Thác như trong tiên cảnh tại Hòa Bình, chụp ngày 21-11-2023. -/- Một trong những điều khiến cho bức ảnh đẹp hơn là vẻ tinh khôi hầu như chưa bị can thiệp bởi công trình xây dựng, vật dụng hay vật liệu.

Có thể tất cả chúng ta đều đã nghe đâu đó về cụm từ biến đổi khí hậu và sự nóng lên của trái đất, và kèm theo đó là những hậu quả nghiêm trọng của nó. Tuy nhiên, các thông tin và khái niệm đấy không còn xa xôi trên sách báo hay các nghiên cứu khoa học nữa, mà đang dần trở nên rõ ràng hơn. Điều này đồng nghĩa với việc tình hình biến đổi khí hậu (...) đã trở nên rất nguy cấp. (shrink)

Bài viết khám phá các thách thức mà văn hóa tiêu dùng và đề xuất rằng, việc chuyển đổi sang lối sống đơn giản và tiết kiệm trong cuộc cuộc chiến chống biến đổi khí hậu (BĐKH).

Vấn đề biến đổi khí hậu đang đặt ra một bài toán quan trọng và đòi hỏi sự hợp tác ngay từ tất cả mọi người, bao gồm cả cá nhân, chính phủ và doanh nghiệp. Không có gì ngạc nhiên khi hoạt động của con người, đặc biệt là ở các nước phát triển như Hoa Kỳ, góp phần lớn vào việc phát thải khí nhà kính. Hơn nữa, các nghiên cứu mới đây đã rõ ràng cho thấy (...) rằng 1% dân số giàu nhất trên thế giới đang đóng góp tới hơn 30% lượng khí thải này. Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá các thách thức mà văn hóa tiêu dùng đã và đang làm trầm trọng hơn vấn đề biến đổi khí hậu, và đề xuất rằng việc chuyển đổi sang lối sống đơn giản và tiết kiệm có thể là một giải pháp hiệu quả trong cuộc cuộc chiến chống biến đổi khí hậu. (shrink)

Quản lý lưu vực sông đóng một vai trò quan trọng trong việc bảo tồn và tăng cường nguồn tài nguyên nước, phục hồi chức năng của đất, duy trì nguồn thức ăn và bảo vệ môi trường xung quanh. Tuy nhiên, sự tăng trưởng kinh tế và công nghiệp gần đây, cùng với việc mở rộng các khu đô thị, đã khiến các nguồn tài nguyên thiên nhiên, bao gồm cả tài nguyên nước, (...) gặp nhiều ảnh hưởng tiêu cực và gây tổn hại cho các dịch vụ hệ sinh thái quan trọng. (shrink)

Trong bài viết này chúng tôi trình bày thông tin đại cương về vai trò của nickel trong công nghiệp chế tạo giữa bối cảnh yêu cầu bảo vệ môi sinh trong đại nghị sự mục tiêu phát triển bền vững (SDG) của Liên Hợp Quốc ngày một cấp bách, đối diện với nguy cơ không thể hoàn thành. Các thông tin tóm lược ở đây được dẫn chiếu tới một số nhỏ các tài liệu tham khảo chính và không (...) thể đảm bảo tính trọn vẹn trong khuôn khổ một bài báo nhỏ. Những vấn đề đặt ra có tính tổng quát cho quan hệ môi sinh với việc khai khoáng, tách và tinh chế nickel nói chung trên thế giới. Vì thế, có thể thông tin trong bài không hoàn toàn trùng khớp với tình hình cụ thể của một địa phương trên trái đất, do đặc điểm địa lý, địa chất và kinh tế-công nghệ khác biệt. Bài viết tập trung xoay quanh nguyên lý quan hệ kinh tế-môi trường và ý nghĩa thực tiễn của cụm từ “bền vững” trong bối cảnh cụ thể của công nghiệp nickel. (shrink)

Cá voi là loài động vật được Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn Thiên nhiên (WWF) liệt vào danh sách có nguy cơ tuyệt chủng, và được những nhà hoạt động môi trường đấu tranh qua hàng thập kỷ qua để bảo vệ khỏi bị săn bắt do mức độ tàn bạo và lợi ích kinh tế không đáng kể.

The global water crisis is being exacerbated by climate change, even in the United States. Recycled water is a feasible alternative to alleviate the water shortage, but it is constrained by humans’ perceptions. The current study examines how residents’ water scarcity awareness and climate change belief influence their willingness to use recycled water directly and indirectly. Bayesian Mindsponge Framework (BMF) analytics was employed on a dataset of 1831 residents in Albuquerque, New Mexico, an arid inland region in the US. We (...) discovered that residents’ willingness to use direct recycled potable water is positively affected by their awareness of water scarcity, but the effect is conditional on their belief in the impacts of climate change on the water cycle. Meanwhile, the willingness to use indirect recycled potable water is influenced by water scarcity awareness, and the belief in climate change further enhances this effect. These findings implicate that fighting climate change denialism and informing the public of the water scarcity situation in the region can contribute to the effectiveness and sustainability of long-term water conservation and climate change alleviation efforts. (shrink)

Sự ủng hộ và hỗ trợ của cộng đồng dân cư đối với các chính sách bảo tồn hệ sinh thái biển và ven biển là quan trọng và cần thiết. Tuy nhiên, các nghiên cứu đa quốc gia hiện nay về các yếu tố tác động đến vấn đề này vẫn còn nhiều thiếu sót. Hơn nữa, các nghiên cứu liên quan đến biến đổi khí hậu có khả năng làm suy giảm sự ủng hộ hành vi bảo (...) tồn biển và ven biển vẫn còn nhiều hạn chế. Cho nên, nghiên cứu này được thực hiện nhằm tìm hiểu các tác động của nhận thức liên quan đến biến đổi khí hậu của các bên liên quan đối với sự sẵn sàng hỗ trợ bảo vệ biển. Nghiên cứu áp dụng phương pháp Bayesian Mindsponge Framework (BMF) cho tập dữ liệu gồm 709 cá nhân liên quan tới hệ sinh thái biển và ven biển ở 42 quốc gia, thuộc dự án MaCoBioS, được tài trợ bởi Ủy ban Châu Âu. Kết quả phân tích chỉ ra rằng cá nhân có suy nghĩ rằng xã hội đang làm nhiều việc để giải quyết tác động của biến đổi khí hậu, phát triển công nghệ có thể giúp giải quyết các vấn đề môi trường, và việc ứng phó với biến đổi khí hậu sẽ gây thiệt hại cho kinh tế đất nước sẽ có xu hướng không sẵn sàng hỗ trợ bảo vệ biển hơn. Dựa trên kết quả này, chúng tôi gợi ý rằng việc nâng cao nhận thức và kiến thức của các cộng đồng dân cư gắn liền với biển có thể giúp tăng cường hành động và cải thiện sự đồng hành, hỗ trợ của chính họ đối với các chương trình bảo tồn đại dương và ven biển. Xa hơn nữa, những nhận thức này sẽ là nền tảng cho việc xây dựng văn hóa thặng dư sinh thái. (shrink)

Đất và rừng luôn có mối liên hệ nội tại. Trong hàng triệu năm, đất đã cung cấp nền tảng cần thiết cho toàn bộ hệ sinh thái rừng phát triển. Ở chiều ngược lại, rừng giúp đảm bảo sự màu mỡ của đất cho thực vật tiếp tục sinh trưởng và phát triển, tạo điều kiện cho sản xuất nông nghiệp.

Có thể tất cả chúng ta đều đã nghe đâu đó về cụm từ biến đổi khí hậu và sự nóng lên của trái đất, và kèm theo đó là những hậu quả nghiêm trọng của nó. Tuy nhiên, nhưng các thông tin và khái niệm đấy không còn xa xôi trên sách báo hay các nghiên cứu khoa học nữa, mà đang dần trở nên rõ ràng hơn. Điều này đồng nghĩa với việc tình hình biến đổi khí (...) hậu đã trở nên rất nguy cấp. Mùa hè 2023 vừa qua, người dân trên toàn thế giới đã thực sự phải nếm trải một phần nào đấy hậu quả của biến đổi khí hậu. Bài báo của Rannard đã giúp thống kê các sự kiện thời tiết cực đoan năm 2023 và cho chúng ta thấy rõ hơn về thực trạng đáng báo động của biến đổi khí hậu. (shrink)

Quản lý lưu vực sông đóng một vai trò quan trọng trong việc bảo tồn và tăng cường nguồn tài nguyên nước, phục hồi chức năng của đất, duy trì nguồn thức ăn và bảo vệ môi trường xung quanh. Tuy nhiên, sự tăng trưởng kinh tế và công nghiệp gần đây, cùng với việc mở rộng các khu đô thị, đã khiến các nguồn tài nguyên thiên nhiên, bao gồm cả tài nguyên nước, (...) gặp nhiều ảnh hưởng tiêu cực và gây tổn hại cho các dịch vụ hệ sinh thái quan trọng. Để đối phó với tình hình này, các sáng kiến bảo tồn và thực hành bền vững đã được phát triển nhằm bảo vệ các khu vực tự nhiên và những dịch vụ quan trọng của chúng. Các chương trình Chi trả cho Dịch vụ Hệ sinh thái (PES) đã ra đời với mục tiêu đảm bảo việc cung cấp liên tục các dịch vụ hệ sinh thái chất lượng cao thông qua hỗ trợ tài chính cho các nỗ lực bảo tồn. (shrink)

Hậu quả và ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, mất đa dạng sinh thái, và suy thoái môi trường đang dần trở nên rõ ràng hơn. Điều này cũng kéo theo sự gia tăng nhanh chóng các mâu thuẫn và xung đột xã hội. Chính vì thế, trong những năm gần đây, việc kiện tụng liên quan đến môi trường đang ngày trở nên nhiều hơn, và quy mô cũng lớn hơn, đặc biệt là giữa các công ty và (...) nhà hoạt động môi trường. Những vụ kiện này thường xoay quanh các vấn đề quan trọng như biến đổi khí hậu, ô nhiễm, khai thác tài nguyên hủy hoại môi trường sống, gây rối loạn hệ sinh thái, hủy diệt đa dạng sinh học, và tiêu diệt nguồn sinh kế của người dân. Để đạt được các mục tiêu giảm biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường và môi sinh, đồng thời đảm bảo sự phát triển bền vững, cũng như là công lý cho cả con người và thiên nhiên, chính quyền và hệ thống tư pháp cần hiểu rõ bản chất bản chất của các mâu thuẫn dẫn đến cuộc chiến pháp lý về môi trường. Bài viết này có mục đích tìm hiểu bối cảnh phức tạp của các cuộc chiến pháp lý về môi trường, làm sáng tỏ tầm quan trọng và kết quả tiềm tàng của chúng, từ đó chỉ ra một số lỗ hổng pháp lý và khiếu kiện môi trường tại Việt Nam. (shrink)

Trong một số mới xuất bản của PNAS (Viện hàn lâm khoa học Hoa Kỳ), các nhà nghiên cứu thuộc Florida Atlantic University đã công bố một nghiên cứu công phu, phát hiện thời điểm trỗi dậy của “cái biết có ý thức” (conscious awareness), một ý niệm rất quan trọng đối với quá trình nhận thức và phát triển ý thức của con người. Một ý nghĩa rất sâu sắc của kết quả nghiên cứu này có liên quan tới (...) thế giới tự nhiên, đa dạng sinh thái, và thời gian con người có thể trở nên khỏe mạnh tinh thần khi sống giữa thiên nhiên, tới mức tác giả Weir viết trên Monitor on Psychology [6]: “Thậm chí chỉ âm thanh của tự nhiên cũng có tính chất phục hồi sinh lực”. Như thế, những nỗ lực của con người bảo tồn không gian thiên nhiên, môi sinh và sự đa dạng sinh học, kiểu hình sự sống, cũng chính là bảo tồn nguồn gốc nhận thức, trí khôn, tiếp cận xử lý thông tin, mà những bạn trẻ 3 tháng tuổi trong nghiên cứu đã giúp chúng ta dần hiểu ra. Khi những thông tin từ môi trường được tiếp nhận, xây dựng, lưu trữ, và mở rộng thành các phạm vi ảnh hưởng chủ quan (subjective sphere of influence) trong tâm trí, nó sẽ giúp ta thực hiện các suy nghĩ và hành động có nhận thức rõ ràng, chuẩn xác, và hiệu quả hơn. Đây có lẽ cũng là cách chúng ta học hỏi và xây dựng hệ văn hóa, cũng như tiếp nhận tri thức và tạo ra sự đổi mới sáng tạo trong các khía cạnh của cuộc sống, cụ thể là khoa học công nghệ. Cho nên giá trị thật của không gian thiên nhiên, môi sinh và sự đa dạng sinh học, kiểu hình sự sống rõ ràng không thể nào chỉ tương đương với các món “khoái khẩu” hoặc là doanh số bán vé, thu dịch vụ khách tham quan tại các khu vực bảo tồn được. (shrink)

Văn hóa thặng dư sinh thái là tập hợp các thái độ, giá trị, niềm tin và hành vi bảo vệ và tôn tạo môi trường được chia sẻ bởi một cộng đồng nhằm giảm tác động tiêu cực của con người tới môi trường, giúp bảo tồn và phục hồi thiên nhiên. Đây được xem là giải pháp để con người có thể sống hòa hợp với thiên nhiên và hướng tới bảo vệ môi trường (...) một cách dài hạn và bền vững. Việc phổ biến và xây dựng văn hóa thặng dư môi trường trên quy mô dân số lớn hẳn sẽ gặp nhiều khó khăn, nhưng không phải là không thể. Thành phố Kiel – có dân số xấp xỉ 250 nghìn người và cũng là thành phố đầu tiên của Đức nhận được chứng nhận Zero Waste (Không Rác thải) từ tổ chức Zero Watse Eurpoe (Không Rác thải Châu Âu) – là một ví dụ điển hình. (shrink)

Trong bài cuối cùng của cuốn sách Meandering Sobriety, có tiêu đề “Starving nature for gluttonous nature-loving humans” (“Bỏ đói thiên nhiên cho con người háu ăn yêu thiên nhiên”), tác giả liệt kê 3 trường hợp thương vong của cua tuyết, cá kình và cỏ biển. Những cái chết này đều đại diện cho tổn thất môi trường sống cũng như sự mất mát về đa dạng sinh học.

Con người tự hào đứng đầu chuỗi thức ăn. Tự hào hơn nữa con người có trí khôn trác tuyệt để tạo ra cả hệ tiêu chuẩn và gọi việc ăn của mình là giàu tính “đạo đức” theo cách diễn đạt của Paul Valéry trong Tel Quel (1941).

Trong bài cuối cùng của cuốn sách Meandering Sobriety, có tiêu đề “Starving nature for gluttonous nature-loving humans” (“Bỏ đói thiên nhiên cho con người háu ăn yêu thiên nhiên”), tác giả liệt kê 3 trường hợp thương vong của cua tuyết, cá kình và cỏ biển. Những cái chết này đều đại diện cho tổn thất môi trường sống cũng như sự mất mát về đa dạng sinh học. Cuối cùng, thì thông điệp quan trọng (...) nhất về môi sinh cũng phải được nêu ra: S.O.S. Bây giờ, chúng ta chỉ còn việc chờ đợi những con người thông thái, uyên bác tiêu hóa thông tin và đưa ra các giải pháp xuất chúng. Trong khi đó, thì theo cùng cách mà tác giả đã làm, tiếp tục tìm hiểu thông tin ta sẽ được cập nhật vài vụ việc chết chóc chẳng kém phần đáng sợ và đều ở quy mô lớn. (shrink)

Vào ngày 19/4/2024 vừa qua, Tuyên bố New York về Ý thức của Động vật đã được công bố tại một hội nghị "Khoa học Mới nổi về Ý thức của Động vật" được tổ chức tại Đại học New York. Tuyên bố New York là một nỗ lực để thể hiện sự đồng thuận của giới khoa học về sự tồn tại trải nghiệm ý thức ở tất cả các loài có xương sống (bao gồm tất cả các loài (...) bò sát, lưỡng cư và cá) và nhiều loài không xương sống (bao gồm, ít nhất là, các loài mực ống, giáp xác mười chân và côn trùng). Về mặt khoa học, Tuyên bố New York là một bước tiến bộ lớn cho nhân loại, nhưng nó cũng sẽ khiến cho nhiều người có ý thức hơn về các thách thức đạo đức liên quan đến động vật có trải nghiệm ý thức. Bài viết này sẽ bàn về các cách tiếp cận triết học đối với vấn đề đạo đức của việc giết các sinh vật có tri giác để từ đó chỉ ra nan đề đạo đức đang hiện hữu trong xã hội loài người: Để duy trì sự tồn tại của con người, loài được xem là có đạo đức, thì chúng ta lại vi phạm đạo đức của chính chúng ta, là sát sinh các loài có giá trị nội tại, ý thức, hay tri giác khác. Nan đề đạo đức này đã tồn tại trong xã hội loài người từ rất lâu trước đây. Nhiều giải pháp đã được đề xuất và ứng dụng vào thực tế nhầm giải quyết nan đề này, như cách tiếp cận bất bạo lực và ăn chay của Phật giáo, việc áp dụng luật Hồi giáo và các nghi lễ thiêng liêng đối với động vật trong Hồi giáo, các phòng trào đòi quyền cho động vật và thực hiện tuyệt chủng tự nguyện ở các nước phương Tây, hay chế biến thịt sử dụng tế bào động vật. Tuy nhiên, dù cách nào đi nữa thì hiện nay chúng ta vẫn chưa thể hoàn toàn giải quyết được nan đề đạo đức, đó là các sinh vật có tri giác vẫn tiếp tục bị giết vì sự sinh tồn của con người. Chúng tôi cho rằng giải pháp khả thi nhất hiện nay đó là thay đổi văn hóa tiêu dùng thực phẩm ở hiện tại, xây dựng các giá trị văn hóa thặng dư sinh thái, và thúc đẩy các giải pháp hòa bình. (shrink)

Với khối lượng kiến thức khoa học chuyên sâu gia tăng và thông tin đại chúng phổ biến về vấn đề biến đổi khí hậu, nhận thức về tình trạng nguy ngập của sức khỏe hệ sinh thái toàn cầu đã trở nên đầy đủ hơn rất nhiều.

Có thể thấy, với việc mượn dùng hình ảnh tự nhiên để diễn đạt quan sát và suy ngẫm, Truyện Ngụ Ngôn Bói Cá của tác giả Vương Quân Hoàng có giá trị với nhiều đối tượng. Quyển sách có thể cung cấp cho độc giả nhỏ tuổi những bài học về cách làm người thông qua sự vui nhộn, sinh động, và muôn màu của những chú chim. Đối với những người lớn tuổi, đã có một số hay (...) nhiều kinh nghiệm, quyển sách có thể mang lại những giây phút giải trí và cơ hội đúc rút và suy ngẫm có giá trị. Ngoài ra, quyển sách còn giúp tạo dựng kết nối với thiên nhiên và xây dựng tình yêu thiên nhiên cho độc giả, đặc biệt là người dân thành thị, vốn ít có cơ hội tiếp xúc với thiên nhiên. Tuy nhiên, để thật sự nắm được tinh túy từ quyển sách, một hoặc hai lần đọc có lẽ là không đủ. Vì thế, việc đọc nhiều lần và đọc dưới nhiều góc độ suy nghĩ khác sau sẽ giúp cho độc giả khám phá được những “hạt ngọc” hay “kim cương” ẩn mình trong thế giới xóm chim. (shrink)

Công cuộc đổi mới kinh tế ở Việt Nam hơn 30 năm qua có nội dung quan trọng là đổi mới phương thức phát triển, giúp nền kinh tế hồi sinh nhanh chóng và có bước phát triển ngoạn mục. Tuy nhiên, trong bối cảnh toàn cầu hóa gia tăng, cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư (Cách mạng công nghiệp 4.0) hiện nay… Việt Nam cần có cách tiếp cận mới đến vấn đề phát triển. Việt Nam (...) phải tích cực định hướng tìm kiếm cả những nguồn lực và động lực phát triển mới theo những cách mới, kết hợp với những động lực và phương thức truyền thống hướng tới phát triển bền vững. (shrink)

Áp lựс lên сơ sở tài nguyên thiên nhiên ngày сàng giа tăng. Nguồn nướс bình quân đầu người liên tụс giảm và сhất lượng nướс suy giảm đаng trở thành những vấn đề сấp báсh hơn bао giờ hết. Nhu сầu về gỗ, сhăn thả giа súс và đất nông nghiệp đаng gây áp lựс lên rừng. Những tháсh thứс này сàng trở nên trầm trọng hơn dо sự mất аn tоàn về quyền sử dụng và (...) sự thiếu rõ ràng trоng quyền sử dụng, сả hаi đều không khuyến khíсh việс bảо tồn tài nguyên và đầu tư để bảо vệ năng suất сủа сơ sở tài nguyên thiên nhiên. (shrink)

Loài người có một nỗi niềm rung động rất khó tả khi khai quật được những đồ tạo tác từ thuở xa xưa. Những ngành khoa học như cổ sinh vật học, hay khảo cổ học phản ánh chính sự tò mò và niềm khao khát hiểu biết quá khứ, lịch sử tiến hóa của thế giới tự nhiên. Ngành vật lý cũng dành rất nhiều công sức để tìm hiểu sự ra đời và tiến hóa của vũ trụ. (...) Trong đời sống xã hội, các ngành nhân văn còn có cả những ấn phẩm về lịch sử nghệ thuật, như Art History hay Journal of Art History. Với cùng suy tư và nỗ lực phục hồi giá trị nhân văn cho sự nghiệp bảo tồn đa dạng sinh học và tự nhiên, chúng tôi tìm được một bức ảnh về chim bói cá, được chụp cách đây gần một thế kỷ, của tác giả A. F. Skutch trên The Condor. Thật sự không dễ dàng để có được một bức ảnh sinh động, chân thực và gợi lên nhiều cảm xúc. Bức ảnh này có khả năng lay động tâm tư suy nghĩ của người xem và đánh thức lương tri vì một môi trường sống đáng sống. (shrink)

Quá trình chuyển đổi từ phương tiện chạy bằng nhiên liệu hóa thạch (xăng, dầu) sang phương tiện chạy bằng điện (EV) đại diện cho một thời kỳ mới, rất quan trọng trong lịch sử vận tải. Vào lúc này, khi thế giới vật lộn với những thách thức về biến đổi khí hậu, ô nhiễm không khí và trữ lượng nhiên liệu hóa thạch ngày càng cạn kiệt, việc chuyển đổi sang xe điện được coi là một (...) bước quan trọng hướng tới một tương lai bền vững hơn. (shrink)

Văn hóa thặng dư sinh thái là tập hợp các thái độ, giá trị, niềm tin và hành vi bảo vệ và tôn tạo môi trường được chia sẻ bởi một cộng đồng nhằm giảm tác động tiêu cực của con người tới môi trường, giúp bảo tồn và phục hồi thiên nhiên [1]. Đây được xem là giải pháp để con người có thể sống hòa hợp với thiên nhiên và hướng tới bảo vệ môi (...) trường một cách dài hạn và bền vững. (shrink)

Tốc độ tăng của tổn thất kinh tế gây ra bởi nạn xâm nhập sinh học cao hơn gấp 2 lần so với các loại tổn thất khác do thiên nhiên gây ra.

Từ thực tế dữ liệu, có thể thấy nếu như mức độ quan tâm ứng dụng thực sự của BMF analytics cho công việc trở nên phổ biến, thì khả năng bayesvl sẽ được tải về và sử dụng sẽ có nhiều cơ hội để cải thiện.

Loài người có một nỗi niềm rung động rất khó tả khi khai quật được những đồ tạo tác từ thuở xa xưa. Những ngành khoa học như cổ sinh vật học, hay khảo cổ học phản ánh chính sự tò mò và niềm khao khát hiểu biết quá khứ, lịch sử tiến hóa của thế giới tự nhiên. Ngành vật lý cũng dành rất nhiều công sức để tìm hiểu sự ra đời và tiến hóa của vũ trụ. (...) Trong đời sống xã hội, các ngành nhân văn còn có cả những ấn phẩm về lịch sử nghệ thuật, như Art History hay Journal of Art History. Với cùng suy tư và nỗ lực phục hồi giá trị nhân văn cho sự nghiệp bảo tồn đa dạng sinh học và tự nhiên, chúng tôi tìm được một bức ảnh về chim bói cá, được chụp cách đây gần một thế kỷ, của tác giả A. F. Skutch trên The Condor [1]. Thật sự không dễ dàng để có được một bức ảnh sinh động, chân thực và gợi lên nhiều cảm xúc. Bức ảnh này có khả năng lay động tâm tư suy nghĩ của người xem và đánh thức lương tri vì một môi trường tràn đầy sự sống. (shrink)

Vào thời kỳ khai sáng, để trao đổi ý tưởng khoa học, các nhà triết học và sử học tự nhiên thường xuất bản chung một quyển sách và viết thư cho nhau. Điều này tạo tiền đề cho việc thành lập các hội và các tạp chí khoa học đầu tiên trên thế giới. Các hội học thuật bao gồm Viện Hàn lâm Khoa học Leopoldina (năm 1652), Hội Hoàng gia Luân Đôn (1660), và Học viện Khoa học (...) Pháp (1666). Tạp chí khoa học đầu tiên là Journal des sçavans (tháng 01/1665) và ngay sau đấy là Philosophical Transactions of The Royal Society (tháng 03/1665). Việc xuất hiện các tạp chí học thuật có thể xem như là kết quả của một quá trình “tiến hóa”, trong đó giới khoa học cố gắng tìm cách cải thiện hiệu suất và hiệu quả của việc lưu thông và trao đổi các thông tin khoa học. Tuy nhiên, khi số lượng thông tin tăng nhanh chóng, việc đảm bảo chất lượng là một trong những ưu tiên hàng đầu của giới khoa học. Nhu cầu này dẫn đến sự xuất hiện của hệ thống bình duyệt và gần đây là cơ chế rút bài báo khoa học. (shrink)

Trước những thách thức toàn cầu như biến đổi khí hậu và mất đa dạng sinh học, việc tái định hình tư duy mới, xem con người chỉ là một phần của hệ thống tự nhiên, trở nên ngày càng quan trọng. Bằng cách đặt con người vào bối cảnh tự nhiên và hệ thống sinh thái, chúng ta sẽ có cơ hội xây dựng giải pháp bền vững và hài hòa.

Khi các sản phẩm văn hóa chú trọng vào kết nối con người với thiên nhiên, nâng cao nhận thức về giá trị của thiên nhiên và trách nhiệm của con người với thiên nhiên, thì chúng ta mới có thể tiếp tục bảo tồn và nâng cao khả năng sáng tạo văn hóa của xã hội.

Trong quá trình phát triển của phong trào bảo vệ môi trường, đã xuất hiện nhiều học thuyết và trường phái khác nhau. Một trong số này thuộc về các học thuyết bảo vệ môi trường lạ đời (đôi khi mang sắc thái cực đoan), thể hiện sự tận tụy và độc đáo trong việc bảo vệ môi trường với mọi biện pháp. Vì họ đặt môi trường lên hàng đầu, nên những quan điểm này thường phản ánh quan điểm (...) cấp tiến và đôi khi khá khác biệt về quan hệ giữa con người và môi trường. Vì vậy, chúng thường không được chấp nhận rộng rãi hoặc không thực tế. Tuy nhiên, dưới góc nhìn tập trung vào bảo vệ môi trường, những học thuyết này cũng đem đến cho chúng ta nhận thức về những xung đột lợi ích mà nhiều nhà hoạt động môi trường thường bỏ qua. Chúng cũng làm nổi bật mục tiêu quan trọng của việc hài hòa lợi ích của con người và thiên nhiên. Bài viết này sẽ tập trung phân tích một số học thuyết bảo vệ môi trường lạ đời phổ biến nhất, để mang đến một cái nhìn đa chiều về vấn đề môi trường. (shrink)

Các nhà khoa học trong lĩnh vực nhân học, địa lý và các lĩnh vực khác trong khoa học xã hội và nhân văn từ lâu đã cho rằng môi trường sống của con người ảnh hưởng sâu sắc đến hệ thống giá trị và thực tiễn văn hóa của họ. Shota Shibasaki, Ryosuke Nakadai và Yo Nakawake đã phát triển dựa trên ý tưởng này, chứng minh rằng các đặc điểm sinh thái địa phương định hình sự xuất hiện (...) của các loài động vật ranh mãnh trong truyền thuyết dân gian. Dựa trên phát hiện của họ và khung quản trị tri thức SM3D (Serendipity-Mindsponge-3D), chúng tôi thảo luận về việc khả năng sáng tạo các sản phẩm văn hóa của cá nhân hoặc nhóm phụ thuộc vào tính sẵn có và khả năng tiếp cận thông tin từ môi trường xung quanh. Do mất đa dạng sinh học và biến đổi khí hậu, những nguồn tài nguyên quý giá cho sáng tạo văn hóa đã bị suy giảm. Do đó, việc bảo tồn đa dạng sinh học và hành động vì khí hậu cần được xem như những giá trị nền tảng của một nền văn hóa tiến bộ và nhân văn. Chỉ khi đó, chúng ta mới có thể tiếp tục duy trì và nâng cao năng lực sáng tạo văn hóa của xã hội. (shrink)

Bài viết này giới thiệu năm yếu tố tiền đề đó với mục đích gia tăng nhận thức về quan hệ giữa người và máy trong bối cảnh công nghệ ngày càng thay đổi cuộc sống thường nhật. Năm tiền đề bao gồm: Tiền đề về cấu trúc xã hội, văn hóa, chính trị, và lịch sử; về tính tự chủ và sự tự do của con người; về nền tảng triết học và nhân văn của nhân loại; về hiện (...) tượng tiếp biến văn hóa sinh ra từ tương tác giữa người và máy; về tam giác tương tác giữa con người với máy tính, giữa con người với con người, và giữa con người với thiên nhiên. Trên cơ sở giải thích rõ về năm tiền đề này, bài viết đã đưa ra ba gợi ý cho Việt Nam về việc phát triển, ứng dụng, và quản lý trí tuệ nhân tạo. (shrink)

Năm 2023 là năm cực kỳ thách thức cho hầu hết mọi người, bao gồm đội ngũ chúng tôi. Sự khó khăn của năm 2023 tạo ra một bầu không khí đầy hỗn loạn, bế tắc, và bất ổn. Trong bầu không khí này, hoàn thành được việc thôi đã là một niềm vui to lớn. Chính vì thế, đội ngũ chúng tôi đã nhất quán với tôn chỉ: định tâm tạo ra các sản phẩm suy nghĩ hay, có giá (...) trị, không phân tán và sao nhãn vào các việc khác. Cũng nhờ vào tôn chỉ này mà chúng tôi đã hoàn thành được một số sản phẩm sắc nét và mang đậm dấu ấn của hệ sinh thái tư duy “nhà trồng” với tinh thần sảng khoái và phóng khoáng của ông Bói cá. (shrink)

Chúng ta có thể hiểu được phần nào động cơ dẫn đến sự xuất hiện của ‘Republic of Letters’, ‘Invisible College’ và các hiệp hội học thuật sau này trong thời kỳ đầu của khoa học hiện đại. Sự ra đời của các tạp chí khoa học đầu tiên có thể được xem là kết quả của một quá trình tiến hóa trong đó các nhà triết học và sử học tự nhiên cố gắng tìm cách cải thiện hiệu (...) suất và hiệu quả của việc lưu thông các thông tin khoa học. (shrink)

Vào thời kỳ khai sáng, để trao đổi ý tưởng khoa học, các nhà triết học và sử học tự nhiên thường xuất bản chung một quyển sách và viết thư cho nhau. Điều này tạo tiền đề cho việc thành lập các hội và các tạp chí khoa học đầu tiên trên thế giới. Các hội học thuật bao gồm Viện Hàn lâm Khoa học Leopoldina (năm 1652), Hội Hoàng gia Luân Đôn (1660), và Học viện Khoa học (...) Pháp (1666). Tạp chí khoa học đầu tiên là Journal des sçavans (tháng 01/1665) và ngay sau đấy là Philosophical Transactions of The Royal Society (tháng 03/1665). Việc xuất hiện các tạp chí học thuật có thể xem như là kết quả của một quá trình “tiến hóa”, trong đó giới khoa học cố gắng tìm cách cải thiện hiệu suất và hiệu quả của việc lưu thông và trao đổi các thông tin khoa học. Tuy nhiên, khi số lượng thông tin tăng nhanh chóng, việc đảm bảo chất lượng là một trong những ưu tiên hàng đầu của giới khoa học. Nhu cầu này dẫn đến sự xuất hiện của hệ thống bình duyệt và gần đây là cơ chế rút bài báo khoa học. (shrink)

Quá trình chuyển đổi từ phương tiện chạy bằng nhiên liệu hóa thạch (xăng, dầu) sang phương tiện chạy bằng điện (EV) đại diện cho một thời kỳ mới, rất quan trọng trong lịch sử vận tải. Vào lúc này, khi thế giới vật lộn với những thách thức về biến đổi khí hậu, ô nhiễm không khí và trữ lượng nhiên liệu hóa thạch ngày càng cạn kiệt, việc chuyển đổi sang xe điện được coi là một (...) bước quan trọng hướng tới một tương lai bền vững hơn. Bài viết này khám phá những lý do đằng sau quá trình chuyển đổi này, những lợi ích mà nó mang lại, cùng với những thách thức mà quá trình chuyển đổi đó buộc phải đối diện. Bên cạnh đó, còn có những tác động phức tạp quá trình chuyển đổi có thể tạo nên đối với xã hội và cả môi trường. (shrink)

Thuật ngữ "sự thông thái" hay "trí tuệ" thường được sử dụng và truyền đạt qua các thế hệ như một hình thức thể hiện cơ sở hiểu biết chung về cách thức sống, được tích lũy và kế thừa từ một nền văn hóa sang nền văn hóa khác. Có trí tuệ hay trở nên thông thái là khao khát của nhiều người bởi lẽ nó không chỉ biểu hiện của sự thông minh, mà còn liên quan đến khả (...) năng hiểu biết, sự linh hoạt trong tư duy, và khả năng thích ứng với môi trường xã hội. Khả năng lắng nghe, sẵn sàng học hỏi từ người khác và khả năng cân nhắc kỹ lưỡng về những hậu quả ngắn hạn hay lâu dài là những phẩm chất quan trọng của một người có trí tuệ và khôn ngoan. (shrink)

Thị trường carbon toàn cầu đã trở thành một yếu tố quan trọng trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu, cung cấp cơ hội cho các chính phủ, doanh nghiệp và tổ chức giảm lượng khí thải khí nhà kính. Tuy nhiên, với sự gia tăng về tầm quan trọng của thị trường carbon, sự phức tạp trong quản lý nó cũng tăng lên. Một trong những thách thức lớn mà thị trường carbon phải đối mặt là sự (...) tồn tại của nhiều tiêu chuẩn đa dạng và đôi khi xung đột với nhau. Mặc dù các tiêu chuẩn này được phát triển để phục vụ các bên liên quan cho mục tiêu khác nhau, nhưng chúng cũng tạo ra sự hỗn loạn, làm giảm hiệu suất và gây ra các vấn đề tiềm ẩn. Bài viết này sẽ xem xét các vấn đề xung quanh sự tồn tại quá nhiều tiêu chuẩn trên thị trường carbon và thảo luận về sự cần thiết của việc hài hòa hóa chúng một cách hợp lý hơn. (shrink)

Mặc dù vẫn còn những nghi ngờ về sự thay đổi khí hậu trong một số tài liệu nghiên cứu, sự đồng thuận mạnh mẽ trong cộng đồng khoa học vẫn xác định rằng nhiệt độ bề mặt toàn cầu đã tăng trong vài thập kỷ gần đây. Biến đổi khí hậu, chủ yếu là kết quả của hoạt động con người, đang trở thành một trong những thách thức toàn cầu cấp bách nhất của thời đại chúng ta. Trong (...) thập kỷ vừa qua, con người đã thực hiện những nỗ lực đáng kể để đối phó với cuộc khủng hoảng biến đổi khí hậu và đã đạt được những ảnh hưởng nhất định trong việc chống lại biến đổi khí hậu và tạo ra nhận thức sâu rộng về hậu quả của nó. Tuy nhiên, câu hỏi tiếp tục đặt ra là liệu chúng ta đang đi đúng hướng để giải quyết cuộc khủng hoảng này một cách hiệu quả hay không? Bài tiểu luận này sẽ xem xét những thành tựu trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu, nhận thức ngày càng tăng về tác động của nó, mức độ nghiêm trọng ngày càng tăng của khủng hoảng khí hậu và liệu hành động của chúng ta đã đi đúng hướng chưa hay liệu chúng ta có cần xem xét lại cách tiếp cận của mình hay không. (shrink)

We are three emerging educators, from the East to the West, reflecting on our lived experiences in Asian educational contexts and shaping our identities through a connection between the motherlands and the places we immigrated to. Our educator identities have been grounded on the social inequities we experienced in Asian education through the lens of culturally and socially Asian teachers studying in Canadian institutions. We story our lived experiences by using photo-voice research method to elicit our East-to-West transcultural journeys. After (...) elaborating on our stories, we have found that our identities enable us to shed light on the influences of the Three Teachings or Religions: Buddhism, Confucianism, and Taoism across Asia on teachers' mindset which causes inequities to the marginalized. Significantly, drawing on our experiences, we attempt to discuss how we reform the educator identities within us in a Canadian education context where equity, diversity, and inclusion are crucially acknowledged. (shrink)

Thông tin là nguyên liệu quan trọng trong đời sống hiện đại. Dường như, đô thị là nơi tập trung nhiều thông tin hơn cả, do hệ thống hạ tầng được đầu tư tốt, và thói quen tiêu dùng thông tin cũng phổ biến. Ngoài ra, tính sẵn sàng chi trả cho thông tin có giá trị cũng làm cho nền kinh tế dựa trên thông tin phát đạt ở đô thị. Tuy nhiên, cũng vì vậy mà nguồn (...) gốc thiên nhiên của một lượng thông tin vô giá trong đời sống con người đã tích tụ cả ngàn năm, đôi khi chưa được nhận thức đúng mức. (shrink)

This paper presents the joint journeys, from the East to the West, of three emerging educators, who reflect on their lived experiences in an Asian educational context and their shaped identities through a connection between the motherland and the places to which they immigrated. They have grounded their identities in the inequities they experienced in Asian education and described their experiences through a cultural and social lens as Asian teachers studying in Canadian institutions. They story their lived experiences by using (...) a Photo-voice research method to elicit the narratives of their East-to-West transcultural journeys. The major finding is the reconstructed identity of each of the researchers. The data collected through ‘Photo-voice’ sheds light on the influence on teachers’ mindset of the Three Teachings or Religions—Buddhism, Confucianism, and Taoism — across Asia on teachers' mindset, which are seen to cause inequities among the marginalized. The purpose of this research is an attempt by the authors, who have immersed themselves in each other’s journeys, to discuss how they have reformed their educator identities in a Canadian educational context in which equity, diversity, and inclusion are acknowledged. (shrink)

Thời trang nhanh vốn được biết đến là ngành công nghiệp tỷ đô với những cuộc chạy đua giữa các thương hiệu để cho ra mắt những thiết kế mới liên tục, đi cùng với đó là thời gian từ khâu sản xuất tới khi bị vứt bỏ ngày càng bị cắt ngắn để tối đa hóa lợi nhuận. Đây là một ví dụ rất điển hình của văn hóa thâm hụt sinh thái trong giới kinh doanh [1]. Cũng vì (...) lý do này, ngành công nghiệp thời trang đã bị chỉ trích vì tạo ra nhiều ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường, như thải ra 10% tổng lượng khí thải carbon, là ngành công nghiệp xả nước thải lớn thứ 2 trên thế giới, và chỉ riêng việc giặt các loại vải dệt tổng hợp như polyester đã thải ra 35% tổng số hạt vi nhựa trong đại dương [2]. (shrink)

Ngày 19/4/2024 vừa qua, Tuyên bố New York về Ý thức của Động vật đã được công bố tại một hội nghị "Khoa học Mới nổi về Ý thức của Động vật" được tổ chức tại Đại học New York.

Mới đây, trong bài đánh giá tình hình phát triển tổng hợp của Tạp chí Economics and Business Letters, các bài nghiên cứu nhận được nhiều trích dẫn nhất của tạp chí ở cả 3 cơ sở dữ liệu Google Scholar, Web of Science và Scopus đã được vinh danh. Nghiên cứu của TS Vương Quân Hoàng về nguyên lý bán dẫn trong trao đổi giá trị tiền tệ và môi sinh đã đứng đầu ở cả 3 hạng mục. (...) Việc một nghiên cứu lý thuyết được vinh danh bởi tạp chí khoa học được bảo trợ bởi Đại học Oviedo - một trong những trường đại học lâu đời nhất tại châu Âu (450 tuổi), là tín hiệu tích cực về sự lan tỏa và đóng góp của khoa học Việt Nam. (shrink)

Hậu quả và ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, mất đa dạng sinh thái, và suy thoái môi trường đang dần trở nên rõ ràng hơn. Điều này cũng kéo theo sự gia tăng nhanh chóng các mâu thuẫn và xung đột xã hội. Chính vì thế, trong những năm gần đây, việc kiện tụng liên quan đến môi trường đang ngày trở nên nhiều hơn, và quy mô cũng lớn hơn, đặc biệt là giữa các công ty và (...) nhà hoạt động môi trường. Những vụ kiện này thường xoay quanh các vấn đề quan trọng như: biến đổi khí hậu, ô nhiễm, khai thác tài nguyên hủy hoại môi trường sống, gây rối loạn hệ sinh thái, hủy diệt đa dạng sinh học, và tiêu diệt nguồn sinh kế của người dân. (shrink)

Quá trình hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam đã trở thành xu thế tất yếu và đang diễn ra ngày càng sâu rộng về nội dung và quy mô trên nhiều lĩnh vực, được bắt đầu từ năm 1986 khi Đại hội Đảng lần thứ VI mở đường cho công cuộc đổi mới nền kinh tế một cách toàn diện. Theo đó, Việt Nam gia nhập khối ASEAN năm 1995, tham gia vào khu vực mậu dịch tự (...) do ASEAN (AFTA) năm 1996, gia nhập APEC năm 1998, ký Hiệp định Thương mại Việt Nam- Hoa Kỳ năm 2000 và ký kết nhiều hiệp định thương mại, đầu tư khác. Năm 2007, Việt Nam chính thức trở thành thành viên của Tổ chức thương mại thế giới WTO, là dấu mốc quan trọng trong sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, bắt đầu quá trình hội nhập sâu rộng với thị trường quốc tế nói chung và trong lĩnh vực ngân hàng nói riêng. (shrink)