This essay is an attempt to offer at least a partial answer to the question concerning Leibniz's motivation for the need to create a universal language. It is relevant, among other things, due to Leibniz's claim which contradicts the idea of a universal language, in which he clearly stresses that “every language, even the poorest one, can express everything”, as well as owing to Leibniz's historical contribution to the idea of formalization and to the mechanization of the reasoning processes. This (...) paper is also an attempt to reconstruct the paradigm of language research pursued in a specific period of time in 17th century language theory. (shrink)

Artykuł dotyczy zagadnienia, w jakim sensie można stosować kategorię wyjaśnienia do interpretacji filozofii matematyki Kurta Gödla. Gödel – jako realista matematyczny – twierdzi bowiem, że w wypadku matematyki mamy do czynienia z niezależnymi od nas faktami. Jednym z owych faktów jest właśnie rozwiązywalność wszystkich dobrze postawionych problemów matematycznych – i ten fakt domaga się wyjaśnienia. Kluczem do zrozumienia stanowiska Gödla jest identyfikacja założeń, na których się opiera: metafizyczny realizm: istnieje uniwersum matematyczne, ma ono charakter obiektywny, niezależny od nas; optymizm epistemologiczny: (...) jesteśmy wyposażeni w wystarczająco dobre środki poznawcze, aby uzyskać wgląd w owo uniwersum. Pojęcie rozwiązania problemu matematycznego Gödel rozumie znacznie szerzej niż jako podanie matematycznego dowodu – chodzi raczej o znalezienie wiarogodnych aksjomatów, prowadzących do rozwiązania. Stawiany w artykule problem analizuję na przykładzie hipotezy kontinuum. (shrink)