp vào hệ thống kinh tế, thị trường được kỳ vọng sẽ cải thiện năng lực và hiệu quả phân bổ nguồn lực cũng như nhân lực trong xã hội một cách tối ưu để giải quyết các vấn đề môi trường. -/- Tuy nhiên, sau gần 30 năm đi vào vận hành, thị trường tín chỉ carbon đã thể hiện nhiều điểm bất hợp lý và xa rời thực tế của nó trong công cuộc chống biến đổi khí hậu. (shrink)

Thiên kiến sẵn có là một loại thiên lệch nhận thức, trong đó con người có xu hướng đánh giá xác suất hoặc tầm quan trọng của một sự việc dựa trên mức độ dễ dàng, mà các ví dụ liên quan đến sự việc đó xuất hiện trong trí nhớ của họ. Nói cách khác, nếu một sự việc hoặc thông tin dễ dàng được nhớ lại, con người có xu hướng coi nó là phổ biến hoặc có khả (...) năng xảy ra cao hơn thực tế. Việc áp dụng lý thuyết mindsponge giúp nhà đầu tư có cách tiếp cận linh hoạt và khoa học hơn, giảm thiểu các quyết định dựa trên thiên kiến sẵn có, từ đó nâng cao hiệu quả và sự bền vững trong chiến lược đầu tư. (shrink)

Việc một quốc gia đang phát triển như Việt Nam có thể vươn lên trở thành quốc gia dẫn đầu về khoa học công nghệ trong khu vực và cạnh tranh quốc tế là hoàn toàn khả thi. Thúc đẩy phát triển nghiên cứu liên ngành và khai thác sức manh của các “kiến thức vô dụng” có thể trở thành một chiến lược đột phá. Đặc biệt, văn hóa Việt Nam vốn đã có sẵn khả năng cộng tính cao, (...) nên các nhà khoa học có thể dễ dàng vượt qua các ranh giới và định kiến giữa các ngành và lĩnh vực chuyên môn hơn. Để làm được điều này, việc xây dựng các đội ngũ và trung tâm nghiên cứu liên ngành mạnh mẽ, phát triển hệ thống phương pháp luận liên ngành, và hỗ trợ nguồn lực cũng như cơ sở vật chất theo hướng liên ngành sẽ đóng vai trò quan trọng và là những điều kiện tiên quyết để thúc đẩy sự phát triển bền vững và có tính cách mạng trong khoa học. (shrink)

Người Việt Nam đón năm mới theo lịch âm, vì vậy ngoài việc đón năm mới theo lịch dương giống nhiều quốc gia khác, Việt Nam còn chào đón năm mới lần hai, thường rơi vào khoảng một tháng sau đó. Trong thời gian này, các hoạt động công việc thường bị chậm lại do khoảng cách giữa hai kỳ nghỉ lễ tạo ra một “độ ì” đáng kể. Tuy nhiên, qua số liệu theo dõi KENP, chúng tôi nhận thấy (...) rằng quá trình tiêu thụ tri thức trên thế giới vẫn diễn ra đều đặn. Cụ thể, số KENP đã tăng từ 31,272 vào ngày cuối cùng của lịch dương (31-12-2024) lên gần 44,000 vào ngày cuối cùng của lịch âm (28-01-2025). (shrink)

Trong buổi gặp gỡ các đại biểu trí thức và nhà khoa học sáng 30/12 tại Hà Nội, Tổng Bí thư Tô Lâm đã chia sẻ định hướng phát triển tầm vóc khoa học Việt Nam. Tổng Bí thư nhấn mạnh trách nhiệm và sứ mệnh của đội ngũ trí thức, nhà khoa học trong việc giúp đất nước bắt kịp, tiến cùng và bứt phá, vượt qua chính mình, hướng tới mục tiêu đứng đầu khu vực và thuộc nhóm (...) dẫn đầu thế giới. Đây được xem là một quyết sách hợp với quy luật phát triển và nguyện vọng của nhân dân, tạo động lực đưa Việt Nam vươn lên mạnh mẽ trong kỷ nguyên mới. Để đi vào thực tiễn, quyết sách trên cần được thực thi và vượt qua nhiều thách thức. Quan trọng là phải từng bước đạt được những kết quả cụ thể, làm cơ sở để tiếp tục điều chỉnh, đầu tư và phát huy sức mạnh. Đối với nhóm nghiên cứu tại Trung tâm Nghiên cứu Xã hội Liên ngành (ISR), Trường Đại học Phenikaa, thực tiễn này được thể hiện rõ qua việc phát triển và hoàn thiện chương trình bayesvl cùng Khung Phân tích Bayesian Mindsponge Framework (BMF). (shrink)

Thiên kiến tự tin thái quá là một trong những loại thiên kiến nhận thức phổ biến trong tâm lý học và tài chính, xảy ra khi một người đánh giá quá cao khả năng, kiến thức, hoặc độ chính xác của thông tin mà họ có. Hiện tượng này thường dẫn đến những quyết định không chính xác hoặc rủi ro cao, đặc biệt trong các lĩnh vực như đầu tư, quản lý và ra quyết định kinh doanh. Bằng (...) cách áp dụng lý thuyết mindsponge, ta có thể thấy rằng tâm lý tự tin thái quá xuất phát từ cách nhà đầu tư tiếp nhận và xử lý thông tin, ảnh hưởng từ niềm tin cá nhân, và môi trường xã hội. Để khắc phục, cần thay đổi cách lọc và đánh giá thông tin, điều chỉnh niềm tin cốt lõi, và áp dụng các chiến lược quản lý rủi ro khoa học. Điều này không chỉ giúp nhà đầu tư giảm thiểu sai lầm, mà còn tối ưu hóa lợi nhuận trong dài hạn. (shrink)

Ác cảm mất mát là một hiện tượng tâm lý phổ biến trong kinh tế học hành vi, trong đó con người thường cảm thấy mất mát đau đớn hơn nhiều so với niềm vui khi đạt được lợi nhuận tương đương. Điều này có nghĩa là nỗi đau từ việc mất mát thường mạnh mẽ hơn so với cảm giác vui mừng từ một khoản lợi nhuận có cùng giá trị. Lý thuyết mindsponge giúp chúng ta hiểu rõ hơn (...) về cơ chế tâm lý đằng sau tâm lý ác cảm mất mát bằng cách phân tích cách mà hệ giá trị cốt lõi của con người xử lý thông tin về thua lỗ. Để khắc phục tâm lý này, việc mở rộng và tái cấu trúc hệ giá trị, tập trung vào mục tiêu dài hạn, và học cách nhìn nhận mất mát một cách tích cực hơn sẽ giúp con người vượt qua nỗi sợ thua lỗ và ra quyết định kinh tế hợp lý hơn. (shrink)

Dù con số 30.000 vẫn còn khá khiêm tốn so với mục tiêu trở thành “triệu phú KENP” của chúng tôi, nhưng đây là một cột mốc đầy ý nghĩa và mang tính khích lệ lớn bởi vì chúng tôi đã bước ra ba bước đầu tiên của hành trình này. Mà ba không phải là ít, và càng là số lớn hơn 0!

Hành vi bầy đàn là hiện tượng khi các cá nhân, trong các quyết định tài chính hoặc đầu tư, hành động theo số đông, bất chấp thông tin cá nhân hoặc phân tích riêng biệt của họ. Lý thuyết mindsponge có thể cung cấp cách tiếp cận hữu ích để khắc phục hiệu ứng bầy đàn trong đầu tư chứng khoán, thông qua việc giúp nhà đầu tư quản lý và xử lý thông tin một cách hiệu quả hơn.

Mong ước mang lại cho con người ý nghĩa sống. Một trong những mong ước của tôi và thầy tôi đó là trở thành triệu phú. Với thân phận tác giả và nhà nghiên cứu, đối với chúng tôi, triệu phú này không phải được đo bằng tiền, mà là bằng KENP, một chỉ số kỳ diệu để đánh giá sự lan tỏa của tác phẩm.

Thiên kiến bất đồng nhận thức là một dạng thiên kiến tâm lý, trong đó con người cố gắng giảm bớt sự khó chịu hoặc căng thẳng tâm lý do mâu thuẫn giữa niềm tin, giá trị, hoặc hành động của họ. Thiên kiến này thường khiến con người có xu hướng duy trì hoặc hợp lý hóa niềm tin và hành vi hiện tại của mình, ngay cả khi đối mặt với bằng chứng mâu thuẫn. Khi thông tin mới (...) mâu thuẫn với những hiểu biết sẵn có, con người thường trải qua sự khó chịu về mặt tinh thần, một hiện tượng tâm lý được gọi là sự bất đồng nhận thức. Lý thuyết mindsponge giúp giải thích cách con người thu nhận, xử lý và thay đổi niềm tin, giá trị, và quan điểm của mình dựa trên việc lọc và hấp thụ thông tin từ môi trường. Ứng dụng lý thuyết mindsponge trong đầu tư chứng khoán giúp nhà đầu tư không chỉ giảm bớt tâm lý bất đồng nhận thức, mà còn phát triển một chiến lược tư duy linh hoạt, minh bạch và bền vững hơn. Việc cởi mở với thông tin mới, đánh giá khách quan và điều chỉnh niềm tin một cách hợp lý là những bước thiết yếu để tối ưu hóa quyết định đầu tư và duy trì sự ổn định tâm lý. (shrink)

Khi đối mặt với một tình huống mới, con người có xu hướng phân loại nó dựa trên những trải nghiệm hoặc khuôn mẫu sẵn có trong trí nhớ. Điều này giúp đưa ra quyết định nhanh chóng, nhưng cũng có thể dẫn đến sai lầm nghiêm trọng do bỏ qua yếu tố xác suất thực tế.

Hiệu ứng tâm lý kế toán nhận thức (mental accounting) là một khái niệm trong tài chính hành vi, mô tả cách con người phân loại và quản lý tiền bạc theo từng mục đích khác nhau trong tâm trí, thay vì xem xét nó như một tổng thể. Hiệu ứng này khiến chúng ta không đánh giá tiền bạc một cách lý trí và toàn diện, mà thường dựa trên cách chúng ta chia các khoản tiền thành những “accounts” (...) (“tài khoản”) khác nhau trong tâm trí. Nghiên cứu “Mental Accounting Matters” của Richard H. Thaler là một trong những công trình quan trọng trong lĩnh vực tài chính hành vi, giới thiệu và giải thích khái niệm tâm lý kế toán nhận thức. Nhìn chung, hiệu ứng tâm lý kế toán nhận thức có thể được lý giải thông qua lý thuyết mindsponge, hay chính xác hơn là lý thuyết tư duy tương tác hạt, từ đó giúp hiểu rõ hơn về cách nhà đầu tư ra quyết định và quản lý danh mục đầu tư của mình. (shrink)

Thiên lệch né tránh hối tiếc (regret aversion bias) là một loại thiên kiến tâm lý xảy ra khi các nhà đầu tư tránh thực hiện quyết định vì sợ sẽ cảm thấy hối tiếc nếu kết quả không như mong đợi. Thay vì đưa ra lựa chọn tối ưu, họ thường giữ nguyên trạng thái hiện tại để tránh rủi ro và nỗi sợ hối tiếc. Bằng cách áp dụng các phương pháp từ lý thuyết Mindsponge, nhà đầu tư (...) có thể xây dựng một hệ thống ra quyết định linh hoạt, tự tin và ít bị ảnh hưởng bởi thiên kiến né tránh hối tiếc, từ đó tối ưu hóa hiệu quả đầu tư trong dài hạn. (shrink)

Sự trỗi dậy của các công nghệ AI tạo sinh như ChatGPT của OpenAI và Gemini của Google đã thay đổi sâu sắc cách chúng ta tiếp cận và tương tác với tri thức. Những công cụ này tổng hợp lượng lớn dữ liệu để cung cấp các phản hồi tức thì, cá nhân hóa cho các truy vấn của người dùng, thường mô phỏng giao tiếp giống như con người. Tuy nhiên, sự chuyển đổi này đặt ra những suy (...) ngẫm quan trọng về quyền tác giả, quyền sở hữu và độ tin cậy của tri thức do AI làm trung gian. (shrink)

Hiệu ứng ảo giác kiểm soát trong đầu tư chứng khoán là một trong những nguyên nhân phổ biến khiến các nhà đầu tư mắc phải những sai lầm không đáng có. Lý thuyết mindsponge cung cấp một cách tiếp cận hữu ích để hiểu rõ hơn về ảo giác kiểm soát trong đầu tư chứng khoán. Bằng cách áp dụng khung lý thuyết này, nhà đầu tư có thể nhận ra và hạn chế ảnh hưởng của ảo tưởng kiểm (...) soát, từ đó cải thiện hiệu suất đầu tư. (shrink)

Hiệu ứng mỏ neo (anchoring bias) trong chứng khoán có ảnh hưởng đáng kể đến các quyết định đầu tư của nhà đầu tư cá nhân. Bài viết này sẽ giải thích hiệu ứng mỏ neo trong đầu tư chứng khoán qua lăng kính lý của lý thuyết mindsponge.

Thiên kiến hiện trạng (status quo bias) là khuynh hướng tâm lý khiến con người có xu hướng ưa chuộng duy trì hiện trạng hoặc mặc định (default) thay vì thay đổi, ngay cả khi việc thay đổi có thể mang lại lợi ích lớn hơn. Thiên kiến hiện trạng có thể ảnh hưởng đến các quyết định cá nhân và kinh doanh, ví dụ như trong đầu tư, công việc hoặc lựa chọn cuộc sống. Sử dụng lý thuyết mindsponge (...) để giải thích khuynh hướng thiên kiến hiện trạng cho thấy rằng việc giữ nguyên hiện trạng trong đầu tư xuất phát từ hệ thống niềm tin hiện có và cơ chế lọc thông tin không tối ưu. Để khắc phục, nhà đầu tư cần mở rộng hệ thống niềm tin, tiếp nhận và phân tích thông tin mới một cách cởi mở, đồng thời tăng cường kiến thức và giảm thiểu tâm lý sợ rủi ro thông qua việc liên tục học hỏi và cập nhật thông tin thị trường. (shrink)

Hiệu ứng sở hữu (endowment effect) là một khái niệm trong kinh tế học hành vi, mô tả xu hướng mà con người đánh giá cao hơn giá trị của một vật phẩm khi họ sở hữu nó so với khi họ không sở hữu nó. Nói cách khác, mọi người thường có khuynh hướng gắn bó tình cảm và đánh giá vật phẩm mà họ đã sở hữu cao hơn giá trị thực tế của nó trên thị trường, thậm (...) chí họ sẽ yêu cầu một mức giá cao hơn nhiều để bán nó so với mức giá mà họ sẵn lòng trả để mua cùng một vật phẩm đó. Lý thuyết mindsponge, và cụ thể hơn là lý thuyết tư duy tương tác hạt, giúp giải thích hiệu ứng sở hữu qua góc nhìn tâm lý về cách thông tin được tiếp nhận và xử lý theo hệ giá trị cốt lõi của cá nhân. Để khắc phục hiệu ứng này, nhà đầu tư cần mở rộng khả năng tiếp nhận thông tin, đánh giá lại giá trị thực tế của tài sản, và ra quyết định dựa trên mục tiêu dài hạn thay vì cảm xúc ngắn hạn. Điều này giúp cải thiện khả năng đưa ra các quyết định đầu tư hợp lý và hiệu quả hơn. (shrink)

Ngày 19/4/2024 vừa qua, Tuyên bố New York về Ý thức của Động vật đã được công bố tại một hội nghị "Khoa học Mới nổi về Ý thức của Động vật" được tổ chức tại Đại học New York.

Sử dụng lý thuyết mindsponge để giải thích ác cảm mơ hồ, chúng ta thấy rằng nguyên nhân chính của hiện tượng này nằm ở quá trình sàng lọc thông tin bị hạn chế (do sự giới hạn nhận thức) và cảm giác thoải mái với những gì quen thuộc.

Ngày hôm nay, một trong vài ngày cuối cùng trước khi đón năm mới 2025, đã tình cờ trở thành mốc của thời kỳ mới. Nguyên do là dữ liệu trong hình dưới đây, cho biết lượng trang sách đã tiêu thụ (nghĩa là độc giả thực đọc và trả tiền) của cuốn sách BEE cán mốc một vạn trang. Đồng thời, cuốn sách thể loại hư cấu hài hước WWW cũng cùng lúc cán mốc 1 vạn.

Khi chúng ta còn trẻ, lời khuyên phổ biến từ cha mẹ thường là "Đừng tin người lạ". Và ở những tình huống khác, họ cũng hay động viên sự tự tin của chúng ta bằng cách nhắc nhở: "Hãy tin vào bản thân mình". Tuy nhiên, khi đối diện với người nào đó có vẻ ngoài giống chúng ta ngay từ cái nhìn đầu tiên, liệu chúng ta có tin tưởng họ không?

Bán sách vốn đã là một việc khó khăn, đòi hỏi tư duy sâu sắc, trí tưởng tượng phong phú và bút lực vững vàng của tác giả. Nhưng dùng sách làm phương tiện giới thiệu văn hóa dân tộc còn khó hơn gấp bội, vì ngoài sự gắn kết và thấu hiểu các giá trị văn hóa, nhân bản, tác giả còn phải tinh lọc và truyền tải được cái hay, cái đẹp của những giá trị cốt lõi ấy. (...) Thách thức càng lớn hơn khi cần thuyết phục độc giả đến từ những nền văn hóa với hệ chuẩn mực đạo đức, truyền thống, phong tục, và niềm tin hoàn toàn khác biệt, rằng đây là một tác phẩm đáng đọc và suy ngẫm. (shrink)

Sự ủng hộ và hỗ trợ của cộng đồng dân cư đối với các chính sách bảo tồn hệ sinh thái biển và ven biển là quan trọng và cần thiết. Tuy nhiên, các nghiên cứu đa quốc gia hiện nay về các yếu tố tác động đến vấn đề này vẫn còn nhiều thiếu sót. Hơn nữa, các nghiên cứu liên quan đến biến đổi khí hậu có khả năng làm suy giảm sự ủng hộ hành vi bảo tồn (...) biển và ven biển vẫn còn nhiều hạn chế. Cho nên, nghiên cứu này được thực hiện nhằm tìm hiểu các tác động của nhận thức liên quan đến biến đổi khí hậu của các bên liên quan đối với sự sẵn sàng hỗ trợ bảo vệ biển. Nghiên cứu áp dụng phương pháp Bayesian Mindsponge Framework (BMF) cho tập dữ liệu gồm 709 cá nhân liên quan tới hệ sinh thái biển và ven biển ở 42 quốc gia, thuộc dự án MaCoBioS, được tài trợ bởi Ủy ban Châu Âu. Kết quả phân tích chỉ ra rằng cá nhân có suy nghĩ rằng xã hội đang làm nhiều việc để giải quyết tác động của biến đổi khí hậu, phát triển công nghệ có thể giúp giải quyết các vấn đề môi trường, và việc ứng phó với biến đổi khí hậu sẽ gây thiệt hại cho kinh tế đất nước sẽ có xu hướng không sẵn sàng hỗ trợ bảo vệ biển hơn. Dựa trên kết quả này, chúng tôi gợi ý rằng việc nâng cao nhận thức và kiến thức của các cộng đồng dân cư gắn liền với biển có thể giúp tăng cường hành động và cải thiện sự đồng hành, hỗ trợ của chính họ đối với các chương trình bảo tồn đại dương và ven biển. Xa hơn nữa, những nhận thức này sẽ là nền tảng cho việc xây dựng văn hóa thặng dư sinh thái. (shrink)

Hiệu ứng sở hữu (endowment effect) là một khái niệm trong kinh tế học hành vi, mô tả xu hướng mà con người đánh giá cao hơn giá trị của một vật phẩm khi họ sở hữu nó so với khi họ không sở hữu nó. Nói cách khác, mọi người thường có khuynh hướng gắn bó tình cảm và đánh giá vật phẩm mà họ đã sở hữu cao hơn giá trị thực tế của nó trên thị trường, thậm (...) chí họ sẽ yêu cầu một mức giá cao hơn nhiều để bán nó so với mức giá mà họ sẵn lòng trả để mua cùng một vật phẩm đó. Lý thuyết mindsponge, và cụ thể hơn là lý thuyết tư duy tương tác hạt, giúp giải thích hiệu ứng sở hữu qua góc nhìn tâm lý về cách thông tin được tiếp nhận và xử lý theo hệ giá trị cốt lõi của cá nhân. Để khắc phục hiệu ứng này, nhà đầu tư cần mở rộng khả năng tiếp nhận thông tin, đánh giá lại giá trị thực tế của tài sản, và ra quyết định dựa trên mục tiêu dài hạn thay vì cảm xúc ngắn hạn. Điều này giúp cải thiện khả năng đưa ra các quyết định đầu tư hợp lý và hiệu quả hơn. (shrink)

“Cả xóm hăng hái nhất trí, mặc dù phần lớn bị ép buộc […]” Trong “Kế hoạch giảm phát thải của Bói Cá”; Ngụ Ngôn Bói Cá [1].

Quản lý lưu vực sông đóng một vai trò quan trọng trong việc bảo tồn và tăng cường nguồn tài nguyên nước, phục hồi chức năng của đất, duy trì nguồn thức ăn và bảo vệ môi trường xung quanh. Tuy nhiên, sự tăng trưởng kinh tế và công nghiệp gần đây, cùng với việc mở rộng các khu đô thị, đã khiến các nguồn tài nguyên thiên nhiên, bao gồm cả tài nguyên nước, gặp nhiều ảnh hưởng tiêu cực (...) và gây tổn hại cho các dịch vụ hệ sinh thái quan trọng. (shrink)

Một đại gia hàng đầu thế giới trong ngành kinh doanh giết mổ gia súc, chế biến thịt có xuất xứ Brazil là JBS SA đang chịu áp lực lớn từ các nhóm hoạt động môi trường toàn cầu. JBS đang làm hồ sơ niêm yết cổ phiếu tại Sở giao dịch chứng khoán New York (NYSE), với hy vọng sẽ có thể bắt đầu niêm yết vào cuối năm 2023. Tuy vậy, họ bị tố cáo đã gây tác động (...) tiêu cực qua việc phá rừng, thúc đẩy tiêu cực biến đổi khí hậu và hàng loạt các vấn đề liên quan. (shrink)