Centralno pitanje koje se postavlja u ovom radu jeste da li je i na koji način moguće odbraniti Kantov pojam transcendentalne slobode. U cilju pružanja odgovora na ovo pitanje ispituje se argument treće antinomije, kao i primena rešenja -/- ove antinomije na sferu ljudskog delanja. Uporednom analizom najzastupljenijih in- -/- terpretacija Kantove pozicije, dolazi se do zaključka da je ideja transcendentalne -/- slobode plauzibilna, ali samo ukoliko prihvatimo osnovne pojmove na kojima počiva -/- Kantova filozofija, na prvom mestu doktrinu transcendentalnog (...) idealizma, i ukoliko -/- na adekvatan način interpretiramo argumente koje nam Kant pruža. (shrink)

U trećem odseku Zasnivanja metafizike morala Kant nastoji da, na osno­ vu ideje o nužnom pretpostavljanju slobode, pruži dedukciju vrhovnog moralnog prin­ cipa i da dokaže njegovo objektivno važenje. Tri godine kasnije, u Kritici praktičkog -/- uma, on eksplicitno poriče mogućnost izvođenja navedene dedukcije i promenom meto­ doloških postavki pokušava da pokaže da svest o moralnom zakonu kao činjenici uma -/- predstavlja osnovu za dedukciju slobode. U ovom radu ćemo zastupati stav da direktan -/- kontrast između dva Kantova teksta jasno (...) pokazuje da je došlo do radikalnog preokre­ -/- ta u njegovoj misli. Cilj ovog teksta je da pokaže da je Kant imao razloge da bude neza­ -/- dovoljan dedukcijom moralnog zakona ponuđenom u Zasnivanju metafizike morala, što -/- ga je navelo da promeni svoj argumentativni tok prilikom pisanja druge Kritike. (shrink)

U ovom radu analizira se rešenje skeptičkog paradoksa koje pruža teorija relevantnih alternativa. Ispituju se i upoređuju dve verzije ovog rešenja: nekontekstualistič- ka čiji je tvorac i zastupnik Fred Drecke, i kontekstualistička koju zastupaju autori poput Kita Dirouza i Stjuarta Koena. Uporednom analizom nekontekstualističkog i kontekstuali- stičkog rešenja, dolazi se do zaključka da, iako oba rešenja imaju i povoljne i nepovoljne implikacije, Dreckeova teorija relevantnih alternativa nudi uverljivije objašnjenje, a zatim i rešenje skeptičkog paradoksa.

It is often argued that Kant’s understanding of the right to revolution is contradictory. On the one hand, he expresses enthusiasm for the French Revolution and the ideas on which it rests, while on the other, he openly denies the existence of a legal right to revolution. This paper aims to make Kant’s position plausible by showing that he does not deny the right to revolution in all states, but only in those that fulfill the purpose for which they were (...) created, which is to protect the rights and freedoms of all citizens. (shrink)

Tokom dvadesetog veka na engleskom govornom području uspostavljen je standardni narativ rane moderne filozofije prema kome se svi autori ovog perioda dele u dve škole mišljenja: racionalističku i empirističku. Glavni cilj postavljen u ovom tekstu jeste da se ispitivanjem centralnih odlika ovog narativa pokaže njegova nepot- punost i neadekvatnost u prikazivanju filozofskih odnosa koji su postojali među figu- rama sedamnaestog i osamnaestog veka. Videćemo da su u poslednjih nekoliko dece- nija iznete ubedljive kritike ove teorije, kojima se predočavaju njeni glavni (...) nedostaci. Drugi cilj ovog rada jeste da se, analizom tekstova Imanuela Kanta, pokaže da on nije odgovoran za stvaranje i širenje ovog narativa, iako se u sekundarnoj literaturi često ističe suprotno. (shrink)

Aktuelna pandemija virusa korona navela je mnoge pojedince da preispitaju usvojene obrasce ponašanja. Savremeni čovek, naviknut da najčešće odlučuje i dela u skladu sa sopstvenim interesima i željama, suočava se danas sa zahtevom da svoje postupke podredi opštem dobru. U doba pandemije kada svaki vid neopreznog i nesavesnog delanja može predstavljati opasnost kako po samog delatnika, tako i po njegove bližnje, postavlja se pitanje: kako treba postupati i u skladu sa kojim načelima? Odgovor na ovu važnu nedoumicu možemo pronaći ispitivanjem (...) etičke doktrine Imanuela Kanta. Jedna od glavnih odlika njegove etike jeste eksplicitna zabrana postavljanja pojedinca i njegovih ličnih težnji i ciljeva u prvi plan. Kantov vrhovni moralni princip nije utemeljen u čulima i iskustvu, nego u čovekovoj racionalnoj prirodi i njegovom umu, što mu daje opšte važenje. Ovaj princip važi jednako za sva racionalna bića. Cilj ovog teksta je da pokaže kako Kantov vrhovni moralni princip (izražen u formi kategoričkog imperativa) i čuveni test univerzalizacije mogu da nam posluže kao neka vrsta vodiča za ispravno postupanje. Videćemo da prilikom svakog odlučivanja moramo prvo da se zapitamo šta bi se desilo kada bismo svi postupili na određeni način, odnosno, da li možemo hteti da živimo u svetu koji bi u tom slučaju nastao. Ukoliko je odgovor potrvdan, onda je predloženi postupak moralno ispravan. (shrink)

In her book Morality as Rationality: A Study of Kant’s Ethics, Barbara Herman set a clear goal: to show that the central claims of Kant’s ethics can be properly understood only if we accept the thesis that morality is a form of rationality. In other words, Herman argues that within Kant’s practical philosophy all moral principles are rational and when we act in accordance with them we act rationally.

U izdanju Instituta za filozofiju i društvenu teoriju Univerziteta u Beogradu i Akademske knjige Novi Sad, biblioteka MINIMA je 2020. godine objavila knjigu naziva Od obrazovanja do neobrazovanja: tri teorije Vilhelma Fon Humbolta, Teodor V. Adorna i Konrada Paula Lismana. Teorije su preveli, priredili i uvodnu studiju napisali Igor Cvejić i Predrag Krstić, a recenzije su uradili Milica Sekulić, Olga Nikolić i Đurđa Trajković. Knjiga ima 150 stranica i sastavljena je od predgovora, tri prevoda, a na kraju knjige, pobrojana (...) su izdanja biblioteke MINIMA. Predgovor naslovljen Deklinacija obrazovanja: priča o sumraku jednog idola? nas uvodi u ove prije svega njemačke priče, te objašnjava težinu prevoda i nosioca ovih priča, riječi Bildung. Na početku saznajemo da se prvobitno značenje Bilda (tj. slike duha koju treba unijeti u sebe po uzoru na Isusov lik), koje potiče iz trinaestog vijeka, despiritualizovalo krajem …. (shrink)