The etiological account of teleological function is beset by several difficulties, which I propose to solve by grafting onto the etiological theory a subordinated goal-contribution clause. This approach enables us to ascribe neither too many teleofunctions nor too few; to give a unitary, one-clause analysis that works just as well for teleological functions derived from Darwinian evolution, as for those derived from human intention; and finally, to save the etiological theory from falsification, by explaining how, in spite of appearances, the (...) theory can allow for evolutionary function loss. (shrink)

The biomedical literature makes extensive use of the concept of a genetic program. So far, however, the nature of genetic programs has received no satisfactory elucidation from the standpoint of computer science. This unsettling omission has led to doubts about the very existence of genetic programs, on the grounds that gene regulatory networks lack a predetermined schedule of execution, which may seem to contradict the very idea of a program. I show, however, that we can make perfect sense of genetic (...) programs, if only we abandon the preconception that all computers have a von Neumann architecture. Instead, genetic programs instantiate the computational architecture of Post–Newell Production Systems. That is, genetic programs are unordered sets of conditional instructions, instructions that fire independently when their conditions are matched. For illustration I present a paradigm Production System that regulates the functioning of the well-known lac operon of E. coli. On close reflection it turns out that not only genes, but also proteins encode instructions. I propose, therefore, to rename genetic programs to biomolecular programs. Biomolecular and/or genetic programs, and the cellular computers than run them, are to be understood not as von Neumann computers, but as Post–Newell production systems. (shrink)

This article argues that the standard model of political representation mischaracterises the structure of representation. After surveying the classical types of representation and their application to non-humans, the basic nature of representation is shown to have been unduly centred on interests, responsiveness and unidirectional protocols. It proposes a different structure by drawing inspiration from recent scholarship and developments in political philosophy, as well as the representation of non-human actors. It proposes an ontological grounding of representation in ‘irreducible multiplicity’, and a (...) structural analysis based on the concepts of claim and relation. This abstract form of representation can take into account both human and non-human cases, and works to ground different typologies. The relational structure of representation creates interests and preferences, subjects and actors, power dynamics and seemingly immutable identities. (shrink)

This article argues that non-consensual vaccination is morally impermissible, for the same reasons for which sexual assault is not permissible. Likewise, mandatory vaccination is morally akin to sexual harassment, and therefore is not to be allowed.

In matters of personal taste, faultless disagreement occurs between people who disagree over what is tasty, fun, etc., in those cases when each of these people seems equally far from the objective truth. Faultless disagreement is often taken as evidence that truth is relative. This article aims to help us avoid the truth-relativist conclusion. The article, however, does not argue directly against relativism; instead, the article defends non-relative truth constructively, aiming to explain faultless disagreement with the resources of semantic contextualism. (...) To this end the article describes and advocates a contextualist solution inspired by supervaluationist truth-value gap approaches. The solution presented here, however, does not require truth value gaps; it preserves both logical bivalence and non-relative truth, even while it acknowledges and explains the possibility of faultless disagreement. The solution is motivated by the correlation between assertions’ being true and their being useful. This correlation, furthermore, is used not only to tell which assertions are true, but also to determine which linguistic intuitions are reliable. (shrink)

Bence Nanay has argued that we must abandon the etiological theory of teleological function because this theory explains functions and functional categories in a circular manner. Paul Griffiths argued earlier that we should retain the etiological theory and instead prevent the circularity by making etiologies independent of functional categories. Karen Neander and Alex Rosenberg reply to Nanay similarly, and argue that we should analyze functions in terms of natural selection acting not on functional categories, but merely on lineages. Nanay replies (...) that these lineages cannot be individuated except by reference to functional categories. Worryingly, Neander and Rosenberg themselves have previously argued persuasively that homology often depends on function. This article addresses their arguments and shows how to escape them: Regardless whether the arguments are right about long-term homological categories, they do not apply to generation-to-generation homology. The latter, moreover, is sufficient for individuating the lineages needed to explain teleological functions. (shrink)

Recent literature contains influential arguments for variabilism, the view that we should understand proper names as analogues not of constants but of variables. In particular, proper names are said to sometimes take semantic values that are not referential but purely general. I present a counter-example to this view.

Contemporary phenomenal externalists are motivated to a large extent by the transparency of experience and by the related doctrine of representationalism. On their own, however, transparency and representationalism do not suffice to establish externalism. Hence we should hesitate to dismiss phenomenal internalism, a view shared by many generations of competent philosophers. Rather, we should keep both our options open, internalism and externalism. It is hard, however, to see how to keep open the internalist option, for although transparency and representationalism have (...) not yet definitively established externalism, they have indeed made it quite intuitive. Internalism, by comparison, comes across at first sight as antiquated and ridden with difficulties. This is why I propose the Stained Glass model of consciousness. I do so with the following two aims: first, to make internalism intuitive in the age of transparency, and second, to show how to resist the many recent anti-internalist arguments. In particular, I argue that phenomenal internalism need not be epistemically worrisome, that it is compatible at once with transparency, representationalism, and content externalism, and that although it requires an error theory, this error theory is a harmless one. (shrink)

Covaluation is the generalization of coreference introduced by Tanya Reinhart. Covaluation distributes in patterns that are very similar yet not entirely identical to those of binding. On a widespread view, covaluation and binding distribute similarly because binding is defined in terms of covaluation. Yet on Reinhart's view, binding and covaluation are not related that way: binding pertains to syntax, covaluation does not. Naturally, the widespread view can easily explain the similarities between binding and covaluation, whereas Reinhart can easily explain the (...) dissimilarities. Reciprocally, the widespread view finds it harder to explain the dissimilarities, whereas Reinhart finds it harder to explain the similarities. Reinhart and others have proposed more than one explanation of the similarities, but as I argue, these explanations do not work. Hence although I adopt Reinhart's view, I propose a new explanation of the similarities and dissimilarities between binding and covaluation: While Reinhart has invoked semantic structure only to explain dissimilarities, I do so to explain both similarities and dissimilarities at once. Finally, I examine in light of this approach the topics of language acquisition, only-constructions, the identity predicate, the Partee/Bach/Higginbotham problem, the Dahl puzzle and its recent versions by Roelofsen. (shrink)

Philosophers have justified extant theories of singular thought in at least three ways: they have invoked wide-ranging theories motivated by data from other philosophical areas, they have elicited direct intuitions about which thoughts are singular, and they have subjected propositional attitude reports to tests such as Russellian substitution and Quinean exportation. In these ways, however, we haven’t yet been able to tell what it takes to have singular thoughts, nor have we been able to tell which of our thoughts they (...) are. I propose, therefore, a methodological contribution, a new source of data about singular thought. We can tell whether a thought is singular if we ask what we can coherently deny at the same time at which we agree with the thought. When we agree with a thought that is general, we cannot coherently deny about the thought’s subject a certain description, the one that occurs in the thought’s subject position. To show how to use this new data source, I develop a linguistic method for testing whether a speaker expresses a singular or a general thought. (shrink)

En el contexto en el cual la ideología de género e implícito lo femenino se ha vuelto un tema que preocupa, nos proponemos una reflexión sobre cómo deberíamos entender el papel de lo femenino en nuestra sociedad contemporánea, en relación al estudio de las vidas y las ideas de dos mujeres importantes para la cultura alemana de final de siglo XVIII e inicio del siglo XIX: Caroline Schlegel y Rahel Levin Varnhagen. Cuando hablamos de pensamiento femenino, tenemos que tener una (...) mirada retrospectiva y comprender muy bien cuál ha sido el aporte de las mujeres para nuestra cultura para así saber cuál tiene que ser la dirección de nuestros debates actuales sobre el mismo. El artículo se enfoca en resaltar la importancia de la formación y el cultivo de las capacidades espirituales de estas dos mujeres que lograron en su época volverse figuras muy respetadas y apreciadas por los grandes filósofos románticos, con la intención de transmitir que la “cuestión femenina” no se puede reducir a un asunto de meros derechos y política, sino que tiene que ver con la labor y la tarea que la mujer tiene de asumir las potencias de sus cualidades y usar su inteligencia para edificar nuestra cultura. (shrink)

This article aims to examine the main tenets of Merleau-Ponty’s political thought. To this end, his early Marxism and his later support for Liberalism are contextualised within Merleau-Ponty’s philosophical work, put into relation and both criticised. The focus of the discussion is shifted onto the role and locus of the political thinker in order to evaluate the scope of a political project such as Marxism might have. It is divided into three sections. The first explores the themes of the philosophy (...) developed until the early 1950s. The two sections that follow aim to critique his later work and to integrate and relate its arguments to earlier writings. (shrink)

Abstract: This paper analyzes some influential ideas in virtue ethics. Alasdair MacIntyre, in his work After Virtue, and Elizabeth Anscombe, in his controversial essay “Modern Moral Philosophy”, brought fresh ideas into moral philosophy of their time changing views on contemporary morality. They strongly influenced moral philosophers who then followed their ideas. The two philosophers criticized contemporary moral philosophies such as emotivism, utilitarianism, deontology. Elizabeth Anscombe criticized also the use of the concepts of duty and moral obligation in the absence of (...) God as the context God had no place. For solving the quests of modern morality, both MacIntyre and Anscombe proposed that the only solution was the returning to ancient Aristotelian virtues. (shrink)

Aristotle defined the ethical and intellectual virtues which are recognized even nowadays as fundamental. Contemporary virtue ethics still takes into account Aristotelian virtues. The modern moral philosophers have tried to find new ethical values in a society in which religions are in decline and the old values lost their meaning. The starting point of their research has been Aristotle’s “Nicomachean Ethics” which has remained the most important work in ethics influencing the philosophical thinking until nowadays. This paper seeks to explain (...) the actual importance of the cardinal Aristotelian virtues and how they are seen today. Keywords: virtue; reason; wisdom; moral virtues; intellectual virtues. (shrink)

Dobre praktyki i wyzwania rozwojowe systemu kształcenia zawodowego województwa podlaskiego Andrzej Klimczuk, Dariusz Borowski & Michał Skarzyński In Przyszłość Edukacji Zawodowej. Metody Modernizacji Szkół Zawodowych I Zwiȩkszenia Adaptacyjności Pracowników Oświaty. Izba Rzemieślnicza I Przedsiȩbiorczości W Białymstoku. pp. 177--195 (2015) .

Aspiracija za jedinstvenim upravljanjem svetom je stara koliko i sam svet. Ona u suštini proizlazi iz naše percepcije sveta kao jednog, bez obzira na sve razlike koje se u njemu takođe vide. U naše vreme ova percepcija je pojačana utiskom o sve većoj međuzavisnosti delova sveta, kao i osećajem da su razlike, ma koliko bile velike, sve manje važne u odnosu na ono što je isto ili bar slično u različitim delovima sveta. Ovaj osećaj jedinstva je još više pojačan percepcijom (...) potrebe, ili nužde, da se o važnim stvarima u svetu odlučuje i upravlja na jedinstven način, bez kolizija koje bi proces odlučivanja učinile neefikasnim ili nemogućim. Ali jedinstvo sveta bi trebalo da u sebi sadrži ideju ravnopravnosti, i neke načelne jednakosti. Međutim, uvidom u način na koji se ovaj proces unifikacije sveta stvarno odvija vidimo mnoge probleme. Neki od njih su za očekivati – problemi reprezentacije i pristanka na svetsku vlast koja bi bila odraz jedinstvene zakonodavne volje čovečanstva. Takva volja možda uopšte ne može da se konstituiše. Umesto nje imamo volju za hegemonijom koju prati ideja nejednakosti i manihejske podele sveta na naš i tuđi deo, kao i razne vrste pokušaja ukidanja onog uslova koji svakom zakonodavstvu daje njegov legitimet – a to je sloboda. Suočavamo se sa idejom da je, kao uslov mira i demokratije (šta god da to znači, ili što će značiti u bližoj i daljoj budućnosti) potrebno uspostaviti krutu nejednakost i rigidnu kontrolu svih različitosti u jednom zamrznutom stanju podele na povlašćene i obezvlašćene, na „dobre“ i „loše“ momke, kao da se svet sastoji od „momaka“. Ključni deo ove sheme je pretpostavka o univerzalnoj samerljivosti svega što život čini vrednim. Ta pretpostavka uniformiše i simplifikuje, smanjuje, svet, negirajući relevanciju i stvarnost razlikama koji sada predstavljaju stvarnost sveta. Zakoni više ne pretpostavljaju postojanje zakonodavne volje. U toj situaciji proizvodnja ogromne količine iluzorne sreće više liči na podmićivanje svetskog lumpenproletarijata, sa rizikom da celokupno čovečanstvo postane totalno ravnodušno prema svakoj posebnosti i svakoj vrlini, sasvim primereno svojoj novoj lumpenproleterskoj prirodi. (shrink)

This thirteenth volume of Collected Papers is an eclectic tome of 88 papers in various fields of sciences, such as astronomy, biology, calculus, economics, education and administration, game theory, geometry, graph theory, information fusion, decision making, instantaneous physics, quantum physics, neutrosophic logic and set, non-Euclidean geometry, number theory, paradoxes, philosophy of science, scientific research methods, statistics, and others, structured in 17 chapters (Neutrosophic Theory and Applications; Neutrosophic Algebra; Fuzzy Soft Sets; Neutrosophic Sets; Hypersoft Sets; Neutrosophic Semigroups; Neutrosophic Graphs; Superhypergraphs; Plithogeny; (...) Information Fusion; Statistics; Decision Making; Extenics; Instantaneous Physics; Paradoxism; Mathematica; Miscellanea), comprising 965 pages, published between 2005-2022 in different scientific journals, by the author alone or in collaboration with the following 110 co-authors (alphabetically ordered) from 26 countries: Abduallah Gamal, Sania Afzal, Firoz Ahmad, Muhammad Akram, Sheriful Alam, Ali Hamza, Ali H. M. Al-Obaidi, Madeleine Al-Tahan, Assia Bakali, Atiqe Ur Rahman, Sukanto Bhattacharya, Bilal Hadjadji, Robert N. Boyd, Willem K.M. Brauers, Umit Cali, Youcef Chibani, Victor Christianto, Chunxin Bo, Shyamal Dalapati, Mario Dalcín, Arup Kumar Das, Elham Davneshvar, Bijan Davvaz, Irfan Deli, Muhammet Deveci, Mamouni Dhar, R. Dhavaseelan, Balasubramanian Elavarasan, Sara Farooq, Haipeng Wang, Ugur Halden, Le Hoang Son, Hongnian Yu, Qays Hatem Imran, Mayas Ismail, Saeid Jafari, Jun Ye, Ilanthenral Kandasamy, W.B. Vasantha Kandasamy, Darjan Karabašević, Abdullah Kargın, Vasilios N. Katsikis, Nour Eldeen M. Khalifa, Madad Khan, M. Khoshnevisan, Tapan Kumar Roy, Pinaki Majumdar, Sreepurna Malakar, Masoud Ghods, Minghao Hu, Mingming Chen, Mohamed Abdel-Basset, Mohamed Talea, Mohammad Hamidi, Mohamed Loey, Mihnea Alexandru Moisescu, Muhammad Ihsan, Muhammad Saeed, Muhammad Shabir, Mumtaz Ali, Muzzamal Sitara, Nassim Abbas, Munazza Naz, Giorgio Nordo, Mani Parimala, Ion Pătrașcu, Gabrijela Popović, K. Porselvi, Surapati Pramanik, D. Preethi, Qiang Guo, Riad K. Al-Hamido, Zahra Rostami, Said Broumi, Saima Anis, Muzafer Saračević, Ganeshsree Selvachandran, Selvaraj Ganesan, Shammya Shananda Saha, Marayanagaraj Shanmugapriya, Songtao Shao, Sori Tjandrah Simbolon, Florentin Smarandache, Predrag S. Stanimirović, Dragiša Stanujkić, Raman Sundareswaran, Mehmet Șahin, Ovidiu-Ilie Șandru, Abdulkadir Șengür, Mohamed Talea, Ferhat Taș, Selçuk Topal, Alptekin Ulutaș, Ramalingam Udhayakumar, Yunita Umniyati, J. Vimala, Luige Vlădăreanu, Ştefan Vlăduţescu, Yaman Akbulut, Yanhui Guo, Yong Deng, You He, Young Bae Jun, Wangtao Yuan, Rong Xia, Xiaohong Zhang, Edmundas Kazimieras Zavadskas, Zayen Azzouz Omar, Xiaohong Zhang, Zhirou Ma.‬‬‬‬‬‬‬‬. (shrink)

Krize spojená s příchodem pandemie koronaviru ukázala, že užitečné expertní vědění sice podle všeho existuje, ale ne každému, kdo se představí jako expert, bychom měli věřit. Slovy doktora House: „Všichni lžou.“ Lžou i odborníci. Kapitola se zaměřuje na situace, kdy odborník lže takříkajíc „s dobrým úmyslem,“ neboť se domnívá, že pravda by veřejnost vedla k chování, které není společensky žádoucí. V takovém případě se jedná o lhaní paternalistické, protože má ochránit veřejnost před ní samotnou. Ukážeme příklady, kdy k němu dochází, (...) a pokusíme se i odhadnout, jak dobře takový pokus o manipulaci veřejnosti funguje krátkodobě i dlouhodobě. Protože výsledky našeho rozboru nenaznačují, že by dobročinné lhaní odborníků bylo skutečně společensky prospěšné, pobavíme se také o tom, proč by se mu člověk v roli experta měl raději vyhnout. (shrink)

Wzrost długości życia ludzkiego sprzyja rozwojowi dóbr i usług skierowanych do osób starszych. Opracowanie przybliża zjawisko srebrnej gospodarki jako systemu ekonomicznego opartego na zaspokajaniu potrzeb starzejących się społeczeństw. W artykule przedstawione zostały przykłady rozwiązań strategicznych i organizacyjnych związanych z tworzeniem gerontechnologii. Uwzględniono koncepcje obejmujące współpracę podmiotów sektora publicznego, komercyjnego i pozarządowego: strategie innowacji, klastry dobrobytu i regionalne sieci srebrnej gospodarki. Zwrócono także uwagę na nowe instytucje badawcze typu "agelab" i instytucje kultury typu "medialab", które mogą być wykorzystane do kształtowania społecznego (...) wizerunku gerontechnologii. ** The increase in the length of human life favors development of goods and services to the elderly. Article describes phenomenon of the silver economy as an economic system based on meeting the needs of ageing populations. Study presents examples of strategic and organizational solutions related to the creation of gerontechnology. Work takes into account concepts of cooperation between public, commercial and non-governmental sector entities: strategies for innovation, welfare clusters and silver economy networks. It also highlighted the new research institutions such as "agelab" and cultural institutions "medialab", which can be used to shape public image of gerontechnologies. -/- . (shrink)

"Dignity as a Quality of Person: Types of Dignity – a Proposed Systematisation" This study aims to identify various meanings of the expression (name) “dignity”, with particular emphasis on the meanings of the expression as it appears in the text of the Constitution of the Republic of Poland. The meaning of the name “dignity” is the concept of dignity; in turn, the concept of dignity encompasses dignity of particular types. Twelve different meanings of the expression “dignity” are indicated – twelve (...) different concepts of dignity, and thus twelve types of dignity. Half of them are meanings (concepts) that recognize dignity as something belonging to a human being as a subject of law, and this essay is devoted to this group of meanings. This group of meanings includes three concepts of dignity which encompass dignity as something constitutive of being a person: (1) inherent dignity of the person, (2) dignity established by qualities specific to a thinking being, and (3) dignity as a historically emergent social status of all human beings. Only the first of these three concepts of dignity is adequate to the interpretation of the preamble and art. 30 of the Polish Constitution. The second group of meanings, treating dignity as something with which the human being is endowed, includes concepts which encompass (4) personal dignity (honour and good reputation), (5) dignity as moral excellence, and (6) dignity as appropriateness of attitude or behaviour. The other half of the meanings take dignity as something that belongs to something. These meanings will be considered in the forthcoming essay Godność jako cecha podmiotów zbiorowych i godność jako cecha ugruntowana instytucjonalnie. Typy godności – propozycja systematyzacji [Dignity as an Attribute of Collective Entities and Dignity as an Institutionally Grounded Attribute: Types of Dignity – a Proposed Systematisation]. The Constitution of the Republic of Poland speaks of (1) the dignity of the Nation, (2) the dignity of office or function, and (3) public dignity. The expression “dignity” when designating something belonging to something can also designate (4) the dignity of social status based on belonging to a social group, (5) the dignity of a profession, and – specifically to the Polish language – (6) dignity meaning a surname. The author argues that it is unacceptable to ascribe different concepts of dignity to the expression “dignity” appearing in a specific legal provision. STRESZCZENIE Opracowanie zmierza do identyfikacji różnych znaczeń wyrażenia (nazwy) „godność”, ze szczególnym uwzględnieniem znaczeń tego wyrażenia występującego w tekście Konstytucji RP. Znaczeniem nazwy „godność” jest pojęcie godności; z kolei pojęcie godności ujmuje samą godność danego typu. Wskazanych zostaje dwanaście różnych znaczeń wyrażenia „godność” – dwanaście różnych pojęć godności, zatem i dwanaście jej typów. Połowa z nich to znaczenia (pojęcia), które ujmują godność jako coś przynależnego człowiekowi jako podmiotowi i tym znaczeniom (i odpowiadającym im typom godności) poświęcone jest niniejsze opracowanie. W tej grupie znaczeń odróżnione zostają trzy pojęcia godności, które ujmują godność jako coś konstytutywnego dla bycia osobą – (1) przyrodzoną i niezbywalną godność osobową, (2) godność opartą na obserwowalnych i zmiennych cechach specyficznych dla istoty rozumnej i (3) godność opartą na historycznie ukształtowanym statusie społecznym przypisanym wszystkim ludziom. Jedynie pierwsze z tych pojęć jest adekwatne do interpretacji preambuły i art. 30 Konstytucji RP. W drugiej grupie znaczeń ujmujących godność jako coś przysługującego człowiekowi są pojęcia ujmujące godność jako cechę osoby – (4) godność osobistą (cześć i dobre imię), (5) godność osobowościową (poziom moralny) oraz (6) godność jako dyspozycja do stosownego sposobu bycia. Druga połowa znaczeń ujmuje godność jako coś przynależnego czemuś lub jako coś o charakterze konwencjonalnym, instytucjonalnym. Te znaczenia będą omawiane w kolejnym opracowaniu Godność jako cecha podmiotów zbiorowych lub cecha ugruntowana instytucjonalnie. Typy godności – Propozycja systematyzacji – Część 2. Konstytucja RP mówi o (1) godności Narodu, (2) godności urzędu lub funkcji, oraz o (3) godności publicznej (godnościach publicznych. Wyrażenie „godność” jako desygnujące coś przynależnego czemuś może także desygnować (4) godność statusu społecznego opartego na przynależności do jakiejś grupy społecznej, (5) godność zawodu oraz – co specyficzne dla języka polskiego – (6) godność jako nazwisko. Autor argumentuje, że niedopuszczalne jest przypisywanie wyrażeniu „dignity” występującym w danym przepisie prawnym, różnych pojęć godności. (shrink)

The contribution focuses on philosophical issues of justice of positive law in the light of the social teaching of John Paul II. The analyses start with consideration of anthropological foundations of justice as virtue, develop with the reflexion upon justice of actions realizing justice and finally arrive at examination of the criteria of justice of law. -/- It is argued that relations between a human being and goods (ends of actions) form ontological basis of natural law and justice of actions (...) – orders and prohibitions are secondary in respect to these relations. An aim of just law (and natural law) is not preservation or restoration of abstractly understood moral order based on norms – orders and prohibitions) but integral development (good) of a person – a being possessing dignity. John Paul’s II philosophy of law takes advantage primarily of Thomas Aquinas’ approach to law and combines it with constructions which are typical for modern human rights protection. John Paul’s II conception of natural law is anthropocentric and bases on subjective rights thinking. Human dignity and human rights which derive from it provide basic criteria for the justice of law. Human rights as subjective rights disclose natural law which is understood as a set of goods for a human person. These goods are ends of actions and as such they determine actions and their forms. This point of view is compatible with Aquinas’ definition: “law is nothing but a rational plan of operation, and … the rational plan of any kind of work is derived from the end” (Summa contra gentiles, lib. 3, cap. 114, n. 5). -/- Positive (human) law which is not just has no normative power in this sense that it does not in itself provide reasons for concrete actions of a concrete actor. Sometimes there are moral reasons for following unjust law, however if its norm prescribes actions which are wrong in themselves (internally wrong) there is moral obligation to act contrary to such a legal norm. -/- Zasadniczym przedmiotem opracowania jest filozoficzna refleksja Jana Pawła II nad sprawiedliwością prawa stanowionego. Analizy przebiegają od zagadnienia antropologicznych podstaw sprawiedliwości poprzez problematykę działań realizujących sprawiedliwość do zagadnienia sprawiedliwości prawa stanowionego. Opracowanie zamykają uwagi wskazujące na kontekst teologiczny istotny dla problematyki sprawiedliwości, którego analiza wykracza jednak poza podjęte zamierzenie koncentrujące się na problematyce filozoficznoprawnej. Argumentuje się, że u podstaw tej refleksji leży namysł nad relacją człowieka do dobra, która stanowi ontologiczną podstawę prawa naturalnego i sprawiedliwości – nakazy i zakazy są wtórne wobec tej relacji. Celem prawa i sprawiedliwości jest dobro konkretnego, obdarzonego godnością człowieka, a nie np. przywracanie abstrakcyjnie pojętego porządku moralnego. Od strony konstrukcji teoretycznej, filozofia prawa Jana Pawła II jest osadzona przede wszystkim na koncepcji Tomasza z Akwinu łączonej z konstrukcjami typowymi dla współczesnej ochrony praw człowieka. To w godności i wynikających z niej prawach człowieka poszukiwać trzeba zasadniczych treściowych kryteriów sprawiedliwości prawa. Prawa człowieka jako prawa podmiotowe są podstawowym wyrazem prawa naturalnego, stanowiącego ontyczną podstawę sprawiedliwości i które pojmowane jest jako zespół dóbr dla osoby, zatem i celów kształtujących działanie. Perspektywa pojmowania prawa naturalnego jest antropocentryczna. Prawo stanowione, które nie jest sprawiedliwe, nie ma „mocy prawa”, przede wszystkim w takim sensie, że nie stanowi samo w sobie racji działania. Niekiedy, ze względów moralnych, niesprawiedliwe prawo wymaga posłuszeństwa. Jeśli jednak prawo stanowione daje uprawnienia do czynów wewnętrznie złych i nakazuje takie czyny, to nie tylko nie obowiązuje w sumieniu i nie jest racją działania, ale obowiązkiem jest postępowanie wbrew takiemu prawu. (shrink)

Pierwszorzędnym przedmiotem badań są przyjęte w Karcie, wprost lub domyślnie, rozstrzygnięcia typu aksjologicznego. Przez „aksjologiczne podstawy” rozumiane są rozstrzygnięcia dotyczące uznania takich, a nie innych, wartości czy dóbr za przedmiot ochrony; a ponieważ chodzi o „podstawy”, przedmiotem zainteresowania są rozstrzygnięcia fundamentalne w takim sensie, że stanowią one uzasadnienie dla bardziej szczegółowych rozstrzygnięć aksjologicznych i normatywnych. Pozwala to m.in. na formułowanie wniosków co do spójności rozstrzygnięć szczegółowych. Zagadnienie aksjologicznych podstaw obejmuje także problematykę relacji między wartościami a prawami podstawowymi oraz zagadnienie ontologicznego (...) statusu wartości i chronionych praw. Artykuł zawiera także wyniki badań nad wprowadzeniem do preambuły Karty w wersji niemieckojęzycznej zapisu o religijnym dziedzictwie, odbiegającego od brzmienia w innych językach mówiącego o dziedzictwie duchowym. (shrink)

W niniejszym opracowaniu zmierzać będę do uzasadnienia tezy, że przyj­ mowane procedury prawotwórcze i interpretacyjne nie tylko, co oczywiste, są legitymizowane wartościami typu formalnego, i co więcej, nie tylko war­ tościami typu materialnego, których realizacji służyć ma system prawny, ale także fundamentalnymi rozstrzygnięciami metaaksjologicznymi, dotyczącymi tego, jak istnieją i jak mogą być poznawane wartości. Zmierzając do realizacji tego celu uwyraźnię problematykę metaaksjologiczną w kontekście zagadnie­nia legitymizacji, formułując zasadnicze dylematy, które sprowadzają się do wyboru między koncepcją czystych wartości a koncepcją wartości (...) jako dóbr oraz między uznaniem obiektywnego ugruntowania wartości skorelowanym z uznaniem kognitywizmu metaetycznego a odrzuceniem obiektywnego ugruntowania i kognitywizmu. Zarysuję także zasadnicze możliwości ar­gumentacji w sprawie identyfikacji rozstrzygnięć w tym zakresie przyjętych w Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 roku. Zaznaczyć trzeba, że nie jest celem tego opracowania identyfikowanie konkretnych rozstrzygnięć aksjologicznych i metaaksjologicznych legitymizujących prawo, a jedynie wskazanie istotnych problemów i dylematów w kwestii legitymizacyjnych funkcji rozstrzygnięć metaaksjologicznych. (shrink)

GERENCIAMENTO DA REPRODUÇÃO: ETAPAS E TÉCNICAS PARA REALIZAÇÃO DA INSEMINAÇÃO ARTIFICIAL -/- Emanuel Isaque Cordeiro da Silva Técnico em Agropecuária – Normalista e Acadêmico em Zootecnia Departamento de Zootecnia da UFRPE E-mail: [email protected] WhatsApp: (82)98143-8399 -/- 1. INTRODUÇÃO -/- O método mais comumente usado para realizar inseminação artificial (IA) em bovinos é a técnica retovaginal. O conhecimento essencial para realizar esta técnica pode ser obtido com cerca de 3 dias de prática, sob a supervisão e instrução de um profissional. Com (...) tempo e prática, você pode ganhar mais competência e mais confiança. Independentemente de o inseminador ser canhoto ou destro, é recomendável que a mão esquerda seja usada no reto para manipular o trato reprodutivo e a mão direita seja usada para manusear a pistola de inseminação. Isso ocorre porque o rúmen ou o estômago da vaca estão no lado esquerdo da cavidade abdominal e deslocam o trato reprodutivo levemente para a direita. Portanto, pode ser mais fácil encontrar e manipular o trato com a mão esquerda. -/- 2. BENEFÍCIOS DA REPRODUÇÃO POR INSEMINAÇÃO ARTIFICIAL -/-  Maiores melhorias genéticas  Melhores conquistas na reprodução  Nenhuma despesa oculta  Capacidade de controlar a propagação de doenças  Facilidade de travessia  Bezerros mais uniformes  Sem chance de ter touros perigosos 3. ETAPAS E TÉCNICAS DA INSEMINAÇÃO ARTIFICIAL -/- Etapa 1 : Imobilize o animal a ser inseminado. Há muitos detalhes que devem ser considerados ao escolher um local para inseminação animal. Por exemplo, a segurança do animal e do inseminador, a facilidade de uso do local e a proteção contra intempéries. Pode ser útil dar tapinhas no animal ou falar suavemente quando o inseminador se aproxima para evitar que a vaca fique alarmada ou surpreendida. -/- Etapa 2 : levante a cauda com a mão direita e massageie suavemente o reto com a luva lubrificada na mão esquerda. Coloque a cauda na parte de trás do antebraço esquerdo para que não interfira no processo de inseminação. Coloque a mão esquerda com os dedos juntos em uma forma pontiaguda e insira-a no reto até o pulso. -/- Etapa 3 : limpe a vulva cuidadosamente usando uma toalha de papel para remover todo o excesso de esterco e outros detritos. Cuidado para não aplicar muita pressão, o que pode manchar a vulva e a vagina com estrume. Faça um punho com a mão esquerda e pressione a parte superior da vulva. Isso abrirá os lábios da vulva e permitirá acesso gratuito por várias polegadas à ponta da pistola antes de fazer contato com as paredes vaginais. Etapa 4 : insira a pistola em um ângulo de 30 ° para evitar penetrar na abertura uretral e na bexiga, as quais estão no chão da vagina. Com 6 ou 8 polegadas da arma dentro da vagina, levante a parte traseira da vagina, coloque-a em uma posição nivelada e deslize-a para frente. -/- Para obter uma inseminação bem-sucedida, é muito importante sempre saber onde está localizada a ponta da pistola de inseminação. As paredes vaginais consistem em finas camadas musculares e tecido conjuntivo mole. A pistola pode ser facilmente sentida com a mão esquerda no reto. Ao inserir a pistola na vagina, mantenha a mão enluvada nivelada com a ponta da pistola (Figura 1). A presença de esterco no reto muitas vezes impede o inseminador de sentir o colo do útero e a ponta da arma. No entanto, raramente é necessário remover todo o estrume do intestino. Em vez disso, mantenha a mão aberta com a palma da mão no chão do reto, para permitir que o estrume passe sobre a mão e o braço (Figura 2). Com a mão no reto, o inseminador pode notar estreitamento ou "anéis" do cólon tentando forçar o braço esquerdo para fora da vaca. Para relaxar esses anéis, coloque dois dedos no centro de um anel e massageie para frente e para trás. O anel finalmente relaxará, passará sobre a mão e o braço e o inseminador poderá continuar o processo de palpação (figura 3). -/- Como o trato reprodutivo se move livremente, as vacas que respondem com fortes contrações no reto e no abdômen quando se sentem palpadas podem eventualmente colocar seu trato reprodutivo dentro da cavidade pélvica. Isso pode causar muitas dobras na vagina. Nesses casos, a pistola pode atolar nessas dobras e há muito pouco a ser feito até serem removidas. Se você encontrar o colo do útero, agarre-o e empurre-o suavemente para frente. Isso fará com que a vagina se endireite e a pistola passe com segurança para o colo do útero (Figura 4). O inseminador notará uma sensação peculiar de cartilagem na arma ao tocar o colo do útero. -/- O colo uterino (Figura 5) consiste em tecido conjuntivo denso e músculo e é o principal ponto de referência para inseminar animais. Diz-se frequentemente o tamanho e a consistência de um pescoço de peru. No entanto, o tamanho pode variar com o intervalo pós-parto e com a idade do animal. O colo do útero geralmente tem de três a quatro anéis ou dobras anulares. A abertura do colo uterino se projeta para dentro da vagina. -/- Na maioria das vacas, o colo do útero está localizado no chão da cavidade pélvica, próximo ao lado anterior (frontal) da pelve. Em vacas mais velhas, o colo do útero pode ser posicionado ligeiramente acima do osso pélvico e para dentro da cavidade abdominal. Etapa 5 :Depois que a pistola toca a superfície externa do colo do útero, o inseminador está pronto para começar a passar o colo pelo final da pistola. Coloque o colo do útero sobre a arma; Observe que não é a arma que passa pelo pescoço. Movimento excessivo ou sondagem com a pistola durante esta etapa raramente são produtivos. A chave para dominar esta etapa do processo de inseminação é saber como entender e manipular o colo do útero, bem como a concentração para fazer o trabalho com a mão dentro da vaca e não com a arma. Quando a pistola toca pela primeira vez no colo do útero, o inseminador geralmente notará que a ponta está na área do fornix diretamente acima do topo da abertura cervical. Se isso acontecer, Segure a abertura externa do colo do útero com o polegar acima e os outros dedos abaixo (Figura 6). Isso faz com que as partes inferior e superior do fornix se fechem. Também é importante que você ainda saiba a localização da ponta da arma. Para fazer isso, toque a pistola com a palma da mão e com os dedos médio e anelar da mão que está em seu reto. Use a palma da mão e esses dois dedos para apontar a arma para a abertura no colo do útero entre o polegar e o indicador. Com uma sonda macia, a abertura do colo do útero deve estar localizada. O inseminador sentirá a arma deslizar para a frente até tocar o segundo anel do colo do útero. Também é importante que você ainda saiba a localização da ponta da arma. Para fazer isso, toque a pistola com a palma da mão e com os dedos médio e anelar da mão que está em seu reto. Use a palma da mão e esses dois dedos para apontar a arma para a abertura no colo do útero entre o polegar e o indicador. Com uma sonda macia, a abertura do colo do útero deve estar localizada. O inseminador sentirá a arma deslizar para a frente até tocar o segundo anel do colo do útero. Também é importante que você ainda saiba a localização da ponta da arma. Para fazer isso, toque a pistola com a palma da mão e com os dedos médio e anelar da mão que está em seu reto. Use a palma da mão e esses dois dedos para apontar a arma para a abertura no colo do útero entre o polegar e o indicador. Com uma sonda macia, a abertura do colo do útero deve estar localizada. O inseminador sentirá a arma deslizar para a frente até tocar o segundo anel do colo do útero. -/- Etapa 6 :Mantenha uma pressão suave, mas constante, na pistola, deslize o polegar e o indicador logo à frente da ponta da pistola e segure o colo do útero novamente. Como o colo do útero é composto de tecido conjuntivo e músculo densos, é difícil distinguir claramente a ponta da pistola quando ela está dentro da estrutura. No entanto, o inseminador pode determinar a localização aproximada dobrando o colo do útero. Aproveitando a flexibilidade do pulso, torça e dobre o colo do útero até que o segundo anel deslize sobre a ponta da pistola (figura 7). Repita o processo até que todos os anéis tenham passado pela ponta da pistola. Lembre-se de que é o colo do útero que é colocado sobre a pistola e que não é a arma que passa pelo colo do útero. O que é mais necessário é uma pressão suave para a frente, enquanto o movimento da pistola deve ser mínimo. Uma vez que todos os anéis foram liberados do colo do útero, a pistola deve deslizar para a frente sem dificuldade. Como as paredes do útero são muito finas, o inseminador poderá sentir a ponta da arma novamente. -/- Passo 7 : Chegou a hora de verificar a localização da arma e depositar o sêmen. Gire a mão com a luva até ficar acima do colo do útero. Usando o dedo indicador dessa mão, localize a outra extremidade do colo do útero (Figura 8). Puxe a pistola para trás até que a ponta esteja diretamente sob o dedo indicador, perto da abertura interna do colo do útero. Levante o dedo e deposite lentamente o sêmen (figura 9). Empurre lentamente o êmbolo para que gotas de sêmen caiam diretamente no corpo do útero. -/- Com a técnica de inseminação artificial e a colocação apropriada da arma, o sêmen será depositado no corpo do útero. Posteriormente, as contrações do útero transportam o esperma para os tubos e ovidutos, com uma boa distribuição dos dois lados (Figura 10). Se a pistola penetrar mais de uma polegada após o colo do útero, todo o sêmen será depositado em um dos tubos (figura 11). Certifique-se de levantar o dedo indicador após verificar o posicionamento da pistola. Não fazer isso pode entupir um dos tubos, causando uma distribuição desigual do sêmen. Ao verificar o posicionamento da ponta da pistola, tome cuidado para não aplicar pressão excessiva. As delicadas paredes do útero são facilmente danificadas, o que pode causar infecções e reduzir a fertilidade. Certifique-se de empurrar com o êmbolo e não puxe a pistola para trás. Puxar a arma para trás pode resultar em grande parte da dose de sêmen sendo depositada no colo do útero e na vagina, e não no corpo do útero. Embora o local recomendado para depositar o sêmen seja o corpo do útero, as pesquisas sugerem que, se houver dúvida quanto ao posicionamento exato da ponta da arma, depositar o sêmen em um dos tubos uterinos tem menos possibilidades de comprometer a fertilidade do que quando depositada no colo do útero. No entanto, se o muco cervical de uma vaca que já foi inseminada parecer grosso e pegajoso na arma, isso pode ser uma indicação de que a vaca está grávida. Nestes casos, deposite o sêmen mais ou menos pela metade dentro do colo do útero. Etapa 8 : depois de depositar o sêmen com sucesso, remova lentamente a pistola do trato reprodutivo. Retire a luva do reto. Examine a ponta da arma em busca de vestígios de sangue, infecção ou sêmen vazando do coldre da arma. Faça anotações para consultas futuras e para o veterinário local. Retire o coldre da pistola e segure-o com a mão enluvada. Verifique novamente para ver qual animal foi usado. Remova a luva começando do topo do braço e virando-a do avesso para que resíduos de adubo, cobertura e sujeira fiquem dentro. Descarte a luva e seu conteúdo em um recipiente apropriado. Lave e seque a pistola e retorne-a para onde está armazenada. A seguir, algumas das coisas mais importantes a serem lembradas ao inseminar vacas: • Faça com cuidado (não aplique muita força) • A inseminação é basicamente um processo de duas etapas: levar a arma para o colo do útero e, em seguida, colocar o colo sobre a arma • Deposite o sêmen logo após o colo do útero e no corpo do útero • Não tenha pressa • Relaxe A inseminação correta resultará em uma reprodução mais eficiente. Após isso, mais atenção pode ser direcionada aos aspectos econômicos, como a produção de leite, que permitirá um maior retorno do dinheiro gasto no sêmen. -/- Emanuel Isaque Cordeiro da Silva – DZ da UFRPE. Recife, 2020. -/- Apoio -/- Realização -/- . (shrink)

Linden Lab studies massive online game "Second Life" unexpectedly gained worldwide fame after a few years after release. To the surprise of many game has met with great interest, despite the lack of promotional campaigns. It can be assumed that the reason why "second life" reached a wider audience was a special type of offered entertainment. Network game proved to be no longer a game that was known so far, but an example of a mass media, whose central element is (...) a dynamic virtual world which is an extension of our "first" reality. "Second Life" has the potential, which is challenging the widely shared rules could shake the foundations of the social world. This program is currently the most advanced example of a virtual economy. Unlike many other massive online games and their predecessors, this game is entirely based on the principles of virtual property ownership, as well as rules of conduct virtual business and service, and finally also the consumption of goods. Users of the game, just like the person providing the data in the framework of social networking sites maintained in the mainstream of Web 2.0, user-generated content constituting the virtual world, which can trade content with others linden virtual dolars that can be exchanged to real U.S. dollars. The increase in popularity of "Second Life" brings to mind the vision of the possibility of creating a better place to live for many people. Closer analysis of this phenomenon does not allow for such statements. In the following instances will be presented: information about the growth of the global market for online games and its consequences, the distinguishing features of "Second Life" from traditional online games, virtual elements of the impact of economics on social life, the concept of entertainment as a job stream properties Games 2.0 and contentious issues, which produces "second life". ** Masowa gra on-line "Second Life" studia Linden Lab nieoczekiwanie zdobyła sławȩ na całym świecie po kilku latach od premiery. Ku zaskoczeniu wielu tytuł spotkał siȩ z ogromnym zainteresowaniem mimo braku akcji promocyjnych. Można przypuszczać, że powodem dla którego "drugie życie" dotarło do szerszego grona odbiorców był szczególny typ zaoferowanej formy rozrywki. Sieciowa gra okazała siȩ nie być już gr¸a} jak¸a} znano do tej pory, lecz przykładem środka masowego przekazu, którego centralnym elementem jest dynamiczny wirtualny świat stanowi¸a}cy przedłużenie naszej, "pierwszej", rzeczywistości. "Second Life" kryje w sobie potencjał, który podważaj¸a}c podzielane powszechnie reguły może wstrz¸a}sn¸a}ć posadami świata społecznego. Program ten jest obecnie najbardziej zaawansowanym przykładem wirtualnej gospodarki. W odróżnieniu od wielu innych masowych gier on-line i ich poprzedniczek pozycja ta w całości opiera siȩ na zasadach posiadania wirtualnej własności, jak też regułach prowadzenia wirtualnej działalności gospodarczej i usługowej, i wreszcie takiej też konsumpcji dóbr. Użytkownicy gry, podobnie jak osoby udostȩpniaj¸a}ce dane w ramach internetowych serwisów społecznościowych utrzymanych w nurcie Web 2.0, generuj¸a} treści tworz¸a}ce wirtualny świat, treści którymi mog¸a} handlować z innymi pobieraj¸a}c za nie opłaty w wirtualnych dolarach lindeńskich wymiennych na realne dolary amerykańskie. Wzrost popularności "Second Life" przywodzi na myśl wizjȩ możliwości stworzenia lepszego miejsca do życia dla wielu ludzi. Bliższa analiza tego zjawiska nie pozwala już na takie stwierdzenia. W dalszej czȩści wyst¸apienia przedstawione zostan¸a: informacje o wzroście globalnego rynku gier on-line i jego konsekwencjach, cechy odróżniaj¸ace "Second Life" od tradycyjnych gier sieciowych, elementy wpływu wirtualnej gospodarki na życie społeczne, pojȩcie rozrywki jako pracy, właściwości nurtu Games 2.0 oraz sporne kwestie, jakie wywołuje "drugie życie". (shrink)

Praca poświęcona jest naturze dobrego życia. Zastosowanie odnowionej w połowie XX wieku myśli Arystotelesa pozwala tu uchwycić i przezwyciężyć zarówno miałkość propozycji „przemysłu szczęścia”, jak i akademickiej filozofii. Autor interpretuje koncepcję starożytnego filozofa przy użyciu współczesnych narzędzi filozoficznych wskazując jak ich zastosowanie pozwala uchwycić węzłowe problemy życia (jak pytanie o szczęście i sens) oraz wskazać te metody myślenia, które umożliwiają krytyczny namysł nad rzeczywistością społeczną. Pytanie o dobro jest zatem zarówno o to, jak kształtować własne życie, ale też jak myśleć (...) o relacjach z ludźmi, z innymi istotami oraz jak współdziałać w dążeniu do dóbr wspólnych. Te ostatnie okazują się przy tym nie tylko dobrami publicznymi, infrastrukturalnymi, ale przede wszystkim formami kooperacji i współżycia. (shrink)

W literaturze przedmiotu określenie "kapitał" wystȩpuje zarówno w ujȩciach funkcjonalnych, strukturalnych, normatywnych, jak i aksjologicznych. W naukach humanistycznych i społecznych pojȩcie to rozumiane jest jako wartość odnoszona do czynnika ludzkiego. W naukach ekonomicznych kapitał to pojȩcie wȩższe niż "zasób". Zasoby s¸a} wykorzystywane przez ludzi do zaspokajania ich potrzeb, s¸a} czynnikami produkcji dóbr i usług. Kapitał to szczególny czynnik produkcji, gdyż stanowi już przekształcone zasoby, które mog¸a} zostać uruchomione, by przynieść zysk, powiȩkszyć szanse oraz osi¸a}gn¸ać cele i korzyści na rynku. ** (...) In literature on the subject, the term "capital" appears in both functional, structural, normative and axiological approaches. In the humanities and social sciences this concept is understood as a value related to the human factor. In economic sciences, capital is a narrower concept than "resource." Resources are used by people to meet their needs, they are factors in the production of goods and services. Capital is a special factor of production, because it is already transformed resources that can be launched to bring profit, increase opportunities and achieve goals and benefits on the market. (shrink)

Táto kritická štúdia sa zameriava na problematiku spolupráce a pravidiel, diskutovanú Jaroslavom Peregrinom v knihe Človek a pravidla. Okrem extenzívneho exkurzu do osnovy Peregrinových hlavných myšlienok a argumentov budú systematicky analyzované niektoré kľúčové otázky patriace do tejto interdisciplinárnej teoretickej oblasti, pričom sa kriticky posúdia niektoré prvky Peregrinovho špecifického prístupu. Konkrétne, budem argumentovať, že Peregrinom preferovaná koncepcia pravidla - ako propozičného poznania, že niečo by malo nejako byť - nemôže dobre slúžiť jeho zámerom, ak chce udržať jeho evolučný prístup k (...) pravidlám. (shrink)

Jednym ze zjawisk zwi¸a}zanych z procesem starzenia siȩ społeczeństw s¸a przemiany systemów gospodarczych zorientowane na produkcjȩ i dystrybucjȩ dóbr i usług dla osób starszych, jak również dla młodszych grup wiekowych w ramach ich przygotowania do starości. Artykuł przybliża główne cechy koncepcji „srebrnej gospodarki” w kontekście realizacji polityki aktywnego starzenia siȩ. Opracowanie przedstawia typologiȩ modeli srebrnej gospodarki w krajach Unii Europejskiej na poziomach krajowym i regionalnym na podstawie wykorzystania porównań indeksu aktywnego starzenia siȩ do typologii zróżnicowań i kultur kapitalizmu oraz typologii (...) państw dobrobytu. W podsumowaniu przybliżono wnioski dla działań praktycznych oraz propozycje dalszych kierunków badań. ** Some phenomena associated with ageing populations are transition of economies to focus more on the production and distribution of goods and services for older adults as well as for younger age groups as part of their preparation for old age. The paper presents the main features of the concept of “silver economy” in the context of active ageing policies. The study presents a typology of the silver economy models in the European Union at national and regional levels based on the use of the Active Ageing Index in comparison to the typology of differences and cultures of capitalism as well as the typology of welfare states. The summary contains conclusions for practical interventions and proposals for further research. (shrink)

Complexity of the changes taking place in modern societies makes it is necessary to deepen the analysis of the impact of social inequality on the activity of old people. Dissemination of new technologies and organizational forms allows solving many social problems and improving the quality of human life. At the same time broadens the range of areas in which old people are losing their authority and differ in expertise required for the achievement of socially valued goods. Article aims to highlight (...) the importance of inequality for the activity of the elderly and its relationship to social capital in conditions of shaping social dispersion space order. Study brings closer chosen results of empirical studies portraying the dimensions of internal diversity of seniors. ** Złożoność przemian zachodz¸a}cych we współczesnych społeczeństwach sprawia, iż niezbȩdne staje siȩ pogłȩbienie analiz oddziaływania nierówności społecznych na aktywność ludzi starych. Upowszechnianie siȩ nowych technologii i form organizacyjnych pozwala na rozwi¸a}zanie wielu problemów społecznych i podniesienie jakości życia ludzkiego. Jednocześnie poszerza siȩ zakres dziedzin, w których ludzie starzy trac¸a} swój autorytet oraz różni¸a} siȩ miȩdzy sob¸a} kompetencjami wymaganymi do osi¸a}gania społecznie cenionych dóbr. Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na znaczenie nierówności dla aktywności ludzi starych oraz jej zwi¸azków z kapitałem społecznym w warunkach kształtowania siȩ w polskiej przestrzeni społecznej ładu rozproszonego. Opracowanie przybliża wybrane wyniki badań empirycznych, które ukazuj¸a wymiary zróżnicowania kategorii społecznej ludzi starych. (shrink)