Cây này rất vui, có hoa đang trổ, có chùm quả xanh, có chùm quả nửa chín nửa xanh, có chùm chín gần hết, và lại có cả chùm đã chín, khô quắt lại ở trên cao.

Rừng nguyên sinh, rừng già, nhiệt đới trông hết sức sinh động và vững chãi. Từ xa nhìn lại, thường chúng ta thấy màu xanh đậm, thậm chí xanh đen. Khi tới gần, phong cảnh càng hiện ra nhiều sinh khí, do cây lá bám nhau chằng chịt. Kèm thêm là các thảm thực vật thấp, bên dưới những tán cây lớn.

Vẫn biết, học hỏi từ sách vở rất quan trọng, nhưng học từ thiên nhiên lại có những giá trị khó gì sánh nổi. Xét cho cùng phần nhiều kiến thức của con người cũng là thu nạp từ thông tin thiên nhiên mang lại. Hành trình của Charles Darwin từ xa xưa cũng mang bản chất học hỏi như vậy. Trong hình là hai cán bộ nghiên cứu của AISDL rời bỏ máy tính, thuật toán, dữ liệu số, để (...) đi vào rừng. Trước hướng nghiên cứu bền vững môi sinh, bước vào rừng là một việc mang nhiều ý nghĩa. (shrink)

Đôi khi hình thái “chiến lợi phẩm” từ thiên nhiên chỉ rất đơn giản thế này thôi. Hai cán bộ nghiên cứu lượm được gì? Một chùm “hạt dẻ” không gai (hạt bên trong trông tuyệt đối giống hạt dẻ, cũng có vỏ cứng, nhưng không có lớp áo gai như lông nhím bao ngoài). Một cành cây sa nhân khá lớn, kích thước có lẽ trưởng thành, cực đại. Một chú ốc núi, đang bám vào lá sa nhân để (...) đánh chén bữa trưa. (shrink)

Die eudaimonistische Tugendethik sieht sich, was ihre innere Struktur anbelangt, standardmäßig mit den Vorwürfen des Egoismus und Anthropozentrismus konfrontiert, was auch das Projekt einer ökologischen Tugendethik zu gefährden scheint. Der vorliegende Artikel versucht, ausgehend von der Tugendethik Erich Fromms, eine neue Perspektive auf diese Standardvorwürfe zu entwickeln, indem er den theoretischen Implikationen nachgeht, die die Anerkennung der Biophilie – der Liebe zum Leben – als eine der Tugenden des Menschen für den Frommschen Ansatz hat. Die zunächst noch exegetisch ausgerichtete Diskussion (...) der werkinternen Relation von humanistischer und biophiler Ethik bei Erich Fromm leitet schließlich zu einer stärker systematisch ausgerichteten Diskussion der inneren Dynamik von selbst- und umweltbezogenen Tugenden im tugendhaften Akteur über. In diesem Zuge wird deutlich gemacht, dass das selbstbezogene Streben nach eigener Eudaimonie und das umweltbezogene Streben nach der Förderung des Objekts der eigenen Liebe zwar durchaus miteinander in einen Konflikt geraten können, dass dieser Konflikt aber nicht zur Selbstauslöschung der Tugendethik führt, sondern stattdessen im tugendhaften Akteur eine produktive Dynamik entfaltet. Die klassische Gegenüberstellung von Anthropozentrismus und Biozentrismus innerhalb der Ethik lässt sich auf diese Weise unterlaufen. (shrink)

Der neo-aristotelischen Tugendethik zufolge hängen ethische Maßstäbe von der biologischen Spezieszugehörigkeit der ethischen Akteure ab. Diese Perspektive, so argumentiert Richard Friedrich Runge in seinem Buch, bleibt bislang unbefriedigend. Unter Einbeziehung der modernen philosophischen Biologie und der dialektischen Anthropologie von Erich Fromm plädiert der Autor für eine kritische Wendung der Tugendethik und ein dialektisches Verständnis der Beziehung von Individuum und Umwelt. Seine kritische Theorie der Tugendethik ist der Versuch eines großen systematischen Neuentwurfs in einer der bestimmenden metaethischen Debatten unserer Zeit.

Ở trong cuốn tiểu thuyết Đảo Hoang của tác giả Tô Hoài, nhiều loại cây được miêu tả sinh động cả trong không gian thiên nhiên hoang dã, lẫn việc sử dụng trong đời sống...

Ist die Begrenzung von staatlichen Ausgaben und Haushaltsdefiziten wirklich im Sinne der Generationengerechtigkeit? Wer begreift, wie unser Geldsystem tatsächlich funktioniert, muss diese Frage eindeutig und vehement verneinen.

In his 1968 poetry collection „Fadensonnen“, Paul Celan offers a hermetic blend of existentialism and mysticism, which is unusual in two respects. Firstly, the European philosophy of existence, especially with its proponents Jean-Paul Sartre, Albert Camus and Martin Heidegger, had gone to great lengths to criticize and delegitimize the Abrahametic religions, for the concept of god seemed to be an obstacle to humanity in pursuit of its own humanization. Secondly, in the aftermath of the holocaust, the idea of man wanting (...) to merge with a god that had not prevented this cruelty from happening had lost much of its plausibility. Despite these two objections, Celan's poems address the struggle of togetherness in a world that negates the mere possibility of otherness, trying to salvage the unique identity and dignity of the other. With this in mind, the modus operandi of his poems is that of a butcher: Whatever has previously been alive – before the Shoah – now has to be stripped bare of its layers of individual and collective history, has to become less than body and flesh. In this way, the poems' inherent pain and misery transform the reader into a nobody, for only a nobody has got the prerequisites to encounter other people unbiasedly in their unique wholeness. Within this space of encounter, only the reminiscence of body and sexuality exists, commemorating the other, so that radical corporeality seems to be the prerequisite for togetherness. In this ahistorical sphere there is no room for a god that permitted the holocaust, redefining mysticism as the connection between men instead of one between man and god. Celan's poems act as a catalyst, for they exclude god from the spheres of man, making poetry a memorial site to the dead and the ones living in pain. This way, the poems are trying to save Eros (in the sense of creaturely love) from being mutilated by the crimes of European history while at the same time aiming at rehabilitating mankind in a post-holocaust world. (shrink)

Does a nihilist who kills himself betray his own beliefs? An unreflected answer would probably turn out positive, because a nihilist may be defined as a person who embraces all aspects of life and pain itself. But someone who escapes his sorrowful existence by committing suicide seems not to accept his own human condition and therefore cannot die as a nihilist. If this argumentation is right, human life would not be possible outside cultural contexts, for the particularity of nihilism is (...) its large distance to and independence of culture and collectivity. In his autobiographical work "Arbeit und Struktur" Wolfgang Herrndorf portrays his three and a half years of living with brain cancer. At the same time he shows us how his originally humanistic nihilism turns into a more pessimistic one while coping with his disease. Herrndorf, in a manner of speaking, writes his own "myth to live" without being able to rely on the shelter of culture, without a "myth of collectivity". In the face of this, we must assume Herrndorf's ideological transformation from a cooperative nihilism to a pessimistic nihilism, which justifies his own death, was his sole opportunity to mentally survive the three and a half years of pain and dissolution. From this perspective, the example of Wolfgang Herrndorf and his "Arbeit und Struktur" would reveal mankind's absolute dependency on metaphysical significance and its need for individual myths to live. Despite regarding himself as a modern, secular and rationalistic human being, Herrndorf cannot overcome the necessity of the iconological translation of "reality to world". Therefore, the intent of this master's thesis is to show that all living human beings are captives of icons and their metaphysical representation, and that the endless effort of translating whole reality into a single myth to live is part of our conditio humana. (shrink)

It was the emphasis of Søren Kierkegaard's railing against 19th-century Danish Christianity in all its ruthlessness that eventually led him to utterly reject and actively fight the majority of the contemporary as well as important aspects of the historical discourse on Christianity. One of the aspects that Kierkegaard distanced himself from sharply consists in the long tradition of Christian mysticism. Nevertheless his concept of the “knight of faith” reveals several deliberations that appear to be close to mystical Christian conceptions (e.g. (...) the meaning of suffering or despair for the leap of faith, an increasing awareness of sin and guilt as well as the conditions for the knight of faith's secular ministry). Thus, Kierkegaard's critique of mysticism suggests his misunderstanding of the mystical perspective's implications. This essay tries to solve said misunderstanding between Kierkegaard and christian tradition by interrelating the process of becoming a knight of faith with the mystical responsibility before the divine and the ethical responsibility before all of humanity. (shrink)

Contemporary criticism of religion, which itself mainly claims to be secular and “ideologically neutral”, has some difficulties in finding rational argu-ments that actually acknowledge the value of religious worldviews. Instead of reflecting on criteria for constructive and harmful religiosity, most of the current arguments set secular thinking as the mode and therefore seem to derive from “secularistic” ideology (Habermas). This problem intensifies considering the growing attraction of commercial esoteric teachings because “esoteric spirituality” blurs the conceptual distinction between secular spiri-tuality (Metzinger) (...) and secularistic religiosity. The essay therefore focuses on the argument that the spiritual should be seen as the rationality of religiosity in general and hence should be distinguished from the irrational will to belief which is frequently encountered on the esoteric market. (shrink)

In this thesis I try to evaluate the risks and potentials of modern and archaic myths for human existence in a holistical approach. After Adorno's and Horkheimer's critique that enlightment would still be mythical the positive aspects of myth and ancient religion were - with a few exceptions (i.g. Blumenberg, Eliade) - mostly neglected: In the analysis of Critical Theory myth only serves power, its misuse in fashist and capitalistic societies is inevitable; therefore any hint of mythological structures needs to (...) be destroyed. Even so, myth as one of the first tools of sensemaking had made sure that humanity clings to life through entire history. In the words of Baudrillard and Blumenberg, mythical (and, further on, religious and rationalistic) icons preserves their followers to get in touch with an overwhelming reality. The mythical tills the world as an factual entity and, in the cultural aspect, as an entity shapeable by "our" collective power. With the evidence given of increasing difficulties for finding "Bedeutsamkeit" (Blumenberg) in individual life, the bivalency of myth illustrates a promising oppurtunity for individual and existential sensemaking. (shrink)

Since at least Luhmann, contingency – whose conceivability must be reduced to a great extent by means of “reduction of complexity“ in order to assure stability of social and psychological systems – has been an important topos of sociological theory. What is a genuinely philosophical approach of the past decades, on the other hand, is the idea of its conceivability as being conducive for the purpose of individual autonomy. If both assumptions held equally true, collectivity and mature individuality would effectively (...) contradict each other: Mere affiliation with a collective would be the most efficient way to flee from the existential threat that is contingency, while the questioning of affiliation would require the capacity of enduring said threat. However, an individual that is thoroughly shielded from specific experiences of contingency will have little reason to break loose from its original collective environment and to expose itself to the burden of contingency. Consequently, autonomy would solely – if ever – be possible outside of any collective context and the idea of reasonably founded social liability coined at times of the Enlightenment would ultimately become obsolete. Alasdair MacIntyre and Hans Blumenberg rank among the authors who have dealt with this dilemma in their own specific ways. What makes both of them relevant to the search for a possible solution is the emphasis with which they have included existential as well as cultural contingency in the topos of human identity. The consideration of narrative categories plays an important part at this point: For it is MacIntyre´s conception of the human being as a “story-telling animal“ – surely Blumenberg would concur with this wording – that allows us to particularly understand the myth-building, rhetoric engagement with the world´s unreliability as a crucial structural factor of man´s conduct of life. Contingency always had to be “digested“ in some way or other, either had to be veiled and disowned or made accessible and bearable in order to guarantee man´s metaphysical potentiality – which both MacIntyre and Blumenberg do by molding the unpredictable and the perilous into collective and singular narrations. It is obvious that the collective narratives are superordinate to the individual ones: First and foremost, we are always members of a specific cultural environment who can only hope to obtain an autonomous identity by means of distancing ourselves from this environment to a certain extent. At the same time, as mentioned before, this cultural context serves as the best possible protection against existential contingency; in this regard, MacIntyre and Blumenberg think of cultural reduction of contingency as necessary but yet obstructive to the formation of a resilient individual and autonomous identity. Setting out from here, this essay discusses the extent to which the individual recognition of cultural and existential contingency plays a part in MacIntyre´s and Blumenberg´s concept of a responsible yet socially agreeable identity. It will become obvious that a close connection can be drawn between the affirmation of one´s own cultural contingency and the one of one´s potential suffering in “limit situations” (Karl Jaspers): Human identity could only live up to the task of dealing with existential contingency appropriately by equally admitting its own cultural contingency – and thus the cultural contingency of every other person as well. The affirmation of cultural contingencies and differences would establish a new “genre-specific” reliability that could potentially dismantle the paradigm of (post)modern tentativeness criticized by MacIntyre and Blumenberg and that could return visions of an open and humane future to contemporary societies. (shrink)

In his recently published posthumous works "Prefiguration" and "The Rigorism of Truth" Hans Blumenberg surprisingly steps into the area of political history that he had left widely unconsidered in "Work on Myth". While "Prefiguration" tackles the “demonic” aspects of Napoleon and Hitler that Blumenberg tries to dismantle and bring into derision, in "Rigorism of Truth" he attacks Hannah Arendt's phrase of the Banality of Evil in relation to the Jerusalem trial against Adolf Eichmann in 1961. In this latter issue Blumenberg (...) defends the demonic he sees culminated in the form of Eichmann to assert what he calls the “mythical dimension“ in the Israeli process of nation-building. To him, Eichmann represents a prototypical demon incarnate that must be slaughtered by the heroic character seen in young state Israel. This obviously turns Blumenberg's criticism of Napoleon and Hitler into an affirmation of political myths that, on the face of it, appears to be a contradiction in terms. The essay focuses on this theoretical tension and tries to point out that significance (“Bedeutsamkeit”) is not only a necessity for individual self-assertion (“Selbstbehauptung”) but also a category of communality that must be handled with care. (shrink)

Max Scheler's concept of the “becoming god” and its implication of mankind as his “ally” has been a long-time target of relentless criticism. The strongest objections were made mainly against the tendency of overestimating the human share in the affairs of being, culminating in the groundless self-idealization of mankind. Put aside these fierce reactions, Scheler's notion of “being in progress” however seems to be accurate overall: If the spheres of being can be described as matter, life and spirit, and the (...) balance between all of them is what defines being as a whole, then currently being is indeed not fully existent yet and therefore still has to be unfolded. Strangely enough, in Scheler's view it is mainly the lower spheres of being, more precisely the urge of life (“Lebensdrang”) that holds the power of unfolding all other – without it, pure spirit would have been absolutely powerless. In this sense, the life-related power of mankind holds the potential to help evolving the higher spheres of being, since natural evolution (at least in terms of experience) has mostly come to an end for the contemporary human race. Henceforth, helping spirit unfold is a matter of intentional decision, since it doesn't unfold by default anymore. When assuming Scheler's term of eros as the mediator between life and spirit, mankind analogously seems to become the becoming god's eros. In this article, I explore what the implications of this conclusion might be. (shrink)

Since Jürgen Habermas' speech for the Peace Price of the German Book Trade in October 2001, secular reason – personified by one of its main protagonists – has been able to debate with religion anew. For the purpose of an unbiased encounter between philosophy and religion, Habermas introduced the term “postsecular” back then in order to emphasize that this dialogue was inevitably necessary, all the more in the face of religiously motivated terrorism. Nonetheless, this willingness to debate was accompanied by (...) the conviction that secular reason itself, as a matter of fact, would be “ideologically neutral”. However, taking the necessity of accomplishing the confrontation with “world” (Weltbewältigung) seriously, the reflection on world view as a whole unveils its implied tasks of granting metaphysical and existential certainty (metaphysische Sicherheit), therefore resulting in the statement that there cannot be a neutral world view at all. Only dialogue as exchange of beliefs generates the general framework within which the discursive issues of world views are separated from their existential aspects, thus enabling a reasonably conducted debate without endangering the existential certainty of its participants. As a consequence, the neutrality of world views exclusively rests in dialogue and is no unique feature of secular reason at all. Eventually, this leads to the reconsideration of the conditions that must be given for an argument to be called “rational”. The article tries to point out that an argument in political contexts, whether given by a religious or a secular person, should only be acknowledged rational if it takes at least all living people – regardless of their group affiliations – into account. (shrink)

Trong lúc vào rừng, đã hơn 3 lượt người dân bản Mường ở Hòa Bình có nói tới cây lá han. Đây là loại cây “độc” người đi rừng luôn phát hiện để tránh. Khi phát hiện ra những vùng nhiều cây này đan xen với các loại cây cỏ khác, mà có khả năng dễ nhầm lẫn với nhau, người dân sẽ tìm cách đánh dấu và báo nhau để tránh. Nếu ở các vị trí dễ gây (...) tổn thương, thì người phát hiện có thể chặt bỏ để tránh cho những người khác vô tình chạm phải. (shrink)

Ước lượng giá trị kinh tế của dịch vụ hệ sinh thái (ES) là việc rất thách thức. Tuy vậy, do một số lượng lớn cư dân trên Trái Đất phụ thuộc vào ES để có sinh kế, công việc này vẫn luôn cần tiến hành. Một nghiên cứu mới trên tạp chí PARKS do IUCN xuất bản công bố ước lượng giá trị kinh tế quy đổi (có chọn lọc tiêu chí) cho Rừng quốc gia Qurumber thuộc vùng (...) Gilgit-Baltistan, Pakistan. (shrink)

Một đại gia hàng đầu thế giới trong ngành kinh doanh giết mổ gia súc, chế biến thịt có xuất xứ Brazil là JBS SA đang chịu áp lực lớn từ các nhóm hoạt động môi trường toàn cầu. JBS đang làm hồ sơ niêm yết cổ phiếu tại Sở giao dịch chứng khoán New York (NYSE), với hy vọng sẽ có thể bắt đầu niêm yết vào cuối năm 2023. Tuy vậy, họ bị tố cáo đã gây tác động (...) tiêu cực qua việc phá rừng, thúc đẩy tiêu cực biến đổi khí hậu và hàng loạt các vấn đề liên quan. (shrink)

Hiện tại, dữ liệu ước lượng một tỷ trọng còn khá nhỏ, khoảng 0,01% lá cây đang chịu nhiệt độ vượt quá ngưỡng này mỗi năm. Tuy nhiên, nếu nhiệt độ không khí tăng thêm 4⁰C, thì sự biến đổi sẽ đẩy tình trạng trở thành phổ biến, gây ra tình trạng cây xanh chết ở quy mô lớn. (Kinh tế & Dự báo; ngày 1-10-2023).

Rừng mang lại những lợi ích rất to lớn và trong hơn một thập kỷ qua, chuyển đổi rừng (forest transition-FT) đã nhận được sự quan tâm rất lớn của các học giả toàn cầu.

Rừng là một phần cực kỳ quan trọng của hệ sinh thái Trái đất và con người. Rừng chiếm 75% tổng sản lượng sơ cấp của sinh quyển Trái đất và chứa 80% sinh khối thực vật của Trái đất. Sản lượng sơ cấp ròng rừng cung cấp ước tính là 21,9 gigaton (GT) sinh khối mỗi năm đối với rừng nhiệt đới, 8,1 GT đối với rừng ôn đới và 2,6 GT đối với (...) class='Hi'>rừng phương Bắc (1). Đất và rừng luôn có mối liên hệ nội tại. Trong hàng triệu năm, đất đã cung cấp nền tảng cần thiết cho toàn bộ hệ sinh thái rừng phát triển. Ở chiều ngược lại, rừng giúp đảm bảo sự màu mỡ của đất cho thực vật tiếp tục sinh trưởng và phát triển, tạo điều kiện cho sản xuất nông nghiệp. (shrink)

Các nhà khoa học Việt vào danh sách "100.000 nhà khoa học có tầm ảnh hưởng" tăng mạnh về số lượng và thứ hạng, được đánh giá trên nhiều chỉ số, trong đó có số trích dẫn nghiên cứu. -/- Bảng xếp hạng được Nhà xuất bản Elsevier (chủ cơ sở dữ liệu Scopus) công bố, do nhóm nhà khoa học của GS John P.A. Ioannidis cùng các cộng sự thuộc Đại học Stanford (Mỹ) lựa chọn dựa trên cơ sở (...) dữ liệu Scopus. Danh sách top 100.000 được chọn ra từ 210.000 nhà khoa học có ảnh hưởng nhất thế giới xét theo bài báo khoa học được trích dẫn nhiều nhất. -/- Theo bảng xếp hạng, danh sách 100.000 nhà khoa học có tầm ảnh hưởng, 64 cá nhân đang công tác tại các trường đại học của Việt Nam, trong đó 47 người là nhà khoa học Việt. So với năm 2022, danh sách này tăng thêm 12. -/- (VNExpress; ngày 5/10/2023). (shrink)

Đất và rừng luôn có mối liên hệ nội tại. Trong hàng triệu năm, đất đã cung cấp nền tảng cần thiết cho toàn bộ hệ sinh thái rừng phát triển. Ở chiều ngược lại, rừng giúp đảm bảo sự màu mỡ của đất cho thực vật tiếp tục sinh trưởng và phát triển, tạo điều kiện cho sản xuất nông nghiệp.

Nhóm nghiên cứu Metrics của GS John P.A. Ioannidis thuộc Đại học Stanford (Mỹ) vừa công bố xếp hạng các nhà khoa học có tầm ảnh hưởng nhất thế giới năm 2022. -/- Bảng xếp hạng được xây dựng trên căn cứ khai thác cơ sở dữ liệu Scopus, chọn ra nhóm các nhà khoa học thuộc top 100 người dẫn đầu, top 10.000 và 100.000 người có bài báo khoa học được trích dẫn nhiều nhất (trên tổng số 200.409 (...) nhà khoa học có trong cơ sở dữ liệu). -/- Theo bảng xếp hạng, 158 cá nhân đang công tác tại các đại học của Việt Nam, trong đó 41 người là nhà khoa học Việt. (shrink)

TS. Nguyễn Minh Hoàng (ngoài cùng; tay trái) và KS. Lã Việt Phương (ngoài cùng; tay phải) ở trong rừng nguyên sinh, tại điểm tập kết “thuốc lào hạnh phúc” của đồng bào Mường đi rừng.

Trong mối quan tâm lớn của nhân loại đối với việc hạn chế tác hại của biến đổi khí hậu, rừng được kỳ vọng là nơi có thể thu giữ và trữ carbon (“carbon sink”).

In this study, we propose a new approach based on fuzzy TODIM (Portuguese acronym for interactive and multicriteria decision-making) for decision-making problems in uncertain environments. Our method incorporates group utility and individual regret, which are often ignored in traditional multicriteria decision-making (MCDM) methods. To enhance the analysis and application of fuzzy sets in decision-making processes, we introduce novel entropy and distance measures for q-rung picture fuzzy sets. These measures include an entropy measure based on the sine function and a distance (...) measure derived from the Jensen-Shannon divergence. In our methodology, incorporating the sine function into the entropy measure stands out as a distinctive decision, grounded in a profound understanding of the inherent characteristics of fuzzy sets. Utilizing the sine function proves especially advantageous when handling fuzzy sets that exhibit cyclical variations or fluctuations in their membership degrees. We effectively weight the criteria for an improved evaluation by using this new entropy measure. The introduced distance measure finds application in the TODIM approach, allowing the execution of TODIM method steps within a fuzzy environment until the determination of one alternative’s dominance over another—an advancement beyond traditional approaches. We apply our enhanced fuzzy TODIM method to a real-life construction project management problem from the literature and compare the results with those in the literature and obtained from other MCDM methods. Our proposed measures are robust, as demonstrated by the sensitivity analysis that varied the weights of group utility and individual regret, with the results visualized in a 3D sensitivity plot. The findings demonstrate the superiority of our method in providing a more comprehensive evaluation of alternatives, making it a useful tool for decision-makers facing complex and uncertain decision-making problems. (shrink)

Năm 2023 là năm cực kỳ khó khăn đối với kinh tế toàn cầu, khi mà các nước áp dụng các chính sách thắt chặt tiền tệ, các bất ổn thương mại do ảnh hưởng từ cuộc chiến kéo dài ở Ukraine và cuộc xung đột Israel-Hamas, và áp lực do biến đổi khí hậu. Khởi đầu 2023 đầy khó khăn, kinh tế Việt Nam tăng trưởng với tốc độ 3,41% vào Quý I, sau đó tăng trưởng tích cực ở (...) các Quý tiếp theo. Đến Quý IV, tốc độ tăng trưởng ước tính tăng lên mức 6,72%, khiến cho tốc độ tăng trưởng cả năm 2023 ước tính đạt 5,05%. Mặc dù không đạt mục tiêu 6,5% đề ra tại Kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội năm 2023 và Nghị quyết 01/NQ-CP của Chính phủ, nhưng đây là một thành tích rất đáng khích lệ cho một năm đầy biến động khó lường trên trường quốc tế. Dựa trên tóm lược tình hình kinh tế – xã hội được cung cấp trên Cổng Thông tin Điện tử Chính phủ, tôi cho rằng các điểm sau là các yếu tố quan trọng góp phần vào sự tăng trưởng ổn định và vững vàng trong năm 2023 của Việt Nam. (shrink)

(Dân trí) - Mới đây, nhà xuất bản Elsevier công bố bảng xếp hạng 100.000 các nhà khoa học ảnh hưởng nhất thế giới năm 2023. Việt Nam có 64 nhà khoa học vào top, trong đó có nhiều cá nhân đạt kết quả xếp hạng khá cao.

Dữ liệu từ International Space Station cho biết, ở một số khu rừng nhiệt đới một tỷ lệ nhỏ lá cây rừng đang gánh chịu nhiệt độ vượt quá đỉnh cho phép [1]. Các nhà khoa học lo ngại cảnh báo tình trạng này có thể sẽ tiếp tục gia tăng [2]. Đây là hậu quả của quá trình nóng lên của khí hậu Trái Đất, khiến cho rừng nhiệt đới đang trở nên nóng, có thể vượt (...) ngưỡng nhiệt độ, dẫn tới cản trở và dừng quang hợp của lá cây. Kết cục xa hơn hoàn toàn có thể là sự sụp đổ của hệ thực vật [2]. (shrink)

Rừng đại diện cho loại tài nguyên sinh thái quan trọng bậc nhất của thế giới. Trong mối quan tâm lớn của nhân loại đối với việc hạn chế tác hại của biến đổi khí hậu, rừng được kỳ vọng là nơi có thể thu giữ và trữ carbon (“carbon sink”). Mặt khác, giới sinh học bảo tồn còn đặc biệt nhấn mạnh vai trò gìn giữ và duy trì tính đa dạng sinh học của rừng. Trong (...) nghiên cứu xuất bản trên Perspectives in Ecology and Conservation (Elsevier), Bordin và cộng sự công bố kết quả tìm hiểu trên các mẫu dữ liệu của rừng Atlantic Brazil (BAF), với tư cách là tâm điểm đa dạng sinh học của thế giới, dựa trên các thang dữ liệu phân loại (taxonomic), chức năng và sinh hệ loài (phylogenetic). Tuy quan trọng với đa dạng sinh học là vậy, khu vực rừng cận nhiệt đới BAF cho tới nay chưa có mấy thông tin về năng lực trữ carbon. Do đó, các nhà nghiên cứu tìm kiếm dữ liệu để kiểm định liệu có sự cộng hưởng giữa bảo tồn đa dạng sinh học và năng lực trữ carbon giữa các cánh rừng, ở các độ tuổi khác biệt không. (shrink)

Trong mối quan tâm lớn của nhân loại đối với việc hạn chế tác hại của biến đổi khí hậu, rừng được kỳ vọng là nơi có thể thu giữ và trữ carbon (“carbon sink”).

Với sự liên tục thay đổi của điều kiện kinh tế - xã hội, căng thẳng giữa mục tiêu sinh kế và bảo tồn đa dạng sinh học tại các khu bảo tồn đang trở thành một vấn đề nan giải.

Vào ngày 19/4/2024 vừa qua, Tuyên bố New York về Ý thức của Động vật đã được công bố tại một hội nghị "Khoa học Mới nổi về Ý thức của Động vật" được tổ chức tại Đại học New York. Tuyên bố New York là một nỗ lực để thể hiện sự đồng thuận của giới khoa học về sự tồn tại trải nghiệm ý thức ở tất cả các loài có xương sống (bao gồm tất cả các loài (...) bò sát, lưỡng cư và cá) và nhiều loài không xương sống (bao gồm, ít nhất là, các loài mực ống, giáp xác mười chân và côn trùng). Về mặt khoa học, Tuyên bố New York là một bước tiến bộ lớn cho nhân loại, nhưng nó cũng sẽ khiến cho nhiều người có ý thức hơn về các thách thức đạo đức liên quan đến động vật có trải nghiệm ý thức. Bài viết này sẽ bàn về các cách tiếp cận triết học đối với vấn đề đạo đức của việc giết các sinh vật có tri giác để từ đó chỉ ra nan đề đạo đức đang hiện hữu trong xã hội loài người: Để duy trì sự tồn tại của con người, loài được xem là có đạo đức, thì chúng ta lại vi phạm đạo đức của chính chúng ta, là sát sinh các loài có giá trị nội tại, ý thức, hay tri giác khác. Nan đề đạo đức này đã tồn tại trong xã hội loài người từ rất lâu trước đây. Nhiều giải pháp đã được đề xuất và ứng dụng vào thực tế nhầm giải quyết nan đề này, như cách tiếp cận bất bạo lực và ăn chay của Phật giáo, việc áp dụng luật Hồi giáo và các nghi lễ thiêng liêng đối với động vật trong Hồi giáo, các phòng trào đòi quyền cho động vật và thực hiện tuyệt chủng tự nguyện ở các nước phương Tây, hay chế biến thịt sử dụng tế bào động vật. Tuy nhiên, dù cách nào đi nữa thì hiện nay chúng ta vẫn chưa thể hoàn toàn giải quyết được nan đề đạo đức, đó là các sinh vật có tri giác vẫn tiếp tục bị giết vì sự sinh tồn của con người. Chúng tôi cho rằng giải pháp khả thi nhất hiện nay đó là thay đổi văn hóa tiêu dùng thực phẩm ở hiện tại, xây dựng các giá trị văn hóa thặng dư sinh thái, và thúc đẩy các giải pháp hòa bình. (shrink)

Vào thời kỳ khai sáng, để trao đổi ý tưởng khoa học, các nhà triết học và sử học tự nhiên thường xuất bản chung một quyển sách và viết thư cho nhau. Điều này tạo tiền đề cho việc thành lập các hội và các tạp chí khoa học đầu tiên trên thế giới. Các hội học thuật bao gồm Viện Hàn lâm Khoa học Leopoldina (năm 1652), Hội Hoàng gia Luân Đôn (1660), và Học viện Khoa học Pháp (...) (1666). Tạp chí khoa học đầu tiên là Journal des sçavans (tháng 01/1665) và ngay sau đấy là Philosophical Transactions of The Royal Society (tháng 03/1665). Việc xuất hiện các tạp chí học thuật có thể xem như là kết quả của một quá trình “tiến hóa”, trong đó giới khoa học cố gắng tìm cách cải thiện hiệu suất và hiệu quả của việc lưu thông và trao đổi các thông tin khoa học. Tuy nhiên, khi số lượng thông tin tăng nhanh chóng, việc đảm bảo chất lượng là một trong những ưu tiên hàng đầu của giới khoa học. Nhu cầu này dẫn đến sự xuất hiện của hệ thống bình duyệt và gần đây là cơ chế rút bài báo khoa học. (shrink)

Vào ngày 3 tháng 9 năm 2022, Retraction Watch thông báo rằng bốn bài báo được xuất bản trong Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS) đã bị rút vào cùng một ngày (02 tháng 9 năm 2022). Đáng chú ý hơn là cả bốn bài đều có tác giả chung là Gregg Semenza, một nhà nghiên cứu hàng đầu về cơ chế phân tử của quá trình điều chỉnh oxy – Gregg Semenza. Semenza đã chia sẻ Giải Nobel (...) Y học hoặc Sinh lý 2019 cùng với William Kaelin và Peter Ratcliffe vì "những khám phá về cách tế bào cảm nhận và thích nghi với sự có sẵn của oxy.". (shrink)

Vào thời kỳ khai sáng, để trao đổi ý tưởng khoa học, các nhà triết học và sử học tự nhiên thường xuất bản chung một quyển sách và viết thư cho nhau. Điều này tạo tiền đề cho việc thành lập các hội và các tạp chí khoa học đầu tiên trên thế giới. Các hội học thuật bao gồm Viện Hàn lâm Khoa học Leopoldina (năm 1652), Hội Hoàng gia Luân Đôn (1660), và Học viện Khoa học Pháp (...) (1666). Tạp chí khoa học đầu tiên là Journal des sçavans (tháng 01/1665) và ngay sau đấy là Philosophical Transactions of The Royal Society (tháng 03/1665). Việc xuất hiện các tạp chí học thuật có thể xem như là kết quả của một quá trình “tiến hóa”, trong đó giới khoa học cố gắng tìm cách cải thiện hiệu suất và hiệu quả của việc lưu thông và trao đổi các thông tin khoa học. Tuy nhiên, khi số lượng thông tin tăng nhanh chóng, việc đảm bảo chất lượng là một trong những ưu tiên hàng đầu của giới khoa học. Nhu cầu này dẫn đến sự xuất hiện của hệ thống bình duyệt và gần đây là cơ chế rút bài báo khoa học. (shrink)

Vào năm 2000, Lawrence E. Harrison (*) đề xuất 10 giá trị văn hóa lõi quyết định sự tiến bộ kinh tế của các quốc gia, nhưng chưa đủ. TS. Vương Quân Hoàng trong bài nghiên cứu mới nhất trên Tạp chí Economics and Business Letters đã đề xướng “giá trị văn hóa thứ 11”, đó là môi trường.

Giải quyết biến đổi khí hậu và ô nhiễm môi trường đang và sẽ là thách thức lớn của nhân loại trong thế kỷ 21. Con người không còn nhiều thời gian để sửa chữa, phục hồi đưa hệ sinh thái môi trường (tự nhiên) trở về trạng thái an toàn. Trong khi các nỗ lực trong thời gian qua chưa thực sự hiệu quả thì COP26 mở ra cơ hội lớn để nhân loại tiến gần đến mục tiêu kiềm (...) chế nhiệt độ của trái đất không vượt quá 1.5 độ C. Mặc dù Việt Nam cùng với 146 quốc gia trên thế giới đã có cam kết mạnh mẽ nhất trong việc giảm phát thải vào năm 2050, tuy nhiên việc cụ thể hóa cam kết thông qua các giải pháp sáng tạo là rất quan trọng. Sử dụng (áp dụng, vận dụng) hệ sáng tạo 3D và nguyên lý bán dẫn giá trị, tác giả đề xuất hệ sinh thái “giải pháp trụ cột” cần thực hiện gồm có tăng cường thông tin, truyền thông, nghiên cứu khoa học về môi trường (biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường...); xây dựng, chuyển đổi và nâng cao văn hóa và môi trường; đẩy mạnh phát triển kinh tế gia tăng phúc lợi; xây dựng (chuyển đổi) lớp doanh nhân có văn hóa, trách nhiệm môi trường; tăng cường mở rộng sự hợp tác quốc tế về mọi mặt đặc biệt là trong lĩnh vực kinh tế, truyền thông và khoa học; và thực thi các giải pháp nêu trên một cách kỷ luật. (shrink)

Bài mới xuất bản vào ngày 19-5-2020 với tác giả liên lạc là NCS Nguyễn Minh Hoàng, cán bộ nghiên cứu của Trung tâm ISR, trình bày tiếp cận thống kê Bayesian cho việc nghiên cứu dữ liệu khoa học xã hội. Đây là kết quả của định hướng Nhóm nghiên cứu SDAG được nêu rõ ngay từ ngày 18-5-2019.

Bài viết tập trung vào những nội dung sau: 1. Tình hình phân phối, lưu thông của Việt Nam những năm đầu sau ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước 2. Quyết định làm cho sản xuất "bung ra" của Đảng Cộng sản Việt Nam 3. Các bước cải tiến phân phối, lưu thông.

Hiện tại, hệ thống JSTOR đã có một giao diện web rất thân thiện. Họ cũng đã tăng cường các mục thông tin bài vở phổ thông, có tính cách phổ biến cập nhật thông tin khoa học. Nhiều thông tin khai thác từ lịch sử dữ liệu hàn lâm cũng rất lý thú, nhờ vào hệ thống lớn tích lũy lâu ngày của 2600 tạp chí hàn lâm hàng đầu, từ 1200 nhà xuất bản của 57 quốc gia.

Trong 30 năm qua, đặc biệt là những năm gần đây, Việt Nam đã tận dụng thời cơ, thuận lợi, vượt qua nhiều khó khăn; thách thức, thực hiện phát triển bền vững đất nước và đã đạt được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử. Đất nước đã ra khỏi tình trạng kém phát triển, kinh tế tăng trưởng khá nhanh, đời sống vật chất và tinh thần của người dân được cải thiện. Vị thế của (...) Việt Nam trên trường quốc tế được nâng cao, tạo ra những tiền đề quan trọng để phát triển nhanh, bền vững, nâng cao chất lượng cuộc sống của nhân dân. Tuy nhiên, trong giai đoạn hiện nay, phát triển bền vững Việt Nam đang đứng trước nhiều khó khăn, thách thức lớn có tính chất toàn cầu (khủng hoảng tài chính, năng lượng, vấn đề an ninh lương thực, biến đổi khí hậu,...) cũng như những khó khăn, thách thức chủ quan khác của đất nước (thành tựu đạt được chưa tương xứng với tiềm năng; chất lượng, năng suất, hiệu quả, sức cạnh tranh của nền kinh tế còn thấp; tăng trưởng kinh tế còn dựa nhiều vào các yếu tố phát triển theo chiều rộng, chậm chuyển sang phát triển theo chiều sâu; việc khai thác và sử dụng tài nguyên chưa thật hợp lý và tiết kiệm; các cân đối kinh tế vĩ mô chưa thật vững chắc, bội chi ngân sách, thâm hụt cán cân thương mại còn lớn, lạm phát còn cao; môi trường sinh thái ở nhiều nơi bị ô nhiễm nặng,...). Nhằm cung cấp thêm tài liệu nghiên cứu về vấn đề nêu trên, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia - Sự thật xuất bản cuốn sách Bằng chứng cuộc sống - Suy ngẫm về phát triển bền vững Việt Nam của đồng tác giả Bạch Ngọc Chiến và Vương Quân Hoàng. -/- Ngoài phần mở đầu, phụ lục kỹ thuật, tài liệu tham khảo, cuốn sách gồm 5 chương chính: -/- Chương 1. Mạch nguồn; Chương 2. Con người, xã hội và nhà nước; Chương 3. Sức vóc kinh tế; Chương 4. Trí lực quốc dân; Chương 5. Tiến hóa. -/- Với tư duy và phương pháp tiếp cận khoa học, các tác giả dẫn dắt bạn đọc đi từ các quan sát về lịch sử hình thành dân tộc, sự phát triển và hoàn thiện của con người, xã hội, nhà nước trong tiến trình lịch sử đến sự phát triển kinh tế của đất nước ta. Mục tiêu cuối cùng mà các tác giả muốn đề cập là phương pháp và năng lực tổ chức, thiết kế và thực thi những kế hoạch phát triển phù hợp trong điều kiện hạn chế về nguồn lực và đối mặt với những thay đổi của cục diện trong nước và quốc tế. Nội dung cuốn sách cũng giúp làm sáng tỏ nhiều câu hỏi, gợi mở cách nhìn nhận về tương lai phát triển của đất nước. Cuốn sách thể hiện quá trình nghiên cứu công phu, nghiêm túc, nhiều nhận xét có giá trị tham khảo tốt; tuy nhiên có những ý kiến, nhận xét cần tiếp tục được thảo luận. Xin giới thiệu cuốn sách với bạn đọc và mong nhận được ý kiến đóng góp để nội dung cuốn sách được hoàn thiện hơn trong những lần xuất bản sau. -/- Tháng 11 năm 2015 NHÀ XUẤT BẢN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA - SỰ THẬT. (shrink)

Giới trí thức (giới tinh hoa) có vai trò quan trọng vào quá trình xây dựng và phát triển đất nước. Và điều quan trọng là trí thức đóng góp vào sự “thức tỉnh” xã hội [1]. Trí thức mạnh thì khoa học mạnh, khoa học mạnh thì dân trí tăng cao (khai/tăng dân trí), dân trí cao thì đất nước thịnh cường văn minh (hậu dân sinh). Muốn có tầng lớp trí thức mạnh thì phải tìm ra được trí (...) thức thật và sau đó tạo điều kiện phù hợp để họ phát triển, đóng góp/cống hiến cho đất nước. (shrink)

Applied Evolutionary Epistemology is a scientific-philosophical theory that defines evolution as the set of phenomena whereby units evolve at levels of ontological hierarchies by mechanisms and processes. This theory also provides a methodology to study evolution, namely, studying evolution involves identifying the units that evolve, the levels at which they evolve, and the mechanisms and processes whereby they evolve. Identifying units and levels of evolution in turn requires the development of ontological hierarchy theories, and examining mechanisms and processes necessitates theorizing (...) about causality. Together, hierarchy and causality theories explain how biorealities form and diversify with time. This paper analyzes how Applied EE redefines both hierarchy and causality theories in the light of the recent explosion of network approaches to causal reasoning associated with studies on reticulate and macroevolution. Causality theories have often been framed from within a rigid, ladder-like hierarchy theory where the rungs of the ladder represent the different levels, and the elements on the rungs represent the evolving units. Causality then is either defined reductionistically as an upward movement along the strands of a singular hierarchy, or holistically as a downward movement along that same hierarchy. Upward causation theories thereby analyze causal processes in time, i.e. over the course of natural history or phylogenetically, as Darwin and the founders of the Modern Synthesis intended. Downward causation theories analyze causal processes in space, ontogenetically or ecologically, as the current eco-evo-devo schools are evidencing. This work demonstrates how macroevolution and reticulate evolution theories add to the complexity by examining reticulate causal processes in space–time, and the interactional hierarchies that such studies bring forth introduce a new form of causation that is here called reticulate causation. Reticulate causation occurs between units and levels belonging to different as well as to the same ontological hierarchies. This article concludes that beyond recognizing the existence of multiple units, levels, and mechanisms or processes of evolution, also the existence of multiple kinds of evolutionary causation as well as the existence of multiple evolutionary hierarchies needs to be acknowledged. This furthermore implies that evolution is a pluralistic process divisible into different kinds. (shrink)

Vietnam’s forests are at risk - carbon offset schemes could be the best chance of saving them, say Dr. Quan-Hoang Vuong and Minh-Hoang Nguyen. The value of forests is deeply ingrained in Vietnamese culture. Rừng vàng, biển bạc” [“forests of gold and seas of silver”] is both a metaphor for Vietnam, and a description of its natural wealth. The phrase is everywhere, from political speeches to daily conversation, as is Nhất phá sơn lâm, nhì đâm hà bá [“the worst (...) crime is to destroy the mountains and forests, the second worst is to kill the river”]. Deforestation is a Vietnamese taboo. (shrink)

Trong quá trình phát triển của phong trào bảo vệ môi trường, đã xuất hiện nhiều học thuyết và trường phái khác nhau. Một trong số này thuộc về các học thuyết bảo vệ môi trường lạ đời (đôi khi mang sắc thái cực đoan), thể hiện sự tận tụy và độc đáo trong việc bảo vệ môi trường với mọi biện pháp. Vì họ đặt môi trường lên hàng đầu, nên những quan điểm này thường phản ánh quan điểm (...) cấp tiến và đôi khi khá khác biệt về quan hệ giữa con người và môi trường. Vì vậy, chúng thường không được chấp nhận rộng rãi hoặc không thực tế. Tuy nhiên, dưới góc nhìn tập trung vào bảo vệ môi trường, những học thuyết này cũng đem đến cho chúng ta nhận thức về những xung đột lợi ích mà nhiều nhà hoạt động môi trường thường bỏ qua. Chúng cũng làm nổi bật mục tiêu quan trọng của việc hài hòa lợi ích của con người và thiên nhiên. Bài viết này sẽ tập trung phân tích một số học thuyết bảo vệ môi trường lạ đời phổ biến nhất, để mang đến một cái nhìn đa chiều về vấn đề môi trường. (shrink)

Trong những năm gần đây, khái niệm phát triển bền vững đã trở nên phổ biến trong các ngành công nghiệp trên khắp thế giới. Người tiêu dùng ngày càng tỏ ra quan tâm đến tác động môi trường tạo ra từ các lựa chọn của họ, điều này đã thúc đẩy các công ty phải sử dụng các thông điệp và biện pháp thân thiện với môi trường. Mặc dù những nỗ lực thực sự hướng đến sự bền vững (...) là đáng khen ngợi, nhưng đã xuất hiện một xu hướng đáng báo động: hiện tượng "tẩy xanh" (greenwashing). Trong các hoạt động tẩy xanh này, các công ty thường phóng đại hoặc trình bày sai những nỗ lực về môi trường của họ để thu hút những người tiêu dùng có ý thức về môi trường. Vụ bê bối "Diesel sạch" của Volkswagen vào năm 2015 đã chỉ ra hiện hiện tượng tẩy xanh đáng báo động trong các doanh nghiệp. Tình trạng này đã lan rộng sang nhiều lĩnh vực khác nhau, bao gồm cả ngành đồ uống và thời trang nhanh. (shrink)