Excerpt: 1. Introduction This chapter provides insight into the diverse ethical debates on genetics and epigenetics. Much controversy surrounds debates about intervening into the germline genome of human embryos, with catchwords such as genome editing, designer baby, and CRISPR/Cas. The idea that it is possible to design a child according to one’s personal preferences is, however, a quite distorted view of what is actually possible with new gene technologies and gene therapies. These are much more limited than the editing and (...) design metaphors suggest. Such metaphors are therefore highly problematic phrases in the context of new gene technologies, for two reasons. On one hand, to design a child of choice by modifying the genome would require modifying any gene of choice, which is more than can be done with current gene technologies, such as CRISPR/Cas. On the other hand, a modification of genes would need to be enough to create any characteristic of choice in the future child. The latter presupposes the assumption of genetic determinism. Moreover, the CRISPR/Cas technology can not only be used in a potentially therapeutic manner at the germline level. In addition, there is the (more likely) scenario of a future clinical therapeutic use of these new gene technologies for modifying the DNA sequence of other cells of the body (somatic genome editing). There is also the option of modifying the epigenome, that is, the spatial configuration of DNA (epigenome editing) (see table 1). Like genetics and genome editing, epigenetics has been at the center of recent popular scientific and ethical discourse as well as scientific debates. The concept of epigenetics has given rise to very different notions of inheritability and responsibility for health, which, however, are oftentimes based on scientifically controversial basic assumptions. That there continues to be covert genetic determinism in the form of epigenetic determinism (see table 2) in debates about epigenetics has been pointed out in ethical analyses of epigenetics. Neither genetic determinism nor epigenetic determinism has been confirmed scientifically. It is therefore important to recognize the concepts that are discussed (and sometimes harshly criticized) in debates about genome editing and epigenetics—for example, concepts about the causal role of DNA for our own life course. This importance is based on the fact that if we understand such controversial concepts, we will be able to remain critical when evaluating scientific knowledge and ethical arguments about genome editing and epigenetics. This chapter, therefore, explains some of these concepts. For an ethical analysis of epigenetics as well as of genome editing, it is necessary to understand and critically reflect upon the underlying concepts of genetic determinism and other, related -isms. The following section offers a detailed introduction to these -isms (section 2; see also table 2). Section 3 provides an ethical analysis of genome editing and epigenetics based on the explanations in section 2. Section 3 focuses on inheritability and responsibility, justice, safety, the problem of consent, and the effects of genome editing and epigenetics on embryos and future generations. This section does not discuss in detail further points that can be found in ethical debates about epigenetics as well as in ethical debates about genome editing. These points include (among others): • fear that the findings of epigenetics and that the methods of genome editing are misused—this also with respect to eugenics and enhancement; • naturalness—an issue we mention in passing a few times in the following analysis; • a possible connection between the genome/epigenome and the concept of human dignity, and the derived danger of instrumentalization and infringement of autonomy when intervening in the genome or epigenome. Since current discourse about ethical issues associated with genome editing focuses mainly on germline interventions, which are, for instance, interventions into a human embryo’s genome, we mainly focus on germline interventions when comparing the debates on genome editing and on epigenetics in section 3. (shrink)

Abstract: This working paper focuses on the question whether there is a therapeutic imperative that, in specific situations, would oblige us to perform genome editing at the germline level in the context of assisted reproduction. The answer to this central question is discussed primarily with reference to specific scenarios where preimplantation genetic diagnosis (PGD) does not represent an acceptable alternative to germline genome editing based on either medical, or ethical, or – from the perspective of the potential parents – moral (...) or religious grounds. This article deals with four different types of case constellations that result from these possible reasons against PGD as well as from the necessity or dispensability of a subsequent “control PGD.” These cases are discussed based on hypotheses concerning contextual factors and theoretical assumptions. In conclusion, we point out that if our assumptions are correct, there is probably no therapeutic imperative for genome editing at the germline level. We draw this rationale from the fact that germline interventions are likely not person-affecting. However, we caution the reader that our result is preliminary and needs to be more carefully examined in future work in light of the bioethical debate and potential objections. -/- // Abstract: Im Zentrum dieses Working Papers steht die Frage, ob es einen therapeutischen Imperativ geben kann, der uns, in bestimmten Situationen, verpflichten würde, eine Genomeditierung (genome editing) auf Keimbahnebene im Rahmen der assistierten Befruchtung vorzunehmen. Die Antwort auf diese zentrale Frage wird insbesondere mit Bezug auf Fälle diskutiert, in denen das Verfahren der Präimplantationsdiagnostik (PID) keine aus entweder medizinischen oder ethischen oder – aus Sicht der potentiellen Eltern – moralischen bzw. religiösen Gründen akzeptable Alternative zu einem Keimbahneingriff darstellt. Die möglichen Gründe gegen die PID sowie die Erforderlichkeit oder Verzichtbarkeit einer nachfolgenden «Kontroll-PID» ergeben vier verschiedene Fallkonstellationen, denen sich der Beitrag zuwendet. Auf Grundlage von Hypothesen zu kontextuellen Faktoren und theoretischen Annahmen diskutieren wir diese Fälle. Im Ergebnis verweisen wir darauf, dass es, wenn unsere Annahmen zutreffen, vermutlich keinen therapeutischen Imperativ zum genome editing auf Keimbahnebene gibt. Dies begründet sich daraus, dass der Keimbahneingriff vermutlich nicht als personenbezogen (person-affecting) zu bezeichnen ist. Wir weisen jedoch darauf hin, dass unser Ergebnis vorläufig ist und unter Berücksichtigung der bioethischen Debatte und möglicher Einwände genauer geprüft werden muss. -/- // Résumé: Ce Working Paper se concentre sur la question de l’existence d’un impératif thérapeutique qui, dans des situations spécifiques, nous obligerait à réaliser une édition du génome au niveau de la lignée germinale dans le cadre de la procréation assistée. Afin de répondre à cette question centrale nous développons quatre scénarios spécifiques dans lesquels le diagnostic préimplantatoire (DPI) ne représente pas une alternative acceptable à l’édition du génome germinal pour des raisons médicales, éthiques ou – du point de vue des futurs parents – morales ou religieuses. Cet article traite de quatre constellations différentes de cas résultant des raisons mises en avant pour s'opposer au DPI ainsi que de la nécessité ou de l’inutilité d’un ultérieur « DPI de contrôle » Ces cas sont discutés sur la base d’hypothèses portant sur les facteurs contextuels et sur les présupposés théoriques. En conclusion, nous soulignons que si nos hypothèses sont correctes, il n’y a probablement aucun impératif thérapeutique justifiant l’édition du génome au niveau de la lignée germinale. Nous arrivons à cette conclusion parce qu’une intervention au niveau de la lignée germinale n’est probablement pas susceptible d’affecter la personne. Cependant, nous mettons en garde le lecteur sur le fait que notre conclusion est préliminaire et qu’elle doit être examinée avec soin dans des futurs travaux instruits par le débat bioéthique et par les éventuelles objections. (shrink)

This chapter examines whether high prices for gene therapies are justified and whether the problems associated with high prices can be solved by the "pay for performance" (P4P) reimbursement model. To this end, we first describe how prices for new drugs, including gene therapies, are set in Germany (section 2.). P4P is then presented as an example of a reimbursement model (section 3.). The subsequent ethical analysis (section 4.) first examines whether P4P models can sustainably guarantee the right to health (...) and healthcare for all people (section 4.1; cf. on the "sustainable right to health" already Alex, 2021). It is then shown that cost-benefit analyses for setting prices for new gene therapies must be viewed critically from an ethical perspective and pose a problem for equity of access and thus also for the sustainable guarantee of a right to health (section 4.2). The final question is whether P4P is compatible with the idea of human dignity (Article 1 I 1 of the German Basic Law) (section 4.3; cf. already König et al., 2020). -/- Alex, K. (2021): Ethical conceptualization of a sustainable right to health(care). In: Schildmann, J. et al. (eds.): Defining the value of medical interventions. Normative and empirical challenges. Kohlhammer, Stuttgart: 29-48. PMID: 36256802 König, J. et al. (2020): Am individuellen Therapieergebnis orientierte Erstattungsverfahren in der Onkologie: ethische Implikationen am Beispiel der CAR-T-Zelltherapie. In: Ethik Med 32: 85–92. doi: 10.1007/s00481-020-00565-3. (shrink)

The themes addressed by this paper intersect the industrial heritage and its main components, from industrial archeology to the technical landscapes of production. From this point of view, the historic center of São Luís, Brazil as case study has an intrinsic relationship with the Bacanga River. It is the main landscape that is to the surroundings of the historical center tilted by the Unesco. The historic center of São Luís with the sea and the river dialogue between colonial urban occupation (...) and water as a landscape that embraces this urbanization. (shrink)

Analisa a forma com a qual o selo postal brasileiro contribuiu para a construção de representações da religião católica em relação a outras práticas religiosas. Foi considerado, para isso, a concepção deste artefato enquanto media, texto semiótico e sua estreita relação com o discurso religioso. O corpus é composto por selos postais comemorativos brasileiros emitidos durante o século XX. A sua identificação e análise foi feita a partir do catálogo RHM. Entre o ano de 1900 e 2000, os Correios emitiram (...) 2354 selos postais do tipo comemorativo. A partir da observação e identificação de recorrências religiosas foram compilados 222 selos postais comemorativos. O estudo correlacionou a recorrente temática religiosa com o contexto histórico brasileiro, considerando o declínio do catolicismo como maioria religiosa no país e às representações das práticas religiosas nas mídias. A conclusão indica a influência da Conferência Nacional dos Bispos do Brasil, junto ao Ministério das Comunicações e dos Correios do Brasil, consagrando e enaltecendo a visibilidade de personalidades, eventos e a práxis católica, como um discurso único e superior às demais práticas religiosas. (shrink)

Driven by technological innovations, newborn screening (NBS) panels have been expanded and the development of genomic NBS pilot programs is rapidly progressing. Decisions on disease selection for NBS are still based on the Wilson and Jungner (WJ) criteria published in 1968. Despite this uniform reference, interpretation of the WJ criteria and actual disease selection for NBS programs are highly variable. A systematic literature search [PubMED search “Wilson” AND “Jungner”; last search 16.07.22] was performed to evaluate the applicability of the WJ (...) criteria for current and future NBS programs and the need for adaptation. By at least two reviewers, 105 publications (systematic literature search, N = 77; manual search, N = 28) were screened for relevant content and, finally, 38 publications were evaluated. Limited by the study design of qualitative text analysis, no statistical evaluation was performed, but a structured collection of reported aspects of criticism and proposed improvements was instead collated. This revealed a set of general limitations of the WJ criteria, such as imprecise terminology, lack of measurability and objectivity, missing pediatric focus, and absent guidance on program management. Furthermore, it unraveled specific aspects of criticism on clinical, diagnostic, therapeutic, and economical aspects. A major obstacle was found to be the incompletely understood natural history and phenotypic diversity of rare diseases prior to NBS implementation, resulting in uncertainty about case definition, risk stratification, and indications for treatment. This gap could be closed through the systematic collection and evaluation of real-world evidence on the quality, safety, and (cost-)effectiveness of NBS, as well as the long-term benefits experienced by screened individuals. An integrated NBS public health program that is designed to continuously learn would fulfil these requirements, and a multi-dimensional framework for future NBS programs integrating medical, ethical, legal, and societal perspectives is overdue. (shrink)

Financial literacy is becoming a pivotal skill in navigating the marketplaces within the predominant rising digital branches of trading domains; however, there remains a concerning gap in the purchasing behavior of adolescents, who are its primary users. With this in mind, the main objective of our research is to determine whether there is a relationship between a student's level of financial literacy and their online purchase decision-making. The researchers employed an explanatory mixed approach and purposive sampling to identify respondents from (...) Immaculate Conception College of Balayan, Inc. A 5-point Likert scale survey was utilized to collect data from 66 respondents, followed by semi-structured interviews with 10 selected participants. The results showed a moderately positive correlation between a student's financial literacy and online purchase decisions, as determined by the Pearson correlation coefficient. Thus, the thematic analysis revealed that respondents generally have good financial literacy, emphasizing factors like pricing, online reviews, and product ratings when making digital marketplace decisions. However, there are notable gaps in their understanding of basic financial concepts and their ability to apply them in real-life situations. To effectively enhance students’ financial literacy and online purchasing decisions, a holistic approach is necessary, including targeted interventions, practical applications, and continuous adaptation to evolving consumer behaviors. Educational institutions, policymakers, and stakeholders should work together to create comprehensive programs that provide students with the knowledge, skills, and attitudes needed to negotiate real-world financial situations and make sound judgments in the digital commerce ecosystem. By emphasizing practical learning, key financial concepts, and trustbuilding approaches, educators may empower students to become responsible consumers capable of managing their resources successfully and ethically. (shrink)

Socioeconomic status refers to the family's social and economic standing in society. It is measured by combining an individual or group's economic and social position, which is often based on income, education, and occupation. It significantly affects academic performance and even one's health status. The pandemic changed the educational system, causing a huge transition from traditional learning methods to online learning. This shift resulted in confusion, burden, and difficulty among students from different walks of life. This study was conducted to (...) determine the academic stress on online learning among nursing students in relation to their economic status and their ability to access technology. The study utilized a quantitative-correlational method aided by a standard questionnaire. Two hundred thirty-six University of Bohol nursing students enrolled in the second semester of SY 2021–2022 were included in the study by random selection. Data revealed a significant correlation between economic status and the level of stress related to academic expectations and a significant correlation between economic status and access to technology after being subjected to the Spearman rho test of correlation. However, no significant correlation was found between access to technology and the respondents' level of academic stress. (shrink)

Layunin ng pag-aaral na mailahad at matukoy ang kahalagahan ng sikolohiya, implikasyon, at mga danas at lakbayin ng “Sunod” sa pangkat ng Biga at mga karatig tribo nito sa Tabuk City, Kalinga. Ang nasabing pananaliksik ay sumailalim sa Kuwalitatibo at Deskriptibong pag-aaral na nilapatan ng Sikolohiyang pagdulog, Sosyolohiya, at Etnograpiya, tinalakay ang mga kulturang kinagisnan ng isang pangkat. Mga piling “Pangat” o pinuno at matatanda sa pangkat Biga ang mga kalahok sa pananaliksik na nagbigay ng kani-kanilang mga karunungan, karanasan at (...) lakbayin sa pagdalumat ng “Sunod” sa buhay. Ang resulta ng pag-aaral sa mga Ibiga at mga karatig tribo ay may maayos na ugnayan at mapayapang pamumuhay. Malakas ang tungkulin ng pamilya sa pagbibigay ng disiplina at pagtutulungan sa bawat miyebro. Lumitaw rin na hindi kailangang magkadugo ang maituturing na “sunod” kundi lahat ng katribo at mga karatig tribo. Dahil dito ay naiiwasan ang mga di-kanais- nais na kaganapan o mga kaguluhan sa pagitan ng bawat isa. Matatag na kanilang sinusunod ang kahalagahan ng relasyong “sunod” sa bawat araw ng kanilang pakikibaka sa buhay. Napatunayan din na malakas ang kapangyarihan ng mg “Pangat” o “Tribal elders” at ibang matatanda sa pagpapanatili ng kaayusan. (shrink)

El presente estudio analiza el avance del populismo penal en Ecuador, tomando en cuenta los últimos índices de violencia, las reformas constitucionales más recientes y los lineamientos para un correcto desarrollo de la política criminal. Se busca contribuir a un debate informado en la academia sobre este tema crucial para la seguridad pública y la justicia en el país, en este momento de coyuntura social en el que el populismo penal ha tomado auge en Ecuador. La presente investigación tiene como (...) objetivo desarrollar un método neutrosófico para la evaluación del avance del populismo penal en Ecuador. Se caracteriza por reformas legislativas que endurecen las penas, amplían el catálogo de delitos y restringen los beneficios penitenciarios. Si bien estas medidas pueden generar una sensación de falsa seguridad en la población, no abordan las causas estructurales de la criminalidad y, en muchos casos, tienen consecuencias negativas en los derechos humanos y la reincidencia delictiva. (shrink)

Karl Jaspers’ Post-Neo-Kantian project of metaphysics. -/- In this paper I propose an interpretation of Karl Jaspers’ project of metaphysics as a form of Post-Neo-Kantianism. Jaspers makes Kantian philosophy one of the most important starting points of his own philosophical thinking. But, like Nicolai Hartmann and Martin Heidegger, he rejects the Neo-Kantian epistemological interpretation of Kant’s philosophy. Neo-Kantians claimed that Kant rejected metaphysics and wished to set up the theory of cognition as a new philosophia prima. In opposition to this, (...) Jaspers emphasizes the metaphysical sense of Kant’s philosophy. Moreover, in his project of the philosophy of the Umgreifenden he gives a positive meaning to transcendental physiology, the part of metaphysics which, according to the common reading of Kant, was definitely rejected by him. (shrink)

Tato studie se zabývá dvěma spřízněnými jevy odehrávajícími se ve vědeckém prostředí. Jedná se o fenomén frustrace ve vědecké praxi a s ním spojenou touhu po rozpoznání vlastního výzkumu vědeckou komunitou a následně o otázku uznání od akademického společenství. Zmíněné fenomény jsou přitom úzce propojeny s ústředním tématem filosofie a sociologie vědy: kdo rozhoduje, co bude předmětem vědeckého bádání? Předkládaná studie nejprve představuje Mertonův mýtus o okamžitém rozpoznání vědeckého objevu a následně prostřednictvím exkurzu do oblasti ekonomie a na příkladech z (...) vědecké praxe poukazuje na jeho neplatnost. V závěru textu jsou společně s jejich dekonstrukcí navrhnuta možná řešení popsaných problémů. Text je také kritickým návratem ke dvěma studiím Josepha Agassiho, žáka Karla R. Poppera a tvrdošíjného zastánce kritického racionalismu, neboť právě Agassi ve svých dílech rozebírá dopady vědeckého vyloučení a neochoty naslouchat. (shrink)

Arthura Kaufmanna filozofia prawa wyrasta przede wszystkim z neokantyzmu aksjologicznego reprezentowanego przez „późnego” Gustava Radbrucha, którego uważał on za najważniejszego ze swych nauczycieli, oraz z hermeneutyki filozoficznej Hansa-Georga Gadamera. W późniejszym okresie znaczący wpływ na Kaufmanna wywarł Charles S. Peirce, którego pracami posiłkował się opracowując problematykę analogii (wiążąc ją z opracowanym przez Pierca zagadnieniem abdukcji) oraz ontologii relacji. Niektóre wątki poglądów Kaufmanna nawiązują do egzystencjalizmu Karla Jaspersa oraz antropologii Karla Löwitha. Obecne są także inspiracje tomistyczne i arystotelesowskie. Jest (...) to filozofia prawa o charakterze maksymalistycznym. Kaufmann wpisuje się w sięgającą starożytności tradycję uprawiania filozofii, w której stawia się pytania o całość; filozofia pyta o to, co to jest "byt w ogóle", byt "w całości"; filozofia prawa stawia pytania o to, co to jest prawo "w całości", prawo "w ogóle" . Podejmuje wprost fundamentalne zagadnienia należące do zasadniczych dziedzin filozoficznych – epistemologiczne, ontologiczne, etyczne, nie stroniąc także od zagadnień z zakresu logiki. Uprawiana przez niego filozofia ma charakter systemowy, co sprawia, że jej zrozumienie zakłada ujęcie całości propozycji. Sam Kaufmann uważa, że systemy filozofii prawa należą już do historii, jednak ta uwaga jest o tyle jedynie trafna w odniesieniu do niego samego, że jego filozofia prawa – w zgodzie z jego deklaracjami – nie zmierza do „gotowych rozwiązań” konkretnych kwestii prawnych, ale zmierza do ukształtowania pewnego sposobu refleksji nad prawem. Jego koncepcja jest ważnym głosem w sporze klasycznego pozytywizmu z koncepcjami niepozytywistycznymi. Za prawo w pełnym tego słowa znaczeniu uznaje konkretne rozstrzygnięcie, co niewątpliwie łączy jego podejście z amerykańskim realizmem prawnym. Rekonstruowana przez Kaufmanna struktura procesu „urzeczywistniania” prawa, dokonywana w kontekście i na użytek kultury prawnej typu kodeksowego, kontynentalnego, uwyraźnia obecność elementów typowych dla kultury prawa precedensowego –wnioskowanie od przypadku do przypadku. Jednocześnie za istotny problem każdego porządku normatywnego uznaje uogólnienie. Jest to znamienny teoretyczny wyraz narastającej świadomości współwystępowania obok siebie zasadniczych elementów każdego z tych typów kultur prawnych. Kaufmann trafnie dostrzega, że w konkretnym rozstrzygnięciu są obecne elementy normatywne wykraczające poza to, co jest zawarte w aktach normatywnych. Podobnie jak Ronald Dworkin, Kaufmann wskazuje, że dokonujący rozstrzygnięcia, czy tego chce, czy nie, „stosuje” szereg elementów normatywnych spoza aktów normatywnych. Analizy prowadzą do wniosku, że propozycja Kaufmanna zawodzi, gdy przechodzi on do ontologicznych uogólnień, przede wszystkim przez brak uwzględnienia w swych podstawach takich punktów odniesienia, które są zewnętrzne wobec badanego procesu „urzeczywistniania” prawa. To, czym jest osoba, determinowane jest systemem prawnym i kulturą, w której prawo funkcjonuje. Przy takim ujęciu Kaufmann nie osiąga jednego z ważnych celów, do którego zmierzał, nie wskazuje kryteriów pozwalających stwierdzić, czy stopniowa – dokonywana zgodnie z odkrytymi przez hermeneutykę filozoficzną wymaganiami poprawnego rozumienia – zmiana normatywnego sensu systemu prawnego zmierza ku „ustawowemu bezprawiu”, czy też nie. (shrink)

Platon w dialogu "Państwo" sam określił mianem widziadła model sprawiedliwości oparty na konstrukcji "państwa idealnego", w oczywisty sposób dystansując się do tego modelu. Jedynie widziadłem sprawiedliwości jest zatem to, że każdy ma się zajmować czymś jednym, że "człowiek, który jest szewcem z natury, najlepiej zrobi, jeżeli zostanie przy swoim kopycie i nic innego nie będzie próbował"; jedynie widziadłem jest także to, że jednostka jest dla państwa a nie państwo dla jednostki. Argumentuje się, że - zdaniem Platona - jeden i ten (...) sam człowiek sprawiedliwy, zatem człowiek doskonały, zajmuje się w swoim życiu nie tylko polityką (rządzeniem państwem, filozofią), ale i ćwiczeniem ciała, aby być zdolnym do walki, i zdobywaniem majątku. Tekst należy do tej współczesnej tradycji refleksji nad Platonem, w której obecne jest przekonanie, że wykładu o Platona koncepcji sprawiedliwości nie powinno opierać się na lekturze Karla Poppera "Społeczeństwa otwartego". (shrink)

Wydane w latach 1782-1786 Niemieckie baśnie ludowe Johanna Karla Augusta Musausa, znanego oświeceniowej publiczności autora poczytnych Podróży fizjognomicznych, przyjęto początkowo entuzjastycznie, uznając je za wyjątkowo udaną formę literaryzacji elementów baśniowej tradycji ustnej i pisanej oraz podkreślając walory "dowcipnej" narracji. W wieku XVIII pojęcie "baśni" (Miirchen) miało szerokie znaczenie. Słowniki i leksykony wskazują na to, iż pojęcia: "bajka" (Fabel), "baśń" (Mcirchen), "podanie" (Sage) i "legenda"(Legende) mogły być używane zamiennie. Musaus definiuje we wstępie do swego zbioru zatytułowanym Słowo wstępne do pana (...) Dawida Runkela, będącym humorystyczną autoprezentacją pisarza i jego baśni, pojęcie "baśni" jako "poetę cudowną" (wunderbare Dichtung), przemawiającą w sposób szczególny do wyobraźni czytelnika. Taka definicja baśni pozwoliła zebrać Musausowi w swym zbiorze teksty, które według dzisiejszych kryteriów określono by w większości jako podania. Ukazanie się w roku 1812 pierwszego tomu Baśni dziecięcych i domowych braci Jakuba i Wilhelma Grimmów było wydarzeniem epokowym w historii baśni. Baśnie braci Grimmów na długo stały się normą o uniwersalnym znaczeniu, według której oceniano baśniowość tego typu utworów. Podług romantycznej miary Grimmów oceniano również oświeceniowe baśnie Musausa, a ocena ta najczęściej nie wypadała pozytywnie. Artykuł przedstawia recepcję Niemieckich baśni ludowych Musausa u braci Grimmów, Ludwika Tiecka, Achima von Arnima i u nawiązującego bezpośrednio do romantycznych koncepcji Grimmów Ludwika Bechsteina, uwypuklając na ich przykładzie różnicę w ujęciu fenomenu baśniowości w oświeceniu i romantyzmie. (shrink)

Niniejszy artykuł poświęcony jest porównaniu teorii Karla Bühlera i Johna Searle’a w aspekcie pragmalingwistycznym, a konkretnie – w aspekcie działania językowego. Bühler traktuje język jako „organon” (narzędzie), który wykorzystywany jest do uzyskania określonych celów w procesie komunikacji. Jego nauka jest często uważana za fundament zapoczątkowanej przez Johna Austina i rozwiniętej przez Searle’a teorii aktów mowy, ponieważ zgodnie z koncepcją Searle’a formułowanie wypowiedzi językowej jest rodzajem intencjonalnego działania, a więc aktem podporządkowanym uzyskaniu określonego efektu w rzeczywistości pozajęzykowej. W pierwszej części (...) artykułu autor podejmuje próbę nakreślenia różnic i podobieństw pomiędzy stosowanymi przez Bühlera pojęciami Sprechakt i Sprechhandlung a kategorią speech act, zajmującą główne miejsce w modelu Searle’owskim. Drugim polem porównawczym są funkcje języka. Model znaku językowego, zaproponowany przez Bühlera, determinuje istnienie triady: Darstellungsfunktion, Appellfunktion i Ausdrucksfunktion. Funkcje komunikacyjne u Searle’a to funkcje illokucyjne, reprezentowane przez pięć różnych typów aktów mowy, wydzielonych przede wszystkim na podstawie tzw. illocutionary point. Konfrontując obydwa modele, autor wskazuje na heterogenność klasyfikacji funkcji Bühlerowskich i jednorodność taksonomii aktów illokucyjnych Searle’a. (shrink)