Xuan-Hung Doan, Phuong-Tram T. Nguyen, Viet-Phuong La, Hong-Kong T. Nguyen (2019). Chapter 5. Researchers who lead the trends. In Quan-Hoang Vuong, Trung Tran (Eds.), The Vietnamese Social Sciences at a Fork in the Road (pp. 98–120). Warsaw, Poland: De Gruyter. DOI:10.2478/9783110686081-010 -/- Online ISBN: 9783110686081 © 2019 Sciendo.

Vietnam, with a geographical proximity and a high volume of trade with China, was the first country to record an outbreak of the new Coronavirus disease (COVID-19), caused by the Severe Acute Respiratory Syndrome Coronavirus 2 or SARS-CoV-2. While the country was expected to have a high risk of transmission, as of April 4, 2020—in comparison to attempts to contain the disease around the world—responses from Vietnam are being seen as prompt and effective in protecting the interests of its citizens, (...) with 239 confirmed cases and no fatalities. This study analyzes the situation in terms of Vietnam’s policy response, social media and science journalism. A self-made web crawl engine was used to scan and collect official media news related to COVID-19 between the beginning of January and April 4, yielding a comprehensive dataset of 14,952 news items. The findings shed light on how Vietnam—despite being under-resourced—has demonstrated political readiness to combat the emerging pandemic since the earliest days. Timely communication on any developments of the outbreak from the government and the media, combined with up-to-date research on the new virus by the Vietnamese science community, have altogether provided reliable sources of information. By emphasizing the need for immediate and genuine cooperation between government, civil society and private individuals, the case study offers valuable lessons for other nations concerning not only the concurrent fight against the COVID-19 pandemic but also the overall responses to a public health crisis. (shrink)

This study explores entrepreneurship research in Vietnam, a lower-middle-income country in Southeast Asia that has witnessed rapid economic growth since the 1990s but has nonetheless been absent in the relevant Western-centric literature. Using an exclusively developed software, the study presents a structured dataset on entrepreneurship research in Vietnam from 2008 to 2018, highlighting: low research output, low creativity level, inattention to entrepreneurship theories, and instead, a focus on practical business matters. The scholarship remains limited due to the detachment between the (...) academic and entrepreneur communities. More important are the findings that Vietnamese research on entrepreneurship, still in its infancy, diverges significantly from those in developed and emerging economies in terms of their content and methods. These studies are contextualized to a large extent to reflect the concerns of a developing economy still burdened by the high financial and nonfinancial costs. (shrink)

The exponential growth of social data both in volume and complexity has increasingly exposed many of the shortcomings of the conventional frequentist approach to statistics. The scientific community has called for careful usage of the approach and its inference. Meanwhile, the alternative method, Bayesian statistics, still faces considerable barriers toward a more widespread application. The bayesvl R package is an open program, designed for implementing Bayesian modeling and analysis using the Stan language’s no-U-turn (NUTS) sampler. The package combines the ability (...) to construct Bayesian network models using directed acyclic graphs (DAGs), the Markov chain Monte Carlo (MCMC) simulation technique, and the graphic capability of the ggplot2 package. As a result, it can improve the user experience and intuitive understanding when constructing and analyzing Bayesian network models. A case example is offered to illustrate the usefulness of the package for Big Data analytics and cognitive computing. (shrink)

This research employs the Bayesian network modeling approach, and the Markov chain Monte Carlo technique, to learn about the role of lies and violence in teachings of major religions, using a unique dataset extracted from long-standing Vietnamese folktales. The results indicate that, although lying and violent acts augur negative consequences for those who commit them, their associations with core religious values diverge in the final outcome for the folktale characters. Lying that serves a religious mission of either Confucianism or Taoism (...) (but not Buddhism) brings a positive outcome to a character (βT_and_Lie_O= 2.23; βC_and_Lie_O= 1.47; βT_and_Lie_O= 2.23). A violent act committed to serving Buddhist missions results in a happy ending for the committer (βB_and_Viol_O= 2.55). What is highlighted here is a glaring double standard in the interpretation and practice of the three teachings: the very virtuous outcomes being preached, whether that be compassion and meditation in Buddhism, societal order in Confucianism, or natural harmony in Taoism, appear to accommodate two universal vices—violence in Buddhism and lying in the latter two. These findings contribute to a host of studies aimed at making sense of contradictory human behaviors, adding the role of religious teachings in addition to cognition in belief maintenance and motivated reasoning in discounting counterargument. (shrink)

As a generation of ‘digital natives,’ secondary students who were born from 2002 to 2010 have various approaches to acquiring digital knowledge. Digital literacy and resilience are crucial for them to navigate the digital world as much as the real world; however, these remain under-researched subjects, especially in developing countries. In Vietnam, the education system has put considerable effort into teaching students these skills to promote quality education as part of the United Nations-defined Sustainable Development Goal 4 (SDG4). This issue (...) has proven especially salient amid the COVID−19 pandemic lockdowns, which had obliged most schools to switch to online forms of teaching. This study, which utilizes a dataset of 1061 Vietnamese students taken from the United Nations Educational, Scientific, and Cultural Organization (UNESCO)’s “Digital Kids Asia Pacific (DKAP)” project, employs Bayesian statistics to explore the relationship between the students’ background and their digital abilities. Results show that economic status and parents’ level of education are positively correlated with digital literacy. Students from urban schools have only a slightly higher level of digital literacy than their rural counterparts, suggesting that school location may not be a defining explanatory element in the variation of digital literacy and resilience among Vietnamese students. Students’ digital literacy and, especially resilience, also have associations with their gender. Moreover, as students are digitally literate, they are more likely to be digitally resilient. Following SDG4, i.e., Quality Education, it is advisable for schools, and especially parents, to seriously invest in creating a safe, educational environment to enhance digital literacy among students. (shrink)

United Nations’ Sustainable Development Goals 4 Quality Education has highlighted major challenges for all nations to ensure inclusive and equitable quality access to education, facilities for children, and young adults. The SDG4 is even more important for developing nations as receiving proper education or vocational training, especially in science and technology, means a foundational step in improving other aspects of their citizens’ lives. However, the extant scientific literature about STEM education still lacks focus on developing countries, even more so in (...) the rural area. Using a dataset of 4967 observations of junior high school students from a rural area in a transition economy, the article employs the Bayesian approach to identify the interaction between gender, socioeconomic status, and students’ STEM academic achievements. The results report gender has little association with STEM academic achievements; however, female students (αa_Sex[2] = 2.83) appear to have achieved better results than their male counterparts (αa_Sex[1] = 2.68). Families with better economic status, parents with a high level of education (βb(EduMot) = 0.07), or non-manual jobs (αa_SexPJ[4] = 3.25) are found to be correlated with better study results. On the contrary, students with zero (βb(OnlyChi) = -0.14) or more than two siblings (βb(NumberofChi) = -0.01) are correlated with lower study results compared to those with only one sibling. These results imply the importance of providing women with opportunities for better education. Policymakers should also consider maintaining family size so the parents can provide their resources to each child equally. (shrink)

Folklore has a critical role as a cultural transmitter, all the while being a socially accepted medium for the expressions of culturally contradicting wishes and conducts. In this study of Vietnamese folktales, through the use of Bayesian multilevel modeling and the Markov chain Monte Carlo technique, we offer empirical evidence for how the interplay between religious teachings (Confucianism, Buddhism, and Taoism) and deviant behaviors (lying and violence) could affect a folktale’s outcome. The findings indicate that characters who lie and/or commit (...) violent acts tend to have bad endings, as intuition would dictate, but when they are associated with any of the above Three Teachings, the final endings may vary. Positive outcomes are seen in cases where characters associated with Confucianism lie and characters associated with Buddhism act violently. The results supplement the worldwide literature on discrepancies between folklore and real-life conduct, as well as on the contradictory human behaviors vis-à-vis religious teachings. Overall, the study highlights the complexity of human decision-making, especially beyond the folklore realm. (shrink)

Universities and funders in many countries have been using Journal Impact Factor (JIF) as an indicator for research and grant assessment despite its controversial nature as a statistical representation of scientific quality. This study investigates how the changes of JIF over the years can affect its role in research evaluation and science management by using JIF data from annual Journal Citation Reports (JCR) to illustrate the changes. The descriptive statistics find out an increase in the median JIF for the top (...) 50 journals in the JCR, from 29.300 in 2017 to 33.162 in 2019. Moreover, on average, elite journal families have up to 27 journals in the top 50. In the group of journals with a JIF of lower than 1, the proportion has shrunk by 14.53% in the 2015–2019 period. The findings suggest a potential ‘JIF bubble period’ that science policymaker, university, public fund managers, and other stakeholders should pay more attention to JIF as a criterion for quality assessment to ensure more efficient science management. (shrink)

The study of cultural evolution has taken on an increasingly interdisciplinary and diverse approach in explicating phenomena of cultural transmission and adoptions. Inspired by this computational movement, this study uses Bayesian networks analysis, combining both the frequentist and the Hamiltonian Markov chain Monte Carlo (MCMC) approach, to investigate the highly representative elements in the cultural evolution of a Vietnamese city’s architecture in the early 20th century. With a focus on the façade design of 68 old houses in Hanoi’s Old Quarter (...) (based on 78 data lines extracted from 248 photos), the study argues that it is plausible to look at the aesthetics, architecture, and designs of the house façade to find traces of cultural evolution in Vietnam, which went through more than six decades of French colonization and centuries of sociocultural influence from China. The in-depth technical analysis, though refuting the presumed model on the probabilistic dependency among the variables, yields several results, the most notable of which is the strong influence of Buddhism over the decorations of the house façade. Particularly, in the top 5 networks with the best Bayesian Information Criterion (BIC) scores and p<0.05, the variable for decorations (DC) always has a direct probabilistic dependency on the variable B for Buddhism. The paper then checks the robustness of these models using Hamiltonian MCMC method and find the posterior distributions of the models’ coefficients all satisfy the technical requirement. Finally, this study suggests integrating Bayesian statistics in the social sciences in general and for the study of cultural evolution and architectural transformation in particular. (shrink)

Every year, the Vietnamese people reportedly burned about 50,000 tons of joss papers, which took the form of not only bank notes, but iPhones, cars, clothes, even housekeepers, in hope of pleasing the dead. The practice was mistakenly attributed to traditional Buddhist teachings but originated in fact from China, which most Vietnamese were not aware of. In other aspects of life, there were many similar examples of Vietnamese so ready and comfortable with adding new norms, values, and beliefs, even contradictory (...) ones, to their culture. This phenomenon, dubbed “cultural additivity”, prompted us to study the co-existence, interaction, and influences among core values and norms of the Three Teachings –Confucianism, Buddhism, and Taoism–as shown through Vietnamese folktales. By applying Bayesian logistic regression, we evaluated the possibility of whether the key message of a story was dominated by a religion (dependent variables), as affected by the appearance of values and anti-values pertaining to the Three Teachings in the story (independent variables). Our main findings included the existence of the cultural additivity of Confucian and Taoist values. More specifically, empirical results showed that the interaction or addition of the values of Taoism and Confucianism in folktales together helped predict whether the key message of a story was about Confucianism, β{VT ⋅ VC} = 0.86. Meanwhile, there was no such statistical tendency for Buddhism. The results lead to a number of important implications. First, this showed the dominance of Confucianism because the fact that Confucian and Taoist values appeared together in a story led to the story’s key message dominated by Confucianism. Thus, it presented the evidence of Confucian dominance and against liberal interpretations of the concept of the Common Roots of Three Religions (“tam giáo đồng nguyên”) as religious unification or unicity. Second, the concept of “cultural additivity” could help explain many interesting socio-cultural phenomena, namely the absence of religious intolerance and extremism in the Vietnamese society, outrageous cases of sophistry in education, the low productivity in creative endeavors like science and technology, the misleading branding strategy in business. We are aware that our results are only preliminary and more studies, both theoretical and empirical, must be carried out to give a full account of the explanatory reach of “cultural additivity”. (shrink)

Earth Hour is one of the most popular environmental events in Vietnam. However, looking at the rise in electricity consumption in the country, it is impossible to feel its impact.

This study presents a description of an open database on scientific output of Vietnamese researchers in social sciences and humanities, one that corrects for the shortcomings in current research publication databases such as data duplication, slow update, and a substantial cost of doing science. Here, using scientists’ self-reports, open online sources and cross-checking with Scopus database, we introduce a manual system and its semi-automated version of the database on the profiles of 657 Vietnamese researchers in social sciences and humanities who (...) have published in Scopus-indexed journals from 2008 to 2018. The final system also records 973 foreign co-authors, 1,289 papers, and 789 affiliations. The data collection method, highly applicable for other sources, could be replicated in other developing countries while its content be used in cross-section, multivariate, and network data analyses. The open database is expected to help Vietnam revamp its research capacity and meet the public demand for greater transparency in science management. (shrink)

This research employs the Bayesian network modeling approach, and the Markov chain Monte Carlo technique, to learn about the role of lies and violence in teachings of major religions, using a unique dataset extracted from long-standing Vietnamese folktales. The results indicate that, although lying and violent acts augur negative consequences for those who commit them, their associations with core religious values diverge in the outcome for the folktale characters. Lying that serves a religious mission of either Confucianism or Taoism (but (...) not Buddhism) brings a positive outcome to a character. A violent act committed to serving Buddhist mission results in a happy ending for the committer. (shrink)

Motivation: • Breaking barriers in publishing demands a proactive attitude • Open data, open review and open dialogue in making social sciences plausible .

Trong những năm gần đây, mặc dù lĩnh vực KHXH&NV của Việt Nam mới đang ở giai đoạn đầu của quá trình hội nhập về công bố quốc tế và xuất bản học thuật, nhưng các con số thống kê được vẫn rất đáng khích lệ.

Công cuộc đổi mới kinh tế ở Việt Nam hơn 30 năm qua có nội dung quan trọng là đổi mới phương thức phát triển, giúp nền kinh tế hồi sinh nhanh chóng và có bước phát triển ngoạn mục. Tuy nhiên, trong bối cảnh toàn cầu hóa gia tăng, cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư (Cách mạng công nghiệp 4.0) hiện nay… Việt Nam cần có cách tiếp cận mới đến vấn đề phát triển. Việt Nam phải (...) tích cực định hướng tìm kiếm cả những nguồn lực và động lực phát triển mới theo những cách mới, kết hợp với những động lực và phương thức truyền thống hướng tới phát triển bền vững. (shrink)

Nghiên cứu nhằm xác định và đánh giá mức độ ảnh hưởng của các yếu tố trong việc đưa ra quyết định chọn trường đại học của học sinh THPT. Phương pháp phỏng vấn trực tuyến (online) kết hợp với bảng hỏi được sử dụng để thu thập dữ liệu từ 200 sinh viên năm nhất của các Trường Đại học ở Hà Nội và ngoài khu vực Hà Nội, trong thời gian tháng 2 và tháng 3 năm 2020. Phương (...) pháp phân tích khám phá nhân tố và phương pháp hồi quy tuyến tính được ứng dụng để phân tích số liệu. Kết quả cho thấy sinh viên khá hài lòng và khá chắc chắn với quyết định lựa chọn trường đại học của mình, trong khi đó có 4 yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến việc quyết định chọn trường đại học. Các yếu tố có độ lớn giảm dần theo thứ tự là (1) yếu tố thông tin, quảng cáo, (2) yếu tố thương hiệu và việc làm, (3) yếu tố bản thân học sinh, và (4) yếu tố học phí và cơ sở vật chất. Từ kết quả nghiên cứu, chúng tôi đề xuất một số giải pháp nhằm giúp các em học sinh tìm được trường phù hợp và hỗ trợ các trường đại học cải thiện sự hiệu quả của công tác tuyển sinh trong thời gian đến. (shrink)

Nguồn lực và chất lượng giáo viên là một trong những mối quan tâm thiết yếu để phát triển giáo dục bền vững. Thông qua phân tích bộ dữ liệu “Khảo sát thói quen phát triển chuyên môn giáo viên các trường phổ thông ở Việt Nam năm 2019” với 464 quan sát về thói quen học tập của giáo viên phổ thông từ các trường công lập và tư thục trên cả nước, chúng tôi thực hiện nghiên cứu phân (...) tích thói quen phát triển chuyên môn của giáo viên. Nghiên cứu này là một phần kết quả của dự án nghiên cứu về năng lực chuyên môn giáo viên phổ thông Việt Nam giai đoạn 2020 – 2025 của Trung tâm nghiên cứu và Phát triển Giáo dục EdLab Asia. Bằng cách phân tích dữ liệu về số giờ tham gia hoạt động phát triển chuyên môn của giáo viên ở từng loại hình trường, nghiên cứu chỉ ra sự khác biệt về thói quen học tập của giáo viên các cấp phổ thông theo từng loại hình nhà trường. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng hoạt động phát triển chuyên môn giáo viên của trường tư thục tốt hơn trường công lập. Kết quả của nghiên cứu là gợi ý cho các nhà hoạch định chính sách, các nhà quản lý giáo dục tại các cơ sở giáo dục phổ thông, không kể công-tư tham chiếu và điều chỉnh các kế hoạch, chương trình phát triển chuyên môn giáo viên. (shrink)

Cách mạng 4.0 đã và đang mang đến sự thay đổi lớn trong đời sống của người dân Việt Nam. Sự tiện dụng của Grab, khả năng cập nhật 24/24 của Facebook, hay sự đa dạng về nội dung của YouTube thúc đẩy xã hội tiến tới thời đại mới của khởi nghiệp điện toán (Vuong, 2019). Ở đó, mỗi cá nhân đều có cơ hội để khởi nghiệp thông qua sự kết nối đến khắp mọi nơi trên thế giới (...) của Internet và sức mạnh tính toán nằm gọn trong long bàn tay. Hiện nay, sản xuất video trên YouTube, cho thuê nhà qua AirBnb, hay chạy xe cho Grab tạo ra công việc có khả năng tạo lợi nhuận cho người tham gia thị trường, dù là người lao động, hay tổ chức cung ứng dịch vụ. (shrink)

KTDB — Với lối tiếp cận mới mẻ và sáng tạo, với tư duy và phương pháp tiếp cận khoa học, đồng tác giả Bạch Ngọc Chiến và Vương Quân Hoàng đã dẫn dắt bạn đọc đi từ các quan sát về lịch sử hình thành dân tộc, sự phát triển và hoàn thiện của con người, xã hội, nhà nước trong tiến trình lịch sử đến sự phát triển kinh tế của đất nước ta qua cuốn sách “Bằng chứng (...) cuộc sống – Suy ngẫm về phát triển bền vững Việt Nam”. (shrink)

Mặc dù viết về một thành phố Nhật Bản, nhưng cả 4 tác giả đều là người Việt, trong đó có 3 người đang là học viên cao học và nghiên cứu sinh tại Nhật Bản.

Cuộc khủng hoảng 2007-2008 nổ ra ở Hoa Kỳ kéo theo sự lao dốc của các thị trường chứng khoán các nước cho thấy tồn tại tác động lan truyền từ thị trường này sang thị trường khác. Mục tiêu của bài nghiên cứu nhằm kiểm tra mức độ lan truyền trong tỷ suất lợi nhuận và độ biến động tỷ suất lợi nhuận từ các thị trường chứng khoán phát triển (Hoa Kỳ và Nhật Bản) đến tám thị trường (...) các nước mới nổi (Ấn Độ, Trung Quốc, Indonesia, Hàn Quốc, Malaysia, Philippines, Đài Loan, Thái Lan) và Việt Nam. Nghiên cứu sử dụng các biến ngoại sinh là cú sốc từ thị trường Mỹ và Nhật Bản và hiệu ứng ngày trong mô hình ARMA(1,1)-GARCH(1,1) trên dữ liệu của các nước mới nổi khu vực châu Á và Việt Nam nhằm đánh giá tác động lan truyền. Nghiên cứu đưa ra một số kết quả như sau. Thứ nhất, hiệu ứng ngày tồn tại trên sáu trong số chín thị trường chứng khoán được nghiên cứu, ngoại trừ Ấn Độ, Đài Loan và Philippines. Thứ hai, tồn tại tác động lan truyền trong tỷ suất lợi nhuận giữa các thị trường với mức độ khác nhau, trong đó, Hoa Kỳ có tác động mạnh hơn đến thị trường Malaysia, Philippines và Việt Nam; ngược lại, Nhật Bản có hiệu ứng lan truyền cao hơn đến thị trường Trung Quốc, Ấn Độ, Hàn Quốc và Thái Lan; đối với thị trường Indonesia, hiệu ứng lan truyền từ Hoa Kỳ và Nhật Bản là tương đương. Cuối cùng, nghiên cứu không tìm thấy bằng chứng về hiệu ứng lan truyền trong độ biến động từ thị trường Hoa Kỳ và Nhật Bản đến các thị trường mới nổi khu vực châu Á và Việt Nam... (shrink)

Dân Trí (17/02/2018) — Bằng niềm say mê và tâm thế nghiên cứu khoa học nghiêm túc, các học giả Việt là tác giả/đồng tác giả chính những công trình nghiên cứu ấn tượng được công bố trên các tạp chí uy tín hàng đầu thế giới trong năm qua.

Quá trình hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam đã trở thành xu thế tất yếu và đang diễn ra ngày càng sâu rộng về nội dung và quy mô trên nhiều lĩnh vực, được bắt đầu từ năm 1986 khi Đại hội Đảng lần thứ VI mở đường cho công cuộc đổi mới nền kinh tế một cách toàn diện. Theo đó, Việt Nam gia nhập khối ASEAN năm 1995, tham gia vào khu vực mậu dịch tự (...) do ASEAN (AFTA) năm 1996, gia nhập APEC năm 1998, ký Hiệp định Thương mại Việt Nam- Hoa Kỳ năm 2000 và ký kết nhiều hiệp định thương mại, đầu tư khác. Năm 2007, Việt Nam chính thức trở thành thành viên của Tổ chức thương mại thế giới WTO, là dấu mốc quan trọng trong sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, bắt đầu quá trình hội nhập sâu rộng với thị trường quốc tế nói chung và trong lĩnh vực ngân hàng nói riêng. (shrink)

¿Qué ocurre con la continuidad del tratamiento de los sujetos de investigación después de que realizan la última visita del ensayo en el que participan? En algunos casos, la falta de continuidad de atención de la salud apropiada podría poner en peligro la salud de estas personas. Por lo tanto, es probable que los sujetos de investigación que al terminar su participación en un ensayo todavía se encuentran enfermos, necesiten continuar con el tratamiento en estudio u otra atención de la (...) salud adecuada por el resto de sus vidas, sean unos pocos meses o muchos años. No obstante, no todas las sociedades cuentan con los recursos e instituciones para resolver el problema de la continuidad de tratamiento beneficioso. La opinión de un sujeto de investigación norteamericano, al que llamaremos Pedro, sin seguro de salud que participó en un ensayo de largo plazo sobre diabetes ejemplifica el problema de la continuidad de tratamiento beneficioso: “de repente [ellos] simplemente cortan la cuerda, y uno está solo por su cuenta, ya sabes. O consigues trescientos o cuatrocientos dólares al mes para seguir con esto o simplemente sigues adelante y mueres”. En este trabajo intentaré dar un panorama de la reciente discusión en torno al problema de la continuidad de tratamiento beneficioso en la ética de la investigación. Por tratamiento beneficioso hago referencia a dos cosas. En primer lugar, el tratamiento beneficioso puede ser (1) el tratamiento en estudio, p. e. el tratamiento o intervención en investigación que estaba recibiendo Pedro para su diabetes en el ejemplo anterior. Una droga o un producto biológico es un tratamiento en estudio para un uso propuesto (indicación) desde el primer ensayo con seres humanos hasta el momento en que es aprobado para su comercialización por las autoridades reguladoras de fármacos. El segundo lugar, el tratamiento beneficioso también puede ser (2) otra atención de la salud apropiada para el sujeto de investigación distinta del tratamiento en estudio, p. e. si existiera un tratamiento alternativo disponible para la enfermedad o condición de Pedro, distinto del tratamiento en estudio, y se justificara hacer la transición a ese otro tratamiento por razones de un mejor perfil de efectividad, seguridad y/o toxicidad. En la sección 1 de este trabajo introduciré una taxonomía de las obligaciones éticas de acceso posinvestigación (1.1.), realizaré un relevamiento histórico del concepto basado en las guías éticas internacionales (1.2) y analizaré el surgimiento del término “continuidad de tratamiento beneficioso hacia los sujetos de investigación” y otros términos análogos como “atención después de la investigación” (1.3). En la sección 2 presentaré los casos ejemplares en la bibliografía: continuidad de tratamiento en investigación en VIH/SIDA (2.1), continuidad de tratamiento en investigación en cáncer (2.2.) y otros casos de continuidad de tratamiento (2.3). (shrink)

Este artículo explora la relación entre la filosofía del límite de Eugenio Trías y el sufismo de Ibn ʿArabī. En primer lugar, pretende explicar la función de la filosofía de la religión en el sistema triasiano y por qué el maestro andalusí ocupa un lugar privilegiado en ella. Segundo, se ocupa de algunos aspectos esenciales de la doctrina akbarí que la filosofía del límite obtura, como la declaración de la unidad del Ser (tawḥīd), la conjugación de lo exotérico y lo (...) esotérico, la superación de la propia creencia, el camino de la servidumbre (ʿubūdiyya), el tránsito de la pasión súbita de amor (hawā) al amor espiritual (ḥubb), la caballería espiritual (futuwwa) y la morada de la no-morada (maqām lā maqām), los cuales comparten un nexo común: el trascendimiento de lo egoico y el interés en el otro en tanto otro. Finalmente, se defenderá que la obturación triasiana se debe tanto al influjo de Henry Corbin, como sobre todo, a las propias limitaciones de su proyecto filosófico, para el que el Ibn ʿArabī ausente constituye una suerte de sombra. (shrink)

Este trabajo tiene como objetivo examinar cómo el legado kantiano de la razón crítica sigue vigente, pues se sostiene en un imperativo teórico fundado en la autonomía. Tal como argumento, este imperativo «categórico-teórico» se estructura gracias a la primacía de la razón práctica por sobre la razón teórica. El ensayo está estructurado en tres secciones. En la primera discuto brevemente el compromiso con la verdad propio de la ética de Sócrates y Platón, quienes inauguran el racionalismo crítico según Popper. Luego, (...) en la segunda sección examino la filosofía kantiana y su propuesta, la cual ciertamente infuye en el «Tratado contra el Método» de Paul Feyerabend. Finalmente, en la tercera sección, analizo la conexión entre razón crítica y razón teórica. En particular, muestro que la primera gobierna la segunda, y que la autonomía es parte de la naturaleza racional humana. Dicha naturaleza ciertamente explica por qué la razón crítica sigue vigente en la época contemporánea. (shrink)

El artículo revela cómo la filosofía que desarrolló Karl Marx estuvo centrada en el tema de la vida. La esencia de la comprensión marxiana de la sociedad y la historia no radica en una primacía abstracta de lo económico, sino en el proceso real de producción y reproducción de la vida. Es la vida –y no la economía por sí misma– la que constituye el fundamento de la concepción materialista de la historia desarrollada por Marx.

El trabajo argumenta el significado que ha de tener la centralidad de la vida en la construcción de un nuevo modelo de convivencia social basado en el "Buen Vivir", tal como hoy ya aparecen en las constituciones de Bolivia y Ecuador. Se enfrenta críticamente aquellas posturas que niegan la centralidad del ser humano para afirmar la de la naturaleza en esos nuevos modelos sociales.

Diariamente vemos noticias sobre políticos irresponsables que rechazan el consejo que los expertos basan en los modelos científicos, o nos encontramos con notas periodísticas que distorsionan los hechos o las teorías. En México, diariamente somos testigos —tanto que se ha vuelto un chiste recurrente— de la evidente incapacidad de la comunidad periodística para cubrir informes técnicos, así como de la dificultad que tienen muchos columnistas para comprender incluso los más básicos conceptos de la estadística. Además, muchas veces nos preguntamos por (...) qué los científicos y las organizaciones de salud parecen estar cambiando constantemente de opinión, contradiciéndose entre sí, o no terminan de ponerse de acuerdo. (shrink)

Con el movimiento de la Ilustración, Kant llamaba a hacer uso público de una razón mayor de edad para desmontar el pensamiento dogmático de los tutores y abrirse a formas de argumentación libres y emancipadoras. Por otro lado, es sabido cómo el romanticismo surge como reacción frente al pensamiento ilustrado. El espíritu de la época busca refugio en el sentimiento después de la pérdida del contenido absoluto. Esta nueva figura -el sentimiento- va a ser a los ojos de Hegel la (...) conclusión lógica a que ha conducido la Ilustración. Aquí va a residir el motivo fundamental del enfrentamiento entre la Ilustración y el Romanticismo, donde las figuras de Kant y Schleiermacher se encuentran o quizás se separan en cuanto al ámbito que debe corresponder a la filosofía, a la religión y si hay un punto de encuentro en las dos. (shrink)

¿Existe alguna diferencia filosóficamente significativa entre una explicación científica y las explicaciones que se ofrecen en el curso de la vida diaria? Dado que la mayor parte de las discusiones en la filosofía de la ciencia se refieren al primer tipo de explicaciones, debemos considerar si existe un concepto específico que corresponda al término “explicación científica”, y que sea discontinuo de su contraparte cotidiana. El ensayo tiene cuatro secciones. En cada una de ellas considero diferentes criterios que podrían ser utilizados (...) para establecer una distinción de clase entre las explicaciones científicas y las cotidianas. En la primera sección exploro la posibilidad de establecer un criterio puramente sociológico: el estatus científico de una explicación dependería del estatus institucional de las personas que dan origen a la explicación. El segundo criterio estudiado fue propuesto por Hempel: las explicaciones científicas deben hacer uso explícito de leyes naturales, y la ausencia de leyes invalida cualquier intento de ofrecer una explicación científica. Un tercer criterio se basa en la naturaleza del explanandum. Algunos filósofos han defendido la idea de que la única diferencia filosóficamente significativa entre las explicaciones científicas y las no científicas reside en el tipo de explanandum del que se ocupa cada una de ellas. En la vida diaria explicamos eventos individuales, mientras que en la ciencia se pretende explicar regularidades. Finalmente, examino el criterio propuesto por Wesley Salmon según el cual la diferencia entre los dos tipos de explicación está determinada por el tipo de comprensión que proporciona cada uno de ellos. Al final concluyo que ninguno de estos criterios es adecuado y que la aparente diferencia entre los dos tipos de explicaciones es una diferencia de grado y no de clase. Las explicaciones científicas ciertamente tienen un mayor grado de precisión, detalle y complejidad que sus contrapartes en la vida cotidiana. Normalmente involucran el uso de las matemáticas y de lenguajes altamente regimentados. Pero a pesar de estas diferencias, concluyo que los elementos que hacen que algo sea una explicación son esencialmente los mismos en ambos casos. (shrink)

La lógica matemática es matemática en cuanto que usa herramientas matemáticas. En este sentido, la lógica matemática es matemática en el mismo sentido que lo es, digamos, la mecánica newtoniana. En ambos casos, el método es matemático, pero las ciencias mismas no lo son, pues su objeto de estudio pertenece a una realidad objetiva e independiente. En particular, las herramientas matemáticas que usa la lógica simbólica contemporánea —tanto en su simbolismo como en su cálculo— se crearon originalmente para el desarrollo (...) algebraico de la geometría, y luego fueron adaptadas al resto de las matemáticas y la lógica. A estas herramientas se les llama formales, pues permiten el cálculo con formas generales. (shrink)

Este texto analiza las concepciones que J. S. Mill y K. Marx defienden sobre la libertad, con el fin de establecer si entre ellas hay puntos de convergencia, a pesar de las diferentes motivaciones que las impulsan. En este sentido, la tesis que se propone es que ambos pensadores coinciden en la defensa que realizan de la libertad, dado que le otorgan un papel destacado a la autodeterminación, el libre desarrollo de la individualidad y a la existencia de condiciones materiales (...) para su concreción. Así las cosas, las distancias que las separan no constituyen ningún óbice al momento de abogar por lo que consideran como el valor fundamental del ser humano. (shrink)

A chapter on the specifically 'medical' Epicureanism of La Mettrie, connecting his materialist approach to mind-body issues and his hedonistic ethics.

En este texto, analizaremos el rol del mecanicismo en la historia de la ciencia, exponiendo diversas aproximaciones conceptuales que se han propuesto en torno al término y algunas implicaciones que supone como sistema filosófico, (sección 1), y las propuestas más recientes del neomecanicismo (sección 2) trazando una reflexión crítica en torno a las diferencias más sobresalientes entre mecanicismo tradicional y neomecanicismo, explorando sus componentes principales: el fenómeno (sección 2.1), las partes (sección 2.2), la causalidad (sección 2.3), la organización y la (...) agregación (sección 2.4). Luego analizaremos la aplicación del neomecanicismo a la filosofía de la psicología (sección 3), y argumentamos que las críticas usualmente dirigidas al mecanicismo tradicional no se aplican al neomecanicismo (sección 4). Finalmente, mencionaremos algunas estrategias de explicación no-mecanicista, y algunos argumentos a favor de un pluralismo que combine distintas estrategias explicativas (sección 5). -/- . (shrink)

Para algunos la selección natural se identifica con las diferencias de éxito de distintos organismos en la reproducción diferencial. Si esto fuese así, el principio de Hardy-Weinberg, por permitir determinar con bastante precisión bajo ciertos supuestos que la frecuencia génica en una población no es la esperada, podría ser visto como una versión cuantitativa de la selección natural cualitativa propuesta por Darwin. Es mi intención mostrar, a través del análisis de explicaciones dadas por Darwin, que la selección natural es más (...) que la mera diferencia en el éxito en la reproducción diferencial e investigar algunas relaciones entre la teoría de la selección natural y la genética de poblaciones. (shrink)

En su Sentimiento Trágico de la Vida, Miguel de Unamuno argumenta que necesitamos creer en Dios y que esta necesidad es suficiente para justificar la adopción de la creencia religiosa. El objetivo de este artículo es reconstruir y analizar el argumento de Miguel de Unamuno, el cual constituye, sin lugar a dudas, el eje vertebrador del Sentimiento Trágico de la Vida. En este artículo, defenderé: primero, que el argumento no puede usarse para justificar la adopción de la creencia religiosa; segundo, (...) que el argumento parece ser más convincente si se entiende en términos de deseo y no de necesidad; tercero, que ya sea en términos de deseo o necesidad, lo que realmente demuestra el argumento es el conflicto entre nuestro desear, o necesitar, creer en Dios, por un lado, y nuestra falta de licitud epistémica para adoptar dicha creencia, por otro lado. (shrink)

En este artículo me ocuparé de criticar al argumento de Michelini sobre la validez del principio de no interrupción de la vida humana en su estado inicial (159) y la justificación de su aplicación no rigorista.

Uno de los mayores desafíos que enfrenta el realismo científico es la tesis de la inconmensurabilidad. Consideramos, empero, que la teoría descriptiva causal de la referencia puede determinar si hay alguna continuidad referencial en un cambio de teoría y, específicamente, en qué circunstancias se daría. Tras caracterizarla brevemente, la someteremos a prueba mediante un análisis de caso, a saber, las diferentes caracterizaciones de ‘órbita’ en la astronomía antigua. Ello supone dilucidar cuáles son las propiedades fundamentales por las cuales la órbita (...) ejerce su función. La continuidad referencial se podrá establecer si constatamos que las descripciones causales nucleares de las distintas nociones de órbita, son equivalentes. Este estudio de caso, además, constituye una oportunidad para ahondar en la reflexión: ¿sirve el descriptivismo causal como argumento a favor del realismo científico? ¿Es factible aplicarlo? ¿Cuál es su alcance? Estas y otras preguntas se suscitan a partir del análisis propuesto. (shrink)

Una imagen muy generalizada a la hora de entender el software de computador es la que lo representa como una “caja negra”: no importa realmente saber qué partes lo componen internamente, sino qué resultados se obtienen de él según ciertos valores de entrada. Al hacer esto, muchos problemas filosóficos son ocultados, negados o simplemente mal entendidos. Este artículo discute tres unidades de análisis del software de computador, esto es, las especificaciones, los algoritmos y los procesos computacionales. El objetivo central es (...) entender las prácticas cientficas e ingenieriles detrás de cada unidad de software, así como analizar su metodología, ontología y epistemología. (shrink)

Este trabajo es un comentario sobre la primera traducción al español de las guías del Reino Unido “Atención después de la investigación: un marco para los comités de ética de investigación del NHS (borrador versión 8.0)”. El comentario se divide en tres partes. En la primera parte, se busca resumir la información básica necesaria para mejorar la lectura comprensiva de la traducción de las guías. En la segunda parte, se analiza una selección de la normativa argentina que trata sobre atención (...) después de la investigación. En la tercera parte, se presentan las principales limitaciones del borrador de las guías y su traducción. El propósito de este comentario es que los futuros lectores y lectoras puedan hacer un uso crítico y deliberado de las guías, en la evaluación de estudios clínicos o como base para la redacción de guías propias sobre atención después de la investigación. ***This work is a commentary on the first Spanish translation of the UK guidelines “Care after research: a framework for NHS research ethics committees (draft version 8.0)”. The commentary is divided into three parts. The first part seeks to summarize the basic information needed to improve reading comprehension of the translation of the guidelines. The second part analyzes a selection of Argentinean regulations dealing with care after research. The third part presents the main limitations of the guidelines draft and its translation. The purpose of this commentary is that future readers can make a critical and deliberate use of guidelines in the assessment of clinical studies or as a basis for drafting their own guidelines on care after research. (shrink)

La discusión acerca de funciones es de larga data en filosofía. Normalmente se describe a la revolución científica del siglo XVII como eliminando las causas finales y la teleología de la física. Sin embargo, el lenguaje funcional cumple un papel central en ciertas áreas de la práctica biológica. Esto ha llevado a muchos filósofos a intentar elucidar el concepto de función, en algunos casos para defender la relevancia de estos usos, en otros para mostrar que se trata de meras formas (...) de hablar que podrían ser eliminadas sin pérdida de ningún tipo de información relevante. El objetivo principal de este trabajo es mostrar la necesidad de apelar a conceptos funcionales para una reconstrucción adecuada de la teoría de la selección natural darwiniana. Pues, se utiliza lenguaje funcional en la conceptualización del campo de aplicación de esta teoría, y tal campo debe ser determinable con independencia la teoría de la selección natural. (shrink)

Uno de los mayores desafíos que enfrenta el realismo científico es la tesis de la inconmensurabilidad. Consideramos, empero, que la teoría descriptiva causal de la referencia puede determinar si hay alguna continuidad referencial en un cambio de teoría y, específicamente, en qué circunstancias se daría. Tras caracterizarla brevemente, la someteremos a prueba mediante un análisis de caso, a saber, las diferentes caracterizaciones de ‘órbita’ en la astronomía antigua. Ello supone dilucidar cuáles son las propiedades fundamentales por las cuales la órbita (...) ejerce su función. La continuidad referencial se podrá establecer si constatamos que las descripciones causales nucleares de las distintas nociones de órbita, son equivalentes. Este estudio de caso, además, constituye una oportunidad para ahondar en la reflexión: ¿sirve el descriptivismo causal como argumento a favor del realismo científico? ¿Es factible aplicarlo? ¿Cuál es su alcance? Estas y otras preguntas se suscitan a partir del análisis propuesto. (shrink)

Aunque parece una teoría relativamente simple, la teoría de la selección natural ha traído muchas discusiones al respecto de su reconstrucción. En particular, los autores han tenido dificultades a la hora de elucidar el concepto de aptitud (fitness) adecuadamente. El punto de vista de este trabajo consiste en que para entender adecuadamente esta cuestión, y además, para dar cuenta de manera adecuada de las explicaciones seleccionistas, tanto las dadas por Darwin como sus aplicaciones más actuales, es necesario a la hora (...) de reconstruir la teoría utilizar más conceptos de los que habitualmente se utilizan. En este trabajo se explayará sobre este punto y se presentará una reconstrucción de la teoría en cuestión con las herramientas del estructuralismo metateórico. -/- Title: Structuralist Reconstruction of Natural Selection Theory Abstract: Despite seeming relatively simple Natural Selection Theory has brought up many discussions regarding its reconstruction. In particular, many authors have had difficulties in explicating the concept of fitness. The point of view of this paper is that more concepts are needed in order to, on the one hand, understand more adequately this issue, and on the other hand, to account for selectionist explanations, both Darwin’s and current applications, in an adequate way. Having this in mind, I will offer a reconstruction of Natural Selection Theory using the tools of metatheoretical structuralism. (shrink)

The notion of «professional situation,» as we propose to examine it, entails questioning simultaneously the place of contexts and the role of actors in teaching-learning situations. We propose to examine the contextualization of the teaching process in light of the groups welcomed and the conditions in which the teacher’s profession is practiced. Defining contextualization as «an art of doing» in line with a professional competency thus means postulating the legitimacy of the «context(s)» as an explanatory medium or media. The conceptual (...) model here developed follows in the tradition of Anthony Giddens’ (1987) theory of structuration and is complemented by the ecological model of human development advanced by Bronfenbrenner (1986). La notion de « situation professionnelle », telle que nous proposons de la visiter, suppose de questionner, dans un même mouvement, la place des contextes et le rôle des acteurs au sein des situations d’enseignement-apprentissage. Il s’agit pour nous d’interroger la contextualisation de la démarche d’enseignement engagée au regard des publics accueillis et des conditions d’exercice de la profession d’enseignant. Définir la contextualisation comme « un art de faire » qui relève d’une compétence professionnelle suppose alors de poser la légitimité du/des « contexte(s) » comme vecteur(s) explicatif(s). Le modèle conceptuel développé s’inscrit dans la lignée de la théorie de la structuration d’Anthony Giddens (1987). Il est complété par le modèle écologique du développement humain proposé par Bronfenbrenner (1986). (shrink)

Resumen Ésta es la primera traducción al español de las guías “Atención después de la investigación: un marco para los comités de ética de investigación del National Health Service (NHS) (borrador versión 8.0)”. El documento afirma que existe una fuerte obligación moral de garantizar que los participantes enfermos de un estudio clínico hagan una transición después del estudio hacia una atención de la salud apropiada. Con “atención de la salud apropiada” se hace referencia al acceso para los participantes a la (...) atención de la salud, proporcionada principalmente por el National Health Service (en adelante NHS), el sistema de salud del Reino Unido, y/o a la intervención en estudio, también llamada producto o tratamiento en investigación. Las guías “Atención después de la investigación” están dirigidas principalmente a los miembros de los 79 comités de ética de investigación del NHS y a quienes presentan sus estudios de investigación ante estos comités. Se trata de un documento borrador muy avanzado, trabajado en numerosas reuniones, durante más de 3 años, que ha sido discutido por participantes de estudios y miembros de la comunidad, miembros y presidentes de comités de ética de investigación del Reino Unido, especialistas internacionales en ética de la investigación, representantes de la industria y otras partes interesadas. La redacción de las guías es producto de la colaboración de Neema Sofaer y Penney Lewis, ambas investigadoras del King’s College London, en el Centre of Medical Law and Ethics del Dickson Poon School of Law, y Hugh Davies, Asesor en Ética de la Investigación de la Health Research Authority (HRA) del NHS. El traductor del presente documento, Ignacio Mastroleo, participó del workshop en la Fundación Brocher (Ginebra, Suiza, diciembre de 2011) donde se revisó el borrador versión 7.0 y contribuyó en la revisión del borrador de la versión 8.0 durante el 2012. -/- Abstract This is the first Spanish translation of the guidelines “Care after research: a framework for NHS RECs (8th draft)”. The document states that there is a strong moral obligation to ensure that participants in a clinical study who are ill transition after the study to appropriate healthcare. The terms "appropriate healthcare" refer to participants’ access to health care, mainly provided by the National Health Service (NHS), the health system in the UK, and/or to the intervention study also named investigational treatment or product. The guides "Care after research" are mainly directed to members of the 79 NHS committees of research ethics (RECs) and to those who submit their research to these committees. This is a very advanced draft document, worked in several meetings, for more than three years, that has been discussed with study participants and community members, members and chairs of RECs in the UK, international specialists in research ethics, industry representatives and other stakeholders. The drafting of the guidelines is the result of the collaboration of Neema Sofaer and Penney Lewis, both researchers at King's College London, at the Centre of Medical Law and Ethics of Dickson Poon School of Law, and Hugh Davies, Research Ethics Advisor of the Health Research Authority (HRA) of the NHS. The translator of this document, Ignacio Mastroleo, attended the workshop at the Brocher Foundation (Geneva, Switzerland, December 2011) where draft version 7.0 was revised and contributed in the revision of draft version 8.0 during 2012. (shrink)