Constructive (productive) thinking in the critical philosophy of Hermann Cohen differs significantly from the seemingly similar speculative thinking in J. G. Fichte’s Science of Knowledge (Wissenschaftslehre) (1794/95). The fundamental characteristics of scientific thinking in Cohen’s teaching include: purity, focus on the “fact of science”, the origin (Ursprung), the infinitesimal method, continuity, movement, production, correlation, intensive magnitude, interrelation of thinking and being. According to Cohen, scientific thinking can only be pure and generated by the origin. The origin is continuous action (movement) (...) of thinking to separate the united and bind the divided content. In this process, thinking and being are correlative. Infinitely small reality contains thinking and being simultaneously as a union and in a divided form. The infinitesimal method is thinking that continuously carries out a) the operations of opposing itself as pure thinking to the results of its own production; b) the coincidence of itself with the products of its own generation. Infinitesimal thinking seeks to eliminate the difference between self and being. Nevertheless, being constantly retains autonomy. Being does not merge with thinking and is not absorbed by it. In Fichte’s Science of Knowledge pure thinking moves in a logical circle, having no access into real being. In an effort to break out of this circle and find its causality, thinking turns not to the being of the world of phenomena, but to the Absolute I. Such a speculative approach to consciousness, thinking and being has little in common with Cohen’s critical position. (shrink)

Autor prezentuje własną interpretację fenomenologicznej zagadki „w sobie” przedmiotu rzeczywistego i samego świata. Rozwiązanie tej zagadki ma rozstrzygające znaczenie dla właściwego zrozumienia fenomenologii transcendentalnej. Według Husserla, rzecz transcendentna jest „w sobie” w odniesieniu do faktycznego doświadczenia, ponieważ jej esse nie rozpływa się w percipi i może istnieć nawet wtedy, gdy nie jest faktycznie doświadczana. „W sobie” przedmiotu realnego nie oznacza jednak jego istnienia poza wszelkim możliwym sposobem dania w świadomości, ale jest idealną jednością daną w nieskończonej wielości rzeczywistych i możliwych (...) przejawów tego samego dopuszczającego określenia x. Wszystkie przedmioty realne są jednostkami sensu, ale sens nie przenika przedmiotu w nieskończoności jego przejawów, a w konsekwencji niewyczerpywalne x jako nosiciel tożsamości przedmiotu zawiera nadwyżkę wykraczającą poza sens. Zasadnicza teza artykułu brzmi, że „w sobie” rzeczy transcendentnej i świata realnego odpowiada czystemu x i jego nadwyżce przekraczającej sensy noematyczne. (shrink)

Le néokantisme – souvent critiqué de façon polémique par Heidegger et ses disciples –, en particulier le néokantisme de son maître, Heinrich Rickert, présente une théorie de la compréhension humaine plus approfondie que celle de Heidegger. D’une part, Heidegger est replacé dans son temps, puis les principes de la théorie de Rickert sur le sens et les valeurs sont esquissés. D’autre part, un problème de base de la phénoménologie est analysé ; il apparaît en fin de compte que la validité (...) – notion fondamentale du néokantisme – fonctionne implicitement aussi comme le fondement du projet ontologique de Heidegger, bien que celui-ci, pour des raisons méthodologiques, ne parvient pas suffisamment à justifier l’usage de cette notion. (shrink)