Podstawowym celem artykułu jest przybliżenie dwóch wzajemnie powi¸a}zanych koncepcji istotnych z perspektywy zarz¸a}dzania publicznego w ramach polityki wobec starzenia siȩ społeczeństwa na poziomie lokalnym. Pierwsza koncepcja to „inteligentne miasta", która dotyczy wykorzystania nowych technologii informacyjno-komunikacyjnych do poprawy zarz¸a}dzania miastami oraz dostarczania obywatelom innowacyjnych usług publicznych. Druga koncepcja to „miasta przyjazne starzeniu siȩ", która obejmuje optymalizacjȩ wszystkich funkcji miejskich do potrzeb wszystkich grup wiekowych oraz wykorzystanie szerokiego zaangażowania interesariuszy na rzecz poprawy jakości życia w okresie starości. Drugim celem jest wskazanie prób (...) praktycznego wdrażania tych koncepcji w krajach Grupy Wyszehradzkiej, które w odróżnieniu od omawianych zazwyczaj w literaturze przykładów z Europy Zachodniej charakteryzuj¸a siȩ nie tylko szybkim starzeniem siȩ populacji, ale też niedostatkami infrastruktury. W podsumowaniu przybliżono wnioski z przeprowadzonej analizy oraz potencjalne dalsze kierunki badań. ** The main aim of this paper is to introduce two interrelated concepts relevant from the perspective of public management of the ageing policy at the local level. The first concept is "smart cities," which refers to the use of new information and communication technologies to improve urban management and delivery of innovative public services for citizens. The second concept is "age-friendly cities," which includes optimization of all municipal functions to meet the needs of all age groups and to use the wide involvement of relevant stakeholders to improve the quality of life in old age. The second aim of the paper is to describe closer attempts of the practical implementation of these concepts in countries of the Visegrad Group that unlike generally discussed in the literature examples from the Western Europe are not only characterized by rapidly ageing populations, but also shortcomings of the infrastructure. Conclusions include a summary of the undertaken analysis and potential future directions of research. (shrink)

SPIS TREŚCI Ryszard Moń Wstęp -/- Rozdział 1: Lękam się świata bez filozofii. O nieodzowności humanistyki w dobie techniki i globalizacji -/- 1.1 Konieczność filozofii 1.2 Narodziny sztuk wyzwolonych 1.3 Uniwersytet domem humanistyki 1.4 Upadek humanistyki 1.5 Uniwersytet – biznes i korporacyjna logika 1.6 Kognitywny kapitalizm 1.7 Złowroga moc etatyzmu 1.8 Pragmatyzm a ideały kształcenia 1.9 Demokracja – dialog, kultura, światopogląd 1.10 Humanistyka na straży demokracji 1.11 Edukacja filozoficzna w szkole 1.12 Podsumowanie – filozofia jako fundament -/- Rozdział 2: Czy (...) starożytna paideia może być alternatywą dla współczesnej pedagogiki? Antyczne metody wychowawcze i ich obecna rola -/- 2.1 Filozofia jako sposób życia 2.2 Rola ćwiczeń duchowych w paidei starożytnej Grecji oraz starożytnego Rzymu 2.3 Antyczna paideia a aktualne wzorce kształcenia -/- Rozdział 3: Problem ujawniania przez nauczyciela własnej tożsamości moralnej w nauczaniu etyki i filozofii -/- 3.1 Nauczyciel na lekcjach filozofii i etyki 3.2 Etyka, moralność i tożsamość 3.3 Matthew Lipmana filozofowanie z dziećmi i młodzieżą 3.4 Filozofia! Ale jaka? 3.5 Nauczyciel-filozof 3.6 Tożsamość moralna nauczyciela -/- Rozdział 4: Język i filozofia. O Naturalnym Metajęzyku Semantycznym i jego związkach z filozofią -/- 4.1 Naturalny Metajęzyk Semantyczny – rozważania wstępne 4.2 Inspiracje filozoficzne koncepcji NMS 4.3 Naturalny Metajęzyk Semantyczny – cel i założenia koncepcji 4.4 Kierunki rozwoju NMS 4.5 Jak wykorzystać NMS w dydaktyce filozofii? -/- Rozdział 5: Metody problemowe na lekcji etyki i filozofii jako możliwe działanie prewencyjne -/- 5.1 Metody rozwiązywania problemów – informacje ogólne 5.2 Rozwiązywanie problemów poznawczych 5.3 Rozwiązywanie problemów decyzyjnych 5.4 Rozwiązywanie problemów praktycznych 5.5 Nauczanie i uczenie się metodą „układanki” 5.6 Metoda wychowania bez porażek 5.7 Rola nauczyciela 5.8 Kształcenie umiejętności rozwiązywania problemów 5.9 Oceny i wartościowania 5.10 Podsumowanie Rozdział 6: Trudności w uczeniu się – profilaktyka i terapia -/- 6.1 Trudności w uczeniu się 6.2 Specyficzne trudności w uczeniu się 6.3 Niepowodzenia szkolne 6.4 Profilaktyka i terapia -/- Aneks – konspekty lekcji o tematyce filozoficznej i etycznej. (shrink)

This article first of all attempts to assess the proposals of 2006–2007 to amend Poland’s Constitution, aimed mostly at strengthening constitutional protection of unborn human life. Parliamentary work on this proposal begins with the submission of the Deputy’s bill on amendment of the Constitution, published in the Sejm Paper No. 993 of September 5, 2006, and ends with a series of votes at the 39th sitting of the Sejm of the fifth term of office, held on April 13, 2007, on (...) which it was decided not to adopt any amendment. In the course of the legislative process, several modifi cation were offered not only to Article 38 concerning protection of life, but also to Article 30 dealing with dignity as a source of rights. Each of these proposals had drawbacks, including inter alia: the lack of a definite period of protection or entitlement to dignity, resulting in the decreased protection in relation to issues concerning euthanasia; the application of new categories granting a specific status to unborn human life; specifying the standards for protection by means of legislative acts ranking lower than a constitution, resulting in the transfer of life protection into the sphere of regulation of ordinary legislation. The most conducive for strengthening of the protection of unborn human life, even if not free of imperfections, was an amendment of Article 30 proposed by the Committee in the following wording: “The inherent and inalienable dignity, conferred on the person from the moment of conception, shall be a source of freedoms and rights of persons and citizens. It shall be inviolable; the respect and protection thereof shall be the obligation of public authorities.” From the rejection of the proposals it is diffi cult to draw conclusions that are vital for interpretation of the existing provisions. However, a conclusion that the intention of the authors of the constitution was not to strengthen the constitutional protection of life is not legitimate, mostly because of their doubts about formal correctness of the proposed amendments (when deciding to reject them), particularly the doubts about legal consequences of their adoption. -/- Streszczenie Zasadniczym celem opracowania jest próba całościowej oceny propozycji nowelizacji Konstytucji RP mającej miejsce w latach 2006-2007, zmierzającej przede wszystkim do wzmocnienia konstytucyjnej ochrony życia człowieka przed narodzeniem. Prace parlamentarne nad analizowaną nowelizacją otwiera poselski projekt ustawy o zmianie Konstytucji zawarty w druku sejmowym 993 z dnia 5 września 2006 (projekt wpłynął do Sejmu 7 września); zamyka seria głosowań na 39 posiedzeniu Sejmu V kadencji, dnia 13 kwietnia 2007 roku; głosowań, które przesądziły o niewprowadzeniu żadnych zmian. W trakcie procesu legislacyjnego proponowano szereg formuł, zmieniających nie tylko art. 38 dotyczący ochrony życia, ale także art. 30, który dotyczy godności jako źródła praw. W zasadzie wszystkie zgłoszone propozycje posiadały wady, wśród których najważniejsze to: brak domknięcia okresu ochrony lub przysługiwania godności, skutkujący obniżeniem ochrony w kwestiach związanych z eutanazją; stosowanie nowych kategorii, prowadzące do nadania specyficznego statusu człowiekowi przed narodzeniem; określanie standardu ochrony za pośrednictwem aktów o randze niższej od konstytucji, prowadzące do przesunięcia ochrony życia przed narodzeniem w sferę ustawodawstwa zwykłego. Z punktu widzenia celu, jakim było wzmocnienie konstytucyjnej ochrony życia człowieka przed narodzeniem i wzmocnienie jego pozycji prawnej, najlepsza, choć nie pozbawiona usterek, była zaproponowana przez Komisję zmiana brzmienia art. 30 prowadząca do formuły: „Źródłem wolności i praw człowieka i obywatela jest przyrodzona i niezbywalna godność człowieka, przynależna mu od chwili poczęcia. Jest ona nienaruszalna, a jej poszanowanie i ochrona jest obowiązkiem władz publicznych.”. Na podstawie odrzucenia propozycji zmian trudno wyciągać wnioski istotne dla interpretacji aktualnie obowiązujących przepisów; wniosek, że ustrojodawca nie chciał wzmocnienia konstytucyjnej ochrony życie nie jest prawomocny, przede wszystkim ze względu na – istotne w procesie podejmowania decyzji o odrzuceniu propozycji zmian – wątpliwości, co do formalnej poprawności formułowanych propozycji, w tym wątpliwości co do konsekwencji prawnych ich przyjęcia. (shrink)

A. Klimczuk, Kształcenie zawodowe w społeczeństwach i gospodarkach opartych na wiedzy i kreatywności, [in:] M. Juchnicka, Doradcze i edukacyjne aspekty reorientacji zawodowej i wsparcia zatrudnienia zwalnianych pracowników oświaty, Izba Rzemieślnicza i Przedsiȩbiorczości, Białystok 2015, pp. 13-36.

Linden Lab studies massive online game "Second Life" unexpectedly gained worldwide fame after a few years after release. To the surprise of many game has met with great interest, despite the lack of promotional campaigns. It can be assumed that the reason why "second life" reached a wider audience was a special type of offered entertainment. Network game proved to be no longer a game that was known so far, but an example of a mass media, whose central element is (...) a dynamic virtual world which is an extension of our "first" reality. "Second Life" has the potential, which is challenging the widely shared rules could shake the foundations of the social world. This program is currently the most advanced example of a virtual economy. Unlike many other massive online games and their predecessors, this game is entirely based on the principles of virtual property ownership, as well as rules of conduct virtual business and service, and finally also the consumption of goods. Users of the game, just like the person providing the data in the framework of social networking sites maintained in the mainstream of Web 2.0, user-generated content constituting the virtual world, which can trade content with others linden virtual dolars that can be exchanged to real U.S. dollars. The increase in popularity of "Second Life" brings to mind the vision of the possibility of creating a better place to live for many people. Closer analysis of this phenomenon does not allow for such statements. In the following instances will be presented: information about the growth of the global market for online games and its consequences, the distinguishing features of "Second Life" from traditional online games, virtual elements of the impact of economics on social life, the concept of entertainment as a job stream properties Games 2.0 and contentious issues, which produces "second life". ** Masowa gra on-line "Second Life" studia Linden Lab nieoczekiwanie zdobyła sławȩ na całym świecie po kilku latach od premiery. Ku zaskoczeniu wielu tytuł spotkał siȩ z ogromnym zainteresowaniem mimo braku akcji promocyjnych. Można przypuszczać, że powodem dla którego "drugie życie" dotarło do szerszego grona odbiorców był szczególny typ zaoferowanej formy rozrywki. Sieciowa gra okazała siȩ nie być już gr¸a} jak¸a} znano do tej pory, lecz przykładem środka masowego przekazu, którego centralnym elementem jest dynamiczny wirtualny świat stanowi¸a}cy przedłużenie naszej, "pierwszej", rzeczywistości. "Second Life" kryje w sobie potencjał, który podważaj¸a}c podzielane powszechnie reguły może wstrz¸a}sn¸a}ć posadami świata społecznego. Program ten jest obecnie najbardziej zaawansowanym przykładem wirtualnej gospodarki. W odróżnieniu od wielu innych masowych gier on-line i ich poprzedniczek pozycja ta w całości opiera siȩ na zasadach posiadania wirtualnej własności, jak też regułach prowadzenia wirtualnej działalności gospodarczej i usługowej, i wreszcie takiej też konsumpcji dóbr. Użytkownicy gry, podobnie jak osoby udostȩpniaj¸a}ce dane w ramach internetowych serwisów społecznościowych utrzymanych w nurcie Web 2.0, generuj¸a} treści tworz¸a}ce wirtualny świat, treści którymi mog¸a} handlować z innymi pobieraj¸a}c za nie opłaty w wirtualnych dolarach lindeńskich wymiennych na realne dolary amerykańskie. Wzrost popularności "Second Life" przywodzi na myśl wizjȩ możliwości stworzenia lepszego miejsca do życia dla wielu ludzi. Bliższa analiza tego zjawiska nie pozwala już na takie stwierdzenia. W dalszej czȩści wyst¸apienia przedstawione zostan¸a: informacje o wzroście globalnego rynku gier on-line i jego konsekwencjach, cechy odróżniaj¸ace "Second Life" od tradycyjnych gier sieciowych, elementy wpływu wirtualnej gospodarki na życie społeczne, pojȩcie rozrywki jako pracy, właściwości nurtu Games 2.0 oraz sporne kwestie, jakie wywołuje "drugie życie". (shrink)

Definicja patriotyzmu najczęściej ogranicza się do stwierdzenia, że jest to tylko pielęgnowanie pamięci o historii. Jednak patriotyzm może mieć dwojakie oblicze: jedno – najczęściej podkreślane – skierowane ku przeszłości i drugie ukierunkowane na teraźniejszość, a nawet przyszłość. Co więcej, zdaniem wielu badaczy patriotyzm nie musi być ściśle związany z jednym narodem czy kulturą. Wartą zainteresowania koncepcję patriotyzmu konstytucyjnego podczas dyskusji o tożsamości narodowej toczonych po II wojnie światowej wypracowali historycy i filozofowie niemieccy. Jednym z popularyzatorów tego projektu był i cały (...) czas jest Jürgen Habermas. Według niemieckiego filozofa patriotyzm konstytucyjny to nie pozytywistyczne zasady konstytucyjne, ale pewne abstrakcyjne formy, sposoby interpretacji spajające określoną zbiorowość. Takimi uniwersalnymi zasadami mogą być procedury suwerenności oraz liberalne prawa jednostki. Patriotyzm konstytucyjny wydaje się odchodzić od tradycyjnego powoływania się na pamięć historyczną. Zamiast niej proponuje nie tyle czystą naukę, ale próbę uzyskania samoświadomości poprzez jej znajomość. W artykule przedstawiono argumenty wskazujące na to, że w koncepcji patriotyzmu konstytucyjnego proponowanej przez J. Habermasa refleksyjnie opracowana historia odgrywa bardzo istotną, a nawet kluczową rolę. (shrink)

The article aims to show that the criticism of the psychophysiological theory of cognition, formulated by Ingarden in the work U podstaw teorii poznania, is in some aspects still sound. The psychophysiological theory of cognition is the forerunner of modern naturalized epistemology. Therefore, the author of this article tries to show that Ingarden's critique applies to this modern epistemology. The work focuses on a selected aspect that occurs in both theories, i.e. the problem of causal generation of cognition. It also (...) focuses only on assessing the topicality of the two selected allegations that Ingarden formulated against the causal explanations of the possibility of knowledge, namely the objection of a vicious circle in theory and the objection that causal theory is unable to provide essential epistemological concepts and criteria necessary for the analysis of cognition. The author of the article defends the validity of the vicious circle objection by referring it to the problem of a causal vicious circle. He then shows the topicality of the second objection by showing that it can be interpreted as the claim that causal theory is incapable of solving the problem of causal underdetermination of cognition. This problem occurs irrespective of the adoption of foundationalism or anti-foundationalism in epistemology. (shrink)

The paper presents a cognitive, educational and philosophical strategy, sometimes called reconstructionism (as it denotes e orts to reconstruct knowledge and science), proposed by a number of Muslim authors as a proper reaction to modern science. The pre‐modern background for this reaction is highlighted. Two examples are given: the Islamic science idea by Seyyed Hossein Nasr, and the Islamization of knowledge project by Ismail Raji al‐Faruqi. Their critique of Euro‐Atlantic science is based on its perceived e ects on society and (...) morality (secularization, imperialism and colonialism, cruelty towards labora‐ tory animals, etc.) as well as on tawhid, the Islamic idea of unity. Their main postulates are to stop calling modern science objective and universal because this is a purely Western product; to produce an alternative indigenous science; to make science conform with Islamic doctrine and ethics; to reintroduce holism and sapiential aspects of knowledge into science. Critical voices, both Muslim and non‐Muslim, are quoted. All in all, reconstructionism is evaluated as a movement understandable to some extent but ine cient and idiosyncratic, unable to start objective and interesting research programmes on its own. (shrink)

Artykuł przedstawia polskie regulacje prawne z lat 1998-2007 będące podstawą lustracji. Analizuje szereg aktów prawnych prezentując zakładane cele lustracji, jej zakres, procedury i przewidywane sankcje karne. Celem autora jest identyfikacja aksjologicznych podstaw regulacji prawnych dotyczących lustracji. W trakcie analiz wskazuje on m. in. na brak proporcji między sankcjami karnymi a winą jednostek, zwłaszcza w niektórych przypadkach penalizacji oświadczeń lustracyjnych niezgodnych z prawdą lub penalizacji niezłożenia oświadczeń. Autor argumentuje także, że analizowane rozwiązania zakładały – wbrew deklarowanym celom – przeniesienie odpowiedzialności za (...) zło systemu politycznego z jego aktywnych twórców na jednostki wbrew woli poddane działaniu tego systemu. Ponadto argumentuje, że lustracja oparta na przeprowadzanym przez państwo „teście moralności” radykalnie ingeruje w wewnętrzną sferę moralności jednostki i stąd zakłada elementy typowe dla aksjologii systemów totalitarnych; państwo nakazuje dokonać działania, które bezpośrednio i wprost zmierza do realizacji ściśle wewnętrznej wartości moralnej opartej na zgodności oświadczenia z przekonaniami, i jednocześnie państwo ustanawia siebie nie tylko obserwatorem i sędzią realizacji tej wartości, ale także autorem wzorca przekonań, z którymi oświadczenie ma być zgodne. (shrink)

A. Klimczuk, Historia Żydów na Podlasiu, czyli żyliśmy razem przez wieki: od zróżnicowania kulturowego do wielokulturowości. Oddolne techniki budowania kapitału społecznego, [in:] I. Wrońska, M. Rusiłowicz, Wielokulturowe Podlasie w Unii Europejskiej, Prawo i Partnerstwo, Białystok 2012, p. 152-163.

Spotykam się nieraz z twierdzeniem, że dobro nie ma szansy w starciu ze złem. Ludzie często mówią: "Świata i tak nie zmienisz" albo "Taki jest system". Co prawda niektóre argumenty są nie do odparcia, ale tylko w określonej sytuacji. Jednak gdy tej sytuacji nie ma, a nie ma jej tak naprawdę bardzo często, wówczas okazuje się, że dobro dysponuje bardzo silną taktyką. Jeśli zostanie ona zastosowana, jest wręcz nie do odparcia. Jaka to taktyka? Czy warto jej używać? Czy warto być (...) człowiekiem moralnym? Niekiedy bowiem wydaje się nam, że czyniąc coś złego, nie dosięgną nas żadne negatywne konsekwencje własnej decyzji. Zło jednak świadczy usługi i żąda od nas zapłaty. Jest więc bardzo interesowne. Czym więc zapłaciliśmy skoro nie ubyło nam w portfelu ani złotówki? Wręcz przeciwnie, niekiedy nawet przybyło? Czy to nie jest zastanawiające? Owa „zapłata” jest niezwykle tajemniczym zjawiskiem, ale jak najbardziej realnym. Z tych powodów przyglądnąłem się różnym sytuacjom powstałym w praktycznym życiu, a moje najważniejsze obserwacje zapisałem w postaci niniejszej książki. Mam nadzieję, że będzie ona nie tylko fascynującą lekturą, ale przede wszystkim bogatym źródłem inspiracji dla każdego, kto pragnie w głębszym wymiarze zrozumieć otaczający nas świat. (shrink)

Bogusław Wolniewicz – polski tłumacz Pism semantycznych Gottloba Fregego – przełożył termin Bedeutung na język polski jako „znaczenie”, zauważając w przypisie, że wątpliwości, jakie może budzić w tym przypadku użycie tego słowa, budzi również użycie w języku niemieckim przez Fregego słowa Bedeutung. Jednocześnie Wolniewicz, w tym samym przypisie, twierdzi, że „to, co Frege nazywa znaczeniem znaku, pokrywa się z tym, co w dzisiejszej terminologii semantycznej zwykło się nazywać »denotacją« albo »denotatem«” (Frege, 2014a, s. 62, przypis 27). W niniejszym artykule (...) postaram się przedstawić rozumienie Fregowskiej kategorii znaczenia (Bedeutung), które oddawałoby sposób, w jaki posługiwał się nim niemiecki filozof, tj. zarówno w odniesieniu do nazw, zdań, jak i predykatów. W części pierwszej przedstawię pokrótce wzajemny stosunek podziałów na przedmioty i funkcje oraz na sens i znaczenie wyrażeń. W drugiej zarysuję sposób, w jaki Frege podchodził do problemów językowych i filozoficznych. W części trzeciej dokonam szczegółowej interpretacji kategorii znaczenia dla nazw, zdań pojedynczych i złożonych, a także predykatów. Część ostatnia dotyczy kwestii Fregowskiego realizmu, która jest kluczowa z punktu widzenia późniejszych krytyk forsowanej przeze mnie interpretacji Bedeutung. (shrink)

Całość rozpoczyna teoretyczny rozdział matematyczno-statystyczny. Jego istota i charakter jest odmienny, od pozostałych dziewięciu rozdziałów praktyczno-specjalistycznych. Prezentuje on aparat matematyczno-statystyczny niezbędny do zrozumienia treści kolejnych kierunkowych już rozdziałów monografii. Treści merytoryczne tego rozdziału nie są zaprezentowane w formie systematycznego wykładu, czy prezentacji, ale przedstawiają jedynie sygnalnie i syntetycznie pojęcia, definicje, twierdzenia oraz zasady i metody, które stanowią fundament ich zastosowań w naukach ekonomicznych, finansach oraz informatyce. Rozdziały: od drugiego do dziesiątego są kierunkowymi rozdziałami specjalistycznymi i prezentują różne kierunki praktycznych zastosowań (...) metod matematycznych i statystycznych, czyli ilościowych. Rozdziały: drugi i trzeci dotyczą zarządzania finansami. Przy czym pierwszy z nich dotyczy naliczania odsetek w banku od dyspozytorów kredytów i obligacji. Kolejny zaś traktuje o metodach oceny ekonomicznej efektywności projektów inwestycyjnych i produkcyjnych oraz zawiera analizę wrażliwości wybranych wskaźników finansowych na zmiany czynników je tworzących. Rozdział czwarty prezentuje podstawowe informacje i zasady korzystania z arkusza kalkulacyjnego na przykładzie programu MS Excel wraz z omówieniem wybranych funkcji finansowych. W rozdziale piątym omówione są wybrane narzędzia wspomagające przetwarzanie danych informacji, jakimi są systemy SAS wykorzystywane przede wszystkim w interakcjach gospodarczych oraz w procesie dydaktycznym na uczelniach wyższych. Modele zachowań konsumenta, idea aproksymacji oraz wybrane mikroekonomiczne funkcje popytu zostały – wraz z przykładami – omówione w rozdziale szóstym. W rozdziale siódmym czytelnik znajdzie opis działań podejmowanych przez firmę w celu optymalizacji jej finansowego i gospodarczego funkcjonowania w okresie niepewności rynkowej na przykładzie pandemii COVID 19 i konkretnego przdsiębiorstwa. Dwa kolejne rozdziały: ósmy i dziewiąty są ze sobą ściśle zintegrowane. Oba one dotyczą niedookreślonych układów równań liniowych. Pierwszy z nich – o charakterze teoretycznym – poświęcony jest rozważaniom dotyczącym wykorzystywaniu rachunku macierzowego do rozwiązywania niedookreślonych układów równań liniowych. Kolejny zaś przedstawia praktyczne zastosowanie teoretycznych kwestii rozdziału poprzedniego do określenia wyceny wartości rynkowej nieruchomości. Monografię kończy rozdział dziesiąty dotyczący wybranych narzędzi wspierających proces sprzedaży usług finansowych wraz z prezentacją prognoz służących zminimalizowaniu ryzyka i błędów w procesie planowania sprzedaży w organizacji. W większości rozdziałów zawarte są rozwiązane przykładowo zadania z wyczerpującym komentarzem objaśniającym. Niniejsza monografia składa się z dziesięciu rozdziałów, jednak – zdaniem autorów – tematyka zastosowania metod ilościowych nie została w niej wyczerpana. Toteż planowana jest kolejna część tej publikacji zawierająca kontynuację podjętego i aktualnie rozpoczętego tematu. (shrink)

Una din gravurile Lambsprinck – Cerb și Licornă în pădure (De lapide philosophico figurae et emblemata, 1625) – prezintă întâlnirea alegorică dintre cerb și licornă ca simboluri alchimice ale sufletului și ale spiritului. Aceste simboluri se descoperă nu doar ca arhetipuri revelatoare pentru psihanaliza jungiană, ci și ca perspective esențiale și complementare de abordare fenomenologică a suferindului: psihoterapeutică și spirituală. Asemeni lui Iov care e scufundat cu sens în suferință și răzbire, și bolnavului îi trebuie asociat un sens al suferinței (...) care, deși e de neînțeles de cele mai multe ori, rămâne – prin Hristos – pe o cale de mântuire comună celorlalți credincioși ce obligă nu doar la acceptare și îngăduință, ci mai ales la sprijin și dăruire de sine. (shrink)

Pod pojęciem technik interpretacji scenicznej rozumie się działania, które łącząc recepcję tekstu literackiego z pedagogiką dramy, przyczyniają się do intensywnej analizy i interpretacji tekstów. Twórcą i głównym przedstawicielem tego nurtu dydaktyki literatury jest w Niemczech profesor nauk o estetyce i komunikacji Ingo Scheller. Swoją koncepcję pracy z tekstami literackimi Scheller zbudował na gruncie estetyki recepcji - teorii, która nadawała szczególną rolę czytelnikowi w konstytuowaniu znaczenia dzieła literackiego. Ogromny wpływ na powstanie interpretacji scenicznej wywarły także rozwijające się w latach osiemdziesiątych koncepcje (...) dydaktyczne, bazujące na kreatywnym pisaniu i kładące nacisk na powiązanie interpretacji tekstu z produktywnym działaniem czytelnika. Opracowana przez Schellera metoda interpretacji scenicznej nabrała ostatecznego kształtu pod wpływem różnorodnych teorii i koncepcji teatru, reprezentowanych m. in. przez Stanisławskiego, Grotowskiego, Boala, Strasberga i Brechta. W wyniku wieloletnich doświadczeń powstała metoda, która podkreśla znaczenie emocji i imaginacji w procesach uczenia się, pozwala rozwijać umiejętność empatii oraz respektuje indywidualne doświadczenia czytelnika. Niniejszy artykuł poświęcony jest możliwościom zastosowania technik interpretacji scenicznej w nauczaniu języków obcych. Sposoby wykorzystania poszczególnych technik na lekcjach języka niemieckiego zilustrowano na przykładzie dziewiątego rozdziału z podręcznika Tangram 2B. (shrink)

Tratatul de la Lisabona pregăteşte dezvoltarea şi afirmarea Uniunii Europene pe scena internaţională. Prevederile acestui tratat sunt orientate către creşterea importanţei şi rolului Uniunii în lume. Pe noua scenă mondială, UE îşi întăreşte poziţia prin adoptarea unui tratat integraţionist cu o abordare funcţionalistă. O schimbare importantă anunţată de Tratatul de la Lisabona este dezbaterea asupra ratificării, pe cale parlamentară sau prin referendum. Este singurul tratat care a abordat o astfel de problematică. Principalele obiective ale Tratatului de la Lisabona sunt: dezvoltarea (...) unei economii de piaţă eficiente, lupta împotriva discriminării şi a excluziunii sociale, promovarea unei justiţii sociale, coeziunea teritorială, progresul tehnologic şi ştiinţific, respectul diversităţii cultural-lingvistice, protecţia cetăţenilor uniunii, dezvoltarea durabilă şi un comerţ liber şi echitabil . Se doreşte a fi un tratat care promovează valorile Uniunii, pacea şi democraţia, dincolo de graniţele europene. (shrink)

W swoim artykule przedstawiłam w skróconej formie problem społeczeństwa żydowskiego z przełomu lat 1933-1945 na terenie niemieckiego miasta Bayreuth, znanego w świecie jako miejsce corocznych festiwali wagnerowskich. Osoby zajmujące się historią, a w szczególności okresem II wojny światowej oraz ci, których pasjonuje z różnych powodów muzyka Ryszarda Wagnera, natkną się z pewnością na ślady historii miasta Bayreuth, będącego w tym czasie niemal świątynią kultu ideologii nazistowskiej. To tu właśnie tworzył wybitny, a zarazem uwielbiany przez Hitlera Niemiec: Ryszard Wagner. Fakt (...) ten pełnił dość istotną funkcję wspomagającą manipulację masami ludzkimi. Przypisywanie kompozytorowi oraz jego sztuce antysemityzmu okazało się czystym środkiem do celu, jakim było wyniszczenie narodu żydowskiego. Podsycanie nienawiści, propaganda, bojkoty ze strony nazistów, brutalna dyskryminacja społeczeństwa żydowskiego i niszczenie jego długowiecznego dobytku kulturowego przyniosło zamierzone efekty w postaci emigracji tej ludności na zachód, do Ameryki, Kanady oraz Izraela. Liczne deportacje i eksterminacja Żydów sprawiły, że niewielu wróciło po wojnie do Bayreuth. Szybko odrodziła się tu jednak kultura żydowska i znalazła po wojnie pełną akceptację społeczeństwa. Warto dodać, że Bayreuth cieszy się dziś ogólnym uznaniem w świecie muzyki. Co roku napływają tu rzesze zwolenników twórczości Ryszarda Wagnera z całego świata, podziwiając piękno jego muzyki oraz urocze krajobrazy Zielonego Wzgórza. (shrink)

Zagadnienie przyczynowania mentalnego pozostaje niezwykle istotnym i ciekawym problemem w ramach współczesnej filozofii umysłu. Wśród rozmaitych ujęć i teorii znaczącą rolę pełnią rozważania koreańskiego filozofa Jaegwona Kima. Zyskujący na popularności nurt fizykalizmu nieredukcyjnego musi się zmierzyć z nakreślonymi przez Kima trudnościami. Ograniczeni zasadą przyczynowego domknięcia sfery fizycznej i groźbą przyczynowego wykluczenia sfery mentalnej, antyredukcjoniści poszukują wyjścia z tych arcytrudnych opresji.

Poniższa praca odnosi się głównie do tezy Huberta Orłowskiego, według której „niemiecka dyskusja o Polsce miała legitymujące, nic do pominięcia znaczenie dla wynalezienia niemieckiego narodu”. Wobec rozmiarów i rozdrobnienia społeczno-wyznaniowego Rzeszy Niemieckiej ok. 1700 r. temat ten ograniczony jest do Prus Zachodnich i głównego problemu (teoria państwowości, religia, historia) debaty o przyczynach funkcjonowania powstałego obrazu Polski. Koncentracja na Prusach Zachodnich wynika z modalnego charakteru, jaki musiał mieć „problem Polski” jako odzwierciedlenie procesów tworzenia się granic na danym obszarze, którego niemiecki rejon (...) kulturalny miał polską przynależność państwową. Przedstawia się tu sposób, w jaki nowa, w dyskusyjnych ramach europejskiego wczesnego Oświecenia powstająca świadomość wnosiła stopniowy odwrót od rozpadającej się polskiej Republiki Szlacheckiej, a tym samym konieczność poszukiwania nowej władzy ochronnej. Wynikała z tego pewna opcja narodowa, która następnie zmieniła regionalnie obraz Polski. Ta trafnie podkreślana przez Orłowskiego konccplualizacja obrazu Polski służyła do przekształcenia stanowo uformowanej boruskiej świadomości regionalnej w nowożytną (pozytywnie lub negatywnie) skupioną na Prusach świadomość państwową. Punktem wyjścia poniższych rozważań jest spór o to, czy forma państwa polskiej Republiki Szlacheckiej w drugiej połowie XVII w. mogła jeszcze być wystarczającą dla ekonomicznych i politycznych potrzeb mieszczaństwa. Rozważania te wskazują zarówno z obcej jak też z własnej perspektywy na ten w tamtym okresie z mieszczańskiego punktu widzenia mało atrakcyjny obraz Polski. Obcy znaczy tu jednak nie tyle trochę specyficzny „polski”, ile nie do zaakceptowania jako patriotyczny i nierozsądny ekonomicznie dla mieszczanina sposób postępowania polskiego szlachcica. W tymże sensie informuje zrekonstruowana tu debata o wczesnym mieszczańskim (nie zabarwionym jeszcze narodowo) obrazie Polski. Przedstawia ona jednocześnie, w jak wielkim stopniu konstruowany był portret własny mieszczaństwa w kulturalnie niemiecko ukształtowanych miastach Polski, według etosu protestanckiego w przeciwieństwie do katolickiej szlachty polskiej. Rozwijający się z tego późny pruski obraz Polski jest następnie podejmowany jako kompleks dalej działających i umacniających się uprzedzeń, które powstają na początku XVIII w. i oddzielają się stopniowo od ich prawdziwych kulis. Jako stereotyp ma to więc swoje korzenie w przeciwieństwie mieszczańsko-boruskich i polskich, skierowanych na konstelacje władzy w Republice Szlacheckiej interesów i poczynań. Teza ta uwidacznia też, że nie chodziło tylko o opis stereotypowej struktury dziś rozprzestrzenionych opinii o Polsce. Dużo większe zainteresowanie skierowane zostało na „ziarenko prawdy” , które, z historycznego punktu widzenia, zawarte jest w każdym stereotypie. (shrink)

Johann Georg Hamann, filozof z Królewca, filolog oraz teolog (1730-1788) był nazywany przez Goethego „najuczeńszą głową swojego czasu”. Twierdził, że właśnie od niego „najwięcej się nauczył”. Dlatego też zbierał i czytał jego pisma. To samo można powiedzieć o stosunku Ernsta Jüngera (1895-1998) do „maga Północy” . Usłyszał o nim przypadkowo w roku 1924 od lipskiego docenta filozofii Hugo Fischera i odtąd był Hamannem zafascynowany. Często powoływał się na niego w węzłowych miejscach twórczości, jak np. w postaci motta z Hamanna (...) w obu wersjach swojej pierwszej pracy Das abenteuerliche Herz (1929, 1938). Także dzięki Hamannowi powziął przekonanie, że „wyrazistość jest słusznym podziałem między światłem i cieniem”, jak i to, że najważniejsze fenomeny nie są zjawiskami przyczynowo uszeregowanymi, możliwymi do opanowania przez człowieka, lecz zjawiskami podpowierzchniowo powiązanymi ze sobą. Można je poprzez analogię opisać w zbliżony sposób. Jünger stanął tutaj w jednym szeregu z Hamannem i Goethem. Pod koniec swoich opublikowanych dzienników (14.12.1995) nazwał swoją znajomość z magiem Północy „nieuniknionym” i zaliczył go do „budzicieli”, którzy uformowali jego charakter. (shrink)

Co jest większe, bycie czy nic? Anzelm dowodzi istnienia Boga przy pomocy nihil. Bóg jako to, od czego nic większego nie może zostać pomyślane przez skończony umysł. Właściwe dla Anzelma logiczne – i być może mistyczne – użycie słowa „nic” domaga się porównania z negatywną ontologią Heideggera i jej recepcją w ramach tzw. Szkoły z Kioto założonej przez Nishidę. Czyż jednak pustka buddyzmu zen nie odsyła nas do – niewypowiedzianej – boskiej obecności?

Fritz von Herzmanovsky-Orlando, austriacki pisarz zmarły w 1954 r., którego dzieła, wydane przez Friedricha Torberga w 1957 r., zostały uznane za kwintesencję austriackości, ponownie wzbudził zainteresowanie germanistów. Kolejna, IQ-tomowa edycja Dziel wszystkich, które opierając się na źródłach i rezygnując ze skrótów oraz przeróbek Torberga, rzuca nowe światło na autora. Ujawnia ona m. in. jego antysłowiańskie i antysemickie skłonności, jego fascynację rasistowskimi teoriami Lanza Liebenfelsa i skłonności do mistyki.

O systemach czasowych, w tym również języka niemieckiego, napisano już wiele publikacji językoznawczych. Najlepszym przykładem niech będzie chociażby jakiekolwiek wydawnictwo gramatyczne, gdzie bez trudu można znaleźć wyczerpującą charakterystykę danego systemu czasowego. Pomimo jednak licznych starań językoznawców podejmujących się tego tematu, nie wydaje się, aby osiągnęli oni porozumienie, co do struktury systemu czasowego w języku niemieckim, funkcji poszczególnych form i wreszcie terminologii. Jeśli chodzi o tę ostatnią, należałoby podkreślić, iż w językoznawstwie niemieckim zasadniczą rolę odgrywa nazewnictwo łacińskie, w wyniku czego próby (...) wprowadzenia określeń niemieckich kończyły się często niepowodzeniem. Nie może tu być jednak pominięty fakt, iż terminologia łacińska stosowana w odniesieniu do systemu czasowego w języku niemieckim może prowadzić do wielu nieporozumień, gdyż stosunki czasowe języka niemieckiego różnią się dalece od tych charakterystycznych dla języka łacińskiego, a jedynie poprzez tempus - pojmowany tam jako morfem gramatyczny - niemożliwe jest w niektórych przypadkach jednoznaczne wyrażenie treści. Od kiedy więc zaakceptowany został wśród językoznawców niemieckich fakt, iż opierający się na tradycji łacińskiej system czasów niemieckich nie ma bezpośredniego pokrycia z niemiecką rzeczywistością temporalną, rozpoczęto poszukiwania lepszego, bardziej wiarygodnego systemu czasowego. Uzasadnione wydaje się istnienie obok siebie różnyan interpretacji poszczególnych form czasowych i całego systemu, do którego przynależą. Przy czym warto zwrócić uwagę na •całą gamę odniesień i aspektów, które stają się punktem wyjścia do takiej, a nie innej interpretacji. I tak można znależć próbę przyporządkowania form czasownikowyh dwóm grupom, aczkolwiek nie przez pryzmat płaszczyzn czasowych, lecz w odniesieniu do typowych sytuacji dialogowych czy też gatunków literackich. Zwykle mówi się tu o "świecie omówionym i opowiedzianym", przez co zrywa się całkowicie z tradycyjnym rozumieniem form czasowych. W związku z tym pada pytanie, czy nie należałoby doszukiwać się w poszczególnych formach czasowych próby wyrażania jak najbardziej subiektywnego stosunku do wydarzeń. Ponadto nie wszyscy językoznawcy skłaniają się ku temu, by w ogóle umieszczać formy czasowe w jakimkolwiek systemie. Mimo to należy jednak podkreślić, iż siła tradycji w dalszym ciągu ma ogromny wpływ na obraz czasów języka niemieckiego. Nie chodzi tu jednak o tradycyjne przyporządkowanie form czasowych do poszczególnych płaszczyzn czasowych, o czym powinno się pamiętać zarówno ze względów czysto praktycznych (dydaktycznych), jak i teoretycznych. (shrink)

Język mówiony, w świadomości poszczególnych użytkowników silnie zdominowany przez słowo pisane, jest dość złożonym pod wieloma względami przedmiotem badań językoznawczych. Pojawiające się przy tym trudności dotyczą nie tylko ustanowienia odpowiednich kategorii opisowych czy wyboru materiału badawczego. Co więcej, związane są z wyborem odpowiedniego instrumentarium badawczego. Celem niniejszego artykułu jest dyskusja o preferowanej tu metodzie audytywnej w badaniach nad językiem mówionym: jej wyższości nad pomiarem akustycznym przy jednoczesnym ukazaniu szeregu czynników mogących mieć wpływ na uzyskane rezultaty.

Klasyczne teorie ekspresji, identyfikując treści uczuciowe dzieła sztuki z przeżyciami twórcy czy też odbiorcy, zdawały się wyprowadzać je poza dzieło. W konsekwencji formalizm treści takie – jako wobec dzieła zewnętrzne – uznawał za obojętne dla jego wartości i istoty. Sposobem wyjścia z dylematu okazało się dostrzeżenie i uznanie istnienia jakości psychicznych w samych zmysłowo postrzegalnych przedmiotach, a jednym z prekursorów tej idei był Henryk Elzenberg (1937). Koncepcja taka – ekspresywności jako własności – stała się, począwszy od lat pięćdziesiątych, za sprawą (...) Bouwsmy i Beardsleya, szeroko akceptowana w estetyce amerykańskiej. Jednocześnie autorzy ci postulowali całkowite usunięcie terminu „ekspresja” z języka estetyki. Jednak powszechna skłonność do wiązania sztuki z ekspresją domaga się interpretacji. Dostarcza jej koncepcja ekspresywności jako ekspresji fikcyjnego podmiotu, opracowana znowu przez Elzenberga (1950/1960). Później podobne ujęcie wykształciło się w estetyce anglosaskiej, ale dopiero w latach dziewięćdziesiątych doczekało się satysfakcjonującej wersji, stając się koncepcją szeroko dyskutowaną. (shrink)

Zjawisko autotranslacji czy autoprzekładu zawiera się w schemacie komunikacji dwujęzycznej przy udziale nowej instancji tłumacza = autora. Ważne staje się pytanie o inwariancję translatorską, tym bardziej że lego rodzaju przekładowi przypisuje się większą swobodę i częstszą tendencję do przetworzeń. Postulowana przez Christiane Nord lojalność tłumacza wobec tekstu wyjściowego oraz odbiorcy docelowego nabiera w tym kontekście innego wymiaru. Autoprzekład porusza się, podobnie jak przekład tradycyjny, na płaszczyźnie interlingwalnej, która niesie czasem większe ryzyko „melanżu” językowego w przypadku, jeśli autor poza tym, (...) że jest osobą bilingwalną, to jeszcze publikuje dwujęzycznie. Porównanie wersji paralelných T. Rittnera pokazuje przykładowe pomyłki interlingwalne, pojawiające się w tekstach autorskich. (shrink)

Marcel Gauchet to mało znany w Polsce historyk i filozof francuski. Żadna z jego książek nie została do tej pory przetłumaczona na język polski. Dostępny w tym języku jest jeden z esejów pochodzący z La démocratie contre elle-même (Demokracja przeciwko sobie samej), opublikowany w kwartalniku „Res Publica Nowa” w grudniu 2002 r. pt. Nowy wiek osobowości. Próba psychologii współczesnej, przełożony i opracowany przez Wiktora Dłuskiego. W tekście tym Gauchet stawia tezę o mającej miejsce we współczesnym świecie rewolucji antropologicznej, polegającej (...) na zmianie roli rodziny ze wspólnoty ustanawiającej i podtrzymującej więzi społeczne na grupę społeczną niemającą wpływu na kształt życia społecznego. Przybliżenie sylwetki Gaucheta wydaje się niezbędne, albowiem jego myśl stanowi ważki i godny uwagi głos w dyskusji nad stanem współczesnej polityki oraz świata. -/- W niniejszym artykule skupię się na dwóch poruszonych przez Gaucheta zagadnieniach. Pierwsze z nich to ideologiczne konsekwencje ostatniego kryzysu gospodarczego, m. in. pokonanie lewicowej frakcji politycznej przez prawicową czy kryzys demokracji objawiający się dominacją interesów jednostkowych nad wspólnotowymi. Drugą kwestię stanowi kryzys liberalizmu polegający na występowaniu dwóch sprzecznych trendów na scenie politycznej, mianowicie,dominacji idei państwa interwencjonistycznego, dążącego do zbudowania dobrze funkcjonującego państwa opiekuńczego oraz rosnącego w siłę domagania się praw jednostki, co odbywa się, zdaniem Gaucheta, kosztem państwa. -/- Źródła będące podstawą niniejszego tekstu to przede wszystkim wywiad Macieja Nowickiego z Marcelem Gauchetem pt. Nie ma już lewicy, prawica zwyciężyła na zawsze opublikowany w miesięczniku „Europa. Magazyn Idei Newsweeka” w 2009 r. oraz wydane w 2007 r. I i II tom L’Avènement de la démocratie (Nadejście demokracji) Gaucheta. (shrink)

Tendencja do zmniejszenia kosztów produkcji przez firmy działające na międzynarodowym rynku dotyka również reklamy. Międzynarodowe przedsiębiorstwa, chcąc ograniczyć wydatki na reklamę w poszczególnych krajach, decydują się coraz częściej na stosowanie tej samej reklamy w mniej lub bardziej zmienionej formie w różnych krajach, nie bacząc przy tym na istniejące między tymi krajami różnice kulturowe. Prezentowany artykuł wykazał, że istnieje wiele czynników, które należy uwzględnić w reklamie międzynarodowej, a których znajomość pozwala na podwyższenie jej efektywności w istotny sposób. Różnice między reklamą (...) narodową a międzynarodową dotyczą przede wszystkim czynników politycznych, gospodarczych i socjalnych, które wytyczają normy prawne, wpływają na wybór odpowiedniej strategii reklamy oraz wskazują na sposób zachowania konsumentów. Istotny wpływ na sukces reklamy międzynarodowej ma również dostrzeżenie różnic w nastawieniu do reklamy i jej postrzeganiu przez poszczególne społeczeństwa, wynikające z przynależności do innych kręgów kulturowych, które determinują myślenie i zachowanie jednostek. Każda kultura wykształciła swój własny system wartości i przywiązuje różną wagę do emocji. Mimo używania tych samych środków komunikacji w formie języka i obrazu znaki werbalne i wizualne jednej kultury nie zawsze mają swe wierne odpowiedniki w innej kulturze, mogą bowiem różnić się między sobą wywoływanymi skojarzeniami i konotacjami. Reklama międzynarodowa może być skuteczna we wszystkich krajach jedynie wtedy, jeśli uwzględni wspomniane różnice między poszczególnymi kulturami i dostosuje się na ich podstawie do specyfiki każdego rynku zbytu. Najlepszym rozwiązaniem dla reklamy międzynarodowej jest tym samym dążenie do maksymalnej standardyzacji reklamy przy jednoczesnym uwzględnieniu niezbędnych dyferencji kulturowych. (shrink)

Reklama jako sztuka perswazji wykorzystuje obecnie każdą technikę i każdy środek w celu zwiększenia swego wpływu na potencjalnego konsumenta. Ważnym aspektem reklamy są tzw. słowa-klucze (Schlüsselwörter), które ze względu na swą semantykę wywołują różnorodne pozytywne konotacje i skojarzenia. Słowa te transportują pewne wartości, które zostają przez konsumenta przenoszone na reklamowany produkt, co przyczynia się do zwiększenia wartości danego produktu w oczach konsumenta. Analizie poddano 100 tekstów reklamowych, które ukazały się w prasie niemieckiej w latach 2001-2002. Słowa-klucze zostały wyodrębniane osobno (...) z czterech grup tekstów reklamowych w zależności od reklamowanego produktu: leki, biżuteria, kosmetyki, samochody. W prezentowanym artykule wykazano, że użycie słów-kluczy zależy od reklamowanego produktu, co związane jest z reprezentowanymi przez te słowa różnymi wartościami i wywoływanymi przez nie różnymi konotacjami i skojarzeniami. W reklamie leków największą rolę odgrywają takie wartości jak skuteczność i naturalność, które spełniają w pełni oczekiwania konsumenta co do stosowania reklamowanych leków. Reklamy biżuterii podkreślają trwałość, tradycję i kosztowność produktów, dzięki czemu odnoszą się do emocji konsumentów i podkreślają ich status społeczny. Reklama samochodów kieruje uwagę konsumenta na bezpieczeństwo, technikę i komfort reklamowanych pojazdów, co podkreśla dostosowanie się do głównych potrzeb kupującego. Reklamy kosmetyków zachwalają natomiast swe produkty takimi określeniami, jak pielęgnacja, efektywność i skuteczność. Wspomniane słowa-klucze wskazują bezpośrednio lub poprzez skojarzenia i konotacje różne wartości, które odgrywają istotną rolę w danym społeczeństwie. Poprzez podświadome przeniesienie tych wartości na reklamowany produkt potencjalny konsument nie dokonuje zakupu określonego produktu, lecz postrzega ten produkt przez pryzmat związanych w nim wartości i decyduje się na kupno, jeśli dane wartości spełniają jego potrzeby. W wyniku powyższych rozważań można stwierdzić, iż konsument nie kupuje jedynie materialnego produktu, który dla konsumenta tylko w nieistotny sposób różni się od innych produktów tego samego rodzaju, ale wartości przekazywane przez reklamę pod postacią słów-kluczy. (shrink)

Przedmowa Problematyka związana z zależnościami przyczynowymi, ich modelowaniem i odkrywa¬niem, po długiej nieobecności w filozofii i metodologii nauk, budzi współcześnie duże zainteresowanie. Wiąże się to przede wszystkim z dynamicznym rozwojem, zwłaszcza od lat 1990., technik obli¬czeniowych. Wypracowane w tym czasie sieci bayesowskie uznaje się za matematyczny język przyczynowości. Pozwalają one na daleko idącą auto¬matyzację wnioskowań, co jest także zachętą do podjęcia prób algorytmiza¬cji odkrywania przyczyn. Na potrzeby badań naukowych, które pozwalają na przeprowadzenie eksperymentu z randomizacją, standardowe metody ustalania zależności przyczynowych (...) opracowano na początku XX wieku. Zupełnie inaczej sprawa przedstawia się w przypadku badań nieeksperymentalnych, gdzie podobne rozwiązania pozostają kwestią przyszłości. Zadaniem tej książki jest podanie warunków, które powinny być spełnione przez te rozwiązania, oraz sformułowanie proceduralnego kryterium zależności przy¬czynowych jako szczegółowej realizacji tych warunków. Pociąga ono waż¬kie konsekwencje dla filozofii i metodologii nauk, które ujawnia – podany w Części II – zarys me-todolo¬gii proceduralnej. W literaturze przedmiotu brakuje w miarę wszechstronnego i systema¬tycznego omówie¬nia najnowszych filozoficznych i metodologicznych dys¬kusji na temat przy¬czynowości, co niech będzie wytłumaczeniem, dlaczego w niektórych punktach obecnej książki szczegółowo referuję trudno dos¬tępne teksty źró¬dłowe. Przymiotnik „proceduralny” używam tu w znaczeniu węższym niż Huw Price (w którego pracach właściwszy byłby termin „kryterialny”) dla podkre¬ślenia – zgodnie z łacińskim źródłosłowem procedo – że dla ustalenia przy¬czyny niezbędne jest podjęcie przez uczonych określonych interakcji z ba¬daną rzeczywistością. Zalążki zamysłu prezentowanego w tej książce przedstawiłem podczas warsztatów filozoficznych „Philosophy and Probability” w roku 2002, zor¬ganizowanych przez Instytut Filozofii Uniwersytetu w Konstancji. Wdzięczny jestem uczestnikom tych warsztatów za uwagi, a przede wszyst¬kim następującym osobom: Luc Bovens, Brandon Fitelson, Alan Hájek, Stephan Hartmann oraz Jon Williamson. Podczas międzynarodowej konferencji „Analytical Pragmatism”, zorgani¬zowanej w Lublinie w roku 2003 przez Wydział Filo¬zofii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, odniosłem swoją koncepcję do prac Nancy Cartwright. Szczególnie inspirujący okazał się komentarz Huw Price’a do mojego referatu i przeprowadzona z nim dysku¬sja. Ujęcie koncepcji metodologii proceduralnej na szerszym tle współ-czes¬nego nurtu empirystycznego w filozofii nauki przedstawiłem w roku 2004 podczas konferencji „5th Quadrennial Fellows Conference”, zorgani¬zowanej przez Instytut Filozofii Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Centrum Filozofii Nauki w Pittsburghu. Szczególnie pomocne w dalszych moich pra¬cach były uwagi Jamesa Bogena, Janet Kourany, Jamesa Lennoxa, Johna Nortona, Thomasa Bonka, Jana Woleńskiego i Johna Worralla, za które wyra¬żam swoją wdzięczność. Korpus książki powstał podczas mojego stażu w Centrum Filozofii Nauki w Pittsburghu, który odbyłem jako stypendysta Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej w roku akademickim 2004-2005. Uczestniczyłem w tym czasie w życiu naukowym Centrum i w pracach badawczych zespołu z Instytutu Filozofii Uniwersytetu Carnegie-Mellon w Pittsburghu kierowanego przez Clarka Glymoura. Na jego ręce składam podziękowanie za wiele po¬mocnych uwag do moich wy¬stąpień oraz tekstów i za dyskusje przede wszystkim z nim samym i z jego najbliższymi współpracownikami: Peterem Spirtesem oraz Richardem Scheinesem, a także pozostałymi członkami tego zes¬połu, doktorantami i uczestnikami seminarium badawczego „Causality in the Social Sciences”. Za wieloletnie wsparcie, wielopłaszczyznowe inspiracje towarzyszące pi¬saniu tej książki, a także liczne pomocne uwagi do jej wcześniejszych wersji dziękuję przede wszystkim Księdzu Profesorowi Andrzejowi Bronkowi oraz Księdzu Profesorowi Józefowi Herbutowi, współprowadzącemu seminarium doktorskie w Katedrze Metodologii Nauk Katolickiego Uniwersytetu Lubel¬skiego im. Jana Pawła II, jak również pozostałym uczestnikom tego semina¬rium. Dziękuję mojej Żonie, dr Annie Kawalec za wiele wysiłku włożonego w ulepszenie redakcji – językowej i merytorycznej – obecnej książki. Książkę tę można czytać na kilka sposobów. Czytelnikom zainteresowa¬nym przede wszystkim prowadzeniem badań empirycznych polecałbym rozpoczęcie od Rozdziału 2. i kontynuację pozostałych rozdziałów Części I, a następnie Dodatków. Czytelnikom zainteresowanym problemami filozo¬fii i metodologii nauk polecałbym rozpoczęcie lektury książki od Części II i uzupełniającą lekturę Rozdziału 2., a następnie Wprowadzenia i Zakończenia. Czytelnikom mniej zainteresowanym zagadnieniami teoretycznymi pole¬całbym zapoznanie się z fascynującymi dziejami odkrycia przyczyn cholery przez Johna Snowa, które rekonstruuję w Rozdziale 1. W dalszej części nato¬miast polecałbym przejście do Wprowadzenia i Zakończenia, które w mniej specjalistyczny sposób przybliżają proponowane tu rozstrzygnięcia. Tekst książki nie był dotąd publikowany. Wyjątkiem są pewne fragmenty Rozdziału 8. oraz 9., które w zmienionej postaci ukazały się w Rocznikach Filozoficznych (Kawalec 2004). -/- Lublin, luty 2006 r. (shrink)

Work of elderly is a controversial problem. The introduction of protection of old age in form of pensions and retirement caused shaping in modern societies qualitatively new social category of persons in post-working age. Growth of human life-span with simultaneous lack of the principle changes of pensionable age inflicts grow in quantity of persons’ using welfare benefits. Growing costs of seniors livelihood lead to transformations in socio-economical structures as well as forcing them to engage in activities that will help increase (...) their social participation, including the lengthening of their professional activity. It seems that the nowadays processes of dematerialization of work combined with the shaping of knowledge-based economy and the movement of third-age universities largely enable the achievement of these objectives. Article aims to approximate the results of qualitative analysis of elderly economic activity in Bialystok conducted in the context of social capital research. Study describes main factors that restrict work opportunities for older people, as well as their hidden resources and potential workplaces. ** Wykonywanie pracy zarobkowej przez osoby starsze jest zagadnieniem kontrowersyjnym. Wprowadzenie zabezpieczenia starości w formie rent i emerytur sprawiło, że w społeczeństwach nowoczesnych ukształtowała siȩ jakościowo nowa kategoria społeczna składaj¸a}ca siȩ z osób w wieku poprodukcyjnym. Wzrost długości życia ludzkiego przy jednoczesnym braku zasadniczych zmian progów wieku emerytalnego sprawia, że ilość osób korzystaj¸a}cych ze świadczeń rośnie. Zwiȩkszaj¸a}ce siȩ koszty utrzymania seniorów prowadz¸a} do szeregu przemian w strukturach społeczno-ekonomicznych oraz wymuszaj¸a} podejmowanie działań, które pozwol¸a} na wzrost ich uczestnictwa społecznego, w tym na wydłużanie ich aktywności zawodowej. Wydaje siȩ, że zachodz¸a}ce współcześnie procesy dematerializacji pracy ł¸a}czone z kształtowaniem siȩ gospodarki opartej na wiedzy oraz ruch uniwersytetów trzeciego wieku w znacznej mierze umożliwiaj¸a realizacjȩ tych celów. Artykuł ma na celu przybliżenie wybranych wyników jakościowych analiz aktywności ekonomicznej ludzi starych w Białymstoku prowadzonych w kontekście badań nad kapitałem społecznym. Określone zostały podstawowe czynniki ograniczaj¸ace możliwości wykonywania pracy przez ludzi starych, jak również ich ukryte zasoby i potencjalne miejsca pracy. (shrink)

Increase in popularity of games like "Second Life" has contributed not only to significant changes in the development of the electronic entertainment industry. Promoting Games 2.0, the new trend of video game production that are assumed to be the virtual worlds that contain user-generated content makes both measured with a specific technological innovation, as well as a serious change in the organization of socio-cultural heritage. The article presents problems of the existing difficulties of terminology, the implications of the availability of (...) Games 2.0 for social life, the concept of leisure as work in the new economy and creative non-material and the characteristics of "Generation C". Work stresses the need for discussion on trends in the development of video games - defined as a choice between the projects’ of "socio-cultural ideology of perpetual motion" and "utopia of universal creativity". These approaches allow to identify the methodological basis for analysis of relations between the operators and users of Games 2.0, taking into account the wider social environment. ** Wzrost popularności gier typu „Second Life” przyczynił siȩ nie tylko do znacznych przemian w rozwoju branży rozrywki elektronicznej. Upowszechnianie Games 2.0, nowego nurtu produkcji gier wideo które z założenia maj¸a} stanowić wirtualne światy zawieraj¸a}ce treści tworzone przez użytkowników sprawia, że mierzymy siȩ zarówno z określon¸a} innowacj¸a} technologiczn¸a}, jak też z poważn¸a} zmian¸a} organizacji życia społeczno-kulturowego. Artykuł przedstawia problematykȩ istniej¸acych trudności terminologicznych, konsekwencje dostȩpności Games 2.0 dla życia społecznego, pojȩcie rozrywki jako pracy w nowej gospodarce niematerialnej i twórczej oraz charakterystykȩ „generacji C”. Praca podkreśla potrzebȩ dyskusji nad kierunkami rozwoju gier wideo - określanymi jako wybór miȩdzy projektami „ideologii społeczno-kulturowego perpetuum mobile” i „utopii powszechnej twórczości”. Podejścia te pozwalaj¸a na wskazanie podstaw metodologicznych do prowadzenia analiz relacji miȩdzy operatorami, a użytkownikami Games 2.0 przy uwzglȩdnieniu szerszego otoczenia społecznego. (shrink)

Gerontologia kreatywna - dział gerontologii społecznej postulowany przez Anitȩ Stefańsk¸a} i Martȩ Szabelsk¸a}-Holeksȩ. Docelowo subdyscyplina ta ma zajmować siȩ problematyk¸a} twórczości i kreatywności osób starszych. Gerontologia kreatywna jest przede wszystkim zwi¸a}zana z psychologi¸a} twórczości, a szczególnie z akmeologi¸a} kreatywn¸a}, czyli psychologi¸a} osobowości twórczej człowieka. Gerontologia kreatywna z jednej strony korzysta z wiedzy pochodz¸a}cej z geriatrii, gerontopsychologii, gerontologii eksperymentalnej, gerontosocjologii i geragogiki. Z drugiej strony zaś podstawy gerontologii kreatywnej osadzone s¸a w działach akmeologii kreatywnej, w szczególności w: historii akmeologii kreatywnej, (...) akmeologii kreatywnej działalności zawodowej, akmeologii kreatywnej osobowości, eksperymentalnej akmeologii kreatywnej oraz stosowanej akmeologii kreatywnej. Konceptualizacja teorii gerontologii kreatywnej jest prób¸a zastosowania teorii istniej¸acych już na gruncie psychologii i gerontologii. Gerontologia kreatywna jako nauka multidyscyplinarna ma także korzystać z dorobku socjologii, filozofii, medycyny, biologii, ekonomii, demografii, antropologii społecznej i kultury, pedagogiki społecznej, kultur i twórczości oraz nauk o kulturze i sztuce. ** Creative gerontology - department of social gerontology postulated by Anita Stefańska and Marta Szabelska-Holeksa. Ultimately, this sub-discipline is to deal with the issues of creativity and creativity of older people. Creative gerontology is primarily associated with the psychology of creativity, and especially with creative acmeology, or the psychology of the creative personality of a human being. On the one hand, creative gerontology uses knowledge derived from geriatrics, gerontopsychology, experimental gerontology, gerontosociology and geragogy. On the other hand, the foundations of creative gerontology are embedded in the sections of creative acmeology, in particular in the history of creative acmeology, creative occupational acmeology, creative personality acmeology, experimental creative acmeology and applied creative acmeology. Conceptualization of the theory of creative gerontology is an attempt to apply theories already existing on the basis of psychology and gerontology. Creative gerontology as a multidisciplinary science is also to use the achievements of sociology, philosophy, medicine, biology, economics, demography, social anthropology and culture, social pedagogy, cultures and creativity as well as the sciences of culture and art. (shrink)

Od grudnia 2012 roku do stycznia 201 3 Fundacja „SocLab" i Fundacja „Ortus" zrealizowały badanie oceniaj¸a}ce działania na rzecz budowy stałych instytucji typu medialab. Projekt był współfinansowany przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Przeprowadzono ankiety wśród osób uczestnicz¸a}cych w warsztatach medialabowych Fundacji „Ortus" w latach 2010-2012 i deklaruj¸acych chȩć udziału w takich warsztatach w przyszłości. Badanie objȩło 52 osoby: 34 uczestników i 18 nie-uczestników.

W literaturze przedmiotu określenie "kapitał" wystȩpuje zarówno w ujȩciach funkcjonalnych, strukturalnych, normatywnych, jak i aksjologicznych. W naukach humanistycznych i społecznych pojȩcie to rozumiane jest jako wartość odnoszona do czynnika ludzkiego. W naukach ekonomicznych kapitał to pojȩcie wȩższe niż "zasób". Zasoby s¸a} wykorzystywane przez ludzi do zaspokajania ich potrzeb, s¸a} czynnikami produkcji dóbr i usług. Kapitał to szczególny czynnik produkcji, gdyż stanowi już przekształcone zasoby, które mog¸a} zostać uruchomione, by przynieść zysk, powiȩkszyć szanse oraz osi¸a}gn¸ać cele i korzyści na rynku. (...) ** In literature on the subject, the term "capital" appears in both functional, structural, normative and axiological approaches. In the humanities and social sciences this concept is understood as a value related to the human factor. In economic sciences, capital is a narrower concept than "resource." Resources are used by people to meet their needs, they are factors in the production of goods and services. Capital is a special factor of production, because it is already transformed resources that can be launched to bring profit, increase opportunities and achieve goals and benefits on the market. (shrink)

The mass media play a crucial role in modern societies. Media allows reaching with information’s about current events to the broad masses of recipients, they interpret it and construct their meanings, they create a community of values, organize entertainment in leisure time and mediate in mobilizing social movements. Mass communication is also related to conduct of public debate and developing public opinion awareness about social problems. The aim of this article is to bring closer look on the results of empirical (...) analysis of selected messages perceived by older people in the press, radio and television that are related to their image, problems and interests. Work outlines the expectations of senior citizens towards activities of mass media on local and national level. ** Środki komunikowania masowego odgrywają kluczową rolę w społeczeństwach nowoczesnych. Media umożliwiają docieranie informacji o bieżących wydarzeniach do szerokich rzesz odbiorców, interpretują je i konstruują ich znaczenia, wytwarzają wspólnotę wartości, organizują rozrywkę w czasie wolnym oraz pośredniczą w mobilizowaniu ruchów społecznych. Komunikacja masowa jest też związana z prowadzeniem debaty publicznej i uwrażliwianiem opinii publicznej na problemy społeczne. Celem artykułu jest przybliżenie wybranych wyników analiz empirycznych przekazów dostrzeganych przez ludzi starych w prasie, radiu i telewizji związanych z ich wizerunkiem, problemami i interesami. Praca zarysowuje również oczekiwania seniorów wobec działalności mass mediów na poziomie lokalnym i krajowym. (shrink)

Raport powstał z inicjatywy Fundacji Pomocy Matematykom i Informatykom Niesprawnym Ruchowo w ramach projektu „Centrum Edukacji i Aktywizacji Zawodowej Osób Niepełnosprawnych - Oddziały Bydgoszcz i Łódź". Stanowi on rezultat badań zjawiska niepełnosprawności i kategorii społecznej, jaką stanowią osoby niepełnosprawne, oraz funkcjonowania ponad 30 agencji zatrudnienia wyspecjalizowanych we wsparciu osób niepełnosprawnych na rynku pracy. Pierwszy rozdział ekspertyzy dotyczy sposobów definiowania zjawiska niepełnosprawności, w drugim zaś - podjęto zagadnienie budowania potencjału niepublicznych służb zatrudnienia osób niepełnosprawnych. Trzeci rozdział raportu zawiera informacje dotyczące przyjętej (...) metodologii badań, a czwarty prezentuje wyniki analiz zebranego materiału empirycznego w odniesieniu do oferty agencji zatrudnienia i jej klientów. Tematem piątego rozdziału pracy jest kondycja agencji zatrudnienia osób niepełnosprawnych, prowadzonych przez organizacje pozarządowe. Motyw przewodni kolejnego rozdziału to otoczenie zewnętrzne agencji zatrudnienia. Ostatnia cześć raportu dotyczy rekomendacji wspomagających rozwiązywanie dylematów rozwojowych, przed którymi stoją agencje zatrudnienia. ** This report was made on the initiative of the Foundation Supporting Disabled Mathematicians and IT professionals in the project "Centre for Education and Vocational Activation of Persons with Disabilities - Branches Bydgoszcz and Lodz." It is the result of research on disability phenomenon and people with disabilities social category. It contains information about operations of more than 30 employment agencies specialized in helping people with disabilities into the labor market. First chapter of expertise relates to methods for defining the prevalence of disability and in the second - it was the issue of capacity building for non-disabled employment services. Third chapter of the report provides information on the methodology of research, and the fourth presents the results of an empirical analysis of the collected material in relation to the offer of employment agencies and their clients. Theme of the fifth chapter of the work is the condition of the disabled employment agency run by NGOs. Theme of the next chapter is the external environment of employment agencies. Last part of the report focuses on solving a recommendation supporting development dilemmas faced by agencies employment. -/- . (shrink)

Trwaj¸a}cy na pocz¸a}tku XXI wieku globalny kryzys gospodarczy wymusza podejmowanie przez przedsiȩbiorstwa działań restrukturyzacyjnych. Zmiany te czȩsto wi¸a}ż¸a} siȩ z redukcj¸a} zatrudnienia i kształtowaniem nowych relacji z pracownikami. Outplacement stanowi wci¸a}ż mało popularn¸a} i słabo rozpoznawaln¸a} w Polsce koncepcjȩ odpowiedzialnego zarz¸adzania zwolnieniami pracowników, która pozwala na złagodzenie negatywnych skutków utraty pracy i na skrócenie okresu bezrobocia. Celem opracowania jest przybliżenie istoty i potencjału stosowania outplacementu w Polsce. Podjȩta krytyczna analiza literatury przedmiotu obejmuje wskazanie działań na rzecz antycypacji procesów restrukturyzacji (...) i funkcji zwolnień monitorowanych w ochronie kompetencji kluczowych przedsiȩbiorstw. Określeni zostali główni interesariusze outplacementu w skali regionalnej oraz możliwości organizacji outplacementu przez partnerstwa i pakty lokalne, czyli z udziałem podmiotów sektora komercyjnego, publicznego i pozarz¸adowego. Podsumowanie zawiera wnioski, co do możliwych działań praktycznych. ** The ongoing at the beginning of the XXI century global economic crisis forces companies to take over restructuring actions. These changes are often associated with the reduction of employment and shaping of the new contract agreements with employees. Outplacement continues to be weakly popular and poorly recognized in Poland. It is the concept of responsible management of redundancies, which allows to mitigate the negative effects of losing a job and reduce the period of unemployment. The aim of this paper is to describe the essence and potential of outplacement usage in Poland. Undertaken critical analysis of the literature indicate measures for anticipate restructuring and outplacement functions in the protection of key enterprises competencies. Outplacement key stakeholders at the regional level were specified. Possibilities of outplacement organization including the local partnerships and pacts were explored. In other words, the cooperation of the commercial, public and non-governmental sector entities. Summary include proposals for further practical actions. (shrink)

Celem badań jest odpowiedź na pytanie o to, jakie są efekty dotychczasowej realizacji warsztatów typu medialab z inicjatywy Fundacji Ortus w Polsce oraz jakie są uwarunkowania ich dalszego rozwoju w kierunku budowy stałej instytucji. Podjęta analiza została ukierunkowana na osiągnięcie następujących celów teoretycznych i praktycznych: identyfikacja cech wizerunku warsztatów medialab organizowanych przez Fundację Ortus; określenie zakresu upowszechniania w Polsce koncepcji nowych instytucji kultury poprzez warsztaty medialab; określenie opinii i postaw wobec inicjatyw medialab ich uczestników i nie-uczestników; identyfikacja zakresu wykorzystania (...) technik i form działań poznanych na warsztatach medialab przez ich uczestników; oszacowanie trwałości zawiązanych między uczestnikami warsztatów więzi i zakresu współpracy przez wspólnych przedsięwzięciach; identyfikacja dotychczasowych i potencjalnych korzyści i barier w realizacji inicjatyw medialab; ustalenie czynników wspierających i hamujących przyszłą działalność instytucji medialab w stałej lokalizacji; określenie cech potencjalnej roli instytucji medialab w regionalnej polityce kulturalnej i polityce innowacji; wskazanie potencjalnych rozwiązań na rzecz budowy polskiego modelu instytucji medialab. (shrink)

We współczesnej polityce rynku pracy udział biorą nie tylko takie podmioty publiczne, jak urzędy pracy, lecz także niepubliczne agencje zatrudnienia prowadzone przez podmioty komercyjne i organizacje pozarządowe. Agencje zatrudnienia, mając zróżnicowane cele, struktury i formy zarządzania, podejmują w znacznej mierze działalność aktywizacyjną, zaadresowaną do grup znajdujących się w szczególnej sytuacji na rynku pracy, w tym do osób niepełnosprawnych. Opracowanie ma na celu przybliżenie potencjału krajowych agencji zatrudnienia osób niepełnosprawnych, które są prowadzone przez organizacje pozarządowe. Artykuł zwraca uwagę na (...) teoretyczne koncepcje współpracy publicznych i niepublicznych służb zatrudnienia na poziomie lokalnym i regionalnym. Przybliżono także wybrane wyniki badania własnego, w którym przeprowadzono analizę źródeł wtórnych i indywidualne telefoniczne wywiady kwestionariuszowe. W podsumowaniu przedstawiono rekomendacje praktyczne i potencjalne kierunki dalszych badań. ** Contemporary labor market policy involves not only the public sector as labour offices, but also private employment agencies run by commercial entities and non-governmental organizations. Employment agencies have different objectives, structures and forms of management. They take a large extent of activation services addressed to people in a specific situation on the labor market, including disabled persons. Article aims to introduce the capacity of national employment agencies for disabled people, which are run by non-governmental organizations. Article draws attention to theoretical concepts of cooperation between public and private employment services at local and regional. The chapter also shows selected results of research conducted on the basis of an analysis of secondary sources and individual questionnaire telephone interviews. Summary contains practical recommendations and possible directions for further research. (shrink)

Andrzej Klimczuk, Raport Desk Research: samorządowa i obywatelska współpraca transgraniczna w województwie podlaskim. Przegląd literatury i dokumentów strategicznych (Desk Research Report: Local government and civic organisations cross-border cooperation in the Podlaskie region. A literature and strategic documents review), Fundacja SocLab, Białystok 2013, 137p. ** Celem niniejszego opracowania jest przybliżenie podstaw teoretycznych dyplomacji publicznej oraz charakterystyki metod i obszarów współpracy transgranicznej prowadzonej przez samorządy województwa podlaskiego. Raport w szczególności zwraca uwagę na obywatelski i samorządowy wymiar polskiej polityki zagranicznej. Podjętą analizę (...) ukierunkowano na rozpoznanie dotychczasowych praktyk w tym zakresie, jak też na określenie wniosków i rekomendacji, co do dalszego rozwoju zdecentralizowanej polityki zagranicznej. W raporcie w pierwszej kolejności omówiono podstawowe pojęcia teoretyczne związane z obywatelską i samorządową współpracą transgraniczną. Zwrócono uwagę na priorytety zdecentralizowanej polityki zagranicznej Polski oraz na zróżnicowanie sektorowe aktorów współpracy transgranicznej w województwie podlaskim. Następnie w podziale na powiaty omówiono realizowane i planowane inicjatywy współpracy transgranicznej obecne w dostępnych publicznie dokumentach strategicznych samorządów woj. podlaskiego. W dalszej części raportu podjęto próbę podsumowania obszarów i metod współpracy oraz wskazano na główne wnioski i rekomendacje. ** The aim of this paper is to present the theoretical basis of public diplomacy and the characteristics of methods and areas of cross-border cooperation conducted by local governments in Podlaskie Voivodship. Report, in particular, draws attention to the civic and local government dimension of Polish foreign policy. Undertaken analysis was targeted to recognition of existing practices in this area, as well as to identify conclusions and recommendations for further development of decentralized foreign policy. This report first discusses the basic theoretical concepts related to citizenship and local government cross-border cooperation. Attention was drawn to priorities of Polish decentralized foreign policy and sectoral diversification of cross-border cooperation actors in the Podlaskie Voivodship. Next the existing and planned cross-border cooperation initiatives present in the public programs and strategies of local governments and districts were discussed. Later in the report an attempt to summarize the areas and methods of cooperation were undertaken as well as some main conclusions and recommendations were pointed out. (shrink)

Artykuł przedstawia koncepcję tzw. srebrnej gospodarki jako systemu gospodarczego związanego ze starzeniem się populacji, którego rozwój ma cechy idei polityki publicznej. Opracowanie w pierwszej kolejności przybliża dyskurs i etapy procesu konstruowania tego systemu przez międzynarodowych i krajowych aktorów polityki publicznej wobec starzenia się ludności. Następnie przeprowadzono krytyczną analizę wymiarów i obszarów wdrażania i rozwoju koncepcji srebrnej gospodarki oraz przegląd jej zewnętrznych i wewnętrznych ograniczeń. Podsumowanie zawiera propozycje dalszych kierunków badań.

Internet increasingly serves not only to communication between it’s users. The emergence of Web 2.0 platforms which are peculiar to publication of various content allowed to release of activity and commitment of millions of people worldwide. Study contains sociological analysis of already existing visual materials dealing with old age, which were made by users of the deviantART.com. It’s one of the longest established online community bringing together artists from around the world. Article draws attention to the multiplicity of contemporary forms (...) of presentation of old age and difficulties and methodological guidelines related to the study of resources from new media. ** Sieć internet coraz czȩściej służy nie tylko komunikacji miȩdzy jej użytkownikami. Pojawienie siȩ serwisów Web 2.0 stanowi¸a}cych swoiste platformy do publikacji najrozmaitszych treści pozwoliło na uwolnienie pokładów aktywności i zaangażowania milionów ludzi na świecie. Praca traktuje o próbie socjologicznej analizy wizualnych materiałów zastanych traktuj¸a}cych o starości, które zostały udostȩpnione publicznie przez osoby korzystaj¸a}ce z witryny deviantART.com. Jest to jedna z najdłużej funkcjonuj¸a}cych społeczności internetowych zrzeszaj¸acych artystów z całego świata. Artykuł zwraca uwagȩ na wielość współczesnych form prezentacji starości oraz trudności i wskazówki metodologiczne zwi¸azane z badaniem zasobów nowych mediów. (shrink)

Niepełnosprawność jest jedn¸a} z cech różnicuj¸a}cych jednostki i grupy we współczesnych społeczeństwach. Osoby o ograniczonej sprawności fizycznej, poznawczej i psychicznej s¸a} szczególnie narażone na dyskryminacjȩ oraz wykluczenie społeczne, gospodarcze i polityczne. Co istotne kwestia socjalna osób niepełnosprawnych na pocz¸a}tku XXI wieku zmienia siȩ wchodz¸ac w relacjȩ z procesem starzenia siȩ ludności. Artykuł ma na celu przybliżenie wybranych teoretycznych koncepcji działań na rzecz poprawy wizerunku niepełnosprawności i ograniczania barier doświadczanych przez osoby niepełnosprawne w dostȩpie do różnego rodzaju zasobów, przestrzeni i (...) szans. Krytyczna analiza literatury przedmiotu obejmuje wskazanie cech koncepcji polityki aktywizacji oraz zasad i celów polityki społecznej w holistycznym paradygmacie normalizacji. Podsumowanie zawiera możliwe dalsze kierunki badań i analiz. ** Disability is one of the features that differentiate individuals and groups in modern societies. People with reduced physical, cognitive and psychological efficiency are particularly exposed to discrimination and social, economic and political exclusion. What’s important social issue of people with disabilities in the early 21st century changes by entering into a relationship with the ageing of the population. Article aims to introduce some theoretical concepts efforts to improve the image of disability and reduce the barriers faced by persons with disabilities in access to different kinds of resources, spaces and opportunities. A critical analysis of the literature includes: description of the concept of activation policy as well as principles and objectives of social policy in a holistic paradigm of normalization. This summary contains possible future directions of research and analysis. (shrink)

A. Klimczuk, Żyjemy razem, czyli metody budowania kapitału społecznego, [in:] A.J. Kloza, Żyliśmy razem przez wieki, czyli Żydzi i Polacy w Białymstoku, Fundacja Edukacji i Twórczości w Białymstoku, Białystok 2009, p. 5-6.

Przedmiotem rozważań jest teoriopoznawczy intuicjonizm, uznający intuicję za podstawę poznania i wiedzy. W artykule przeanalizowane zostały argumenty krytyczne wysuwane przez Heinricha Rickerta w ostatniej fazie jego działalności filozoficznej. Głównym adresatem krytyki Rickerta jest aletejologiczna koncepcja prawdy i poznania Martina Heideggera. Podstawowym motywem krytyki Rickerta jest odrzucenie teorio-odbiciowego modelu poznania, zakładanego przez intuicjonizm.

Przedmiotem artykułu jest krytyczna analiza teorii świadomości rozumianej jako dwuczłonowa relacja asymetryczna. Koncepcja taka została sformułowana przez Paula Natorpa w Allgemeine Psychologie nach kritischer Methode. Według tej teorii świadomość nie jest ani aktem, ani czynnością, ani stanem, lecz czystym stosunkiem podmiotu do przedmiotu. Świadomość jako relacja różnicująca jest w tym ujęciu relacją asymetryczną, to znaczy, że nie można podmiotu ująć jako przedmiotu i odwrotnie, czyli tylko przedmiot może być uświadomiony przez podmiot.

Prasa mniejszości niemieckiej była w okresie II Rzeczypospolitej dość zróżnicowana, o czym świadczą liczne publikacje, choćby autorstwa Tadeusza Kowalska czy Wiesławy Kaszubiny. Sytuację taką można by wytłumaczyć faktem, iż ludność niemiecka, zróżnicowana pod względem społecznym, wyróżniała się znacznie wyższym niż przeciętny dla całego kraju poziomem świadomości czytelniczej. Znamienną cechą prasy niemieckiej była duża liczba gazet o charakterze politycznym, wśród których znajdowały się pisma o kierunku nacjonalistycznym, socjalistycznym oraz ugodowym. Na uwagę zasługują tu takie tytuły, jak: Lodzer Freie Presse, Lodzer Volkszeitung, (...) Neue Lodzer Zeitung, Der Deutsche Weg, Deutscher Volksbote czy Der Deutsche Wegweiser. Obok prasy politycznej ważne miejsce zajmowały wydawnictwa o charakterze wyznaniowym, które w wielu wypadkach miały za zadanie uzupełniać określone treści polityczne. W dalszej kolejności, również dużą popularnością wśród mniejszości niemieckiej w Łodzi cieszyła się prasa związków zawodowych, gospodarcza oraz kulturalno-oświatowa. Prasę dla kobiet, dzieci i młodzieży reprezentowały natomiast takie tytuły, jak: Jugendruf, Kinderfreund, Die Jugendwarte, Praktischer Vereinsleiter, Zeitschrift Jur Christliche Jugendführung. Zjawiskiem towarzyszącym rozwojowi prasy okresu międzywojennego - zarówno polskiej, jak i mniejszościowej - była trudna sytuacja finansowa wielu pism, które w wielu wypadkach przybrały charakter efemerydalny. Na brak środków nie narzekały natomiast gazety, takie jak narodowosocjalistyczna Freie Presse czy Der Deutsche Weg, które mogły liczyć na pomoc z Rzeszy. Były one redagowane na dość dobrym poziome, prowadziły stałe rubryki, jak wiadomości polityczne z kraju i ze świata, informacje lokalne czy sport, poza tym drukowały powieści w odcinkach, felietony oraz dodatki, mające rozszerzyć ofertę i zapewnić rozrywkę swojemu czytelnikowi. Również prasa ugodowa, reprezentowana przez dziennik Neue Lodzer Zeitung, oraz socjalistyczna, Die Volkszeitung, nie ustępowała swym poziomem innym gazetom łódzkim. (shrink)