Hiện tượng động vật đưa ra quyết định trong tự nhiên—chẳng hạn như chọn nơi kiếm ăn, thời điểm di cư hay cách thức tương tác xã hội—từ lâu đã là một thách thức khoa học do sự phức tạp và biến đổi không ngừng của môi trường sống.

Understanding how animals make decisions in the wild—such as where to forage when to migrate, and how to interact socially—has long posed a scientific challenge due to the complexity and variability of natural environments.

Khi Đông Phi chứng kiến làn sóng bùng nổ các dự án hạ tầng quy mô lớn, những loài động vật hoang dã mang tính biểu tượng và có vai trò sinh thái then chốt—như voi, tê giác, hươu cao cổ và hà mã—đang phải đối mặt với các mối đe dọa ngày càng tăng.

Một câu hỏi trung tâm trong sinh học tiến hóa là liệu chúng ta có thể dự đoán cách các loài tiến hóa trong thời gian dài hay không.

Trong một nghiên cứu quan trọng quy mô lục địa, các nhà nghiên cứu đã phát hiện sự suy giảm rộng rãi và đáng kể về số lượng động vật có vú nhỏ ở các khu vực không nhiệt đới của Bắc Mỹ trong 35 năm qua.

Một nghiên cứu gần đây được công bố trên tạp chí Nature Climate Change đã làm sáng tỏ một xu hướng đáng lo ngại trong hành động khí hậu của các công ty: các công ty đang đặt ra các mục tiêu giảm phát thải carbon, nhưng hầu như không phải chịu trách nhiệm giải trình khi không đạt được...

A recent study published in Nature Climate Change sheds light on a troubling pattern in corporate climate action: companies are setting carbon reduction targets, but many face little to no accountability for achieving them.

Liệu từ ngữ mới có thể giúp chống lại biến đổi khí hậu?

As East Africa experiences a surge in large-scale infrastructure projects, its most iconic and ecologically critical wildlife—elephants, rhinoceroses, giraffes, and hippopotamuses—face growing threats. A recent perspective in Conservation Letters highlights how roads, railways, and pipelines increasingly intersect with essential habitats, endangering species that are already vulnerable or critically endangered [2].

Khi các thành phố ven biển tiếp tục mở rộng, thách thức trong việc dung hòa giữa phát triển kinh tế và bền vững môi trường ngày càng trở nên cấp thiết. Thành phố Đông Doanh (Dongying) của Trung Quốc—nơi tọa lạc của châu thổ sông Hoàng Hà, một trong những hệ sinh thái đất ngập nước quan trọng nhất tại vùng ôn đới ấm—là một trường hợp nghiên cứu điển hình. Trong một nghiên cứu gần đây, Yin và cộng (...) sự [2] đã phân tích tác động của việc bảo vệ đất ngập nước đến sự phối hợp không gian giữa các khu vực sản xuất, sinh hoạt và sinh thái (Production, Living, and Ecological Spaces - PLES) trong bối cảnh ven biển năng động này [3,4]. -/- . (shrink)

The Arctic is warming nearly four times faster than the global average—a widely known fact that has brought attention to thawing permafrost and shifting vegetation.

Bắc Cực hiện đang ấm lên gần gấp bốn lần tốc độ trung bình toàn cầu—một thực tế đã thúc đẩy sự quan tâm đến hiện tượng băng vĩnh cửu tan chảy và thảm thực vật thay đổi.

Ngành thép, vốn đóng góp khoảng 7-9% lượng khí thải nhà kính toàn cầu, đang phải đối mặt với áp lực ngày càng tăng trong việc giảm phát thải carbon để phù hợp với các mục tiêu khí hậu của Hiệp định Paris.

Trung hòa khí hậu trong lĩnh vực nhà ở dân cư là một bước đi then chốt đối với các quốc gia mong muốn hoạt động trong giới hạn của hành tinh.

As coastal cities continue to expand, the challenge of reconciling economic development with environmental sustainability becomes increasingly pressing. Dongying City in China—home to the Yellow River Delta, one of the most vital wetland ecosystems in the warm temperate zone—serves as a compelling case study. In a recent investigation, Yin et al. (2024) examined the influence of wetland protection on the spatial coordination of production, living, and ecological spaces (PLES) within this dynamic coastal environment.

Ở mức độ vừa phải, độ ẩm đất hỗ trợ các chức năng sinh thái thiết yếu: tăng cường quang hợp của thực vật, duy trì hoạt động vi sinh, giúp chuyển CO₂ trong khí quyển thành carbon ổn định trong đất.

Rừng, thường được mô tả là lá phổi của hành tinh, là những động cơ quan trọng của quá trình hấp thụ carbon và sản xuất sinh khối. Nhưng điều gì quyết định mức độ hiệu quả tăng trưởng của chúng? Các nhà khoa học từ lâu đã đưa ra giả thuyết rằng việc trồng hỗn hợp các loài cây, thay vì trồng độc canh, sẽ làm tăng năng suất rừng. Một đánh giá toàn diện gần đây của Forrester, Plaga (...) và Bauhus (2025) đi sâu vào sự tương tác phức tạp giữa kích thước cây, mật độ cây và sự pha trộn loài, tiết lộ cách các yếu tố này ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ và sử dụng ánh sáng của rừng—động lực thiết yếu của tăng trưởng. -/- . (shrink)

Chim cánh cụt Adélie (Pygoscelis adeliae)—một loài chủ chốt (keystone species) tại bán đảo Nam Cực—đang chứng kiến sự suy giảm quần thể một cách nghiêm trọng [2]. Một nghiên cứu gần đây của Cimino và cộng sự [3], được công bố trên tạp chí Landscape Ecology, đưa ra bằng chứng thuyết phục rằng những thay đổi dài hạn trong tích tụ tuyết—bị chi phối bởi mô hình gió chủ đạo và hình thái địa mạo đảo—là một tác nhân quan (...) trọng nhưng thường bị đánh giá thấp trong sự suy giảm này. (shrink)

Mặc dù 3 điểm nêu trên chưa phải đã đủ, nhưng chắc chắn không thể giải đáp. Vì vậy, khó mà tin vài lập luận đơn giản về “tính khả thi” lại có thể mang ra áp dụng cho cộng đồng trên không gian sinh thái rộng lớn.

Các yếu tố như ma sát cơ học, ánh nắng mặt trời và biến động nhiệt độ là những chất xúc tác khiến vi nhựa và nano nhựa thay đổi cấu trúc vật lý và thành phần hóa học.

How can we better understand the intricate web of relationships that bind people, nature, and the institutions that govern them—particularly in complex systems such as small-scale fisheries? A recent study by Schlüter et al. (2025) offers an innovative perspective: rather than viewing the world as composed of fixed entities like “humans” or “fish,” it proposes modeling these systems as evolving networks of relationships and interactions that continuously shape one another.

Truyền thông công chúng đóng vai trò then chốt trong việc định hình nhận thức xã hội về công lý khí hậu và ảnh hưởng đến các conđường hành động khí hậu mang tính công bằng.

Các nỗ lực bảo tồn thường giả định rằng những cộng đồng địa phương gắn bó chặt chẽ là những đối tượng phù hợp nhất để quản lý tài nguyên thiên nhiên.

As climate challenges intensify, policymakers are increasingly seeking guidance from the past. In a comprehensive review, Haldon et al. [2] explore how premodern historical insights can inform contemporary climate and sustainability policy while also highlighting the methodological complexities involved in applying such knowledge.

Khi biến đổi khí hậu ngày càng gay gắt, đặc biệt ở các vùng khô hạn, xung đột về các nguồn tài nguyên thiên nhiên quan trọng như đất và nước ngày càng trở nên thường xuyên và phức tạp.

Khi Bắc Cực ấm lên nhanh hơn bất kỳ khu vực nào trên Trái Đất, một mối đe dọa mới đang xuất hiện từ lớp băng đang mỏng dần:sóng nhiệt biển (Marine Heatwaves – MHWs).

Khi nhiệt độ toàn cầu tiếp tục tăng, điều hòa không khí ngày càng trở thành công cụ quan trọng cho các hộ gia đình thích ứng với nắng nóng cực đoan.

The North Atlantic Oscillation (NAO)—a key atmospheric pressure system influencing winter weather across Europe and North America—is projected to intensify dramatically by the end of the century unless greenhouse gas (GHG) emissions are significantly reduced [2,3]. In a new study, Smith et al. [4] reveal that current climate models may be underestimating the risk of unprecedented multi-decadal NAO changes due to systematic errors in representing atmospheric processes, particularly the distribution of water vapor.

Dao động Bắc Đại Tây Dương (North Atlantic Oscillation – NAO) là hệ thống áp suất khí quyển chủ chốt ảnh hưởng đến thời tiết mùa đông ở châu Âu và Bắc Mỹ.

Các mô hình khí hậu từ lâu đã là công cụ không thể thiếu để hiểu về sự biến đổi khí hậu của Trái Đất.

Tropical forest restoration is vital for biodiversity and climate stability, yet securing public support remains a persistent challenge. A recent study by Simons et al. [2] reveals that common strategies used to enhance this support—such as emphasizing human benefits or referencing social trends—may be less effective than anticipated.

Brazil’s Amazon rainforest—one of the planet’s most critical reservoirs of biodiversity and carbon—faces escalating threats driven by political and economic pressures to dismantle environmental protections. A recent study by Rodrigues et al. (2025) highlights the concerning rollback of protected areas (PAs) in Brazil, with a particular focus on the proposed abolition of Cristalino II State Park in Mato Grosso, a region recognized for its extraordinary ecological richness in the southern Amazon.

Trước tình trạng đa dạng sinh học suy giảm ngày càng nghiêm trọng, việc phân bổ hiệu quả các nguồn lực bảo tồn ngày càng trở nên cấp thiết.

Soil microbes play a pivotal role in the Earth’s carbon cycle, yet not all microbial carbon processing functions the same way. A comprehensive global meta-analysis by Sun et al. (2025) reveals that soil microorganisms utilize carbon through two fundamentally different pathways—exogenous (external carbon inputs, such as plant litter) and endogenous (internal soil carbon reserves)—and that these pathways respond differently to environmental pressures.

Vi khuẩn đất đóng một vai trò then chốt trong chu trình carbon của Trái Đất, tuy nhiên không phải tất cả các chức năng xử lý carbon của vi khuẩn đều giống nhau.

In March 2023, the Alpha Road/Tambaroora bushfire in New South Wales burned for 27 days, scorching over 18,000 hectares and destroying eight homes. Despite its scale—larger than Liechtenstein—this event received limited media attention and, notably, little to no discussion of climate change. A recent study by McManus [2] used Critical Discourse Analysis to examine how this bushfire was reported and what that reveals about the intersection of science, media, and public understanding.

Tháng 3 năm 2023, trận cháy rừng Alpha Road/Tambaroora ở New South Wales kéo dài suốt 27 ngày, thiêu rụi hơn 18.000 ha rừng và phá hủy tám ngôi nhà.

Reaching climate neutrality in the residential building sector is a pivotal step for countries seeking to operate within planetary boundaries.

Việc phục hồi rừng nhiệt đới đóng vai trò then chốt đối với đa dạng sinh học và sự ổn định khí hậu, tuy nhiên, việc giành được sự ủng hộ rộng rãi của công chúng vẫn là một thách thức dai dẳng.

Tết đã về với mọi nẻo đường quê hương [thân yêu]. Năm nay nhân dân cơ bản đón Tết Giáp Thìn (2024) trong vui tươi, ấm áp, hạnh phúc. Nhìn ở cấp vĩ mô, vượt qua chừng 4 năm khó khăn thách thức [vừa qua], thế đất nước ngày một lên cao, lực quốc gia ngày càng tăng tiến và có nhiều cơ hội bứt phá trong năm nay và những năm tới...

Ethiopia, một quốc gia có lịch sử chịu ảnh hưởng của khí hậu thất thường và suy thoái đất, đang khôi phục một phương pháp canh tác truyền thống nhưng đã được khoa học chứng minh hiệu quả: xen canh (intercropping).

Khi biến đổi khí hậu ngày càng gia tăng, kỹ thuật địa kỹ thuật năng lượng mặt trời (solar geoengineering– SG)—một phương phápphản chiếu có chủ đích ánh sáng mặt trời để làm mát Trái đất—đã nổi lên như một giải pháp can thiệp khí hậu gây tranh cãi nhưngngày càng được quan tâm.

Soil moisture—often overlooked in climate conversations—profoundly influences whether ecosystems store carbon or emit greenhouse gases. A comprehensive global review by Hao et al. (2025) reveals how finely tuned balances in soil water content shape the capacity of land to mitigate or exacerbate climate change.

Một nghiên cứu gần đây đã xây dựng danh sách chuẩn hóa đầu tiên và có phạm vi toàn khu vực về các loài cá biển được tiêu thụ tại 22 quốc đảo và vùng lãnh thổ Thái Bình Dương.

Adélie penguins (Pygoscelis adeliae), a keystone species of the Antarctic Peninsula, are experiencing a dramatic population decline. A recent study by Cimino et al. (2025), published in Landscape Ecology, presents compelling evidence that long-term changes in snow accumulation—driven by prevailing wind patterns and island geomorphology—are a critical yet underappreciated driver of these declines.

Làm thế nào để chúng ta hiểu rõ hơn mạng lưới phức tạp các mối quan hệ ràng buộc giữa con người, thiên nhiên và các thể chế quản trị—đặc biệt trong các hệ thống phức hợp như nghề cá quy mô nhỏ?

As climate change accelerates, solar geoengineering (SG)—the deliberate reflection of sunlight to cool the Earth—has emerged as a contentious but increasingly discussed climate intervention.

Hiểu rõ những yếu tố tạo nên môi trường ươm giống hiệu quả cho cá non là điều thiết yếu để bảo tồn đa dạng sinh học biển và duy trì nghề cá bền vững [2]. Một nghiên cứu gần đây của Moustaka và cộng sự [3] đã khảo sát cách thức tương tác giữa thành phần sinh cảnh, cấu trúc cảnh quan biển (seascape configuration) và điều kiện thủy động lực (hydrodynamic conditions) ảnh hưởng đến quần thể cá non (...) trong quần đảo Dampier nhiệt đới thuộc Tây Úc. (shrink)

A recent study by Rota et al. (2025) offers valuable insights into how visitors perceive the benefits of nature—known as ecosystem services (ES)—in two alpine protected areas in Italy: Gran Paradiso National Park (PNGP) and Adamello Regional Park (AD). Ecosystem services encompass cultural (e.g., aesthetic and recreational experiences), regulating (e.g., climate regulation), and provisioning services (e.g., water and food supply). Understanding public perceptions of these services is essential for developing conservation strategies that are both ecologically effective and socially supported.