This book investigates what it means, and whether it is coherent, to say that there is a God.

Czy można obronić teizm probabilistyczny? Krytyczne uwagi do książki Dariusza Łukasiewicza Opatrzność Boża, wolność, przypadek Artykuł zawiera krytyczną analizę fragmentu książki Dariusza Łukasiewicza pt. Opatrzność Boża, wolność, przypadek.

Jak stworzyć świat W tym eseju analizuję dwie modalności, dzięki którym można zrealizować złożona zadanie – nazywam je szczegółową kontrolą i celową przypadkowością. Rozważam, która z nich lepiej opisuje stworzenie przez Boga wszechświata, w świetle tego, co wiemy o stworzeniu na podstawie nauki. Badam również związek między tym zagadnieniem a poglądami na temat boskiej Opatrzności, w tym „otwartego teizmu probabilistycznego”, który proponuje Łukasiewicz.

... or engenders a tradition of philosophical reflection, questions will arise about the relation between divine knowledge and power and human freedom. ...

Działanie Boga a prawa przyrody: odpowiedź Łukasiewiczowi W odpowiedzi Łukasiewiczowi na Opatrzność Boża a przypadek w świecie bronię trzech wniosków. Po pierwsze, stanowisko nazwane przez niego „deizmem epistemicznym” staje przed wyzwaniami ze strony fizyki, których często się nie zauważa. Po drugie, jeśli teiści opowiadający się za argumentem celowościowym opartym na tzw. delikatnym dostrojeniu nie mają racji, to nie ma jej również większość fizyków, która uważa, że delikatne dostrojenie wymaga wyjaśnienia. Po trzecie, nie wszystkie prawa przyrody są warunkowe w takim sensie, (...) jaki przyjmuje Łukasiewicz. Na szczęście rozróżnienie między prawami a nienomologiczną informacją pozwala na rozszerzenie jego modelu działania Boga. (shrink)

Examines both sides of this major dilemma, arguing that the conflict between science and theistic religion is actually superficial, and that at a deeper level they are in concord with each other.

Teizm probabilistyczny a tradycyjna doktryna actus purus Teizm probabilistyczny Dariusza Łukasiewicza wyrasta z nieklasycznego rozumienia natury Boga, zwłaszcza atrybutów prostoty i wszechmocy. Redefinicja tych atrybutów w kategoriach współczesnej filozofii analitycznej powoduje, że teizm probabilistyczny jest bliższy teizmu otwartego niż klasycznego teizmu. Jednak niezwykle ważną zasługą tego podejścia jest opracowanie wszechstronnego komponentu naukowego dla teizmu otwartego, co powoduje, że teizm probabilistyczny umożliwia poszerzenie teizmu otwartego o perspektywę współczesnej nauki. Fundamentalnym znaczeniem teizmu probabilistycznego jest nie tyle pogodzenie występowania zdarzeń przypadkowych z teorią (...) opatrzności, co raczej danie możliwości teizmowi otwartemu do wypłynięcia na szerokie wody dzisiejszych debat teistycznych, toczonych wśród współczesnych naukowców, a nie tylko wśród filozofów i teologów. Bez tego teizm otwarty pozostaje w ramach wąskiej teologicznej perspektywy, interesującej tylko dla teologów chrześcijańskich lub naukowców wyznających światopogląd chrześcijański. (shrink)

The aim of the paper is to consider the notions of economy, redundancy and optimality, with regard to language structure and its functioning in time and with regard to certain principles of the Universal Grammar. I argue that the notion of optimality needs not to be congruent with economy, and at odds with redundancy. On the contrary, if we hold realistic premises regarding the ontology of language (as Chomsky does) and think of language as a natural system existing in time, (...) then we should expect similar principles of organization in language as in other natural systems (cf. system theories: von Bertalanffy, Laszlo, Kauffman). In that approach, connecting optimality with economy is untenable. That stance is contrary to Chomsky's Minimalist Program, in which economy has become the actual principle of the Universal Grammar. I discusses a major inconsistency in Chomsky's assumptions about the nature of the language faculty and trace its possible origin. Key words: language system; language faculty; systems theory; economy principle; redundancy; optimality; edge-of-chaos theory; Minimalist Program. (shrink)

Opatrzność Boża a przypadek w świecie Celem artykułu jest obrona dwóch tez: pierwszej, że istnienie zdarzeń przypadkowych jest do pogodzenia z istnieniem Boga oraz tezy drugiej, że przypadek może być częścią Bożej opatrzności. Koniunkcja obu powyższych tez nazwana jest w artykule tezą kompatybilizmu. Argumentacja w obronie kompatybilizmu opiera się na danych współczesnej nauki oraz na idei wszechmocnego Boga Stwórcy. Porządek argumentacji w artykule jest następujący. W części drugiej przedstawiony jest historyczny kontekst oraz podstawy doktrynalne pojęcia opatrzności. W części trzeciej omówiony (...) jest argument za nieistnieniem Boga oparty na założeniu głoszącym istnienie zdarzeń przypadkowych w świecie oraz przedstawiona jest krytyka tego argumentu. W części czwartej prezentowane są możliwe modele działania Boga w świecie, w ramach których przyjmuje się istnienie zdarzeń przypadkowych. W części piątej i ostatniej rozważana jest idea Bożej doskonałości obejmującej takie atrybuty jak wszechmoc, wszechwiedzę, doskonałą dobroć i suwerenną wolę Bożą. (shrink)

Bóg i przypadek W niniejszym tekście analizuję sześć pojęć przypadku oraz – dodatkowo – definiuję pojęcie zdarzenia losowego. Odrzucając istnienie zdarzeń całkowicie bezprzyczynowych, zastanawiam się nad relacją zdarzeń losowych do Boga. Moją koncepcję opieram na trzech zasadach: zasadzie jednoczesnego współdziałania, zasadzie komplementarności oraz zasadzie wiedzy pośredniej. Przyjęcie tych trzech zasad pozwala mi pogodzić istnienie klasycznie pojętego Boga z istnieniem zdarzeń losowych. W ten sposób uzyskuję model alternatywny do modeli proponowanych przez teizmy rewizyjne, w tym przez teizm probabilistyczny Łukasiewicza.