Trước những thách thức toàn cầu như biến đổi khí hậu và mất đa dạng sinh học, việc tái định hình tư duy mới, xem con người chỉ là một phần của hệ thống tự nhiên, trở nên ngày càng quan trọng. Bằng cách đặt con người vào bối cảnh tự nhiên và hệ thống sinh thái, chúng ta sẽ có cơ hội xây dựng giải pháp bền vững và hài hòa.

Việc nghiên cứu các vấn đề công bằng xã hội liên quan đến AI là vô cùng cần thiết. Công bằng trong giáo dục là việc đảm bảo quyền bình đẳng tiếp cận giáo dục cho mọi người: Giáo dục phổ thông miễn phí; không phân biệt đối xử; đảm bảo nội dung, phương pháp phù hợp với từng đối tượng. Rủi ro về công bằng trong giáo dục bao gồm: Bất cân bằng giữa các thế hệ; định kiến trong (...) dữ liệu huấn luyện; hộp đen AI; và bất bình đẳng trong tiếp cận giáo dục về AI. Giải pháp: Ứng dụng AI trong giáo dục phải đảm bảo tôn trọng phẩm giá của con người, quyền riêng tư, trách nhiệm giải trình và tính minh bạch. (shrink)

Bài viết này giới thiệu năm yếu tố tiền đề đó với mục đích gia tăng nhận thức về quan hệ giữa người và máy trong bối cảnh công nghệ ngày càng thay đổi cuộc sống thường nhật. Năm tiền đề bao gồm: Tiền đề về cấu trúc xã hội, văn hóa, chính trị, và lịch sử; về tính tự chủ và sự tự do của con người; về nền tảng triết học và nhân văn của nhân loại; về hiện (...) tượng tiếp biến văn hóa sinh ra từ tương tác giữa người và máy; về tam giác tương tác giữa con người với máy tính, giữa con người với con người, và giữa con người với thiên nhiên. Trên cơ sở giải thích rõ về năm tiền đề này, bài viết đã đưa ra ba gợi ý cho Việt Nam về việc phát triển, ứng dụng, và quản lý trí tuệ nhân tạo. (shrink)

“The Kingfisher Story Collection” (tạm dịch “Tuyển tập Truyện ngụ ngôn Bói Cá”, hay “Chuyện của Kingfisher”) của tác giả Vương Quân Hoàng đã được xuất bản và phát hành trên Amazon, là một tác phẩm tuyệt vời và đáng trân quý. Cuốn sách không chỉ là một bộ sưu tập những câu chuyện ngụ ngôn thú vị mà còn là một hành trình trải nghiệm sâu sắc khi bước vào thế giới tưởng tượng của nhân vật chính, một chú (...) chim Bói Cá - Kingfisher. (shrink)

“The Kingfisher Story Collection” (tạm dịch “Tuyển tập Truyện ngụ ngôn Bói Cá”, hay “Chuyện của Kingfisher”) của tác giả Vương Quân Hoàng đãđược xuất bản và phát hành trên Amazon, là một tác phẩm tuyệt vời và đáng trân quý. Cuốn sách không chỉ là một bộ sưu tập những câu chuyệnngụ ngôn thú vị mà còn là một hành trình trải nghiệm sâu sắc khi bước vào thế giới tưởng tượng của nhân vật chính, một chú chim Bói (...) Cá -Kingfisher. (shrink)

Bài viết này tóm lược các điểm quan trọng và những triết lý xã hội trong Tầm nhìn Xã hội 5.0 (Society 5.0) của Nhật Bản, đồng thời đưa ra bài học cho Việt Nam trong việc hình thành một xã hội “lấy dân làm gốc”, được hiện thực hoá bởi trí tuệ nhân tạo (AI). Nhằm tiến tới một xã hội nơi con người được đặt làm trung tâm đồng thời chung sống hài hoà với công nghệ ngày càng (...) thông minh, năm gợi ý cụ thể cho Việt Nam đã được đưa ra: Tầm nhìn lấy con người làm trung tâm; Góc nhìn đa chiều về mối quan hệ giữa người và máy; Lấy AI làm động lực phát triển kinh tế-xã hội; Cách tiếp cận từ dưới lên trên và thúc đẩy tính tham gia trong việc thiết lập tầm nhìn; và Tính bền vững và bao quát trong các ứng dụng của AI. (shrink)

I discuss Goodman's claim that when 'all As are Bs' is a law then the counterfactual 'if a were an A, it would be a B' is tue. I give counterexamples, and link the failure of the connection to the contrast between higher level and lower level laws.

Plus qu’un régime ou un mode de vie, le véganisme est un mouvement social et politique visant à libérer les animaux du joug humain. S’opposant au carnisme, les véganes renoncent autant que possible à utiliser des produits ou des services issus de leur exploitation. Leurs arguments rencontrent aujourd’hui un écho de plus en plus favorable parmi les consommateurs, alors même que les animaux, sur terre et dans la mer, n’ont jamais été tués dans de si grandes proportions. Cet essai est (...) l’occasion pour ses auteurs de montrer que la société que les véganes appellent de leurs vœux (et préfigurent par leurs pratiques quotidiennes) repose sur une conception élargie de la justice. Une justice qui devrait embrasser l’ensemble des êtres doués de sensibilité. (shrink)

Vừa rồi, nguyên hiệu trưởng của trường ĐH Stanford, Marc Tessier-Lavigne, đã rút bài nghiên cứu khoa học trên Nature. Đây là một sự kiện ảnh hưởng đến độ tin cậy đối với các nghiên cứu khoa học trong công chúng. Vì thông báo rút bài minh bạch sẽ giúp giảm nhẹ tác động tiêu cực của việc rút bài đối với cộng đồng học thuật và công chúng nói chung, tôi đã sử dụng trí tuệ nhân tạo (Google Bard) (...) để kiểm tra xem các thông tin quan trọng liên quan đến việc rút bài đã được cung cấp hay chưa. (shrink)

Năm 2023, Hindawi đã rút hơn 8,000 bài báo khoa học, nâng tổng số bài báo bị rút trong năm lên hơn 10,000 bài, mức kỷ lục cao nhất từ trước đến nay. Vì thông báo rút bài minh bạch sẽ giúp giảm nhẹ tác động tiêu cực của việc rút bài đối với cộng đồng học thuật và công chúng nói chung, tôi đã sử dụng trí tuệ nhân tạo (Google Bard) để kiểm tra xem các thông tin quan (...) trọng liên quan đến việc rút bài đã được cung cấp hay chưa. (shrink)

Thuật ngữ "sự thông thái" hay "trí tuệ" thường được sử dụng và truyền đạt qua các thế hệ như một hình thức thể hiện cơ sở hiểu biết chung về cách thức sống, được tích lũy và kế thừa từ một nền văn hóa sang nền văn hóa khác. Có trí tuệ hay trở nên thông thái là khao khát của nhiều người bởi lẽ nó không chỉ biểu hiện của sự thông minh, mà còn liên quan đến khả (...) năng hiểu biết, sự linh hoạt trong tư duy, và khả năng thích ứng với môi trường xã hội. Khả năng lắng nghe, sẵn sàng học hỏi từ người khác và khả năng cân nhắc kỹ lưỡng về những hậu quả ngắn hạn hay lâu dài là những phẩm chất quan trọng của một người có trí tuệ và khôn ngoan. (shrink)

L'exemple le plus connu de l'impossibilité de voyager dans le temps est le paradoxe du grand-père ou l'argument de l'auto-infanticide: une personne qui voyage dans le passé et tue son propre grand-père, empêchant ainsi l'existence d'un de ses parents et donc sa propre existence. Une réponse philosophique à ce paradoxe serait l'impossibilité de changer le passé, (à l'instar du principe de cohérence de Novikov. Le paradoxe du grand-père implique toute action qui change le passé. Il se présente sous de nombreuses (...) variantes. DOI: 10.13140/RG.2.2.14587.26409. (shrink)

Thành viên AISDL đã đóng góp hơn một chục nghiên cứu đã xuất bản liên quan tới trí tuệ nhân tạo (AI), tuy nhiên các ấn phẩm thuần túy nội dung bên trong của đội ngũ AISDL không có hợp tác bên ngoài đã hoàn thành là 3 bài này.

Hiện nay, nhiều nghiên cứu đã cảnh báo rằng quá trình đọc sâu rất có thể bị đe dọa khi chúng ta chuyển sang các chế độ đọc dựa trên kỹ thuật số. Tác giả Maryanne Wolf trên tờ The Guardian đã đề cập đến việc làm thế nào để khi đọc, bộ não có thể phát triển những khía cạnh của trí tuệ và tình cảm như kiến thức nội tâm hóa; lý luận và suy luận; quan điểm và (...) sự đồng cảm; thẩm định kĩ càng và tạo ra cái nhìn sâu sắc. (shrink)

Sự tiến bộ nhanh chóng của các nền tảng Công nghệ Thông tin (CNTT) và ngôn ngữ lập trình đã làm thay đổi hình thái vận động và phát triển của xã hội loài người. Không gian mạng và các tiện ích đi kèm ngày càng được mở rộng, dẫn đến sự chuyển dịch dần từ đời sống trong thế giới thực sang đời sống trong thế giới ảo (còn gọi là không gian mạng hay không gian số). Sự mở (...) rộng và phát triển của các Mô hình Xử lý Ngôn ngữ Tự nhiên (Natural Language Processing – NLP) và Mô hình Ngôn ngữ Lớn (Large Language Model – LLM) thể hiện những đặc điểm giống con người về lập luận, nhận thức, sự chú ý và sáng tạo đã giúp con người vượt qua rào cản về khả năng vận hành. Đi kèm với các tiềm năng to lớn của AI là những lỗ hổng bảo mật mới và các rủi ro về an ninh thông tin phức tạp hơn. Khi xã hội vẫn đang cố gắng chuyển mình sang giai đoạn mới để có thể thích ứng với sự biến đổi công nghệ, cuộc cách mạng AI lại tiếp tục diễn ra đòi hỏi chúng ta phải suy nghĩ lại quỹ đạo của quá trình chuyển đổi xã hội vì nó có thể làm trầm trọng hơn các rủi ro an ninh thông tin được trình bày ở trên. Cụ thể, xã hội cần tiến hóa như thế nào để có thể bắt kịp với sự biến đổi mang tính đột phá tạo ra bởi làn sóng công nghệ AI hiện nay? Làm sao để quản lý và tận dụng sức mạnh của chúng trong khi vẫn đảm bảo được an ninh thông tin khi không gian và thời gian sống trong thế giới ảo của chúng ta ngày càng tăng? Bài viết này sẽ giúp làm sáng tỏ và trả lời các câu hỏi này. (shrink)

This chapter presents a task-based lesson sequence based on Judith Butler's Gender Trouble. Gender Trouble is a great piece of philosophical literature. However, as philosophical literature is a genre rarely found in EFL teaching, this chapter first demonstrates in detail the merits of this genre for the teaching ofEnglish for Academic Purposes. After a brief analysis of the source text, which deconstructs the entire sex-gender link and presents both sex and gender as free-floating, this chapter presents task-based methodology and how (...) it is utilized in a lesson aimed at building gender awareness and acceptance. In the target task students are asked to take the role of an ethics teacher at an Irish high school, in which the discussion arose whether the school should introduce unisex toilets and changing rooms in order to not discriminate against transsexual students. Tue study of Butler's philosophy will provide students with both the knowledge and language to accomplish this task. Open follow-up discussions often lead to powerful ethical insights in the context of gender, homo- and transsexuality. (shrink)

Hành trình kỳ diệu với trí tuệ và các giá trị nhân văn: -/- “The Kingfisher Story Collection” (tạm dịch “Tuyển tập Truyện ngụ ngôn Bói Cá”, hay “Chuyện của Kingfisher”) của tác giả Vương Quân Hoàng đã được xuất bản và phát hành trên Amazon, là một tác phẩm tuyệt vời và đáng trân quý. Cuốn sách không chỉ là một bộ sưu tập những câu chuyện ngụ ngôn thú vị mà còn là một hành trình trải nghiệm sâu (...) sắc khi bước vào thế giới tưởng tượng của nhân vật chính, một chú chim Bói Cá - Kingfisher. (shrink)

Sự tiến bộ nhanh chóng của các nền tảng Công nghệ Thông tin (CNTT) và ngôn ngữ lập trình đã làm thay đổi hình thái vận động và phát triển của xã hội loài người. Không gian mạng và các tiện ích đi kèm ngày càng được mở rộng, dẫn đến sự chuyển dịch dần từ đời sống trong thế giới thực sang đời sống trong thế giới ảo (còn gọi là không gian mạng hay không gian số). Sự mở (...) rộng và phát triển của các Mô hình Xử lý Ngôn ngữ Tự nhiên (Natural Language Processing – NLP) và Mô hình Ngôn ngữ Lớn (Large Language Model – LLM) thể hiện những đặc điểm giống con người về lập luận, nhận thức, sự chú ý và sáng tạo đã giúp con người vượt qua rào cản về khả năng vận hành. Đi kèm với các tiềm năng to lớn của AI là những lỗ hổng bảo mật mới và các rủi ro về an ninh thông tin phức tạp hơn. Khi xã hội vẫn đang cố gắng chuyển mình sang giai đoạn mới để có thể thích ứng với sự biến đổi công nghệ, cuộc cách mạng AI lại tiếp tục diễn ra đòi hỏi chúng ta phải suy nghĩ lại quỹ đạo của quá trình chuyển đổi xã hội vì nó có thể làm trầm trọng hơn các rủi ro an ninh thông tin được trình bày ở trên. Cụ thể, xã hội cần tiến hóa như thế nào để có thể bắt kịp với sự biến đổi mang tính đột phá tạo ra bởi làn sóng công nghệ AI hiện nay? Làm sao để quản lý và tận dụng sức mạnh của chúng trong khi vẫn đảm bảo được an ninh thông tin khi không gian và thời gian sống trong thế giới ảo của chúng ta ngày càng tăng? Phần một của bài viết sẽ bàn về các vấn đề và rủi ro ảnh hưởng đến an ninh thông tin trong kỷ nguyên AI, cũng như là vai trò, lợi thế, và cơ hội của việc vận dụng AI cho mục đích đảm bảo an ninh thông tin. (shrink)

Sự tiến bộ nhanh chóng của các nền tảng Công nghệ Thông tin (CNTT) và ngôn ngữ lập trình đã làm thay đổi hình thái vận động và phát triển của xã hội loài người. Không gian mạng và các tiện ích đi kèm ngày càng được mở rộng, dẫn đến sự chuyển dịch dần từ đời sống trong thế giới thực sang đời sống trong thế giới ảo (còn gọi là không gian mạng hay không gian số). Trong bối (...) cảnh các hoạt động kinh tế và xã hội ngày càng được kết nối tốt hơn thông qua IoT, và sắp tới đây là tiềm năng tích hợp AI vào hầu như mọi mặt của đời sống ở cả thế giới thực và thế giới ảo, thì không chỉ cá nhân, mà cả doanh nghiệp và quốc gia cũng sẽ phải đối mặt với các thách thức chưa từng có tiền lệ đối với rủi ro về an ninh thông tin. Sự mở rộng và phát triển của các Mô hình Xử lý Ngôn ngữ Tự nhiên (Natural Language Processing – NLP) và Mô hình Ngôn ngữ Lớn (Large Language Model – LLM) thể hiện những đặc điểm giống con người về lập luận, nhận thức, sự chú ý và sáng tạo đã giúp con người vượt qua rào cản về khả năng vận hành. Đi kèm với các tiềm năng to lớn của AI là những lỗ hổng bảo mật mới và các rủi ro về an ninh thông tin phức tạp hơn. Khi xã hội vẫn đang cố gắng chuyển mình sang giai đoạn mới để có thể thích ứng với sự biến đổi công nghệ, cuộc cách mạng AI lại tiếp tục diễn ra đòi hỏi chúng ta phải suy nghĩ lại quỹ đạo của quá trình chuyển đổi xã hội vì nó có thể làm trầm trọng hơn các rủi ro an ninh thông tin được trình bày ở trên. Cụ thể, xã hội cần tiến hóa như thế nào để có thể bắt kịp với sự biến đổi mang tính đột phá tạo ra bởi làn sóng công nghệ AI hiện nay? Làm sao để quản lý và tận dụng sức mạnh của chúng trong khi vẫn đảm bảo được an ninh thông tin khi không gian và thời gian sống trong thế giới ảo của chúng ta ngày càng tăng? Các câu hỏi này sẽ được trả lời thông qua bài viết. (shrink)

LTS: Khoa học mở, bao gồm các hợp phần tạp chí mở, dữ liệu mở, phần mềm mở, tài liệu khoa học mở… đang là xu hướng diễn ra ngày càng mạnh trên thế giới. Tại Việt Nam, khoa học mở đã được Hiệp hội Các trường đại học, cao đẳng Việt Nam tiên phong giới thiệu trong một vài năm gần đây. -/- Trong bài viết gốc bằng Tiếng Anh, có tiêu đề "How to move open science from the (...) periphery to the centre", đăng trên University World News ngày 19/11/2022, tác giả Phạm Hiệp đã tổng kết lại sự phát triển của khoa học mở Việt Nam trong hơn một thập kỷ vừa qua. Bản dịch do giải pháp AI (trí tuệ nhân tạo) do Nhóm nghiên cứu Reduvation (Trường Đại học Thành Đô) phối hợp với HTEcom phát triển và thực hiện. (shrink)

Les récits de fiction comportant une moralité déviante posent parfois problème quant à la détermination de ce qui est « vrai dans l’histoire ». Si par exemple on a aucune difficulté à considérer comme vrai dans le monde imaginaire que « Giselda a tué son bébé », les choses sont différentes lorsqu’il s’agit d’imaginer une situation dans laquelle nos valeurs morales sont remises en question. Confronté à un récit comportant l’énoncé « Giselda a fait la bonne chose en tuant son (...) bébé, après tout, c’était une fille », on aura tendance à questionner l’autorité de l’auteur : celui-ci peut bien penser que l’infanticide féminin est moralement justifié, mais en fait c’est faux, même dans l’histoire. Les conditions qui donnent lieu au phénomène ont été articulées de diverses façons, l’objectif étant habituellement de parvenir à une formulation qui dépasse le cadre plus étroitement moral. On invoque par exemple une distinction plus générale entre l’évaluatif et le descriptif. Après avoir caractérisé plus précisément les notions d’imagination et d’imaginabilité, j’exami- nerai brièvement la littérature sur le sujet et défendrai une solution reposant sur les règles de modification de l’extension et de l’intension des prédicats imaginaires. D’après cette analyse, ce qui se produit dans les récits moraux déviants s’explique par un principe plus général qui s’applique autant à l’évaluatif qu’au descriptif. (shrink)