De moderne filosofie lijdt aan muziekvergetelheid. Opvallend is echter dat filosofen, wanneer ze toch aandacht schenken aan muziek, hun aandacht bij voorkeur op één bepaald genre richten, namelijk de opera. Filosofen zoals Søren Kierkegaard en Friedrich Nietzsche lieten hun gedachten over Don Giovanni, Parsifal en Carmen gaan, terwijl omgekeerd de filosofie van Arthur Schopenhauer de opera heeft beïnvloed via Wagner. Diens werk lijkt zich op het snijpunt van het grensverkeer tussen moderne filosofie en moderne muziek te bevinden. Het was zijn (...) ambitie de menselijke existentie en de menselijke geschiedenis in één panoramisch oeuvre te vatten, vanaf het primordiale begin tot en met de dramatische finale die ophanden leek: een catastrofale apotheose die een geheel nieuwe toekomst mogelijk zou maken. Dat is althans de verhaallijn van zijn meesterwerk Der Ring des Nibelungen. Aan het slot van Götterdämmerung lijkt zich een algehele verwoesting te hebben voltrokken: ‘Everything is destroyed and there is an enigmatic kind of hovering over the scene of destruction’ (Badiou 2010, p. 106), een ambivalente stemming van hoop en destructie zette Wagner op muziek. Voor Wagner is dan ook een hoofdrol in deze studie weggelegd: voor zijn muziektheoretische geschriften (waarin hij over een ‘muziek van de toekomst’ filosofeerde), maar meer nog voor de muzikale totaalkunstwerken die hij daadwerkelijk componeerde. (shrink)

Bioethical discourse on organ donation and transplantation medicine covers a wide range of topics, from informed consent procedures and scarcity issues up to transplant tourism and organ trade. Over the past decades, this discourse evolved into a stream of documents of bewildering proportions, encompassing thousands of books, papers, conferences, blogs, consensus meetings, policy reports, media debates and other outlets. Beneath the manifest level of discourse, however, a more latent dimension can be discerned, revolving around issues of embodiment, the moral status (...) of the human body and the concept of bodily integrity. This publication aims to bring these “deeper” questions to the fore. What is envisioned is a “depth” ethics (the moral equivalent of a depth psychology) focussing on the tensions, conflicts and ambiguities at work in bioethical deliberations on organ transplantation, fuelling the viewpoints articulated on the more manifest levels of discourse. Organ donation reopens the question of the status of the body as something which we have, but at the same time are, and as something which constitutes a whole, while at the same time being a set of replaceable elements or parts. (shrink)

This article addresses the question whether and how literary documents can be used to further our understanding of a number of key issues on the agenda of the philosophy of biology such as “complexity” and “reductionism”. Kant already granted a certain respectability to aesthetical experiences of nature in his third Critique. Subsequently, the philosophical movement known as phenomenology often used literary sources and literary techniques to criticize and question mainstream laboratory science. The article discusses a number of literary documents, from (...) Moby-Dick to Jurassic Park, that explicitly stage a confrontation between scientific and non-scientific ways of experiencing and understanding the natural world. Special attention is given to the work of Michael Crichton. Its relevance for the philosophy of biology is pointed out. (shrink)