Cele niniejszej pracy są następujące: analiza komparatystyczna problemu równości płci w feministycznych pracach J. S. Milla i H. Taylor w kontekście wiktoriańskiego systemu aksjo-normatywnego, w tym: 1) charakterystyka sytuacji kobiet w XIX wieku w kontekście systemu aksjo-normatywnego epoki wiktoriańskiej 2) analiza problemu równości w feminizmie liberalnym J. S. Milla i H. Taylor 3) analiza krytyczna J. S. Milla i H. Taylor jako teorii feminizmu liberalnego oraz 4) dyskusja nad rozdźwiękiem między ujęciem teoretycznym obojga filozofów a realnymi problemami w realizacji ich (...) normatywnych i praktycznych postulatów w epoce wiktoriańskiej. (shrink)

W wiktoriańskiej Brytanii współistniały dwa kontrastujące ze sobą wizerunki o kobiet – anioł w domu i upadły anioł. Odzwierciedlały one podwójne standardy moralne epoki. Wyobrażenia te oparte były na moralności potocznej i stylach myślenia epoki, czyli dyskursach obecnych w wiktoriańskiej nauce, medycynie, literaturze oraz sztuce. Artykuł omawia zarówno przekazy zawarte z źródłach moralności potocznej, jak i wymienione dyskursy, które prowadziły do nadawania społecznych ocen o (nie)normalności. Przedstawionym wskaźnikiem takich ocen społecznych są przykładowe sankcje i postawy społeczne wobec stylów życia i (...) ról społecznych, jakie odgrywały kobiety wiktoriańskie. (shrink)

Das Problem, wie der Völkermord an den Juden in der Nazizeit in der SBZ/ DDR behandelt wurde, war Gegenstand zahlreicher wissenschaftlicher Abhandlungen von Philologen und Historiken. In den Jahren 1990-2000 wurden die Arbeiten von u.a. Mario Kessler, Michael Wolffsohn, Angelika Timm, Thomas Jung und Ulrike Offenberg veröffentlicht. Die dort formulierten Thesen bilden die Grundlage für diesen Artikel. Er schildert die Lage der jüdischen DDR-Bewohner, die sich nach Kriegsende für das Leben in Deutschland entschieden haben. Es wurde versucht, die Kluft zu (...) veranschaulichen, die zwischen der von der Regierung betriebenen Propaganda und dem ostdeutschen Alltag bestand. Die im Artikel dargestellten politischen und ideologischen Grundlagen des ostdeutschen Staates, wie auch die Realität, in welcher die jüdischen DDR-Bürger gelebt haben, bilden wichtige Kontexte für das Schaffen von Jurek Becker. Die angedeuteten Probleme, die die jüdische Bevölkerung zu bewältigen hatte, wie etwa die Unmöglichkeit der Identitätsfindung in der scheinbar homogenen, in Wirklichkeit jedoch deutlich geteilten ostdeutschen Gesellschaft, kommen hier zur Sprache. Da Becker selbst von diesem Problem betroffen war, inspirierte ihn dies bei der Arbeit an seinen Romanen, Erzählungen und anderen literarischen Texten, die oft autobiographische Züge aufweisen. Dies wurde am Beispiel von Bronsteins Kinder dargestellt. Die existenziellen Probleme der jüdischen Bevölkerung wurden hier in Verbindung mit der Kritik der ostdeutschen Gesellschaft geschildert. (shrink)

Artykuł poświęcony jest twórczości jednego z przedstawicieli Młodego Wiednia, legendarnej, barwnej postaci z kręgu cyganerii przełomu wieków. Altenberg był autorem impresjonistycznych szkiców, które nazywał „ekstraktami życia”, „telegraficznym stylem duszy” („Extrakte des Lebens” , Telegramm-Stil der Seele” ). Forma szkicu posłużyła pisarzowi do zapisywania pojedynczych wrażeń i do impresyjnego odtwarzania scen z życia wiedeńskich klas niższych. Nieostrość i nieokreśloność gatunkowa szkicu, luźny, niepełny, urywkowy charakter wypowiedzi, a także zamierzona powtarzalność (wątków, refleksji, sformułowań) to cechy, dzięki którym Altenberg w pełni wyraził swój (...) stosunek do świata i do swojego w nim miejsca. (shrink)

Heidegger’s notion of ‘handiness’ combines two meanings, which in my view should be separated. They both refer to ways of characterizing tools in a given culture. Every culture uses tools, and they are all used so they are ‘handy’. The question is: Handy with regard to what? Two answers come to mind. The first one suggests that handiness is typical of the aims achieved in a given culture, which are linked with that culture’s system of values. Having been fulfilled, the (...) aims seem to disappear, but new ones emerge and the cultural values are all the time appreciated. The aims and values constitute a part of the vision of the world accepted by the members of a given cultural community. In such a context, we can understand the handiness of tools as their optimum quality in facilitating the achievement of the aims which maintain the current cultural values, and so the existence of a given culture. The second answer links handiness with fulfilling the requirements of the human body. When considering the body in terms of its biological categories (as an organism) we can bear in mind its universal characteristics such as limbs, height, differences in body measurements, etc. In such a context, Martin Heidegger’s handiness can be understood pragmatically, as the features of a tool when adjusting it to the human body. In this paper, I propose a thesis that contemporary design loses handiness of the first type, while concentrating on making tools more and more comfortable for the human body. The cultural aims and values traditionally recognized in a given culture lose their priority, or seem to be ignored. At the same time, every tool user is given a chance to develop handiness of the first type. Whether we use this opportunity or not is another problem. (shrink)

The article is an attempt of the analysis and the interpretation of the categories ‘pleasure’ (Fr. plaisir) and ‘delight’ (Fr. jouissance), in the context of philosophically oriented theoretical‑literary considerations of Roland Barthes, sacrificed to the mystery of experiencing of the love. The part first, referring mainly to Barthes’ works, Revognises the range of the semantic field plaisir and jouissance, as categories basic for the textual language of the outstanding theoretician. The second part introduces three examples of western cultural practices which (...) illustrate the manner of use plaisir and jouissance as the factors of textual structures. (shrink)

J. S. Mill is commonly considered as a representative of psychological hedonism. However, his utilitarianism has also eudaimonic and perfectionistic aspects. Thus, various aspects are interelated with one another not only in his moral philosophy, but are present also in his political philosophy. Interpretators of Mill’s philosophy inquire: how those aspects can be reconciled and if Mill's conception can be consistent then? Main aim of the paper is to explain and justify the view, that the idea of happiness by J. (...) S. Mill based on the greatest happiness principle is founded on both traditions present in the Ancient times: eudaimonism and hedonism. I assume, that: in philosophy of J. S. Mill, formulated in the perspective of both traditions of the idea of happiness and good life, hedonism can be reconciled with eudaimonism and perfectionsm. Philosopher can be qualified as many-sided and eclectic, thus denominating his exclusively as hedonist would be incomplete and would be a result of too hasty and imprecise reading of his works. (shrink)

In his Theory of Justice John Rawls presents a critique of utilitarianism. He focuses on utilitarianism in the version offered by John Stuart Mill, but Rawls’s analysis of Mills’ views is schematic and limited to Mill’s ethical theory. Rawls does not recognize the importance of perfectionistic themes in Mill’s theory, nor does he note the consequences of that issue for the problem of gender equality. Rawls discuses those themes in his Lectures on the History of Political Philosophy. If one is (...) primarily guided by Rawls’s Theory of Justice, however, the person will be unable to appreciate similarities between Rawls’s and Mill’s positions. When focusing on the Lectures it is possible to recognize these affinities that are only dimly insinuated in the Theory of Justice. In the later volume they are strong enough to support the claim that a more pronounced affinity may bind these two authors that are not obvious at the first glance. I proceed therefore (1) to expose some shortcomings in the presentation of Mill’s utilitarianism by Rawls; (2) go on to analyse Lectures on the History of Political Philosophy in order to present a more penetrating reading of Mill’s utilitarianism by including its perfectionistic content; and (3) finally on the basis of those claims I point to some practical consequences of Mill’s and Rawls’s views on gender equality. (shrink)

Celem artykułu jest przedstawienie przykładowych trudności, jakie mogą się wiązać z tłumaczeniem tekstu popularnonaukowego o tematyce historycznej oraz podanie powodów, dla których tego rodzaju tekst może zasługiwać na uwagę polskich czytelników. Zakładam, że samo tłumaczenie może pełnić funkcję edukacyjną jako przykładowy tekst wykorzystywany w szkoleniu z doskonalenia warsztatu z zakresu przekładu osób przygotowujących się do pracy w zawodzie tłumacza pisemnego. Sam zaś tekst udostępniony polskiemu czytelnikowi może stanowić źródło informacji z zakresu historii społecznej, a dokładnie badań nad historią kobiet w (...) epoce wiktoriańskiej. Autorką tekstu o ideałach kobiecości w wiktoriańskiej Brytanii jest Lynn Abrams. Artykuł historyczki wykładającej obecnie na Uniwersytecie w Glasgow ukazał się w 2001 roku na stronie internetowej BBC poświęconej popularyzowaniu wiedzy o historii Wielkiej Brytanii. Zamierzam rozpowszechnić ten tekst jako źródło wiedzy o społecznych, kulturowych i politycznych warunkach życia kobiet w epoce wiktoriańskiej w czasopiśmie popularnonaukowym zajmującym się tematyką historii społecznej lub historii gender. (shrink)

W literaturze przedmiotu określenie "kapitał" wystȩpuje zarówno w ujȩciach funkcjonalnych, strukturalnych, normatywnych, jak i aksjologicznych. W naukach humanistycznych i społecznych pojȩcie to rozumiane jest jako wartość odnoszona do czynnika ludzkiego. W naukach ekonomicznych kapitał to pojȩcie wȩższe niż "zasób". Zasoby s¸a} wykorzystywane przez ludzi do zaspokajania ich potrzeb, s¸a} czynnikami produkcji dóbr i usług. Kapitał to szczególny czynnik produkcji, gdyż stanowi już przekształcone zasoby, które mog¸a} zostać uruchomione, by przynieść zysk, powiȩkszyć szanse oraz osi¸a}gn¸ać cele i korzyści na rynku. ** (...) In literature on the subject, the term "capital" appears in both functional, structural, normative and axiological approaches. In the humanities and social sciences this concept is understood as a value related to the human factor. In economic sciences, capital is a narrower concept than "resource." Resources are used by people to meet their needs, they are factors in the production of goods and services. Capital is a special factor of production, because it is already transformed resources that can be launched to bring profit, increase opportunities and achieve goals and benefits on the market. (shrink)

Based on a critical interpretative review of existing qualitative research investigating accounts of ‘lived experience’ of surrogates and intended parents from a relational perspective, this article proposes a typology of surrogacy arrangements. The review is based on the analysis of 39 articles, which belong to a range of different disciplines (mostly sociology, social psychology, anthropology, ethnology, and gender studies). The number of interviews in each study range from as few as seven to over one hundred. Countries covered include Australia, Canada, (...) Greece, India, Iran, Israel, Italy, Mexico, Norway, Russia, Sweden, UK, Ukraine, and the USA. Most studies focus only on surrogacy practices in one country (although often with intended parents from other countries), and some include several countries (e.g. interviewees from several countries or fieldwork in different field-sites). The proposed typology goes beyond the division between altruistic versus commercial, and traditional versus gestational surrogacy, in order to inform further research and to contribute to bioethical and policy debates on surrogacy in a transnational context. Four types of relations are identifiable: open, restricted, structured, and enmeshed. The criteria which influence these relationships are: the frequency and character of contact pre- and post-birth; expectations of both parties; the type of exchange involved in surrogacy arrangements; and cultural, legal, and economic contexts. The theoretical contribution of the article is to further the development of a relational justice approach to surrogacy. (shrink)

Raport wydany został przez Stowarzyszenie "Miasta w Internecie". Jego celem jest opracowanie modelu i katalogu funkcjonalnych kompetencji cyfrowych. Przedstawia on analizȩ badań i literatury przedmiotu, taksonomie kompetencji cyfrowych oraz projekt pomiaru funkcjonalnych kompetencji cyfrowych. Raport powstał w ramach „Projektu systemowego - działania na rzecz rozwoju szerokopasmowego Internetu ", realizowanego przez Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji oraz Stowarzyszenie „Miasta w Internecie" pod hasłem POLSKA CYFROWA RÓWNYCH SZANS.