The global water crisis is being exacerbated by climate change, even in the United States. Recycled water is a feasible alternative to alleviate the water shortage, but it is constrained by humans’ perceptions. The current study examines how residents’ water scarcity awareness and climate change belief influence their willingness to use recycled water directly and indirectly. Bayesian Mindsponge Framework (BMF) analytics was employed on a dataset of 1831 residents in Albuquerque, New Mexico, an arid inland region in the US. We (...) discovered that residents’ willingness to use direct recycled potable water is positively affected by their awareness of water scarcity, but the effect is conditional on their belief in the impacts of climate change on the water cycle. Meanwhile, the willingness to use indirect recycled potable water is influenced by water scarcity awareness, and the belief in climate change further enhances this effect. These findings implicate that fighting climate change denialism and informing the public of the water scarcity situation in the region can contribute to the effectiveness and sustainability of long-term water conservation and climate change alleviation efforts. (shrink)

Tỷ lệ "đô la hóa" ở Việt Nam -/- Ở Việt Nam, đồng ngoại tệ chưa được công nhận chính thức trong giao dịch, nên vấn đề "đô la hóa" vẫn đang được Nhà nước kiểm soát. Tuy nhiên, trong xu thế hội nhập kinh tế thế giới đòi hỏi nền kinh tế Việt Nam phải hội nhập với tốc độ nhanh hơn, mức độ lớn hơn. Mặt trái mà chúng ta đang phải đối mặt là xử lý các nguồn (...) vốn ngoại tệ từ nước ngoài chuyển vào nước ta với khối lượng lớn và ồ ạt. Đây cũng chính là nguy cơ tiềm ẩn mức độ "đô la hóa" ngày càng gia tăng. (shrink)

Starting with the first international publication of Le Van Thiem (Lê Văn Thiêm) in 1947, modern mathematics in Vietnam is a longstanding research field. However, what is known about its development usually comes from discrete essays such as anecdotes or interviews of renowned mathematicians. We introduce SciMath—a database on publications of Vietnamese mathematicians. To ensure this database covers as many publications as possible, data entries are manually collected from scientists’ publication records, journals’ websites, universities, and research institutions. Collected data went (...) through various verification steps to ensure data quality and minimize errors. At the time of this report, the database covered 8372 publications, profiles of 1566 Vietnamese, and 1492 foreign authors since 1947. We found a growing capability in mathematics research in Vietnam in various aspects: scientific output, publications on influential journals, or collaboration. The database and preliminary results were presented to the Scientific Council of Vietnam Institute for Advanced Study in Mathematics (VIASM) on November 13th, 2020. (shrink)

Tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc ngày 24-11-2021, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã phát biểu: “Phát huy cao độ những giá trị văn hóa, sức mạnh và tinh thần cống hiến của mọi người Việt Nam, tạo nguồn lực nội sinh và động lực đột phá để thực hiện thành công mục tiêu phát triển đất nước đến năm 2025, 2030, tầm nhìn 2045 mà Đại hội XIII của Đảng đã đề ra”. Xây dựng một hệ thống (...) các giá trị văn hóa có tính toàn cầu đối với vấn đề bảo vệ môi trường sinh thái, làm cho mọi quốc gia, mọi người hiểu và đánh giá đúng về vai trò của các giá trị văn hóa, đó là yếu tố quyết định thái độ và hành vi ứng xử của con người với môi trường và xã hội nhằm giữ vững một hệ sinh thái cân bằng và bền vững cho tương lai. Đó cũng là mục tiêu phát triển bền vững đất nước mà Đảng và Nhà nước ta hướng đến. (shrink)

Nhà văn hóa trong đời sống nông thôn Việt Nam - qua việc nghiên cứu, khảo sát về các hoạt động của nhà văn hóa Hương Xạ - xã Hương Xạ - huyện Hạ Hòa - tỉnh Phú Thọ -/- Nguyễn Thị Thúy Ngân -/- Luận văn tốt nghiệp năm 2016, ngành KHXH-NV.

Bài viết sử dụng mô hình GARCH để mô hình hóa và thực hiện dự báo cho chỉ số VNIndex, chỉ số đại diện cho thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam. Kết quả thống kê cho thấy, mô hình phù hợp nhất để khái quát hóa sự biến động của VNIndex là GARCH (1,1). -/- Kết quả giả lập cũng cho biết, ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 (đợt 1) lên TTCK Việt Nam là rất lâu dài, khả năng (...) cao để thị trường có thể phục hồi trở lại như trước đại dịch cần khoảng thời gian là 3 năm 3 tháng. (shrink)

Bài viết sử dụng mô hình GARCH để mô hình hóa và thực hiện dự báo cho chỉ số VNIndex.

Trong một doanh nghiệp, đặc biệt là những doanh nghiệp có quy mô lớn, là một tập hợp những con người khác nhau về trình độ chuyên môn, trình độ văn hóa, mức độ nhận thức, quan hệ xã hội, vùng miền địa lý, tư tưởng văn hóa… chính sự khác nhau này tạo ra một môi trường làm việc đa dạng và phức tạp. Bên cạnh đó, với sự cạnh tranh gay gắt của nền kinh tế thị trường và (...) xu hướng toàn cầu hóa, buộc các doanh nghiệp để tồn tại và phát triển phải liên tục tìm tòi những cái mới, sáng tạo và thay đổi cho phù hợp với thực tế. Việc xây dựng văn hóa doanh nghiệp sẽ góp phần quảng bá thương hiệu của doanh nghiệp. Hơn thế nữa, văn hóa doanh nghiệp chính là tài sản vô hình chắp cánh cho sự phát triển bền vững của mỗi doanh nghiệp trước những đòi hỏi ngày càng khắt khe của thực tiễn. (shrink)

ĐỀ CƯƠNG HỌC PHẦN VĂN HÓA KINH DOANH 1. Tên học phần: VĂN HÓA KINH DOANH (BUSINESS CULTURE) 2. Mã học phần: BMGM1221 3. Số tín chỉ: 2 (24,6) (để học được học phần này, người học phải dành ít nhất 60 giờ chuẩn bị cá nhân).

Một đại gia hàng đầu thế giới trong ngành kinh doanh giết mổ gia súc, chế biến thịt có xuất xứ Brazil là JBS SA đang chịu áp lực lớn từ các nhóm hoạt động môi trường toàn cầu. JBS đang làm hồ sơ niêm yết cổ phiếu tại Sở giao dịch chứng khoán New York (NYSE), với hy vọng sẽ có thể bắt đầu niêm yết vào cuối năm 2023. Tuy vậy, họ bị tố cáo đã gây tác động (...) tiêu cực qua việc phá rừng, thúc đẩy tiêu cực biến đổi khí hậu và hàng loạt các vấn đề liên quan. (shrink)

Văn hóa thặng dư sinh thái là tập hợp các thái độ, giá trị, niềm tin và hành vi bảo vệ và tôn tạo môi trường được chia sẻ bởi một cộng đồng nhằm giảm tác động tiêu cực của con người tới môi trường, giúp bảo tồn và phục hồi thiên nhiên. Đây được xem là giải pháp để con người có thể sống hòa hợp với thiên nhiên và hướng tới bảo vệ môi trường một cách dài hạn (...) và bền vững. Việc phổ biến và xây dựng văn hóa thặng dư môi trường trên quy mô dân số lớn hẳn sẽ gặp nhiều khó khăn, nhưng không phải là không thể. Thành phố Kiel – có dân số xấp xỉ 250 nghìn người và cũng là thành phố đầu tiên của Đức nhận được chứng nhận Zero Waste (Không Rác thải) từ tổ chức Zero Watse Eurpoe (Không Rác thải Châu Âu) – là một ví dụ điển hình. (shrink)

Vào năm 2000, Lawrence E. Harrison (*) đề xuất 10 giá trị văn hóa lõi quyết định sự tiến bộ kinh tế của các quốc gia, nhưng chưa đủ. TS. Vương Quân Hoàng trong bài nghiên cứu mới nhất trên Tạp chí Economics and Business Letters đã đề xướng “giá trị văn hóa thứ 11”, đó là môi trường.

Trong công việc tìm tòi những vấn đề nghiên cứu có giá trị, tìm kiếm được điều mới mẻ và có khả năng trường tồn có lẽ thuộc nhóm công việc thách thức nhất.

Bảng xếp hạng Nature Index 2021 của Việt Nam (sử dụng dữ liệu năm 2020, tính từ ngày 1-1-2020 tới 31-12-2020) đã vinh danh trường Đại học Phenikaa ở vị trí dẫn đầu với hai chỉ số Article Count (AC) và Fractional Count (FC) lần lượt là 10 và 6.76.

Câu thành ngữ quen thuộc “One man’s trash is another man’s treasure” (Điều không cần cho người này vẫn có thể rất cần cho người khác) hay được dùng để miêu tả sự khác biệt về giá trị của một vật đối với hai người khác nhau. Trong các nghiên cứu văn hóa và xã hội, thuyết ưu sinh là một ví dụ điển hình cho cách diễn đạt ngôn ngữ này.

Một đại gia hàng đầu thế giới trong ngành kinh doanh giết mổ gia súc, chế biến thịt có xuất xứ Brazil là JBS SA đang chịu áp lực lớn từ các nhóm hoạt động môi trường toàn cầu. JBS đang làm hồ sơ niêm yết cổ phiếu tại SGD New York (NYSE), với hy vọng sẽ có thể bắt đầu niêm yết cuối 2023. Tuy vậy, họ bị tố cáo đã gây tác động tiêu cực qua việc phá rừng, (...) thúc đẩy tiêu cực biến đổi khí hậu và hàng loạt các vấn đề liên quan. (shrink)

Chương trình bayesvl được thiết kế với định hướng sư phạm, hỗ trợ các nhà nghiên cứu ngành khoa học xã hội và nhân văn sử dụng mô hình lưới Bayesian, mô phỏng MCMC, hình ảnh hóa các thông số kĩ thuật và phân tích dữ liệu xã hội. bayesvl được phát hành chính thức trên hệ thống thư viện chuẩn của R là Comprehensive R Archive Network (CRAN) vào tháng 5 năm 2019.

Quá trình chuyển đổi từ phương tiện chạy bằng nhiên liệu hóa thạch (xăng, dầu) sang phương tiện chạy bằng điện (EV) đại diện cho một thời kỳ mới, rất quan trọng trong lịch sử vận tải. Vào lúc này, khi thế giới vật lộn với những thách thức về biến đổi khí hậu, ô nhiễm không khí và trữ lượng nhiên liệu hóa thạch ngày càng cạn kiệt, việc chuyển đổi sang xe điện được coi là một bước quan (...) trọng hướng tới một tương lai bền vững hơn. (shrink)

Trong những năm gần đây, tính cấp thiết và tầm quan trọng của việc giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu ngày càng gia tăng, từ một vấn đề thuần túy về môi trường, nó đã trở thành một thách thức chính trị - xã hội phức tạp. Thậm chí, một số nhà nghiên cứu cho rằng tác động của biến đổi khí hậu toàn cầu đối với an ninh quốc tế có thể mang tính lịch sử, thách thức (...) hơn những mối đe dọa toàn cầu trước đây như phổ biến vũ khí hạt nhân, Đại suy thoái và khủng bố. (shrink)

Sự tiến bộ nhanh chóng của các nền tảng Công nghệ Thông tin (CNTT) và ngôn ngữ lập trình đã làm thay đổi hình thái vận động và phát triển của xã hội loài người. Không gian mạng và các tiện ích đi kèm ngày càng được mở rộng, dẫn đến sự chuyển dịch dần từ đời sống trong thế giới thực sang đời sống trong thế giới ảo (còn gọi là không gian mạng hay không gian số). Sự mở (...) rộng và phát triển của các Mô hình Xử lý Ngôn ngữ Tự nhiên (Natural Language Processing – NLP) và Mô hình Ngôn ngữ Lớn (Large Language Model – LLM) thể hiện những đặc điểm giống con người về lập luận, nhận thức, sự chú ý và sáng tạo đã giúp con người vượt qua rào cản về khả năng vận hành. Đi kèm với các tiềm năng to lớn của AI là những lỗ hổng bảo mật mới và các rủi ro về an ninh thông tin phức tạp hơn. Khi xã hội vẫn đang cố gắng chuyển mình sang giai đoạn mới để có thể thích ứng với sự biến đổi công nghệ, cuộc cách mạng AI lại tiếp tục diễn ra đòi hỏi chúng ta phải suy nghĩ lại quỹ đạo của quá trình chuyển đổi xã hội vì nó có thể làm trầm trọng hơn các rủi ro an ninh thông tin được trình bày ở trên. Cụ thể, xã hội cần tiến hóa như thế nào để có thể bắt kịp với sự biến đổi mang tính đột phá tạo ra bởi làn sóng công nghệ AI hiện nay? Làm sao để quản lý và tận dụng sức mạnh của chúng trong khi vẫn đảm bảo được an ninh thông tin khi không gian và thời gian sống trong thế giới ảo của chúng ta ngày càng tăng? Phần hai và cũng là phần cuối của bài viết sẽ giúp làm sáng tỏ cách con người tương tác với AI và các quyền tự do vận dụng AI cho mục đích cá nhân có ảnh hưởng như thế nào đối với an ninh thông tin trên không gian mạng, cũng như là vai trò của chính phủ, doanh nghiệp, và người dân trong việc đảm bảo an ninh thông tin. (shrink)

Giới trí thức (giới tinh hoa) có vai trò quan trọng vào quá trình xây dựng và phát triển đất nước. Và điều quan trọng là trí thức đóng góp vào sự “thức tỉnh” xã hội [1]. Trí thức mạnh thì khoa học mạnh, khoa học mạnh thì dân trí tăng cao (khai/tăng dân trí), dân trí cao thì đất nước thịnh cường văn minh (hậu dân sinh). Muốn có tầng lớp trí thức mạnh thì phải tìm ra được trí (...) thức thật và sau đó tạo điều kiện phù hợp để họ phát triển, đóng góp/cống hiến cho đất nước. (shrink)

Sự phát triển của công nghệ thông minh đã khiến bài toán về mô hình hóa quá trình chắt lọc từ biển thông tin hỗn loạn để tạo ra tri thức hữu ích ngày càng trở nên cấp thiết. Bài viết giới thiệu mô hình hành vi chấp nhận công nghệ qua tiếp biến văn hóa mindsponge, gọi tắt là mô hình MTAM.

- Sự phát triển của công nghệ thông minh đã khiến bài toán về mô hình hóa quá trình chắt lọc từ biển thông tin hỗn loạn để tạo ra tri thức hữu ích ngày càng trở nên cấp thiết. Bài viết giới thiệu mô hình hành vi chấp nhận công nghệ qua tiếp biến văn hóa mindsponge, gọi tắt là mô hình MTAM. - Lý thuyết về sự sàng lọc qua tiếp biến văn hóa về công nghệ cho chúng (...) ta ba gợi ý để giảm bớt sự hỗn loạn của biển thông tin. - Ưu tiên trong việc làm rõ về giá trị cốt lõi của cá nhân và tổ chức, qua đó phân tích sự tính tương thích của các hệ thống công nghệ mới, thông tin mới với các giá trị đó. - Việc phát triển chuyên môn sâu, có tính kỉ luật giúp nền tảng bộ lọc thông tin của các cá nhân và tổ chức trở nên mạch lạc hơn. - Cuối cùng, việc đổi mới và sáng tạo để thích nghi trong điều kiện chuyển đổi số và công nghệ phát triển như vũ bão là quá trình đồng thời phản tỉnh về giá trị cốt lõi, kỉ luật phát triển chuyên môn sâu, nhằm tạo ra kết nối thông tin mới có tính giải thích, suy phóng cao. -/- . (shrink)

Quá trình chuyển đổi từ phương tiện chạy bằng nhiên liệu hóa thạch (xăng, dầu) sang phương tiện chạy bằng điện (EV) đại diện cho một thời kỳ mới, rất quan trọng trong lịch sử vận tải. Vào lúc này, khi thế giới vật lộn với những thách thức về biến đổi khí hậu, ô nhiễm không khí và trữ lượng nhiên liệu hóa thạch ngày càng cạn kiệt, việc chuyển đổi sang xe điện được coi là một bước quan (...) trọng hướng tới một tương lai bền vững hơn. Bài viết này khám phá những lý do đằng sau quá trình chuyển đổi này, những lợi ích mà nó mang lại, cùng với những thách thức mà quá trình chuyển đổi đó buộc phải đối diện. Bên cạnh đó, còn có những tác động phức tạp quá trình chuyển đổi có thể tạo nên đối với xã hội và cả môi trường. (shrink)

Trung Quốc là nền kinh tế lớn hàng đầu thế giới, vận hành với hiệu suất cao để đáp ứng nhu cầu sinh kế của hơn 1,4 tỷ người dân, và cung cấp một lượng hàng hóa công nghệ, tiêu dùng và cả nông phẩm tới thế giới. Hệ quả tất yếu của quá trình tăng trưởng liên tục hơn 4 thập niên là việc sử dụng tài nguyên, và trong quá trình sản xuất, chế tạo, chế biến cũng sản (...) sinh ra một lượng khí nhà kính (GHG) tích lũy khổng lồ phát thải vào khí quyển. Trong một thống kê được đăng trên The Guardian năm 2017, thế giới đã nhận thấy trong giai đoạn 1988-2015, 100 tổ hợp công nghiệp hàng đầu thế giới chịu trách nhiệm cho việc phát thải tới 71% tổng tồn lượng GHG trong khí quyển. Dẫn đầu danh sách này trên phương diện quốc gia là Trung Quốc, với thống kê chỉ 5 đại công ty Trung Quốc đã chiếm tới gần 17% tổng lượng phát thải, trong đó tổ hợp ngành than có trách nhiệm lớn nhất, tới 14,32%. Sau những tiến bộ công nghệ vượt bậc cũng như tích lũy thặng dư nền kinh tế, quá trình hiện đại hóa ở Trung Quốc sang thời kỳ Chủ tịch Tập Cận Bình đã chuyển hướng sang bảo vệ môi trường với các mục tiêu phát thải nghiêm ngặt. Chẳng hạn như xác định nhóm ngành sản xuất gang thép với vai trò lớn trong mục tiêu giảm phát thải GHG, chính phủ và lãnh đạo công nghiệp liên tục tìm kiếm giải pháp cho sự hạn chế nguồn tài nguyên, thúc đẩy khuếch tán công nghệ, ứng dụng tiến bộ trong giảm phát thải và thu giữ, chôn lấp các-bon, thích hợp với ngành thép, dựa trên đánh giá bằng hệ thống phân tích hướng tới giải quyết mục tiêu biến đổi khí hậu có tên viết tắt “C3IAM/NET-IS.”. (shrink)

Thị trường carbon toàn cầu đã trở thành một yếu tố quan trọng trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu, cung cấp cơ hội cho các chính phủ, doanh nghiệp và tổ chức giảm lượng khí thải khí nhà kính. Tuy nhiên, với sự gia tăng về tầm quan trọng của thị trường carbon, sự phức tạp trong quản lý nó cũng tăng lên. Một trong những thách thức lớn mà thị trường carbon phải đối mặt là sự tồn (...) tại của nhiều tiêu chuẩn đa dạng và đôi khi xung đột với nhau. Mặc dù các tiêu chuẩn này được phát triển để phục vụ các bên liên quan cho mục tiêu khác nhau, nhưng chúng cũng tạo ra sự hỗn loạn, làm giảm hiệu suất và gây ra các vấn đề tiềm ẩn. Bài viết này sẽ xem xét các vấn đề xung quanh sự tồn tại quá nhiều tiêu chuẩn trên thị trường carbon và thảo luận về sự cần thiết của việc hài hòa hóa chúng một cách hợp lý hơn. (shrink)

Giải quyết biến đổi khí hậu và ô nhiễm môi trường đang và sẽ là thách thức lớn của nhân loại trong thế kỷ 21. Con người không còn nhiều thời gian để sửa chữa, phục hồi đưa hệ sinh thái môi trường (tự nhiên) trở về trạng thái an toàn. Trong khi các nỗ lực trong thời gian qua chưa thực sự hiệu quả thì COP26 mở ra cơ hội lớn để nhân loại tiến gần đến mục tiêu kiềm (...) chế nhiệt độ của trái đất không vượt quá 1.5 độ C. Mặc dù Việt Nam cùng với 146 quốc gia trên thế giới đã có cam kết mạnh mẽ nhất trong việc giảm phát thải vào năm 2050, tuy nhiên việc cụ thể hóa cam kết thông qua các giải pháp sáng tạo là rất quan trọng. Sử dụng (áp dụng, vận dụng) hệ sáng tạo 3D và nguyên lý bán dẫn giá trị, tác giả đề xuất hệ sinh thái “giải pháp trụ cột” cần thực hiện gồm có tăng cường thông tin, truyền thông, nghiên cứu khoa học về môi trường (biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường...); xây dựng, chuyển đổi và nâng cao văn hóa và môi trường; đẩy mạnh phát triển kinh tế gia tăng phúc lợi; xây dựng (chuyển đổi) lớp doanh nhân có văn hóa, trách nhiệm môi trường; tăng cường mở rộng sự hợp tác quốc tế về mọi mặt đặc biệt là trong lĩnh vực kinh tế, truyền thông và khoa học; và thực thi các giải pháp nêu trên một cách kỷ luật. (shrink)

Trung Quốc là nền kinh tế lớn hàng đầu thế giới, vận hành với hiệu suất cao để đáp ứng nhu cầu sinh kế của hơn 1,4 tỷ người dân, và cung cấp một lượng hàng hóa công nghệ, tiêu dùng và cả nông phẩm tới thế giới. Hệ quả tất yếu của quá trình tăng trưởng liên tục hơn 4 thập niên là việc sử dụng tài nguyên, và trong quá trình sản xuất, chế tạo, chế biến cũng sản (...) sinh ra một lượng khí nhà kính (GHG) tích lũy khổng lồ phát thải vào khí quyển. (shrink)

Sự tiến bộ nhanh chóng của các nền tảng Công nghệ Thông tin (CNTT) và ngôn ngữ lập trình đã làm thay đổi hình thái vận động và phát triển của xã hội loài người. Không gian mạng và các tiện ích đi kèm ngày càng được mở rộng, dẫn đến sự chuyển dịch dần từ đời sống trong thế giới thực sang đời sống trong thế giới ảo (còn gọi là không gian mạng hay không gian số). Sự mở (...) rộng và phát triển của các Mô hình Xử lý Ngôn ngữ Tự nhiên (Natural Language Processing – NLP) và Mô hình Ngôn ngữ Lớn (Large Language Model – LLM) thể hiện những đặc điểm giống con người về lập luận, nhận thức, sự chú ý và sáng tạo đã giúp con người vượt qua rào cản về khả năng vận hành. Đi kèm với các tiềm năng to lớn của AI là những lỗ hổng bảo mật mới và các rủi ro về an ninh thông tin phức tạp hơn. Khi xã hội vẫn đang cố gắng chuyển mình sang giai đoạn mới để có thể thích ứng với sự biến đổi công nghệ, cuộc cách mạng AI lại tiếp tục diễn ra đòi hỏi chúng ta phải suy nghĩ lại quỹ đạo của quá trình chuyển đổi xã hội vì nó có thể làm trầm trọng hơn các rủi ro an ninh thông tin được trình bày ở trên. Cụ thể, xã hội cần tiến hóa như thế nào để có thể bắt kịp với sự biến đổi mang tính đột phá tạo ra bởi làn sóng công nghệ AI hiện nay? Làm sao để quản lý và tận dụng sức mạnh của chúng trong khi vẫn đảm bảo được an ninh thông tin khi không gian và thời gian sống trong thế giới ảo của chúng ta ngày càng tăng? Phần một của bài viết sẽ bàn về các vấn đề và rủi ro ảnh hưởng đến an ninh thông tin trong kỷ nguyên AI, cũng như là vai trò, lợi thế, và cơ hội của việc vận dụng AI cho mục đích đảm bảo an ninh thông tin. (shrink)

Sự tiến bộ nhanh chóng của các nền tảng Công nghệ Thông tin (CNTT) và ngôn ngữ lập trình đã làm thay đổi hình thái vận động và phát triển của xã hội loài người. Không gian mạng và các tiện ích đi kèm ngày càng được mở rộng, dẫn đến sự chuyển dịch dần từ đời sống trong thế giới thực sang đời sống trong thế giới ảo (còn gọi là không gian mạng hay không gian số). Trong bối (...) cảnh các hoạt động kinh tế và xã hội ngày càng được kết nối tốt hơn thông qua IoT, và sắp tới đây là tiềm năng tích hợp AI vào hầu như mọi mặt của đời sống ở cả thế giới thực và thế giới ảo, thì không chỉ cá nhân, mà cả doanh nghiệp và quốc gia cũng sẽ phải đối mặt với các thách thức chưa từng có tiền lệ đối với rủi ro về an ninh thông tin. Sự mở rộng và phát triển của các Mô hình Xử lý Ngôn ngữ Tự nhiên (Natural Language Processing – NLP) và Mô hình Ngôn ngữ Lớn (Large Language Model – LLM) thể hiện những đặc điểm giống con người về lập luận, nhận thức, sự chú ý và sáng tạo đã giúp con người vượt qua rào cản về khả năng vận hành. Đi kèm với các tiềm năng to lớn của AI là những lỗ hổng bảo mật mới và các rủi ro về an ninh thông tin phức tạp hơn. Khi xã hội vẫn đang cố gắng chuyển mình sang giai đoạn mới để có thể thích ứng với sự biến đổi công nghệ, cuộc cách mạng AI lại tiếp tục diễn ra đòi hỏi chúng ta phải suy nghĩ lại quỹ đạo của quá trình chuyển đổi xã hội vì nó có thể làm trầm trọng hơn các rủi ro an ninh thông tin được trình bày ở trên. Cụ thể, xã hội cần tiến hóa như thế nào để có thể bắt kịp với sự biến đổi mang tính đột phá tạo ra bởi làn sóng công nghệ AI hiện nay? Làm sao để quản lý và tận dụng sức mạnh của chúng trong khi vẫn đảm bảo được an ninh thông tin khi không gian và thời gian sống trong thế giới ảo của chúng ta ngày càng tăng? Các câu hỏi này sẽ được trả lời thông qua bài viết. (shrink)

Mùa xuân, đất trời dậy sự sống. Từ đồng bằng tới vùng núi cao của đất nước ta, khắp nơi muôn hoa đua sắc. Trong số những người Việt quan tâm tới tiến triển khoa học nước nhà, trước đà bứt phá công nghệ khoa học vũ bão của thế giới, vẫn có những cành mai mỗi ngày lại đơm những nụ hoa hiến dâng cho cuộc sống. Cảm ơn những tác giả đã dành thời gian đặt bút để mang (...) chúng đến với cuộc đời. (shrink)

Tháng 3-2022, Tạp chí Kinh tế và Dự báo đăng bài có tiêu đề “Suy ngẫm về trí thức tinh hoa” của TS Khúc Văn Quý, Đại học Quốc gia Hà Nội. Hình ảnh đầu bài báo như dưới đây.

Trong khu vực Đông Nam Á, Indonesia là nền kinh tế lớn và cũng là quốc gia phát thải khí nhà kính lớn nhất. Tuy nhiên, Indonesia cũng cam kết mạnh mẽ với mục tiêu giảm mạnh ảnh hưởng phát thải của khu vực sản xuất điện năng, đang chủ yếu vận hành các nhà máy nhiệt điện đốt than.

Việc các khu vực thiên nhiên bị xâm lăng bởi các giống loài thực vật, động vật lạ khá phổ biến. Ở Việt Nam đã từng có nạn ốc bươu vàng gây điêu đứng, tới nay vẫn còn nhiều di chứng. Chẳng hạn, ngay hiện giờ nếu quan sát các ruộng đồng, đầm nước... vẫn bắt gặp rất nhiều trứng và cả ốc bươu lớn bé, đã lai tạp qua thời gian. Chúng tàn phá ruộng đồng, cả lúa, rau, lẫn (...) cỏ do rất phàm ăn. Tuy vậy, để có kết luận về mức tàn phá của nạn xâm nhập sinh học, trên phương diện kinh tế, nghiên cứu của Turbelin et al. [1] có giá trị thông tin quan trọng. (shrink)

Bài viết này tóm lược các điểm quan trọng và những triết lý xã hội trong Tầm nhìn Xã hội 5.0 (Society 5.0) của Nhật Bản, đồng thời đưa ra bài học cho Việt Nam trong việc hình thành một xã hội “lấy dân làm gốc”, được hiện thực hoá bởi trí tuệ nhân tạo (AI). Nhằm tiến tới một xã hội nơi con người được đặt làm trung tâm đồng thời chung sống hài hoà với công nghệ ngày càng (...) thông minh, năm gợi ý cụ thể cho Việt Nam đã được đưa ra: Tầm nhìn lấy con người làm trung tâm; Góc nhìn đa chiều về mối quan hệ giữa người và máy; Lấy AI làm động lực phát triển kinh tế-xã hội; Cách tiếp cận từ dưới lên trên và thúc đẩy tính tham gia trong việc thiết lập tầm nhìn; và Tính bền vững và bao quát trong các ứng dụng của AI. (shrink)

A speaker's use of a declarative sentence in a context has two effects: it expresses a proposition and represents the speaker as knowing that proposition. This essay is about how to explain the second effect. The standard explanation is act-based. A speaker is represented as knowing because their use of the declarative in a context tokens the act-type of assertion and assertions represent knowledge in what's asserted. I propose a semantic explanation on which declaratives covertly host a "know"-parenthetical. A speaker (...) is thereby represented as knowing the proposition expressed because that is the semantic contribution of the parenthetical. I call this view parentheticalism and defend that it better explains knowledge representation than alternatives. As a consequence of outperforming assertoric explanations, parentheticalism opens the door to eliminating the act-type of assertion from linguistic theorizing. (shrink)

This essay argues that there are theoretical benefits to keeping distinct—more pervasively than the literature has done so far—the psychological states of imagining that p versus believing that in-the-story p, when it comes to cognition of fiction and other forms of narrative. Positing both in the minds of a story’s audience helps explain the full range of reactions characteristic of story consumption. This distinction also has interesting conceptual and explanatory dimensions that haven’t been carefully observed, and the two mental state (...) types make distinct contributions to generating emotional responses to stories. Finally, the differences between the mental states illuminate how a given story can be both shared with others and at the same time experienced as personal. (shrink)

This paper explains a fallacy that often arises in theorizing about human minds. I call it the Factual Belief Fallacy. The Fallacy, roughly, involves drawing conclusions about human psychology that improperly ignore the large backgrounds of mostly accurate factual beliefs people have. The Factual Belief Fallacy has led to significant mistakes in both philosophy of mind and cognitive science of religion. Avoiding it helps us better see the difference between factual belief and religious credence; seeing that difference in turn enables (...) us to pose interesting normative questions about various mental states labeled “belief.”. (shrink)

[OPEN ACCESS TARGET ARTICLE WITH COMMENTARIES AND RESPONSE] We develop a new model of how human agency-detection capacities and other socio-cognitive biases are involved in forming religious beliefs. Crucially, we distinguish general religious beliefs (such as *God exists*) from personal religious beliefs that directly refer to the agent holding the belief or to her peripersonal time and space (such as *God appeared to _me_ last night*). On our model, people acquire general religious beliefs mostly from their surrounding culture; however, people (...) use agency-intuitions and other low-level experiences to form personal religious beliefs. We call our model the Interactive Religious Experience Model (IREM). IREM inverts received versions of Hyperactive Agency-Detection Device Theory (HADD Theory): instead of saying that agency-intuitions are major causes of religious belief in general, IREM says that general belief in supernatural agents causes people to seek situations that trigger agency-intuitions and other experiences, since these enable one to form personal beliefs about those agents. In addition to developing this model, we (1) present empirical and conceptual difficulties with received versions of HADD Theory, (2) explain how IREM incorporates philosophical work on indexical belief, (3) relate IREM to existing anthropological and psychological research, and (4) propose future empirical research programs based on IREM. (shrink)

Paul Cilliers has developed a novel post-structural approach to complexity that has influenced several writers contributing to the current complexity literature. Concomitantly however, Cilliers advocates for modelling complex systems using connectionist neural networks (rather than analytic, rule-based models). In this paper, I argue that it is dilemmic to simultaneously hold these two positions. Cilliers’ post-structural interpretation of complexity states that models of complex systems are always contextual and provisional; there is no exclusive model of complex systems. This sentiment however appears (...) at odds with Cilliers’ promotion of connectionist neural networks as the best way to model complex systems. The lesson is that those who currently follow Cilliers’ post-structural approach to complexity cannot also develop a preferred model of complex systems, and those who currently advocate for some preferred model of complex systems cannot adopt the post-structural approach to complexity without giving up the purported objectivity and/or superiority of their preferred model. (shrink)

In this work we answer a long standing request for temporal embeddings of deontic STIT logics by introducing the multi-agent STIT logic TDS . The logic is based upon atemporal utilitarian STIT logic. Yet, the logic presented here will be neutral: instead of committing ourselves to utilitarian theories, we prove the logic TDS sound and complete with respect to relational frames not employing any utilitarian function. We demonstrate how these neutral frames can be transformed into utilitarian temporal frames, while preserving (...) validity. Last, we discuss problems that arise from employing binary utility functions in a temporal setting. (shrink)

This paper challenges the two aims of Michael Cholbi’s Rational Will View (RWV) which are to (1) offer an account of why paternalism is presumptively or pro tanto wrong and (2) relate the relative wrongness of paternalistic interventions to the rational powers that such interventions target (Sections 1 and 2). Some of a paternalizee’s choices harm their future selves in ways that would be wrong if they were done to others. I claim this challenges Cholbi’s second aim (2) because the (...) cases his account deems particularly wrong turn out to be not to be as wrongful as expected (Section 3). When this second aim is challenged, it has knock-on effects on the capacity of the RWV to discern which cases of paternalism are generally more wrongful than others, which undermines Cholbi’s first aim (1). I consider responses on behalf of Cholbi’s view but conclude that the account is insufficient on its own to vindicate its two aims (Section 4). Finally, I draw on recent work that adopts ideas from the practical reasoning literature to help determine paternalism’s wrongness (Section 5). I argue this helps Cholbi’s view withstand my objections, but we must remain skeptical of why interceding with rational powers is particularly wrong. (shrink)

Virtue ethics has now well and truly established itself as one of the main normative theories. It is now quite common, and indeed, expected, for virtue ethics to be included, alongside deontology and consequentialism, in any Moral Philosophy syllabus worth its salt. Students are typically introduced to virtue ethics only after studying the other two normative theories, and this often sets the scene for various sorts of misunderstandings, with students expecting virtue ethics to be based on the same set of (...) rules and assumptions as its rivals. Or at least, that is my experience. In this paper I want to focus on one such misunderstanding, which arises when trying to apply virtue ethics to our judgments of other people’s actions and behaviour. Although there are countless ways in which a theory can be misunderstood, it is worth guarding against this one in particular, given that it can lead someone who takes virtue ethics seriously to act in ways that are not virtuous, or even vicious. I begin by making a few remarks about the role of normative theory, and then go on to give four examples of how applying virtue ethics can lead to poor behaviour. In the final section I identify the mistake in question and conclude by noting how it can be avoided. (shrink)

Aquinas’s account of the human soul is the key to his theory of human nature. The soul’s nature as the substantial form of the human body appears at times to be in tension with its nature as immaterial intellect, however, and nowhere is this tension more evident than in Aquinas’s discussion of the ‘separated’ soul. In this paper I use the Biblical story of the rich man and Lazarus (which Aquinas took to involve actual separated souls) to highlight what I (...) will call the Two-Person Problem facing his account of human identity through death and the bodily resurrection. Aquinas claims that the rational soul is neither the human being nor the human person. When the rich man’s soul says “I am in agony,” then, what is the referent of “I?” It appears that there is a human person, ‘Dives,’ who is replaced at Dives’s death by the person ‘Dives’s soul,’ who is in turn replaced at the bodily resurrection by ‘Dives,’ whom Aquinas claims is numerically identical to the original person. But this seems hopeless as an identity-preserving account of human nature. I believe that Aquinas’s account of human nature does not, as it stands, possess the resources with which to overcome this difficulty; I conclude that reconstructing a(n otherwise) Thomistic account that involves immediate bodily resurrection, although a radical approach, is the one best suited to preserving the most essential features of Aquinas’s theory. (shrink)

This paper adds to the philosophical literature on mechanistic explanation by elaborating two related explanatory functions of idealisation in mechanistic models. The first function involves explaining the presence of structural/organizational features of mechanisms by reference to their role as difference-makers for performance requirements. The second involves tracking counterfactual dependency relations between features of mechanisms and features of mechanistic explanandum phenomena. To make these functions salient, we relate our discussion to an exemplar from systems biological research on the mechanism for countering (...) heat shock—the heat shock response system—in Escherichia coli bacteria. This research also reinforces a more general lesson: ontic constraint accounts in the literature on mechanistic explanation provide insufficiently informative normative appraisals of mechanistic models. We close by outlining an alternative view on the explanatory norms governing mechanistic representation. (shrink)

This paper uses classical logic for a simultaneous description of the syntax and semantics of a fragment of English and it is argued that such an approach to natural language allows procedural aspects of linguistic theory to get a purely declarative formulation. In particular, it will be shown how certain construction rules in Discourse Representation Theory, such as the rule that indefinites create new discourse referents and definites pick up an existing referent, can be formulated declaratively if logic is used (...) as a metalanguage for English. In this case the declarative aspects of a rule are highlighted when we focus on the model theory of the description language while a procedural perspective is obtained when its proof theory is concentrated on. Themes of interest are Discourse Representation Theory, resolution of anaphora, resolution of presuppositions, and underspecification. (shrink)

Central limit theorem for the functional of jump Markov process. Nguyễn Văn Hữu, Vương Quân Hoàng và Trần Minh Ngọc. Báo cáo: Hội nghị toàn quốc lần thứ III “Xác suất - Thống kê: Nghiên cứu, ứng dụng và giảng dạy” (tr. 34). Ba Vì, Hà Tây, ngày 12-14 tháng 05 năm 2005. Viện Toán học / Trường Đại học Khoa học tự nhiên / Đại học Quốc gia Hà Nội.

This paper is intended as a gateway to two 2000-year-old manuscripts of the Analects. The first two sections discuss the archaeological context of the discoveries and analyse the manuscripts themselves, including characteristic features of the bamboo strips and the texts inked thereon and notable differences between these and other Analects versions. In these sections, I also critically evaluate present-day Analects studies and offer alternative hypotheses where there is room for debate. The third and final section of the paper discusses what (...) I consider the most fascinating (and most complex) issue regarding the manuscripts: their provenance. In that section, I examine when, where, and why the Analects was copied onto the bamboo strips. The ultimate goal of this paper is to present a nuanced understanding of the two bamboo manuscripts that conveys the fascinating insights they offer while also exploring the limitations of what these manuscripts can actually tell us. (shrink)