Abstract
Autor analizuje słownictwo niemieckie pod kątem jego regionalnego zróżnicowania, koncentrując się zwłaszcza na osi północ-południe. Zwraca uwagę na charakterystyczne cechy diatopicznych wariantów północnych (m. in. występowanie geminat b, d, g) oraz południowych (m. in. zauważalny brak przegłosu). Ważnym aspektem w analizie jest także występowanie bądź brak tzw. drugiej przesuwki, która w decydującej mierze zaważyła na wyodrębnieniu się w języku niemieckim podziału dialektalnego. Autor zwraca uwagę na aspekt socjolingwistyczny występowania w słownictwie dubletów regionalnych, co związane jest z coraz szerszą migracją ludności na obszarze niemieckojęzycznym. Wskazano też na wyrazy, które - kiedyś typowo regionalne - dziś są w powszechnym użyciu. W dalszej części artykułu autor opisuje szereg wyrazów oraz ich regionalnych odpowiedników w aspekcie diachronicznym i synchronicznym, posiłkując się znaną pracą P. Kretschmera Wortgeographie der hochdeutschen Sprache. Na koniec pokazano w oparciu o fragmenty dzieł literackich znanych niemieckich pisarzy, jak np. A. Seghers czy Th. Mann, w jaki sposób wyrazy regionalne mogą przyczynić się do ukazania lokalnego kolorytu lub charakterystyki postaci. Autor konkluduje, iż wyrazy dialektalne mogą wychodzić poza swój regionalny charakter i spełniać wiele funkcji ponadregionalnych.