The laws of classical logic are taken to be logical truths, which in turn are taken to hold objectively. However, we might question our faith in these truths: why are they true? One general approach, proposed by Putnam [8] and more recently Dickson [3] or Maddy [5], is to adopt empiricism about logic. On this view, logical truths are true because they are true of the world alone – this gives logical truths an air of objectivity. Putnam and Dickson both (...) take logical truths to be true in virtue of the world’s structure, given by our best empirical theory, quantum mechanics. This assumes a determinate logical structure of the world given by quantum mechanics. Here, I argue that this assumption is false, and that the world’s logical structure, and hence the related ‘true’ logic, is underdetermined. This leads to what I call empirical conventionalism. (shrink)

Strong non-maximalism holds that some truths require no ontological ground of any sort. Strong non-maximalism allows one to accept that some propositions are true without being forced to endorse any corresponding ontological commitments. We show that there is a version of truthmaker theory available—anti-aboutness truthmaking—that enjoys the dialectical benefits of the strong non-maximalist’s position. According to anti-aboutness truthmaking, all truths require grounds, but a proposition need not be grounded in the very thing(s) that the proposition is about. We argue that (...) if strong non-maximalism can be defended, then so can anti-aboutness truthmaking on the very same basis; one can enjoy the benefits of strong non-maximalism without giving up on the idea that truth is always grounded in being. (shrink)

Taking the formal analogies between black holes and classical thermodynamics seriously seems to first require that classical thermodynamics applies in relativistic regimes. Yet, by scrutinizing how classical temperature is extended into special relativity, I argue that the concept falls apart. I examine four consilient procedures for establishing the classical temperature: the Carnot process, the thermometer, kinetic theory, and black-body radiation. I argue that their relativistic counterparts demonstrate no such consilience in defining the relativistic temperature. As such, classical temperature doesn’t appear (...) to survive a relativistic extension. I suggest two interpretations for this situation: eliminativism akin to simultaneity, or pluralism akin to rotation. (shrink)

Xunzi's philosophy provides a rich resource for understanding how ethical relationships between humans and nature can be articulated in terms of harmony. In this paper, I build on his ideas to develop the concept of reciprocal harmony, which requires us to reciprocate those who make our lives liveable. In the context of the environment, I argue that reciprocal harmony generates moral obligations towards nature, in return for the existential debt that humanity owes towards heaven and earth. This can be used (...) as a normative basis for an environmental ethic that enables humanity and nature to flourish together. (shrink)

The purpose of this essay is to explore, and clarify, some key features in Aquinas’ account of the virtue of temperance, with an eye to answering some common objections raised against a positive evaluation of temperance. In particular, I consider three features of Aquinas’ understanding of temperance: First, the role of the rational mean in temperance; second, the role of rightly ordered passions in temperance; and third, the ‘despotic’ control of reason over the passions in temperance. Along the way I (...) consider three common objections to Aquinas’ account of temperance: the objection that temperance can be misused for evil, the objection that temperance devalues effort, and the objection that temperance devalues strong passions and thereby implicitly devalues the goodness of sexuality. In responding to these objections on behalf of Aquinas, I take the opportunity to clarify and slightly extend Aquinas’ account of temperance. (shrink)

Conventional wisdom holds that the von Neumann entropy corresponds to thermodynamic entropy, but Hemmo and Shenker (2006) have recently argued against this view by attacking von Neumann's (1955) argument. I argue that Hemmo and Shenker's arguments fail due to several misunderstandings: about statistical-mechanical and thermodynamic domains of applicability, about the nature of mixed states, and about the role of approximations in physics. As a result, their arguments fail in all cases: in the single-particle case, the finite particles case, and the (...) infinite particles case. (shrink)

In Everettian quantum mechanics, justifications for the Born rule appeal to self-locating uncertainty or decision theory. Such justifications have focused exclusively on a pure-state Everettian multiverse, represented by a wave function. Recent works in quantum foundations suggest that it is viable to consider a mixed-state Everettian multiverse, represented by a (mixed-state) density matrix. Here, we develop the conceptual foundations for decoherence and branching in a mixed-state multiverse, and extend the standard Everettian justifications for the Born rule to this setting. This (...) extended framework provides a unification of 'classical' and 'quantum' probabilities, and additional theoretical benefits, for the Everettian picture. (shrink)

[Accepted for publication in Lakatos's Undone Work: The Practical Turn and the Division of Philosophy of Mathematics and Philosophy of Science, special issue of Kriterion: Journal of Philosophy. Edited by S. Nagler, H. Pilin, and D. Sarikaya.] Lakatos’s analysis of progress and degeneration in the Methodology of Scientific Research Programmes is well-known. Less known, however, are his thoughts on degeneration in Proofs and Refutations. I propose and motivate two new criteria for degeneration based on the discussion in Proofs and Refutations (...) – superfluity and authoritarianism. I show how these criteria augment the account in Methodology of Scientific Research Programmes, providing a generalized Lakatosian account of progress and degeneration. I then apply this generalized account to a key transition point in the history of entropy – the transition to an information-theoretic interpretation of entropy – by assessing Jaynes’s 1957 paper on information theory and statistical mechanics. (shrink)

In this paper I argue that Aquinas’ account of analogy provides resources for resolving the prima facie conflict between his claims that (1) the divine relations constituting the persons are “one and the same” with the divine essence; (2) the divine persons are really distinct, (3) the divine essence is absolutely simple. Specifically, I argue that Aquinas adopts an analogical understanding of the concepts of being and unity, and that these concepts are implicit in his formulation of claims about substance (...) and relation in the Trinity. I then show how Aquinas appeals to key structural features of analogical concepts, notably, the simpliciter/secundum quid characterization, to resolve apparent conflicts between the unity of substance and distinction of relations in the Trinity. (shrink)

Ang papel ay paglalagom ng itinuturing na pinakamahalagang yugto ng buhay ni José Rizal—ang kanyang pagkakatapon sa Dapitan, sa lente ng konseptong “bagani” ng ating mga ninuno. Sa pagbanggit sa lang nauna nang pag-aaral ukol kay Rizal, ipapakitang kung papaanong ang yugto sa Dapitan ay ang katuparan ng kanyang mga layunin sa La Liga Filipina, na kanyang isinabuhay kasama ang bayan. Sa lente ng kasalukuyang pandemyang COVID 19, makikita natin na tila naranasan din ni Rizal sa kanyang pagkakatapon ang ilang (...) bagay na ating dinaranas ngayon, na tila siya isang frontliner na nasa lockdown, inilagay sa kuwarentena, nag-homeschooling, nagkaroon ng lockdown sickness at namahagi ng ayudang pangkabuhayan sa mga mamamayan ng isang natutulog na bayan upang ito ay sumiglang muli. Nawa ay maging inspirasyon sa bayan na anuman ang hamon at mga balakid, walang makapipigil sa isang Pilipino na magsilbi sa bayan gamit ang kanyang mga talento at manatiling liwanag ng katotohanan at kaalaman. (shrink)

This research will argue about which theory of mind between Searle’s and Dennett’s can better explain human consciousness. Initially, distinctions between dualism and materialism will be discussed ranging from substance dualism, property dualism, physicalism, and functionalism. In this part, the main issue that is tackled in various theories of mind is revealed. It is the missing connection between input stimulus (neuronal reactions) and behavioral disposition: consciousness. Then, the discussion will be more specific on Searle’s biological naturalism and Dennett’s multiple drafts (...) model as the two attempted to answer the issue. The differences between them will be highlighted and will be analyzed according to their relation to their roots: dualism and materialism. The two theories will be examined on how each answer the questions on consciousness. (shrink)

My paper analyses the analogy between Computers and the Thomistic separate substances, and argues that Aquinas' account of angels as cognitively intuitive and non-discursive makes the analogical gap between these impossible to bridge. From there, I point the direction away from computers as the way for us to move up the order of cognitive excellence. Instead, the gifts of the Holy Spirit are the way to go, since by them we participate in this intuitivity. I then lay out the ascetical (...) presuppositions for the successful participation of this gifts, in particular the necessity for the passive purgations, according to the division of the ascetical life into three stages by Garrigou-Lagrange OP. (shrink)

Purpose A mixed-method study was performed to determine the impact of integrating systems thinking (ST) into an electronic learning module for junior high school teachers in the Philippines. The study aims to assess how an ST approach to pedagogy compared against a conventional approach in terms of contribution to the participants’ global climate change content knowledge, holistic thinking and depth and accuracy of knowledge and reasoning. -/- Design/methodology/approach The study implemented e-learning modules using an ST approach versus a conventional approach (...) in teaching climate science to junior high school teachers. The paper presents quantitative data obtained from pre and posttests results of the 20 teacher-participants and qualitative data obtained during the focus-group discussion (FGD) after the implementation of the study. -/- Findings The results from the statistical analysis indicated that the ST group obtained a significant increase in their assessment scores compared to the non-ST group, according to predetermined criteria. Content knowledge, depth and accuracy of knowledge and reasoning increased the most. The participants mentioned during the FGD that the module helped deepen their understanding of climate change. -/- Research limitations/implications The study was limited to 20 teacher-participants, but it has relevance for public school teachers in the country given that participants had raised concerns regarding the lack of training in their schools for teaching climate science. They admitted that they lacked critical information to include in climate change topics in their classes. -/- Originality/value This paper shows how the ST approach can be used to teach climate change to junior high students. The e-learning module can provide teachers with better understanding, knowledge and reasoning to teach climate change to high school students more effectively. (shrink)

Bài viết khám phá các thách thức mà văn hóa tiêu dùng và đề xuất rằng, việc chuyển đổi sang lối sống đơn giản và tiết kiệm trong cuộc cuộc chiến chống biến đổi khí hậu (BĐKH).

Vấn đề biến đổi khí hậu đang đặt ra một bài toán quan trọng và đòi hỏi sự hợp tác ngay từ tất cả mọi người, bao gồm cả cá nhân, chính phủ và doanh nghiệp. Không có gì ngạc nhiên khi hoạt động của con người, đặc biệt là ở các nước phát triển như Hoa Kỳ, góp phần lớn vào việc phát thải khí nhà kính. Hơn nữa, các nghiên cứu mới đây đã rõ ràng cho thấy rằng (...) 1% dân số giàu nhất trên thế giới đang đóng góp tới hơn 30% lượng khí thải này. Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá các thách thức mà văn hóa tiêu dùng đã và đang làm trầm trọng hơn vấn đề biến đổi khí hậu, và đề xuất rằng việc chuyển đổi sang lối sống đơn giản và tiết kiệm có thể là một giải pháp hiệu quả trong cuộc cuộc chiến chống biến đổi khí hậu. (shrink)

Mặc dù vẫn còn những nghi ngờ về sự thay đổi khí hậu trong một số tài liệu nghiên cứu, sự đồng thuận mạnh mẽ trong cộng đồng khoa học vẫn xác định rằng nhiệt độ bề mặt toàn cầu đã tăng trong vài thập kỷ gần đây. Biến đổi khí hậu, chủ yếu là kết quả của hoạt động con người, đang trở thành một trong những thách thức toàn cầu cấp bách nhất của thời đại chúng ta. Trong (...) thập kỷ vừa qua, con người đã thực hiện những nỗ lực đáng kể để đối phó với cuộc khủng hoảng biến đổi khí hậu và đã đạt được những ảnh hưởng nhất định trong việc chống lại biến đổi khí hậu và tạo ra nhận thức sâu rộng về hậu quả của nó. Tuy nhiên, câu hỏi tiếp tục đặt ra là liệu chúng ta đang đi đúng hướng để giải quyết cuộc khủng hoảng này một cách hiệu quả hay không? Bài tiểu luận này sẽ xem xét những thành tựu trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu, nhận thức ngày càng tăng về tác động của nó, mức độ nghiêm trọng ngày càng tăng của khủng hoảng khí hậu và liệu hành động của chúng ta đã đi đúng hướng chưa hay liệu chúng ta có cần xem xét lại cách tiếp cận của mình hay không. (shrink)

“Cả xóm hăng hái nhất trí, mặc dù phần lớn bị ép buộc […]” Trong “Kế hoạch giảm phát thải của Bói Cá”; Ngụ Ngôn Bói Cá [1].

Khi nhắc đến vấn đề rút bài học thuật, một số lượng lớn các nhà khoa học sẽ cảm thấy lo lắng và ngần ngại, vì đây có lẽ là chủ đề mà các nhà khoa học không muốn xảy ra nhất. Từ lâu, việc rút bài báo hoặc các ấn phẩm khoa học được cho là kết quả của những sai sót nghiêm trọng hoặc hành vi sai trái về mặt khoa học, có ảnh hưởng đáng kể đến độ (...) tin cậy và giá trị của kết quả nghiên cứu. (shrink)

Khi nhắc đến vấn đề rút bài học thuật, một số lượng lớn các nhà khoa học sẽ cảm thấy lo lắng và ngần ngại, vì đây có lẽ là chủ đề mà các nhà khoa học không muốn xảy ra nhất. Từ lâu, việc rút bài báo hoặc các ấn phẩm khoa học được cho là kết quả của những sai sót nghiêm trọng hoặc hành vi sai trái về mặt khoa học, có ảnh hưởng đáng kể đến độ (...) tin cậy. (shrink)

Đất đai cần được nhận diện như một đối tượng của tham nhũng để có biện pháp phòng chống tương xứng. Ai được hỏi tính hợp lý của dự án? Ai được hỏi giá đất đền bù bao nhiêu là hợp lý, rồi việc thu hồi, mua bán có làm lợi cho quan chức nào? Khi từng thông tin trên phải được công bố, cơ chế giám sát rõ thì nguồn lực của nhà nước được bảo toàn và người dân (...) cũng được lợi. (shrink)

Giải quyết biến đổi khí hậu và ô nhiễm môi trường đang và sẽ là thách thức lớn của nhân loại trong thế kỷ 21. Con người không còn nhiều thời gian để sửa chữa, phục hồi đưa hệ sinh thái môi trường (tự nhiên) trở về trạng thái an toàn. Trong khi các nỗ lực trong thời gian qua chưa thực sự hiệu quả thì COP26 mở ra cơ hội lớn để nhân loại tiến gần đến mục tiêu kiềm (...) chế nhiệt độ của trái đất không vượt quá 1.5 độ C. Mặc dù Việt Nam cùng với 146 quốc gia trên thế giới đã có cam kết mạnh mẽ nhất trong việc giảm phát thải vào năm 2050, tuy nhiên việc cụ thể hóa cam kết thông qua các giải pháp sáng tạo là rất quan trọng. Sử dụng (áp dụng, vận dụng) hệ sáng tạo 3D và nguyên lý bán dẫn giá trị, tác giả đề xuất hệ sinh thái “giải pháp trụ cột” cần thực hiện gồm có tăng cường thông tin, truyền thông, nghiên cứu khoa học về môi trường (biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường...); xây dựng, chuyển đổi và nâng cao văn hóa và môi trường; đẩy mạnh phát triển kinh tế gia tăng phúc lợi; xây dựng (chuyển đổi) lớp doanh nhân có văn hóa, trách nhiệm môi trường; tăng cường mở rộng sự hợp tác quốc tế về mọi mặt đặc biệt là trong lĩnh vực kinh tế, truyền thông và khoa học; và thực thi các giải pháp nêu trên một cách kỷ luật. (shrink)

Vào ngày 19/4/2024 vừa qua, Tuyên bố New York về Ý thức của Động vật đã được công bố tại một hội nghị "Khoa học Mới nổi về Ý thức của Động vật" được tổ chức tại Đại học New York. Tuyên bố New York là một nỗ lực để thể hiện sự đồng thuận của giới khoa học về sự tồn tại trải nghiệm ý thức ở tất cả các loài có xương sống (bao gồm tất cả các loài (...) bò sát, lưỡng cư và cá) và nhiều loài không xương sống (bao gồm, ít nhất là, các loài mực ống, giáp xác mười chân và côn trùng). Về mặt khoa học, Tuyên bố New York là một bước tiến bộ lớn cho nhân loại, nhưng nó cũng sẽ khiến cho nhiều người có ý thức hơn về các thách thức đạo đức liên quan đến động vật có trải nghiệm ý thức. Bài viết này sẽ bàn về các cách tiếp cận triết học đối với vấn đề đạo đức của việc giết các sinh vật có tri giác để từ đó chỉ ra nan đề đạo đức đang hiện hữu trong xã hội loài người: Để duy trì sự tồn tại của con người, loài được xem là có đạo đức, thì chúng ta lại vi phạm đạo đức của chính chúng ta, là sát sinh các loài có giá trị nội tại, ý thức, hay tri giác khác. Nan đề đạo đức này đã tồn tại trong xã hội loài người từ rất lâu trước đây. Nhiều giải pháp đã được đề xuất và ứng dụng vào thực tế nhầm giải quyết nan đề này, như cách tiếp cận bất bạo lực và ăn chay của Phật giáo, việc áp dụng luật Hồi giáo và các nghi lễ thiêng liêng đối với động vật trong Hồi giáo, các phòng trào đòi quyền cho động vật và thực hiện tuyệt chủng tự nguyện ở các nước phương Tây, hay chế biến thịt sử dụng tế bào động vật. Tuy nhiên, dù cách nào đi nữa thì hiện nay chúng ta vẫn chưa thể hoàn toàn giải quyết được nan đề đạo đức, đó là các sinh vật có tri giác vẫn tiếp tục bị giết vì sự sinh tồn của con người. Chúng tôi cho rằng giải pháp khả thi nhất hiện nay đó là thay đổi văn hóa tiêu dùng thực phẩm ở hiện tại, xây dựng các giá trị văn hóa thặng dư sinh thái, và thúc đẩy các giải pháp hòa bình. (shrink)

Katulad ng laging binabanggit ni Prop. Michael Charleston B. Chua ng Pamantasan ng De La Salle, "Hindi man ako naging direktang naging mag-aaral ni Dr. Salazar, mapalad pa rin akong nakilala ko siya at natuto ng kahalagahan ng Pantayong Pananaw." Marahil ito rin ang sumasambulat sa mga nais maging mag-aaral ng paham na si Salazar. Isang metapora ng kometa o isang bakunawa ang pagdating ng isang Dr. Salazar sa Sintang Paaralan partikular na sa Kagawaran ng Kasaysayan dahil pinagyaman niya/tinutulungang (...) makaalpas ang ningning ng aming kagawaran tungo sa mayamang pag-aaral sa kasaysayan. (shrink)

Cheo cheo lưng bạc là loài đặc hữu của Việt Nam, và cho tới nay cũng chưa nơi nào khác từng phát hiện.

Thông tin là nguyên liệu quan trọng trong đời sống hiện đại. Dường như, đô thị là nơi tập trung nhiều thông tin hơn cả, do hệ thống hạ tầng được đầu tư tốt, và thói quen tiêu dùng thông tin cũng phổ biến. Ngoài ra, tính sẵn sàng chi trả cho thông tin có giá trị cũng làm cho nền kinh tế dựa trên thông tin phát đạt ở đô thị. Tuy nhiên, cũng vì vậy mà nguồn gốc thiên (...) nhiên của một lượng thông tin vô giá trong đời sống con người đã tích tụ cả ngàn năm, đôi khi chưa được nhận thức đúng mức. (shrink)

Trong một thế giới đang phải vật lộn với nhu cầu cấp thiết chống lại biến đổi khí hậu, các quốc gia đã đưa ra những cam kết quan trọng nhằm giảm khí thải và tác động đến môi trường. Những cam kết này rất cần thiết để đạt được các mục tiêu do Thỏa thuận Paris đặt ra, nhằm hạn chế sự nóng lên toàn cầu ở mức dưới 2°C. Mặc dù các cam kết được đưa ra, nhưng tình (...) hình vẫn không mấy khả quan khi tổng lượng phát thải liên tục đạt đỉnh mới từ 1990. Năm 2023 đã ghi nhận mức băng biển ở Nam Cực thấp nhất từ trước đến nay, trong khi đó Cơ Quan Năng lượng Quốc tế dự đoán rằng lượng khí thải CO2 sẽ lại tiếp tục đạt mức cao kỷ lục trong năm 2023 và vẫn chưa thể xác định được mức đỉnh rõ ràng. Cùng với đó là sự xuất hiện của hàng loạt các rủi ro và thách thức có thể khiến các quốc gia lùi bước, thậm chí thất bại, trong việc thực hiện các cam kết khí hậu. Bài viết này sẽ xem xét một số rủi ro và thách thức chính có khả năng làm cản trở các mục tiêu giảm phát thải như đã cam kết. Những thông tin này sẽ có giá trị cảnh báo các khó khăn mà các quốc gia đã, đang, và sẽ phải đối mặt để thực hiện các cam kết khí hậu của mình. (shrink)

Vừa rồi, nguyên hiệu trưởng của trường ĐH Stanford, Marc Tessier-Lavigne, đã rút bài nghiên cứu khoa học trên Nature. Đây là một sự kiện ảnh hưởng đến độ tin cậy đối với các nghiên cứu khoa học trong công chúng. Vì thông báo rút bài minh bạch sẽ giúp giảm nhẹ tác động tiêu cực của việc rút bài đối với cộng đồng học thuật và công chúng nói chung, tôi đã sử dụng trí tuệ nhân tạo (Google Bard) (...) để kiểm tra xem các thông tin quan trọng liên quan đến việc rút bài đã được cung cấp hay chưa. (shrink)

Năm 2023, Hindawi đã rút hơn 8,000 bài báo khoa học, nâng tổng số bài báo bị rút trong năm lên hơn 10,000 bài, mức kỷ lục cao nhất từ trước đến nay. Vì thông báo rút bài minh bạch sẽ giúp giảm nhẹ tác động tiêu cực của việc rút bài đối với cộng đồng học thuật và công chúng nói chung, tôi đã sử dụng trí tuệ nhân tạo (Google Bard) để kiểm tra xem các thông tin quan (...) trọng liên quan đến việc rút bài đã được cung cấp hay chưa. (shrink)

Rừng là một phần cực kỳ quan trọng của hệ sinh thái Trái đất và con người. Rừng chiếm 75% tổng sản lượng sơ cấp của sinh quyển Trái đất và chứa 80% sinh khối thực vật của Trái đất. Sản lượng sơ cấp ròng rừng cung cấp ước tính là 21,9 gigaton (GT) sinh khối mỗi năm đối với rừng nhiệt đới, 8,1 GT đối với rừng ôn đới và 2,6 GT đối với rừng phương Bắc (1). Đất và (...) rừng luôn có mối liên hệ nội tại. Trong hàng triệu năm, đất đã cung cấp nền tảng cần thiết cho toàn bộ hệ sinh thái rừng phát triển. Ở chiều ngược lại, rừng giúp đảm bảo sự màu mỡ của đất cho thực vật tiếp tục sinh trưởng và phát triển, tạo điều kiện cho sản xuất nông nghiệp. (shrink)

Sự tiến bộ nhanh chóng của các nền tảng Công nghệ Thông tin (CNTT) và ngôn ngữ lập trình đã làm thay đổi hình thái vận động và phát triển của xã hội loài người. Không gian mạng và các tiện ích đi kèm ngày càng được mở rộng, dẫn đến sự chuyển dịch dần từ đời sống trong thế giới thực sang đời sống trong thế giới ảo (còn gọi là không gian mạng hay không gian số). Trong bối (...) cảnh các hoạt động kinh tế và xã hội ngày càng được kết nối tốt hơn thông qua IoT, và sắp tới đây là tiềm năng tích hợp AI vào hầu như mọi mặt của đời sống ở cả thế giới thực và thế giới ảo, thì không chỉ cá nhân, mà cả doanh nghiệp và quốc gia cũng sẽ phải đối mặt với các thách thức chưa từng có tiền lệ đối với rủi ro về an ninh thông tin. Sự mở rộng và phát triển của các Mô hình Xử lý Ngôn ngữ Tự nhiên (Natural Language Processing – NLP) và Mô hình Ngôn ngữ Lớn (Large Language Model – LLM) thể hiện những đặc điểm giống con người về lập luận, nhận thức, sự chú ý và sáng tạo đã giúp con người vượt qua rào cản về khả năng vận hành. Đi kèm với các tiềm năng to lớn của AI là những lỗ hổng bảo mật mới và các rủi ro về an ninh thông tin phức tạp hơn. Khi xã hội vẫn đang cố gắng chuyển mình sang giai đoạn mới để có thể thích ứng với sự biến đổi công nghệ, cuộc cách mạng AI lại tiếp tục diễn ra đòi hỏi chúng ta phải suy nghĩ lại quỹ đạo của quá trình chuyển đổi xã hội vì nó có thể làm trầm trọng hơn các rủi ro an ninh thông tin được trình bày ở trên. Cụ thể, xã hội cần tiến hóa như thế nào để có thể bắt kịp với sự biến đổi mang tính đột phá tạo ra bởi làn sóng công nghệ AI hiện nay? Làm sao để quản lý và tận dụng sức mạnh của chúng trong khi vẫn đảm bảo được an ninh thông tin khi không gian và thời gian sống trong thế giới ảo của chúng ta ngày càng tăng? Các câu hỏi này sẽ được trả lời thông qua bài viết. (shrink)

Với 9 tỷ cư dân Trái Đất vào năm 2030, đảm bảo protein là một công việc khó khăn. Đồng thời, việc chăn nuôi gia súc lấy thịt cũng trở nên thách thức do làm gia tăng khí nhà kính trong khí quyển. Do đó, gần đây, các thông tin quốc tế về ăn côn trùng như nguồn dinh dưỡng ngày càng nhiều hơn. Ăn côn trùng không lạ ở Việt Nam. Cà cuống hay bò cạp ngày nay là các (...) món đặc sản, đắt tiền. Nhưng bình dân hơn như dế và châu chấu cũng không còn là món dễ kiếm nữa. Tuy vậy, ở bình diện quốc tế, ăn côn trùng là cả một mặt trận truyền thông, ở đó, thông tin đôi khi trái chiều và xu hướng ăn côn trùng như thực phẩm chưa hình thành. (shrink)

Trong ghi chép ngắn, chúng tôi đưa sớm ra một số suy nghĩ về việc xây dựng văn hóa phụng sự môi trường, xuất phát từ một góc nhìn gần gũi với hoạt động văn hóa, nghệ thuật. Đó là góc nhìn từ lối sống của một tập hợp, có lẽ hiện nay khá bé, những nhân vật được yêu mến bởi dông đảo công chúng khán giả, thông qua các vai diễn trên màn ảnh. Họ hay được gọi bằng (...) danh xưng rất đặc trưng văn chương, báo chí là những “minh tinh màn bạc”. Những suy nghĩ này có nguồn gốc từ thực tế quan sát được cho thấy, đôi khi những thứ gọi là “lạ đời” chẳng qua chỉ mang ý nghĩa không được số đông thực hành mà thôi. Nó không hoàn toàn mang ý nghĩa sai lạc, hay phản logic, hay trái đạo lý. Thậm chí có thể ngược lại, chưa chắc cái được số đông thực hành có nghĩa là đúng đắn, logic hay hợp đạo lý! (shrink)

Trên văn đàn thế giới, ý tương tự của tiêu đề bài viết này đã từng xuất hiện. Nhưng có vẻ như chưa có câu nào gãy gọn trong tiếng Việt về ý nghĩa này. Ít nhất thì cũng hiếm thấy xuất hiện. Do đó, tôi lấy chính tiêu đề bài suy ngẫm ngắn này để phản ánh một thông điệp có giá trị trong thế giới thông tin hỗn loạn ngày nay.

Chữ nghiên cứu đọc lên hẳn nhiên đã có cảm nhận là âm Hán-Việt. Ngoài ra, do nhận thấy đa phần các ý niệm học thuật cũng như ngôn từ của học giới từ xa xưa đã hay sử dụng những từ có nguồn gốc chữ Hán, nên tôi tò mò tìm hiểu về chữ “nghiên cứu”, để xem nó có hình dạng cấu tạo và chứa đựng ý nghĩa gì.

Thực tế này khá dễ hiểu với các nền kinh tế chưa có nhiều tích lũy, và một lượng lớn đầu tư buộc phải dành cho những công nghệ khá gần với hoạt động kinh tế trong ngắn và trung hạn.

In recent years, the notion of “tiger mother” has been popularized since Amy Chua’s publication of her memoir, Battle Hymn of the Tiger Mother (2011). This notion is allegedly representative of “Chinese” mothering that produces “stereotypically successful kids” (ibid., p.3). No wonder, the characteristics of the tiger mother revolve around strict disciplining and pressuring of children to excel academically based on her assumption that children “owe everything” to her and that she knows “what is best for [the] children” (ibid., (...) p.53). Chinese mothering is based roughly on Confucian mothering—a traditional mothering style originating from Confucian East Asia. Given the intense debate that has been generated by this popular book, it seems timely to theorize about what Confucian mothering involves, which has been largely neglected by Confucians themselves or contemporary feminists. This chapter attempts to start a conversation on this very important topic and explores the idea of Confucian mothering as follows: In sections II and III, I examine exemplary mothers in Confucian East Asia of the past in order to derive a preliminary idea of Confucian mothering. In order to consider whether Confucian mothering is conducive to promoting the Confucian ideal, I first identify the Confucian ideal in section IV by providing a plausible conception of Confucianism as a universal philosophical system. In section V, I elaborate on how Confucian mothering in its goal and style has been conducive to enabling male children to realize the Confucian ideal. Yet these historical instances of Confucian mothering cannot be incorporated into the universal Confucian philosophical system because Confucian mothers themselves were prevented from realizing the Confucian ideal. I therefore argue in section VI for a reconceptualization of Confucian mothering consistent with Confucianism as a universal philosophical system. Reconceptualized in this way, I show in section VII the ways in which Confucian mothering is distinct from tiger mothering and argue that tiger mothering is morally unjustifiable. Finally, I conclude by examining why Confucian mothering is relevant even for contemporary American parents in the 21st century. (shrink)

Tỷ lệ "đô la hóa" ở Việt Nam -/- Ở Việt Nam, đồng ngoại tệ chưa được công nhận chính thức trong giao dịch, nên vấn đề "đô la hóa" vẫn đang được Nhà nước kiểm soát. Tuy nhiên, trong xu thế hội nhập kinh tế thế giới đòi hỏi nền kinh tế Việt Nam phải hội nhập với tốc độ nhanh hơn, mức độ lớn hơn. Mặt trái mà chúng ta đang phải đối mặt là xử lý các nguồn (...) vốn ngoại tệ từ nước ngoài chuyển vào nước ta với khối lượng lớn và ồ ạt. Đây cũng chính là nguy cơ tiềm ẩn mức độ "đô la hóa" ngày càng gia tăng. (shrink)

Hồ Mạnh Tùng và Hồ Mạnh Toàn đều là các nhà nghiên cứu trẻ trong lĩnh vực khoa học xã hội ở độ tuổi dưới 30. Mặc dù mới tham gia nghiên cứu khoa học chưa lâu, nhưng 2 anh em nhà họ Hồ đã có thành tích khoa học ấn tượng.

Vào năm 2000, Lawrence E. Harrison (*) đề xuất 10 giá trị văn hóa lõi quyết định sự tiến bộ kinh tế của các quốc gia, nhưng chưa đủ. TS. Vương Quân Hoàng trong bài nghiên cứu mới nhất trên Tạp chí Economics and Business Letters đã đề xướng “giá trị văn hóa thứ 11”, đó là môi trường.

Trong bối cảnh các hoạt động kinh tế và xã hội ngày càng được kết nối tốt hơn thông qua IoT, và sắp tới đây là tiềm năng tích hợp AI vào hầu như mọi mặt của đời sống ở cả thế giới thực và thế giới ảo, thì không chỉ cá nhân, mà cả doanh nghiệp và quốc gia cũng sẽ phải đối mặt với các thách thức chưa từng có tiền lệ đối với rủi ro về an ninh (...) thông tin... (shrink)

Trong 30 năm qua, đặc biệt là những năm gần đây, Việt Nam đã tận dụng thời cơ, thuận lợi, vượt qua nhiều khó khăn; thách thức, thực hiện phát triển bền vững đất nước và đã đạt được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử. Đất nước đã ra khỏi tình trạng kém phát triển, kinh tế tăng trưởng khá nhanh, đời sống vật chất và tinh thần của người dân được cải thiện. Vị thế của (...) Việt Nam trên trường quốc tế được nâng cao, tạo ra những tiền đề quan trọng để phát triển nhanh, bền vững, nâng cao chất lượng cuộc sống của nhân dân. Tuy nhiên, trong giai đoạn hiện nay, phát triển bền vững Việt Nam đang đứng trước nhiều khó khăn, thách thức lớn có tính chất toàn cầu (khủng hoảng tài chính, năng lượng, vấn đề an ninh lương thực, biến đổi khí hậu,...) cũng như những khó khăn, thách thức chủ quan khác của đất nước (thành tựu đạt được chưa tương xứng với tiềm năng; chất lượng, năng suất, hiệu quả, sức cạnh tranh của nền kinh tế còn thấp; tăng trưởng kinh tế còn dựa nhiều vào các yếu tố phát triển theo chiều rộng, chậm chuyển sang phát triển theo chiều sâu; việc khai thác và sử dụng tài nguyên chưa thật hợp lý và tiết kiệm; các cân đối kinh tế vĩ mô chưa thật vững chắc, bội chi ngân sách, thâm hụt cán cân thương mại còn lớn, lạm phát còn cao; môi trường sinh thái ở nhiều nơi bị ô nhiễm nặng,...). Nhằm cung cấp thêm tài liệu nghiên cứu về vấn đề nêu trên, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia - Sự thật xuất bản cuốn sách Bằng chứng cuộc sống - Suy ngẫm về phát triển bền vững Việt Nam của đồng tác giả Bạch Ngọc Chiến và Vương Quân Hoàng. -/- Ngoài phần mở đầu, phụ lục kỹ thuật, tài liệu tham khảo, cuốn sách gồm 5 chương chính: -/- Chương 1. Mạch nguồn; Chương 2. Con người, xã hội và nhà nước; Chương 3. Sức vóc kinh tế; Chương 4. Trí lực quốc dân; Chương 5. Tiến hóa. -/- Với tư duy và phương pháp tiếp cận khoa học, các tác giả dẫn dắt bạn đọc đi từ các quan sát về lịch sử hình thành dân tộc, sự phát triển và hoàn thiện của con người, xã hội, nhà nước trong tiến trình lịch sử đến sự phát triển kinh tế của đất nước ta. Mục tiêu cuối cùng mà các tác giả muốn đề cập là phương pháp và năng lực tổ chức, thiết kế và thực thi những kế hoạch phát triển phù hợp trong điều kiện hạn chế về nguồn lực và đối mặt với những thay đổi của cục diện trong nước và quốc tế. Nội dung cuốn sách cũng giúp làm sáng tỏ nhiều câu hỏi, gợi mở cách nhìn nhận về tương lai phát triển của đất nước. Cuốn sách thể hiện quá trình nghiên cứu công phu, nghiêm túc, nhiều nhận xét có giá trị tham khảo tốt; tuy nhiên có những ý kiến, nhận xét cần tiếp tục được thảo luận. Xin giới thiệu cuốn sách với bạn đọc và mong nhận được ý kiến đóng góp để nội dung cuốn sách được hoàn thiện hơn trong những lần xuất bản sau. -/- Tháng 11 năm 2015 NHÀ XUẤT BẢN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA - SỰ THẬT. (shrink)

Thác như trong tiên cảnh tại Hòa Bình, chụp ngày 21-11-2023. -/- Một trong những điều khiến cho bức ảnh đẹp hơn là vẻ tinh khôi hầu như chưa bị can thiệp bởi công trình xây dựng, vật dụng hay vật liệu.

Hiện tượng băng tan ở Nam Cực đang ngày càng nguy hiểm với sức khỏe Trái Đất nói chung, và các cộng đồng cư dân bao gồm cả con người nói riêng. Nghe thì xa xôi vậy, nhưng tác động đang trở nên gần hơn bao giờ hết. Về mặt chu kỳ thời tiết, theo quy luật tự nhiên, giai đoạn hiện nay đáng ra phải là thời kỳ Trái Đất dịu mát đi. Thế nhưng trên thực tế, nhiệt độ (...) lại đang gia tăng. Suốt ba thập niên vừa qua, nhiệt độ Trái Đất liên tục tăng ở các mức kỷ lục chưa từng thấy kể từ khi dữ liệu bắt đầu được thống kê. (shrink)

Rừng đại diện cho loại tài nguyên sinh thái quan trọng bậc nhất của thế giới. Trong mối quan tâm lớn của nhân loại đối với việc hạn chế tác hại của biến đổi khí hậu, rừng được kỳ vọng là nơi có thể thu giữ và trữ carbon (“carbon sink”). Mặt khác, giới sinh học bảo tồn còn đặc biệt nhấn mạnh vai trò gìn giữ và duy trì tính đa dạng sinh học của rừng. Trong nghiên cứu xuất (...) bản trên Perspectives in Ecology and Conservation (Elsevier), Bordin và cộng sự công bố kết quả tìm hiểu trên các mẫu dữ liệu của rừng Atlantic Brazil (BAF), với tư cách là tâm điểm đa dạng sinh học của thế giới, dựa trên các thang dữ liệu phân loại (taxonomic), chức năng và sinh hệ loài (phylogenetic). Tuy quan trọng với đa dạng sinh học là vậy, khu vực rừng cận nhiệt đới BAF cho tới nay chưa có mấy thông tin về năng lực trữ carbon. Do đó, các nhà nghiên cứu tìm kiếm dữ liệu để kiểm định liệu có sự cộng hưởng giữa bảo tồn đa dạng sinh học và năng lực trữ carbon giữa các cánh rừng, ở các độ tuổi khác biệt không. (shrink)

Từ hồi đại phu Chèo Bẻo cuối xóm già ngẫn, nhớ nhớ quên quên, mất khả năng khám chữa bệnh, cơ bản tình hình sức khỏe xóm chim xuống dốc. Nhiều chuyện kỳ quái xảy ra chỉ vì cái sự đi xuống của sức khỏe vật lý lẫn tinh thần của chúng chim trong xóm.

Kết quả nghiên cứu đăc biệt có giá trị khoa học và thực tiễn khi kết quả cho thấy mạng lưới các nhà khoa học xã hội tại Việt Nam vẫn còn yếu và chưa bền vững.

Việc có được một tấm ảnh cũ, cách đây gần nửa thế kỷ là điều kỳ diệu. 50 năm sẽ rất nhiều thay đổi. Đồ đạc lớn còn cũ hỏng, thì giữ được tấm ảnh in giấy khó biết chừng nào. Chưa kể thời đó rất nghèo, đâu phải dễ có điều kiện chụp ảnh. -/- Ấy vậy, mà tôi lại có lại được bức ảnh đen trắng, ngay đã gần 50 năm tuổi.

Nghiên cứu để xây dựng chương trình phần mềm chung để cập nhật thông tin từ các TCTD, chi nhánh TCTD cho NHNN. Hiện nay, tuỳ theo việc áp dụng công nghệ của từng TCTD mà có nhiều chương trình báo cáo khác nhau nên chưa đảm bảo chuẩn chung và không đảm bảo an toàn chính xác đối với thông tin đầu vào.

Lĩnh vực tín dụng cá nhân tuy có nhiều tiềm năng và tạo cho các ngân hàng có nguồn thu bền vững trong dài hạn nhưng hoạt động này hàm chứa nhiều rủi ro mà các ngân hàng càng quan tâm, đặc biệt trong sô' đó là rủi do không thể trả nỢ, đứng ở 2 khía cạnh là sô' nợ gôc và thời hạn trả nợ. Sẽ rất nguy hiểm nếu trong thời kỳ hiện nay ngân hàng tiếp tục (...) bổ sung vào khối lượng nợ xấu của mình từ rủi ro tín dụng cá nhân khi lượng nợ xấu từ khách hàng doanh nghiệp vẫn chưa thể xử lý được. Do đó, có thể nhận thấy trong thời điểm hiện nay cùng với sự tăng trưởng của tín dụng thì việc nhận diện và đo lường rủi ro tín dụng trở thành việc làm cấp bách. (shrink)

Hồi lâu ngài Bói-Cá bận bịu. Xóm giục giã mãi chưa có chuyện gì nghe khôn khôn để kể. Trí khôn xóm chim giảm đi đáng kể.