One of the ṣaḥābīs of Prophet Muḥammad is ʿUrwa b. Masʿūd from the Ṭāʾif tribe of Thaqīf. He belongs to the Ahlâf part of the Thaqīf tribe and he is the ruler of this part. ʿUrwa’s ancestry is known without any controversy until Kasî (Thaqīf). According to a narrative his epithet was Abū Yaʿfur and another of his epithet was Abū Masʿūd. Father of ʿUrwa an important person too. He is one of the leaders of his tribe and he commanded (...) his part (Aḥlāf) in wars of Fijār. Mother of ʿUrwa is Subay’a bt. ʿAbd Shams from Banū Umayya. In this way ʿUrwa has kinship both with Banū Umayya and Prophet Muḥammad. So ʿUrwa has a very important position because of his lineage, his mother and father. Thefore, his connections with Mecca and Quraysh strengthens his position. In our sources there is no information about his dates of birth and death. It is likely to be over middle age when he became a muslim, considering that he was the leader of his tribe and his son become a muslim after he died. There is too little information about weddings of ʿUrwa. According to narratives, he had ten wives before becoming Muslim. After becoming a Muslim Prophet Muḥammad warned from him to prefer four out of ten wives. One of his four wives is the daughter of Abū Sufyān. Howev-er, there is no information about the names of his wives. Names of his sons: ʿĀṣim, Abū Murra, Abū Mulayḥ, Dāwūd, Hammām and Hishām and names of his daughters: Umm Saʿīd (married with Ḥaẓrat ʿAlī) and Ḥalīma. We could see he served as embassy before the treaty of Hudaybiyah. His embassy duty shows us the superiority of his position. Also, this embassy duty was very effective at peace negotiations. He mentioned kinship relations which connects about Mecca. He said that it could be beneficial to talk to Prophet Muḥammad himself. The Meccans mentioned about their trust in ʿUrwa. During the time of his embassy, he expressed that both sides should be away from war. In this context, he told the Meccans: The people around Prophet Muḥammad are very loyal to him and he told to Prophet Muḥammad: People around him could disintegrate easily. This mission shows us he is intelligent, respectable and had high persuasion skills. ʿUrwa, observed loyalty of ṣaḥābīs to Prophet Muḥammad. He confessed this loyalty can not be for any ruler. This observa-tion probably affected ʿUrwa’s conversion to Islam. Because of the conquest of Meccah and the events that followed, the people of Ṭāʾif were very worried. Because of this reason people of Ṭāʾif took part in the side of Hawāzin’s and they bat-tled with Muslims. In this time they sent ʿUrwa b. Masʿūd and Ghaylān b. Salama to the city of D̲j̲aras̲h̲ of Yemen, to learn about some war machines and techniques. Therefore they did not join wars of Hunayn and Ṭāʾif. Prophet Muḥammad ended the siege of Ṭāʾif and went to Medina. Meanwhile, ʿUrwa and his friend returned from Yemen. According to narratives when the Prophet Muḥammad returned Medina or he was way in Medina ʿUrwa visited him and became Muslim. Some people tell about the date of ʿUrwa’s being Muslim at before or after Abū Bakr’s emirate of Hadj. However, when the narrations are examined, it can be said he became Muslim after four or five months from Prophet’s siege of Ṭāʾif and before three or four months from Tabūk expedition of Rabīʿ al-awwal or “Rabīʿ al-ākhir” (July or August) in the year 9/630. As for the conversion of ʿUrwa, basic sources report that “Allah, inspired Islam to the heart of ʿUrwa and he changed his situation. He went to the Messenger of Allah and he became Muslim.” They do not give a specific reason. But after this period the narratives tell the reason for ʿUrwa’s becoming a Muslim as due to an experience he had while travelling to Najrān for trade. In this travel, two mysterious young girls and the priest in Najrān said the last prophet came and ʿUrwa must be subject to him and ʿUrwa became Muslim after he returned. But this narrative is prob-lematic with regard to evidence and text. After being Muslim, ʿUrwa wanted permission from the Prophet to invite his tribe to accept Islam. The prophet did not want to accept this at first. Because the people of Ṭāʾif had an arro-gant stance against Islam, and he said that the people of Thaqīf could kill ʿUrwa. Eventually ʿUrwa went to his hometown with permission of Prophet and invited people to Islam and they did not accept this invitation and cursed ʿUrwa. The next morning ʿUrwa read adhan of fajr and people of Ṭāʾif killed him. ʿUrwa b. Masʿūd was likened to Prophet Jesus by the Prophet Muḥammad. It is generally accept-ed that ʿUrwa b. Masʿūd el-Thaqafī is “one of the biggest from two cities” expressed in sūra Zukhruf. Only two weak narrations were reported of Urwa who could live as a Muslim for a few days and was matyred by his tribe. (shrink)

Çocukluktan itibaren dinlenilen masallar ve ninniler, okunan hikâyeler ve romanlar ruh dünyamızı etkilemekle kalmayıp dinî ve ahlâkî gelişimimizi de etkilemektedir. Bu bağlamda araştırmada, 2005 yılında MEB tarafından tavsiye edilen 100 Temel Eser içinden öğrencilerin en çok okuduğu kitapların dinî ve ahlâkî gelişimlerini etkileyip etkilemediği, kitaplarda dinî ve ahlâkî değerlerin nasıl işlendiği incelenmeye çalışılmıştır. Çalışmaya temel oluşturan problemleri şu şekilde özetlemek mümkündür: 100 Temel Eser içinden seçilen kitaplarda dinî ve ahlâkî değerler nasıl işlenmektedir? DKAB programlarında hangi değerlere yer verilmektedir? (...) Dinî ve ahlâkî değerlerin öğretiminde edebi eserlerden faydalanılabilir mi? Bahsedilen eserler DKAB derslerinde kullanılabilir mi? Bahsedilen eserler öğrencilerin dinî ve ahlâkî eğitimini nasıl etkilemektedir? Bu problemlerin incelenmeye çalışıldığı araştırmada, betimsel alan araştırması yöntemi kullanılarak bazı dinî ve ahlâkî değerler tespit edilmiş ve bu değerlerle ilgili yorumlar yapılmıştır. Daha sonra bahsedilen kitaplar temel alınarak hazırlanan anketler farklı liselerin 1. sınıfında okuyan 200 öğrenciye uygulanmıştır. Uygulamadan sonra öğrenciler ve öğretmenlerle görüşmeler yapılmıştır. Elde edilen bulgular SPSS programıyla analiz edilmiştir. Sonunda, bahsedilen kitaplarda dinî ve ahlâkî değerlerin yoğun olarak işlendiği, öğrencilerin 100 Temel Eserde yer verilen kitapları okuduğu ve etkilendiği ancak DKAB derslerinde kullanılması konusunda, kitapları sanat eseri olarak görmelerinden dolayı zihinsel karmaşıklık yaşadıkları görülmüştür. Bununla birlikte dinî ve ahlâkî değerleri belirli bir kesim ya da zamanla sınırlandırmayan, günümüzle bağlantı kurabilen, öğrencilerin ilgi ile ihtiyaçlarını dikkate alan ve gerçeklik algısına uyan eserlerin yazılmasına ihtiyaç olduğu ortaya çıkmıştır. (shrink)

Eser, yazarın 2008 yılında tamamlamış olduğu “Kur’an’ın Tasdik Ettiği Tevrat’taki Konular” isimli doktora tezinin 2011 yılında “Tevrat’ın Kur’an’a Arzı-Kur’an’ın Tevrat’ta Tasdik Ettiği Konular” ismiyle basılmasıyla yayın hayatına kazandırılmıştır. Kur’an ve Tevrat’taki konular bu çalışmanın öncesinde ve sonrasında genellikle mukayeseli bir biçimde çalışılmıştır. Gerek Kur’an ve Tefsir alanında gerekse Dinler Tarihi alanında kıssalar, tarihi olaylar, hükümler, uygulamalar gibi pek çok açıdan Kur’an ve Tevrat’a dair özellikle mukayese içeren tezler ve eserler bulunmaktadır. Bu çalışmanın alandaki diğer eserlerden farkı Kur’an’ın Tevrat’ı tasdik (...) edici olmasının ne mânaya geldiğini izah etmesi ve Tevrat’ta yer alan hangi konuları doğrulayıcı olduğunu derli toplu bir şekilde ortaya koymasıdır. (shrink)

Bu kitapta, Ebû İshâk es-Saffâr’ın (öl. 534/1139) kelâmî görüşleri, Telḫîṣü’l-edille li-ḳavâʿidi’t-tevḥîd adlı eserinde Allah’ın isimlerinin anlamlarını açıklarken yaptığı yorumlar çerçevesinde ele alınmaktadır. Ebû İshâk es-Saffâr, 6./12. yüzyıl Hanefî-Mâtürîdî âlimlerinden biridir. Kelâma dair Telḫîṣü’l-edille eserinde esmâ-i hüsnâ konusuna ayrıntılı olarak yer vermektedir. İki cilt hâlinde yayımlanan bu eserin yaklaşık üçte birlik bir kısmını esmâ-i hüsnâ konusu oluşturmaktadır. Bu kısım incelendiğinde, Saffâr’ın Allah’ın varlığı, birliği ve sıfatları ile ilgili konular başta olmak üzere pek çok konuyu 175 esmâ-i hüsnâya dayanarak izah ettiği görülmektedir. (...) O, esmâ-i hüsnâ bölümünde yer vermediği bazı isimlere ise müstakil başlıklar altında değinmektedir. Örneğin el-Mütekkelim ismi kelâm sıfatını bağlamında ve halku’l-Kur’ân ile icâz’ul-Kur’ân gibi konularla ilişkili bir şekilde ele almaktadır. Bu isimler de listeye dahil edildiğinde sayı 178’e ulaşmaktadır. Bu durumda eserin yarısını esmâ-i hüsnâ konusu teşkil etmektedir. -/- Saffâr, esmâ-i hüsnâ bölümünde alfabetik bir sıra içerisinde ele aldığı ilâhî isimleri öncelikle lugavî (semantik) yönden izah etmektedir. Sonrasında ise değerlendirdiği ilahî ismi, bir kelâm konusu ile bağlantı kurarak kelâmî perspektifle açıklamaktadır Esmâ-i hüsnâ temelinde ele alınan konuların hilâfet meselesi hariç diğer kelâm bahislerini kapsadığı görülmektedir. Saffâr öncesi Hanefî-Mâtürîdî kelâm literatürü içinde esmâ-i hüsnânın bu kadar kapsamlı ele alındığı başka bir eser bilinmemektedir. -/- Bu kitap; üç ana bölümden oluşmaktadır. “Metodolojik Çerçeve” başlıklı giriş bölümünde çalışmanın konusu, önemi, amacı, yöntemi ve kaynakları hakkında bilgi verilmiştir. Birinci bölümde Saffâr’ın yaşadığı sosyokültürel çevre olan Mâverâünnehir bölgesi ile Buhara ve Merv şehirlerinin siyasî, sosyal ve dinî durumu ortaya konulmaya çalışılmıştır. İkinci bölümde esmâ-i hüsna konusunun anlaşılmasına temel oluşturan isim, tesmiye, müsemmâ, sıfat ve vasf gibi kavramlar ile esmâ-i hüsnânın sayısı ve ihsâsı gibi kelâmî tartışmalara değinilmiştir. Sonrasında Saffâr öncesi dönemde kaleme alınan esmâ-i hüsnâ litaratürü hakkında bilgi verilmiştir. Bölüm sonuna Saffâr’ın rivayet ettiği 178 ilahî isme dair ayrıntılı bir tablo eklenmiştir. Üçüncü bölümde öncelikle, Saffâr’ın esmâ-i hüsnâyı izah ederken dikkate aldığı kelâmî ilkeler tespit edilmeye çalışılmıştır. Sonrasında ise Saffâr’ın Telḫîṣü’l-edille’de ilâhî isimleri açıklarken ortaya koyduğu kelâmî görüş ve değerlendirmeler belirlenerek sistematik bir şekilde kategorize edilmiştir. Bu kapsamda ele alınan her konunun sonuna ilgili ilâhî isimleri ve bağlantılı olduğu tartışmaları içeren tablolar eklenmiştir. Sonuç bölümünde ise Saffâr’ın esmâ-i hüsnâ anlayışına dayanan kelâm yöntemine dair ulaştığımız sonuçlara yer verilmiştir. Bu kitapta onun, esmâ-i hüsnânın %75’inde kelâmî yorumlarda bulunduğu ve bilgi-varlık bahsinden âhiret hayatına kadar bütün kelâm konularını esmâ-i hüsnâ ile bağlantılı yorumladığı tespit edilmiştir. Ulaşılan bu sonuçlar, Saffâr’ın kelâm anlayışının ilâhî isimlerin yorumuna dayandığını ortaya koymaktadır. [his book discusses the theological views of Abū Isḥāq al-Ṣaffār d. 534/1139), within the framework of his comments on the meanings of Allah’s names, provided in his work titled Talkhīṣ al-adilla. Abū Isḥāq al-Ṣaffār is one of the Ḥanafite-Māturīdite scholars in the 6th/12th century. In his work titled Talkhīṣ al-adilla li-qawāʿid al-tawḥīd on kalām, he spared extensive space for al-asmāʾ al-husnā. Approximately one third of this work, published in two volumes, is devoted to al-asmāʾ al-husnā. An examination of the related section reveals that al-Ṣaffār explains many issues, particularly those related to the existence, unity and attributes of Allah, based on 175 al-asmāʾ al-husnā. He mentions some of the names that he does not include in the al-asmāʾ al-husnā section under separate headings. For example, the name al-Mutakallim is addressed within the context of the attribute of kalām and in relation to subjects, such as the khalq al-Qurʾān and i‘jaz al-Qurʾān. Upon the addition of these names to the list, the number names reaches 178. This means that half of the work deals with the subject of al-asmāʾ al-husnā. -/- al-Ṣaffār lists the divine names in alphabetical order and explains them semantically in the chapter of al-asmāʾ al-husnā. Then he goes on to clarify each divine name through a theological lens with a specific reference to the subject of kalām. In the pre-Saffar Ḥanafite-Māturīdite theological literature, there is no other work that addresses al-asmāʾ al-husnā in such an extensive way. -/- This book consists of three main sections. The first section titled “Methodological Framework”, elaborates on the focus, significance, purpose and method of the study, along with the sources used. The first part describes the political, social and religious status of Transoxiana (Mā-warāʾ al-Nahr) region and the cities of Bukhara and Marw, the sociocultural environment in which Saffar lived. The second chapter addresses various concepts, which promote the understanding of al-asmāʾ al-husnā, such as name, tasmiya, musammā, attribute and qualification in addition to the theological debates such as the number and iḥṣāʾ of al-asmāʾ al-husnā. Then, it provides information about the al-asmāʾ al-husnā literature produced in the pre- Ṣaffār period. The end of each chapter comes with a detailed table with the 178 divine names mentioned by al-Ṣaffār. In the third chapter, the author initially discusses the theological principles that al-Ṣaffār considered while explaining the essence of al-asmāʾ al-husnā. This section also determines and systematically categorizes the theological views and evaluations put forward by al-Ṣaffār while explaining the divine names in Talkhīṣ al-adilla. The tables with the divine names and the related discussions can be seen at the end of the discussion for each subject. The last section presents the conclusions reached, regarding the kalām method based on al-Ṣaffār’s understanding of the essence of al-asmāʾ al-husnā. The present study revealed that he made theological interpretations in 75% of the al-asmāʾ al-husnā and interpreted all theological issues ranging from the subjects of knowledge and existence to the Afterlife in connection with the al-asmāʾ al-husnā. These results indicate that al-Ṣaffār's understanding of kalām is based on the interpretation of the divine names.]. (shrink)

Carl Ernst'ten çevirdiğimiz metinde Şettârî tarikati şeyhlerinden Muhammed Gavs'ın tercüme ettiği eser vasıtası ile Yogiler ile sûfîler arasındaki münâsebet ele alınmaktadır.

Giriş: Sözlü müzik, insanların duygularını ve düşüncelerini yansıtan önemli araçlardan biridir. Müzik, ayrıca duyguları harekete geçirerek insanı ve toplumu etkileme gücüne de sahiptir. Bireylerin, doktora bakışı ve doktordan beklentileri de o kültüre ait olan müzik içerisinde kendini gösterir. Öte yandan, topluma veya halk kültürüne mal olmuş bir müzik eseri içerisinde yer alan ifadeler ise toplumun doktora bakışını etkileyebilir. Amaç: Bu çalışmada Türkiye’de toplumsal kültürün önemli bir parçası olan şarkı ve türküler içerisinde Doktor, Hekim ve Tabip sözcükleri bulunan müzik eserleri incelenerek, (...) bu eserlere doğrudan veya dolaylı olarak yansıtılmış olan hasta-hekim ilişkisinin niteliğinin araştırılması amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Bu çalışma tanımlayıcı tipte bir araştırmadır. Doktor, Hekim ve Tabip kelimelerinin yer aldığı şarkı/türküler belirlenmiş ve kategorize edilmiştir. Bulgular: İncelenen 190 eserde Doktor, Hekim ve Tabip kelimelerinin yer aldığı ifadeler çare bulamayan/tedavi edemeyen ve çare bulması/tedavi etmesi beklenen şeklinde ana iki kategoriye ayrılmıştır. Bu iki grup dışında kalan yirmi iki eser ise diğer grup olarak değerlendirilmiştir. Sonuç: Müzik eserlerinin ve içerisinde yer alan sözlerin, zamanın süzgecinden damıtılarak yıllar içerisinde oluşan bir birikimle meydana gelen toplumsal kolektif bilinci yansıttığı dikkate alınacak olursa, türkülerde yer alan hekim algısının, sağlık politikaları ve sosyal medyanın saman alevi gibi hareketlilik gösteren gündeminden etkilenen anlık bir bakıştan ziyade, o halkın kültüründeki uzun süreli ve kalıcı hekim algısını daha gerçekçi bir şekilde yansıttığı düşünülebilir. (shrink)

Dâwûd al-Qarisî (Dâvûd al-Karsî) was a versatile and prolific 18th century Ottoman scholar who studied in İstanbul and Egypt and then taught for long years in various centers of learning like Egypt, Cyprus, Karaman, and İstanbul. He held high esteem for Mehmed Efendi of Birgi (Imâm Birgivî/Birgili, d.1573), out of respect for whom, towards the end of his life, Karsî, like Birgivî, occupied himself with teaching in the town of Birgi, where he died in 1756 and was buried next to (...) Birgivî. Better known for his following works on Arabic language and rhetoric and on the prophetic traditions (hadith): Sharḥu uṣûli’l-ḥadîth li’l-Birgivî; Sharḥu’l-Ḳaṣîdati’n-nûniyya (two commentaries, in Arabic and Turkish); Şarḥu’l-Emsileti’l-mukhtalifa fi’ṣ-ṣarf (two commentaries, in Arabic and Turkish); Sharḥu’l-Binâʾ; Sharḥu’l-ʿAvâmil; and Sharḥu İzhâri’l-asrâr, Karsî has actually composed textbooks in quite different fields. Hence the hundreds of manuscript copies of his works in world libraries. Many of his works were also recurrently printed in the Ottoman period. One of the neglected aspects of Karsî is his identity as a logician. Although he authored ambitious and potent works in the field of logic, this aspect of him has not been subject to modern studies. Even his bibliography has not been established so far (with scattered manuscript copies of his works and incomplete catalogue entries). This article primarily and in a long research based on manuscript copies and bibliographic sources, identifies twelve works on logic that Karsî has authored. We have clarified the works that are frequently mistaken for each other, and, especially, have definitively established his authorship of a voluminous commentary on al-Kâtibî’s al-Shamsiyya, of which commentary a second manuscript copy has been identified and described together with the other copy. Next is handled his most famous work of logic, the Sharhu Îsâghûcî, which constitutes an important and assertive ring in the tradition of commentaries on Îsâghûcî. We describe in detail the nine manuscript copies of this work that have been identified in various libraries. The critical text of Karsî’s Sharhu Îsâghûcî, whose composition was finished on 5 March 1745, has been prepared based on the following four manuscripts: (1) MS Kayseri Raşid Efendi Kütüphanesi, No. 857, ff.1v-3v, dated 1746, that is, only one year after the composition of the work; (2) MS Bursa İnebey Yazma Eser Kütüphanesi, Genel, No.794B, ff.96v-114v, dated 1755; (3) MS Millet Kütüphanesi, Ali Emiri Efendi Arapça, No. 1752, ff.48v-58r, dated 1760; (4) MS Beyazıt Yazma Eser Kütüphanesi, Beyazıt, No. 3129, ff.41v-55v, dated 8 March 1772. While preparing the critical text, we have applied the Center for Islamic Studies (İslam Araştırmaları Merkezi, İSAM)’s method of optional text choice. The critical text is preceded by a content analysis. Karsî is well aware of the preceding tradition of commentary on Îsâghûcî, and has composed his own commentary as a ‘simile’ or alternative to the commentary by Mollâ Fanârî which was famous and current in his own day. Karsî’s statement “the commentary in one day and one night” is a reference to Mollâ Fanârî who had stated that he started writing his commentary in the morning and finished it by the evening. Karsî, who spent long years in the Egyptian scholarly and cultural basin, adopted the religious-sciences-centered ‘instrumentalist’ understanding of logic that was dominant in the Egypt-Maghrib region. Therefore, no matter how famous they were, he criticized those theoretical, long, and detailed works of logic which mingled with philosophy; and defended and favored authoring functional and cogent logic texts that were beneficial, in terms of religious sciences, to the seekers of knowledge and the scholars. Therefore, in a manner not frequently encountered in other texts of its kind, he refers to the writings and views of Muhammad b. Yûsuf al-Sanûsî (d.1490), the great representative of this logical school in the Egyptian-Maghrib region. Where there is divergence between the views of the ‘earlier scholars’ (mutaqaddimûn) like Ibn Sînâ and his followers and the ‘later scholars’ (muta’akhkhirûn), i.e., post-Fakhr al-dîn al-Râzî logicians, Karsî is careful to distance himself from partisanship, preferring sometimes the views of the earliers, other times those of the laters. For instance, on the eight conditions proposed for the realization of contradiction, he finds truth to be with al-Fârâbî, who proposed “unity in the predicative attribution” as the single condition for the realization of contradiction. Similarly, on the subject matter of Logic, he tried to reconcile the mutaqaddimûn’s notion of ‘second intelligibles’ with the muta’akhkhirûn’s notion of ‘apprehensional and declarational knowledge,’ suggesting that not much difference exists between the two, on the grounds that both notions are limited to the aspect of ‘known things that lead to the knowledge of unknown things.’ Karsî asserts that established and commonly used metaphors have, according to the verifying scholars, signification by correspondence (dalâlat al-mutâbaqah), adding also that it should not be ignored that such metaphors may change from society to society and from time to time. Karsî also endorses the earlier scholars’ position concerning the impossibility of quiddity (mâhiyya) being composed of two co-extensive parts, and emphasizes that credit should not be given to later scholars’ position who see it possible. According to the verifying scholars (muhaqqîqûn), it is possible to make definition (hadd) by mentioning only difference (fasl), in which case it becomes an imperfect definition (hadd nâqis). He is of the opinion that the definition of the proposition (qadiyya) in al-Taftâzânî’s Tahdhîb is clearer and more complete: “a proposition is an expression that bears the possibility of being true or false”. He states that in the division of proposition according to quantity what is taken into consideration is the subject (mawdû‘) in categorical propositions, and the temporal aspect of the antecedent (muqaddam) in hypothetical propositions. As for the unquantified, indefinite proposition (qadiyya muhmalah), Karsî assumes that if it is not about the problems of the sciences, then it is virtually/potentially a particular proposition (qadiyya juz’iyyah); but if it is about the problems of the sciences, then it is virtually/potentially a universal proposition (qadiyya kulliyyah). This being the general rule about the ambiguous (muhmal) propositions, he nevertheless contends that, because its subject (mawdû‘) is negated, it is preferable to consider a negative ambiguous (sâliba muhmalah) proposition like “human (insân) is not standing” to be a virtually/potentially universal negative (sâliba kulliyyâh) proposition. He states that a disjunctive hypothetical proposition (shartiyya al-munfasila) that is composed of more than two parts/units is only seemingly so, and that in reality it cannot be composed of more than two units. Syllogism (qiyâs), according to Karsî, is the ultimate purpose (al-maqsad al-aqsâ) and the most valuable subject-matter of the science of Logic. For him, the entire range of topics that are handled before this one are only prolegomena to it. This approach of Karsî clearly reveals how much the ‘demonstration (burhân)-centered’ approach of the founding figures of the Muslim tradition of logic like al-Fârâbî and Ibn Sînâ has changed. al-Abharî, in his Îsâghûjî makes no mention of ‘conversion by contradiction’ (‘aks al-naqîd). Therefore, Karsî, too, in his commentary, does not touch upon the issue. However, in his Îsâghûjî al-jadîd Karsî does handle the conversion by contradiction and its rules. Following the method of Îsâghûjî, in his commentary Karsî shortly touches on the four figures (shakl) of conjuctive syllogism (qiyâs iqtirânî) and their conditions, after which he passes to the first figure (shakl), which is considered ‘the balance of the sciences’ (mi‘yâr al-‘ulûm), explaining the four moods (darb) of it. In his Îsâghûjî al-jadîd, however, Karsî handles all the four figures (shakl) with all their related moods (darb), where he speaks of fife moods (darb) of the fourth figure (shakl). The topic of ‘modal propositions’ (al-muwajjahât) and of ‘modal syllogism’ (al-mukhtalitât), both of which do not take place in the Îsâghûjî, are not mentioned by Karsî as well, either in his commentary on Îsâghûjî or in his Îsâghûjî al-jadîd. Karsî proposes that the certainties (yaqîniyyât), of which demonstration (burhân) is made, have seven, not six, divisions. After mentioning (1) axioms/first principles (awwaliyyât), (2) observata/sensuals (mushâhadât), (3) experta/empiricals (mujarrabât), (4) acumenalia (hadthiyyât), (5) testata (mutawâtirât), and (6) instictives (fitriyyât), that is, all the ‘propositions accompanied by their demonstrations,’ Karsî states that these six divisions, which do not need research and reflection (nazar), are called badîhiyyât (self-evidents), and constitute the foundations (usûl) of certainties (yaqîniyyât). As the seventh division he mentions (7) the nazariyyât (theoreticals), which are known via the badîhiyyât, end up in them, and therefore convey certainty (yaqîn). For Karsî, the nazariyyât/theoreticals, which constitute the seventh division of yaqîniyyât/certainties, are too numerous, and constitute the branches (far‘) of yaqîniyyât. Every time the concept of ‘Mughâlata’ (sophistry) comes forth in the traditional sections on the five arts usually appended to logic works, Karsî often gives examples from what he sees as extreme sûfî sayings, lamenting that these expressions are so widespread and held in esteem. He sometimes criticizes these expressions. However, it is observed that he does not reject tasawwuf in toto, but excludes from his criticism the mystical views and approaches of the truth-abiding (ahl al-haqq), shârî‘â-observant (mutasharri‘) leading sufis who have reached to the highest level of karâmah. (shrink)

Ahlak ve ilişkili konular, içinde bulunduğumuz dönemde psikolojinin çeşitli alt disiplinlerinin ortak ilgisi olarak görünüyor. Ahlaka artan bilimsel ilginin olası pek çok sebebi olabilir ancak günümüz toplumsal yaşamının pratik açıdan ahlakı anlamak, tanımlamak, tesis etmek ihtiyacı da meseleye ayrı bir boyut kazandırıyor. “Daha ahlaklı bir toplum mümkün mü ya da ahlaklı bireyleri en etkin nasıl yetiştiririz?” sorularını yanıtlamanın önündeki en önemli engel, ahlakın herkesçe mutabık kalınan evrensel bir çerçeveden yoksun olmasıdır. İşte bilimsel ilgi de bu noktada işlevsellik kazanıyor. Ayrıca zamanımıza (...) has bir sorun olmasa da göz hizamızda olan “insanın insana ettiğinin” tahammülü zor sonuçları, ahlaka daha güçlü bir gereksinim yaratıyor. Hem artan bilimsel ilgi hem de reel dünyanın ihtiyacı ile ahlak alanı artık belirli disiplinlerin kalıbına sığmamakta, ahlak psikolojisi, kökleri pek çok disipline uzanan bir ağaç misali toprağın üzerinden başını uzatmaktadır. Elbette ahlak psikolojisi tabiri de ahlak psikolojisi alanında bir eser ortaya koyma çabası da bu kitap ile ortaya çıkmadı. Türkiye’de psikoloji alanının öncülerinden olan ve ilk ahlak psikolojisi çalışmalarına imza atan merhum Prof. Dr. Erol Güngör’ün görev yaptığı Selçuk Üniversitesinde yıllar sonra yeniden psikoloji çalışmaları yürütülmesi, üstelik onun öncelikli çalışma alanı olan ahlak konusunun yeniden burada çalışılması gurur verici bir husus. Umuyoruz ki Necip Fazıl’ın dediği gibi “bu öksüz yapının ustada kalmamasına” mütevazı bir ölçüde de olsa bu eserle bir katkı yapmış olalım. Zira bir disiplin olarak ahlak psikolojisinin bu kurumsallaşma deneyiminde öncelikli ihtiyaçlarından biri de sistematik olarak psikoloji ve ahlak bağlantısını ele alarak konu ve kavramlarını tasnif edecek bir kitaptır. (shrink)

“Bilimsel Devrimlerin Yapısı” adlı kitabıyla Thomas Kuhn'un bilim felsefesi çalışmalarında yeni bir çığır açtığı bilinmektedir (Öztürk, 2012: 171). Bu çalışma, Kuhn’un “Bilimsel Devrimlerin Yapısı (The Structure of Scientific Revolutions)” adlı eseri başta olmak üzere, bu eser üzerine yapılan çeşitli çalışmalar referans alınarak sunulmaktadır. Tüm bu çalışmalarda bilimin ilerleme tarzının ele alındığı, fakat bilimin ilerleme tarzı hakkında farklı sıralamaların yer aldığı görülmektedir. Bu çalışmanın amacı, bilimin ilerleme tarzı hakkında daha önce ele alınanlardan farklı bir sıralama sunmaktır. Ulaşılan bu farklı sıralama (...) ile Kuhn’un anlaşılır kılınması mümkün olabilecektir. Çalışmanın amacı doğrultusunda, bilimin ilerleme tarzı hakkında farklı bir sıralama sunarak beş aşamalı bir sıralama ortaya konulacak olup, literatüre de bir katkı sağlanmaktadır. Sıralamaya ilişkin aşamalar, olağan bilim öncesi dönem (paradigma öncesi), olağan bilim dönemi (paradigma ve bilmece), bunalım dönemi (bilimsel kuramların ortaya çıkması), bilimsel devrim dönemi (olağanüstü araştırma ve olağanüstü bilim) ve bilimsel devrim sonrası dönem (yeni paradigma ve yeni olağan bilim) olarak ayrı ayrı ve detaylı bir şekilde incelenmektedir. (shrink)

“Bilimsel Devrimlerin Yapısı” adlı kitabıyla Thomas Kuhn'un bilim felsefesi çalışmalarında yeni bir çığır açtığı bilinmektedir (Öztürk, 2012: 171). Bu çalışma, Kuhn’un “Bilimsel Devrimlerin Yapısı (The Structure of Scientific Revolutions)” adlı eseri başta olmak üzere, bu eser üzerine yapılan çeşitli çalışmalar referans alınarak sunulmaktadır. Tüm bu çalışmalarda bilimin ilerleme tarzının ele alındığı, fakat bilimin ilerleme tarzı hakkında farklı sıralamaların yer aldığı görülmektedir. Bu çalışmanın amacı, bilimin ilerleme tarzı hakkında daha önce ele alınanlardan farklı bir sıralama sunmaktır. Ulaşılan bu farklı sıralama (...) ile Kuhn’un anlaşılır kılınması mümkün olabilecektir. Çalışmanın amacı doğrultusunda, bilimin ilerleme tarzı hakkında farklı bir sıralama sunarak beş aşamalı bir sıralama ortaya konulacak olup, literatüre de bir katkı sağlanmaktadır. Sıralamaya ilişkin aşamalar, olağan bilim öncesi dönem (paradigma öncesi), olağan bilim dönemi (paradigma ve bilmece), bunalım dönemi (bilimsel kuramların ortaya çıkması), bilimsel devrim dönemi (olağanüstü araştırma ve olağanüstü bilim) ve bilimsel devrim sonrası dönem (yeni paradigma ve yeni olağan bilim) olarak ayrı ayrı ve detaylı bir şekilde incelenmektedir. (shrink)

İÖ 99 ve 55 yılları arasında yaşamış olan Romalı şair Titus Lucretius Carus’un hayatı boyunca vermiş olduğu tek eser De Rerum Natura, Epikuros felsefesini son derece kapsamlı bir şekilde konu edinmesi ve öğretilerin her kesimden okuyucunun anlayabileceği türden basit bir dille aktarılması bakımından adeta Epikurosçuluğun kutsal kitabı niteliğindedir. Epikuros’un doğa felsefesini öğrenebildiğimiz Herodotos’a Mektup adlı çalışması, biyografi yazarı Diogenes Laertios’un aktarımı sayesinde günümüze ulaşmıştır, ancak mektup bir özet niteliğindedir.