Abstract

Ang tradisyong pilosopikal sa paglapit sa moralidad ay pangunahing nakabatay sa mga konsepto at teoryang metapisikal at teolohikal. Sa mga tradisyunal na konsepto ng etika, ang pinakaprominente ay ang Divine Command Theory (DCT). Ayon sa DCT, ang Diyos ang nagbibigay ng moral na pundasyon sa sangkatauhan sa pamamagitan ng paglikha at Rebelasyon. Ang moralidad at pagka-Diyos ay hindi mapaghihiwalay mula pa noong pinakalumang sibilisasyon. Ang mga konseptong ito ay nakalubog sa isang teolohikal na balangkas at malawakang tinatanggap ng karamihan sa mga tagasunod ng tatlong tradisyong Abrahamiko: Hudaismo, Kristiyanismo, at Islam, na bumubuo sa malaking bahagi ng populasyon ng tao. Dahil nakabatay sa pananampalataya at Rebelasyon, ang mga Divine Command Theories ay hindi mahigpit na nasasaklaw ng demonstrasyon. Ang mga kalaban ng Divine Command na konsepto ng moralidad, na nakabatay sa imposibilidad ng demonstrasyon ng mga metapisikal at relihiyosong palagay nito, ay sinubukan sa loob ng maraming siglo (bagamat hindi matagumpay) na bawasan ang kahalagahan nito. Inihain nila ang argumento na wala itong maipakitang materyal na ebidensya at lohikal na pagkakaugnay, at dahil dito, hindi ito maaaring isaalang-alang para sa mga layuning maka-agham o pilosopikal. Isa lamang itong paniniwala at, bilang ganoon, dapat itong unawain. Bukod sa mga matinding pagtutol na ito, maraming iba pang konsepto ang sumasalungat sa mga teorya ng Divine Command, sa isa o ibang paraan, bahagya o ganap. Maraming mga pilosopo at sosyal na siyentipiko, mula sa klasikal na pilosopiyang Griyego hanggang sa kasalukuyan, halimbawa, ang nagsasabing ang moralidad ay isang konstrak lamang, kaya’t ito ay kultural na relatibo at kultural na natutukoy. Gayunpaman, nagdadala ito ng maraming iba pang talakayan at nagpapataw ng hamon na tukuyin kung ano ang kahulugan ng kultura, kung aling mga elemento ng kultura ang moral na mapagpasya, at sa wakas, ano ang mga hangganan ng naturang relatibidad. Ang mga moral determinist ay nagsasabing ang lahat ng may kaugnayan sa pag-uugali ng tao, kabilang ang moralidad, ay natutukoy, sapagkat ang malayang kalooban ay hindi umiiral. Kamakailan lamang, ipinahayag ng mga modernong palaisip na mayroong mahigpit na agham ng moralidad. Gayunpaman, ang pamamaraang maka-agham lamang, sa kabila ng pagpapaliwanag ng ilang mga katotohanan at ebidensya, ay hindi kayang liwanagan ang buong nilalaman at ganap na kahulugan ng etika. Ang pag-unawa sa moralidad ay nangangailangan ng mas malawak na pananaw, at isang kasunduan sa mga pilosopo, na hindi pa nila kailanman naabot. Ang lahat ng mga tanong na ito ay may iba’t ibang anyo depende sa bawat pilosopikal na pananaw, at nagsisimula ng masalimuot na pagsusuri at walang katapusang mga debate, habang marami sa mga ito ay magkakasalungatan. Ang uniberso at ang atmospera na pumapalibot sa tesis na ito ay ang mga saklaw ng lahat ng mga konseptwal na tunggaliang ito, na sinusuri mula sa isang layunin at ebolusyonaryong pananaw. Sa kabila ng kalagayang ito at ng likas na kahalagahan nito, gayunpaman, ang mga tanong na ito ay malayo sa metodolohikal na paglapit ng isang analitikal na talakayan tungkol sa layunin ng moralidad, na siyang tunay na layunin at saklaw ng gawaing ito. Dapat nating muling balikan ang mga kilalang tradisyunal na teorya dahil ang tesis na ito ay sumisilong sa isang paghahambing na pag-aaral, at ang mga palagay nito ay hindi bababa sa ganap na naiiba mula sa lahat ng tradisyunal na teorya. Samakatuwid, nagiging kinakailangan ang pag-aalok ng direktang at tiyak na mga elemento ng paghahambing sa mambabasa, para sa wastong kritisismo, nang hindi nangangailangan ng mga nakakaantala na pananaliksik. Gayunpaman, kahit na muling binabalikan ang mga tradisyunal na teorya para sa layunin ng paghahambing at kritikal na pagpapahayag, mananatili silang nasa gilid ng ating pangunahing mga alalahanin, bilang “aliena materia.” Sa kabila ng bisa ng alinman o lahat ng mga elemento ng talakayang ito, at ng kanilang kahulugan bilang pilosopikal na uniberso ng tesis na ito, ang layunin ng gawaing ito ay ipakita at bigyang-katwiran ang pag-iral at kahulugan ng mga sinaunang moral na arketipo na lumitaw nang direkta mula sa pinakaunang mga pangangailangang panlipunan at pagsisikap para sa kaligtasan. Ang mga arketipong ito ang kahulugan ng mahalagang pundasyon ng etika, ang pagsasama nito sa kolektibong walang malay at kaukulang lohikong organisasyon at transmisyon sa mga yugto ng ebolusyon ng genome ng tao at iba’t ibang ugnayang espasyo-panahon, anuman ang anumang kontemporaryong karanasan ng mga indibidwal. Ang sistemang tinukoy ng mga arketipong ito ay bumubuo ng isang ebolusyonaryong panlipunang modelo ng tao. Ito ba ay isang metaetikal na posisyon? Oo, ito ay ganoon. Bukod dito, tulad ng sa anumang metaetikal na pangangatwiran, dapat nating maingat na tingnan ang pinakamahusay at lohikal na mga ruta, tulad ng iniaalok ng Analitikal na Pilosopiya. Kaya, ang gawaing ito ay makatwirang dapat ipakita na ang moralidad ay hindi isang produktong kultural ng mga sibilisadong tao o modernong lipunan at na sa kabila ng pagiging nasasaklaw ng ilang kultural na relatibong pagsasama at pagbabawas, ang mga mahalagang pundasyon nito ay arketipal at hindi kailanman nagbago sa estruktura. Ang pangangatwirang ito ay nagpapahiwatig na ang moralidad ay isang orihinal na katangian ng “homo sapiens”; ito ay hindi isang ari-arian o isang aksidente: ito ay bahagi ng kakanyahan ng tao at kabilang sa saklaw ng ontolohikal na pagkakakilanlang pantao. Ang penomenang pantao ay isang tuluy-tuloy na proseso, ginagampanan ang papel nito sa pagitan ng random na pagtukoy at malayang kalooban, at kailangan nating tanungin kung paano nagsimula ang moralidad at paano ito dumating sa atin sa kasalukuyan.