We lay out the fatalist’s argument, making sure to clarify which dialectical moves are available to the libertarian. We then offer a more robust presentation of Ockhamism, responding to obvious objections and teasing out the implications of the view. At this point, we discuss presentism and eternalism in more detail. We then present our argument for the claim that the libertarian cannot take Ockham’s way out of the fatalism argument unless she rejects presentism. Finally, we consider and dispense with objections (...) to our argument. In the end, it ought to be clear that the libertarian must make a choice between Ockham’s way out and presentism. (shrink)

We call for a new philosophical conception of models in physics. Some standard conceptions take models to be useful approximations to theorems, that are the chief means to test theories. Hence the heuristics of model building is dictated by the requirements and practice of theory-testing. In this paper we argue that a theory-driven view of models can not account for common procedures used by scientists to model phenomena. We illustrate this thesis with a case study: the construction of one of (...) the first comprehensive model of superconductivity by London brothers in 1934. Instead of theory-driven view of models, we suggest a phenomenologically-driven one. (shrink)

Evidence based-policy (EBP) is a popular research paradigm in the applied social sciences and within government agencies. Informally, EBP represents an explicit commitment to applying scientific methods to public affairs, in contrast to ideologically-driven or merely intuitive “common-sense” approaches to public policy. More specifically, the EBP paradigm places great weight on the results of experimental research designs, especially randomised controlled trials (RCTs), and systematic literature reviews that place evidential weight on experimental results. One hope is that such research designs and (...) approaches to analysing the scientific literature are sufficiently robust that they can settle what really ‘works’ in public policy. Can EBP succeed in displacing reliance on domain-specific expertise? On our account, this is seldom, if ever, the case. The key reason for this is that underlying this approach is generally an appeal to argument by induction, which always requires further assumptions to underwrite its validity, and if not induction, some other argument form that also requires assumptions that are very often not validated for the case at hand. (shrink)

Thomas C. Leonard presents an intellectual history of the Progressive Era from the perspective of economists. It is hard to understate the influence this group had in developing Progressive ideas. Leonard brilliantly details how Progressive economists wielded enormous influence not only in spreading ideas about traditional economic concepts, but also ideas and theories that influenced political and civil liberties. For example, the Progressives gave us the social science professor, the scholar-activist, social worker, muckraking journalist, and expert government advisor. All of (...) these reform-vocations, according to Leonard, sought to replace the invisible hand of the market with the visible hand of the administrative state. In short, Leonard’s book is a must-read for everyone remotely interested in political economy. (shrink)

The psychology of consciousness as explained by Vygotsky is the ability of one to focus on the inner state of being. Vygotsky’s proposition of external tools redistributing mental and external processes into internalized acts lacks the concept of embodied mediational tools existing in the current world as computational artifacts extending or augmenting human capabilities. This paper proposes sociocultural embodied augmentation theory (SEAT) as a means to explain the impact of augmenting technologies on Vygotsky’s original notion of “psychological tool,” therefore initiating (...) an inevitable transformation of the sociocultural mind. Hence, a new social mind is posited as an evolving symbiosis between human life and artificial life that extends consciousness: a symbiont consciousness. (shrink)

ABSTRACT“Evidence-based” methods, which most prominently include randomized controlled trials, have gained increasing purchase as the “gold standard” for assessing the effect of public policies. But the enthusiasm for evidence-based research overlooks questions about the reliability and applicability of experimental findings to diverse real-world settings. Perhaps surprisingly, a qualitative study of British educators suggests that they are aware of these limitations and therefore take evidence-based findings with a much larger grain of salt than do policy makers. Their experience suggests that the (...) real world is more heterogeneous than the world imagined by evidence-based policy enthusiasts. (shrink)

Cartwright attempts to argue from an analysis of the composition of forces, and more generally the composition of laws, to the conclusion that laws must be regarded as false. A response to Cartwright is developed which contends that properly understood composition poses no threat to the truth of laws, even though agreeing with Cartwright that laws do not satisfy the "facticity" requirement. My analysis draws especially on the work of Creary, Bhaskar, Mill, and points towards a general (...) rejection of Cartwright's view that laws, especially fundamental laws, should be seen as false. (shrink)

This paper examines the relation between Cartwright's concept of 'capacities' and Mill's concept of 'tendencies' and argues that they are not equivalent. Cartwright's concept of 'capacities' and her motivation to adopt it as a central notion in her philosophy of science are described. It is argued that the Millian concept of 'tendencies' is distinct because Mill restricts its use to a set of special cases. These are the cases in which causes combine 'mechanically'. Hence for Mill 'tendencies' do (...) not merely describe the operation of causes, but also and perhaps even primarily how they combine. This does not hold of Cartwrightian capacities which are meant to have unlimited applicability. Mill also explicitly denies the realism of 'capacities' in a sense which overlaps with Cartwright's. Her attempt to derive empirist credentials for her notion of capacity from Mill is therefore unsuccessful. (shrink)

Discuto en este trabajo el adecuado tratamiento de un interesante problema semántico, largamente tratado por David Kaplan (1973). El problema fue propuesto originalmente por Richard Cartwright. Después de exponerlo, presento y comento cuatro soluciones. Las soluciones proceden del trabajo de Kaplan; me he tomado no obstante algunas licencias en su presentación. Paso después a proponer una nueva solución al problema de Cartwright, en consonancia con puntos de vista, hasta cierto punto contradictorios con los de Kaplan, que he venido (...) defendiendo en trabajos previos sobre la semántica de indéxicos y nombres propios. El objetivo principal que el trabajo persigue es ofrecer una confirmación indirecta para tales puntos de vista, en tanto que sobre la base teórica que nos proporcionan podemos ofrecer una solución a la paradoja de Cartwright más satisfactoria que las otras hasta ahora propuestas. (shrink)

In this paper I argue that Theodor W. Adorno 's philosophy of freedom needs an ontological picture of the world. Adorno does not make his view of natural order explicit, but I suggest it could be neither the chaotic nor the strictly determined ontological images common to idealism and positivism, and that it would have to make intelligible the possibility both of human freedom and of critical social science. I consider two possible candidates, Nancy Cartwright 's ‘patchwork of laws’, (...) and Roy Bhaskar 's critical realism. Arguing that Cartwright 's position conflicts with the spirit of Adorno 's philosophy, I suggest that Bhaskar 's realism is compatible with and to a significant extent implicit in Adorno 's position. Whilst Adorno is clearly not a critical realist, Bhaskar 's position does provide the best overall account of the ontological commitments of Adorno 's critical theory. It becomes possible in turn to locate Bhaskar 's arguments in a broader critical tradition and give fuller expression to the concerns that structure his work, in particular by locating the epistemic fallacy in the narrative account of the natural history of subjective reason and its tendency towards ‘identity thinking ’. The discussion goes on to consider the interdependence of reason, nature and freedom in the idea of emancipatory critique, confirming the deeper affinities between critical realism and critical theory. (shrink)

Este trabajo consiste en un análisis de la tesis expuesta en el artículo de 1980 “Do the laws of physics state the facts?” de Nancy Cartwright, según la cual las leyes fundamentales de la física no “describen los hechos” porque, respecto de ellas, verdad y explicatividad se excluyen mutuamente. El texto fue luego republicado como tercer ensayo de su libro How the Laws of Physics Lie (1981), del que Mauricio Suárez afirma que el “trade-off” entre verdad y explicación es (...) su “tesis central”. El problema abordado es propio de la filosofía de la ciencia: cómo deben interpretarse o entenderse las leyes teóricas. Específicamente, si deben considerarse descripciones de hechos (es decir, literalmente, en el sentido de que existe una realidad con independencia de las leyes mismas y que las características de la realidad pueden ser representadas mediante el lenguaje: que tienen valor de verdad) o cumplen otra función dentro del conocimiento científico. El artículo de Cartwright estudia el caso del papel que cumplen las leyes fundamentales de la física cuando forman parte de las explicaciones por cobertura legal del tipo denominado por John Stuart Mill “por composición de causas”. Analiza la explicación de la atracción gravitatoria que hay entre dos objetos en un sistema físico en el que están presentes, además de las fuerzas gravitatorias, fuerzas eléctricas. Afirma que en ella la ley de la teoría de Newton tomada individualmente no describe lo que ocurre, no es verdadera. Pero no porque sea falsa sino porque su función o “rol” no consiste en “describir hechos” sino en ser parte de explicaciones científicas. Pero este argumento de la filósofa de la escuela de Stanford presenta dificultades semánticas, como el uso con dos sentidos diferentes del término teórico “fuerza”. Asimismo, es problemático que asuma que los hechos físicos son observables. Y no es correcta la afirmación de que una ley científica “se hace verdadera”, ni que “explica” hechos singulares, ni que “describe” en una explicación. (shrink)

Enis Doko bu kitapta 1) ahlakın doğasından hareketle nesnel ahlaki olguların varlığına (ahlaki gerçekçilik), 2) ahlaki gerçekçilikten hareketle ahlaki olguların doğal olgular olamayacağına, 3) doğal olmayan ahlaki olguların varlığından hareketle de Tanrı'nın varlığına ulaşmaya çalışıyor. Göreceğimiz gibi bu üç adımın her biriyle ilgili ciddi sorunlar var.

The transferability problem—whether the results of an experiment will transfer to a treatment population—affects not only Randomized Controlled Trials but any type of study. The problem for any given type of study can also, potentially, be addressed to some degree through many different types of study. The transferability problem for a given RCT can be investigated further through another RCT, but the variables to use in the further experiment must be discovered. This suggests we could do better on the epistemological (...) problem of transferability by promoting, in the repeated process of formulating public health guidelines, feedback loops of information from the implementation setting back to researchers who are defining new studies. (shrink)

Nancy Cartwright’s arguments in favor of the phenomenological laws and against the fundamental ones are discussed. I support and strengthen her criticism of the standard covering-law account but I am skeptical in respect to her radical conclusion that the laws of physics lie. Arguments in favor of the opposite stance are based on V.S. Stepin’s analysis of mature theory structure. A mature theory-change model presented here demonstrates how the fundamental laws of physics can be confronted with experience. Its case (...) studies include the Lorentz-Einstein-Bohr transition and modern General Relativity and Quantum Field Theory unification. (shrink)

In my dissertation, I address a variety of issues in the metaphysics of space and related areas. I begin by discussing the popular thesis that regions of space are identical to sets of points in space. I present three arguments against this thesis and conclude that we should be skeptical of it. In its place, I propose an axiomatic theory of regions of space that is consistent with both reductive accounts of their nature and with accounts that treat them as (...) sui generis entities. -/- I next explore the consequences of the aforementioned considerations. In particular, I describe five different sorts of structure each of which is such that the claim that space could have that structure is consistent with the axiomatic theory previously proposed. I claim that this fact, together with the skepticism concerning reductive accounts argued for earlier, shows that we should take seriously the claim that space could have any of these structures. -/- Having argued that we should be skeptical of the thesis that regions of space are identical to sets of points in space and suggesting that space could have different sorts of structure, I discuss how best to analyze continuity. I present an analysis of continuity inspired by remarks of Richard Cartwright in his 1975 paper ‘Scattered Objects’. I argue that this Cartwrightian analysis should be rejected because it identifies regions of space with sets of points in space, and I present a modified version of the analysis that does not do so. I note, however, that there is an intuitive notion of continuity that is not captured by this modified Cartwrightian analysis. I present and defend an analysis of continuity that better captures this intuitive notion. -/- I then turn to the issue of how to analyze what it is for a region of space to be open and what it is for a region of space to be closed. Here I argue that Cartwright’s analyses of these notions are incorrect. I then present a series of alternative analyses, revising each in response to objections. This process culminates with my proposed analyses of what it is for a region of space to be open and what it is for a region of space to be closed. -/- Finally, I discuss the Maximally Continuous Account of Simples (MaxCon), originally formulated and defended by Ned Markosian in his 1998 paper ‘Simples’. I argue that Markosian’s version of MaxCon, which identifies regions of space with sets of points in space and relies on the Cartwrightian analysis of continuity, should be rejected. I then formulate a new version of MaxCon that builds on the views defended earlier in my dissertation and defend this new version of MaxCon from objections. (shrink)

The host of the growth of knowledge hallmarks, concocted by various philosophy of science models , is contemplated. It is enunciated that the most appropriate one is provided by methodology of scientific research programmes. Some salient drawbacks of the model, caused by the ambivalence of its basic notions, e.g. of the notions of ‘empirical content of a theory’, ‘progressive’ and ‘regressive’ ‘problemshifts’ can be mitigated by enriching the Lakatosian model with Nancy Cartwright’s results. To recapitulate: the genuine growth of (...) knowledge consists in the growth of causal explanations . -/- . (shrink)

Anne Finch Conway es una de las filósofas del siglo XVII que discutió con los filósofos destacados de su época. La única obra con la que contamos de esta autora es Principia Philosophiae Anticissimae et Recentissimae o The Principle of the Most Ancient and Modern Philosophy. En este artículo me propongo dar cuenta del rol que la naturaleza humana tiene en su metafísica, de modo de encontrar un lugar más específico para el dolor y el sufrimiento en un mundo (...) que parece ante todo gobernado por el amor recíproco y la simpatía. El concepto de hombre microcosmos y la relación de este con Cristo tiene una importancia poco destacada por la bibliografía sobre nuestra filósofa. Con esta meta, presentaré su metafísica prestando especial atención a la sustancia creada y su relación con la sustancia media, Cristo, y la sustancia primera, Dios. De este modo, además, daré cuenta de la responsabilidad que la naturaleza humana tiene con el mundo de la creación, por lo cual me permito mencionar también lo “ecológico” en el pensamiento de Conway, ya que el perfeccionamiento de la naturaleza humana es el perfeccionamiento de toda la naturaleza. (shrink)

INTERNATIONAL STUDIES IN THE PHILOSOPHY OF SCIENCE Vol. 5, number 1, Autumn 1991, pp. 79-87. R.M. Nugayev. -/- The fundamental laws of physics can tell the truth. -/- Abstract. Nancy Cartwright’s arguments in favour of phenomenological laws and against fundamental ones are discussed. Her criticisms of the standard cjvering-law account are extended using Vyacheslav Stepin’s analysis of the structure of fundamental theories. It is argued that Cartwright’s thesis 9that the laws of physics lie) is too radical to accept. (...) A model of theory change is proposed which demonstrates how the fundamental laws of physics can, in fact, be confronted with experience. -/- . (shrink)

Criteria of the growth of knowledge proposed in modern philosophy of science are considered. It is argued that the model of growth that fits the peculiarities of social sciences&humanities is provided by the methodology of scientific research programmes. Yet one has to correct some drawbacks. The author concludes that the real growth of knowledge consists in the growth of causal explanations and in the corresponding growth of empirical content of the theories from superseeding scientific research programmes. -/- Key words: R.Rorty, (...) M.Weber,N.Cartwright -/- . (shrink)

This dissertation shows how initial conditions play a special role in the explanation of contingent and irregular outcomes, including, in the form of geographic context, the special case of uneven development in the social sciences. The dissertation develops a general theory of this role, recognizes its empirical limitations in the social sciences, and considers how it might be applied to the question of uneven development. The primary purpose of the dissertation is to identify and correct theoretical problems in the study (...) of uneven development; it is not intended to be an empirical study. Chapter 1 introduces the basic problem, and discusses why it has become especially salient in debates concerning uneven development. Chapter 2 develops an argument for the importance of initial conditions in the philosophy of science, developed specifically in the context of the Bhaskar/Cartwright ‘open systems’ (and by extension, ‘exogenous factor’) emphasis on the ubiquity of contingency in the universe and rejection of explanation based on laws of nature (regularity accounts) of causation. Chapter 3 makes three claims concerning the concept of contingency, especially as related to the study of society: 1) that there are eight distinct uses of the word contingency, and its many meanings are detrimental to clarity of discussion and thought in history and the social sciences; 2) that it is possible to impose some order on these different uses through developing a classification of contingency into three types based on assumptions concerning possible worlds and determinism; 3) that one of the classes is a special use of the word without relevance to the social sciences, while the two remaining classes are nothing more than a variety of the ‘no hidden factors’ argument in the debate on indeterminism and determinism (and thus related to the concept of spacetime trajectories caused by initial conditions and the interference of these in the form of ‘exogenous factors’ with ‘open systems’). Chapter 4 The concept of explanation based on initial conditions together with laws of nature is widely associated with determinism. In the social sciences determinism has frequently been rejected due to the moral dilemmas it is perceived as presenting. Chapter 4 considers problems with this view. Chapter 5 considers attitudes among geographers, economists, and historians towards using geographic factors as initial conditions in explanation and how they might acceptably be used, in particular their role in ‘anchoring’ aspatial theories of social processes to real-world distributions. Chapter 6 considers the relationship of the statistical methods common in development studies with the trend towards integrating geographical factors into econometric development studies. It introduces the statistical argument on ‘apparent populations’ that arrives at conclusions concerning determinism consistent with Chapters 2 and 3 of the dissertation. The need for the visual interpretation of data with descriptive statistics and maps and their utility in the study of uneven development is discussed with a number of examples. Chapter 7 applies these concepts to the ‘institutions versus geography’ debate in development studies, using Acemoglu, Johnson and Robinson’s 2002 ‘reversal of fortune’ argument as a primary example. Chapter 8 considers possible directions for future work, both theoretical and empirical. Chapter 9 concludes with a discussion of additional possible objections to the use of initial conditions as exogenous factors in explanation. (shrink)

In Go Set a Watchman, Harper Lee reveals that American man of integrity Atticus Finch harbors deep-seated racist beliefs. Bob Ewell, Finch's nemesis in To Kill a Mockingbird, harbors the same beliefs. But the two men live out their shared racist beliefs in dramatically different fashions. This article argues that extant dispositionalist accounts of belief lack the tools to accommodate Finch and Ewell's divergent styles of believing. It then draws on literary and philosophical character studies to construct (...) the required tools. (shrink)

Darwin’s theory is often illustrated with depictions of different finch beaks or with lined-up skeletons displaying subtle bone-structure changes throughout evolutionary history. In The Deep Histor...

Building upon Nancy Cartwright's discussion of models in How the Laws of Physics Lie, this paper addresses solid state research in transition metal oxides. Historical analysis reveals that in this domain models function both as the culmination of phenomenology and the commencement of theoretical explanation. Those solid state chemists who concentrate on the description of phenomena pertinent to specific elements or compounds assess models according to different standards than those who seek explanation grounded in approximate applications of the Schroedinger (...) equation. Accurate accounts of scientific debate in this field must include both perspectives. (shrink)

Following Nancy Cartwright and others, I suggest that most (if not all) theories incorporate, or depend on, one or more idealizing assumptions. I then argue that such theories ought to be regimented as counterfactuals, the antecedents of which are simplifying assumptions. If this account of the logic form of theories is granted, then a serious problem arises for Bayesians concerning the prior probabilities of theories that have counterfactual form. If no such probabilities can be assigned, the the posterior probabilities (...) will be undefined, as the latter are defined in terms of the former. I argue here that the most plausible attempts to address the problem of probabilities of conditionals fail to help Bayesians, and, hence, that Bayesians are faced with a new problem. In so far as these proposed solutions fail, I argue that Bayesians must give up Bayesianism or accept the counterintuitive view that no theories that incorporate any idealizations have ever really been confirmed to any extent whatsoever. Moreover, as it appears that the latter horn of this dilemma is highly implausible, we are left with the conclusion that Bayesianism should be rejected, at least as it stands. (shrink)

Amaç: Kanserle yaşayan bireylerin (KYB) bakımında, resmiyette görünür olmayan ve çoğunlukla herhangi bir profesyonel donanıma sahip olmayan, ama sürecin başından sonuna, hasta bireye eşlik eden bakım verenler kritik öneme sahiptir. Baş etmesi zor bir hastalık olan kanserle mücadele eden bireylerin bakımında, bakım verenler fiziksel, zihinsel ve sosyal birtakım zorluklarla karşılaşmaktadır. Bu araştırma, KYB’lere bakım veren, yakınlarının karşılaştıkları zorlukları gündeme getirmeyi ve ihtimam etiği perspektifinden, bakım verenlerin bakımına yönelik öneriler sunmayı amaçlamaktadır. Gereç ve Yöntem: Bu araştırma tanımlayıcı ve kesitsel olup araştırmanın (...) evreni Marmara Üniversitesi Pendik Eğitim ve Araştırma Hastanesi (MÜPEAH) Onkoloji kliniğinde takip edilen, 15 Mart-5 Nisan tarihleri arasında kemoterapi ünitesine ve servis hizmetlerine başvuran KYB’lerin bakım veren yakınlarıdır. KYB’lere bakım verenlerin umutsuzluk derecelerini tespit etmek ve bunu etkileyen faktörleri ölçmek için, veri toplama aracı olarak; sosyodemografik sorular, bakım alan bireyin hastalık derecesine yönelik sorular ve Beck Umutsuzluk Ölçeği sorularından oluşan bir anket elden dağıtılmıştır. Anket bakım verene yönelik sosyodemografik sorular 8, KYB’nin hastalığının durumu ile ilgili sorular 7, Beck Umutsuzluk Ölçeği 20 olmak üzere 35 sorudan oluşmaktadır ve yaklaşık 10 dakikada tamamlanmaktadır. Elde edilen veriler önce Microsoft Excel aracılığıyla dijitalleştirilmiş, ardından IBM SPSS 27.0.1 sürümüyle analiz edilmiştir. Verilerin analizinde Ki-kare, Fisher’s Exact testi ve Pearson Korelasyon analizi kullanılmış, istatistiksel anlamlılık değeri için p<0.05 kabul edilmiştir. Bulgular: Ankete katılan 151 bakım verenin 83’ü (%55,3) kadın, 67’si (%44,7) erkektir. Katılımcıların yaş ortalaması 40,09’dur. Bakım verenlerin %41,1’i umutsuzluk düzeyi ölçeğinde “minimal ya da yok”, %39,7'si "hafif düzeyde", %13.2'si orta düzeyde ve %6’sı “aşırı düzeyde” skorunu almıştır. KYB’lere bakım verenlerin demografik özellikleri ile umutsuzluk düzeyi arasında anlamlı bir ilişki bulunmamıştır. Bakım verenlerin yaşı, cinsiyeti, medeni durumu, gelir durumu ve bakım verme süresi ile umutsuzluk skorları arasında anlamlı bir ilişki bulunmazken, eğitim seviyesi ile umutsuzluk skorları arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur. (p=0,019). Sonuç: Bakım verenlerin, umutsuzluk düzeyleri göz önüne alındığında, önemli psikolojik yükler taşıdığına ve bu yükün, özellikle bakım verenin eğitim seviyesi ile hastanın sağlık durumu arasında belirgin ilişkiler gösterdiğine ulaşılmıştır. Bu bilgiler ışığında, sosyodemografik özelliklerin bakım verenleri önemli ölçüde etkilediği görülmüştür. Bakım verenlerin duygusal yükleri, bakım alıcılarla olan ilişkileri ve bu sürecin hem bireysel hem toplumsal düzeyde getirdiği zorluklar ve sorumluluklar, ihtimam etiği kapsamında ele alınmıştır. Araştırma neticesinde bakım verenlerin karşılaştığı zorluklar ve ihtiyaçlarının daha geniş bir toplumsal ve etik perspektiften ele alınmasının gerekliliği ortaya konmuştur. Bakım verenlerin bakımına yönelik öneriler, duygusal destek; teorik eğitim ve bilgilendirme desteği; pratik ve uygulamalı destek; kaynak erişimi ve tahsisi; tanıma ve doğrulama başlıkları altında sunulmuştur. (shrink)

This paper discusses two novels by contemporary writer Inga Iwasiów (b. 1963), Bambino (2008) and Ku słońcu [Towards the Sun] (2010), in the context of geopolitical, ideological, social and psycho-cultural transformations as they specifically affect different generations of inhabitants of the Polish city of Szczecin (pre-1945 German Stettin) from 1945 until the first decade of the 21st century. Bambino covers the years 1945–1981, but also contains flashbacks to pre-war memory of Stettin and to the suppressed experiences of the new post-war (...) inhabitants, as well as ‘flash-forwards’ to post-1989, post-communist reality; Ku słońcu covers 1981 to the first decade of 2000s. It shows how the novels portray these transformations through the experience primarily of women (but not only) — in Bambino, through the main protagonists: Ula (formerly Ulrike), Anna and Marysia, and through that of the hidden narrator Magda (Marysia’s daughter born in the same year as the author, Iwasiów, 1963); and in Ku słońcu, primarily through the experience of Magda herself, as well as through that of two generations of ‘feminist’ academics: Małgorzata and Sylwia (in which it is hard not to perceive the personal experience of the author, though she is at pains to emphasize elsewhere that her work is a collective biography of the city, not so much of herself). The analysis follows Katarzyna Chmielewska’s supposition that contemporary Polish fiction dealing with the past ‘constantly oscillates between memory and genealogy’, and that it raises raw issues not yet addressed by historians; it also derives inspiration from the new ‘postdependency’ studies proposed by Hanna Gosk and Ryszard Nycz. It also attempts to capture the specific nature of Iwasiów’s use of language, her style of feminism, her method of portraying place, and the connections in her prose between place and memory. (shrink)

Bu çalışmada küçük yaşlardan itibaren düşünmek ve sorgulamaktan zevk alan çocuklara düşünme becerisi kazandırma, düşündüklerini anlamlandırmalarını sağlayan en etkili yollardan biri olan Çocuklar İçin Felsefe (P4C) Yaklaşımının ilkokul öğrencilerinin fene yönelik tutum ve problem çözme becerisine etkisi araştırılmıştır. Araştırmada düşünmenin ne anlama geldiği, birkaç düşünme becerisinin (yaratıcı, eleştirel, tutum, problem çözme düşünmenin) özellikleri; felsefi düşünmenin ve temel özelliklerinin ne olduğu vurgulanarak felsefî düşünmenin, yaratıcı, eleştirel ve yansıtıcı düşünme özellikleriyle birlikte fen bilimleri dersine olan tutum ve öğrencilerin problem çözme becerileri ortak (...) olan ve ayırt edici özellikleri açıklanmaya çalışılmıştır. Çocuklar İçin Felsefenin tarihsel gelişimi, ulaşmak istediği amaçlar, içerdiği yöntemler, kolaylaştırıcı olarak öğretmenin rolü ve sağladığı faydalar ele alınmıştır. Sonuçta, çocuğa felsefi düşünmenin kazandırılmasında, geliştirilmesinde ve çocuğa düşünebilme becerisi kazandırmada çocuklar için felsefe eğitiminin en etkili ve verimli yollardan biri olduğu ortaya koyulmaya çalışılmıştır. Bu çalışma Çocuklar için Felsefe Yaklaşımının uygulama basamaklarına ilişkin bilgilere de yer vermektedir. Çocuklar İçin Felsefe uygulamalarını 7 hafta ve her derste 3 saat olmak üzere toplamda 21 saat şeklinde, Şanlıurfa ili Haliliye ilçesinde bir devlet okulunda öğrenim görmekte olan 4. sınıf öğrencilerinden seçilen deney ve kontrol grubu ile gerçekleştirilmiştir. Bu süreç karma araştırma yöntemi kullanılarak yürütülmüştür. Bu araştırmada nicel veriler toplanıp analiz edildikten sonra nitel veriler toplandığı için açıklayıcı sıralı karma araştırma yönteminin kullanılması tercih edilmiştir. Araştırmanın nicel boyutunda; ön test-son test kontrol gruplu yarı deneysel desen kullanılmıştır. Araştırmanın nitel boyutunda; verilerin derinlemesine analizi yapılacağı için durum çalışması kullanılmıştır. Çocuklar için felsefe yaklaşımının ilkokul öğrencilerinin fene yönelik tutum ve problem çözme becerisine etkisine ilişkin değişkenler özenle incelenmiş ve bulgular yorumlanmıştır. Elde edilen bulgular sonucunda; Çocuklar için Felsefe Yaklaşımının öngördüğü etkinlikler ve uygulamalar kullanılarak yürütülen öğretimin; 4.sınıf öğrencilerinin fene yönelik tutum ve problem çözme becerisini olumlu yönde etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. (shrink)

Güvenilirci (reliabilist) bilgi teorisi, çağdaş epistemik gerekçelendirme kuramları içerisinde, dışsalcı (externalist) kuramın bir türü olarak kendisine yer bulmaktadır. Kısaca, bir inancı gerekçelendiren şeyin o inancın oluşturulduğu sürecin güvenilirliği olduğunu öne süren bu yaklaşım, bu bilişsel süreçleri özne dışı unsurlara bağladığı içinde dışsalcı bir pozisyonda yer almaktadır. Bu bilgi teorisinin tam karşı konumunda yer alan içselci (internalist) bilgi teorisi ise, özne merkezli bir yaklaşımla, doğru inancı gerekçelendirecek yöntemin, kişinin kendi zihinsel yapısından yola çıkarak, belli kognitif süreçler sonucunda ulaşılabileceğini öne sürmektedir. Epistemik (...) gerekçelendirme kuramları içerisinde birçok tartışmada kendisine yer bulan bu iki bilgi teorisi, kendi içerisinde de birçok farklı kurama kapı aralamıştır. Burada içselci bilgi teorisinden ortaya çıkan erişim içselciliği, farkındalık içselciliği gibi kuramları ve dışsalcı bilgi teorisinden ortaya çıkan süreç güvenilirciliği, gösterge güvenilirciliği ve erdem güvenilirciliği gibi farklı türden kuramları örnek olarak verebiliriz. Öte yandan çağdaş epistemolojideki bu tartışmalar, dini epistemoloji içerisinde de kendisine yer bulmuştur. Özellikle Alvin Plantinga, kendi dini epistemolojisi içerisinde dışsalcı bir tutum sergilemiş ve son dönem çalışmaları içerisinde de güvenilirci bir anlayışla Tanrı inancının epistemik mahiyetini ortaya koymaya çalışmıştır. Bu makalede öncelikle dışsalclık ve onun bir türü olan güvenilirci bilgi anlayışını ve bu kuramlara getirilen eleştirileri ele almaya çalışacağız, daha sonra A. Plantinga’nın son dönem dini epistemolojisinin de yönünü belirleyen güvence (warrant) kavramını açıklayıp, bu kavramın bütün teist dinlere uygulanabilirliğini sorgulayacağız. (shrink)

This paper concerns the recent revival of entity realism. Having been started with the work of Ian Hacking, Nancy Cartwright and Ronald Giere, the project of entity realism has recently been developed by Matthias Egg, Markus Eronen, and Bence Nanay. The paper opens a dialogue among these recent views on entity realism and integrates them into a more advanced view. The result is an epistemological criterion for reality: the property-tokens of a certain type may be taken as real insofar (...) as only they can be materially inferred from the evidence obtained in a variety of independent ways of detection. (shrink)

Dini çoğulculuk, dini dışlayıcılık ve kapsayıcılıktan farklı olarak, her dinsel inanış taraftarlarının kendi dinleri içinde kalarak ilahi selamete erişeceğini söyler. Temelde, teolojik ve felsefi boyutları olan dini çoğulculuk tartışmasının siyasete bakan bir yönü de vardır. İslam tarihinde Meşşâî felsefenin kurucusu ve mutluluk filozofu olarak bilinen Farabi, bir taraftan hakikate nasıl ulaşılacağı diğer taraftan ise “âlem” adını verdiği kozmopolitanizm nasıl inşa edileceği ile ilgilenmektedir. Siyasal toplumun amacının, insanların uygun ölçekte, en yüce iyi için yardımlaşmalarını sağlamak olduğunu savunan Farabi’ye göre, erdemli bir (...) yaşam kurulmasına imkan sağlayan üç örgütlenme biçimi vardır: Şehir, millet ve âlem. Platon ve Aristoteles gibi Antik düşünürlerden farklı olarak erdemli bir yaşamın sadece sitede kurulacağı düşüncesine karşı çıkan Farabi, sitenin yetkin bir yaşamın ilk basamağı olduğunu savunur. Ancak, erdemli yaşamı site ile sınırlamaz. Farabi’nin teorisinde, Antik düşünceyi aşan bir kozmopolitanizm söz konusudur. Bundan dolayı Farabi, farklı dinlerin varlığını, kendi siyasal düşüncesine uygun olarak meşru kabul eder. Eğer mutluluk için yardımlaşacaklarsa, insanların dinlerinin farklı olmasında bir beis görmez. Bu dini çoğulculuğun siyasal temelidir. Diğer taraftan Farabi, dinleri hakikatle eşitleyen anlayışa karşı çıkarak, farklı dinlerin hakikatin çeşitli imajlar, örnekler ve taklitler yolu ile halka benimsetilmesi olarak görülmesi gerektiğini savunur. Diğer bir ifade ile dinler, hakikatin kendisi değil, farklı tarihsel ve kültürel bağlamlarda oluşmuş sembolik ifadesidir. Bu bakımdan bütün dinler ile hakikat arasında bir mesafe bulunmaktadır ve hiçbir din hakikatin kendisi değildir. Buradan Farabi’nin düşüncesinde dinsel çoğulculuğunun sınırı olmadığı çıkmamalıdır. Farabi’ye göre din, felsefe yolu ile bulunan hakikatin ikna etme veya hayal ettirme yoluyla ya da her ikisiyle birden halka kabul ettirilmesidir. Ancak Farabi, hakiki felsefe ile sahte felsefe arasında bir ayrım yapar ve ancak hakiki felsefeyi takip eden dinlerin bir hakikat değeri olduğunu savunur. Hakiki felsefe ise evrenin bir ilk nedeni olduğunu ve ilk nedenin de nedensiz olduğunu söyler. Bu, evrenin tek bir yaratıcısı olduğu anlamına gelir ve çok tanrıcılığı dışlar. Bu bakımdan Farabi, sadece tek tanrılı dinleri çoğulculuk kapsamına alır. Bunun nedeni, tek tanrılı dinlerin hakikatle özdeş olmaları değil, hakiki felsefeyi takip etmeleridir. Çünkü felsefe dinden öncedir. Bu, Farabi’nin düşüncesinde çoğulculuğun sınırlarına işaret etmektedir. Farabi, dinleri hakikatle özdeş görmeyerek ve aynı hakikatin sembolik ifadeleri olduğunu söyleyerek çoğulculuğun yolunu açar. Buna karşın sahte felsefeyi takip eden dinler olduğu gerekçesiyle çok tanrılı dinleri dışarıda bırakarak sınırlarını çizer. Bu çalışma, Farabi’nin düşüncesinde dini çoğulculuğun siyasal ve epistemolojik temellerini ve çoğulculuğun sınırlarını konu almaktadır. (shrink)

David Hume’un Doğal Din Üzerine Diyaloglar kitabı, başlığının da ima ettiği gibi, vahiy metinlerine başvurmadan Tanrı’nın varlığına ve niteliklerine ulaşılıp ulaşılamayacağını araştıran bir metindir. Metin boyunca, felsefe tarihinde de gördüğümüz, iki ana yaklaşımı temsil eden iki temel argüman sunulur. Bunlardan ilki, a priori yaklaşımı temsil eden kozmolojik argümandır. Diğeri ise, a posteriori yaklaşımı temsi eden zeki tasarım argümanıdır. Bu yazıda, Hume’un, diyalogdaki Philo karakteri üzerinden ortaya koyduğu, kozmolojik argümana yönelik eleştirileri ele alınıp, böyle bir argümanın neden Tanrı’nın varlığı ve nitelikleri (...) konusunda bizi bir sonuca ulaştırmayacağı ortaya konmuştur. (shrink)

.........................Turkish ....................... Çalışmanın konusu dindarlık eğilimi ile meslekî tükenmişlik arasındaki ilişkidir. Dindarlık eğilimine göre meslekî tükenmişlik düzeyinde herhangi bir farklılık olup olmadığı ise çalışmanın temel problemini oluşturmuştur. Bu bağlamda meslekî tükenmişlik düzeyini ve dindarlık eğilimini belirlemek için kolayda örnekleme yöntemiyle Gümüşhane il merkezindeki ilkokul, ortaokul ve liselerde görev yapan farklı branşlardaki öğretmenlerden bir örneklem grubu oluşturulmuştur. Elde edilen meslekî tükenmişlik ve dindarlık eğilimi verilerinden yola çıkarak bu iki değişkenin ilişkisi araştırılmıştır. Çalışmada Frekans, Bağımsız t-Testi, Tek Yönlü Varyans AnaliziANOVA testleri kullanılmıştır. (...) Bunun yanında hesaplanan değerleri ve elde edilen verileri değerlendirmek için SPSS (16.0) istatistik paket programı kullanılmıştır. Araştırma iki bölümden oluşmuştur. İlk bölümde dindarlık eğilimi ile meslekî tükenmişlik ilişkisine teorik bir yaklaşım sunulmuştur; meslekî tükenmişlik ve dindarlık kavramı, meslekî tükenmişlikle ilgili yurt içinde ve yurt dışında yapılan araştırmalar ve son olarak da meslekî tükenmişlik ile dindarlık eğilimi arasındaki ilişkiden bahsedilmiştir. İkinci bölümde uygulama kısmı, çalışmanın problemi ve alt problemleri, hipotezler, evren ve örneklem, kullanılan ölçekle ilgili sınırlıklar, çalışma bulgularının analizi, bulguların tartışılması, sonuçlar ve çalışmanın önerileri sunulmuştur. Çalışmanın sonuçlarına göre meslekî tükenmişlik puanları cinsiyet değişkenine göre farklılaşmazken, sosyo-ekonomik durum değişkenine göre anlamlı farklılık göstermiştir. Bunun yanında dindarlık eğilimine yönelik anket maddeleri ile meslekî tükenmişlik puanları arasında anlamlı düzeyde farklılaşmalara ulaşılmıştır. Sonuç olarak dindarlık eğiliminin meslekî tükenmişliğe etki eden faktörlerden biri olduğu tespit edilmiştir. -/- ...................................English ...................... Subject of this study is correlation of occupational burnout with the tendency of religiosity. Our main problem consists of that whether to be any differences in occupational burnout level according to the tendency of religiosity. In this context, it has been propounded that the levels of occupational burnout and tendency of religiosity of a sample group which consists of teachers chosen convenience sampling method from primary schools, secondary schools and high schools in Gümüşhane province. Based on the resulting occupational burnout and tendency of religiosity, investigated the correlation between these two variables. In the study the Frequency, Independent t-Test and One Way Variance Analysis-ANOVA tests were used and the evaluation of data and finding calculated values, SPSS (16.0) statistics software package were used. According to the results of the survey, the occupational burnout scores a differentiation has not been shown according to gender when has been established a significant difference according to socioeconomic status variable as independent variables. Besides, have been established a significant difference between tendency of religiosity of items and occupational burnout scale scores. The study consists of two main parts. In the first part, to provide a theoretical approach to the relationship of occupational burnout and tendency of religiosity; the concept of occupational bornout, the studies made on occupational burnout in domestic and abroad, and finally the relation of occupational burnout and tendency of religiosity have been mentioned. In the second part, considered as part of practice, the problem of the study and sub problems, hypothesis, population and sample, limitations information about the scale used in the study, analyzing the findings of the study, discussing the findings and conclusions and recommendations of the study have been presented. (shrink)

Bu kitapta, Ebû İshâk es-Saffâr’ın (öl. 534/1139) kelâmî görüşleri, Telḫîṣü’l-edille li-ḳavâʿidi’t-tevḥîd adlı eserinde Allah’ın isimlerinin anlamlarını açıklarken yaptığı yorumlar çerçevesinde ele alınmaktadır. Ebû İshâk es-Saffâr, 6./12. yüzyıl Hanefî-Mâtürîdî âlimlerinden biridir. Kelâma dair Telḫîṣü’l-edille eserinde esmâ-i hüsnâ konusuna ayrıntılı olarak yer vermektedir. İki cilt hâlinde yayımlanan bu eserin yaklaşık üçte birlik bir kısmını esmâ-i hüsnâ konusu oluşturmaktadır. Bu kısım incelendiğinde, Saffâr’ın Allah’ın varlığı, birliği ve sıfatları ile ilgili konular başta olmak üzere pek çok konuyu 175 esmâ-i hüsnâya dayanarak izah ettiği görülmektedir. (...) O, esmâ-i hüsnâ bölümünde yer vermediği bazı isimlere ise müstakil başlıklar altında değinmektedir. Örneğin el-Mütekkelim ismi kelâm sıfatını bağlamında ve halku’l-Kur’ân ile icâz’ul-Kur’ân gibi konularla ilişkili bir şekilde ele almaktadır. Bu isimler de listeye dahil edildiğinde sayı 178’e ulaşmaktadır. Bu durumda eserin yarısını esmâ-i hüsnâ konusu teşkil etmektedir. -/- Saffâr, esmâ-i hüsnâ bölümünde alfabetik bir sıra içerisinde ele aldığı ilâhî isimleri öncelikle lugavî (semantik) yönden izah etmektedir. Sonrasında ise değerlendirdiği ilahî ismi, bir kelâm konusu ile bağlantı kurarak kelâmî perspektifle açıklamaktadır Esmâ-i hüsnâ temelinde ele alınan konuların hilâfet meselesi hariç diğer kelâm bahislerini kapsadığı görülmektedir. Saffâr öncesi Hanefî-Mâtürîdî kelâm literatürü içinde esmâ-i hüsnânın bu kadar kapsamlı ele alındığı başka bir eser bilinmemektedir. -/- Bu kitap; üç ana bölümden oluşmaktadır. “Metodolojik Çerçeve” başlıklı giriş bölümünde çalışmanın konusu, önemi, amacı, yöntemi ve kaynakları hakkında bilgi verilmiştir. Birinci bölümde Saffâr’ın yaşadığı sosyokültürel çevre olan Mâverâünnehir bölgesi ile Buhara ve Merv şehirlerinin siyasî, sosyal ve dinî durumu ortaya konulmaya çalışılmıştır. İkinci bölümde esmâ-i hüsna konusunun anlaşılmasına temel oluşturan isim, tesmiye, müsemmâ, sıfat ve vasf gibi kavramlar ile esmâ-i hüsnânın sayısı ve ihsâsı gibi kelâmî tartışmalara değinilmiştir. Sonrasında Saffâr öncesi dönemde kaleme alınan esmâ-i hüsnâ litaratürü hakkında bilgi verilmiştir. Bölüm sonuna Saffâr’ın rivayet ettiği 178 ilahî isme dair ayrıntılı bir tablo eklenmiştir. Üçüncü bölümde öncelikle, Saffâr’ın esmâ-i hüsnâyı izah ederken dikkate aldığı kelâmî ilkeler tespit edilmeye çalışılmıştır. Sonrasında ise Saffâr’ın Telḫîṣü’l-edille’de ilâhî isimleri açıklarken ortaya koyduğu kelâmî görüş ve değerlendirmeler belirlenerek sistematik bir şekilde kategorize edilmiştir. Bu kapsamda ele alınan her konunun sonuna ilgili ilâhî isimleri ve bağlantılı olduğu tartışmaları içeren tablolar eklenmiştir. Sonuç bölümünde ise Saffâr’ın esmâ-i hüsnâ anlayışına dayanan kelâm yöntemine dair ulaştığımız sonuçlara yer verilmiştir. Bu kitapta onun, esmâ-i hüsnânın %75’inde kelâmî yorumlarda bulunduğu ve bilgi-varlık bahsinden âhiret hayatına kadar bütün kelâm konularını esmâ-i hüsnâ ile bağlantılı yorumladığı tespit edilmiştir. Ulaşılan bu sonuçlar, Saffâr’ın kelâm anlayışının ilâhî isimlerin yorumuna dayandığını ortaya koymaktadır. [his book discusses the theological views of Abū Isḥāq al-Ṣaffār d. 534/1139), within the framework of his comments on the meanings of Allah’s names, provided in his work titled Talkhīṣ al-adilla. Abū Isḥāq al-Ṣaffār is one of the Ḥanafite-Māturīdite scholars in the 6th/12th century. In his work titled Talkhīṣ al-adilla li-qawāʿid al-tawḥīd on kalām, he spared extensive space for al-asmāʾ al-husnā. Approximately one third of this work, published in two volumes, is devoted to al-asmāʾ al-husnā. An examination of the related section reveals that al-Ṣaffār explains many issues, particularly those related to the existence, unity and attributes of Allah, based on 175 al-asmāʾ al-husnā. He mentions some of the names that he does not include in the al-asmāʾ al-husnā section under separate headings. For example, the name al-Mutakallim is addressed within the context of the attribute of kalām and in relation to subjects, such as the khalq al-Qurʾān and i‘jaz al-Qurʾān. Upon the addition of these names to the list, the number names reaches 178. This means that half of the work deals with the subject of al-asmāʾ al-husnā. -/- al-Ṣaffār lists the divine names in alphabetical order and explains them semantically in the chapter of al-asmāʾ al-husnā. Then he goes on to clarify each divine name through a theological lens with a specific reference to the subject of kalām. In the pre-Saffar Ḥanafite-Māturīdite theological literature, there is no other work that addresses al-asmāʾ al-husnā in such an extensive way. -/- This book consists of three main sections. The first section titled “Methodological Framework”, elaborates on the focus, significance, purpose and method of the study, along with the sources used. The first part describes the political, social and religious status of Transoxiana (Mā-warāʾ al-Nahr) region and the cities of Bukhara and Marw, the sociocultural environment in which Saffar lived. The second chapter addresses various concepts, which promote the understanding of al-asmāʾ al-husnā, such as name, tasmiya, musammā, attribute and qualification in addition to the theological debates such as the number and iḥṣāʾ of al-asmāʾ al-husnā. Then, it provides information about the al-asmāʾ al-husnā literature produced in the pre- Ṣaffār period. The end of each chapter comes with a detailed table with the 178 divine names mentioned by al-Ṣaffār. In the third chapter, the author initially discusses the theological principles that al-Ṣaffār considered while explaining the essence of al-asmāʾ al-husnā. This section also determines and systematically categorizes the theological views and evaluations put forward by al-Ṣaffār while explaining the divine names in Talkhīṣ al-adilla. The tables with the divine names and the related discussions can be seen at the end of the discussion for each subject. The last section presents the conclusions reached, regarding the kalām method based on al-Ṣaffār’s understanding of the essence of al-asmāʾ al-husnā. The present study revealed that he made theological interpretations in 75% of the al-asmāʾ al-husnā and interpreted all theological issues ranging from the subjects of knowledge and existence to the Afterlife in connection with the al-asmāʾ al-husnā. These results indicate that al-Ṣaffār's understanding of kalām is based on the interpretation of the divine names.]. (shrink)

Gözlemlenenlerden gözlemlen(e)meyenlere diğer bir deyişle genel yasalara ulaşma imkânı veren çıkarım yöntemi olarak tümevarımsal ya da endüktif akıl yürütmenin rasyonel olarak temellendirilmesinin imkanına yönelik soruşturma tarih içerisinde tümevarım sorunu ya da endüksiyon problemi olarak tezahür etmiştir. Bu sorunun temel argümanı tarihsel okumalara baktığımızda İskoç ampirist filozof David Hume tarafından öne sürülmüştür. Hume, tümevarımsal çıkarımlar temelinde, gözlenmeyen meseleler hakkındaki inançlarımıza hangi gerekçelerle ulaştığımızı soruşturmaktadır. Hume soruşturmasının sonucunda gözlemlenenden gözlemlen(e)meyen durumlara ilişkin yapılan olgu meseleleri ile ilgili bütün tümevarımsal akıl yürütmelerin dolaylı ya (...) da dolaysız olarak nedensellik ilişkisine ve bu ilişkinin temelinde yer alan doğanın düzenliliği ilkesi ya da “gelecek her zaman geçmişe benzer” önermesine dayandığını ifade ederek bütün tümevarımsal akıl yürütmelerde ortak olan geleceğin her zaman geçmişe benzeyeceği ifadesinin rasyonel olarak temellendirilmesinin mümkün olmadığını belirtmektedir. Bu bağlamda, çalışmada tümevarımsal akıl yürütme sonucunda ulaşılan sonuca inanmanın hiçbir rasyonel temelinin olamayacağı yönündeki Hume’un görüşü argüman formunda yeniden yapılandırılarak ortaya konulacaktır. (shrink)

Bu çalışmanın amacı, okuma kültürünün geliştirilmesine yönelik aile farkındalık programının (OKGYAFP) çocukta okuma kültürü oluşturmaya yönelik aile yeterliliğine etkisini belirlemek ve ailelerin OKGYAFP deneyimlerinin okuma kültürü oluşturmaya yönelik yeterliliklerini nasıl değiştirdiğini keşfetmektir. Bu nedenle çalışmada karma yöntem araştırma desenlerinden açımlayıcı sıralı karma desen kullanılmıştır. Araştırmanın nicel aşamasında öntest-sontest kontrol gruplu yarı deneysel desen tercih edilmiştir. Nitel aşamasında ise odak grup görüşmeleri yapılmıştır. Araştırmanın nicel boyutunun katılımcılarını Aydın ili Köşk ilçesinde bulunan bir devlet okulunun iki 2. sınıf şubesinin gönüllü velileri (n=30) (...) oluşturmuştur. Nitel boyutunun çalışma grubunu ise araştırmanın deney grubunda yer alan velilerden gönüllü 10 kişi oluşturmuştur. Araştırmada veri toplama aracı olarak Okuma Kültürü Oluşturmada Aile Yeterliliği Ölçeği ve görüşme formu kullanılmıştır. Bu araştırmanın nicel verilerinin analizi için betimsel istatistiklerin yanı sıra tek yönlü kovaryans analizinden (ANCOVA) yararlanılmıştır. Nitel veriler ise içerik analizi yöntemiyle çözümlenmiştir. Araştırmanın bulgularına göre deney grubu velilerinin okuma kültürü oluşumunda aile yeterliliği son test puanlarının anlamlı düzeyde farklılaştığı görülmüştür. Ayrıca OKGYAFP’nin deney grubunu oluşturan veliler üzerinde okuma kültürü ediniminde aile yeterliliği noktasında yüksek etkiye sahip olduğu bulgusuna da ulaşılmıştır. Araştırma sonucunda aileler programın okuma kültürü bağlamında farkındalık oluşturduğunu ifade etmiştir. Katılımcı ailelerin programın sonunda okuma kültürü oluşturmada aile yeterliliği düzeyleri ile programa ilişkin görüşlerinin tam olarak örtüştüğü de görülmüştür. (shrink)

Bilim felsefesinin en temel problemlerinden biri olan sınırlandırma problemi belirli bir ölçüt vasıtası ile bilimi, bilimsel olmayan ya da sahte/sözde bilim olan etkinliklerden ayırt edip edemeyeceğimizi konu edinmektedir. Literatüre baktığımızda felsefeciler –özellikle bilim felsefecileri– bilimin doğasını karakterize etme girişiminde bulunurken bilim dilinin mantıksal yapısına ya da bilimin tarihsel süreçlerine odaklanarak, bilimi bilimsel olmayan ya da sahte-bilim olan etkinliklerden ayırt etmişlerdir. Bu çalışma ise farklı bir yaklaşım benimseyerek sınırlandırma problemine, felsefecilerin değil, bilim insanlarının perspektifi ile bakmayı amaçlamaktadır. Bu sebeple alanında deneyimli (...) ve çeşitli bilim dallarında profesör olan otuz bilim insanı ile niteliksel araştırma yöntemlerinden biri olan yapılandırılmış görüşme tekniği uygulanmıştır. Bu görüşmeler aracılığıyla bilim insanlarının sınırlandırma problemi hususunda öne sürdükleri görüşler açığa çıkartılıp değerlendirilmiştir. Değerlendirme neticesinde üç temel bulguya ulaşılmıştır. İlki, sınırlandırma problemine ilişkin sorularımıza bilim insanları tarafından getirilen yanıtların birçoğu temel felsefi yaklaşımlarla uyuşmaktadır. Elde ettiğimiz verileri farklı temalar altında analiz ettiğimiz bu çalışmada, sınırlandırma problemine dair yaygın felsefi görüşlerin, bilim insanlarının görüşleri ile anlamlı benzerlikler taşıdığı kısımlar vurgulanmıştır. İkincisi, sınırlandırma problemi ve bu problemlerle ilişkili diğer meseleler üzerinde felsefi olarak sağlanamayan uzlaşma, bilim insanları arasında da mevcuttur. Ne var ki bu ihtilaf dengeli bir biçimdedir, öyle ki benzer yanıtlara sahip olan bilim insanları baskın bir grup sayısına ulaşmamıştır. Üçüncü ve son olarak, bilim insanlarının bilim felsefesinin temel problemlerine yüksek oranda yabancı olduğu görülmektedir. Bu bulgu, her ne kadar nicel olmayan bir yolla ölçülmüşse de verilerin dikkatli analizi durumun bu yönde olduğunu göstermektedir. Tüm bu temel bulgular ışığında, genel değerlendirmemiz, farklı türden yapılandırılmış görüşmelerin çok daha detaylı sonuçlar temin edebileceğidir. (shrink)

In this paper I argue that even the most radical metaphysics of powers (such as that adopted by Mumford & Anjum, Cartwright, or Groff) are compatible with eternalism. I first offer a taxonomy of powers ontologies, and attempt to characterise the difference between moderate and radical powers ontologies – the latter are characterised by an emphasis on production and dynamicity. I consider an argument by C. Friebe to the effect that the productive character of powers is inconsistent with Eternalism (...) and find it wanting. I then elucidate the notion of dynamicity that radical powers theorists employ by making apparent their link with an ontology of irreducible processes. Finally, I respond to an argument by Donatella Donati to the effect that eternalism entails a reductive account of change which is inconsistent with process ontologies, and show that the the two are compatible. I conclude that we have no reason to think that radical powers metaphysics (and, a fortiori, every powers ontology) are not compatible with eternalism. (shrink)

A dispositional property is a tendency, or potency, to manifest some characteristic behaviour in some appropriate context. The mainstream view in the twentieth century was that such properties are to be explained in terms of more fundamental non-dispositional properties, together with the laws of nature. In the last few decades, however, a rival view has become popular, according to which some properties are essentially dispositional in nature, and the laws of nature are to be explained in terms of these fundamental (...) dispositions. The supposed ability of fundamental dispositions to ground natural laws is one of the most attractive features of the dispositional essentialist position. In this paper, however, I cast doubt on the ability of dispositional essences to ground the laws of nature. In particular I argue that the dispositional essentialist position is not able to coherently respond—sympathetically or otherwise—to Cartwright's challenge that there are no true general laws of nature. (shrink)

Contemporary Humeans treat laws of nature as statements of exceptionless regularities that function as the axioms of the best deductive system. Such ‘Best System Accounts’ marry realism about laws with a denial of necessary connections among events. I argue that Hume’s predecessor, George Berkeley, offers a more sophisticated conception of laws, equally consistent with the absence of powers or necessary connections among events in the natural world. On this view, laws are not statements of regularities but the most general rules (...) God follows in producing the world. Pace most commentators, I argue that Berkeley’s view is neither instrumentalist nor reductionist. More important, the Berkeleyan Best System can solve some of the problems afflicting its Humean rivals, including the problems of theory choice and Nancy Cartwright’s ‘facticity’ dilemma. Some of these solutions are available in the contemporary context, without any appeal to God. Berkeley’s account deserves to be taken seriously in its own right. (shrink)

Wenn wir handeln, greifen wir in den Lauf der Welt ein und führen Veränderungen herbei, von denen wir zu Recht denken, daß sie nicht eingetreten wären, hätten wir nicht eingegriffen. Durch menschliche Eingriffe herbeigeführte Veränderungen machen aber nur einen kleinen Teil dessen aus, was in der Welt geschieht. Der größere Teil geschieht ohne unser Zutun. Beide Arten von Geschehnissen werden sowohl alltagssprachlich wie philosophisch in kausalem Vokabular beschrieben. Handelnde werden als kausale Urheber eines Geschehens verstanden; zugleich sind die mit Handlungen (...) einhergehenden Körperbewegungen kausal in natürliche Verläufe eingebettet: sie haben Ursachen und Wirkungen. -/- Die Studie versteht sich als Beitrag zu einer deskriptiven Metaphysik des Kausal- und des Handlungsbegriffes anhand einer Gegenüberstellung von kausaler Handlungstheorie und Handlungstheorie der Kausalität. Der Neuansatz besteht darin, das Verhältnis von Kausalitäts- und Handlungsbegriff konsequent als eine Gleichung mit zwei Unbekannten zu behandeln. -/- Die Untersuchung besteht aus drei Teilen. Der erste Teil dient einer Darstellung und Kritik der kausalen Handlungstheorie, welche den Kausalbegriff zur Analyse des Handlungsbegriffs verwendet. Ihr zufolge sind Handlungen Körperbewegungen, die sich durch eine besondere kausale Genese auszeichnen. Es zeigt sich, daß eine sachgerechte Lösung der internen Probleme dieser Theorie schlecht mit dem weithin akzeptierten Prinzip vom nomologischen Charakter der Kausalität vereinbar ist. Die Auseinandersetzung mit diesem Prinzip steht im Zentrum des zweiten, kausalitätstheoretischen Teils des Buches. Nancy Cartwright vertritt die These, daß es die strikten empirischen Sukzessionsgesetze, die die nomologische Kausalitätsauffassung erfordert, nicht gibt. Diese These wird ausführlich gegen Einwände aus der Wissenschaftstheorie verteidigt. Es entsteht ein kausalitätstheoretisches Vakuum, dessen Auffüllung der dritte Teil dient. Hier wird der kausalen Handlungstheorie eine Theorie der Kausalität gegenübergestellt, die das Explikationsverhältnis von „handeln“ und „verursachen“ umkehrt: die interventionistische Theorie der Kausalität, derzufolge der gewöhnliche Kausalitätsbegriff nicht erläutert werden kann, ohne den Begriff des absichtlichen Eingreifens in natürliche Verläufe ins Spiel zu bringen. Vorliegende Versionen dieser Theorie sind allerdings von schwerwiegenden Einwänden betroffen (Zirkularität, Anthropomorphismus). Um sie zu entkräften, muß die interventionistische Theorie in der richtigen Weise mit der kontrafaktischen Theorie der Kausalität kombiniert werden. Nur so läßt sich ein begrifflicher Rahmen aufspannen, in dem die durch menschliches Zutun und die ohne menschliches Zutun geschehenden Veränderungen in der Körperwelt gleichermaßen Platz finden, ohne daß neben der gewöhnlichen Ereigniskausalität eine zweite Art von Verursachung („Akteurskausalität“, „Kausalität aus Freiheit“) angenommen werden muß. (shrink)

“Bilimsel Devrimlerin Yapısı” adlı kitabıyla Thomas Kuhn'un bilim felsefesi çalışmalarında yeni bir çığır açtığı bilinmektedir (Öztürk, 2012: 171). Bu çalışma, Kuhn’un “Bilimsel Devrimlerin Yapısı (The Structure of Scientific Revolutions)” adlı eseri başta olmak üzere, bu eser üzerine yapılan çeşitli çalışmalar referans alınarak sunulmaktadır. Tüm bu çalışmalarda bilimin ilerleme tarzının ele alındığı, fakat bilimin ilerleme tarzı hakkında farklı sıralamaların yer aldığı görülmektedir. Bu çalışmanın amacı, bilimin ilerleme tarzı hakkında daha önce ele alınanlardan farklı bir sıralama sunmaktır. Ulaşılan bu farklı sıralama ile (...) Kuhn’un anlaşılır kılınması mümkün olabilecektir. Çalışmanın amacı doğrultusunda, bilimin ilerleme tarzı hakkında farklı bir sıralama sunarak beş aşamalı bir sıralama ortaya konulacak olup, literatüre de bir katkı sağlanmaktadır. Sıralamaya ilişkin aşamalar, olağan bilim öncesi dönem (paradigma öncesi), olağan bilim dönemi (paradigma ve bilmece), bunalım dönemi (bilimsel kuramların ortaya çıkması), bilimsel devrim dönemi (olağanüstü araştırma ve olağanüstü bilim) ve bilimsel devrim sonrası dönem (yeni paradigma ve yeni olağan bilim) olarak ayrı ayrı ve detaylı bir şekilde incelenmektedir. (shrink)

L'America e il mondo sono in procinto di collassare a causa dell'eccessiva crescita demografica, la maggior parte per il secolo scorso, e ora tutto questo, a causa della gente del terzo mondo. Il consumo di risorse e l'aggiunta di altri 4 miliardi di ca. 2100 crolleranno la civiltà industriale e porterà alla fame, alle malattie, alla violenza e alla guerra su scala impressionante. La terra perde almeno l'1% del suo suolo superiore ogni anno, così come si avvicina a 2100, la (...) maggior parte della sua capacità di coltivazione alimentare sarà andato. Miliardi moriranno e la guerra nucleare è tutt'altro che certa. In America, questo è stato enormemente accelerato dalla massiccia immigrazione e dalla riproduzione degli immigrati, unite agli abusi resi possibili dalla democrazia. La natura umana depravata trasforma inesorabilmente il sogno della democrazia e della diversità in un incubo di criminalità e povertà. La Cina continuerà a travolgere l'America e il mondo, finché manterrà la dittatura che limita l'egoismo. La causa principale del collasso è l'incapacità della nostra psicologia innata di adattarsi al mondo moderno, che porta le persone a trattare le persone non correlate come se avessero interessi comuni. L'idea dei diritti umani è una fantasia malvagia promossa dalla sinistra per distogliere l'attenzione dalla spietata distruzione della terra da parte della sfrenata maternità del terzo mondo. Questo, oltre all'ignoranza della biologia e della psicologia di base, porta alle illusioni di ingegneria sociale dei parzialmente istruiti che controllano le società democratiche. Pochi capiscono che se aiuti una persona che fai del male a qualcun altro, non c'è pranzo gratuito e ogni singolo oggetto che qualcuno consuma distrugge la terra in modo irreparabile. Di conseguenza, le politiche sociali ovunque sono insostenibili e una dopo l'altra tutte le società senza rigorosi controlli sull'egoismo crolleranno nell'anarchia o nella dittatura. I fatti più basilari, quasi mai menzionati, sono che non ci sono abbastanza risorse in America o nel mondo per sollevare una percentuale significativa dei poveri dalla povertà e tenerli lì. Il tentativo di farlo sta mandando in bancarotta l'America e distruggendo il mondo. La capacità della terra di produrre cibo diminuisce ogni giorno, così come la nostra qualità genetica. E ora, come sempre, di gran lunga il più grande nemico dei poveri sono gli altri poveri e non i ricchi. Senza cambiamenti drammatici e immediati, non c'è speranza di prevenire il crollo dell'America, o di qualsiasi paese che segua un sistema democratico. (shrink)

"La gente ripete più e più volte che la filosofia non progredisce davvero, che siamo ancora occupati con gli stessi problemi filosofici come erano i greci. Ma le persone che dicono questo non capiscono perché deve essere così. È perché il nostro linguaggio è rimasto lo stesso e continua a sedurrci a fare le stesse domande. Finché continua ad essere un verbo - per essere - che sembra come se funziona allo stesso modo come "mangiare e bere", fintanto che abbiamo (...) ancora gli aggettivi , identici , , , , , false , , possibile , fino a quando continuiamo a parlare di un fiume di tempo, di una distesa di spazio, ecc. , ecc, la gente continuerà a inciampare sulle stesse difficoltà sconcertanti e si troverà a fissare qualcosa che nessuna spiegazione sembra in grado di chiarire. E per di più, questo soddisfa il desiderio del trascendente, perché, nella misura in cui la gente pensa di poter vedere i limitidella comprensione umana, credono ovviamente chepossano vedere al di là di questi.` ' Questa citazione è di Ludwig Wittgenstein che ha ridefinito la filosofia circa 70 anni fa (ma la maggior parte delle persone deve ancora scoprirlo). Dennett, anche se è stato un filosofo per circa 40 anni, è uno di loro. È anche curioso che sia lui che il suo primo antagonista, John Searle, abbiano studiato sotto famosi Wittgensteinians (Searle con John Austin, Dennett con Gilbert Ryle) ma Searle ha più o meno ottenuto il punto e Dennett no, (anche se si sta ccmute cose per chiamare Searle o Ryle Wittgensteinians). Dennett è un duro determinista (anche se cerca di intrufolarsi nella porta sul retro), e forse questo è dovuto a Ryle, il cui famoso libro - Il concetto di mente (1949) continua ad essere ristampato. Quel libro ha fatto un ottimo lavoro di esorciscazione del fantasma,, ma ha lasciato la macchina. Dennett si diverte a commettere gli errori che Wittgenstein, Ryle (e molti altri da allora) hanno esposto in dettaglio. Il nostro uso delle parole coscienza, scelta, libertà, intenzione, particella, pensiero, determina, onda, causa, accaduto, evento (e così via all'infinito) sono raramente fonte diconfusione, ma non appena lasciamo la vita normale ed entriamo nella filosofia (e qualsiasi discussione staccata dall'ambiente in cui il linguaggio si è evoluto,cioè, regna il contesto esatto in cui le parole avevano significatoilcaos). Come la maggior parte, Dennett manca di un quadro coerente - che Searle ha chiamato la struttura logica della razionalità. Ho ampliato su questo considerevolmente da quando ho scritto questa recensione e i miei articoli recenti mostrano in dettaglio cosa c'è di sbagliato con l'approccio di Dennett alla filosofia, che si potrebbe chiamare Scientismo sugli steroidi. Permettetemi di concludere con un'altra citazione di Wittgenstein-- l'ambizione è la morte del pensiero. Coloro che desiderano un quadro aggiornato completo per il comportamento umano dalla moderna vista a due systems possono consultare il mio libro 'La struttura logica dellafilosofia, psicologia, Mind e il linguaggio in Ludwig Wittgenstein e John Searle' 2nd ed (2019). Coloro che sono interessati a più dei miei scritti possono vedere 'Talking Monkeys--Filosofia, Psicologia, Scienza, Religione e Politica su un Pianeta Condannato--Articoli e Recensioni 2006-2019 3rd ed (2019) e Suicidal Utopian Delusions nel 21st Century 4th ed (2019). (shrink)

Bu çalışma, dağarcık ağı tekniği kullanılarak, Türkiye'deki 20 Müslüman ilâhiyat öğretim görevlisinin?gerçek' Müslümanların arzu edilir vasışarı ile ilgili bilişsel kurgularını ortaya koyma denemesidir. Verilerin faktör analizi ve diğer istatistikî yöntem ve teknikler, öğretim görevlilerinin arzu edilen Müslüman niteliklerini temsil eden 200 bilişsel kurgusuna ve bunlardan da 18 bilişsel kurgu grubuna ulaşılmasını sağlamıştır. Bu 18 nitelikler grubu "Diğerkâmlık"tan "Sıkı Çalışkanlık"a ve "Bilişsel Dindarlık"tan "Samimiyet"e kadar dindarlıkla ilgili çeşitli konuları kapsamaktadır. Bu gruplardan önemli olanları, diğerkâmlık, bilişsel dindarlık, dürüstlük ve samimiyet, içtenlik olarak (...) ortaya çıkmıştır. Yazarlar, bu şekilde algılanan İslâmî dindarlık niteliklerinin modern çoğulcu toplumların değer yargılarıyla uzlaşma içinde olup olmadıklarını değerlendirdiler. (shrink)

Przedmowa Problematyka związana z zależnościami przyczynowymi, ich modelowaniem i odkrywa¬niem, po długiej nieobecności w filozofii i metodologii nauk, budzi współcześnie duże zainteresowanie. Wiąże się to przede wszystkim z dynamicznym rozwojem, zwłaszcza od lat 1990., technik obli¬czeniowych. Wypracowane w tym czasie sieci bayesowskie uznaje się za matematyczny język przyczynowości. Pozwalają one na daleko idącą auto¬matyzację wnioskowań, co jest także zachętą do podjęcia prób algorytmiza¬cji odkrywania przyczyn. Na potrzeby badań naukowych, które pozwalają na przeprowadzenie eksperymentu z randomizacją, standardowe metody ustalania zależności przyczynowych (...) opracowano na początku XX wieku. Zupełnie inaczej sprawa przedstawia się w przypadku badań nieeksperymentalnych, gdzie podobne rozwiązania pozostają kwestią przyszłości. Zadaniem tej książki jest podanie warunków, które powinny być spełnione przez te rozwiązania, oraz sformułowanie proceduralnego kryterium zależności przy¬czynowych jako szczegółowej realizacji tych warunków. Pociąga ono waż¬kie konsekwencje dla filozofii i metodologii nauk, które ujawnia – podany w Części II – zarys me-todolo¬gii proceduralnej. W literaturze przedmiotu brakuje w miarę wszechstronnego i systema¬tycznego omówie¬nia najnowszych filozoficznych i metodologicznych dys¬kusji na temat przy¬czynowości, co niech będzie wytłumaczeniem, dlaczego w niektórych punktach obecnej książki szczegółowo referuję trudno dos¬tępne teksty źró¬dłowe. Przymiotnik „proceduralny” używam tu w znaczeniu węższym niż Huw Price (w którego pracach właściwszy byłby termin „kryterialny”) dla podkre¬ślenia – zgodnie z łacińskim źródłosłowem procedo – że dla ustalenia przy¬czyny niezbędne jest podjęcie przez uczonych określonych interakcji z ba¬daną rzeczywistością. Zalążki zamysłu prezentowanego w tej książce przedstawiłem podczas warsztatów filozoficznych „Philosophy and Probability” w roku 2002, zor¬ganizowanych przez Instytut Filozofii Uniwersytetu w Konstancji. Wdzięczny jestem uczestnikom tych warsztatów za uwagi, a przede wszyst¬kim następującym osobom: Luc Bovens, Brandon Fitelson, Alan Hájek, Stephan Hartmann oraz Jon Williamson. Podczas międzynarodowej konferencji „Analytical Pragmatism”, zorgani¬zowanej w Lublinie w roku 2003 przez Wydział Filo¬zofii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, odniosłem swoją koncepcję do prac Nancy Cartwright. Szczególnie inspirujący okazał się komentarz Huw Price’a do mojego referatu i przeprowadzona z nim dysku¬sja. Ujęcie koncepcji metodologii proceduralnej na szerszym tle współ-czes¬nego nurtu empirystycznego w filozofii nauki przedstawiłem w roku 2004 podczas konferencji „5th Quadrennial Fellows Conference”, zorgani¬zowanej przez Instytut Filozofii Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Centrum Filozofii Nauki w Pittsburghu. Szczególnie pomocne w dalszych moich pra¬cach były uwagi Jamesa Bogena, Janet Kourany, Jamesa Lennoxa, Johna Nortona, Thomasa Bonka, Jana Woleńskiego i Johna Worralla, za które wyra¬żam swoją wdzięczność. Korpus książki powstał podczas mojego stażu w Centrum Filozofii Nauki w Pittsburghu, który odbyłem jako stypendysta Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej w roku akademickim 2004-2005. Uczestniczyłem w tym czasie w życiu naukowym Centrum i w pracach badawczych zespołu z Instytutu Filozofii Uniwersytetu Carnegie-Mellon w Pittsburghu kierowanego przez Clarka Glymoura. Na jego ręce składam podziękowanie za wiele po¬mocnych uwag do moich wy¬stąpień oraz tekstów i za dyskusje przede wszystkim z nim samym i z jego najbliższymi współpracownikami: Peterem Spirtesem oraz Richardem Scheinesem, a także pozostałymi członkami tego zes¬połu, doktorantami i uczestnikami seminarium badawczego „Causality in the Social Sciences”. Za wieloletnie wsparcie, wielopłaszczyznowe inspiracje towarzyszące pi¬saniu tej książki, a także liczne pomocne uwagi do jej wcześniejszych wersji dziękuję przede wszystkim Księdzu Profesorowi Andrzejowi Bronkowi oraz Księdzu Profesorowi Józefowi Herbutowi, współprowadzącemu seminarium doktorskie w Katedrze Metodologii Nauk Katolickiego Uniwersytetu Lubel¬skiego im. Jana Pawła II, jak również pozostałym uczestnikom tego semina¬rium. Dziękuję mojej Żonie, dr Annie Kawalec za wiele wysiłku włożonego w ulepszenie redakcji – językowej i merytorycznej – obecnej książki. Książkę tę można czytać na kilka sposobów. Czytelnikom zainteresowa¬nym przede wszystkim prowadzeniem badań empirycznych polecałbym rozpoczęcie od Rozdziału 2. i kontynuację pozostałych rozdziałów Części I, a następnie Dodatków. Czytelnikom zainteresowanym problemami filozo¬fii i metodologii nauk polecałbym rozpoczęcie lektury książki od Części II i uzupełniającą lekturę Rozdziału 2., a następnie Wprowadzenia i Zakończenia. Czytelnikom mniej zainteresowanym zagadnieniami teoretycznymi pole¬całbym zapoznanie się z fascynującymi dziejami odkrycia przyczyn cholery przez Johna Snowa, które rekonstruuję w Rozdziale 1. W dalszej części nato¬miast polecałbym przejście do Wprowadzenia i Zakończenia, które w mniej specjalistyczny sposób przybliżają proponowane tu rozstrzygnięcia. Tekst książki nie był dotąd publikowany. Wyjątkiem są pewne fragmenty Rozdziału 8. oraz 9., które w zmienionej postaci ukazały się w Rocznikach Filozoficznych (Kawalec 2004). -/- Lublin, luty 2006 r. (shrink)