Abstract

Is there any relation between Plato’s political thinking and his cosmology – physical theory? If there is, how can it be outlined? Does the natural world constitute for Plato a leader thread, so that he can give shape to his ideal Republic (Politeia)? Which are the ratios that are shown? In which way does Plato derive ideas to form his political theory, through nature? Is the platonic state too much of an ideal to be considered utopian not only from philosophy scholars, but also from the majority of people? Or is it, instead, absolutely consistent to the platonic cosmological prototype that the Athenian philosopher creates in Timaeus to explain creation and being? Why does Plato in his mainly cosmological work decide to dedicate a noteworthy part to speak, primarily, about the achievements of the city where he himself and all those who converse with him live? The above questions outline the framework of the present work, which aims to locate and underline the principal –in our opinion- developments in Plato’s political thinking, in Timaeus and the Laws. Timaeus is widely known because it is primarilt a complete – although tough in understanding- expression of Plato’s cosmological and cosmogenic perceptions. Laws, and in particular the 10th book we are concerned in the current study, offers –after Plato’s Republic- a new perspective of his concern about the citizen, the city, and politics. The parallel approach of these two platonic works aims to point out the close relation of Plato’s political thinking with the greater knowledge of the construction and function of the world, and to highlight the holisticity of platonic thought. --- Υπάρχει κάποια σχέση μεταξύ της πολιτικής θεωρίας του Πλάτωνα και της κοσμολογίας του – φυσικής θεωρίας; Αν ναι, πώς αυτή σκιαγραφείται; Συνιστά ο φυσικός κόσμος ένα οδηγητικό νήμα για τον Πλάτωνα, ώστε να διαμορφώσει την ιδανική πολιτεία; Ποιες είναι οι αναλογίες που προκύπτουν; Με ποιο τρόπο ο Πλάτωνας αντλεί μέσω της φύσης ιδέες για την διαμόρφωση της πολιτικής του θεωρίας; Πώς αντιστοιχούν οι ιδέες αυτές στον πολιτικό δέον γενέσθαι; Είναι η πλατωνική πολιτεία τόσο ιδανική ώστε πολλοί μελετητές της φιλοσοφίας αλλά και μεγάλη πλειοψηφία ανθρώπων να τη θεωρούν ουτοπική, ή, αντίθετα, είναι απόλυτα συνεπής προς το κοσμολογικό πρότυπο που διαμορφώνει ο Αθηναίος φιλόσοφος στον Τίμαιο, για να εξηγήσει τη δημιουργία και την ύπαρξη; Γιατί στο κατεξοχήν κοσμολογικό αυτό έργο του, ο Πλάτων επιλέγει να αφιερώσει υπολογίσιμο τμήμα του για να μιλήσει καταρχήν για τα κατορθώματα της πόλης στην οποία ζει ο ίδιος και όσοι συνδιαλέγονται μαζί του; Τα ανωτέρω ερωτήματα προσδιορίζουν το πλαίσιο στο οποίο κινείται η παρούσα εργασία, η οποία έχει σκοπό να εντοπίσει και να επισημάνει τα κυριότερα –κατά τη γνώμη μας- σημεία του Τιμαίου και των Νόμων, στα οποία αναπτύσσεται η πολιτική σκέψη του Πλάτωνα. Ο Τίμαιος είναι έργο ευρύτατα γνωστό κυρίως διότι συνιστά την πλήρη -αν και δυσνόητη- έκφραση των κοσμολογικών και κοσμογονικών αντιλήψεων του Πλάτωνα. Οι Νόμοι, και ιδιαίτερα το 10ο βιβλίο που μας απασχολεί στην παρούσα μελέτη, συνιστούν μια εκ νέου –μετά την Πολιτεία- έκφραση της έγνοιας του Πλάτωνα για τον πολίτη, την πόλη και την πολιτική. Η παράλληλη θεώρηση των δύο αυτών πλατωνικών έργων στοχεύει στο να επισημάνει την στενή σχέση της πλατωνικής πολιτικής σκέψης με την ευρύτερη γνώση της κατασκευής και λειτουργίας του κόσμου, και να αναδείξει την ολιστικότητα της πλατωνικής σκέψης.