Abstract

The study is focused on analysing formalism which is a strategy of applying laws by stressing the formal features of the law, even if the consequences of the strategy like that are difficult to accept in light of legal principles and the general requirement of equity. Contrary to the common view presented in the legal literature, the study sets out arguments that the formalism is neither justified in the tradition of legal positivism, neither in the idea of the rule of law. In particular it is not true that formalism secures stability and predictability of laws application. On the other hand, a non-formalistic approach to applying laws, consisting in a simultaneous application of strict rules and general principles and in acknowledging the purpose and the function of the law as important factors, allows for realising the values that are traditionally linked with legal positivism. That non-formalistic approach to applying laws, called in the study 'interpretative holism', was supported by a wide use of contemporary philosophy of language, in particular the Kripke-Putnam semantics and the findings of the contemporary philosophy of law and legal theory. Praca jest poświęcona analizie zjawiska formalizmu, które jest strategią stosowania prawa, podlegająca na podkreśleniu wagi formalnych cech prawa, nawet jeśli strategia taka prowadzi do rezultatów trudnych do zaakceptowania z punktu widzenia zasad prawa albo ogólnych wymogów słuszności. Przeciwnie do dotychczasowych stanowisk reprezentowanych w literaturze, w pracy przedstawione są argumenty, że formalistyczne podejście do stosowania prawa nie ma uzasadnienia, ani w koncepcji pozytywizmu prawniczego, ani w koncepcji rządów prawa. Z drugiej strony nieformalistyczne podejście do stosowania prawa, które polega głównie na współstosowaniu reguł i zasad oraz na uwzględnianiu celu i funkcji prawa, pozwala na realizację wartości tradycyjnie przypisywanych koncepcji pozytywizmu prawniczego. Ta nieformalistyczna strategia stosowania prawa, nazywana w pracy holizmem interpretacyjnym, została w pracy uzasadniona poprzez szerokie wykorzystanie współczesnej filozofii języka, w szczególności tzw. semantyki Kripkego-Putnama oraz współczesnego dorobku polskiej i zagranicznej teorii i filozofii prawa."