Is het nog de moeite waard om het op te nemen voor de transcendentale kritiek van Dooyeweerd? Deze vraag suggereert dat de transcendentale kritiek wanneer zij aan zichzelf overgelaten zou worden, niet meer te redden is. Dat is misschien wat overdreven, maar één ding is duidelijk: de transcendentale kritiek is niet onomstreden, zelfs niet onder de meest trouwe volgelingen van Dooyeweerd. En daarin zit iets paradoxaals: het was hem er immers om te doen met zijn transcendentale kritiek ‘de denkgemeenschap in (...) het avondland’ te herstellen, maar het lukt hem niet eens om de denkgemeenschap onder gelijkgezinden op dit punt te bewaren. Intentie en werkelijkheid lopen hier dus ver uiteen. Daar zijn verschillende redenen voor. In de eerste plaats lijkt de transcendentale kritiek geplaagd te worden door een tweetal tegenstrijdige uitgangspunten. Kort gezegd komen deze uitgangspunten hierop neer: 1) de transcendentale kritiek poogt aan te tonen dat ieder theoretisch denken uitgaat van religieuze uitgangspunten; het theoretische denken is dus niet neutraal, zelfgenoegzaam of autonoom; 2) het onder punt 1 genoemde kan worden aangetoond door een stringente analyse van de aard van het theoretische denken zelf, zoals het door ieder die zich bezighoudt met wetenschap en wijsbegeerte beoefend wordt. De vraag is nu of het eerste punt niet impliceert, dat het tweede onmogelijk is. (shrink)

Herman Dooyeweerd writes that “the idea of cosmic time constitutes the basis of the philosophical theory of reality in [A New Critique of Theoretical Thought].” My aim is to present and defend the hypothesis that Dooyeweerd’s idea of time is, in part, mistaken at its foundation. His idea of a cosmic temporal coherence of diverse modal aspects arose from the absolutization of a concept of temporal universality that he adopted uncritically as the transcendental basic Idea of cosmic time. My immanent-critical (...) assessment leads to the hypothesis that temporality should be recognized as the first modal aspect, which, for Dooyeweerd, has been lost to view. Recovering both the sphere sovereignty of the temporal aspect and the equal universality of all aspects opens the way to a resolution of Dooyeweerd’s temporal/supratemporal dialectic and to a new perspective on naive experience and the meaning of humans as God’s image. (shrink)

Those who believe that explicitly Christian thinking is possible in the scientific disciplines tend to assume that it must be antithetical to the world’s thinking. Based on some of the author’s experience, this article examines a different approach, in which Christian thinking is used to account for and enrich the world’s thinking by transplanting it from its current ground-motive into the arguably more fertile soil of the creation-fall-redemption ground-motive. The article shows how Dooyeweerd’s version of Christian thinking has been employed (...) in two areas of thinking in information systems : thinking about the nature of computers and information, with the artificial intelligence question of whether computer is like human being soft systems methodology, by which perspectives on ‘human activity systems’ are orchestrated into new learning and plans. In both areas, the original ideas are accounted for, given philosophical underpinning, reinterpreted and enriched. These two show that Dooyeweerd’s philosophy can be equally useful in thinking grounded in both positivist and interpretivist cultures. (shrink)