Piotr Kropotkin był najważniejszym przedstawicielem tzw. darwinizmu rosyjskiego oraz teorii pomocy wzajemnej, która podkreślała znaczenie współpracy wewnątrzgatunkowej w procesie doboru naturalnego oraz walki o byt. Na jej kanwie rosyjski badacz wysunął tezę o ewolucyjnych źródłach moralności, będącej problem badawczym w niniejszym artykule. Stanowi to jednocześnie powód dlaczego poza przedstawieniem wspomnianej tezy i jej założeń, w publikacji zilustrowana została także teoria pomocy wzajemnej. Zaproponowana przez Kropotkina wizja moralności suponowała, iż stanowi ona „przyrodzoną” właściwość ludzkiej natury. Podstawę dla niej stanowić ma instynkt (...) społeczny oraz jego przejawy, takie jak: równość, solidarność, sprawiedliwość, itd., a także pomoc wzajemna. Stawiało to propozycję rosyjskiego darwinisty w opozycji wobec dominujących trendów w myśleniu o ludzkiej moralności na przełomie XIX i XX wieku, zwłaszcza wobec tzw. darwinizmu społecznego i charakterystycznego dlań dualizmu moralnego. Ponadto zrywała z antropocentryzmem zakładając, iż poza gatunkiem ludzkim, także inne gatunki cechują się uczuciami moralnymi. (shrink)

Pierre Trémaux’s 1865 ideas on speciation have been unjustly derided following his acceptance by Marx and rejection by Engels, and almost nobody has read his ideas in a charitable light. Here we offer an interpretation based on translating the term sol as “habitat”, in order to show that Trémaux proposed a theory of allopatric speciation before Wagner and a punctuated equilibrium theory before Gould and Eldredge, and translate the relevant discussion from the French. We believe he may have influenced Darwin’s (...) revision to the third edition of the Origin on rates of evolution, and suggest that Gould’s dismissal of Trémaux is motivated by concern that others might think punctuated equilibrium theory was tainted by a connection with Trémaux. (shrink)