Bu çalışmada, Türkiye’de 1963 ile 2012 yılları arasında din psikolojisi alanında yapılan ve hala devam eden yüksek lisans ve doktora tezlerine ilişkin analizler yer almaktadır. Bunun yanında din psikolojisinin Türkiye’de akademide yer alışına dair kısa bir tarihçe vardır. Bu çalışmanın amacı, din psikolojisi doktora tezlerine ilişkin bir bibliyografya oluşturarak, araştırmacılara ve lisansüstü öğrencilerine bir katalog sunmaktır. Ayrıca, tezlere ait verilerin analizleriyle, yapılacak yeni çalışmalara yol göstermek amaçlanmıştır. Yöntem olarak literatür taraması yapılmış, farklı kurumların katalogları taranmış ve alandaki akademisyenlerle görüşülmüştür. Elde (...) edilen bilgiler doğrultusunda tezler, yüksek lisans ve doktora tezleri olarak tasnif edilmiş ve yazar referans alınarak alfabetik sıraya göre dizilmiştir. Tez başlıklarının içerdikleri konular tespit edilmiş ve bu veriler analiz edilmiştir. (shrink)

As in other branches of social sciences, many studies on altruism have been conducted in the field of psychology. Altruism, which is at the intersection point of social psychology, positive psychology and the psychology of religion, is based on the prioritization of the other rather than oneself. Providing a roadmap for social relations, religions glorifies altruistic behavior. For this reason, it has been accepted that there is a natural relationship between altruism and religious attachment. In this article, the relationship between (...) altruism and religious attitude is examined through university students from different departments. The study, which involves 334 undergraduate students, uses The Altruism Scale developed by Ümmet, Ekşi and Otrar (2013) and the Religious Attitude Scale developed by Ok (2011). As a result of the research, it is determined that there is a positive significant correlation (r =, 360, p <, 001) between the level of religiousness and altruism. When comparing the departments, the lowest level of altruism is found to be psychology (3.76), and the highest level to be theology (4.08). The field of health (3.98) and social and humanities (3.93) follow theology, respectively. According to the LSD test results, the differences between psychology and theology, health and social and humanities are significant. When analyzed in terms of sub-dimensions, a significant difference is found between the departments in "participation in voluntary activities", "financial assistance", "assistance in traumatic situations" and "assistance based on physical strength". There is no such difference in the other three sub-dimensions. While the highest score in the sub-dimension of "help in traumatic situations" belongs to the field of social sciences and humanities, the highest score in all other sub-dimensions belongs to the field of theology. (shrink)

Post-classical period witnessed intense debates on aspects of the Avicennan theory of science. Among them one set of discussions concerned the issue of subject matter (mabāhith al-mawdūʿ) in a science. They were raised by Ṣadr al-Sharīʿa (d. 747/1346) in the introduction of his al-Tawḍīh, a commentary on his legal theory text al-Tanqīḥ. Therein, he raised three questions: (1) whether the subject matter of a science can be multiple, (2) what restricting subject matter of a science means, and (3) whether one (...) thing can be the subject matter of multiple sciences. Taftāzānī (d. 792/1390), a proponent of the Avicennan theory, objected to Ṣadr al-Sharīʿa’s positions in his al-Talwīḥ, the most well-known supercommentary on al-Tawḍīh. The paper analyzes this debate on the issue of subject matter in sciences, and thus sheds light on the reception of an important aspect of the Avicennan theory of science in the postclassical period. (shrink)

İngiltere, Avrupa’da en fazla Müslüman nüfusa sahip ülkelerden biridir ve ülkede Müslümanlara yönelik olumsuz tutumlar giderek artmaktadır. Yabancılara yönelik bu olumsuz tutumların birçok farklı psikolojik nedeni bulunmaktadır. Dehşet Yönetimi Kuramı kapsamında yapılan çeşitli araştırmalar, bu nedenlerden birisinin bireylere ölümün hatırlatılması olduğunu iddia etmektedir. Bu kurama göre, hayatta kalmak gibi güçlü bir motivasyona sahip olan insan aynı zamanda bu çabalarının bir gün başarısız olacağını bilir ve ölüm kaygısı yaşar. Ölümün hatırlatıldığı bireyler, ölüm kaygısının üstesinden gelmek için kendi kültürlerine yöneldiklerinde, diğer kültürlere (...) yani dış gruplara veya onların üyelerine karşı önyargı geliştirirler veya onlara karşı olumsuz tutumlar edinirler. Bu iddianın test edilmesi için 2018 yılı içerisinde İngiltere’de 50 kişinin katılımıyla bir deney gerçekleştirilmiştir. Deney grubuna ölümü hatırlatıcı video izlettirilmiş; daha sonra deney ve kontrol gruplarına Müslümanlara yönelik tutumları ölçen sorular yöneltilmiştir. Elde edilen veriler analiz edildiğinde, ölümün hatırlatıldığı bireylerin (deney grubu), Müslümanlara yönelik tutumlarının, diğer bireylerden (kontrol grubu) daha olumsuz olduğu tespit edilmiştir. (shrink)

Bilim ve din arasındaki etkileşimler hem tarihsel olarak hem de günümüzde çeşitli ve karmaşıktır. Modeller, verileri anlamlandırmak için faydalı olabilir. Bu makale, bilim-din etkileşimlerini tanımlamak için önerilen dört ana model türünü karşılaştırarak, onların güçlü ve zayıf yönlerini vurgulamaktadır. Bilimsel ve dini bilgiyi ilişkilendirme görevinde 'bütünleyici' modelin en verimli olduğu sonucuna varılmıştır.

As in classical Latin philosophical and theological texts, Spinoza did not make any semantic distinction between the concepts of conscientia and conscius, and used one interchangeably. But the concept of conscientia is used as an “inner voice” or “conscience” meaning “moral sensitivity” or “moral awareness” and expresses both rational and irrational processes in traditioanl philosophy. On the other hand, the concept of conscius is used in the sense of “consciousness” and expresses a mental or psychological reflexive activity based on rational (...) processes in the same tradition. Based on Spinoza's use of the two concepts in the same sense, this study claims that “moral sensitivity” is formed as a result of reflexive thinking, which is a mental action. Where consciousness is understood as a reflexive activity based on the relationship between ideas, it is argued that “moral awareness” occurs in the mind as an idea formed as a result of the relationship between ideas. In the study, it is determined that Spinoza developed a kind of “moral consciousness” theory based on the awareness in question, rather than a “conscience theory”. The main focus of the study is that the idea of “good” and “evil”, which are the basic concepts in Spinoza’s ethics, arise from the idea of “joy” and “sadness” that occur as emotions in the mind. Here, “joy” or “sadness” is considered as the primary ideas that occur in the mind as a result of the affection of the body, and “good” or “bad” as secondary ideas formed by the mind as a result of contemplation on these primary ideas. In the article, the theory of “moral consciousness” is based on the “ideas of ideas”, which are the secondary ideas in question. Keywords: Consciousness, Conscience, Awareness, Moral Consciousness, Good-Evil, Joy-Sadness. (shrink)