The importance of unconscious cognition is seeping into popular consciousness. A number of recent books bridging the academic world and the reading public stress that at least a portion of decision-making depends not on conscious reasoning, but instead on cognition that occurs below awareness. However, these books provide a limited perspective on how the unconscious mind works and the potential power of intuition. This essay is an effort to expand the picture. It is structured around the book that has garnered (...) the most attention, Malcolm Gladwell’s Blink , but it also considers Gut Feelings by Gerd Gigerenzer and How Doctors Think by Jerome Groopman . These books help deepen the . (shrink)

Đôi khi hình thái “chiến lợi phẩm” từ thiên nhiên chỉ rất đơn giản thế này thôi. Hai cán bộ nghiên cứu lượm được gì? Một chùm “hạt dẻ” không gai (hạt bên trong trông tuyệt đối giống hạt dẻ, cũng có vỏ cứng, nhưng không có lớp áo gai như lông nhím bao ngoài). Một cành cây sa nhân khá lớn, kích thước có lẽ trưởng thành, cực đại. Một chú ốc núi, đang bám vào lá sa nhân để (...) đánh chén bữa trưa. (shrink)

Recent epidemiological reports of associations between socioeconomic status and epigenetic markers that predict vulnerability to diseases are bringing to light substantial biological effects of social inequalities. Here, we start the discussion of the moral consequences of these findings. We firstly highlight their explanatory importance in the context of the research program on the Developmental Origins of Health and Disease (DOHaD) and the social determinants of health. In the second section, we review some theories of the moral status of health inequalities. (...) Rather than a complete outline of the debate, we single out those theories that rest on the principle of equality of opportunity and analyze the consequences of DOHaD and epigenetics for these particular conceptions of justice. We argue that DOHaD and epigenetics reshape the conceptual distinction between natural and acquired traits on which these theories rely and might provide important policy tools to tackle unjust distributions of health. (shrink)

This article presents a fairness principle for evaluating decision-making based on predictions: a decision rule is unfair when the individuals directly impacted by the decisions who are equal with respect to the features that justify inequalities in outcomes do not have the same statistical prospects of being benefited or harmed by them, irrespective of their socially salient morally arbitrary traits. The principle can be used to evaluate prediction-based decision-making from the point of view of a wide range of antecedently specified (...) substantive views about justice in outcome distributions. (shrink)

Holm (2022) argues that a class of algorithmic fairness measures, that he refers to as the ‘performance parity criteria’, can be understood as applications of John Broome’s Fairness Principle. We argue that the performance parity criteria cannot be read this way. This is because in the relevant context, the Fairness Principle requires the equalization of actual individuals’ individual-level chances of obtaining some good (such as an accurate prediction from a predictive system), but the performance parity criteria do not guarantee any (...) such thing: the measures merely ensure that certain population-level ratios hold. (shrink)

Thị trường LPG tại Việt Nam trong những năm qua đạt một số kết nhất định. Tuy nhiên, hơn 60% LPG hiện phải nhập khẩu từ thị trường quốc tế phục vụ cho nhu cầu trong nước, hệ thống kho chứa của Việt Nam nhỏ chưa đáp ứng nhu cầu dự trữ LPG, số lượng tàu vận chuyển LPG của các doanh nghiệp Việt Nam ít với công suất nhỏ và cạnh tranh lớn với các hãng tàu biển quốc tế. (...) Trên cơ sở phân tích thực trạng LPG tại Việt Nam trong thời gian qua, bài viết chỉ ra những khó khăn, thách thức để từ đó đề xuất kiến nghị nhằm thúc đẩy thị trường LPG phát triển trong thời gian tới. (shrink)

Citizen Satisfaction Index System (CSIS) was used to assess the delivery of support to education initiatives in the municipality of Banga, Aklan, Philippines. The samples were determined using multiple application of stratified random sampling approach. In accordance with the Philippine Statistical Authority's Data on Census Population and Housing for 2015, barangays having a bigger share of the population contributed more respondents to the 150 targeted participants. Following the inclusion criteria, the probability respondents were chosen using the Kish Grid. Pre-numbered questionnaires (...) were distributed, with odd numbers targeting male responders and even numbers targeting females. The following criteria were used to evaluate the respondents' assessments: awareness, availment of the program/service, satisfaction, and need for action. Furthermore, interviews were conducted to better understand and investigate the respondents' thoughts, behavior, and perspectives. The reasons for their reaction were also obtained. The data was provided in percentage as well as frequency distributions. The study inferred that awareness on alternative learning system and/or special education program should be improved since it is the only program that attained low rating for awareness. Most of the residents were not able to avail education programs because they have no household member who attends school. Majority of the respondents who availed the services were satisfied. However, scholarship and other assistance programs to students may be enhanced to improve service delivery. It is highly recommended by the citizens to improve accessibility to scholarship programs and other forms of financial assistance to students. (shrink)

This study evaluated the citizens’ assessment ofthe delivery of environmental management programs of the Local Government Unit (LGU) of Banga, Aklan employing the CitizenSatisfaction Index System (CSIS). Particularly, the study determined the awareness, availment, satisfaction,and need for action on the LGU’s environmental management programs. The study applied a mix of quantitative and qualitative methods. The samples were determined by applying the Multi-Stage Random Probability Sampling technique to give all the citizens an equal chance to be selected as a participant. The (...) 150 respondents were drawn from barangays with larger shares of the population. The qualified sample respondents were identified using the Kish Grid. All respondents were 18 years old and above. An odd-numbered questionnaire was administered to male respondents while an even-numbered questionnaire was targeted to female respondents. The reasons for their response were likewise gathered. The study concluded that most of the respondents were aware of the clean-up programs/projects. On the other hand, a low awareness was attained on projects such as air pollution control programs and solid waste management. A high percentage of respondents had availed of environmental management programs offered in the LGU. Overall, many respondents were happy with the local government unit's environmental management activities, indicating that less action is necessary. The LGU should improve its air pollution control and solid waste management initiatives, according to the recommendations. Appropriate measures must be used to persuade people to participate, particularly those who burn their trash. Seminars and courses on appropriate trash disposal are held and conduct of regular tree-planting activities may be carried out to help resolve this problem. (shrink)

The performance in the delivery of environmental management programs of the local government of Lezo, Aklan, Philippines was evaluated in this study. Through the Multi-Stage Random Probability Sampling technique, 150 respondents from barangays’ share in the municipal population were determined based on the Philippine Statistical Authority’s Data on Census Population and Housing for the 2015. The probability respondents were selected using the Kish Grid where female respondents were given even numbered questionnaires while male respondents were assigned odd numbers. The four (...) major core concepts namely awareness, availment, satisfaction and need for action were used in measuring the ratings presented in frequency and percentage distributions. Interview was also conducted to gather reasons for their ratings. The study inferred that majority of the respondents were highly aware of the community-based greening project. However, low awareness was attained on projects such as air pollution control program and waste-water management. A high percentage of respondents have availed the environmental management programs except for solid waste management. Overall, majority of the respondents were satisfied of the environmental management programs rendered by the local government unit and therefore needs less action. It is recommended that the local government unit strengthen air pollution control program. (shrink)

Does the idea of justice make sense only in the human world? Can it make sense also in the world of non-human animals? Put another way, is there scope for justice in the animal world, or is it simply a “might is right” world? Starting from recent research of ethologists, philosophers, psychologists, and jurists, we will reflect on the hypothesis of the existence of an “animal justice” through the identification of three possible contexts of justice in the animal world (distributive (...) justice, ludic fairness, retributive justice) and the analysis of a famous experiment on justice among monkeys. This research allows us to explore the axiological dimension of the hypothetical deontic world of non human animals. (shrink)

Thông qua kết quả khảo sát đối với 359 nhân viên đang làm việc tại các doanh nghiệp F&B, bài viết kiểm định ảnh hưởng của phong cách lãnh đạo chuyển hóa đến kết quả làm việc của nhân viên trong các doanh nghiệp ngành dịch vụ nhà hàng, ăn uống (F&B). Kết quả của nghiên cứu chỉ ra rằng, có 5 yếu tố thuộc Phong cách lãnh đạo chuyển hóa, gồm: Phẩm chất của người lãnh đạo, Hành vi của (...) người lãnh đạo, Sự truyền cảm hứng, Kích thích trí tuệ, Quan tâm đến nhân viên đều có ảnh hưởng tích cực đến Kết quả làm việc của nhân viên. Kết quả nghiên cứu sẽ đóng góp ý nghĩa giúp các doanh nghiệp ngành F&B nâng cao kết quả làm việc của nhân viên và phát triển bền vững hơn. (shrink)

Four propositions relative to the laws of nature in the classical period must be noted. 1. Certain regularities in phenomena had been discovered. 2. A concept of law had emerged. 3. Classical science is characterized by the introduction of the notion of the legality of nature. 4. New uses of the word «law» had appeared in scientific texts. This article is devoted to the analysis of only this last proposition, that is to say to a terminological problem. First we will (...) describe the semantic uses of the word «law» that may have contributed to the constitution of its classical meaning: its specific usage, disciplinary usage, usage in physics, in mathematics, in metaphysics. Second we will analyze the various moments of the diffusion of the word in the sciences in the xviith century. The general thesis defended in the end is that if the term «law» had indeed been used in science with no reference to a law-giving God prior to the xviith century, only this reference, that is, the coming together of its physical and its metaphysical usage, allowed its generalization in the period between the xviith and xviiith centuries. (shrink)

Một tuần lại trôi qua, phóng viên Ao Quê điểm lại sự kiện lý thú của Xóm Chim.

Truyền thông chính sách trên thế giới, đặc biệt là các nước công nghiệp phát triển, đang chịu ảnh hưởng lớn của chủ nghĩa tân tự do. Với bối cảnh là một nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, công tác truyền thông chính sách tại Việt Nam có những đặc trưng về ưu thế và hạn chế riêng. Bài viết đưa ra những phân tich sơ bộ về ba thế mạnh và ba điểm hạn chế (...) tại Việt Nam về công tác truyền thông chính sách. (shrink)

Nghiên cứu khoa học là một trong hai tiêu chí chính để đánh giá chất lượng của nhà trường trong việc nâng cao, đảm bảo chất lượng của quá trình đào tạo. Bài viết chia sẻ kinh nghiệm về một số lỗi hay thách thức thường gặp của các nhà nghiên cứu trẻ trong các trường đại học và cao đẳng hiện nay ở Việt Nam của TS. Trương Đình Thăng, thành viên Hội đồng biên tập của Vietnam Journal of (...) Education. (shrink)

Bài viết tập trung đánh giá tác động của lợi nhuận giữ lại đến kết quả hoạt động của các doanh nghiệp ngành công nghệ thông tin và truyền thông (ICT) niêm yết trên thị trường chứng khoán tại Việt Nam. Kết quả phân tích cho thấy, các biến phản ánh lợi nhuận giữ lại và các biến kiểm soát có ý nghĩa thống kê đều tác động đến kết hoạt động kinh doanh của doanh nghiêp. Trong đó, Lợi nhuận (...) giữ lại, Quy mô doanh nghiệp, Đòn bẩy tài chính tác động tích cực; trong khi, Đòn bẩy tài chính tác động tiêu cực đến Kết quả kinh doanh. Từ phân tích hồi quy kết hợp với bối cảnh hiện tại, tác giả đề xuất 3 khuyến nghị nhằm nâng cao hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp ICT niêm yết tại Việt Nam. (shrink)

Bài viết nhằm xác định và đo lường tác động của các thành phần Rủi ro bất lợi cảm nhận và Lợi ích được cảm đến Ý định mua sắm trực tuyến trên sàn thương mại điện tử (TMĐT) tại Việt Nam. Kết quả nghiên cứu đã làm sáng tỏ sự tác động 2 mặt là rủi ro bất lợi thể hiện qua các nhân tố: Rủi ro chất lượng sản phẩm; Rủi ro bảo mật thông tin cá nhân; Rủi (...) ro giao dịch; và Lợi ích được cảm nhận thể hiện qua các nhân tố sau: Sự tiện lợi; Sự lựa chọn sản phẩm; Thông tin phong phú. -/- [The article aims to identify and measure the impact of Perceived Adverse Risks and Perceived Benefits on Online Shopping Intention on e-commerce platforms in Vietnam. The research results have clarified the two-sided impact of adverse risks expressed through the following factors: Product quality risks; Personal information security risks; Transaction risks; and Perceived benefits expressed through the following factors: Convenience; Product choice; and Rich information.]. (shrink)

Shun Kwong-loi argues that the distinction between first- and third-person points of view does not play as explanatory a role in our moral psychology as has been supposed by contemporary philosophical discussions. He draws insightfully from the Confucian tradition to better elucidate our everyday experiences of moral emotions, arguing that it offers an alternative and more faithful perspective on our experiences of anger and compassion. However, unlike the distinction between first- and third-person points of view, Shun’s descriptions of anger and (...) compassion leave unarticulated what would be necessary to differentiate these responses from non-moral responses. Here, I make a friendly suggestion on how this explanatory gap might be filled, providing complementary grounding for Shun’s observations by way of K. C. Bhattacharyya’s phenomenological analysis of feeling. It fills the gap by means of a gradation in the possible depth of emotional responses found in the a priori structure of a feeling experience for any subject. The payoff of such a comparison between Shun’s explication of Confucian moral psychology and Bhattacharyya’s explication of rasa theory is not only a possible phenomenological grounding for the former but also a potential way to articulate a missing ethics in Bhattacharyya’s thought. (shrink)

Bài viết nghiên cứu tác động của Tỷ suất sinh lời đến Tỷ lệ nắm giữ tiền mặt tại các doanh nghiệp logistics trên thị trường chứng khoán Việt Nam. Nghiên cứu này sử dụng bộ dữ liệu từ 81 doanh nghiệp niêm yết và đang giao dịch trên thị trường chứng khoán Việt Nam trong giai đoạn 2018-2023 và sử dụng phương pháp hồi quy dữ liệu bảng theo các mô hình POOLED OLS, FEM, REM, FGLS để khắc phục (...) khuyết tật của mô hình. Kết quả chỉ ra rằng, cả 3 biến độc lập đại diện cho Tỷ suất sinh lời gồm: Tỷ suất sinh lời của tài sản (ROA); Tỷ suất sinh lời của vốn chủ sở hữu (ROE); Tỷ suất sinh lời của doanh thu (ROS) đều có tác động tích cực đến Tỷ lệ nắm giữ tiền ở các doanh nghiệp logistics trong thời gian nghiên cứu. (shrink)

Săn bắt tê tê là câu chuyện đã kéo dài nhiều thập niên. Tê tê bị săn bắt và kinh doanh lậu nhiều tới mức đã có không biết bao nhiêu phim ảnh, phóng sự điều tra và cả sách bàn về việc này. Một cuốn đáng đọc nói về săn bắt động vật hoang dã để tiêu thụ học theo kiểu cách xa hoa là Poached. Nhưng điều tra khảo sát 1017 cư dân tại 105 ngôi làng ở nông (...) thôn và vùng rừng của Nepal, được xuất bản cuối tháng 8-2023 trên ấn phẩm Conservation Science and Practice (Wiley), mới thực sự ở quy mô bộc lộ được quan niệm và nhận thức đại diên cho cư dân Nepal đối với loài động vật hiền lành này. (shrink)

Trong bài viết này chúng tôi trình bày thông tin đại cương về vai trò của nickel trong công nghiệp chế tạo giữa bối cảnh yêu cầu bảo vệ môi sinh trong đại nghị sự mục tiêu phát triển bền vững (SDG) của Liên Hợp Quốc ngày một cấp bách, đối diện với nguy cơ không thể hoàn thành. Các thông tin tóm lược ở đây được dẫn chiếu tới một số nhỏ các tài liệu tham khảo chính và không (...) thể đảm bảo tính trọn vẹn trong khuôn khổ một bài báo nhỏ. Những vấn đề đặt ra có tính tổng quát cho quan hệ môi sinh với việc khai khoáng, tách và tinh chế nickel nói chung trên thế giới. Vì thế, có thể thông tin trong bài không hoàn toàn trùng khớp với tình hình cụ thể của một địa phương trên trái đất, do đặc điểm địa lý, địa chất và kinh tế-công nghệ khác biệt. Bài viết tập trung xoay quanh nguyên lý quan hệ kinh tế-môi trường và ý nghĩa thực tiễn của cụm từ “bền vững” trong bối cảnh cụ thể của công nghiệp nickel. (shrink)

Thông tin về việc điều chỉnh lợi nhuận của doanh nghiệp có vai trò quan trọng đối với các bên liên quan trong việc ra quyết định. Nghiên cứu này thực hiện nhằm đánh giá ảnh hưởng của kiệt quệ tài chính tới mức độ điều chỉnh lợi nhuận của doanh nghiệp ở Việt Nam trong giai đoạn 2015-2023. Kết quả phân tích dữ liệu bảng chỉ ra rằng, các doanh nghiệp có mức độ kiệt quệ tài chính càng cao (...) (khó khăn càng lớn), thì mức độ điều chỉnh lợi nhuận có xu hướng càng cao. Từ kết quả này, nghiên cứu đưa ra một số hàm ý chính sách giúp nhận diện các doanh nghiệp điều chỉnh mức độ lợi nhuận phù hợp, giảm thiểu nguy cơ kiệt quệ tài chính. (shrink)

Con người biết bảo vệ nguồn lợi, chỉ cho riêng mình thôi sao?!

Trước áp lực ngày càng lớn từ thị trường, nhà đầu tư, những cam kết về môi trường đang nổi lên như một yếu tố thiết yếu trong hành trình phát triển bền vững của các doanh nghiệp. Mekong ASEAN trân trọng giới thiệu bài viết xoay quanh câu chuyện này với tiêu đề “Thông tin môi trường trong báo cáo thường niên của các công ty niêm yết: Rủi ro của những cam kết môi trường chung chung và lời (...) kêu gọi đổi mới”. (shrink)

Dans son article The Ground between the Gaps, Jonathan Shaffer développe une conception de l'explication métaphysique impliquant les notions de fondation et de loi métaphysique. Je soutiens ici qu'une telle conception se révèle inadéquate pour saisir les explications métaphysiques courantes des sciences empiriques. Ma démarche consiste à appliquer le cadre théorique de Schaffer à certains types d'explication de la chimie. Bien qu'il soit possible de dégager des lois métaphysiques en chimie, une codification de celles-ci se révèle toutefois impossible. Il (...) y a fort à parier que ce résultat est généralisable à l'ensemble des sciences empiriques. Au strict minimum, cela indique que la conception de l'explication métaphysique de Schaffer doit être révisée. (shrink)

Bài viết khám phá các thách thức mà văn hóa tiêu dùng và đề xuất rằng, việc chuyển đổi sang lối sống đơn giản và tiết kiệm trong cuộc cuộc chiến chống biến đổi khí hậu (BĐKH).

Trong ghi chép ngắn, chúng tôi đưa sớm ra một số suy nghĩ về việc xây dựng văn hóa phụng sự môi trường, xuất phát từ một góc nhìn gần gũi với hoạt động văn hóa, nghệ thuật. Đó là góc nhìn từ lối sống của một tập hợp, có lẽ hiện nay khá bé, những nhân vật được yêu mến bởi dông đảo công chúng khán giả, thông qua các vai diễn trên màn ảnh. Họ hay được gọi bằng (...) danh xưng rất đặc trưng văn chương, báo chí là những “minh tinh màn bạc”. Những suy nghĩ này có nguồn gốc từ thực tế quan sát được cho thấy, đôi khi những thứ gọi là “lạ đời” chẳng qua chỉ mang ý nghĩa không được số đông thực hành mà thôi. Nó không hoàn toàn mang ý nghĩa sai lạc, hay phản logic, hay trái đạo lý. Thậm chí có thể ngược lại, chưa chắc cái được số đông thực hành có nghĩa là đúng đắn, logic hay hợp đạo lý! (shrink)

Dựa trên dữ liệu thu thập là giá đóng cửa của cổ phiếu Công ty Cổ phần Sữa Việt Nam (VNM) theo ngày, từ ngày 31/8/2016 đến ngày 14/9/2020, bao gồm 989 quan sát được sử dụng đo lường sự biến động của giá cổ phiếu và lợi suất ngày. Từ đó sử dụng mô hình ARCH-GARCH để dự báo lợi suất của cổ phiếu VNM. Chuỗi lợi suất theo ngày của VNM tuân theo quy luật phân phối chuẩn và (...) có tính dừng. Kết quả nghiên cứu cho thấy mô hình GARCH(1,1) phù hợp để tiến hành dự báo tỷ suất của cổ phiếu VNM. Những biến động trong quá khứ của thị trường có thể được lặp lại trong hiện tại và nghiên cứu dự báo những biến động của thị trường góp phần cung cấp dữ liệu quan trọng trong việc quyết định phân bổ tài sản, quản lý rủi ro và quản lý các danh mục đầu tư cho các nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán Việt Nam. (shrink)

Dans une note intitulée « Un état vrai de l'affaire et la controverse entre Sr Isaak Newton et le Dr Robert Hooke comme priorité de cette noble hypothèse du mouvement des planètes autour du Soleil en tant que leurs centres » non publié au cours de sa vie, Hooke a décrit sa théorie de la gravité. Pour soutenir sa « priorité », Hooke cite ses conférences sur les mouvements planétaires du 23 mai 1666, « Une tentative de prouver le mouvement (...) de la Terre à partir d'observations » publiées en 1674 et la correspondance avec Isaac Newton en 1679. DOI: 10.13140/RG.2.2.26375.24485. (shrink)

Rừng là một phần cực kỳ quan trọng của hệ sinh thái Trái đất và con người. Rừng chiếm 75% tổng sản lượng sơ cấp của sinh quyển Trái đất và chứa 80% sinh khối thực vật của Trái đất. Sản lượng sơ cấp ròng rừng cung cấp ước tính là 21,9 gigaton (GT) sinh khối mỗi năm đối với rừng nhiệt đới, 8,1 GT đối với rừng ôn đới và 2,6 GT đối với rừng phương Bắc (1). Đất và (...) rừng luôn có mối liên hệ nội tại. Trong hàng triệu năm, đất đã cung cấp nền tảng cần thiết cho toàn bộ hệ sinh thái rừng phát triển. Ở chiều ngược lại, rừng giúp đảm bảo sự màu mỡ của đất cho thực vật tiếp tục sinh trưởng và phát triển, tạo điều kiện cho sản xuất nông nghiệp. (shrink)

Trung Quốc là nền kinh tế lớn hàng đầu thế giới, vận hành với hiệu suất cao để đáp ứng nhu cầu sinh kế của hơn 1,4 tỷ người dân, và cung cấp một lượng hàng hóa công nghệ, tiêu dùng và cả nông phẩm tới thế giới. Hệ quả tất yếu của quá trình tăng trưởng liên tục hơn 4 thập niên là việc sử dụng tài nguyên, và trong quá trình sản xuất, chế tạo, chế biến cũng sản (...) sinh ra một lượng khí nhà kính (GHG) tích lũy khổng lồ phát thải vào khí quyển. Trong một thống kê được đăng trên The Guardian năm 2017, thế giới đã nhận thấy trong giai đoạn 1988-2015, 100 tổ hợp công nghiệp hàng đầu thế giới chịu trách nhiệm cho việc phát thải tới 71% tổng tồn lượng GHG trong khí quyển. Dẫn đầu danh sách này trên phương diện quốc gia là Trung Quốc, với thống kê chỉ 5 đại công ty Trung Quốc đã chiếm tới gần 17% tổng lượng phát thải, trong đó tổ hợp ngành than có trách nhiệm lớn nhất, tới 14,32%. Sau những tiến bộ công nghệ vượt bậc cũng như tích lũy thặng dư nền kinh tế, quá trình hiện đại hóa ở Trung Quốc sang thời kỳ Chủ tịch Tập Cận Bình đã chuyển hướng sang bảo vệ môi trường với các mục tiêu phát thải nghiêm ngặt. Chẳng hạn như xác định nhóm ngành sản xuất gang thép với vai trò lớn trong mục tiêu giảm phát thải GHG, chính phủ và lãnh đạo công nghiệp liên tục tìm kiếm giải pháp cho sự hạn chế nguồn tài nguyên, thúc đẩy khuếch tán công nghệ, ứng dụng tiến bộ trong giảm phát thải và thu giữ, chôn lấp các-bon, thích hợp với ngành thép, dựa trên đánh giá bằng hệ thống phân tích hướng tới giải quyết mục tiêu biến đổi khí hậu có tên viết tắt “C3IAM/NET-IS.”. (shrink)

Tiêu đề ở trên cũng là nội dung bao trùm của bài xuất bản trên Conservation Letters, tháng 8-2023. Trong đó, một điểm nổi bật đáng chú ý nhất được nêu như sau: “Specifically, threatened vertebrate fauna with habitat capable of supporting highvalue productive lands received less protection and experienced greater habitat loss”.

Vào ngày 19/4/2024, Tuyên bố New York về Ý thức của động vật đã được công bố tại hội nghị "Khoa học mới nổi về ý thức của động vật" tổ chức tại Đại học New York, Hoa Kỳ. Tuyên bố New York là một nỗ lực để thể hiện sự đồng thuận của giới khoa học về sự tồn tại trải nghiệm ý thức ở tất cả các loài có xương sống và nhiều loài không xương sống. Về mặt (...) khoa học, Tuyên bố New York là một bước tiến bộ lớn cho nhân loại, nhưng nó cũng sẽ khiến cho nhiều người có ý thức hơn về các thách thức đạo đức liên quan đến động vật có trải nghiệm ý thức. Bài viết bàn về các cách tiếp cận triết học đối với vấn đề đạo đức của việc giết các sinh vật có tri giác để từ đó chỉ ra nan đề đạo đức đang hiện hữu trong xã hội loài người: Để duy trì sự tồn tại của con người, loài được xem là có đạo đức, thì chúng ta lại vi phạm đạo đức của chính chúng ta, là sát sinh các loài có giá trị nội tại, ý thức, hay tri giác khác. Nan đề đạo đức này đã tồn tại trong xã hội loài người từ rất lâu trước đây. Nhiều giải pháp đã được đề xuất và ứng dụng vào thực tế nhằm giải quyết nan đề này, tuy nhiên chúng ta vẫn chưa thể hoàn toàn giải quyết được nan đề đạo đức, đó là các sinh vật có tri giác vẫn tiếp tục bị giết vì sự sinh tồn của con người. (shrink)

Bạn của thể nói cho tôi biết việc rút bài khoa học nghĩa là gì không? Rút bài khoa học là hành động xóa một bài báo khoa học đã xuất bản khỏi kho lưu trữ của tạp chí khoa học. Việc này thường được thực hiện khi bài báo được phát hiện có sai sót nghiêm trọng, chẳng hạn như dữ liệu giả mạo, đạo văn hoặc vi phạm đạo đức nghiên cứu.

[Commentary on Kwong-loi Shun, “Anger, Compassion, and the Distinction between First and Third Person” Australasian Philosophical Review 6.1 (Issue theme: Moral psychology— Insights from Chinese Philosophy), forthcoming.] -/- In maintaining that gratitude fails to reflect a perspectival distinction based on whether the grateful agent is the direct beneficiary of the benefactor’s good will, Kwong-loi Shun suggests that gratitude might be felt to benefactors for benefits bestowed to strangers. With an eye toward understanding the form that gratitude might take on this (...) kind of view, I consider two mutually exclusive ways of unpacking this proposal in the context of Shun’s other commitments. On the first (expansive) approach, responses of grateful reciprocation are extended to persons who presently receive only our approval or approbation. The expansive route, however, entails treating gratitude and its negative counterpart asymmetrically, for reasons that are nonobvious. On the second (restrictive) approach, gratitude in effect collapses into approval, and our interpersonal practices are rid not only of angry payback (of the sort associated with resentment), but also of the 'positive payback' presently associated with gratitude. The restrictive route, however, excises from our practices features of gratitude that have considerable interpersonal value. (shrink)

Sự tiến bộ nhanh chóng của các nền tảng Công nghệ Thông tin (CNTT) và ngôn ngữ lập trình đã làm thay đổi hình thái vận động và phát triển của xã hội loài người. Không gian mạng và các tiện ích đi kèm ngày càng được mở rộng, dẫn đến sự chuyển dịch dần từ đời sống trong thế giới thực sang đời sống trong thế giới ảo (còn gọi là không gian mạng hay không gian số). Sự mở (...) rộng và phát triển của các Mô hình Xử lý Ngôn ngữ Tự nhiên (Natural Language Processing – NLP) và Mô hình Ngôn ngữ Lớn (Large Language Model – LLM) thể hiện những đặc điểm giống con người về lập luận, nhận thức, sự chú ý và sáng tạo đã giúp con người vượt qua rào cản về khả năng vận hành. Đi kèm với các tiềm năng to lớn của AI là những lỗ hổng bảo mật mới và các rủi ro về an ninh thông tin phức tạp hơn. Khi xã hội vẫn đang cố gắng chuyển mình sang giai đoạn mới để có thể thích ứng với sự biến đổi công nghệ, cuộc cách mạng AI lại tiếp tục diễn ra đòi hỏi chúng ta phải suy nghĩ lại quỹ đạo của quá trình chuyển đổi xã hội vì nó có thể làm trầm trọng hơn các rủi ro an ninh thông tin được trình bày ở trên. Cụ thể, xã hội cần tiến hóa như thế nào để có thể bắt kịp với sự biến đổi mang tính đột phá tạo ra bởi làn sóng công nghệ AI hiện nay? Làm sao để quản lý và tận dụng sức mạnh của chúng trong khi vẫn đảm bảo được an ninh thông tin khi không gian và thời gian sống trong thế giới ảo của chúng ta ngày càng tăng? Phần một của bài viết sẽ bàn về các vấn đề và rủi ro ảnh hưởng đến an ninh thông tin trong kỷ nguyên AI, cũng như là vai trò, lợi thế, và cơ hội của việc vận dụng AI cho mục đích đảm bảo an ninh thông tin. (shrink)

Consider the sentence “Lois knows that Superman flies, but she doesn’t know that Clark flies”. In this paper we defend a Millian contextualist semantics for propositional attitude ascriptions, according to which ordinary uses of this sentence are true but involve a mid-sentence shift in context. Absent any constraints on the relevant parameters of context sensitivity, such a semantics would be untenable: it would undermine the good standing of systematic theorizing about the propositional attitudes, trivializing many of the central questions (...) of epistemology, the philosophy of mind, and the philosophy of action. In response to this problem, we prove a series of tenability results. We show that, given certain constraints on the parameters of context sensitivity, there is a broad class of principles of propositional attitude psychology whose good standing follows from corresponding claims about people’s mental representations. But these constraints also have some surprising consequences: they are jointly incompatible with coarse-grained theories of propositions, and they are in tension with a natural picture of how speakers and hearers coordinate on the interpretation of attitude ascriptions. In light of these consequences we explore different ways in which the contextualist picture might be developed, and argue that our preferred way compares favorably with Fregeanism and neo-Russellianism. (shrink)

Trong thế giới cạnh tranh thời đại số (“digital”), phương tiện kỹ thuật cung cấp nhiều thuận lợi cho việc sản xuất nội dung. Tuy thế, sự phong phú nội dung và đầu tư cho xúc tiến, tiếp thị gia tăng cũng lại khiến cho quá trình cạnh tranh tìm một chỗ đứng cho sản phẩm trở nên hết sức gian nan.Sản phẩm gần đây của nhóm nghiên cứu, chuyên khảo [1] của AISDL, ra đời sau những bài học gian (...) khó thu lượm được từ trước. Như thế, ý thức của mọi người về mức độ thách thức trong việc “chạm tới” người tiêu dùng. (shrink)

Rừng mang lại những lợi ích rất to lớn và trong hơn một thập kỷ qua, chuyển đổi rừng (forest transition-FT) đã nhận được sự quan tâm rất lớn của các học giả toàn cầu.

These days the two most popular approaches to belief ascription are Millianism and Contextualism. The former approach is inconsistent with the existence of ordinary Frege cases, such as Lois believing that Superman flies while failing to believe that Clark Kent flies. The Millian holds that the only truth-conditionally relevant aspect of a proper name is its referent or extension. Contextualism, as I will define it for the purposes of this essay, includes all theories according to which ascriptions of the (...) form ‘S believes that a is F’ and ‘S believes that b is F’, where ‘a’ and ‘b’ are coreferential proper names, may, depending on the context, differ in truth-value even though in those very contexts each ascription relates the same believer to the very same proposition. What the two theories have in common is the claim that names are Millian. What separates the two theories is what they say about belief contexts. In this essay I prove that Millianism is true, Contextualism is true, or our intuitions regarding belief ascriptions are hopelessly inaccurate. As a consequence, my argument is a proof that either names and many general terms are Millian or our intuitions regarding belief ascriptions are hopelessly inaccurate. (shrink)

Với doanh nghiệp, lợi nhuận là mục đích quan trọng nhưng theo đuổi lợi nhuận không đồng nghĩa với việc bỏ qua các chuẩn mực, giá trị, nguyên tắc hoạt động cũng như chất lượng sống của cộng đồng. Tài năng và đạo đức phải luôn song hành. Chỉ khi doanh nghiệp tạo thương hiệu - danh tiếng của mình dựa trên đạo đức kinh doanh, dựa trên sự tôn trọng những giá trị đạo đức của cộng đồng, những chuẩn (...) mực của xã hội thì doanh nghiệp đó mới có thể thành công bền vững. (shrink)

Richard Heck, Jr has recently argued against Russellianism about proper names not in the usual way—by appeal to “intuitions” about the truth conditions of “that”-clause belief ascriptions—but by appeal to our need to specify beliefs in a way that reflects their individuation. Since beliefs are individuated by their psychological roles and not their Russellian contents, he argues, Russellianism is precluded in principle from accounting for our ability to specify beliefs in ordinary language. I argue that Heck thus makes things easier (...) for the Russellian. For by framing the issue as one concerning the specificatory powers of ordinary language in general, rather than just of “that”-clause ascriptions, Heck weakens the implications of any claim about the semantics of that one type of belief-specifying locution. I augment this diagnosis with a positive account of the specificatory usefulness, and attested commonness, of (partly or wholly) quotational belief ascriptions, e.g. “Lois believes that ‘Superman’ is at the meeting.” This proposal is not of the usual sort concerning such locutions since it does not involve the (dubious) claim that they are in some way equivalent to “that”-clause ascriptions. (shrink)

Hiệu ứng sở hữu (endowment effect) là một khái niệm trong kinh tế học hành vi, mô tả xu hướng mà con người đánh giá cao hơn giá trị của một vật phẩm khi họ sở hữu nó so với khi họ không sở hữu nó. Nói cách khác, mọi người thường có khuynh hướng gắn bó tình cảm và đánh giá vật phẩm mà họ đã sở hữu cao hơn giá trị thực tế của nó trên thị trường, thậm (...) chí họ sẽ yêu cầu một mức giá cao hơn nhiều để bán nó so với mức giá mà họ sẵn lòng trả để mua cùng một vật phẩm đó. Lý thuyết mindsponge, và cụ thể hơn là lý thuyết tư duy tương tác hạt, giúp giải thích hiệu ứng sở hữu qua góc nhìn tâm lý về cách thông tin được tiếp nhận và xử lý theo hệ giá trị cốt lõi của cá nhân. Để khắc phục hiệu ứng này, nhà đầu tư cần mở rộng khả năng tiếp nhận thông tin, đánh giá lại giá trị thực tế của tài sản, và ra quyết định dựa trên mục tiêu dài hạn thay vì cảm xúc ngắn hạn. Điều này giúp cải thiện khả năng đưa ra các quyết định đầu tư hợp lý và hiệu quả hơn. (shrink)

KTDB — Với lối tiếp cận mới mẻ và sáng tạo, với tư duy và phương pháp tiếp cận khoa học, đồng tác giả Bạch Ngọc Chiến và Vương Quân Hoàng đã dẫn dắt bạn đọc đi từ các quan sát về lịch sử hình thành dân tộc, sự phát triển và hoàn thiện của con người, xã hội, nhà nước trong tiến trình lịch sử đến sự phát triển kinh tế của đất nước ta qua cuốn sách “Bằng chứng (...) cuộc sống – Suy ngẫm về phát triển bền vững Việt Nam”. (shrink)

Giải quyết biến đổi khí hậu và ô nhiễm môi trường đang và sẽ là thách thức lớn của nhân loại trong thế kỷ 21. Con người không còn nhiều thời gian để sửa chữa, phục hồi đưa hệ sinh thái môi trường (tự nhiên) trở về trạng thái an toàn. Trong khi các nỗ lực trong thời gian qua chưa thực sự hiệu quả thì COP26 mở ra cơ hội lớn để nhân loại tiến gần đến mục tiêu kiềm (...) chế nhiệt độ của trái đất không vượt quá 1.5 độ C. Mặc dù Việt Nam cùng với 146 quốc gia trên thế giới đã có cam kết mạnh mẽ nhất trong việc giảm phát thải vào năm 2050, tuy nhiên việc cụ thể hóa cam kết thông qua các giải pháp sáng tạo là rất quan trọng. Sử dụng (áp dụng, vận dụng) hệ sáng tạo 3D và nguyên lý bán dẫn giá trị, tác giả đề xuất hệ sinh thái “giải pháp trụ cột” cần thực hiện gồm có tăng cường thông tin, truyền thông, nghiên cứu khoa học về môi trường (biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường...); xây dựng, chuyển đổi và nâng cao văn hóa và môi trường; đẩy mạnh phát triển kinh tế gia tăng phúc lợi; xây dựng (chuyển đổi) lớp doanh nhân có văn hóa, trách nhiệm môi trường; tăng cường mở rộng sự hợp tác quốc tế về mọi mặt đặc biệt là trong lĩnh vực kinh tế, truyền thông và khoa học; và thực thi các giải pháp nêu trên một cách kỷ luật. (shrink)