In this paper, the famous Bikolano folk way of healing called Santigwar is reconstructed as a procedure of social critique which was ideationally made possible by Kristian Cordero’s metaphorical configuration of its practice from healing a sick body to a poetics of social diagnosis. The legitimacy of this effortis grounded on the normative significance of the practice of santigwar toBikolanos in the present and its historical background of conversion andresistance in Bikol. It is argued that while santigwar, in Cordero, is (...) a literarypiece for social healing, it could likewise serve as a local concept for socialcritique refurbished with the conceptual tools borrowed from the recognitivetheory of Axel Honneth. Santigwar captures in literary imagination the brand ofsocial criticism called immanent critique geared for freedom yet grounded innormativity. Hence pagsantigwar sa banwaan becomes a philosophical praxis ofsocial healing performed for social emancipation —using Fenella Cannell’s terminology of the ethnographic value of santigwar to Bikolanos —for a “peoplewho have nothing.” . (shrink)

Employing Speech Act Theory, this paper traces the ethical contour of gratitude among Bikolanos as conveyed in the utterance of “Dyos Mabalos.” Utang na buot, the Bikolano counterpart of utang na loob is explained with its complementary concept of atang kan buot (gift of the self) as the two main conceptual conditions for the formation of the type of gratitude contained in the utterance of “Dyos Mabalos.” These normative conditions can also be culled from a number of contemporary Philippine studies (...) which have already established the conceptual underpinnings of gratitude as a value. It will be shown further that “Dyos Mabalos” elevates gratitude from an ethical to a transcendental plane which becomes an emancipative mechanism for its conveyor in the situation where he assumes the asymmetrical position of being a recipient to an otherwise manipulative giver who would utilize the commerce of utang na loob for self-aggrandizement. This articulation achieves then on one hand a reappraisal of the culturally specific Bikolano significance of “Dyos Mabalos” and a contribution on the other to the already rich literature of investigations on utang na loob, specifically on a possible resolution to the ambivalence of gratitude in Philippine culture which could be gleaned from the performative speech and transcendental dimension of “Dyos Mabalos.”. (shrink)

Unless indigenous languages are revitalized in research and instruction, education itself will become the totalizing machine that will shut off spaces of discourse in the regions. This is due to the fact that language is the primary medium through which education and its cosmopolitan aims are carried out in pedagogical institutions. Knowledge, skills and principles are structurally transmitted in schools that employ the mainstream language either of the national, i.e., Filipino, or the international level, i.e., English, in instruction. But the (...) hegemony of the mainstream language, without discounting the cosmopolitan value of the aims of education, threatens to silence diverse voices of discourses that operate within local and regional spaces. This threat becomes real when the agents of the educational enterprise in the regions embrace the promise of cosmopolitanism at the expense of or to the forgetfulness of their own socio-cultural resources especially their language. (shrink)

Through problematization, Foucault bares the ethical teleology of homosexuality in friendship. In an interview, he describes friendship as a way of life. In parallel with his problematization of pleasure and the love of boys in the Greco-Roman technologies of the self, friendship could be more fully understood as a mode of cultivating the self in relation to a practice of truth between friends. According to Foucault, this cultivation or care of the self is at the same time a practice of (...) freedom that defines an “aesthetics of existence.” On the other hand, at present, friendship could become a practice of freedom through a resistance of the discourse of sexuality and the overcoming of homosexuality as a sexological concept. In this paper, an alternative way of looking at homosexuality in an ethical manner is thus construed with Foucault. (shrink)

This paper provides an alternative way of linking Honneth’s claims on critical theory with his view of education. It addresses the question whether Honneth’s view of education bear the ramifications of his early theory of recognition, andhow it does come into play in the current strand of his thought in his later works. Honneth’s own description of doing criticaltheory is then appropriated to education in the phrase “criticalpedagogy with normative content.” The development ofHonneth’s thought from his theory of recognition to (...) his notionof social freedom is first mapped out which provides thefoundation for the discussion of the moral-practicaldimension of education in the second part. The last partsurveys the normative goals of critical pedagogy in praxis from Honneth’s own experience as an educator and critical theorist, from methods employed by other researchers who employed Honneth’s theory as well as from local practices of social critique. (shrink)

Research assessment and grant funding are vital to higher education. However, the reliance on quantitative metrics in these processes has raised concerns about their validity and potential negative consequences. This study aims to investigate the game of numbers in research assessment and grant funding, focusing on the perspectives of experienced researchers from around the globe. Accidental sampling elicited responses from more than 15 experienced researchers across different academic disciplines, institutions, and countries. The data were collected from the popular “Reviewer 2 (...) Must be Stopped!” Facebook platform, which includes more than 135,000 members across the globe. Two posts were made, allowing participants to share their experiences, perspectives, and concerns related to metrics and numbers in research assessment and grant funding. The results from the thematic analysis revealed diverse perspectives among experienced researchers. Some participants expressed concerns about the dominance of quantitative metrics, highlighting the limitations and potential biases associated with their use. Others acknowledged the value of certain indicators in showcasing research impact. Moreover, the impact of metrics on grant funding awards was also documented. The study highlights the necessity for a more balanced and context-aware approach to research assessment and grant funding, incorporating qualitative measures and acknowledging the diverse nature of research impact. (shrink)

Contents I Introduction II Subalternation and Theology III Theology and Dogmatic Declarations IV The Mixed Principles of Theology V Virtual Revelation: The Unity of Theology VI Theology as a Natural Science VII Theology’s Certitude VIII Conclusion Notes Bibliography All the contents are fully attributable to the author, Doctor Victor Salas. Should you wish to get this text republished, get in touch with the author or the editorial committee of the Studia Poinsotiana. Insofar as possible, we will be happy to (...) broker your contact. (shrink)

Previous research has assessed school facilities, administrative expenditures and curriculum and their relative contributions to students’ cognitive learning outcomes. This suggested the need to investigate further how these predictors may impact students’ affective and psychomotor outcomes. The current research studied the combined and relative prediction of school facilities, administrative expenses and curriculum on students’ overall cognitive, affective and psychomotor learning outcomes in public secondary schools. A cross-sectional research design was employed in this study, involving 87 school administrators and a randomly (...) selected group of 915 senior secondary class II (SS2) students. For data collection, we utilised the School Inputs Questionnaire (SIQ) and Educational Outcomes Questionnaire (EOQ), both developed by the researchers and validated through expert assessments, including content validity, Exploratory Factor Analysis (EFA) for dimensionality, Confirmatory Factor Analysis (CFA) for goodness of fit, and reliability using Cronbach's alpha. The results of these assessments demonstrated acceptable outcomes aligned with international standards. Hierarchical regression analysis was conducted to analyse the collected data. The findings indicated that enhancing the provision of quality school facilities, administrative expenses, and school curricula improved students' overall cognitive, affective, and psychomotor learning outcomes. Specifically, administrative expenses and school curriculum had significant predictive power for students’ overall cognitive, affective, and psychomotor learning outcomes. However, while school facilities significantly predicted students' overall, affective, and psychomotor dimensions, they did not significantly predict the cognitive dimension. These findings offer valuable insights for policymakers and educators aiming to enhance the educational quality in public secondary schools. (shrink)

The goal of this paper is to assess biological naturalism in light of the adaptationist debate. Searle is famous for explicity pursuing a biological foundation for his theory of consciousness. However, evolutionary biology receives little attention in his work, which results in crucial theoretical confusions over adaptationism. In this paper, we will propose two theses concerning Searle's approach to consciousness in the context of the adaptationist debate. First, Searle's attack on adaptationism only applies to its naive version, failing to touch (...) any of the more sophisticated versions of adaptationism, especially the empirical one. Second, despite his attack, in the end Searle embraces empirical adaptationism about consciousness. Howsoever, Searle's empirical foundation for his thesis that the evolutionary advantage of consciousness lies in a greater power of discrimination faces a serious problem of generalization regarding non-human animals. (shrink)

Everyday our vision travels across time and space. We see images in the media about atrocities, disruptions, crises, famine, and wars. And in each case our sense of injustice is awakened. We feel outrage and indignation based upon our ideals and value systems which were formed through our traditions and religions. But in this age where the power of media and information is so powerful, what we see is often manufactured to appeal to our values. While these values circulate among (...) the images we see in cyberspace, these manipulations are rooted in certain realities: geography, natural resources, and power relationships. Our values are managed to serve the control of resources and territory. They serve the deeper reality of geography and geopolitics. How then are these ideals and values created, manipulated, and opposed across various pivots or boundaries, between East and West, between the individual and the collective? Through English geographer Sir Halford Mackinder’s concepts of “pivot” and “heartland”; German philosopher Carl Schmitt’s importance of “nomos”; and French writer Victor Segalen’s reflections on the loss of cultural diversity, we outline this priority of geography. By examining these writers, we can begin to ask if our ideals and values have any real moral or theological significance, or if they are merely effects of the competition between powers. Can ideals and values lead to real change and development, or are they merely leashes to guide us based on the aims of power? (shrink)

Victor Kestenbaum, already well-known for his _Phenomenological Sense of John Dewey_ (1977), has anthologized his own treatment of Dewey, along with Gadamer, Michael Oakeshott, John Findlay, and Wallace Stevens, under the theme of transcendence. Kestenbaum sees this an unappreciated insight from Dewey, which he carries beyond strictly Deweyan issues.

In chapter 8 of The Grace and the Severity of the Ideal, Victor Kestenbaum disputes the naturalistic-instrumentalist reading of John Dewey's A Common Faith. Rather than accept the orthodox reading, he challenges mainstream Dewey scholars to read Dewey's theism from a phenomenological perspective. From this vantage, Kestenbaum contends that Dewey was wagering on transcendence, gambling on an ideal realm of supersensible entities, and hoping that the payoff would be universal acknowledgement of "a widening of the place of transcendence (...) and faith in every area of his philosophy." In a long-neglected correspondence between John Dewey and Albert Balz, Dewey responds to Balz's misreading of his logic as a correspondence theory of truth by stating that through the translation of all the ontological into the logical in the context of inquiry, he is "on the side of the angels." I argue that Dewey is accomplishing much the same thing in A Common Faith by naturalistically unifying the real and the ideal under the heading of the religious. In this respect, Dewey's naturalism and instrumentalism, rather than Kestenbaum's transcendentalism, is firmly "on the side of the angels.". (shrink)

In recent analytic literature on the Trinity we have seen a variety of "social" models of the Trinity. By contrast there are few "non-­‐social" models. One prominent "non-­‐social" view is Brian Leftow's "Latin Trinity." I argue that the name of Leftow's model is not sufficiently descriptive in light of diverse models within Latin speaking theology. Next, I develop a new "non-­‐social" model that is inspired by Richard of St. Victor's description of a person in conjunction with my appropriating insights (...) about indexicals from David Kaplan and John Perry. I point out that the copula in tokens of statements like, "I am the Father," is an ambiguous term and when used by a certain divine person a different proposition is affirmed. Central to this model is the claim that the copula bears the "is of identity" and the "is of numerical sameness without identity." Further, I show that Leftow's model employs two concepts of "person," a Lockean one and a Boethian one, and mine employs Richard of St. Victor's. I describe Leftow's model as a "hard non-­‐social" model and mine as a "soft non-­‐social" model that is nearer to some social models. I conclude that Leftow's model is not the lone candidate among "non-­‐social" models and that the variety of "non-­‐social" models has yet to be exhausted. (shrink)

The paper presents John Duns Scotus’ view on the relationship between the notions of person, individual being and incommunicability. Scotus’ opinions on this matter are presented in the context of the approaches taken by Boethius and Richard of St Victor. The main conclusions of the article are as follows. According to Scotus, although individual, the nature of God is communicable. Its individuality is not the effect of a causal relation, however God is an individual being per se. Due (...) to the communicability of God’s nature, each Person of God possesses divinity in full sense. Each God’s Person, as a person, has got two kinds of independence: actual and dispositional, hence one could say that each Person of God is necessarily independent. Individuality of a contingent being is an effect of a process of individuation, in which a neutral nature is contracted into the individual nature by the causal factor, i.e. the haecceitas. Nature as nature is communicable; however, nature which is individual is not communicable due to its individuality. Rational, created, and individual nature is the foundation of the realization of personality. A created person is independent, both in actual and dispositional sense, however, it is not necessarily independent as it has an obediental potentiality to be personified by another personhood. Separated soul (anima separata), in turn, is individual because of its haecceitas, which is the ultimate reality of the form. Because of this kind of individuality, this soul is incommunicable and it has actual independency, although it is not dispositionally independent. Thus, due to its dispositional dependency, the separated soul is not the person. (shrink)

One of the most frequently voiced criticisms of free will skepticism is that it is unable to adequately deal with criminal behavior and that the responses it would permit as justified are insufficient for acceptable social policy. This concern is fueled by two factors. The first is that one of the most prominent justifications for punishing criminals, retributivism, is incompatible with free will skepticism. The second concern is that alternative justifications that are not ruled out by the skeptical view per (...) se face significant independent moral objections (Pereboom 2014: 153). Despite these concerns, I maintain that free will skepticism leaves intact other ways to respond to criminal behavior—in particular incapacitation, rehabilitation, and alteration of relevant social conditions—and that these methods are both morally justifiable and sufficient for good social policy. The position I defend is similar to Derk Pereboom’s (2001, 2013, 2014), taking as its starting point his quarantine analogy, but it sets out to develop the quarantine model within a broader justificatory framework drawn from public health ethics. The resulting model—which I call the public health-quarantine model (Caruso 2016, 2017a)—provides a framework for justifying quarantine and criminal sanctions that is more humane than retributivism and preferable to other non-retributive alternatives. It also provides a broader approach to criminal behavior than Pereboom’s quarantine analogy does on its own since it prioritizes prevention and social justice. -/- In Section 1, I begin by (very) briefly summarizing my arguments against free will and basic desert moral responsibility. In Section 2, I then introduce and defend my public health-quarantine model, which is a non-retributive alternative to criminal punishment that prioritizes prevention and social justice. In Sections 3 and 4, I take up and respond to two general objections to the public health-quarantine model. Since objections by Michael Corrado (2016), John Lemos (2016), Saul Smilanksy (2011, 2017), and Victor Tadros (2017) have been addressed in detail elsewhere (see Pereboom 2017a; Pereboom and Caruso 2018), I will here focus on objections that have not yet been addressed. In particular, I will respond to concerns about proportionality, human dignity, and victims’ rights. I will argue that each of these concerns can be met and that in the end the public health-quarantine model offers a superior alternative to retributive punishment and other non-retributive accounts. (shrink)

Moral error theory is comprised of two parts: a denial of the existence of objective values, and a claim about the ways in which we attempt to make reference to such objective values. John Mackie is sometimes presented as endorsing the view that we necessarily presuppose such objective values in our moral language and thought. In a series of recent papers, though, Victor Moberger (2017), Selim Berker (2019), and Michael Ridge (2020) point out that Mackie does not seem (...) to commit himself to this view. They argue that Mackie thinks this reference to objective values can, and perhaps should, be detached from our moral statements and judgments. In this paper, I argue that Moberger, Berker, and Ridge are right to point out that Mackie stops short of claiming a necessary connection between moral language and a commitment to objective values, but that he does not endorse the contrary claim either. Instead, Mackie stays neutral on the question whether it is possible to assert moral statements or make moral judgments without presupposing objective value. This is because he does not need to take a position on this matter. Mackie only engages with the conceptual analysis of moral language and thought to the extent required to achieve his argumentative goals: he wants to reject revisionary analyses of moral language and to refute the idea that we can assume moral truths to be in alignment with ordinary moral language. (shrink)

In this paper, I defend a novel skeptical view about moral disgust. I argue that much recent discussion of moral disgust neglects an important ontological question: is there a distinctive psychological state of moral disgust that is differentiable from generic disgust, and from other psychological states? I investigate the ontological question and propose two conditions that any aspiring account of moral disgust must satisfy: it must be a genuine form of disgust, and it must be genuinely moral. Next, I examine (...) two prominent accounts of moral disgust by John Kekes and Victor Kumar and argue that neither successfully establishes the existence of genuinely moral disgust: Kekes’ account does not satisfy the second condition, and Kumar’s view does not meet the first. I claim that an important general lesson can be drawn from my critiques of Kekes’ and Kumar’s accounts: to establish the existence of moral disgust, one must provide unequivocal evidence that genuinely moral disgust, not generic disgust or anger, is being elicited in response to relevant moral violations. I conclude by considering why we ought to be skeptical about the general prospect of giving a positive answer to the ontological question, given the available evidence. (shrink)

Το ερώτημα πώς μπορούν να προσδιοριστούν οι λειτουργίες του νου και σύμφωνα με ποιες αρχές θα ήταν χρήσιμο να κατηγοριοποιηθούν είναι διττό και αφορά τόσο στην επιστήμη, όσο και την φιλοσοφία: στην πρώτη, εφόσον μέλημά της είναι η αναζήτηση συμπερασμάτων διαμέσου του πειράματος και της ανάλυσης και στην δεύτερη, εφόσον η αποσαφήνιση επιστημονικών εννοιών και ορισμών διευθετείται κυρίως φιλοσοφικά. Προϋπόθεση για μία τέτοια συσχέτιση είναι οι αρχές της επιστήμης να συμβαδίζουν προς τις αρχές της εμπειρίας και οι κατευθύνσεις της φιλοσοφίας (...) να μην αντίκειται προς τους όρους του επιστημονικού πειράματος: να προσφέρει δηλαδή, η φιλοσοφία, τους ορισμούς της πραγματικότητας, σύμφωνα με τους επιστημονικούς κανόνες που διέπουν αυτούς τους ορισμούς. Επιστήμη και φιλοσοφία οφείλουν να ενσωματώνουν και να γενικεύουν πληροφορίες κατά τρόπο ανάλογο προς τις προτάσεις και της εκφράσεις μιας φυσικής γλώσσας. Ωστόσο, σε μία εποχή όπου τα συμπεράσματα της επιστήμης ξεπερνούν την δυνατότητα των αισθήσεων να ανατρέχουν σε προϋπάρχουσες εμπειρίες και να επιβεβαιώνονται διαμέσου αυτών, δημιουργούνται συζητήσεις γύρω από το εάν η φιλοσοφία, μπορεί να συνεχίσει να στέκεται δίπλα στην εννοιολογική γνώση και να ταξινομεί με ακρίβεια τα αποτελέσματά της. Εξετάζοντας το σύνολο των σχέσεων μεταξύ αισθητικών και λογικών μορφών, στην μελέτη που ακολουθεί θα εξηγήσουμε γιατί η φιλοσοφία, διαμέσου μιας μεθοδολογίας που είναι αποτέλεσμα ιστορικής κληρονομιάς αλλά και κοινωνικής πρακτικής, όχι μόνον αφήνει χώρο, αλλά ενθαρρύνει την δημιουργία νέων συντακτικών σχέσεων με την επιστήμη, ανοίγοντας δρόμο για την αισθητική κατανόηση της επιστημονικής μέτρησης, αλλά και της ειδικής φύσης του μετρούμενου. Δεν ξέρω εάν υπάρχει μεγαλύτερο χάρισμα για τον άνθρωπο από την ικανότητα να εξισορροπεί τις λειτουργίες του νου του: τη λογική με το σκοπό και τη διασκεπτική ενέργεια με τη βούληση. Αρκεί να αναλογιστούμε ότι, καμία σκοπιμότητα δεν στερείται λογικών κρίσεων και αντίστροφα: κάθε λογική κρίση οδηγείται από πρακτικές σκοπιμότητες, από αξιολογικές συνιστώσες. Πώς όμως μπορούν να προσδιοριστούν οι λειτουργίες του νου και ακόμη περισσότερο, σύμφωνα με ποιες αρχές μπορούν να κατηγοριοποιηθούν; Πρόκειται για ένα ερώτημα επιστημονικό, εφόσον αναζητά λύση διαμέσου του πειράματος και της ανάλυσης, ταυτόχρονα όμως και φιλοσοφικό, δεδομένου ότι οι επιστημονικές έννοιες, όπως αποκαλύπτει η χρήση τους, βασίζονται κατά κύριο λόγο στις κατευθύνσεις της φιλοσοφίας. Προϋπόθεση σε μία τέτοια συσχέτιση είναι οι κατευθύνσεις και τα συμπεράσματα της φιλοσοφίας να μην αντίκειται στα αποτελέσματα και τις μετρήσεις του επιστημονικού πειράματος: ρόλος της επιστήμης είναι η λογική μελέτη και ανάλυση των φυσικών φαινομένων, και της φιλοσοφίας η αποσαφήνιση των εννοιών. Η επιστήμη αυτοκαθορίζεται, δηλαδή ανατρέχει στις βάσεις της επιβεβαιώνοντας ή αναθεωρώντας τα δεδομένα, διατηρώντας έτσι ζωντανά τα ερωτήματά της. Σκοπός της επιστήμης είναι, διαμέσου της ανάκλησης των ερωτημάτων της, να καλύπτει όσο το δυνατό περισσότερα κενά. Έτσι κινείται η επιστήμη: μεταβαίνοντας από το απλούστερο στο συνθετότερο και αντίστροφα, προκειμένου να επιβεβαιώνει τις παρατηρήσεις της με βάση την πρόβλεψη. Και πώς λειτουργεί η εννοιολογική γνώση; Ό, τι κάνει ο νους είναι να αντιλαμβάνεται τη φυσική επαναληπτικότητα, την περιοδικότητα των φαινομένων και να αναζητά τα αίτιά τους. Προσδιορίζοντας τα αίτια στο περιβάλλον του χωροχρόνου, ο άνθρωπος κατανοεί τις συνθήκες, δηλαδή τις προϋποθέσεις της επαναληπτικότητας και βάσει αυτής της κατανόησης, προβλέπει το πώς θα αντιδράσει η ύλη όταν βρεθεί κάτω από παρόμοιες συνθήκες. Η πρόβλεψη, επομένως, βασίζεται στη μελέτη της επαναληπτικότητας των φαινομένων. Είναι ωστόσο η εμπειρία μας, ασφαλής βάση άντλησης πληροφοριών; Τα φυσικά φαινόμενα ιδωμένα ως εμπειρικά αποτελέσματα αλληλεπιδράσεων, κατηγοριοποιούνται με κριτήριο τις μεταβολές που προκαλούν. Ωστόσο, ο συνδυασμός των δυνάμεων της φύσης, προκειμένου να κατανοηθεί, πρέπει να βρει ένα ασφαλές διασκεπτικό μονοπάτι, μία οικεία κατάσταση, σε σχέση με την εμπειρία. Και πώς ο άνθρωπος κατανοεί τις γνώσεις που αποκτά διαμέσου της παρατήρησης; Έχοντας κατανοήσει ότι η φύση, για τη διατήρηση των ισορροπιών της, συντηρεί και εφαρμόζει τους ίδιους μηχανισμούς με τους οποίους έχει εφοδιάσει τον άνθρωπο, ο άνθρωπος συσχετίζει τις μεταβολές που συμβαίνουν στο περιβάλλον με τις μεταβολές που προκαλεί ο ίδιος με τις πράξεις του, οι οποίες είναι αποτελέσματα βουλητικών σκοπιμοτήτων. Τα αποτελέσματα αυτά ερμηνεύονται από τη λογική ως σχέσεις μεταξύ σκοπών-αποτελεσμάτων. Παρατηρώντας τα αποτελέσματα των φυσικών μηχανισμών στον εαυτό του, ο άνθρωπος, μπορεί να επιτύχει ασφαλή πρόβλεψη των αποτελεσμάτων των λειτουργιών των ίδιων μηχανισμών σε άλλα επίπεδα της φύσης. Επομένως, κάθε φαινόμενο μπορεί να προβλεφθεί, εφόσον περιέχει αναγνωρισμένα για την αποτελεσματικότητά του επίπεδα ασφαλούς σύγκρισης. Άλλωστε ο όρος φυσικός νόμος, φέρει το ειδικό βάρος του σκοπού, της τελικότητας, που είναι πέρα για πέρα χαρακτηριστικό του βουλητικού μας νου: η φύση δεν βούλεται, επομένως δεν μπορεί να παράγει νόμους. Ό,τι βούλεται είναι ο άνθρωπος, ο οποίος είναι προσανατολισμένος από την φύση να αναγνωρίζει λογικές σχέσεις στην αλληλεπίδραση των φυσικών φαινομένων. Επομένως όχι η φύση, αλλά ο άνθρωπος δημιουργεί τους νόμους, με βάση την αρχή της λογικής τακτοποίησης των παρατηρήσεών του. Πιο αναλυτικά, η καταγραφή και κατηγοριοποίηση των αποτελεσμάτων της παρατήρησης της ύλης, με βάση τους όρους παρατήρησης του εαυτού μας, συνιστά χρήσιμο εργαλείο κατανόησης του περιβάλλοντος: παρατηρώντας τα φαινόμενα, ο νους ανακαλεί τις εμπειρίες του, συνθέτοντας και ανασυνθέτοντάς τες. Όταν τα αποτελέσματα των παρατηρήσεων συμφωνούν με τις προβλέψεις, παράγεται γνώση. Έτσι ο νους μετατρέπει την γνώση των φαινομένων, σε αρχή τεκμηρίωσης συμπερασμάτων, την οποία χρησιμοποιεί για περαιτέρω αναλύσεις και συνθέσεις. Οι γνώσεις που αποκτώνται από την παρατήρηση, ανακαλούνται αυτόματα όταν ο νους αντιληφθεί ότι υπάρχει ιδανική σχέση ανάμεσά τους ώστε να συνδυαστούν. Πώς όμως λειτουργεί η εμπειρία; Η εμπειρία ομοιομορφίας της ύλης, δίνει την εντύπωση ότι οι μεταβολές στο περιβάλλον συνδέονται με κάποιου είδους σκοποθεσία. Ωστόσο, οι φυσικοί νόμοι δεν είναι παρά οι εννοιολογικές διατυπώσεις του πώς αντιλαμβανόμαστε εμείς οι ίδιοι την πραγματικότητα και με ποιους τρόπους μπορούμε να τη μεταβάλλουμε προς όφελός μας. Αναφέρονται δε, οι φυσικοί νόμοι, μόνο στη μία πλευρά του πανάρχαιου κοσμογονικού προβλήματος της αποσαφήνισης των τρόπων αλληλεπίδρασης των αισθητών. Μιας αλληλεπίδρασης που κινείται στα όρια μεταξύ συμφωνίας και αντιπαράθεσης, δεδομένου ότι η βεβαιότητα της φυσικής σταθερότητας δεν είναι τίποτε περισσότερο από μία προοπτική κατανόησης της πραγματικότητας σε μία δεδομένη στιγμή. Τι συμβαίνει ωστόσο όταν υπάρχει διάσταση μεταξύ προβλέψεων και αποτελεσμάτων; Στην περίπτωση αυτή, η θεωρία ανατρέχει στις εμπειρίες και τις ανασυνθέτει έτσι ώστε να επιτύχει τον πλησιέστερο δυνατό συνδυασμό. Έτσι λειτουργεί η λογική: ως πρωτότυπη εφαρμογή των δεδομένων της εμπειρίας, σε σχέση προς τον θεωρητικό κανόνα των προβλέψεων. Και ποια είναι η προϋπόθεση της πρωτοτυπίας όσον αφορά στον νου; Η προϋπόθεση αυτή δεν είναι άλλη από τη δημιουργικότητα: ο δημιουργικός νους, διαμέσου της παρατήρησης, αποκαλύπτει τους τρόπους με τους οποίους η ύλη αλληλεπιδρά, και δημιουργεί κάτι εντελώς διαφορετικό, όχι ως προς την πρώτη ύλη, αλλά ως προς την μορφή. Αυτή είναι δημιουργικότητα: η ενσάρκωση των λογικών συνθέσεων, το αποτύπωμα του νου στην ύλη. Εδώ εισέρχεται ο ρόλος της φιλοσοφίας, με σκοπό την αποσαφήνιση νέων και πιο σύνθετων μορφών και εννοιών, με γνώμονα τον βαθμό αποσαφήνισής τους. Ωστόσο αποσαφήνιση σημαίνει ταυτόχρονα και συστηματοποίηση, δηλαδή δημιουργική ενίσχυση των γνώσεων διαμέσου μιας ακλόνητης διαβεβαίωσης που θα ονομάζαμε προ-λογική ή καλύτερα αισθητική. Αποτελεί ωστόσο η βεβαιότητα που προκαλεί η αισθητική εποπτεία ισάξιο κριτήριο γνώσης με την λογική, ώστε να τοποθετεί τα συμπεράσματά της δίπλα στα επιστημονικά; Προσεγγίζοντας το ζήτημα από την επιστημονική σκοπιά, παρατηρούμε ότι από την περίοδο της ανθρωπιστικής επανάστασης και έπειτα, βρίσκεται σε εξέλιξη μία συστηματική προσπάθεια ανάδειξης της λογικής ως μοναδικής κατηγορίας του νου, η οποία λειτουργεί σε βάρος της γενικής προεπιστημονικής κοσμοθεωρίας περί ύπαρξης μιας ακλόνητα επιβεβαιωμένης γνώσης, που εμπειρικά προηγείται των εννοιών. Ο νους, για τους θεωρητικούς της επιστημονικής προσέγγισης, συνδέεται με τα αποτελέσματα των μελετών της ανατομίας του εγκεφάλου, οι οποίες αποκαλύπτουν σε σημαντικό βαθμό τα κέντρα των νοητικών διεργασιών. Στο περιβάλλον αυτό αντιπαρατέθηκαν οι δύο θεωρίες προσέγγισης των λειτουργιών του νου: ο δυϊσμός, με κύριο εισηγητή τον Descartes, ο οποίος υποστήριζε την αλήθεια των προεπιστημονικών αντιλήψεων, περί ενός νου ελεύθερου να ανατρέχει σε μη συμβατές προς την επιστημονική κοσμοθεωρία υποθέσεις όταν η λογική αδυνατεί να επιλύσει τα λογικά αδιέξοδα, και ο μονισμός, που εξέφραζε ότι η βιολογική ενότητα νου και πνεύματος είναι εν δυνάμει ικανή να καλύψει κάθε λογική αδυναμία. Σύμφωνα με τον δυϊσμό, εγκέφαλος και νόηση αποτελούν διαφορετικές υποστάσεις, οι οποίες συναντώνται και αλληλεπιδρούν μεταξύ τους: εγκέφαλος και νους, ύλη και πνεύμα συνθέτουν αλλά και συντίθενται στο περιβάλλον της ζώσας πραγματικότητας, και εκδηλώνονται ως γνώσεις. Ο νους χρησιμοποιεί ως πρώτη ύλη τον εγκέφαλο, ενώ ο εγκέφαλος μετέρχεται εξωλογικών υποθέσεων που φαντάζουν ικανές να περιγράψουν την υπερβατική προέλευση των αρχών που διέπουν την λειτουργία του. Δεδομένου ότι δεν υπήρχε αποδεδειγμένα σημείο αλληλεπίδρασης μεταξύ των δύο υποστάσεων, της υλικής και της υπερβατικής, ο Descartes υπέθεσε ότι η λογική ψυχή συνδέεται με την υλική υπόσταση στο εσωτερικό του εγκεφάλου και συγκεκριμένα στην περιοχή της επίφυσης. Στην πραγματικότητα, ο λόγος ήταν ότι κανείς δεν γνώριζε τίποτε για την λειτουργία της επίφυσης -ούτε σήμερα γνωρίζουμε επακριβώς τον ρόλο της- επομένως εύκολα μπορούσε να θεωρηθεί ως μηχανισμός σύνδεσης μεταξύ ψυχής και σώματος. Από την άλλη μεριά, οι οπαδοί της μονιστικής θεώρησης αναρωτήθηκαν πώς είναι δυνατόν μια άυλη υπόσταση όπως είναι η λογική ψυχή, να εντοπίζεται και να προκαλεί μεταβολές στο εσωτερικό του φθαρτού σώματος; Απάντηση στο λεγόμενο καρτεσιανό παράδοξο περί αλληλεπίδρασης μεταξύ των δύο υποστάσεων του ανθρώπου, άυλης και φθαρτής, επιχείρησαν να δώσουν κυρίως οι Γάλλοι εγκυκλοπαιδιστές και οι Γερμανοί υλιστές φιλόσοφοι, οι θέσεις των οποίων οδήγησαν σταδιακά στην αποπνευματοποίηση της νόησης. Από εκεί και έπειτα πειραματισμοί της βιολογίας και της νευροφυσιολογίας απέδειξαν την εξέλιξη του νευρικού συστήματος κατά την πορεία των γεωλογικών αιώνων από τα πρώιμα στάδια συγκέντρωσης νευρικών συμπλεγμάτων στις κατώτερες περιοχές του εγκεφαλικού φλοιού, προς τα ανώτερα. Αξίζει ωστόσο να σημειωθεί, ότι παρόλη την πρόοδο των νευροεπιστημών, πολλά ερωτήματα που αφορούν στη σύνδεση μεταξύ εγκεφάλου-νόησης και ερμηνείας νοητικών λειτουργιών που συνδέονται με την παραπάνω σχέση, παραμένουν αναπάντητα ακόμη και σήμερα. Ο μονισμός επιμένει ότι ο νους αποτελεί παράγωγο της ύλης και απορρίπτει ως μεταφυσική κάθε τοποθέτηση πέρα από τα όρια της ζώσας πραγματικότητας. Δεν προσπαθούμε να επιλύσουμε την παραπάνω διαμάχη, δεδομένου ο κύριος λόγος μελέτης και αποσαφήνισης θεμελιωδών ορισμών γύρω από την ποσότητα και το είδος της ενέργειας που διοχετεύεται στους νευρώνες δημιουργώντας ό,τι ο Honderich περιγράφει ως ενσυνείδητες εκδηλώσεις, βρίσκεται στα χέρια της επιστήμης. Η εγκεφαλοποίηση της νόησης, αν και -ορθά- συνδέθηκε με τα επιτεύγματα της λογικής, εντούτοις δημιούργησε μία αυτοπεποίθηση για την ανωτερότητα της λογικής ως μεθόδου ικανής, όχι μόνο να ερμηνεύει, αλλά και να κατευθύνει τα πράγματα, λειτουργώντας a priori ως μηχανισμός που εμπεριέχεται στο εσωτερικό τους. Τούτη η προοπτική, αν και κατευθυνόμενη από επιστημονικούς κύκλους και -κατά κανόνα- αντίθετη προς την φιλοσοφική μεθοδολογία, εντούτοις εκδηλώθηκε ως φιλοσοφία, διαιρεμένη μάλιστα σε κινήματα ή σχολές, με κοινό χαρακτηριστικό την βεβαιότητα, ότι η λογική ενυπάρχει μέσα στην φύση των πραγμάτων, και εκδηλώνεται νομοτελειακά. Μιλώ για τα κινήματα του θετικισμού, του λογικού θετικισμού και του ιστορικισμού, τα οποία συστηματοποιήθηκαν κατά τα μέσα του εικοστού αιώνα και εξάντλησαν την επιχειρηματολογία τους σε σύντομο χρονικό διάστημα. Και πώς η φιλοσοφία υπερασπίζεται το δικαίωμά της να αποσαφηνίζει επιστημονικές έννοιες με γνώμονα την δημιουργική προοπτική; Η απάντηση της φιλοσοφίας προέρχεται από μία ιστορική πορεία χιλιετιών, με βαθιές πολιτισμικές και κοινωνικές ρίζες. Ο νους, ως κινητήριος αρχή της γνώσης αλλά και των αξιών, της ηθικής, συνδέεται με έργα που έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό: είναι όλα παράγωγα αισθητικής και λογικής γνώσης. Φιλοσοφικά, ο νους, αρχικά, προσλαμβάνει αισθητικά το περίγραμμα, την μορφή μιας ιδέας, έπειτα την επεξεργάζεται λογικά, και εν τέλει την πραγματοποιεί. Η αισθητική δραστηριότητα, ως φιλοσοφική κατηγορία, εντοπίζεται στο αρχικό στάδιο της νοητικής λειτουργίας, ενώ η πραγματοποίηση στο τελικό. Τόσο η αισθητική δραστηριότητα, όσο και η λογική λειτουργούν σύμφωνα με έναν σκοπό: τη διασάφηση των ορίων πραγματικότητας· και βούληση είναι η λειτουργία, που ενεργοποιεί το υποκείμενο να πράξει σύμφωνα με τις επιταγές του σκοπού αυτού. Η διαίρεση του νου σε κατηγορίες έχει αφετηρία την σκέψη του Αριστοτέλη. Ο εισηγητής της λογικής επιστήμης πρότεινε τον διαχωρισμό των αρχών του νου, σύμφωνα με τον χαρακτήρα τους σε θεωρητικό, πρακτικό και ποιητικό. Ο νους, στο θεωρητικό επίπεδο επεξεργάζεται συλλογισμούς που οδηγούν σε περιγραφές γεγονότων, στο πρακτικό, συλλογισμούς που οδηγούν σε ηθικές αξιολογήσεις ενώ στο ποιητικό, συλλογισμούς που αποσκοπούν στη δημιουργία καλλιτεχνικών εκφράσεων και γενικότερα, ωφέλιμων έργων. Ο Benedetto Croce στο έργο του Estetica, σημειώνει ότι οι δύο μορφές του θεωρητικού πνεύματος η αισθητική εποπτεία και η λογική αποτελούν διαφορετικές, πλην ισότιμες μορφές γνώσης: κάθε έννοια περιέχει μία πλευρά αισθητική. Ως γνώση, η αισθητική εποπτεία δεν έχει ανάγκη λογικής επιβεβαίωσης· αντίθετα, η λογική επιβεβαίωση κατηγοριοποιεί, κατατάσσει και αναλύει αισθητικές πληροφορίες για να κατανοήσει τους νόμους που διέπουν το περιβάλλον. Ο πρώτος βαθμός του θεωρητικού μας νου, επομένως, χρησιμοποιεί ποικίλους τρόπους αποσαφήνισης των εισερχόμενων πληροφοριών, προκειμένου να δημιουργήσει και να μεταδώσει επικοινωνιακά μία μορφή. Το ερώτημα εδώ είναι εάν η αισθητική εποπτεία, περιέχει όλα εκείνα τα στοιχεία που μπορούν να γίνουν κατανοητά και να γενικευθούν κατά τον ίδιο τρόπο. Οι θεωρητικές βάσεις για την ανάδειξη ενός καθολικού κριτηρίου που επιβεβαιώνει την ομοιογένεια των αισθητικών γνώσεων τέθηκαν από τον David Hume. Ο Hume διαπίστωσε ότι όλοι έχουμε μέσα μας ένα έμφυτο προγνωστικό κριτήριο, το οποίο μας επιτρέπει να προσλαμβάνουμε τα συναισθήματα των συνανθρώπων μας. Διαμέσου της Συμπάθειας (empathy) όπως ονόμασε ο Hume την ενέργεια αυτή του νου, αλληλεπιδρούμε με τον συναισθηματικό κόσμο των συνανθρώπων μας, ακόμη και όταν δεν έχουμε ίδια γνώση των εμπειριών τους. Πρόκειται για έναν ενσυναίσθητο τρόπο επικοινωνίας, βασισμένο στην -κατά κύριο λόγο- ανάμνηση βιωμάτων καταγεγραμμένων στην προ-λογική περιοχή της εμπειρίας μας. Σήμερα η γενετική έχει ερμηνεύσει τη δυνατότητα αναγνώρισης των συναισθημάτων μεταξύ των ανθρώπων ως ειδική εκδήλωση ενός έμφυτου αλτρουισμού, ο οποίος είναι προγραμματισμένος να προσανατολίζει το θυμικό προς ό,τι ωφελεί το είδος μας, ενώ η νευροβιολογία ερευνά το ενδεχόμενο ύπαρξης εγκεφαλικών δομών που επεξεργάζονται και ενσωματώνουν τις ηθικές αξίες διαμέσου διαδικασιών ανταλλαγής-αφομοίωσης συμπεριφορών. Είναι επομένως, το συναίσθημα ενδιάθετος τρόπος επικοινωνίας; Παρόλο που ο Hume υπέθεσε ορθά μία προλογική λειτουργία, στην οποία «απευθύνεται η σκέψη», δηλαδή μία λειτουργία που προϋπάρχει και επιβεβαιώνει κάθε εννοιολογική αρχή, στην συνέχεια συνέδεσε αυτή την λειτουργία όχι με προλογικά χαρακτηριστικά, δηλαδή γνώσεις, αλλά με συναισθηματικές ποιότητες, δηλαδή ψυχολογικά αποτυπώματα εμπειριών. Δεν είναι ωστόσο το συναίσθημα ό,τι μεταδίδει την ενσυναίσθηση, αλλά η αισθητική εποπτεία. Συναισθηματικές εκδηλώσεις παρατηρούνται και σε άλογα είδη, συνδεδεμένες μάλιστα με συγκεκριμένες εμπειρίες ωφέλιμων ή μη ωφέλιμων καταστάσεων. Σε καμία περίπτωση ωστόσο αυτές οι εκδηλώσεις δεν είναι να δυνατόν να γενικευθούν μεταξύ των ζώων, να αποτελέσουν δηλαδή γνώση. Το συναίσθημα δεν λειτουργεί ως παραγωγός αισθητικών γνώσεων, ούτε ως γνωσιακός αναμεταδότης μεταξύ των κοινωνικών ατόμων, αλλά μάλλον ως λειτουργικός εκδείκτης του γεγονότος της αισθητικής εποπτείας. Συνοψίζουμε λοιπόν, αναφέροντας ότι με τον όρο αισθητική εποπτεία, φιλοσοφικά, συχνά εννοούμε την άμεση επιβεβαιωμένη εμπειρία, η οποία δεν χρειάζεται την λογική ανάλυση προκειμένου να αποκτήσει καθολική ισχύ: η βεβαιότητα για τον χρόνο, τον χώρο, τη μορφή των αντικειμένων, προέρχεται από παραστάσεις του νου που έχουμε σχηματίσει διαμέσου αισθητικής εποπτείας της πραγματικότητας, δηλαδή γνώσης των μορφών. Σύμφωνα με τον Croce, η λογική, όπως και η αισθητική εποπτεία, αποτελούν κατηγορίες του θεωρητικού μας νου. Η αισθητική εποπτεία αφορά στην ατομική στιγμή, ενώ η λογική στην καθολική. Αντίστοιχα, η βούληση και η ηθική, αναφέρονται στο πρακτικό επίπεδο του νου, και λειτουργούν η πρώτη ατομικά και η δεύτερη καθολικά. Η ατομικότητα του πρακτικού νου, της βούλησης, κατά τη γενίκευσή της, παράγει ηθική. Το γεγονός ότι τα κίνητρα των πράξεών μας μπορούν να αναλυθούν εννοιολογικά, να επιβεβαιωθούν διασκεπτικά ως προς το κύρος, την καθαρότητα και την αποτελεσματικότητά τους, είναι δηλωτικό του ότι η πρακτικότητα αλληλεπιδρά με τη λογική· πρόκειται για μία αλληλεπίδραση τόσο έντονη, ώστε κάθε διαχωρισμός της βούλησης από τη λογική, του σκοπού από τη γνώση που συνεπάγεται η ενέργειά της, να καθίσταται δυσχερής. Γιατί; Ο νους χρησιμοποιεί τις δυνάμεις του μεμονωμένα ή σε συνδυασμό, προκειμένου να εξυπηρετεί κατ’ αρχήν, τις ανάγκες της στιγμής. Αυτή η λειτουργία, παρόλο που αποτελεί a priori προδιάθεση, η οποία προηγείται κάθε σκοπού, εντούτοις αποτελεί ταυτόχρονα και σκοπό. Καταλήγουμε επομένως στο πρώτο συμπέρασμα, ότι η τάση του ανθρώπου να θέτει σκοπούς, αποτελεί παρακλάδι του ίδιου κορμού από τον οποίο προέρχονται οι φυσικές προδιαθέσεις. Και δεν θα ήταν δύσκολο να απαντούσαμε στο πώς η τάση αυτή μπορεί να συμπλεύσει με τη νοητότητα, εάν εξειδικεύαμε το ερώτημα από το γενικό στο ειδικό. Λέμε λοιπόν ότι, σημασία δεν έχει η πρώτη ύλη που χρησιμοποιεί ο νους, ούτε η προέλευσή της, αλλά η επεξεργασία της: αντίθετα με τα άλογα είδη, ο άνθρωπος μπορεί να παρατηρεί και να αναγνωρίζει τα δεδομένα των παρατηρήσεών του. Παρατηρώντας τον εαυτό του ως ειδικό μέρος του περιβάλλοντος στο οποίο ανήκει, ο άνθρωπος συνειδητοποιεί ότι είναι αυτόνομος ως προς το να σκέπτεται, να προβλέπει, να κρίνει, να θέτει σκοπούς και να πράττει. Η εμπειρία είναι η στέρεη βάση των αισθητικών προσλήψεων, των λογικών προβλέψεων και της βουλητικής πρακτικότητας, της ίδιας της ηθικής: διαμέσου των αποτελεσμάτων των μετρήσεων των φυσικών φαινομένων αναγνωρίζουμε τις ποιότητες, τις διαστάσεις και τις δυνάμεις της ύλης και κατανοούμε το περιβάλλον. Τι είναι όμως η ύλη και κατ’ επέκταση το περιβάλλον; Ύλη είναι η εμπειρία της αλληλεπίδρασης των δυνάμεων της περιρρέουσας ενέργειας στον τρισδιάστατο χώρο και μονοδιάστατο προς τα εμπρός χρόνο, τα συγχρονισμένα αποτελέσματα των οποίων αναγνωρίζουμε διαμέσου των αισθήσεών μας ως μορφές. Ό,τι λοιπόν δίνει υπόσταση στην ύλη είναι ο τρόπος με τον οποίο την προσλαμβάνουμε αισθητικά· και ο τρόπος με τον οποίο συσχετίζουμε τα αποτελέσματα των αισθητικών προσλήψεων είναι η λογική. Κατέχουμε επομένως την καθαρή γνώση των πραγμάτων; Αυτό είναι αδύνατο να συμβαίνει, δεδομένου ότι η φύση μας έχει εφοδιάσει με πρωταρχικά με μηχανισμούς παραγωγής γνώσεων μόνο χρήσιμων για την επιβίωσή μας. Η υπό όρους επαφή μας με τη γνώση, περιχαρακώνει τα όρια της εμπειρίας μας: μπορούμε να είμαστε βέβαιοι για την ύλη που μας περιβάλλει και για τον νου μας, δεδομένου ότι βιώνουμε τα αποτελέσματα της μεταξύ τους αλληλεπίδρασης. Η γνώση επομένως, ορίζεται και ορίζει την εμπειρία: την εμπειρία των αισθητικών μορφών, και την εμπειρία των εννοιών. Και η ειδική κατηγορία του νου που μας ωθεί να μεταβάλλουμε τις δυνάμεις του περιβάλλοντος σύμφωνα με τις επιδιώξεις μας είναι η βούληση, η οποία στη γενίκευσή της παράγει ηθική. Επομένως η βούληση καθοδηγεί την εμπειρία μας να κατακτά ό,τι είναι χρήσιμο για το συμφέρον του ατόμου και κατ’ επέκταση του είδους. Και πώς ο άνθρωπος οριοθετεί τα τις γνώσεις του; Οι νόμοι των φαινομένων, δεν είναι παρά τα αισθητικά αποτελέσματα των ενορατικών βεβαιοτήτων προς ορισμένες αρχές, οι οποίες μας φαίνονται αδιαπραγμάτευτες: η εναλλαγή ημέρας-νύχτας, η εναλλαγή των εποχών, η πορεία του χρόνου προς τα εμπρός, αποτελούν εμπειρικές επιβεβαιώσεις που αποδεχόμαστε, προκειμένου να προδιαγράψουμε τις ζωές, τα έργα μας και να περιχαρακώσουμε τα όρια των βουλήσεων και των πράξεών μας. Τι γίνεται όμως όταν η ίδια η νόηση ανατρέπει αυτούς τους κανόνες θέτοντας τη λογική υπεράνω της αισθητικής εποπτείας; Η σύγχρονη επιστήμη μπορεί να είναι βέβαιη για τη σχετικότητα του χώρου και του χρόνου μέσα στον οποίο υπάρχουμε και κινούμαστε. Ο χρόνος, παρόλο που είναι σχετικός, εντούτοις η κίνησή του γίνεται αντιληπτή από τις αισθήσεις μας ως σταθερή, με μονογραμμική πορεία προς τα εμπρός∙ λειτουργεί δηλαδή, η κίνηση στον χρόνο, ως κριτήριο εντοπισμού της θέσης μας στον τρισδιάστατο χώρο· απαντά, επομένως ο υπολογισμός του χρόνου, στο ερώτημα πότε, σε σχέση με το ερώτημα που∙ και αντίστροφα: ο υπολογισμός του χώρου απαντά στο ερώτημα που, σε σχέση με το πότε. Η σχετικότητα του χώρου και του χρόνου είναι -πέρα για πέρα- πραγματική, όσο πραγματική είναι η κίνηση της Γης γύρω από τον Ήλιο. Πρόκειται για μία αλήθεια η οποία, σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να γίνει αντιληπτή από τις αισθήσεις, αλλά μόνον από τη λογική. Ας προσπαθήσουμε να φανταστούμε αισθητικά την σχετικότητα του χώρου και του χρόνου∙ ενός χρόνου που στρεβλώνεται, που δεν έχει αρχή, τέλος, που κινείται προς κάθε κατεύθυνση∙ και αντίστοιχα ενός χώρου αεικίνητου, ασταθή, και άμορφου. Πώς μπορεί να περιγραφεί μία τέτοια πραγματικότητα; Η απάντηση είναι ότι δεν μπορεί· και δεν μπορεί, γιατί, η αισθητική εποπτεία μας είναι κατασκευασμένη να αναγνωρίζει μόνο τρισδιάστατες μορφές. Η διαπίστωση ότι ο νους έχει την τάση να υπερβαίνει τα στενά δεσμά της αισθητικής εποπτείας, αν και φιλοσοφικά παραπέμπει στις πλατωνικές Ιδέες και το παράδειγμα του Σπηλαίου, εντούτοις ωθεί προς μία κατεύθυνση εντελώς διαφορετική από εκείνη της μεταφυσικής: στην κατεύθυνση μιας απαίτησης για διεύρυνση των ορίων της αισθητικής εποπτείας υπό την κατεύθυνση των λογικών συμπερασμάτων. Μπορεί, ωστόσο, ο άνθρωπος να υπερβεί τα εμπειρικά όρια των αισθητικών πληροφοριών και να κατανοήσει την βαθύτερη πραγματικότητα της εννοιολογικής γνώσης; Συνδυάζοντας αισθητικές μορφές, η φαντασία μπορεί να σχηματίζει ό, τι σύνθεση επιθυμεί: απλή, πολύπλοκη, αλλόκοτη, υπερβολική, ακόμη και νοσηρή ή αποτρόπαιη, αρκεί η πρώτη ύλη που χρησιμοποιεί να προέρχεται από το περιβάλλον της επιβεβαιωμένης αισθητικής εποπτείας. Πέρα από αυτά τα όρια, ο νους μας δεν μπορεί να αναγνωρίζει, να φαντάζεται, να συλλογίζεται. Πώς όμως η -επίσης ασύλληπτη για το νου μας- έννοια του απείρου γινόταν κατανοητή αιώνες πριν ανακαλυφθεί η θεωρία της σχετικότητας; Η κατανόηση της έννοιας του απείρου δεν αφορά στην εμπειρία της πραγματικότητας, αλλά στον τρόπο τακτοποίησης και υπολογισμού των όρων της με βάση τη οργάνωση συγκεκριμένων αισθητικών σημείων που αντιστοιχούν στη λογική γνώση: των αριθμών και των συμβόλων τους. Από τη μαθηματική σύνθεση εξαρτάται η λογική πορεία προς την απόδειξη. Όλοι οι αριθμοί εκφράζονται σύμφωνα με τα κριτήρια που εμείς επιλέγουμε. Μπορούμε ωστόσο να φανταστούμε άπειρους αριθμούς; Η απάντηση είναι όχι. Ο νους μας δεν είναι προγραμματισμένος να αποσαφηνίζει αισθητικά το άπειρο, επομένως δεν μπορεί ούτε να το φαντάζεται. Τότε, εφόσον δεν μπορούμε να φανταζόμαστε το άπειρο και -ως εκ τούτου- να το εκφράζουμε αισθητικά, πώς είναι δυνατό να συζητάμε για αυτό; Το γεγονός ότι δεν έχουμε αισθητική γνώση της του άπειρου, δεν σημαίνει ότι δεν μπορούμε να υποθέσουμε την ύπαρξή του. Επειδή η υπόθεση, ως διασκεπτική ενέργεια, αφορά καθαρά στην εννοιολογική γνώση, έπεται πως ό, τι υποθέτουμε, πρέπει να είμαστε σε θέση να το αποδεικνύουμε ή να το απορρίπτουμε, με βάση τη λογική. Πώς όμως ο θεωρητικός νους, μπορεί να λειτουργήσει κατευθείαν στο επίπεδο της λογικής, χωρίς προηγουμένως να έχει σχηματίσει το αισθητικό περίγραμμα, δηλαδή την μορφή του αποτελέσματος και της πορείας του προς αυτό; Η απάντηση είναι ότι το λογικό επίπεδο του νου μας μπορεί να υποθέσει χωρίς να μορφοποιήσει, εφόσον αντικαταστήσει τις αισθητικές μορφές με σύμβολα, με αισθητικο-λογικές παραστάσεις, που στην σύνθεσή τους μπορούν να περιχαρακώσουν λογικά τα όρια της ιδέας που υποθέτουμε. Οι παραστάσεις αυτές είναι οι αριθμοί και τα σύμβολά τους, ενώ η σύνθεσή τους είναι η μαθηματική πράξη. Είναι προφανές ότι η μαθηματική ανάλυση, εφόσον οδηγεί σε λογικά συμπεράσματα συνιστά γλώσσα, δηλαδή σύμβαση συνεννόησης, η οποία εξαρτάται από την ειδική γνώση των κανόνων της. Και πώς λειτουργεί η αισθητική γνώση στο επίπεδο αυτό; Η μαθηματική υπόθεση δεν περιέχει το προγνωστικό αισθητικό κριτήριο του αποτελέσματός της, επομένως, ουδόλως ενδιαφέρεται για την έκφραση. Η μαθηματική γλώσσα εικονοποιείται και αποτυπώνεται διαμέσου μορφών, η σύνθεση των οποίων γενικεύεται αναφορικά προς έναν συγκεκριμένο σκοπό: εκείνον της απόδειξης. Είναι επομένως, οι αριθμοί και τα μαθηματικά σύμβολα αισθητικά μεταδοτές μορφές, προσανατολισμένες να ολοκληρώνουν την λογική απαίτηση. Και η βούληση δίνει την εντολή στον θεωρητικό νου να περιορίζει κάθε αυθορμητισμό, ώστε οι μαθηματικές μορφές να προσανατολίζονται μόνο προς τον λογικό σκοπό της απόδειξης. Παρόλο λοιπόν που οι αριθμοί και τα μαθηματικά σύμβολα περιέχουν την αισθητική βεβαιότητα που παράγεται από την ενέργεια της απεικόνισής τους, σε καμία περίπτωση δεν αποτυπώνουν αισθητικά την γνώση του μαθηματικού αποτελέσματος. Η διασκεπτική ενέργεια, επομένως, όταν λειτουργεί μαθηματικά, δεν μπορεί να φανταστεί το αποτέλεσμά της, παρά μόνο να το διατυπώσει αριθμητικά. Αυτό συμβαίνει γιατί οι ίδιοι οι αριθμοί, παρόλο που αναφέρονται στην πραγματικότητα, εντούτοις δεν αποτελούν πρωτογενείς μορφές ζώσας εμπειρίας, αλλά δευτερογενείς μορφές συμβάσεων διευθέτησής της, δηλαδή αναπαραστάσεις εμπειριών. Επομένως: δεν μπορούμε να φανταστούμε ένα μαθηματικό αποτέλεσμα, παρά μόνο να οδηγηθούμε λογικά σε αυτό, δεδομένου ότι δεν μπορούμε να έχουμε αισθητική γνώση των μαθηματικών υπολογισμών, αλλά μόνον αισθητική γνώση της εικονικής αναπαράστασής τους και εμπειρία της εφαρμογής των αποτελεσμάτων τους. Για παράδειγμα: όταν σκέφτομαι την πράξη 2 x 2 = 4, κατανοώ τον υπολογισμό, συμπεραίνω λογικά ότι με τον ίδιο τρόπο 4 x 4 = 16 και, κατ’ επέκταση, φαντάζομαι την εφαρμογή της αρχής του πολλαπλασιασμού σε ολόκληρο το φάσμα της εμπειρίας μου· μπορώ μάλιστα λειτουργώντας αντίστροφα, να φανταστώ τη μαθηματική πράξη της διαίρεσης. Παρόλο όμως, που, σε αλληλεπίδραση με τη βούληση μπορώ να προσανατολίσω τη λογική μου στην αποκάλυψη και άλλων μαθηματικών αναλογιών, δεν μπορώ να διαισθανθώ το αποτέλεσμά τους, παρά μόνο να το υπολογίσω, να το συσχετίσω δηλαδή με αντίστοιχες αναλογίες και να το διατυπώσω-περιγράψω με βάση τη μαθηματική απεικόνιση. Το ερώτημα είναι εάν, στον μαθηματικό συλλογισμό περιορίζεται η χρησιμότητα της εκφραστικής δραστηριότητας σε ένα σημείο καθαρά απεικονιστικό, και είναι η βεβαιότητα του συμπεράσματος ό, τι ρυθμίζει τις βουλήσεις των υποκειμένων προς την κατεύθυνση της μεταβολής της πραγματικότητας. Ο νους υποθέτει ένα αποτέλεσμα και πηγαίνει προς αυτό, όχι βάσει μορφών ή εκφράσεων, αλλά βάσει αποδεικτικών κανόνων: οι μαθηματικοί κανόνες, σε αντίθεση με τους κανόνες της λογικής που προϋποθέτουν την αλήθεια του κριτηρίου της αισθητικής εποπτείας, μπορούν να προχωρήσουν σε λογικές συνθέσεις και ανασυνθέσεις, χωρίς να γνωρίζουν ενορατικά την πορεία προς το αποτέλεσμα. Το έλλειμμα της αισθητικής βεβαιότητας όπως είπαμε, αναλαμβάνουν οι αριθμοί και τα μαθηματικά σύμβολα, τα οποία προσλαμβάνονται από το νου ως καθολικά αναγνωρισμένες ποιότητες, ως γλώσσα. Απομακρύνοντας την φιλοσοφία από τον παλιό θεωρητικό μανδύα των κατηγοριών μπορεί, ο καθαρός νους, να θέσει τα θεμέλια για μία νέα βάση, η οποία θα αντέχει στα συμπεράσματα της μαθηματικής σχετικότητας. Μία τέτοια κατεύθυνση θα απομάκρυνε την αισθητική αλλά και την ηθική φιλοσοφία από τον από τον εφιάλτη της αποπραγματοποίησης. Πράγματι λοιπόν, η επιστημονική γνώση μπορεί να οδηγήσει στην παραγωγή λογικών συμπερασμάτων ανεξάρτητα και όχι δίπλα στην αισθητική εποπτεία, όπως μέχρι σήμερα παραδέχεται η φιλοσοφία. Η αισθητική εποπτεία, παρόλο που αποτελεί ανεξάρτητη μορφή γνώσης, δεν μπορεί να δημιουργήσει μορφές πέρα από τα όρια των αισθήσεων, επομένως δεν μπορεί να ακολουθήσει τις επιστημονικές αρχές. Ωστόσο, το ότι η λογική υπερισχύει των αισθήσεων -βάζοντας έτσι ερωτηματικό στα όσα μέχρι σήμερα συζητάμε σε φιλοσοφικό επίπεδο γύρω από την αισθητική εποπτεία- δεν είναι ενδεικτικό του γεγονότος, ότι η φιλοσοφία έχει πάψει πλέον στην ολότητά της, να αποτελεί την θεωρητική μήτρα της επιστήμης. Αρκεί να αναλογιστούμε ότι η απάντηση στο λεγόμενο καρτεσιανό παράδοξο που έχουμε ήδη αναφερθεί, ως σημείο κορύφωσης της διαμάχης μεταξύ μονισμού και δυϊσμού, δόθηκε κυρίως από φιλοσόφους, Γάλλους εγκυκλοπαιδιστές και οι Γερμανούς υλιστές, οι θέσεις των οποίων οδήγησαν σταδιακά στην αποπνευματοποίηση της νόησης. Ήρθε λοιπόν η στιγμή που η φιλοσοφία πρέπει να αναλάβει πρωτοβουλία, επανεκκινώντας τις αρχές της επινοώντας νέες κατηγορίες ή νέους συσχετισμούς κατηγοριών, με βάση τα αδιαπραγμάτευτα πορίσματα της επιστήμης. Υποστηρίζουμε το σημείο αυτό ανατρέχοντας δειγματοληπτικά σε κάποιες εύστοχες παρατηρήσεις επιστημόνων, ο εννοιολογικός προσανατολισμός των οποίων εμπίπτει και στην μελέτη του φάσματος των φιλοσοφικών προοπτικών. Ξεκινάμε με την παραδοχή του βιολόγου-ζωολόγου Nikolaas Tinbergen (1907-1988), ότι η ηθολογία, ως μελέτη της συμπεριφοράς των ζώων και των ανθρώπων, δεν έχει ακόμη αποδείξει ότι η επίδραση του περιβάλλοντος μπορεί να επηρεάσει τις συμπεριφορές πέρα από τα όρια των φυσικών καταβολών μας. Αποφεύγοντας τη θετικιστική προοπτική και ανοίγοντας ένα μονοπάτι συνεργασίας μεταξύ θετικών και ανθρωπιστικών επιστημών, ο Ολλανδός ζωολόγος παραδέχεται ότι, ένα τέτοιο ενδεχόμενο -το οποίο πρέπει να εξεταστεί σε σχέση με την εξελικτική θεωρία- αφορά στους κλάδους της φυσιολογίας, της ψυχολογίας και εν γένει των ανθρωπιστικών επιστημών. Ωστόσο, συμπληρώνουμε εδώ, ότι παρόλες τις γενικές αρχές τους, βιολογία και θετικές επιστήμες δεν μπορούν να εισδύσουν στον πυρήνα της ατομικότητας καθενός. Σε όλα τα βιολογικά είδη, η μελέτη της ατομικής αντίδρασης στα ερεθίσματα του περιβάλλοντος είναι αρκετή ώστε να συναχθούν συμπεράσματα αντιπροσωπευτικά για το σύνολο του είδους. Κάτι τέτοιο όμως δεν ισχύει για τον άνθρωπο, δεδομένου ότι η ατομικότητά του αποτελεί ξεχωριστή, προσωποποιημένη παρουσία, συνειδητά ολοκληρωμένη ψυχική, σωματική και νοητική οντότητα. Έργο δε, της ανθρώπινης ατομικότητας είναι η παραγωγή γνώσεων, με βάση το προσωπικό αισθητήριο και η μετάδοσή της στο περιβάλλον της ομάδας. Το γεγονός ότι η ομάδα μπορεί να αναγνωρίζει την αλήθεια των ατομικών γνώσεων και να θεμελιώνει στην βάση της καθολικές εννοιλογικές αρχές, αποτελεί πάγια φιλοσοφική θέση γύρω από το γεγονός ότι οι συμπεριφορές, δεν προϋπάρχουν του νου, αλλά εξελίσσονται, η δε ομοιότητά τους δεν οφείλεται σε μία ακαθόριστη λογική οντότητα που υφίσταται ανεξάρτητα από την ατομική υπόσταση του προσώπου που σκέπτεται και βούλεται, αλλά εξελίσσεται επιλεκτικά μέσα από συνειδητές διεργασίες επιβιωμάτων και αναβιώσεων. Η θέση τουTinbergen και στην επικαιροποιείται και επαληθεύεται σαράντα περίπου έτη μετά από τον Ζωολόγο Richard Dawkins. Αναφερόμενος κυρίως στο επίπεδο της σχέσης μεταξύ Ηθολογίας και Ανθρωπιστικών Επιστημών ο Dawkins επισημαίνει ήδη από τις πρώτες γραμμές του έργου του Εγωιστικό Γονίδιο, την αναγκαιότητα συνεργασίας μεταξύ των δύο παραπάνω κλάδων, σημειώνοντας ότι οι Θετικές Σχολές των Πανεπιστημίων, δεν καταπιάνονται με τη φιλοσοφική αξία της Ζωολογίας· και αντίστροφα, ότι οι Σχολές των Ανθρωπιστικών Επιστημών δεν αναφέρονται στα συμπεράσματα της σύγχρονης επιστήμης. Ίσως λοιπόν, το γεγονός ότι η μελέτη λογικών συμπερασμάτων σύμφωνα με το εννοιολογικό κριτήριο της επιστήμης, στην εξέλιξή του δημιουργεί μία νέα ανάγκη εξισορρόπησης του προλογικού-αισθητικού και λογικού επιπέδου του νου μας, αρχικά όχι με βάση την κατανόηση των μορφών, αλλά της δημιουργίας ενός κοινωνικο-πολιτισμικού περιβάλλοντος, ικανού να υποδεχτεί απροκατάληπτα και χωρίς πολιτισμικό δέος, τις επιστημονικές αλήθειες. Μπορεί κάτι τέτοιο να καταστεί εφικτό; Εφόσον η ανθρώπινη διάνοια μπορεί να ξεπερνά την εμπειρία της υπολογίζοντας διαστάσεις πέρα από τα όριά της, σημαίνει ότι είναι προγραμματισμένη από τη φύση να λειτουργεί στο επίπεδο αυτό. Και ο νους μας, όντας αρχή που αυτοκαθορίζεται αλλά και εξελίσσεται, αποτελεί το αίτιο των προβλημάτων που θέτει στον εαυτό του. Άλλωστε οι φιλοσοφικές κατηγορίες όπως τις έχουμε κατατάξει σε αισθητική, λογική, ατομική-βουλητική και ηθική, είναι όροι προσαρμοσμένοι στις ανάγκες του φιλοσοφικού συστήματος και όχι το ίδιο το φιλοσοφικό σύστημα. Παρόλο λοιπόν που φαίνονται πεπερασμένες και οικουμενικές, οι λογικές λειτουργίες υπόκεινται στις αρχές της οργάνωσης και δημιουργούν απεριόριστους αριθμούς ειδικών ταξινομήσεων. Ολοκληρώνουμε λοιπόν αφήνοντας ανοικτή την παρακαταθήκη των Tinmbergen και Dawkins και την από κοινού επισήμανσή τους, όσον αφορά στην προσέγγιση της Επιστήμης από την Φιλοσοφία και αντίστροφα. Η επισήμανση-πρόταση αυτή αφορά στην εξέταση του ρόλου των συμπερασμάτων της επιστήμης ως κριτηρίου διαμόρφωσης συμπεριφορών, αλλά και διεύρυνσης των ορίων του νου, σε μία ολότελα διαφορετική βάση από αυτές που έχουν ακολουθηθεί μέχρι σήμερα: στη βάση της δημιουργίας νέων ευκαιριών για φυσική επιλογή. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1) Γρηγόρης Γκιζέλης, Το πολιτισμικό σύστημα, ο σημειωτικός και επικοινωνιακός χαρακτήρας του, εκδόσεις Γρηγορόπουλος, Αθήνα, 1980. 2) Benedetto Croce, Estetica come scienza dell’ espressione e linguistica generale, Adelphi, Milano, 2005 (seconda edizione). 3) Dawkins Richard, Το εγωιστικό γονίδιο, μετάφραση-επιμέλεια-εισαγωγή στην ελληνική έκδοση, Μαργαρίτης Λουκάς, Τσουκαλαδάκης Αθανάσιος, φιλολογική επιμέλεια Μπουκάλας Παντελής, εκδόσεις Σύναλμα, Αθήνα, 1988. 4) Hume David, Κείμενα αυτοβιογραφικά, γνωσιολογικά, ηθικά, μετάφραση Μ. Γούναρη, Χ. Μησοπούλου, εισαγωγή-επιμέλεια Μαρία Πουρνάρη, εκδόσεις Εκκρεμές, Αθήνα, 2006. 5) Victor Kraft, Ο κύκλος της Βιέννης και η γέννηση του νεοθετικισμού, εκδόσεις Γνώση, Αθήνα, 1986. 6) Θεοδόσης Πελεγρίνης, Ηθική φιλοσοφία, εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα, β΄ έκδοση, Αθήνα, 1997. 7) Θεοδόσης Πελεγρίνης, Οι πέντε εποχές της φιλοσοφίας, εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα, β΄έκδοση, Αθήνα, 1997. 8) Nikolaas Tinbergen et al, Ηθολογία, «Επιστημονική Σκέψη 1900-1960», επιμέλεια R. Harré, μετάφραση Δημοσθένης Κούρτοβικ, εκδόσεις Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τράπεζας, Αθήνα, 1982. 9) Windelband W., Heimsoeth H., Εγχειρίδιο της Ιστορίας της Φιλοσοφίας, Β΄ Τόμος. «Η Μεσαιωνική Φιλοσοφία - η φιλοσοφία της Αναγέννησης - η φιλοσοφία του Διαφωτισμού», μετάφραση Ν. Σκουτερόπουλος, Γ΄ ανατύπωση, εκδόσεις Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τράπεζας, Αθήνα, 2003. 10) John Z. Young, Ο εγκέφαλος και οι φιλόσοφοι, Εκδόσεις Κάτοπτρο, Μετάφραση Μυρτώ Αντωνοπούλου, Αθήνα, 1991. (shrink)

In this tenth book of scilogs – called via neutrosophica (the neutrosophic way) –, one may find new and old questions and solutions, referring mostly to topics on NEUTROSOPHY, but also MULTISPACE, with miscellaneous addition of topics on Physics, Mathematics, or Sociology – email messages to research colleagues, or replies, notes about authors, articles, or books, spontaneous ideas, and so on. -/- Exchanging ideas with A. Elhassouny, Junhui Kim, Jeong Gon Lee, Kul Hur, Hojjatollah Farahani, W. B. Vasantha Kandasamy, Said (...) Broumi, Mumtaz Ali, Mohamed Abdel-Basset, Ozen Ozer, Madad Khan, Gheorghe Săvoiu, John Mordeson, Adesina Agboola, Waldyr Rodrigues, Ajay Sharma, Stephen Crothers, Vlad, Dmitri Rabounski, Victor Christianto, Trung Duyên, Mirela Teodorescu, Ioan Aurel Pop.‬‬‬. (shrink)

Are science and religion compatible when it comes to understanding cosmology (the origin of the universe), biology (the origin of life and of the human species), ethics, and the human mind (minds, brains, souls, and free will)? Do science and religion occupy non-overlapping magisteria? Is Intelligent Design a scientific theory? How do the various faith traditions view the relationship between science and religion? What, if any, are the limits of scientific explanation? What are the most important open questions, problems, or (...) challenges confronting the relationship between science and religion, and what are the prospects for progress? These and other questions are explored in Science and Religion: 5 Questions--a collection of thirty-three interviews based on 5 questions presented to some of the world's most influential and prominent philosophers, scientists, theologians, apologists, and atheists. Contributions by Simon Blackburn, Susan Blackmore, Sean Carroll, William Lane Craig, William Dembski, Daniel C. Dennett, George F.R. Ellis, Owen Flanagan, Owen Gingerich, Rebecca Newberger Goldstein, John F. Haught, Muzaffar Iqbal, Lawrence Krauss, Colin McGinn, Alister McGrath, Mary Midgley, Seyyed Hossein Nasr, Timothy O'Connor, Massimo Pigliucci, John Polkinghorne, James Randi, Alex Rosenberg, Michael Ruse, Robert John Russell, John Searle, Michael Shermer, Victor J. Stenger, Robert Thurman, Michael Tooley, Charles Townes, Peter van Inwagen, Keith Ward, Rabbi David Wolpe. (shrink)

In this paper I explore the degree to which the most plausible versions of a Kantian approach to punishment differ from plausible versions of a consequentialist approach with regard to the permissibility of deterrence. I begin by examining the Formula of Humanity. Perhaps surprisingly, I show that the most plausible statement of this principle does not even mention the idea of treating people merely as a means. The other crucial claim in that principle—that we must treat people as ends—is in (...) fact the operative idea. The best interpretation of the Formula of Humanity makes Kantianism a basically ‘objective’ moral theory, in a sense to be explained, as is consequentialism. After defending my interpretation of the formula I go on to consider a recent theory of punishment developed by Victor Tadros that appeals to a principle paralleling the Formula of Humanity, the Means Principle. I argue that the Means Principle is not a plausible moral principle by using arguments that derive from my interpretation of the Formula of Humanity. The Means Principle is therefore unsuited to be the way to frame a discussion of whether deterrent punishments are permissible. In Section IV I discuss a version Kantian moral theory that can be seen as based on a proper interpretation of the Formula of Humanity. This version, drawing on the work of John Rawls, permits the pursuit of deterrence. This suggests that Kantianism and consequentialism are not divided on the issue of the permissibility of deterrence. In the final section I note one reason for thinking that further features of the consequentialist approach to deterrence make it superior to the Kantian-Rawlsian. (shrink)

In Tulving’s initial characterization, episodic memory was one of multiple memory systems. It was postulated, in pursuit of explanatory depth, as displaying proprietary operations, representations, and substrates such as to explain a range of cognitive, behavioural, and experiential phenomena. Yet the subsequent development of this research program has, paradoxically, introduced surprising doubts about the nature, and indeed existence, of episodic memory. On dominant versions of the ‘common system’ view, on which a single simulation system underlies both remembering and imagining, there (...) are no processes unique to memory to support robust generalizations with inductive potential. Eliminativism about episodic memory seems to follow from the claim that it has no dedicated neurocognitive system of its own. After identifying this under-noticed threat, we push back against modern eliminativists by surveying recent evidence that still indicates specialized mechanisms, computations, and representations that are distinctly mnemic in character. We argue that contemporary realists about episodic memory can retain lessons of the common system approach while resisting the further move to eliminativism. (shrink)

Researchers recently demonstrated a strong direct relationship between judgments about what a person knows and judgments about how a person should act. But it remains unknown whether actionability judgments cause knowledge judgments, or knowledge judgments cause actionability judgments. This paper uses causal modeling to help answer this question. Across two experiments, we found evidence that actionability judgments cause knowledge judgments.

In an anonymous referee report written in 1945, Church suggested a sweeping argument against verificiationism, the thesis that every truth is knowable. The argument, which was published with due acknowledgement by Fitch almost two decades later, has generated significant attention as well as some interesting successor arguments. In this paper, we present the most important episodes in this intellectual history using the logic that Church himself favoured, and we give reasons for thinking that the arguments are less than decisive. However, (...) we present some new arguments against verificationism that we believe to be dialectically effective. (shrink)

A standard view in contemporary philosophy is that belief is involuntary, either as a matter of conceptual necessity or as a contingent fact of human psychology. We present seven experiments on patterns in ordinary folk-psychological judgments about belief. The results provide strong evidence that voluntary belief is conceptually possible and, granted minimal charitable assumptions about folk-psychological competence, provide some evidence that voluntary belief is psychologically possible. We also consider two hypotheses in an attempt to understand why many philosophers have been (...) tempted to view belief as involuntary: that belief is a prototype concept and that belief is a dual character concept. Altogether, our findings contribute to longstanding philosophical debates about the relationship between the will and the intellect, while also advancing scientific understanding of important social judgments. (shrink)

If the contents of our thoughts are partly determined by facts outside our heads, can we still know those contents directly, without investigating our environment? What if we were surreptitiously switched to Twin-Earth? Would we know the contents of our thoughts under these unusual circumstances? By looking carefully at what determines the content of a second-order thought, a candidate for self-knowledge, the paper argues that we can know the contents of our thoughts directly, even after being switched. Learning about the (...) switch, however, does raise some interesting difficulties. (shrink)

Communication is essential to human society, and assertion is central to communication. This article reviews evidence from life science, cognitive science, and philosophy relevant to understanding how our social practice of assertion is structured and sustained. The principal conclusion supported by this body of evidence is that knowledge is a central norm of assertion—that is, according to the rules of the practice, assertions should express knowledge.

Mark Johnston (2016, 2017) has argued on ethical grounds against a wide variety of "naturalistic" world views, which imply 'in our close vicinity, there are many persisting things all ontologically on a par, very similar in their features and such that they come into being and cease to exist at various times'—'personites', for short. Johnston argues that if personites exist, their intrinsic properties are compatible with their being people and thus having moral status; but since moral status is an intrinsic (...) matter, this implies that personites enjoy the same kind of moral status as people, a conclusion which leads to various bizarre ethical consequences. In response, we defend the view that although personites exist, they lack moral status, and have intrinsic properties (including modal properties) which no person could have. We also isolate a different argument for the moral status of certain personites, based on the claim that they instantiate properties which 'person' could very easily have expressed; we show how this argument can be resisted by adopting a pluralistic semantics, on which predicates like 'person' and 'being with moral status' express many properties even at the actual world. (shrink)

Five experiments demonstrate the central role of knowledge attributions in social evaluations. In Experiments 1–3, we manipulated whether an agent believes, is certain of, or knows a true proposition and asked people to rate whether the agent should perform a variety of actions. We found that knowledge, more so than belief or certainty, leads people to judge that the agent should act. In Experiments 4–5, we investigated whether attributions of knowledge or certainty can explain an important finding on how people (...) act based on statistical evidence, known as “the Wells effect”. We found that knowledge attributions, but not certainty attributions, mediate this effect on decision making. 2018 APA, all rights reserved). (shrink)

Recent work in philosophy and cognitive science shows that knowledge is the norm of our social practice of assertion, in the sense that an assertion should express knowledge. But why should an assertion express knowledge? I hypothesize that an assertion should express knowledge because the point of assertion is to transmit knowledge. I present evidence supporting this hypothesis.

The paper begins by reviewing two problems for fallibilism: the lottery problem, or the problem of explaining why fallible evidence, though otherwise excellent, is not enough to know that one will lose the lottery, and Gettier problems. It is then argued that both problems can be resolved if we note an important illocutionary force of knowledge attributions: namely, that when we attribute knowledge to someone we mean to give the person credit for getting things right. Alternatively, to say that a (...) person knows is to say that she got things right due to her own abilities, efforts and actions, rather than due to dumb luck, or blind chance, or something else. (shrink)

Professional philosophers say it’s obvious that a Gettier subject does not know. But experimental philosophers and psychologists have argued that laypeople and non-Westerners view Gettier subjects very differently, based on experiments where laypeople tend to ascribe knowledge to Gettier subjects. I argue that when effectively probed, laypeople and non-Westerners unambiguously agree that Gettier subjects do not know.

Assertion is fundamental to our lives as social and cognitive beings. Philosophers have recently built an impressive case that the norm of assertion is factive. That is, you should make an assertion only if it is true. Thus far the case for a factive norm of assertion been based on observational data. This paper adds experimental evidence in favor of a factive norm from six studies. In these studies, an assertion’s truth value dramatically affects whether people think it should be (...) made. Whereas nearly everyone agreed that a true assertion supported by good evidence should be made, most people judged that a false assertion supported by good evidence should not be made. The studies also suggest that people are consciously aware of criteria that guide their evaluation of assertions. Evidence is also presented that some intuitive support for a non-factive norm of assertion comes from a surprising tendency people have to misdescribe cases of blameless rule-breaking as cases where no rule is broken. (shrink)

Mitochondrial DNA (mtDNA) diseases are a group of neuromuscular diseases that often cause suffering and premature death. New mitochondrial replacement techniques (MRTs) may offer women with mtDNA diseases the opportunity to have healthy offspring to whom they are genetically related. MRTs will likely be ready to license for clinical use in the near future and a discussion of the ethics of the clinical introduction ofMRTs is needed. This paper begins by evaluating three concerns about the safety of MRTs for clinical (...) use on humans: (1) Is it ethical to use MRTs if safe alternatives exist? (2) Would persons with three genetic contributors be at risk of suffering? and (3) Can society trust that MRTs will be made available for humans only once adequate safety testing has taken place, and that MRTs will only be licensed for clinical use in a way that minimises risks? It is then argued that the ethics debate about MRTs should be reoriented towards recommendingways to reduce the possible risks of MRT use on humans. Two recommendations are made: (1) licensed clinical access to MRTs should only be granted to prospective parents if they intend to tell their children about their MRT conception by adulthood; and (2) sex selection should be used in conjunction with the clinical use ofMRTs, in order to reduce transgenerational health risks. (shrink)

The modality of normality distinguishes states of affairs which are normal from those which are abnormal. Existing work on the modality of normality assumes that it is a restriction of metaphysical modality. In this paper, we argue that this assumption is inappropriate and explore the consequences of abandoning it. -/- After preliminary discussion (§1), we introduce the dominant framework for reasoning about normality (§2) and argue that it ascribes implausibly strong structural properties to the modality. In its place, we propose (...) a new framework, which avoids this commitment (§§3-5). This account has a number of interesting features, which we explore in both an informal and formal setting. If correct, it implies that the modality of normality occupies a distinctive place in the space of modalities. Before concluding, we consider some of the wider implications of our account (§6), focusing on the role normality has played in epistemic theorizing. (shrink)

It is commonly thought that one is irrationally akratic when one believes one ought to F but does not intend to F. However, some philosophers, following Robert Audi, have argued that it is sometimes rational to have this combination of attitudes. I here consider the question of whether rational akrasia is possible. I argue that those arguments for the possibility of rational akrasia advanced by Audi and others do not succeed. Specifically, I argue that cases in which an akratic agent (...) acts as he has most reason to act, and cases in which an akratic agent achieves a kind of global coherence he wouldn’t have achieved had he instead formed intentions in line with his best judgment, do not establish the possibility of rational akrasia. However, I do think that rational akrasia is possible, and I present two arguments for this thesis. The first argument involves a case in which one is incapable of revising one’s belief about what one ought to do, where one also acknowledges this belief to be insufficiently supported by the evidence. The second argument involves a case in which one rationally believes that one ought to have an akratic combination of attitudes. (shrink)

Perceptual Confidence is the view that our conscious perceptual experiences assign confidence. In previous papers, I motivated it using first-personal evidence (Morrison, 2016), and Jessie Munton motivated it using normative evidence (Munton, 2016). In this paper, I will consider the extent to which it is motivated by third-personal evidence. I will argue that the current evidence is supportive but not decisive. I will then describe experiments that might provide stronger evidence. I hope to thereby provide a roadmap for future research.

An impressive case has been built for the hypothesis that knowledge is the norm of assertion, otherwise known as the knowledge account of assertion. According to the knowledge account, you should assert something only if you know that it’s true. A wealth of observational data supports the knowledge account, and some recent empirical results lend further, indirect support. But the knowledge account has not yet been tested directly. This paper fills that gap by reporting the results of such a test. (...) The knowledge account passes with flying colors. (shrink)

It’s a cornerstone of epistemology that knowledge requires truth – that is, that knowledge is factive. Allan Hazlett boldly challenges orthodoxy by arguing thatthe ordinary concept of knowledge is not factive. On this basis Hazlett further argues that epistemologists shouldn’t concern themselves with the ordinary concept of knowledge, or knowledge ascriptions and related linguistic phenomena. I argue that either Hazlett is wrong about the ordinary concept of knowledge, or he’s right in a way that leaves epistemologists to carry on exactly (...) as they have, paying attention to much the same things they always did. (shrink)

This paper presents an argument that certain AI safety measures, rather than mitigating existential risk, may instead exacerbate it. Under certain key assumptions - the inevitability of AI failure, the expected correlation between an AI system's power at the point of failure and the severity of the resulting harm, and the tendency of safety measures to enable AI systems to become more powerful before failing - safety efforts have negative expected utility. The paper examines three response strategies: Optimism, Mitigation, and (...) Holism. Each faces challenges stemming from intrinsic features of the AI safety landscape that we term Bottlenecking, the Perfection Barrier, and Equilibrium Fluctuation. The surprising robustness of the argument forces a re-examination of core assumptions around AI safety and points to several avenues for further research. (shrink)

This paper tests a theory about the relationship between two important topics in moral philosophy and psychology. One topic is the function of normative language, specifically claims that one “ought” to do something. Do these claims function to describe moral responsibilities, encourage specific behavior, or both? The other topic is the relationship between saying that one “ought” to do something and one’s ability to do it. In what respect, if any, does what one “ought” to do exceed what one “can” (...) do? The theory tested here has two parts: (1) “ought” claims function to both describe responsibilities and encourage people to fulfill them (the dual-function hypothesis); (2) the two functions relate differently to ability, because the encouragement function is limited by the person’s ability, but the descriptive function is not (the interaction hypothesis). If this theory is correct, then in one respect “ought implies can” is false because people have responsibilities that exceed their abilities. But in another respect “ought implies can” is legitimate because it is not worthwhile to encourage people to do things that exceed their ability. Results from two behavioral experiments support the theory that “ought” exceeds but implies “can.” Results from a third experiment provide further evidence regarding an “ought” claim’s primary function and how contextual features can affect the interpretation of its functions. (shrink)

Prime Matter Pluralism (PMP) states that while the prime matter of all terrestrial bodies is the same, there is a unique prime matter for each celestial body. Prime matters are distinct in virtue of being in potentiality to different forms. Steven Baldner argues that although Thomas Aquinas endorsed PMP in Summa theologiae I, he ultimately rejected it in his De caelo commentary and De substantiis separatis. Besides exegetical evidence for this claim, Baldner presents a philosophical objection to PMP: according to (...) PMP, distinct prime matters are restricted in their respective potentialities; such restriction requires form, however; therefore, prime matter is not pure potentiality. Since prime matter is pure potentiality, PMP is false. Pace Baldner, I argue that Aquinas endorses PMP as heartily in the later works as in STh I. Moreover, he resisted substantially the same objection to PMP as Baldner’s several times. In particular, Aquinas repeatedly rejected the claim that the restriction of prime matter’s potentiality requires form. In that case, when Aquinas calls prime matter “pure potentiality,” he means that it is formless of itself, not that it is in potentiality to any form whatsoever. (shrink)

The A-theory and the B-theory advance competing claims about how time is grounded. The A-theory says that A-facts are more fundamental in grounding time than are B-facts, and the B-theory says the reverse. We argue that whichever theory is true of the actual world is also true of all possible worlds containing time. We do this by arguing that time is uniquely groundable: however time is actually grounded, it is necessarily grounded in that way. It follows that if either the (...) A-theory or the B-theory is actually false, then it is necessarily false. (shrink)

Moral encroachment is the thesis that morality has an effect---unrecognized by traditional epistemology---on which doxastic states are epistemically appropriate. The thesis is increasingly popular among those who, in opposition to Gendler (2011), desire harmony between epistemic and moral demands on belief. This paper has three main goals. First, drawing on attractive structural principles concerning belief and justification, it is shown that a thoroughgoing harmony between moral and epistemic demands is implausible. This weakens the motivation for positing moral encroachment, but a (...) proponent might still hope that moral encroachment can have a significant effect, so that many of the central cases of apparent disharmony can be avoided. The next goal of the paper is to argue that any significant effect of moral encroachment would manifest itself in the credences which are most epistemically appropriate. Finally, it is shown that even a small effect of moral encroachment on credence is in tension with widely accepted basic constraints on epistemically appropriate credence. (shrink)

Teaching while managing instructional workload is causal to the teaching-learning process. The study determined the teachers' instructional workload management to the teachers' teaching efficacy. It was conducted in a community college in Tangub City, Misamis Occidental. The descriptive-correlational design was used in the study. There were 15 program heads and 361 students who served as the respondents selected through a stratified random sampling technique. The researcher-made Teachers' Instructional Workload Management and Teachers' Teaching Efficacy Questionnaires were used as research instruments. Mean, (...) Standard Deviation, and Pearson Product-Moment Correlation Coefficient were used as statistical tools to analyze the data gathered. Results revealed that the teachers were very good in their instructional workload management. The teachers' teaching efficacy was very high. Some aspects of the teachers' instructional workload management like the preparation of instructional materials influenced the teachers' administration of assessment tasks and classroom management. Their conduct of consultation also influenced the administration of assessment tasks. Moreover, their submission of academic reports influenced the administration of assessment tasks and school resource utilization. The workload management of teachers play a crucial role in shaping teachers' teaching efficacy. It is recommended for teachers to manage their workload proactively since it can impact their teaching efficacy. (shrink)

Pinillos’ Why We Doubt presents a powerful critique of such global skeptical assertions as “I don’t know I am not a brain-in-a-vat (biv)” by introducing a cognitive mechanism that is sensitive to error possibilities and a Bayesian rule of rationality that this mechanism is designed to approximate. This multifaceted argument offers a novel counter to global skepticism, contending that our basis for believing such premises is underminable. In this work, we engage with Pinillos’ adoption of Bayesianism, questioning whether the Bayesian (...) principle that he invokes truly does fail to generate the verdict that we don’t we aren’t biv s, contrary to what Pinillos asserts. Furthermore, we argue that Pinillos’ empirical argument is not empirical enough; we need a lot more empirical work if we are going to counter global skepticism and win over neutral bystanders. (shrink)

Clausewitz made the intuitively appealing claim that wars tend to “absoluteness,” and that all limitations imposed by law and morality are in theory alien to it. Clausewitz of course knew that there are in practice many limitations to how wars are fought, but he saw them as contingent to what war is. Since then, however, historians such as John Lynn (Battle: A History of Combat and Culture [Westview Press, 2003]), John Keegan (A History of Warfare ([Random House,1993]) and (...) Victor Davis Hanson (The Western Way of War [Oxford University Press, 1989]) have taught us to see things differently: war is a cultural phenomenon, and the limitations that rituals and taboos impose are essential to what war is. With Conspiring with the Enemy, her intelligent and erudite book on cooperation in war, Yvonne Chiu builds on that work by showing the wide variety of forms cooperation in war can take—something that, Chiu claims, we tend to overlook and take for granted at the same time. (shrink)

Metacognitive skills are essential to be developed by the students to help improve their academic performance. This study was conducted with the aim of determining whether the use of problem-solving strategies can increase students' metacognitive skills. Students of the Mathematics in the World course offered at a local college in the Philippines were selected to participate in this study. Using an independent sample t-test, results revealed that students who were the recipients of problem-solving strategies scored statistically higher in formal examinations (...) compared to those students who were taught using conventional strategies. The researchers concluded that students who were taught using the problem-solving strategy enhanced their metacognitive skills based on their scores in the test of metacognitive skills during the post-test. The researchers suggested that teachers should incorporate problem-solving strategies into their lessons since this research demonstrates this to be an effective strategy for enhancing students' metacognitive skills essential to their learning. (shrink)