Although few linguists currently embrace the empirical paradigm, there are increasing calls for the development of tools for studying language that resemble those in exact sciences. This trend can be observed even in top mainstream linguistic journals, such as the Journal of Pragmatics, as exemplified by Xiang (2017). Today, however, linguists who adapt the methodologies from more advanced sciences face isolation from the mainstream linguistic community. This is because the majority of linguists in philological and philosophical departments remain convinced that (...) the object of their studies is fundamentally different from those studied by physicists. Therefore, they argue that linguistic methodology cannot resemble that used in empirical sciences. As a result, linguistics is often seen as requiring interpretation rather than an explanation, and evaluation of linguistic research is based on acceptance within the scholarly community rather than empirical testing. (shrink)

Zjawisko autotranslacji czy autoprzekładu zawiera się w schemacie komunikacji dwujęzycznej przy udziale nowej instancji tłumacza = autora. Ważne staje się pytanie o inwariancję translatorską, tym bardziej że lego rodzaju przekładowi przypisuje się większą swobodę i częstszą tendencję do przetworzeń. Postulowana przez Christiane Nord lojalność tłumacza wobec tekstu wyjściowego oraz odbiorcy docelowego nabiera w tym kontekście innego wymiaru. Autoprzekład porusza się, podobnie jak przekład tradycyjny, na płaszczyźnie interlingwalnej, która niesie czasem większe ryzyko „melanżu” językowego w przypadku, jeśli autor poza tym, że (...) jest osobą bilingwalną, to jeszcze publikuje dwujęzycznie. Porównanie wersji paralelných T. Rittnera pokazuje przykładowe pomyłki interlingwalne, pojawiające się w tekstach autorskich. (shrink)

In view of the critique of the methodology of the dominant interdisciplinary re-search involving language studies as the main component, in particular clinical linguistics, Cummings (2014) proposes that “It is perhaps appropriate at this point to move the debate onto non-empirical grounds.” In Cummings (2014: 113) she starts such a debate on the grounds of the philosophy of language and pragmatics. In this article, I propose to expand that debate by including the input of the philosophy of science. I start (...) the discussion by presenting the way one may carry out language research in the paradigm of empirical sciences from the perspective outlined in Bunge (1967, 1973, 2003) and constrained by Altmann’s (1978) assumption about self-originating and self-regulatory nature of language. (shrink)

Autorka niniejszego artykułu pokazuje, w jaki sposób środki językowe wpływają na funkcję argumentacyjną wypowiedzi. W tym celu odnosi się do teorii argumentacji, definiuje kategorie modelu argumentacji Toulmina, mającego zastosowanie przy opisie rozwinięcia tematycznego tekstów argumentacyjnych.

Komentarze prasowe należą, obok tekstów satyryczno-rozrywkowych i komentarzy redakcyjnych, do tekstów o dużym potencjale illokucyjnym i silnym działaniu opiniotwórczym, choć wielu autorów, m. in. Nowag i Schalkowski, zwraca tu uwagę nie na ich charakter opiniotwórczy, perswazyjny, lecz bardziej na ich funkcje służące wyjaśnianiu, uzasadnianiu, argumentowaniu reprezentowanego stanowiska czy poglądu. Komentarz istnieje intertekstowo, zawsze w odniesieniu do notki prasowej, jako jej uzupełnienie. Na przykładzie komentarzy prasowych, dotyczących przyznania Polsce i Ukrainie organizacji EURO 2012, omówione zostało ich znaczenie funkcjonalne oraz strukturalne.

Zainteresowanie poznawcze autorki prezentowanego artykułu koncentruje się na określeniu funkcji czasów w tekstach typu polityczny komentarz prasowy. Punktem wyjścia do rozważań staje się charakterystyka referencyjna poszczególnych czasów, pozwalająca ustalić przyporządkowanie czasowe komentowanych treści i wyjaśnić użycie czasów w danych kontekstach. Polityczne komentarze prasowe charakteryzuje regularność występowania czasów. Dominacja czasu teraźniejszego w połączeniu z licznymi sygnałami przeszłości i przyszłości wynika z realizacji schematu komentarza prasowego. W strukturze tekstu komentarza prasowego wyraźnie można oddzielić fragmenty, które spełniają funkcję tematyzującą, od tych, w których (...) następuje problematyzowanie zdarzeń. Temu podziałowi tekstu odpowiada rozmieszczenie czasów, które według Weinricha konstruują w tekście „świat opowiedziany” i „omówiony” . W tym sensie czasy stają się wykładnikami funkcji tekstu. (shrink)

Compte tenu de la critique de la méthodologie de la recherche interdisciplinaire dominante impliquant des études linguistiques comme élément principal, en particulier la linguistique clinique, Cummings (2014) propose qu’« il est peut-être approprié à ce stade de déplacer le débat sur des bases non empiriques ». Dans Cummings (2014), elle entame un tel débat sur la base de la philosophie de la langue et de la pragmatique. Dans cet article, je propose d’élargir ce débat en incluant l’apport de la philosophie (...) de la science. Je présente la façon dont on peut mener des recherches linguistiques dans le paradigme des sciences empiriques tel qu’exposé dans Bunge (1967, 1973, 2003) et limité par l’hypothèse d’Altmann (1978) sur la nature autocréée et autorégulatrice du langage. (shrink)

Autorka wychodzi w swych rozważaniach od lingwistycznego pojęcia dialogu i jego typów. Najw8Żniejszymi cechami tego pojęcia są: (a) co najmniej dwóch rozmówców, (b) ustna realizacja, (c) zmiana mówiącego, (d) kontekst sytuacji komunikatywnej. W celu potwierdzenia słuszności swych wywodów powołuje się autorka m. in. na badania K. Brinkera i H. Ramgego. Charakteryzując poszczególne fazy rozmowy, omawia etap wstępny, jądro rozmowy i fazę końcową. Te elementy i ich wzajemna współzależność powinny być podstawą lingwistycznego opisu typów dialogu. Typy te wyróżnić można na podstawie (...) liczby interlokutorów, determinacji temporalnej, pozycji sytuacyjno-społecznej rozmówców i ich liczby, stopnia przygotowania do danej rozmowy, tematycznych czynników modalnych, jak i określenia stopnia publiczności prowadzonej rozmowy. Jak słusznie zauważa autorka analiza języka mówionego powinna przebiegać w dwóch zasadniczych wymiarach: (a) perspektywa mówiącego, (b) perspektywa obserwatora. Jest to próba teoretyczno-praktycznego podejścia do rzadko przeprowadzanych w Polsce badań niemieckiego języka mówionego. (shrink)

On Relationship Between Cognitive Development and Moral Reasoning. Within the cognitive-developmental approach there is an assumption of structural parallelism that is an assumption of the developmental integrity of different areas of thinking. While creating his own theory of moral development, Lawrence Kohlberg formulated a hypothesis that cognitive development is a necessary – but not a sufficient – condition of moral development. The aim of this paper is to focus on the relationship between cognitive development and moral reasoning and to present (...) the results of empirical research that intended to verify Kohlberg’s hypothesis. (shrink)

Zainteresowanie poznawcze autorki niniejszego artykułu koncentruje się na określeniu funkcji partykuł modalnych w akcie komunikacji. Autorka szczególnie uwzględnia rolę partykuł modalnych jako elementów modyfikujących wypowiedzi realizowane przez czynności illokucyjne w tekstach opiniotwórczych. Partykuły modalne pozwalają nadawcy testu określić swój stosunek do referowanych w konstatacjach treści, dzięki czemu pośrednio wpływają na zmianę opinii odbiorcy.

In my paper I present a critique of Dorota Brylla’s interpretation of the dialogue by Nicholas of Cusa - De Deo abscondito, and a critique of her stance on apophatic theology. I consider Brylla’s position an exemplification of a more widespread philosophical point of view in terms of both the interpretation of Nicholas thought and the apophatic tradition as such. I also present an alternative reading of both his dialogue and apophatic theology. Finally, I point out some implications of (...) adopting my position for philosophical theology and the philosophy of religion. (shrink)

EN: Selection of Marczyński's interviews on philosophy and literature which were recorded in early 2007 for the purpose of his radio broadcast "Hortus (In)Conclusus." Includes interviews with: Marek Bieńczyk, Józef Bremer, Ihor Byczko, Andrij Dachnij, Anna Dziedzic, Mateusz Falkowski, Tadeusz Gadacz, Michał Głowiński, Dorota Hall, Serhij Jospenko, Wachtang Kebuładze, Zbigniew Kloch, Andrzej Kołakowski, Wasyl Lisowyj, Ołeksandr Majewskyj, Anton Marczynski, Julia Marczyńska, Wadym Menżulin, Zbigniew Mikołejko, Monika Milewska, Andrij Okara, Ihor Paśko, Adam Pomorski, Myrosła Popowycz, Jerzy Prokopiuk, Iryna Puchta, Barbara (...) Skarga, Dmytro Stepowyk, Władysław Stróżewski, Myrosław Trofymuk, Tomas Venclova, Jan Woleński, Taras Wozniak, Arkadiusz Żychliński. (shrink)

Mimesis can refer to imitation, emulation, representation, or reenactment - and it is a concept that links together many aspects of ancient Greek Culture. The Western Greek bell-krater on the cover, for example, is painted with a scene from a phlyax play with performers imitating mythical characters drawn from poetry, which also represent collective cultural beliefs and practices. One figure is shown playing a flute, the music from which might imitate nature, or represent deeper truths of the cosmos based upon (...) Pythagorean views (which were widespread in Western Greece at the time). The idea that mimesis should be restricted to ideals was made famous by Plato (whose connections to Pythagoreanism and Siracusa are well-known), and famously challenged by his student Aristotle (not to mention by the mimetic character of Plato’s own poetry). This volume gathers essays not only on the philosophical debate about mimesis, but also on its use in architecture, drama, poetry, history, music, ritual, and visual art. The emphasis is on examples from Hellenic cities in Southern Italy and Sicily, but the insights apply far beyond – even to modern times. Contributors include: Thomas Noble Howe, Francisco J. Gonzalez, Gene Fendt, Guilherme Domingues da Motta, Jeremy DeLong, Carolina Araújo, Marie-Élise Zovko, Lidia Palumbo, Sean Driscoll, Konstantinos Gkaleas, Anna Motta, Jure Zovko, Alexander H. Zistakis, Christos C. Evangeliou, Dorota Tymura, Iris Sulimani, Elliott Domagola, Jonah Radding, Giulia Corrente, Laura Tisi, Ewa Osek, Argyri G. Karanasiou, Rocío Manuela Cuadra Rubio, Jorge Tomás García, Aura Piccioni, and José Miguel Puebla Morón. (shrink)