Η εύληπτη εκπαιδευτική προσέγγιση ότι «κληρονομιά είναι οτιδήποτε θέλεις “εσύ” να διατηρηθεί για τις επόμενες γενιές» κλονίζεται στην ερώτηση «όλα όσα μας παραδίδονται από τους προγόνους μας αποτελούν μια προς διαφύλαξη κληρονομιά, εφόσον “εσύ” το αποφασίσεις;». Εκφάνσεις «βαρβαρότητας» που διασώζονται σε προγενέστερες εθιμικές πρακτικές θα μπορούσαν άραγε να αποτελέσουν στοιχεία ΑΠΚ προς διαφύλαξη; Η παρούσα εργασία επιχειρεί μια πρώτη ανίχνευση του σύνθετου αυτού θέματος. Περιπτώσεις μελέτης από τον ελληνικό και διεθνή χώρο διερευνώνται με κριτήρια αξιολόγησης τα αναφερόμενα στη Σύμβαση για (...) τη Διαφύλαξη της ΑΠΚ (UNESCO, 2003). Βάσει αυτών δεν γίνονται αποδεκτές εθιμικές πρακτικές ΑΠΚ που αναζωπυρώνουν μνήμες βίαιων συγκρούσεων μεταξύ μελών κοινότητας/κοινοτήτων, αποκλείουν με βίαιο ή/και υποτιμητικό τρόπο μέλη εξαιτίας του φύλου, της ηλικίας, της επαγγελματικής ιδιότητας, ή του σεξουαλικού τους προσανατολισμού, καθώς και εθιμικές πρακτικές που περιλαμβάνουν κακομεταχείριση ή/και βασανισμό ζώων. Η εφαρμογή των παραπάνω στην πράξη παραμένει αχαρτογράφητο πεδίο. Απαραίτητες φάσεις μιας συστηματικής μελέτης αποτελούν α) η αναγνώριση και η ευαισθητοποίηση των τοπικών κοινωνιών και του ευρύτερου κοινωνικού συνόλου για τις αξίες της ΑΠΚ, β) η έρευνα, τεκμηρίωση και αξιολόγηση των επιμέρους στοιχείων της, γ) η υποστήριξη των διαδικασιών μεταβίβασής της στις νεότερες γενιές, μέσω της τυπικής και μη εκπαίδευσης, δ) η ανάδειξη της σημασίας της σε τοπική, περιφερειακή, εθνική ή/και παγκόσμια κλίμακα. Η ΑΠΚ μετεξελίσσεται και μεθερμηνεύεται διαρκώς μέσω σύνθετων κοινωνικών και πολιτισμικών διεργασιών. Απόπειρες εξαναγκασμένης «αναβίωσης» κάποιας «αυθεντικής» ή «γνήσιας» μορφής μιας έκφανσής της συχνά αποτυγχάνουν, ενώ παραμένουν μεθοδολογικά μετέωρες. Ο ρόλος της εκπαιδευτικής διαδικασίας στην ανάπτυξη σχετικών ηθικών αρχών και κριτικής σκέψης είναι κρίσιμης σημασίας. Λέξεις κλειδιά: άυλη πολιτιστική κληρονομιά, κοινότητες, αξίες, ηθικές αρχές, εκπαίδευση For educational purposes, we may claim that heritage is whatever each one of us individually or collectively wishes to preserve and pass on to the next generation. However, should violent or other disturbing forms of expression, preserved in customary practices, be safeguarded, if the whole or part of the ‘community’ decides to do so? The present paper attempts a first approach to this complex issue. Case studies from Greece and worldwide are investigated and appraised on the basis of the Convention for the Safeguarding of the ICH (UNESCO, 2003). According to the Convention criteria, customary practices that refresh memories of violent conflicts between members of the community/communities, or exclude members with an aggressive and pejorative way because of their gender, age, professional status or sexual orientation, as well as practices involving the ill-treatment and/or torture of animals do not deserve safeguarding. The implementation of the above criteria in practice, however, remains an uncharted area. A systematic study, therefore, should: (a) include initiation, recognition and awareness on the part of local communities and societies about the values of the ICH; (b) promote research, documentation and evaluation of heritage components; (c) support the transition to the younger generations through formal and non-formal educational events; (d) highlight its importance on the local, regional, national and international context. ICH is evolving and constantly interpreted through complex social and cultural processes. Any forced attempt to revive an ‘authentic’ or ‘genuine’ version of ICH cultural expression, besides appearing fake, is methodologically challenged. The role of education in developing ethical principles and a critical approach to heritage is undoubtedly crucial. Keywords: Intangible cultural heritage, communities, values, ethical principles, education. (shrink)

The impact of science on ethics forms since long the subject of intense debate. Although there is a growing consensus that science can describe morality and explain its evolutionary origins, there is less consensus about the ability of science to provide input to the normative domain of ethics. Whereas defenders of a scientific normative ethics appeal to naturalism, its critics either see the naturalistic fallacy committed or argue that the relevance of science to normative ethics remains undemonstrated. In this paper, (...) we argue that current scientific normative ethicists commit no fallacy, that criticisms of scientific ethics contradict each other, and that scientific insights are relevant to normative inquiries by informing ethics about the options open to the ethical debate. Moreover, when conceiving normative ethics as being a nonfoundational ethics, science can be used to evaluate every possible norm. This stands in contrast to foundational ethics in which some norms remain beyond scientific inquiry. Finally, we state that a difference in conception of normative ethics underlies the disagreement between proponents and opponents of a scientific ethics. Our argument is based on and preceded by a reconsideration of the notions naturalistic fallacy and foundational ethics. This argument differs from previous work in scientific ethics: whereas before the philosophical project of naturalizing the normative has been stressed, here we focus on concrete consequences of biological findings for normative decisions or on the day-to-day normative relevance of these scientific insights. (shrink)

Science is an activity of the human intellect and as such has ethical implications that should be reviewed and taken into account. Although science and ethics have conventionally been considered different, it is herewith proposed that they are essentially similar. The proposal set henceforth is to create a new ethics rooted in science: scientific ethics. Science has firm axiological foundations and searches for truth and knowledge. Hence, science cannot be value neutral. Looking at standard scientific principles, it is possible to (...) construct a scientific ethic, which can be applied to all sciences. These intellectual standards include the search for truth, human dignity and respect for life. Through these it is thence achievable to draft a foundation of a ethics based purely on science and applicable beyond the confines of science. A few applications of these will be presented. Scientific ethics can have vast applications in other fields even in non scientific ones. (shrink)