Jednym ze zjawisk zwi¸a}zanych z procesem starzenia siȩ społeczeństw s¸a przemiany systemów gospodarczych zorientowane na produkcjȩ i dystrybucjȩ dóbr i usług dla osób starszych, jak również dla młodszych grup wiekowych w ramach ich przygotowania do starości. Artykuł przybliża główne cechy koncepcji „srebrnej gospodarki” w kontekście realizacji polityki aktywnego starzenia siȩ. Opracowanie przedstawia typologiȩ modeli srebrnej gospodarki w krajach Unii Europejskiej na poziomach krajowym i regionalnym na podstawie wykorzystania porównań indeksu aktywnego starzenia siȩ do typologii zróżnicowań (...) i kultur kapitalizmu oraz typologii państw dobrobytu. W podsumowaniu przybliżono wnioski dla działań praktycznych oraz propozycje dalszych kierunków badań. ** Some phenomena associated with ageing populations are transition of economies to focus more on the production and distribution of goods and services for older adults as well as for younger age groups as part of their preparation for old age. The paper presents the main features of the concept of “silver economy” in the context of active ageing policies. The study presents a typology of the silver economy models in the European Union at national and regional levels based on the use of the Active Ageing Index in comparison to the typology of differences and cultures of capitalism as well as the typology of welfare states. The summary contains conclusions for practical interventions and proposals for further research. (shrink)

Wśród kluczowych wyzwań rozwojowych Polski na początku XXI wieku znajdują ograniczanie negatywnych efektów procesu starzenia się społeczeństwa oraz wzrost kapitału społecznego obywateli, ich umiejętności współpracy przy rozwiązywaniu problemów w różnych sferach życia społecznego i gospodarczego. Artykuł przybliża łączną analizę tych zagadnień w odniesieniu do kształtowania kapitału społecznego ludzi starych. Kolejno omówione zostają podstawowe pojęcia wykorzystywane w dyskursie o aktywizacji społecznej osób starszych, założenia kształtowania współczesnych wielopoziomowych polityk publicznych w tym zakresie oraz typologie przykładowych rozwiązań na rzecz budowy zasobów kapitału (...) społecznego. ** Among the key development challenges at the beginning of 21st century in Poland are reducing negative effects of an ageing population and increasing the social capital of citizens, their ability to work together to solve problems in various areas of social and economic development. Article brings analysis of these issues in relation to shaping older people social capital. Consecutively discussed are: the basic terms used in the discourse of social activation of the elderly, the assumptions of modern multi-level shaping of public policies in this area as well as typologies of sample solutions for building social capital resources. (shrink)

Podstawowym założeniem artykułu jest uznanie, że złożoność wyzwań związanych ze starzeniem się populacji wymusza rozwój powiązań kooperacyjnych między podmiotami polityki publicznej reprezentującymi różne sektory. Innymi słowy: niezbędna jest bardziej intensywna i lepiej skoordynowana współpraca między organizacjami sektora publicznego, komercyjnego, pozarządowego, nieformalnego oraz sektora obejmującego podmioty gospodarki społecznej (np. spółdzielnie). Zasadnicze znaczenie ma w tym kontekście wdrażanie założeń teorii współzarządzania (governance), koprodukcji oraz mieszanej gospodarki dobrobytu (inaczej: wielosektorowej polityki społecznej). W konsekwencji artykuł wskazuje na wybrane wątki dyskursu dotyczącego relacji procesu (...) class='Hi'>starzenia się ludności z przedsiębiorczością społeczną i innowacjami społecznymi. Tekst przytacza także przykłady dobrych praktyk i inicjatyw z obszaru gospodarki społecznej. Podsumowanie zawiera rekomendacje dla podmiotów polityki publicznej oraz proponowane kierunki dalszych badań. (shrink)

Złożoność skutków starzenia się społeczeństw stanowi istotne wyzwanie na poziomie regionalnym i lokalnym. Działania adaptacyjne wymagają współpracy samorządów terytorialnych, podmiotów gospodarczych i organizacji pozarządowych. Opracowanie przybliża: wymiary interwencji, typologię "regionów kurczących się" oraz dwie inicjatywy: regionów dla ludzi w każdym wieku (Regions for All Ages) i sieci srebrnej gospodarki regionów europejskich (SEN@ER - Silver Economy Network of European Regions). Wskazano także na dylematy tworzenia specjalnych strategii regionalnych i czynniki sprzyjające ich realizacji oraz bariery budowy srebrnych gospodarek. Dodatkowo, przedstawiono wnioski (...) z analizy wybranych strategii rozwoju regionalnego w Polsce. Podsumowanie określa możliwe kierunki dalszych badań. (shrink)

Proces starzenia się społeczeństw stanowi istotne wyzwanie dla krajów Unii Europejskiej. W napływie emigrantów z młodszych regionów świata - głównie Azji i Afryki - dostrzega się sposobu na uzupełnienie malejących zasobów pracy, co prowadzi do wzrostu obaw w zakresie możliwości ich integracji w wymiarze międzypokoleniowym ze społecznościami przyjmującymi. Jednocześnie upatruje się korzyści z migracji seniorów oraz możliwości kształtowania gospodarek regionalnych i lokalnych tak by sprzyjały zaspokajaniu ich potrzeb. Celem opracowania jest przybliżenie koncepcji ageizmu (dyskryminacji ze względu na wiek) w (...) formie zwielokrotnionej, zarządzania różnorodnością, polityki kreatywności oraz związków wielokulturowości z konstruowaniem srebrnych gospodarek. Podsumowanie zawiera potencjalne kierunki dalszych badań nad wielokulturowymi aspektami srebrnej gospodarki. ** Process of ageing is important challenge for European Union countries. Influx of immigrants from younger regions of the world - mainly in Asia and Africa - is considered to be a way of supplementing dwindling labour resources, which leads to an increase in concern for their possible inclusion in the intergenerational dimension of the host communities. At the same time sees the benefits of migration and seniors opportunities to develop regional economies and encourage local authorities in order to meet their needs. Aim of this paper is to present concepts of multiple age discrimination, diversity management, creativity policy and relationships of multicultural society with construction of silver economies. Summary contains potential directions for further research on multicultural aspects of silver economy. (shrink)

Polskie miasta wobec starości i starzenia siȩ Andrzej Klimczuk Magazyn Miasta:15--17 (2013) .

Opracowanie ma charakter poglądowo-teoretyczny, powstało bowiem na podstawie przeglądu dostępnej literatury przedmiotu. Publikacja skierowana jest zarówno do naukowców jak i studentów zajmujących się tematyką starzenia się ludności, starości i osób starszych oraz do coraz szerszego grona zainteresowanych tymi zagadnieniami praktyków, w tym polityków i decydentów oraz reprezentantów usług publicznych, przedstawicieli mediów i organizacji pozarządowych. ** The study is illustrative and theoretical in nature, as it was based on a review of the available literature on the subject. The publication is (...) addressed to both scholars and students dealing with the subjects of population ageing, old age, and older adults, as well as to a growing group of practitioners interested in these issues, including politicians and decision-makers as well as representatives of public services, the media, and non-governmental organizations. (shrink)

W ostatnich latach obserwujemy intensywną debatę publiczną dotyczącą implementacji koncepcji miast i gmin przyjaznych starzeniu się (age-friendly cities and communities) oraz jej nowszej i szerszej odsłony związanej z inteligentnymi i zdrowymi przestrzeniami przyjaznymi starzeniu się (smart healthy age-friendly environments, SHAFE). Rozdział koncentruje się na zwięzłym przeglądzie obejmującym te zagadnienia. W pierwszej części artykuł przybliża podstawowe pojęcia i wybrane działania Komisji Europejskiej w obszarze upowszechniania dialogu międzypokoleniowego oraz programowania polityk relacji międzypokoleniowych. Następnie zaprezentowano krótkie omówienia studiów przypadku dotyczące wybranych projektów innowacji (...) społecznych i metodyk mających na celu: (1) wzmocnienie pozycji facylitatorów koncepcji miast i gmin przyjaznych starzeniu się oraz inteligentnych, zdrowych i inkluzywnych przestrzeni; (2) ułatwienie obywatelom, szczególnie osobom starszym, radzenia sobie z sytuacjami kryzysowymi w obszarze zdrowia publicznego; oraz (3) wspieranie głosu seniorów i seniorek w podejmowaniu decyzji co do celów i zadań polityk publicznych (współprojektowanie), ich wdrażania (współzarządzanie, współrealizowanie/koprodukcja usług publicznych) oraz ich monitorowania i ewaluacji (współocena). Ostatnia część zawiera rekomendacje dla wybranych podmiotów odpowiedzialnych za politykę publiczną wobec starzenia się ludności oraz propozycje kierunków dalszych badań. (shrink)

Artykuł przedstawia koncepcję tzw. srebrnej gospodarki jako systemu gospodarczego związanego ze starzeniem się populacji, którego rozwój ma cechy idei polityki publicznej. Opracowanie w pierwszej kolejności przybliża dyskurs i etapy procesu konstruowania tego systemu przez międzynarodowych i krajowych aktorów polityki publicznej wobec starzenia się ludności. Następnie przeprowadzono krytyczną analizę wymiarów i obszarów wdrażania i rozwoju koncepcji srebrnej gospodarki oraz przegląd jej zewnętrznych i wewnętrznych ograniczeń. Podsumowanie zawiera propozycje dalszych kierunków badań.

Poniższa dyskusja odbyła siȩ we wrześniu 2018 w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie. Skupiła zarówno badaczy problematyki polityki senioralnej, ekspertów, analityków. Dyskusjȩ moderował i zaplanował Andrzej Klimczuk, zwi¸a}zany z SGH, natomiast zaproszenie do dyskusji przyjȩli: Barbara Szatur-Jaworska, polityk społeczny i gerontolog z Uniwersytetu Warszawskiego, Paweł Kubicki, ekonomista, SGH, Marek Niezabitowski, socjolog z Politechniki Śl¸a}skiej, Ryszard Majer, polityk społeczny, Agnieszka Cieśla, architektka i urbanistka, Politechnika Warszawska, Marzena Rudnicka, fundatorka oraz prezeska Krajowego Instytutu Gospodarki Senioralnej. Paneliści podczas dyskusji analizowali nastȩpuj¸a}ce zagadnienia: I. (...) pocz¸a}tki polityki senioralnej, jej definiowanie, dokumenty strategiczne państwa, II. rola samorz¸a}dów w animowaniu działań w obrȩbie polityki senioralnej oraz organizacji pozarz¸a}dowych, III. powstanie i rola ustawy o seniorach, IV. zróżnicowanie środowiska osób w wieku senioralnym, V. działania w innych krajach w obrȩbie polityki senioralnej, VI. zmiany w świadomości społecznej, ewolucja postaw wobec osób starszych, starości, starzenia siȩ, VII. rynek produktów i usług dla seniorów, VIII. aktywność seniorów, formalna i nieformalna, infrastruktura aktywności, IX. mieszkalnictwo dla osób starszych i starzej¸a}cej siȩ ludności X. rola państwa i samorz¸adu w polityce senioralnej, dialog z władz¸a, partnerstwo publiczno-prywatne, XI. wyzwania i kierunki rozwoju polityki senioralnej, XII. deficyt usług opiekuńczych XIII. polityka senioralna i emerytalna, XIV. konwergencja i dywergencja w polityce senioralnej. ** The following discussion took place in September 2018 at the Warsaw School of Economics. It focused on both senior politics, experts, and analysts. The discussion was moderated and planned by Andrzej Klimczuk, associated with the Warsaw School of Economics, and invited to the discussion: Barbara Szatur-Jaworska, social politician and gerontologist from the University of Warsaw, Paweł Kubicki, economist, Warsaw School of Economics, Marek Niezabitowski, sociologist from the Silesian University of Technology, Ryszard Majer, social politician, Agnieszka Cieśla, architect and urban planner, Warsaw University of Technology, Marzena Rudnicka, founder and president of the National Institute of Senior Management. Panelists during the discussion analyzed the following issues: I. Beginnings of the senior policy, its definition, strategic documents of the state, II. The role of local governments in animating activities within the framework of senior policy and non-governmental organizations, III. Creation and role of the law on seniors, IV. Diversification of the environment of seniors, V. Activities in other countries within the framework of the senior policy, VI. Changes in social awareness, the evolution of attitudes towards older people, old age, ageing, VII. The market for products and services for seniors, VIII. Seniors’ activity, formal and informal, activity infrastructure, IX. Housing for older people and ageing population X. The role of the state and self-government in the senior policy, dialogue with the authorities, public-private partnership, XI. Challenges and directions of development of the senior policy, XII. The deficit of care services, XIII. Senior and pension policy, XIV. Convergence and divergence in the senior policy. (shrink)

Attitudes towards elder people in society depend on the pace of its technological and economical development. Fast changes not only encourage discrimination on the ground of age but also blur the perception of both individual and collective benefits from the extension of life length. This article emphasizes the necessity of finding new ideas of elders’ active social participation. Furthermore it points out the conceptions of creating city areas that favor development and integration of all age groups. It underlines the significance (...) of older generations in process of sustaining cultural continuity in information and knowledge societies by contrasting those ideas with the wisdom society project. ** Ocena obecności ludzi starych w społeczeństwie zależy od tempa rozwoju technologicznego i gospodarczego. Szybkie zmiany sprzyjaj¸a} dyskryminacji ze wzglȩdu na wiek oraz przyczyniaj¸a} siȩ do niedostrzegania jednostkowych i zbiorowych korzyści płyn¸a}cych ze wzrostu długości życia ludzkiego. Artykuł zwraca uwagȩ na niezbȩdność poszukiwania pomysłów aktywnego uczestnictwa seniorów w życiu społecznym, jak też przybliża koncepcjȩ kreowania przestrzeni miejskich sprzyjaj¸a}cych rozwojowi i integracji wszystkich grup wiekowych. Praca podkreśla znaczenie starszego pokolenia w procesie utrzymania ci¸agłości kulturowej w społeczeństwach informacyjnych i społeczeństwach wiedzy poprzez przeciwstawienie tych idei projektowi społeczeństwa m¸adrości. (shrink)

Objective: The present study aims to determine the number and position of the nutrient foramina (NF) of the human femur, tibia, and fibula and to observe the size, direction, and obliquity of the nutrient foramina. Methods: We observed 265 adult human, lower limb long bones in the Department of Anatomy of the Gaziantep University. The nutrient foramina were identified with naked eyes, and the obliquity was determined with a hypodermic needle. Gauge 20 and 24 needles were used for size determination. (...) Shape was observed with the naked eye and classified into oval and round types. The nutrient foramina location was determined by dividing total bone length into three segments, and the locations were validated by calculating foraminal index (FI). Results: Results showed that 79% of the long bones had a single nutrient foramen. More than 96% of the nutrient foramina were directed away from the knees. A total of 87% of the femoral foramina were located in the middle third, 72% of the tibial foramina were located in the proximal third, and 98% of the fibular nutrient foramina were located in the middle third of the specimens. Overall, no foramina were found on the distal third of the studied bones. Conclusion: Our study findings are in accordance to the findings from several research studies. The assessment of pathological conditions associated with the findings of foramen nutricium in our study may help clinicians and surgeons in planning treatments for applications to be performed in this region. However, it is thought that literature will be a source for basic and clinical sciences by providing reference values. (shrink)

"Kapitał społeczny ludzi starych na przykładzie mieszkańców miasta Białystok" to książka oparta na analizach teoretycznych i empirycznych, która przedstawia problem diagnozowania i używania kapitału społecznego ludzi starych w procesach rozwoju lokalnego i regionalnego. Kwestia ta jest istotna ze względu na zagrożenia i wyzwania związane z procesem szybkiego starzenia się społeczeństwa polskiego na początku XXI wieku. Opracowanie stanowi próbę sformułowania odpowiedzi na pytania: jaki jest stan kapitału społecznego ludzi starych mieszkających w Białymstoku, jakim ulega przemianom i jakie jest jego zróżnicowanie? (...) Ludzie starzy są tu postrzegani jako kategoria społeczna, czyli zbiór osób podobnych do siebie pod względem społecznie istotnych cech (takich jak wiek, posiadane role społeczne i świadomość korzystania ze świadczeń społecznych), którzy są świadomi tego podobieństwa i swojej odrębności od innych. Przyjmuje się ponadto, iż osoby takie przekroczyły 60. rok życia. Zakłada się też, że w zasobach ludzkich skumulowany jest kapitał ludzki, społeczny i kulturowy. Kapitał społeczny jest tu ujmowany szeroko jako potencjał współdziałania osadzony w powiązaniach międzyludzkich i normach społecznych, który może przynosić korzyści osobom, grupom i społeczeństwom. W części teoretycznej przedstawiono informacje o starości jako etapie w życiu jednostki, wyjaśniono pojęcie ludzi starych, omówiono społeczne teorie starzenia się, historyczne czynniki oddziaływające na położenie kategorii społecznej ludzi starych, zmiany ich miejsca w społeczeństwie polskim w trakcie transformacji ustrojowej i na początku XXI wieku, możliwe konsekwencje wzrostu długości życia w warunkach demokracji i kapitalizmu oraz charakterystykę problemu starzenia się ludności Białegostoku jako miasta pogranicza. Zaprezentowano też różnorodne koncepcje kapitału społecznego, sfery jego oddziaływania na rozwój społeczno-gospodarczy, jego stan w Polsce oraz wytyczne do strategicznego budowania jego zasobów. Przybliżono również wybrane informacje o aktywności ludzi starych w życiu publicznym, społecznym i gospodarczym jako kluczowych cechach ich kapitału społecznego. Porządkując różne stanowiska teoretyczne, wyniki badań i dane statystyczne, dążono do powiązania wielu rozproszonych źródeł w przekonaniu, iż jest to istotne w celu określenia i zagospodarowania zasobów kapitału społecznego seniorów, jak również niwelacji opóźnienia polskiej socjologii w zakresie badań nad ludźmi starymi. Pomimo, iż za podstawową perspektywę teoretyczną publikacji uznana została koncepcja kapitału P. Bourdieu, autor bierze również pod uwagę propozycje badawcze J.S. Colemana, R.D. Putnama, F. Fukuyamy, A. Giddensa, P. Sztompki i A. Sadowskiego. Drugi rozdział zawiera określenie ram metodologicznych badań przeprowadzonych na potrzeby tej publikacji. Omówiono przyjęte założenia badawcze oraz przybliżono sposób i przebieg realizacji badań. Przede wszystkim zdecydowano się na korzystanie z metody jakościowej i zastosowanie techniki wywiadu swobodnego ukierunkowanego. Uznano, iż podmiotowy kontakt z ludźmi starymi umożliwi dokładniejsze rozpoznanie kontekstu, w którym znajdują się zasoby ich kapitału społecznego. Jest to ważne, gdyż przenoszenie na rodzimy grunt opracowanych za granicą interpretacji działań ludzi starych i rozwiązań aktywizujących, może okazać się nieskuteczne lub wywołać negatywne efekty zewnętrzne. Ponadto w literaturze przedmiotu zwraca się uwagę na niedostatek badań gerontologicznych zgodnych z paradygmatem interpretatywnym. Badaniu poddano 26 respondentów w wieku od 60 do 89 lat żyjących w mieście Białystok związanych z jedną z dwóch różnych instytucji: Domem Pomocy Społecznej i Uniwersytetem Trzeciego Wieku. Poprzez porównywanie osób znajdujących się na dwóch biegunach aktywności społecznej możliwe było dostrzeżenie podobieństw i różnic w ich wyposażeniu kapitałowym, a zarazem w osiągniętych w ciągu życia pozycjach w strukturze klasowej i zasobach służących pomyślnej starości6. W trzecim rozdziale przedstawiona została część wyników analiz empirycznych. Przybliżono tu sposób, w jaki ludzie starzy myślą o podobnych sobie przodkach i osobach współczesnych, a także czynniki, w zależności od których zmienia się ich pozycja społeczna w mieście oraz problemy społeczne, jakie uznają za najważniejsze dla ludzi starych. Analizie poddano opinie o ich czasie wolnym, szansach i barierach aktywności ekonomicznej. Wyróżniono typy kapitału społecznego ludzi starych w zależności od instytucji, z którymi są związani oraz podejścia do postrzegania i wykorzystywania zróżnicowania wewnętrznego seniorów. Omówiono wizerunek seniorów w środkach masowego przekazu. Publikacja nie zawiera ścisłego zakończenia. W ostatnim rozdziale wskazano jedynie na główne wnioski płynące z badań oraz na potencjalne dalsze kierunki analiz. Uzupełnienie tego podejścia stanowią zamieszczone w aneksie zestawienia oddolnych technik budowania kapitału społecznego oraz podstawowych cech Miast Przyjaznych Starszemu Wiekowi. Z opracowania tego z pewnością będą mogli skorzystać nie tylko naukowcy zajmujący się tematyką ludzi starych, ale i pracownicy socjalni, politycy, pracodawcy, przedstawiciele mediów i organizacji pozarządowych oraz obywatele Białegostoku i innych miast. ** "Social Capital of Old People on the Example of Bialystok Residents" is a book based on theoretical and empirical study, which presents an issue of diagnosing and using of old people social capital in the local and regional development processes. This issue is significant because of the threats and challenges associated with process of rapid ageing of Polish society at the beginning of 21st century. Publication, in particular, is an attempt to give answers to the following questions: what is the state of old people social capital in Bialystok, what transformations it undergoes and how is it differentiated? In this study old people are viewed as a social category, which is a set of people similar to each other in terms of socially significant features (such as age, possessed social roles and awareness of received social benefits), who are aware of these similarities and differences between each other. Moreover, it is assumed, that such persons exceeded the 60 years of age. It is also assumed that human, social and cultural capital is accumulated in the human resources. Social capital is recognized here broadly as a potential for collaboration embedded in interpersonal relationships and social norms that may benefit individuals, groups and societies. The book consists of three chapters. The first, which is the theoretical part of work, includes information about: old age as a stage of individual life and explanation of the old people notion. It discusses social theories of ageing, historical factors affecting on the social position of old people category, changes in their place in Polish society during the system transformation and in the early 21st century. It describes the possible consequences of increased life expectancy for democracy and capitalism - including the concepts of society for all ages, silver economy. It also features ageing population issue, as well as social policy towards the elderly and old age in Bialystok as the borderland city. A variety of social capital concepts were presented; the spheres of its influence on socio-economic development, its status in Poland and guidelines for strategic building of its resources. Selected information on the activity of old people in public, social and economic life as key features of their social capital was brought closer. Putting various theoretical positions, results of research and statistical data in order was aimed to link many dispersed sources considering that it is relevant to identify and develop seniors' social capital resources, as well as leveling the delay of Polish sociology research on the elderly. Fundamental theoretical perspective of publication is the concept of capital according to P. Bourdieu. However, the proposals of J.S. Coleman, R.D. Putnam, F. Fukuyama, A. Giddens, P. Sztompka and A. Sadowski were also used. The second chapter contains a methodological framework for the purposes of study. Research assumptions, method and course of implementation of studies were discussed. The study is based on the qualitative method and the application of in-depth interview techniques. It was considered that the personal contact with old people will be more accurate than other research techniques to identify the context in which they social capital resources can be found. It is important because the transfer of developed abroad activating solutions and interpretations of old people actions may be ineffective or have negative external effects in the Polish context. Moreover, in the Polish science literature attention is paid to scarcity of gerontological research in accordance with the interpretive paradigm. Study involved 26 respondents aged 60 to 89 years living in Bialystok associated with one of two different institutions: nursing home for the elderly and University of the Third Age. By comparing the persons on two extremes of social activity it was possible to see similarities and differences in their capital equipment, and also in achievements of the life positions in the class structure and resources aimed at successful ageing. The third chapter presents the empirical analysis of the research results. This part outlines the way in which old people think about their ancestors and contemporary people. It also shows factors according to changes in their social position in the city, social issues which they consider most important for old people, their opinions about leisure time, opportunities and barriers of economic activity and types of old people social capital depending on the institution with which they are associated. Approach to the perception and use of internal disparities of seniors were also discussed. The analysis additionally contains the evaluation of senior citizens image in the polish mass media. This publication does not contain a strict ending. It only identifies the main conclusions of the research and potential directions of future analysis. Above all, older people could improve their position not by demanding increases in social benefits from which major parts are often taken away by their family members, but by highlighting their human, social and cultural capital. It is necessary to create favorable conditions for social and professional life of old people and their cooperation with members of local communities. Important role in this regard is played by institutions implementing three tasks: stimulating senior citizens' desire to satisfy previously unrealized needs; creating relationships between them so that they can solve their own problems and work for the others; and providing legal, social and vocational guidance. Stimulating cooperation between existing public, commercial and non-governmental sector organizations may serve to achieve these goals. The dissemination of bottom-up techniques of social capital building and checklist of essential features of Age-friendly Cities may also be important. -/- . (shrink)

Civic non-participation in public life is one of the most important problems in contemporary Poland. This phenomenon makes all generations equal and it requires breaking of the barriers in intergenerational integration. Presented study shows that the aspiration for coherence and stability of the system may be based on the taking advantage by using benefits of age difference in society. Article indicates dimensions and levels in seeking quality solutions for the integration in conditions of shaping social dispersion space order. It also (...) contains types of different approaches to the integration barriers related with process of aging society and discrimination based on age phenomenon. ** Obywatelskie nieuczestnictwo w życiu publicznym należy do najważniejszych problemów współczesnej Polski. Zjawisko to czyni wszystkie pokolenia równymi a przeciwstawienie się mu wymaga przełamania barier integracji międzypokoleniowej. Niniejsze opracowanie wskazuje, iż dążenie do spójności i stabilności systemu może opierać się na wykorzystaniu korzyści z różnicy wieku członków społeczeństwa. Wskazane zostały wymiary i poziomy poszukiwania rozwiązań jakościowych na rzecz integracji w warunkach kształtowania się w przestrzeni społecznej ładu rozproszonego oraz typy barier integracji międzypokoleniowej związane z procesem starzenia się społeczeństw i zjawiskiem dyskryminacji ze względu na wiek. -/- . (shrink)

Celem artykułu jest przybliżenie koncepcji solidarności pokoleń w kontekście wyzwań procesu starzenia się ludności na początku XXI wieku. Utrzymanie pozbawionych konfliktów relacji pokoleniowych jest kwestią wymagającą wspólnych interwencji podmiotów publicznych, komercyjnych i pozarządowych. Dlatego też w opracowaniu, po omówieniu znaczeń pojęcia pokolenie i typów relacji międzypokoleniowych, zostaną wskazane modele polityki relacji międzypokoleniowych. Opis uwzględnia działania na poziomie międzynarodowym, krajowym oraz regionalnym i lokalnym. W dalszej części analizie poddane zostaną główne założenia działań na rzecz solidarności pokoleniowej z wybranych dokumentów projektu (...) cywilizacyjnego "Polska 2030. Trzecia fala nowoczesności". Podsumowanie obejmie rekomendacje praktyczne i badawcze w zakresie polityki rodzinnej i rynku pracy. * The aim of this article is to introduce a concept of "solidarity of generations" in the context of challenges of population ageing at the beginning of the XXI century. Maintaining relationships without generational conflict is a matter requiring joint intervention of public, market and social sectors entities. After the discussion of generation meaning and types of relationships between generations, intergenerational policies models were identified. The description included activities at the international, national, regional and local levels. Later in the article activities assumptions for the solidarity of generations included in the selected documents of civilization project "Poland 2030. The Third Wave of Modernity" were critically analyzed of the main approaches. Conclusions provided recommendations for practical action and further research. (shrink)

Podstawowym celem artykułu jest przybliżenie dwóch wzajemnie powi¸a}zanych koncepcji istotnych z perspektywy zarz¸a}dzania publicznego w ramach polityki wobec starzenia siȩ społeczeństwa na poziomie lokalnym. Pierwsza koncepcja to „inteligentne miasta", która dotyczy wykorzystania nowych technologii informacyjno-komunikacyjnych do poprawy zarz¸a}dzania miastami oraz dostarczania obywatelom innowacyjnych usług publicznych. Druga koncepcja to „miasta przyjazne starzeniu siȩ", która obejmuje optymalizacjȩ wszystkich funkcji miejskich do potrzeb wszystkich grup wiekowych oraz wykorzystanie szerokiego zaangażowania interesariuszy na rzecz poprawy jakości życia w okresie starości. Drugim celem jest wskazanie (...) prób praktycznego wdrażania tych koncepcji w krajach Grupy Wyszehradzkiej, które w odróżnieniu od omawianych zazwyczaj w literaturze przykładów z Europy Zachodniej charakteryzuj¸a siȩ nie tylko szybkim starzeniem siȩ populacji, ale też niedostatkami infrastruktury. W podsumowaniu przybliżono wnioski z przeprowadzonej analizy oraz potencjalne dalsze kierunki badań. ** The main aim of this paper is to introduce two interrelated concepts relevant from the perspective of public management of the ageing policy at the local level. The first concept is "smart cities," which refers to the use of new information and communication technologies to improve urban management and delivery of innovative public services for citizens. The second concept is "age-friendly cities," which includes optimization of all municipal functions to meet the needs of all age groups and to use the wide involvement of relevant stakeholders to improve the quality of life in old age. The second aim of the paper is to describe closer attempts of the practical implementation of these concepts in countries of the Visegrad Group that unlike generally discussed in the literature examples from the Western Europe are not only characterized by rapidly ageing populations, but also shortcomings of the infrastructure. Conclusions include a summary of the undertaken analysis and potential future directions of research. (shrink)

Starzenie siȩ społeczeństw stanowi wyzwanie, które wymaga opracowywania i wdrażania horyzontalnej polityki społecznej. Polityka ta powinna uwzglȩdniać zróżnicowanie osób starszych oraz odmienność działań skierowanych do osób starszych i na wizerunek starości. Złożoność negatywnych konsekwencji starzenia siȩ sprawia, iż kluczowe jest zwiȩkszenie współpracy podmiotów publicznych, komercyjnych, pozarz¸adowych i nieformalnych na wszystkich poziomach organizacji polityki społecznej. Opracowanie ma na celu przybliżenie modeli wielosektorowej polityki społecznej oraz podkreślenie możliwości integracji usług społecznych. Artykuł wskazuje na szanse i zagrożenia dla integracji usług ze szczególnym (...) uwzglȩdnieniem zagadnień srebrnej gospodarki, wykluczenia cyfrowego i robotycznego. W podsumowaniu wskazano na możliwości rozwoju innowacji społecznych oraz kierunki dalszych badań. ** Ageing is a challenge that requires development and implementation of the horizontal social policy. This policy should take into account diversity of older adults and division of interventions aimed at this population and on the image of old age. Complexity of the negative consequences of ageing shows that there is a need to enhance cooperation between the public sector, the commercial sector, the NGO sector, and the informal sector at all levels of social policy social policy. The article discusses models of the multisectoral social policy and possibilities of integrating social services. Conclusions include directions for further research and social innovation. (shrink)

Niepełnosprawność jest jedn¸a} z cech różnicuj¸a}cych jednostki i grupy we współczesnych społeczeństwach. Osoby o ograniczonej sprawności fizycznej, poznawczej i psychicznej s¸a} szczególnie narażone na dyskryminacjȩ oraz wykluczenie społeczne, gospodarcze i polityczne. Co istotne kwestia socjalna osób niepełnosprawnych na pocz¸a}tku XXI wieku zmienia siȩ wchodz¸ac w relacjȩ z procesem starzenia siȩ ludności. Artykuł ma na celu przybliżenie wybranych teoretycznych koncepcji działań na rzecz poprawy wizerunku niepełnosprawności i ograniczania barier doświadczanych przez osoby niepełnosprawne w dostȩpie do różnego rodzaju zasobów, przestrzeni i (...) szans. Krytyczna analiza literatury przedmiotu obejmuje wskazanie cech koncepcji polityki aktywizacji oraz zasad i celów polityki społecznej w holistycznym paradygmacie normalizacji. Podsumowanie zawiera możliwe dalsze kierunki badań i analiz. ** Disability is one of the features that differentiate individuals and groups in modern societies. People with reduced physical, cognitive and psychological efficiency are particularly exposed to discrimination and social, economic and political exclusion. What’s important social issue of people with disabilities in the early 21st century changes by entering into a relationship with the ageing of the population. Article aims to introduce some theoretical concepts efforts to improve the image of disability and reduce the barriers faced by persons with disabilities in access to different kinds of resources, spaces and opportunities. A critical analysis of the literature includes: description of the concept of activation policy as well as principles and objectives of social policy in a holistic paradigm of normalization. This summary contains possible future directions of research and analysis. (shrink)

Artykuł zwraca uwagę na powiązania procesu starzenia się społeczeństwa z kształtowaniem zmian organizacyjnych zachodzących w miejskich instytucjach kulturalnych i artystycznych w zakresie świadczenia usług dla osób starszych. Przybliżone zostają główne cechy zachodzących na początku XXI wieku przemian pracy i czasu wolnego oraz zjawiska kreatywnej gospodarki wraz z nową stratyfikacją społeczną i nowymi czynnikami rozwojowymi. Zarysowany został także paradygmat kreatywnego starzenia się, korzyści i bariery budowania kapitału kreatywnego seniorów oraz zagraniczne i krajowe przykłady wykorzystywanych na tym polu rozwiązań a (...) zarazem obszarów dalszych badań. ** Article draws attention to the relationship of ageing process and evolution of the organizational changes in cultural and artistic institutions in cities that are connected to provision of services for older people. Study shows main features of work and leisure time transformation at the beginning of the XXI century and the phenomenon of creative economy with new social stratification and development factors. It also describes creative ageing paradigm, benefits and barriers of building a senior creative capital, foreign and domestic examples of solutions used in this field which are also areas for further research. ** A. Klimczuk, Kreatywne starzenie się. Przykłady zagranicznych i polskich zaleceń i praktyk (Creative ageing. Examples of foreign and Polish recommendations and practices), [in:] A. Zawada, Ł. Tomczyk (eds.), Seniorzy w środowisku lokalnym (badania empiryczne i przykłady dobrych praktyk), Wyd. Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2013, p. 24-46. -/- . (shrink)

Work of elderly is a controversial problem. The introduction of protection of old age in form of pensions and retirement caused shaping in modern societies qualitatively new social category of persons in post-working age. Growth of human life-span with simultaneous lack of the principle changes of pensionable age inflicts grow in quantity of persons’ using welfare benefits. Growing costs of seniors livelihood lead to transformations in socio-economical structures as well as forcing them to engage in activities that will help increase (...) their social participation, including the lengthening of their professional activity. It seems that the nowadays processes of dematerialization of work combined with the shaping of knowledge-based economy and the movement of third-age universities largely enable the achievement of these objectives. Article aims to approximate the results of qualitative analysis of elderly economic activity in Bialystok conducted in the context of social capital research. Study describes main factors that restrict work opportunities for older people, as well as their hidden resources and potential workplaces. ** Wykonywanie pracy zarobkowej przez osoby starsze jest zagadnieniem kontrowersyjnym. Wprowadzenie zabezpieczenia starości w formie rent i emerytur sprawiło, że w społeczeństwach nowoczesnych ukształtowała siȩ jakościowo nowa kategoria społeczna składaj¸a}ca siȩ z osób w wieku poprodukcyjnym. Wzrost długości życia ludzkiego przy jednoczesnym braku zasadniczych zmian progów wieku emerytalnego sprawia, że ilość osób korzystaj¸a}cych ze świadczeń rośnie. Zwiȩkszaj¸a}ce siȩ koszty utrzymania seniorów prowadz¸a} do szeregu przemian w strukturach społeczno-ekonomicznych oraz wymuszaj¸a} podejmowanie działań, które pozwol¸a} na wzrost ich uczestnictwa społecznego, w tym na wydłużanie ich aktywności zawodowej. Wydaje siȩ, że zachodz¸a}ce współcześnie procesy dematerializacji pracy ł¸a}czone z kształtowaniem siȩ gospodarki opartej na wiedzy oraz ruch uniwersytetów trzeciego wieku w znacznej mierze umożliwiaj¸a realizacjȩ tych celów. Artykuł ma na celu przybliżenie wybranych wyników jakościowych analiz aktywności ekonomicznej ludzi starych w Białymstoku prowadzonych w kontekście badań nad kapitałem społecznym. Określone zostały podstawowe czynniki ograniczaj¸ace możliwości wykonywania pracy przez ludzi starych, jak również ich ukryte zasoby i potencjalne miejsca pracy. (shrink)

Artykuł omawia główne cechy koncepcji "solidarności pokoleń". Podejście to jest wykorzystywane w analizach dotycz¸a}cych procesu starzenia siȩ społeczeństw na pocz¸a}tku XXI wieku oraz w projektowaniu polityki publicznej. Opracowanie przybliża podstawowe znaczenia pojȩć dotycz¸a}cych pokolenia i relacji miȩdzypokoleniowych. Zwrócono uwagȩ, iż solidarność pokoleń stanowi kwestiȩ socjaln¸a} wymagaj¸a}c¸a wspólnych interwencji podmiotów publicznych, komercyjnych i pozarz¸adowych. Praca prezentuje też wnioski z krytycznej analizy założeń działań na rzecz solidarności pokoleniowej zaprezentowanych w wybranych dokumentach projektu cywilizacyjnego "Polska 2030. Trzecia fala nowoczesności". * The article (...) discusses the main features of "solidarity of generations" concept. This approach is used in the analysis of the ageing process at the beginning of the XXI century as well as in designing of public policy. Essay introduces the basic concepts of generations and relationships between generations meaning. Article emphasizes that solidarity between generations is a social issue that requires the combined intervention of public, commercial and non-commercial bodies. Paper presents a conclusions from critical analysis of assumptions for the solidarity of generations included in the selected documents of civilizational project "Poland 2030. The Third Wave of Modernity.". (shrink)

Jednym z głównych wyzwań współczesnego rozwoju społeczno-gospodarczego jest proces starzenia się ludności. Złożony charakter zmian z nim związanych uzasadnia podejmowanie interwencji uwzględniających wyzwanie utrzymania solidarności pokoleniowej i przeciwdziałania wykluczeniu robotycznemu. Opracowane przybliża koncepcję srebrnej gospodarki jako systemu gospodarczego opartego na zaspokajaniu potrzeb starzejących się społeczeństw. W artykule przedstawione zostały założenia budowy srebrnej gospodarki zawarte w wybranych dokumentach projektu cywilizacyjnego "Polska 2030. Trzecia fala nowoczesności". Podsumowanie obejmuje wnioski z przeprowadzonej analizy strategii oraz postulaty co do kierunków dalszych badań. ** One (...) of the main challenges of the contemporary socio-economic development is the process of population ageing. The complexity of the changes associated with it justifies interventions taking into account the challenge of generational solidarity maintenance and robotics divide prevention. Article introduces the concept of silver economy - an economic system based on meeting the needs of ageing populations. This paper present the assumptions of building the silver economy contained in selected documents which are a part of civilizational project "Poland 2030. The Third Wave of Modernity." Summary include conclusions from the strategy analysis and postulates of further research directions. (shrink)

Polish society gathers features specific to „late modernity” period. In this period grows up the meaning of organizational forms, flow of information, trust to other people and complicated technical systems, uncertainty, taking a risk as well as progressive economic, political and cultural globalization. One of threats and challenges is the process of population ageing. The article attempt to recognition of specific safety problems of old men’s in Białystok. Safety is treated as necessary condition for far more researches on practical solutions (...) connected with the professional activity of seniors and growth of their social participation. Assurance of seniors safety can lead to lowering costs of their maintenance as well as the formation of positive attitudes towards old age and cultural openness. The work brings closer connections between safety and social capital topics as well as chosen empirical analyses. ** Społeczeństwo polskie nabiera cech specyficznych dla okresu „późnej nowoczesności”. Wzrasta znaczenie form organizacyjnych, przepływu informacji, zaufania do innych ludzi i skomplikowanych systemów technicznych, niepewności, podejmowania ryzyka oraz postȩpuj¸a}cej globalizacji ekonomicznej, politycznej i kulturowej. Jednym z zagrożeń i wyzwań jest proces starzenia siȩ społeczeństw. Artykuł stanowi próbȩ poznania specyfiki bezpieczeństwa ludzi starych w Białymstoku. Traktowane jest ono jako warunek konieczny do dalszych poszukiwań praktycznych rozwi¸a}zań pozwalaj¸a}cych na wydłużanie aktywności zawodowej seniorów i wzrost ich uczestnictwa społecznego. Jego zapewnienie może prowadzić do obniżenia kosztów ich utrzymania oraz kształtowania pozytywnych postaw wobec starości i otwartości kulturowej. Praca przybliża powi¸azania problematyki bezpieczeństwa i kapitału społecznego oraz wybrane wyniki analiz empirycznych. (shrink)

Gerontologia kreatywna - dział gerontologii społecznej postulowany przez Anitȩ Stefańsk¸a} i Martȩ Szabelsk¸a}-Holeksȩ. Docelowo subdyscyplina ta ma zajmować siȩ problematyk¸a} twórczości i kreatywności osób starszych. Gerontologia kreatywna jest przede wszystkim zwi¸a}zana z psychologi¸a} twórczości, a szczególnie z akmeologi¸a} kreatywn¸a}, czyli psychologi¸a} osobowości twórczej człowieka. Gerontologia kreatywna z jednej strony korzysta z wiedzy pochodz¸a}cej z geriatrii, gerontopsychologii, gerontologii eksperymentalnej, gerontosocjologii i geragogiki. Z drugiej strony zaś podstawy gerontologii kreatywnej osadzone s¸a w działach akmeologii kreatywnej, w szczególności w: historii akmeologii kreatywnej, akmeologii (...) kreatywnej działalności zawodowej, akmeologii kreatywnej osobowości, eksperymentalnej akmeologii kreatywnej oraz stosowanej akmeologii kreatywnej. Konceptualizacja teorii gerontologii kreatywnej jest prób¸a zastosowania teorii istniej¸acych już na gruncie psychologii i gerontologii. Gerontologia kreatywna jako nauka multidyscyplinarna ma także korzystać z dorobku socjologii, filozofii, medycyny, biologii, ekonomii, demografii, antropologii społecznej i kultury, pedagogiki społecznej, kultur i twórczości oraz nauk o kulturze i sztuce. ** Creative gerontology - department of social gerontology postulated by Anita Stefańska and Marta Szabelska-Holeksa. Ultimately, this sub-discipline is to deal with the issues of creativity and creativity of older people. Creative gerontology is primarily associated with the psychology of creativity, and especially with creative acmeology, or the psychology of the creative personality of a human being. On the one hand, creative gerontology uses knowledge derived from geriatrics, gerontopsychology, experimental gerontology, gerontosociology and geragogy. On the other hand, the foundations of creative gerontology are embedded in the sections of creative acmeology, in particular in the history of creative acmeology, creative occupational acmeology, creative personality acmeology, experimental creative acmeology and applied creative acmeology. Conceptualization of the theory of creative gerontology is an attempt to apply theories already existing on the basis of psychology and gerontology. Creative gerontology as a multidisciplinary science is also to use the achievements of sociology, philosophy, medicine, biology, economics, demography, social anthropology and culture, social pedagogy, cultures and creativity as well as the sciences of culture and art. (shrink)

Generacja sandwicz - grupa osób w wieku średnim, która ze wzglȩdu na swoj¸a} centraln¸a} pozycjȩ w strukturze wieku i w zwi¸a}zanej z ni¸a} stratyfikacji wiekowej stanowi generacjȩ, które jednocześnie opiekuje siȩ osobami starszymi i osobami młodszymi. Zjawisko to określane jest też jako "kobiety w środku" lub "złapani w środku". Koncepcja "generacji sandwicz" w w¸a}skim ujȩciu odnoszona jest przeważnie do tradycyjnie postrzeganych ról opiekuńczych kobiet, które s¸a} w wieku środkowym, a zarazem na przedpolu starości. W ujȩciu feministycznym społeczne oczekiwania wobec kobiet (...) znajduj¸a}cych siȩ miȩdzy 40. a 60. rokiem życia s¸a} zorientowane z jednej strony na udzielanie pomocy dzieciom i młodzieży w uzyskaniu samodzielnego dorosłego życia, z drugiej zaś s¸a ukierunkowane na udzielanie pomocy pielȩgnacyjnej starszemu pokoleniu szczególnie w przypadku niepełnosprawności, otȩpienia lub choroby Alzheimera. Oczekiwania wobec powyższych ról opiekuńczych s¸a sformalizowane w mniejszym lub wiȩkszym stopniu co prowadzi do nierówności miȩdzy kobietami i mȩżczyznami. ** Sandwich generation - a group of middle-aged people who, due to its central position in the age structure and related age stratification is a generation that simultaneously takes care of elderly people and younger people. This phenomenon is also referred to as "women in the middle" or "caught in the middle". The concept of "sandwich generation" in a narrow sense refers mainly to the traditionally perceived caring roles of women who are middle-aged and at the same time on the forefront of old age. In the feminist approach, the social expectations towards women between 40 and 60 years old are oriented on helping children and young people to get an independent adult life, on the other hand they are oriented towards providing care to the older generation, especially in the case of disability, dementia or Alzheimer’s disease. Expectations regarding these care roles are formalized in a smaller one or to a greater extent which leads to inequality between women and men. (shrink)

Integracja wiekowa - termin stosowany w gerontologii społecznej w przynajmniej dwóch znaczeniach. W ujȩciu w¸a}skim - przyjȩtym głównie w literaturze anglojȩzycznej - integracja wiekowa odnosi siȩ do takiej struktury ról społecznych w różnorodnych instytucjach, która umożliwia istnienie różnic, ale nie s¸a} one zależne ściśle od struktury wieku, tj. tego czy ktoś jest osob¸a} młod¸a}, w wieku środkowym, czy też w wieku starszym. Chodzi tutaj w szczególności o instytucje edukacyjne, ekonomiczne, polityczne, religijne i czasu wolnego w których osoby z odmiennych grup (...) wieku i generacji odgrywaj¸a rozmaite role i zajmuj¸a różne pozycje. Integracja wiekowa opiera siȩ na założeniu, że dostȩp do instytucji, możliwości wyjścia z niej i dostȩp do produktów ; zrealizowanych w rzeczywistości usług i wypłaconych świadczeń oraz rezultatów ; efektów zrealizowanych usług i świadczeń np. zmniejszenie ubóstwa, poprawa stanu zdrowia, działalności tych instytucji jest równy dla wszystkich bez wzglȩdu na wiek. ** Age integration - a term used in social gerontology in at least two senses. In a narrow perspective - adopted mainly in English-language literature - age integration refers to such a structure of social roles in various institutions that allows for differences, but they do not depend strictly on the age structure, i.e. whether someone is a middle-aged adult or in an older age. This is particularly about educational, economic, political, religious and leisure institutions in which people from different age groups and generations play different roles and occupy different positions. Age integration is based on the assumption that access to the institution, the possibility of exiting it and access to products ; services implemented in reality and benefits and outcomes paid out; the effects of implemented services and services, eg reduction of poverty, improvement of health, activities of these institutions is equal for all regardless of age. (shrink)

W literaturze przedmiotu określenie "kapitał" wystȩpuje zarówno w ujȩciach funkcjonalnych, strukturalnych, normatywnych, jak i aksjologicznych. W naukach humanistycznych i społecznych pojȩcie to rozumiane jest jako wartość odnoszona do czynnika ludzkiego. W naukach ekonomicznych kapitał to pojȩcie wȩższe niż "zasób". Zasoby s¸a} wykorzystywane przez ludzi do zaspokajania ich potrzeb, s¸a} czynnikami produkcji dóbr i usług. Kapitał to szczególny czynnik produkcji, gdyż stanowi już przekształcone zasoby, które mog¸a} zostać uruchomione, by przynieść zysk, powiȩkszyć szanse oraz osi¸a}gn¸ać cele i korzyści na rynku. ** (...) In literature on the subject, the term "capital" appears in both functional, structural, normative and axiological approaches. In the humanities and social sciences this concept is understood as a value related to the human factor. In economic sciences, capital is a narrower concept than "resource." Resources are used by people to meet their needs, they are factors in the production of goods and services. Capital is a special factor of production, because it is already transformed resources that can be launched to bring profit, increase opportunities and achieve goals and benefits on the market. (shrink)

Complexity of the changes taking place in modern societies makes it is necessary to deepen the analysis of the impact of social inequality on the activity of old people. Dissemination of new technologies and organizational forms allows solving many social problems and improving the quality of human life. At the same time broadens the range of areas in which old people are losing their authority and differ in expertise required for the achievement of socially valued goods. Article aims to highlight (...) the importance of inequality for the activity of the elderly and its relationship to social capital in conditions of shaping social dispersion space order. Study brings closer chosen results of empirical studies portraying the dimensions of internal diversity of seniors. ** Złożoność przemian zachodz¸a}cych we współczesnych społeczeństwach sprawia, iż niezbȩdne staje siȩ pogłȩbienie analiz oddziaływania nierówności społecznych na aktywność ludzi starych. Upowszechnianie siȩ nowych technologii i form organizacyjnych pozwala na rozwi¸a}zanie wielu problemów społecznych i podniesienie jakości życia ludzkiego. Jednocześnie poszerza siȩ zakres dziedzin, w których ludzie starzy trac¸a} swój autorytet oraz różni¸a} siȩ miȩdzy sob¸a} kompetencjami wymaganymi do osi¸a}gania społecznie cenionych dóbr. Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na znaczenie nierówności dla aktywności ludzi starych oraz jej zwi¸azków z kapitałem społecznym w warunkach kształtowania siȩ w polskiej przestrzeni społecznej ładu rozproszonego. Opracowanie przybliża wybrane wyniki badań empirycznych, które ukazuj¸a wymiary zróżnicowania kategorii społecznej ludzi starych. (shrink)