This article is polemical. It argues with those philosophers who see, in the semantic theory of knowledge of Kazimierz Ajdukiewicz, the significant and exclusive influence of Alfred Tarski’s semantic output. Listening to these philosophers, one gets the impression that they have overlooked the fact that the term “semantics” meant one thing in the case of Ajdukiewicz, presenting the semantic theory of knowledge, and something different in the case of Tarski, presenting the semantic theory of truth. There is another difference, related (...) to the abovementioned, and fundamental in the case of both these logicians, namely their different approach to language, which seems to escape the attention of those who write about the semantic theory of knowledge. Ajdukiewicz’s approach was intensional, while Tarski’s approach was extensional: for the first of them, the intensional interpretation of language was basic, as for the second, was the extensional interpretation. The philosophers with whom I argue overlook one more fact, namely the impact, difficult to overestimate, that the intentional theory of language of Edmund Husserl had on the emergence of the semantic theory of knowledge. This article tries to restore Tarski’s real role in the matter referred to in the title, and do justice to Husserl: after all, without his philosophy of the semantic theory of knowledge, as a metaepistemological project, it would not have come to be. It was only in the implementation of this project that some of the achievements of Tarski’s semantics were used. (shrink)

Niniejszy artykuł ma polemiczny charakter. Polemizuje on z głosami tych filozofów, którzy w semantycznej teorii poznania Kazimierza Ajdukiewicza widzą znaczący i nadto wyłączny wpływ semantycznego dorobku Alfreda Tarskiego. Słuchając głosów tych filozofów można odnieść wrażenie, że przeoczyli oni fakt, iż termin „semantyka” znaczył co innego w wypadku Ajdukiewicza, prezentującego semantyczną teorię poznania, a co innego w wypadku Tarskiego, prezentującego semantyczną teorię prawdy. Z tą różnicą, dotyczącą znaczeń terminu „semantyka”, wiąże się inna, fundamentalna w wypadku obu tych logików różnica, a mianowicie (...) ich odmienne podejście do języka, co zdaje się umykać uwadze tym piszącym o semantycznej teorii poznania, z którymi zamierzam polemizować. Podejście Ajdukiewicza było intensjonalne, natomiast podejście Tarskiego – ekstensjonalne, co mówiąc mam na myśli to, że dla pierwszego z nich podstawową była intensjonalna interpretacja języka, a dla drugiego – interpretacja ekstensjonalna. Filozofowie, z którymi polemizuję, przeoczają jeszcze jeden fakt, a mianowicie trudny do przecenienia wpływ, jaki na powstanie semantycznej teorii poznania miała intencjonalna teoria języka Edmunda Husserla. Niniejszy artykuł stara się przywrócić właściwą miarę Tarskiemu w tytułowej sprawie oraz oddać sprawiedliwość Husserlowi, bez filozofii którego semantycznej teorii poznania, jako metaepistemologicznego projektu, by nie było. A przecież to ów projekt legitymizował jego realizacje i dopiero w nich były wykorzystywane niektóre osiągnięcia semantyki Tarskiego. (shrink)

In this paper, I analyze the shift in Twardowski’s views between his early psychologistic theory of logic and his later anti-psychologistic theory. In particular, I point out that the interpretation suggesting that this change merely involves Twardowski enriching his ontology with products encounters a certain problem in light of his earlier views. To present this problem more precisely, I discuss the foundations of Twardowski’s theory of products, focusing on aspects relevant to the issue of psychologism. Based on this, I reconstruct (...) Twardowski’s theory of logic and highlight where he identified the fallacy of psychologism. I contrast this reconstructed theory with Twardowski’s earlier views at key points and demonstrate that the difference between his early psychologistic theory and his later anti-psychologistic theory is a matter of a shift in emphasis rather than a significant change in the theoretical system itself, and that Twardowski himself understood it as such. (shrink)

Pojęcia były zawsze jednym z najważniejszych obiektów badań filozoficznych. Szczególnie duży wkład do teorii analizy pojęć wnieśli przedstawiciele polskiej gałęzi XX-wiecznej filozofii analitycznej, czyli Szkoły Lwowsko-Warszawskiej. Badaniom filozoficznym w tej szkole przyświecał postulat jasności myślenia i mowy. Analiza i doskonalenie pojęć oraz języka filozoficznego jako ich nośnika były naturalnym wyrazem programu metodologicznego, jaki formacji tej nadał jej założyciel, Kazimierz Twardowski. W artykule przedstawiona jest procedura rekonstrukcji pojęć, stosowana powszechnie w szkole Twardowskiego. Okazuje się, że pomimo głębokich niekiedy różnic między poszczególnymi (...) przedstawicielami SLW da się wskazać pewne rysy wspólne prowadzonych w szkole badań nad pojęciami. Są to przede wszystkim moment kategorialny i moment konstrukcyjny, ze względu na który całą procedurę najlepiej określić właśnie jako „rekonstrukcję”. Bliżej zostały omówione dwa przykłady rekonstrukcji pojęć: praca Jana Łukasiewicza dotycząca pojęcia przyczyny oraz wyniki Alfreda Tarskiego dotyczące pojęcia prawdy. (shrink)

Проаналізовано перший; «теоретичний» блок системи основних детермінант оптимізації розвитку ідеології державотворення в сучасному українському суспільстві; виявлено його провідний конструкт – творення відповідної метатеорії як єдиної теорії суспільства; держави й державотворення. Констатовано слабкість проробки такої метатеорії в цілому й розгорнутої карти теорії державотворення зокрема. Виокремлено ряд проблемних моментів; розв’язання яких дозволить реанімувати теоретичний фундамент вітчизняного державного будівництва; оптимізувати народження метатеорії; необхідної для вдосконалення наявної державотворчої ідеології.

The terms ”iconic sign” and ”image” are found in a number of works by the representatives of the Lvov-Warsaw School. Its founder, Kazimierz Twardowski, quite early on speaks about image, and although he is not explicit in formulating a theory of image, he does supply the tools for the analysis of its structure — he distinguishes between the content of the representation and its object.