Khi biến đổi khí hậu làm gia tăng tần suất và mức độ nghiêm trọng của các thảm họa thiên nhiên, các loài linh trưởng—nhiều loài trong số đó đã ở ngưỡng tuyệt chủng—ngày càng phải đối mặt với những cú sốc môi trường đột ngột. Mặc dù mối đe dọa này ngày càng rõ rệt, thiết kế của các khu vực bảo tồn hiện tại phần lớn vẫn bỏ qua yếu tố thảm họa thiên (...) nhiên như một nguyên nhân gây suy giảm đa dạng sinh học. Nhằm lấp đầy khoảng trống quan trọng này, một nghiên cứu gần đây của Yang và cộng sự [2] đã giới thiệu một cách tiếp cận đổi mới, tích hợp rủi ro thảm họa vào các chiến lược bảo tồn toàn cầu cho linh trưởng. (shrink)

Việc các khu vực thiên nhiên bị xâm lăng bởi các giống loài thực vật, động vật lạ khá phổ biến. Ở Việt Nam đã từng có nạn ốc bươu vàng gây điêu đứng, tới nay vẫn còn nhiều di chứng. Chẳng hạn, ngay hiện giờ nếu quan sát các ruộng đồng, đầm nước... vẫn bắt gặp rất nhiều trứng và cả ốc bươu lớn bé, đã lai tạp qua thời gian. Chúng tàn phá ruộng đồng, cả lúa, (...) rau, lẫn cỏ do rất phàm ăn. Tuy vậy, để có kết luận về mức tàn phá của nạn xâm nhập sinh học, trên phương diện kinh tế, nghiên cứu của Turbelin et al. [1] có giá trị thông tin quan trọng. (shrink)

Sau trận cháy rừng thảm khốc tại Úc giai đoạn 2019–2020, việc hiểu cách thiên nhiên phục hồi đã trở thành ưu tiên quốc gia.

Sau các thảm họa thiên nhiên, nỗ lực phục hồi thường tập trung vào việc tái thiết cơ sở hạ tầng vật chất.

Thảm họa thiên nhiên luôn gây ra những tổn thất lớn về người và của. Với Florida, bão Idalia 2023 chính là một thảm họa khắc nghiệt. Chỉ mới bắt đầu, nhưng cơn bão đã gây ngập lụt và làm nửa triệu dân Bắc Florida và Georgia mất điện. (Tạp chí Kinh tế & Dự báo; ngày 3-10-2023).

Thảm họa thiên nhiên luôn gây ra những tổn thất lớn về người và của. Với Florida, Hurricane Idalia 2023 chính là một thảm họa khắc nghiệt. Chỉ mới bắt đầu, nhưng cơn bão đã gây ngập lụt, và làm nửa triệu dân Bắc Florida và Georgia mất điện. Nước ngập hàng mét. Thế mà cuộc đấu chính trị đã dẫn tới một điều kỳ lạ, Thống đốc Florida, Ron DeSantis, đã từ chối trợ cấp liên (...) bang trị giá 5 triệu USD để xây dựng chương trình hỗ trợ tiền cho cư dân bị ảnh hưởng muốn trang bị thêm các thiết bị đồ dùng gia đình giúp hạn chế tổn thất năng lượng. Điều này cũng đồng nghĩa với việc Florida sẽ không thể tiếp cận nguồn tài chính 341 triệu USD cho cư dân, liên quan tới Inflation Reduction Act. DeSantis cũng từ chối luôn 3 triệu USD quỹ IRA hỗ trợ chống ô nhiễm cũng như chương trình “Solar for All” giúp người nghèo nhận được các tấm pin mặt trời. Đây cũng là chương trình trọng điểm của chính sách chống khủng hoảng khí hậu của Tổng thống Joe Biden. (shrink)

Việc kết nối con người với thiên nhiên theo cách vừa nâng cao chất lượng cuộc sống, vừa bảo vệ môi trường là một trong những chìa khóa để giải quyết vấn đề mất mát đa dạng sinh học.

Trong cảnh quan nông thôn Địa Trung Hải của vùng Andalusia, Tây Ban Nha, các chủ đất tư nhân đóng vai trò then chốt nhưng thường bị đánh giá thấp trong việc duy trì dịch vụ văn hóa thiên nhiên (cultural ecosystem services- CES)—các dịch vụ hệ sinh thái mang tính phi vật chất như cảm giác gắn bó với vùng đất, tri thức truyền thống, giải trí và sự viên mãn tinh thần [2]. Một nghiên cứu gần (...) đây của Rescia và cộng sự [3] đã điều tra những đóng góp của nhóm chủ đất này đối với việc cung cấp CES, đồng thời khám phá các chiến lược nhằm tăng cường vai trò của họ trong tương lai. (shrink)

Có thể tất cả chúng ta đều đã nghe đâu đó về cụm từ biến đổi khí hậu và sự nóng lên của trái đất, và kèm theo đó là những hậu quả nghiêm trọng của nó. Tuy nhiên, các thông tin và khái niệm đấy không còn xa xôi trên sách báo hay các nghiên cứu khoa học nữa, mà đang dần trở nên rõ ràng hơn. Điều này đồng nghĩa với việc tình hình biến đổi khí hậu (...) đã trở nên rất nguy cấp. (shrink)

Một nghiên cứu toàn cầu gần đây của Soga và Gaston (2025) đã làm sáng tỏ một khía cạnh quan trọng nhưng thường bị đánh giá thấp trong đời sống con người: mối quan hệ giữa chúng ta với thiên nhiên. Bằng cách khảo sát hơn 22.000 thanh niên tại 23 quốc gia, nhóm nghiên cứu đã phát hiện sự khác biệt đáng kể trong cách con người cảm nhận và tương tác với thế giới tự nhiên (...) – cùng với những yếu tố then chốt định hình những khác biệt ấy. (shrink)

Thác như trong tiên cảnh tại Hòa Bình, chụp ngày 21-11-2023. -/- Một trong những điều khiến cho bức ảnh đẹp hơn là vẻ tinh khôi hầu như chưa bị can thiệp bởi công trình xây dựng, vật dụng hay vật liệu.

Môi trường tự nhiên của trái đất đang phải đối mặt với nhiều thách thức và nguy cơ do hành động con người gây ra. Trong một số trường hợp, các nỗ lực bảo vệ môi trường có thể không chỉ không đem lại lợi ích cho môi trường mà còn gây ra những thảm hoạ nghiêm trọng. Bài luận này sẽ điểm qua một số ví dụ cụ thể về thảm họa môi trường đã xảy ra (...) trong quá khứ do hành động bảo vệ môi trường của con người nhưng lại sai lầm. (shrink)

Các tổ chức tài chính quốc tế (International Financial Institutions - IFIs) đóng vai trò then chốt trong việc tài trợ cho phát triển nông nghiệp trên toàn cầu. Tuy nhiên, bằng chứng mới đây cho thấy các khoản đầu tư của họ chưa thực sự phù hợp với những mục tiêu chuyển đổi cần thiết để đối mặt với các thách thức cấp bách hiện nay. Trong một phân tích toàn diện trên 916 tài liệu thiết kế dự (...) án từ sáu IFIs lớn trong giai đoạn 2015–2022, Porciello và cộng sự [2] đã sử dụng trí tuệ nhân tạo để đánh giá liệu các dự án này có thực sự thúc đẩy khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu, cải thiện dinh dưỡng và tăng cường hòa nhập xã hội hay không. (shrink)

Đa dạng sinh học – sự phong phú của các loài sinh vật trên Trái Đất – là nền tảng cho hệ sinh thái khỏe mạnh và phúc lợi bền vững của con người. Tuy nhiên, nhiều hệ thống sông trên thế giới đang chứng kiến sự suy giảm nghiêm trọng về đa dạng sinh học do áp lực ngày càng lớn từ các hoạt động của con người. Lưu vực sông Dương Tử (Yangtze River Basin – YRB), hệ (...) thống sông lớn nhất Trung Quốc và là một trong những điểm nóng đa dạng sinh học toàn cầu, cũng không phải ngoại lệ. Trong vài thập kỷ qua, quá trình đô thị hóa nhanh, nạn phá rừng lan rộng và sự suy thoái của vùng đất ngập nước đã đặt các quần thể chim và động vật hoang dã trong khu vực vào tình trạng báo động. (shrink)

Khi các thành phố phải đối mặt với những tác động ngày càng gia tăng của biến đổi khí hậu, ô nhiễm và mất đa dạng sinh học, một lượng lớn nghiên cứu đang kêu gọi tái hình dung thiết kế đô thị thông qua cơ sở hạ tầng xanh-lam (blue-green infrastructure - BGI) – các hệ thống tích hợp như mái nhà xanh, vườn mưa và ao trữ nước mưa kết hợp các yếu tố tự nhiên và kỹ (...) thuật để mang lại cả lợi ích môi trường và xã hội. (shrink)

Nghiên cứu xác định năm yếu tố then chốt giúp cộng đồng tận dụng tài chính đa dạng sinh học: hệ thống tri thức và thế giới quan toàn diện, sáng kiến và hành động do cộng đồng dẫn dắt, khả năng chống chịu trước áp lực bên ngoài, chiến lược gắn liền với công nhận quyền lợi và bồi thường, và việc triển khai đa dạng các công cụ tài chính.

Các tổ chức tài chính quốc tế (International Financial Institutions - IFIs) đóng vai trò then chốt trong việc tài trợ cho phát triển nông nghiệp trên toàn cầu. Tuy nhiên, bằng chứng mới đây cho thấy các khoản đầu tư của họ chưa thực sự phù hợp với những mục tiêu chuyển đổi cần thiết để đối mặt với các thách thức cấp bách hiện nay. Trong một phân tích toàn diện trên 916 tài liệu thiết kế dự (...) án từ sáu IFIs lớn trong giai đoạn 2015–2022, Porciello và cộng sự [2] đã sử dụng trí tuệ nhân tạo để đánh giá liệu các dự án này có thực sự thúc đẩy khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu, cải thiện dinh dưỡng và tăng cường hòa nhập xã hội hay không. -/- . (shrink)

Du lịch sinh thái dựa vào cộng đồng (CBE) là một mô hình quan trọng thúc đẩy phát triển bền vững thông qua nâng cao nhận thức và bảo tồn tài nguyên thiên nhiên. Sử dụng lý thuyết Mindsponge làm khung phân tích, bài báo giải thích cách cộng đồng tiếp nhận hoặc từ chối thông tin mới dựa trên hệ giá trị và niềm tin cốt lõi, từ đó ảnh hưởng đến sự tham gia của họ trong (...) các sáng kiến CBE. Thành công của CBE phụ thuộc vào 3 yếu tố: khả năng tiếp cận thông tin minh bạch, động lực tham gia dựa trên lợi ích kinh tế và bảo tồn lâu dài, cùng năng lực địa phương trong quản lý nguồn lực. Cuối cùng, bài báo đề xuất các chiến lược quan trọng để thúc đẩy sự phát triển bền vững của CBE, bao gồm: nâng cao nhận thức thông qua truyền thông và giáo dục, xây dựng quỹ cộng đồng với cơ chế phân phối lợi ích minh bạch, tổ chức các khóa đào tạo kỹ năng, và khuyến khích sự tham gia công bằng của các nhóm yếu thế. Việc hợp tác giữa chính quyền, tổ chức phi chính phủ và cộng đồng địa phương được xác định là chìa khóa để xây dựng một mô hình CBE hiệu quả, vừa bảo tồn tài nguyên thiên nhiên, vừa duy trì giá trị văn hóa truyền thống. Những chiến lược này không chỉ thúc đẩy phát triển bền vững, mà còn góp phần tăng cường sự gắn kết xã hội và tạo ra giá trị lâu dài cho cộng đồng. (shrink)

Các tổ chức tài chính quốc tế (International Financial Institutions - IFIs) đóng vai trò then chốt trong việc tài trợ cho phát triển nông nghiệp trên toàn cầu. Tuy nhiên, bằng chứng mới đây cho thấy các khoản đầu tư của họ chưa thực sự phù hợp với những mục tiêu chuyển đổi cần thiết để đối mặt với các thách thức cấp bách hiện nay. Trong một phân tích toàn diện trên 916 tài liệu thiết kế dự (...) án từ sáu IFIs lớn trong giai đoạn 2015–2022, Porciello và cộng sự [2] đã sử dụng trí tuệ nhân tạo để đánh giá liệu các dự án này có thực sự thúc đẩy khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu, cải thiện dinh dưỡng và tăng cường hòa nhập xã hội hay không. -/- . (shrink)

Quá trình đô thị hóa nhanh chóng và biến đổi khí hậu đang làm gia tăng áp lực lên các hệ thống nước, dẫn đến tình trạng ngập lụt gia tăng và suy giảm chất lượng nước. Hạ tầng xám truyền thống (grey infrastructure) thường tỏ ra không đủ hiệu quả để giải quyết bền vững những thách thức phức tạp này [1,2]. Đáp lại, một nghiên cứu gần đây của Marchioni và cộng sự [3] đã nhấn mạnh tiềm năng (...) của Giải pháp dựa vào thiên nhiên (Nature-Based Solutions – NBS) như một phương pháp quản lý lưu vực hiệu quả và đa chức năng. (shrink)

Để hiện thực hóa các mục tiêu của phát triển kinh tế bền vững, TP. Hà Nội đã từng bước có những bước tiến chuyển đổi từ ngành nông nghiệp thâm dụng nhiều tài nguyên, thiên nhiên làm đầu vào cho quá trình sản xuất hàng hóa sang tích cực ứng dụng công nghệ cao vào quá trình sản xuất nông nghiệp để hình thành các mô hình sản xuất nông nghiệp theo hướng xanh hóa, bền vững, hữu (...) cơ, tuần hoàn và sinh thái thích ứng với biến đổi khí hậu toàn cầu. Bài viết phân tích thực trạng phát triển nông nghiệp xanh trên địa bàn Hà Nội, từ đó đề xuất giải pháp đẩy mạnh mô hình này trong thời gian tới. (shrink)

Trong bài cuối cùng của cuốn sách Meandering Sobriety, có tiêu đề “Starving nature for gluttonous nature-loving humans” (“Bỏ đói thiên nhiên cho con người háu ăn yêu thiên nhiên”), tác giả liệt kê 3 trường hợp thương vong của cua tuyết, cá kình và cỏ biển. Những cái chết này đều đại diện cho tổn thất môi trường sống cũng như sự mất mát về đa dạng sinh học. Cuối cùng, thì thông điệp quan trọng (...) nhất về môi sinh cũng phải được nêu ra: S.O.S. Bây giờ, chúng ta chỉ còn việc chờ đợi những con người thông thái, uyên bác tiêu hóa thông tin và đưa ra các giải pháp xuất chúng. Trong khi đó, thì theo cùng cách mà tác giả đã làm, tiếp tục tìm hiểu thông tin ta sẽ được cập nhật vài vụ việc chết chóc chẳng kém phần đáng sợ và đều ở quy mô lớn. (shrink)

Mặc dù sống trong một thế giới ngày càng đô thị hóa và hướng nội, mối liên hệ của chúng ta với thiên nhiên vẫn mạnh mẽ. Một nghiên cứu gần đây được công bố trên tạp chí npj Urban Sustainability tiết lộ rằng mối liên hệ này – được gọi là biophilia – không chỉ ăn sâu mà còn được trải nghiệm phổ quát trên các nền văn hóa và khí hậu khác nhau.

Khi các thành phố ven biển tiếp tục mở rộng, thách thức trong việc dung hòa giữa phát triển kinh tế và bền vững môi trường ngày càng trở nên cấp thiết. Thành phố Đông Doanh (Dongying) của Trung Quốc—nơi tọa lạc của châu thổ sông Hoàng Hà, một trong những hệ sinh thái đất ngập nước quan trọng nhất tại vùng ôn đới ấm—là một trường hợp nghiên cứu điển hình. Trong một nghiên cứu gần đây, Yin và cộng (...) sự [2] đã phân tích tác động của việc bảo vệ đất ngập nước đến sự phối hợp không gian giữa các khu vực sản xuất, sinh hoạt và sinh thái (Production, Living, and Ecological Spaces - PLES) trong bối cảnh ven biển năng động này [3,4]. -/- . (shrink)

Một nghiên cứu gần đây của Rota và cộng sự [2] cung cấp những hiểu biết quan trọng về cách du khách cảm nhận các dịch vụ từ thiên nhiên—hay còn gọi là dịch vụ hệ sinh thái—tại hai khu bảo tồn vùng núi Alps ở Ý: Vườn quốc gia Gran Paradiso (PNGP) và Công viên vùng Adamello (AD). Dịch vụ hệ sinh thái (ES) bao gồm các dịch vụ văn hóa (ví dụ: trải nghiệm thẩm mỹ và (...) giải trí), điều tiết (ví dụ: điều hòa khí hậu), và cung cấp (ví dụ: nước và thực phẩm) [3–5]. Việc hiểu rõ nhận thức của công chúng đối với các dịch vụ này là điều thiết yếu để xây dựng chiến lược bảo tồn vừa hiệu quả về sinh thái, vừa nhận được sự ủng hộ từ xã hội. (shrink)

Công cuộc đổi mới kinh tế ở Việt Nam hơn 30 năm qua có nội dung quan trọng là đổi mới phương thức phát triển, giúp nền kinh tế hồi sinh nhanh chóng và có bước phát triển ngoạn mục. Tuy nhiên, trong bối cảnh toàn cầu hóa gia tăng, cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư (Cách mạng công nghiệp 4.0) hiện nay… Việt Nam cần có cách tiếp cận mới đến vấn đề phát triển. Việt Nam (...) phải tích cực định hướng tìm kiếm cả những nguồn lực và động lực phát triển mới theo những cách mới, kết hợp với những động lực và phương thức truyền thống hướng tới phát triển bền vững. (shrink)

Bài viết khám phá các thách thức mà văn hóa tiêu dùng và đề xuất rằng, việc chuyển đổi sang lối sống đơn giản và tiết kiệm trong cuộc cuộc chiến chống biến đổi khí hậu (BĐKH).

Chương trình Trồng Hai Tỷ Cây (Two Billion Trees - 2BT) đầy tham vọng của Canada không chỉ hướng đến mục tiêu giảm thiểu biến đổi khí hậu, mà còn nhằm bảo vệ đa dạng sinh học và nâng cao chất lượng sống cho con người. Điều đáng chú ý là Canada có tới 19,1 triệu hecta đất phù hợp để phục hồi rừng – gấp 15 lần so với mục tiêu trồng 1,2 triệu hecta. Thách thức vì vậy không (...) nằm ở trồng ở đâu, mà là trồng như thế nào cho hiệu quả. (shrink)

Mục tiêu của nghiên cứu này là tìm ra các giải pháp nhằm huy động nguồn tài chính cho các doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tại vùng kinh tế trọng điểm miền Trung. Kết quả phân tích thống kê và điều tra khảo sát thực tế cho thấy các doanh nghiệp này đang phát triển nhanh chóng cả về số lượng và chất lượng. Tuy nhiên, việc huy động nguồn tài chính cho loại hình doanh nghiệp (...) này vẫn gặp nhiều khó khăn và thách thức. Do đó, cần có các giải pháp hữu hiệu và đồng bộ cho cả doanh nghiệp và cơ quan quản lý nhà nước để tháo gỡ những nút thắt trong việc huy động nguồn tài chính. Nghiên cứu này cung cấp một tài liệu tham khảo hữu ích cho các bên liên quan tại vùng Kinh tế trọng điểm miền Trung trong việc huy động nguồn tài chính cho các doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trong tương lai. (shrink)

Loài người có một nỗi niềm rung động rất khó tả khi khai quật được những đồ tạo tác từ thuở xa xưa. Những ngành khoa học như cổ sinh vật học, hay khảo cổ học phản ánh chính sự tò mò và niềm khao khát hiểu biết quá khứ, lịch sử tiến hóa của thế giới tự nhiên. Ngành vật lý cũng dành rất nhiều công sức để tìm hiểu sự ra đời và tiến hóa của vũ trụ. (...) Trong đời sống xã hội, các ngành nhân văn còn có cả những ấn phẩm về lịch sử nghệ thuật, như Art History hay Journal of Art History. Với cùng suy tư và nỗ lực phục hồi giá trị nhân văn cho sự nghiệp bảo tồn đa dạng sinh học và tự nhiên, chúng tôi tìm được một bức ảnh về chim bói cá, được chụp cách đây gần một thế kỷ, của tác giả A. F. Skutch trên The Condor. Thật sự không dễ dàng để có được một bức ảnh sinh động, chân thực và gợi lên nhiều cảm xúc. Bức ảnh này có khả năng lay động tâm tư suy nghĩ của người xem và đánh thức lương tri vì một môi trường sống đáng sống. (shrink)

Loài người có một nỗi niềm rung động rất khó tả khi khai quật được những đồ tạo tác từ thuở xa xưa. Những ngành khoa học như cổ sinh vật học, hay khảo cổ học phản ánh chính sự tò mò và niềm khao khát hiểu biết quá khứ, lịch sử tiến hóa của thế giới tự nhiên. Ngành vật lý cũng dành rất nhiều công sức để tìm hiểu sự ra đời và tiến hóa của vũ trụ. (...) Trong đời sống xã hội, các ngành nhân văn còn có cả những ấn phẩm về lịch sử nghệ thuật, như Art History hay Journal of Art History. Với cùng suy tư và nỗ lực phục hồi giá trị nhân văn cho sự nghiệp bảo tồn đa dạng sinh học và tự nhiên, chúng tôi tìm được một bức ảnh về chim bói cá, được chụp cách đây gần một thế kỷ, của tác giả A. F. Skutch trên The Condor [1]. Thật sự không dễ dàng để có được một bức ảnh sinh động, chân thực và gợi lên nhiều cảm xúc. Bức ảnh này có khả năng lay động tâm tư suy nghĩ của người xem và đánh thức lương tri vì một môi trường tràn đầy sự sống. (shrink)

Trong 30 năm qua, đặc biệt là những năm gần đây, Việt Nam đã tận dụng thời cơ, thuận lợi, vượt qua nhiều khó khăn; thách thức, thực hiện phát triển bền vững đất nước và đã đạt được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử. Đất nước đã ra khỏi tình trạng kém phát triển, kinh tế tăng trưởng khá nhanh, đời sống vật chất và tinh thần của người dân được cải thiện. Vị thế của (...) Việt Nam trên trường quốc tế được nâng cao, tạo ra những tiền đề quan trọng để phát triển nhanh, bền vững, nâng cao chất lượng cuộc sống của nhân dân. Tuy nhiên, trong giai đoạn hiện nay, phát triển bền vững Việt Nam đang đứng trước nhiều khó khăn, thách thức lớn có tính chất toàn cầu (khủng hoảng tài chính, năng lượng, vấn đề an ninh lương thực, biến đổi khí hậu,...) cũng như những khó khăn, thách thức chủ quan khác của đất nước (thành tựu đạt được chưa tương xứng với tiềm năng; chất lượng, năng suất, hiệu quả, sức cạnh tranh của nền kinh tế còn thấp; tăng trưởng kinh tế còn dựa nhiều vào các yếu tố phát triển theo chiều rộng, chậm chuyển sang phát triển theo chiều sâu; việc khai thác và sử dụng tài nguyên chưa thật hợp lý và tiết kiệm; các cân đối kinh tế vĩ mô chưa thật vững chắc, bội chi ngân sách, thâm hụt cán cân thương mại còn lớn, lạm phát còn cao; môi trường sinh thái ở nhiều nơi bị ô nhiễm nặng,...). Nhằm cung cấp thêm tài liệu nghiên cứu về vấn đề nêu trên, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia - Sự thật xuất bản cuốn sách Bằng chứng cuộc sống - Suy ngẫm về phát triển bền vững Việt Nam của đồng tác giả Bạch Ngọc Chiến và Vương Quân Hoàng. -/- Ngoài phần mở đầu, phụ lục kỹ thuật, tài liệu tham khảo, cuốn sách gồm 5 chương chính: -/- Chương 1. Mạch nguồn; Chương 2. Con người, xã hội và nhà nước; Chương 3. Sức vóc kinh tế; Chương 4. Trí lực quốc dân; Chương 5. Tiến hóa. -/- Với tư duy và phương pháp tiếp cận khoa học, các tác giả dẫn dắt bạn đọc đi từ các quan sát về lịch sử hình thành dân tộc, sự phát triển và hoàn thiện của con người, xã hội, nhà nước trong tiến trình lịch sử đến sự phát triển kinh tế của đất nước ta. Mục tiêu cuối cùng mà các tác giả muốn đề cập là phương pháp và năng lực tổ chức, thiết kế và thực thi những kế hoạch phát triển phù hợp trong điều kiện hạn chế về nguồn lực và đối mặt với những thay đổi của cục diện trong nước và quốc tế. Nội dung cuốn sách cũng giúp làm sáng tỏ nhiều câu hỏi, gợi mở cách nhìn nhận về tương lai phát triển của đất nước. Cuốn sách thể hiện quá trình nghiên cứu công phu, nghiêm túc, nhiều nhận xét có giá trị tham khảo tốt; tuy nhiên có những ý kiến, nhận xét cần tiếp tục được thảo luận. Xin giới thiệu cuốn sách với bạn đọc và mong nhận được ý kiến đóng góp để nội dung cuốn sách được hoàn thiện hơn trong những lần xuất bản sau. -/- Tháng 11 năm 2015 NHÀ XUẤT BẢN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA - SỰ THẬT. (shrink)

Nghiên cứu nhằm khám phá mối quan hệ giữa phong cách lãnh đạo (chuyển đổi và chuyển giao) với sự gắn kết nhân viên thông qua phương pháp nghiên cứu định tính. Thay vì sử dụng bảng hỏi và phân tích thống kê, nghiên cứu này dựa trên phân tích nội dung phỏng vấn sâu và quan sát tham gia. Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng, lãnh đạo chuyển đổi đóng vai trò quan trọng hơn trong việc thúc đẩy (...) gắn kết nhân viên so với lãnh đạo chuyển giao. Kết quả này gợi mở hướng đến việc kết hợp các phong cách lãnh đạo để tối ưu hóa gắn kết nhân viên. (shrink)

Trong lúc vào rừng, đã hơn 3 lượt người dân bản Mường ở Hòa Bình có nói tới cây lá han. Đây là loại cây “độc” người đi rừng luôn phát hiện để tránh. Khi phát hiện ra những vùng nhiều cây này đan xen với các loại cây cỏ khác, mà có khả năng dễ nhầm lẫn với nhau, người dân sẽ tìm cách đánh dấu và báo nhau để tránh. Nếu ở các vị trí dễ gây tổn thương, (...) thì người phát hiện có thể chặt bỏ để tránh cho những người khác vô tình chạm phải. (shrink)

Cây cối, thường được xem như những người lính canh thầm lặng của thiên nhiên, thực ra chứa đựng một thế giới động lực phức tạp — đó là những hiện tượng điện học tinh vi ít người biết đến.

Khi các sản phẩm văn hóa chú trọng vào kết nối con người với thiên nhiên, nâng cao nhận thức về giá trị của thiên nhiên và trách nhiệm của con người với thiên nhiên, thì chúng ta mới có thể tiếp tục bảo tồn và nâng cao khả năng sáng tạo văn hóa của xã hội.

Văn hóa thặng dư sinh thái là tập hợp các thái độ, giá trị, niềm tin và hành vi bảo vệ và tôn tạo môi trường được chia sẻ bởi một cộng đồng nhằm giảm tác động tiêu cực của con người tới môi trường, giúp bảo tồn và phục hồi thiên nhiên. Đây được xem là giải pháp để con người có thể sống hòa hợp với thiên nhiên và hướng tới bảo vệ môi trường (...) một cách dài hạn và bền vững. Việc phổ biến và xây dựng văn hóa thặng dư môi trường trên quy mô dân số lớn hẳn sẽ gặp nhiều khó khăn, nhưng không phải là không thể. Thành phố Kiel – có dân số xấp xỉ 250 nghìn người và cũng là thành phố đầu tiên của Đức nhận được chứng nhận Zero Waste (Không Rác thải) từ tổ chức Zero Watse Eurpoe (Không Rác thải Châu Âu) – là một ví dụ điển hình. (shrink)

Quá trình hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam đã trở thành xu thế tất yếu và đang diễn ra ngày càng sâu rộng về nội dung và quy mô trên nhiều lĩnh vực, được bắt đầu từ năm 1986 khi Đại hội Đảng lần thứ VI mở đường cho công cuộc đổi mới nền kinh tế một cách toàn diện. Theo đó, Việt Nam gia nhập khối ASEAN năm 1995, tham gia vào khu vực mậu dịch tự (...) do ASEAN (AFTA) năm 1996, gia nhập APEC năm 1998, ký Hiệp định Thương mại Việt Nam- Hoa Kỳ năm 2000 và ký kết nhiều hiệp định thương mại, đầu tư khác. Năm 2007, Việt Nam chính thức trở thành thành viên của Tổ chức thương mại thế giới WTO, là dấu mốc quan trọng trong sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, bắt đầu quá trình hội nhập sâu rộng với thị trường quốc tế nói chung và trong lĩnh vực ngân hàng nói riêng. (shrink)

Thuật ngữ "sự thông thái" hay "trí tuệ" thường được sử dụng và truyền đạt qua các thế hệ như một hình thức thể hiện cơ sở hiểu biết chung về cách thức sống, được tích lũy và kế thừa từ một nền văn hóa sang nền văn hóa khác. Có trí tuệ hay trở nên thông thái là khao khát của nhiều người bởi lẽ nó không chỉ biểu hiện của sự thông minh, mà còn liên quan đến khả (...) năng hiểu biết, sự linh hoạt trong tư duy, và khả năng thích ứng với môi trường xã hội. Khả năng lắng nghe, sẵn sàng học hỏi từ người khác và khả năng cân nhắc kỹ lưỡng về những hậu quả ngắn hạn hay lâu dài là những phẩm chất quan trọng của một người có trí tuệ và khôn ngoan. (shrink)

Trong bối cảnh toàn cầu đang đối mặt với những thách thức ngày càng nghiêm trọng từ biến đổi khí hậu, tín chỉ carbon đã được xem như một giải pháp tài chính nhằm khuyến khích việc giảm phát thải khí nhà kính. Tuy nhiên, liệu giải pháp này có thực sự hiệu quả trong việc bảo vệ môi trường, hay chỉ đơn thuần là một cách để thương mại hóa thiên nhiên, mang lại lợi ích ngắn (...) hạn nhưng tiềm ẩn nhiều rủi ro lâu dài? (shrink)

Những năm gần đây, chất lượng không khí tại Trung Quốc đã được cải thiện đáng kể nhờ các chính sách môi trường mạnh mẽ như “Kế hoạch Hành động Phòng Chống Ô nhiễm Không khí” (Action Plan for Air Pollution Prevention and Control) và “Chiến dịch Ba Năm Bảo vệ Bầu trời Xanh” (Three-Year Action Plan to Win the Blue Sky Defense War). Tuy nhiên, khi các nguồn ô nhiễm thay đổi về vị trí, thành phần và mô (...) hình phát thải, việc xác định chính xác nguồn gốc chất ô nhiễm ngày càng trở nên khó khăn. Các phương pháp truyền thống – chủ yếu dựa vào trạm đo mặt đất và mô phỏng mô hình – thường gặp sai số lớn, thậm chí có thể vượt quá 200–300%, làm giảm độ tin cậy trong dự báo và ứng dụng thực tiễn. (shrink)

Rừng là một phần cực kỳ quan trọng của hệ sinh thái Trái đất và con người. Rừng chiếm 75% tổng sản lượng sơ cấp của sinh quyển Trái đất và chứa 80% sinh khối thực vật của Trái đất. Sản lượng sơ cấp ròng rừng cung cấp ước tính là 21,9 gigaton (GT) sinh khối mỗi năm đối với rừng nhiệt đới, 8,1 GT đối với rừng ôn đới và 2,6 GT đối với rừng phương Bắc (1). Đất và (...) rừng luôn có mối liên hệ nội tại. Trong hàng triệu năm, đất đã cung cấp nền tảng cần thiết cho toàn bộ hệ sinh thái rừng phát triển. Ở chiều ngược lại, rừng giúp đảm bảo sự màu mỡ của đất cho thực vật tiếp tục sinh trưởng và phát triển, tạo điều kiện cho sản xuất nông nghiệp. (shrink)

Thay vì xem con người là sinh vật tối cao, tách biệt khỏi thế giới tự nhiên, các truyền thuyết bản địa lại coi con người chỉ là một mắt xích trong mạng lưới sự sống đa dạng và rộng lớn. Cách tiếp cận này không chỉ thú vị mà còn chứa đựng những bài học sâu sắc về cách sống hòa hợp với môi trường.

Hiểu rõ nơi các công ty hoạt động là yếu tố cơ bản để đánh giá cách thức mà họ tác động đến và phụ thuộc vào thiên nhiên.

Các cảnh quan hệ thống nông lâm kết hợp chăn nuôi (agrosilvopastoral) truyền thống ở khu vực Địa Trung Hải châu Âu—từng là hình mẫu cho sự tương tác bền vững giữa con người và thiên nhiên—đang dần biến mất do đô thị hóa, chuyển dịch cấu trúc kinh tế và tình trạng bỏ hoang nông thôn trên diện rộng [2–4]. Trong một nghiên cứu gần đây, Hearn và Fagerholm [5] đã áp dụng phương pháp tích hợp để (...) khảo sát giá trị lịch sử, sinh thái và văn hóa của Pino del Oro, một ngôi làng nông thôn thuộc vùng tự trị Castile và León, Tây Ban Nha. Nghiên cứu của họ nhấn mạnh rằng việc kết hợp các công cụ khoa học với tri thức cộng đồng có thể hỗ trợ bảo vệ những cảnh quan di sản đang bị đe dọa này. (shrink)

Bài viết này giới thiệu năm yếu tố tiền đề đó với mục đích gia tăng nhận thức về quan hệ giữa người và máy trong bối cảnh công nghệ ngày càng thay đổi cuộc sống thường nhật. Năm tiền đề bao gồm: Tiền đề về cấu trúc xã hội, văn hóa, chính trị, và lịch sử; về tính tự chủ và sự tự do của con người; về nền tảng triết học và nhân văn của nhân loại; về hiện (...) tượng tiếp biến văn hóa sinh ra từ tương tác giữa người và máy; về tam giác tương tác giữa con người với máy tính, giữa con người với con người, và giữa con người với thiên nhiên. Trên cơ sở giải thích rõ về năm tiền đề này, bài viết đã đưa ra ba gợi ý cho Việt Nam về việc phát triển, ứng dụng, và quản lý trí tuệ nhân tạo. (shrink)

Bài viết này giới thiệu năm yếu tố tiền đề đó với mục đích gia tăng nhận thức về quan hệ giữa người và máy trong bối cảnh công nghệ ngày càng thay đổi cuộc sống thường nhật. Năm tiền đề bao gồm: Tiền đề về cấu trúc xã hội, văn hóa, chính trị, và lịch sử; về tính tự chủ và sự tự do của con người; về nền tảng triết học và nhân văn của nhân loại; về hiện (...) tượng tiếp biến văn hóa sinh ra từ tương tác giữa người và máy; về tam giác tương tác giữa con người với máy tính, giữa con người với con người, và giữa con người với thiên nhiên. Trên cơ sở giải thích rõ về năm tiền đề này, bài viết đã đưa ra ba gợi ý cho Việt Nam về việc phát triển, ứng dụng, và quản lý trí tuệ nhân tạo. (shrink)

The global water crisis is being exacerbated by climate change, even in the United States. Recycled water is a feasible alternative to alleviate the water shortage, but it is constrained by humans’ perceptions. The current study examines how residents’ water scarcity awareness and climate change belief influence their willingness to use recycled water directly and indirectly. Bayesian Mindsponge Framework (BMF) analytics was employed on a dataset of 1831 residents in Albuquerque, New Mexico, an arid inland region in the US. We (...) discovered that residents’ willingness to use direct recycled potable water is positively affected by their awareness of water scarcity, but the effect is conditional on their belief in the impacts of climate change on the water cycle. Meanwhile, the willingness to use indirect recycled potable water is influenced by water scarcity awareness, and the belief in climate change further enhances this effect. These findings implicate that fighting climate change denialism and informing the public of the water scarcity situation in the region can contribute to the effectiveness and sustainability of long-term water conservation and climate change alleviation efforts. (shrink)

Trong quá trình phát triển của phong trào bảo vệ môi trường, đã xuất hiện nhiều học thuyết và trường phái khác nhau. Một trong số này thuộc về các học thuyết bảo vệ môi trường lạ đời (đôi khi mang sắc thái cực đoan), thể hiện sự tận tụy và độc đáo trong việc bảo vệ môi trường với mọi biện pháp. Vì họ đặt môi trường lên hàng đầu, nên những quan điểm này thường phản ánh quan điểm (...) cấp tiến và đôi khi khá khác biệt về quan hệ giữa con người và môi trường. Vì vậy, chúng thường không được chấp nhận rộng rãi hoặc không thực tế. Tuy nhiên, dưới góc nhìn tập trung vào bảo vệ môi trường, những học thuyết này cũng đem đến cho chúng ta nhận thức về những xung đột lợi ích mà nhiều nhà hoạt động môi trường thường bỏ qua. Chúng cũng làm nổi bật mục tiêu quan trọng của việc hài hòa lợi ích của con người và thiên nhiên. Bài viết này sẽ tập trung phân tích một số học thuyết bảo vệ môi trường lạ đời phổ biến nhất, để mang đến một cái nhìn đa chiều về vấn đề môi trường. (shrink)

Văn hóa thặng dư sinh thái là tập hợp các thái độ, giá trị, niềm tin và hành vi bảo vệ và tôn tạo môi trường được chia sẻ bởi một cộng đồng nhằm giảm tác động tiêu cực của con người tới môi trường, giúp bảo tồn và phục hồi thiên nhiên [1]. Đây được xem là giải pháp để con người có thể sống hòa hợp với thiên nhiên và hướng tới bảo vệ môi (...) trường một cách dài hạn và bền vững. (shrink)