Beniński filozof Paulin J. Hountondji jest autorem teorii systemu, która aspiruje do przynajmniej częściowego wytłumaczenia przyczyn złej kondycji afrykańskich społeczeństw i państw. Afrykański społeczno-polityczny stan rzeczy charakteryzuje, zdaniem Hountondjiego, przede wszystkim wadliwa organizacja struktur instytucjonalnych państw oraz codziennego życia Afrykanów. Hountondji krytykuje liczne wady afrykańskiej rzeczywistości - w tym inercję instytucji, działania pełne absurdów, marnowanie czasu, energii i zdrowia - i zarazem poszukuje ich ukrytych, „systemowych” podstaw. W rozumieniu Hountondjiego, system to zbiór wzajemnie ze sobą powiązanych elementów organizacji afrykańskich społeczeństw. (...) Istniejący system jest kontrproduktywny dla rozwoju. Myśl Hountondjiego wydaje się być adresowana przede wszystkim do samych Afrykanów, których filozof zapewne chciałby zachęcić do przemyśleń nad tym, dlaczego nie dążą oni wystarczająco skutecznie do zmiany rzeczywistości, w której żyją. Hountondji dostrzega u Afrykanów brak „woli racjonalnej organizacji, woli wykorzystania niewielu dostępnych zasobów w najlepszy możliwy sposób i dla największego możliwego zadowolenia każdego”. Zarazem wskazuje podstawowe i niezbędne, w jego opinii, działania, które mogą prowadzić do zmiany systemu, który kreuje i utrwala afrykański stan rzeczy. (shrink)

Afryka postkolonialna była, jest i będzie targana konfliktami o naturze separatystycznej. Najsłynniejsze już próby secesji w Afryce to przypadki Katangi (w latach 1960–1963) oraz Biafry (w latach 1967–1970). Wojna w Erytrei (w latach 1961–1991) to jedyny jak dotąd afrykański konflikt separatystyczny, który skończył się ustanowieniem nowego państwa (1993 rok). Charakter separatystyczny mają również dwa krwawe konflikty w Sudanie Południowym (w latach 1961–1972 i 1983–2005). Od 1975 roku aż do dzisiaj Etiopia zmaga się ze zbrojnym separatyzmem w Ogadenie. Irredentystyczna idea (...) budowy Wielkiej Somalii, tj. zjednoczenia w jednym państwie wszystkich Somalów, leżała u podłoża wojny, jaką w Ogadenie stoczyły ze sobą Etiopia i Somalia w latach 1977–1978. W 1981 roku wybuchł konflikt w północnej Somalii, która w 1991 roku ogłosiła niepodległość jako Somaliland. Choć krajowi temu brakuje uznania międzynarodowego, Somaliland posiada wszelkie inne atrybuty państwa, w przeciwieństwie do pozostającej od lat w stanie upadku Republiki Somalii. To tylko niektóre z, często już historycznych, przykładów zbrojnego separatyzmu na kontynencie afrykańskim – te najbardziej krwawe czy długotrwałe. Zbrojny separatyzm obecny jest jednak współcześnie w wielu innych miejscach Afryki. Prawie każde położone na południe od Sahary państwo tego kontynentu posiada potencjalne warunki do rozwoju separatyzmu. Przebieg niemal wszystkich granic w Afryce został arbitralnie ustanowiony przez mocarstwa kolonialne jeszcze w XIX wieku. Większość granic dzieli jakiś lud na nominalnych obywateli różnych organizmów państwowych. Z drugiej strony w granicach jednego państwa zamieszkuje niejednokrotnie wiele ludów o odmiennym pochodzeniu etnicznym oraz różnej kulturze i wierzeniach. Wieloetniczność i różnorodność kulturowa nie są same w sobie przyczynami dążeń separatystycznych, choć zwykle stanowią dla nich bardzo ważne podłoże. (shrink)

[Democratization in sub-Saharan Africa: West African political thought perspective]. Krzysztof Trzcinski's book deals with democratization as one of the leading themes in contemporary West African political thought. The process of establishing democracy in sub-Saharan African countries is extremely complex. African politicians often resort to democratic procedures only during elections. After winning them, they often limit freedom of opposition, media, and civil society organizations. By deriving numerous benefits from being in power, they are not willing to give up power once gained. (...) Sometimes, in countries perceived as young democracies, authoritarian rule is restored. These and other meanders of the development of democratic structures in Africa are difficult to understand for "outside" observers. African political thinkers attempt to explain them. Disappointed with authoritarianism, which has not provided security or prosperity to post-colonial African societies, they see a chance to achieve these values in a democratic environment. In their opinion, however, democracy for Africa cannot be a simple copy of the western model of majority rule and have to be tailored, taking into account the multi-ethnic specificity of the region's countries. African authors of political thought diagnose the problems of the democratization process and propose institutional recipes for healing it. Krzysztof Trzcinski consistently analyzes the concepts they created and formulates original and essential conclusions (by Professor Michał Tymowski). (shrink)

W artykule tym przedstawiam i krytycznie analizuję główne wątki rozważań nigeryjskiego filozofa Ifeanyiego A. Menkitiego o przyszłości afrykańskiego państwa. Menkiti jest w pełni świadomy historycznej, etnicznej i terytorialnej specyfiki typowego pokolonialnego państwa w Afryce. Powstało ono w XX w. jako organizm charakteryzujący się bardzo głębokimi podziałami etnokulturowymi. Przebieg jego granic został jeszcze w czasach kolonialnych arbitralnie ustanowiony przez Europejczyków. W konsekwencji ich decyzji większość afrykańskich granic dzieli dziś członków wielu ludów na nominalnych obywateli różnych państw. Z drugiej strony, w (...) granicach jednego państwa mieszkają ludy o odmiennym pochodzeniu i kulturze. Jak to ujmuje Menkiti, w następstwie działań Europejczyków Afryka jest dziś zatem narzuconym z zewnątrz zbiorem bytów prawnych. Afrykańscy przywódcy oficjalnie uznają granice państwowe w Afryce za nienaruszalne. Tym niemniej Afryka pokolonialna była, jest i zapewne będzie w przyszłości targana konfliktami o rozmaitej proweniencji, w tym granicznymi i separatystycznymi, w których kwestia wieloetniczności będzie odgrywać istotną rolę. O ile wieloetniczność sama w sobie nie jest przyczyną powstawania afrykańskich konfliktów, może stanowić dla nich podłoże, zwłaszcza gdy jest wykorzystywana przez ich głównych aktorów dla osiągnięcia określonych celów. Zdaniem Menkitiego, dalsze istnienie w Afryce granic o kolonialnym pochodzeniu jest kwestią wtórną. Filozof zdaje się bowiem postrzegać przyszłość wspólnej, pomyślnej koegzystencji różnych ludów w ramach afrykańskiego państwa przede wszystkim z perspektywy zaistnienia w nim sprawiedliwości. Odnosząc się do relacji między sprawiedliwością a dalszym trwaniem afrykańskiego państwa w kolonialnych granicach, Menkiti zauważa, że „choć może w końcu zaistnieć potrzeba nowego wytyczenia granic, nie musimy tego czynić natychmiast. Sprawiedliwość społeczna jest nadal silnym, cichym partnerem w zachowaniu granic państwowych. Jeśli państwo afrykańskie zdobywa szacunek swoich obywateli przez osiągnięcie sprawiedliwości w domenie publicznej, wówczas może nie być istotne, czy Afryka pozostanie taką, jaką jest ze swoimi obecnymi granicami czy też zostanie na powrót dopasowana do [jakichś] swoich wcześniejszych rozwiązań. Ważne jest, aby obywatele czuli się bezpieczni i aby wiedzieli, że ich życiowe szanse nie są rozwiewane przez to właśnie państwo, które ma ich wspierać”. (shrink)

[Democracy Building in Africa: The George Carew's Thought]. Większość współczesnych afrykańskich myślicieli politycznych uważa, że w państwach Afryki powinna zostać ustanowiona demokracja w miejsce dominujących tam obecnie różnych odmian autorytaryzmu. Jednakże niewielu z nich jest zdania, że liberalna teoria demokratyczna w kształcie, w jakim została skonceptualizowana i urzeczywistniona w praktyce politycznej na Zachodzie, daje odpowiedź na pytanie, jak wprowadzić ludowładztwo skrojone dla potrzeb Afryki. Niektórzy myśliciele afrykańscy krytykują rozmaite wady zachodniej demokracji liberalnej i szukają elementów demokratycznych w tradycyjnych rodzimych wartościach (...) i politycznych instytucjach, wyrażając opinię, że możliwe jest ich współczesne wykorzystanie w procesie budowy demokracji w Afryce. Tymczasem sierraleoński filozof George Munda Carew, autor poglądów składających się na jedną z szerszych współczesnych wizji przyszłości państwa w Afryce, twierdzi, że „treść pojęcia demokracji nie jest jeszcze stała” i proponuje Afrykanom tylko przejściowe przekształcenie niektórych rozwiązań liberalnej teorii demokratycznej. Carew uważa, że obowiązkiem myślicieli politycznych jest tworzenie teorii demokratycznej, która pasuje do specyfiki konkretnego rodzaju państwa. Na potrzeby wieloetnicznego państwa afrykańskiego należy, jego zdaniem, wypracować taką normatywną propozycję polityczną, która będzie „dawać szansę na możliwie największą integrację członków państwa, kompatybilną z możliwie największym ich zróżnicowaniem”, a zatem umożliwiać „promowanie jednocześnie pluralizmu demokratycznego i kulturowego”. Krzysztof Trzciński, Budowanie demokracji w Afryce: Wizja George’a Carewa [Democracy Building in Africa: The George Carew's Thought], “Krakowskie Studia Międzynarodowe” 2010, Vol. 7, No 1: J.Zdanowski (ed.), Idee i ideologie w krajach Azji i Afryki [Ideas and Ideologies in Asia and Africa], s. 249-272. (shrink)

W artykule tym przedstawiam koncepcję rozwoju autorstwa wybitnego nigeryjskiego myśliciela i demokraty Claude’a Akego. Ake zaproponował abstrakcyjny paradygmat rozwoju społeczeństw afrykańskich w warunkach demokracji. Paradygmat ten opiera się na rolnej strategii rozwoju, zgodnie z którą powinien być on uzyskiwany małymi krokami i pierwotnie generowany na wsi. Ake zdefiniował rozwój jako proces, „poprzez który ludzie kształtują i zmieniają siebie oraz swoją sytuację życiową, by osiągać wyższe poziomy cywilizacyjne, zgodnie z własnymi wyborami i wartościami”. Zdaniem nigeryjskiego myśliciela, rozwój jako proces zbiorowy powinien (...) być wytwarzany przez tych, którzy mają go doświadczać. Ake krytykował dominujący, jego zdaniem, zachodni paradygmat rozwoju Afryki, zgodnie z którym rozwój może zostać narzucony Afrykanom z zewnątrz, a demokratyczna władza wcale nie musi stanowić warunku sine qua non rozwoju. W opinii Akego, zachodnie próby zintensyfikowania rozwoju w Afryce, które cechował brak zrozumienia dla afrykańskich uwarunkowań kulturowych, w tym sposobów myślenia i życia Afrykanów, skończyły się porażką. Koncepcja Akego, choć ciekawa i poparta ważnymi argumentami oraz przykładami, nie jest wolna od uogólnień i sprzeczności. Co więcej, jak się wydaje, nigeryjski myśliciel zaprezentował model rozwoju bliski autarkii i wyzuty z realiów współczesnej ekonomii. W konsekwencji krytycznie oceniam część opinii Akego i ukazuję podstawowe, moim zdaniem, ich mankamenty. (shrink)

[Selected African intellectuals' views on the impact of colonial powers on the development of a postcolonial African state]. This article provides an analysis of a Nigerian political thinker Claude Ake's and Sierra Leonian philosopher George M. Carew's views concerning the impact of colonial powers on the political and, to a lesser extent, economic development of a postcolonial African state. According to their opinions, colonial powers are responsible for introducing in their African colonies during the period of decolonization democratic institutions and (...) mechanisms that were inadequate for multiethnic societies. This did not contribute to the building of democratic, peaceful, and politically and economically stable states in Africa. Published in: Forum Politologiczne 13, „Stare” i „nowe” mocarstwa w Afryce, Arkadiusz Żukowski (ed.), Instytut Nauk Politycznych, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Olsztyn 2012, s. 61-83. (shrink)

Dziennikarstwo branżowe ma istotne znaczenie dla tworzenia i użytkowania gier komputerowych (wideo), które stanowią podstawę jednego z przemysłów kształtującej się na początku XXI wieku gospodarki kreatywnej. Przedstawiciele mediów informują o postępach w pracach nad nowymi grami, testują je przed premierą, wskazują deweloperom wady i zalety ich produkcji. W ten sposób oddziałują na opinie użytkowników oraz opisują wydarzenia i trendy związane ze środowiskami zajmującymi się bezpośrednio grami, jak też z ich otoczeniem. Celem artykułu jest prezentacja studium przypadku modelu zarządzania zasobami ludzkimi (...) w internetowej redakcji zajmującej się tematyką gier komputerowych wchodzącej w skład dużego przedsiębiorstwa medialnego. * Industry specialized journalism is essential for the creation and use of computer (video) games. They are representing one of industries from creative economy which is emerging on early XXI century. Media representatives inform about the progress in development of new titles, test them before their release date, show developers the advantages and disadvantages of their productions, impact on user feedback and describe events and trends related to the communities directly involved in the games, as well as with their surroundings. The article aims to present a case study of human resources management model in the Internet editorial absorbed in topics connected to computer games which is a part of big media company. (shrink)

Krzysztof Trzciński, Źródła legitymacji tradycyjnego władztwa we współczesnej Afryce jako przyczynek do lepszego zrozumienia jego roli i fenomenu trwania, "Afryka" 2009, t. 29-30, s. 47-70. Legitymacja należy do kluczowych zagadnień myśli politycznej i jest nierozerwalnie powiązana między innymi z takimi terminami jak państwo, władza, obywatele, poddani, prawa i obowiązki. Pojęcie legitymacji jest niezwykle ważne i być może właśnie z tego powodu jego istota stanowi temat wielu dyskusji. W tym artykule nie będziemy jednak analizować sporów definicyjnych. Ograniczymy się do podejścia, (...) jakie proponuje Roger Scruton, unikając przedstawienia ścisłej definicji. Termin ‘legitymacja’ określa, jego zdaniem, to samo, co pojęcia ‘prawomocność władzy’ bądź ‘prawowite panowanie’. Gdy rządzący dzierżą władzę nie posiadając do tego uprawnienia, wówczas mówimy, że władza jest przez nich wykonywana bez legitymacji. Legitymacja dotyczy relacji między obywatelami (poddanymi) a władzą państwową lub – jak ma to miejsce na przykład w Afryce Subsaharyjskiej – lokalnym władztwem tradycyjnym. Pojęcie legitymacji odnosi się przede wszystkim do tak podstawowych zagadnień jak podporządkowanie się obywateli (poddanych) decyzji władz oraz prawo władzy państwowej (lub tradycyjnej) do ograniczania wolności obywateli (poddanych). Legitymacja była istotnym problemem politycznym na przestrzeni ludzkich dziejów i we wszystkich obszarach świata. Również i dziś stanowi aktualną kwestię. Władza we współczesnych państwach demokratycznych czerpie legitymację z woli elektoratu wyrażonej w wyborach. Nawet w takim wydawałoby się idealnym stanie rzeczy legitymacja niejednokrotnie stanowi przedmiot dyskusji. Seymour Martin Lipset pisze w tym kontekście o ‘szacunkowości’, czy też względności legitymacji i uważa, że ludzie w państwie uznają istniejący w nim system polityczny jako posiadający legitymację lub nie w zależności od tego, czy wartości systemu odpowiadają wartościom przez nich wyznawanym. I tak na przykład, gdy prezydentem demokratycznego państwa zostanie popierany przez nas kandydat, automatycznie uznajemy jego władzę za legitymowaną. Jeśli jednak wybory prezydenckie wygra osoba, której nie darzymy poparciem czy zaufaniem, wówczas zdarza się nam podważać jej legitymację, zwłaszcza gdy została wybrana na urząd w sytuacji niskiej frekwencji wyborczej. W państwach pokolonialnej Afryki problem legitymacji jest daleko bardziej skomplikowany niż w świecie zachodnim. Podczas gdy Max Weber wyróżnił trzy czyste typy prawomocnego panowania (legalne, tradycyjne i charyzmatyczne) w państwie, David Beetham uznał, że typologia ta jest nieadekwatna ze względu na różnorodność rodzajów władzy, które istniały w XX wieku. Pogląd Beethama odpowiada po części sytuacji w Afryce, gdzie w przypadku wielu pokolonialnych państw przetrwały różne lokalne systemy władzy przedkolonialnej (królestwa, sułtanaty, wodzostwa) o legitymacji tradycyjnej, przy jednoczesnym istnieniu na poziomie ogólnopaństwowym panowania legalnego lub quasi-legalnego, mniej lub bardziej zgodnego z państwowym porządkiem prawnym. (shrink)

Wywodzący się z Ghany, a tworzący w Stanach Zjednoczonych Kwasi Wiredu należy do grona najwybitniejszych współczesnych filozofów afrykańskich. W swych rozprawach politycznych obnaża wady demokracji liberalnej i postuluje, by demokracja w Afryce była budowana w oparciu o rodzime tradycje polityczne, które mają, w jego opinii, charakter demokratyczny. Wiredu negatywnie ocenia kondycję współczesnych demokracji liberalnych przede wszystkim z powodu charakteryzującej je dalece antagonistycznej praktyki uprawiania polityki, która kontrastuje z typową dla niektórych społeczeństw afrykańskich tradycją koncyliacyjną. Ghański filozof optuje za wykorzystaniem (...) w polityce afrykańskiej idei deliberacji (palaweru) oraz konsensualnego osiągania decyzji politycznych i proponuje zastąpienie partii politycznych działającymi na innych zasadach stowarzyszeniami politycznymi (political associations) oraz tworzenie rządu bez udziału partii politycznych. Proponowana przezeń koncepcja państwa pozapartyjnego (nonparty) jest atrakcyjna intelektualnie, ale rodzi liczne znaki zapytania. (shrink)

Obywatelstwo należy do najistotniejszych kategorii określających pozycję człowieka w państwie. W niektórych okresach dziejów pojęcie obywatelstwa istniało jedynie w sferze idei, w innych idea uległa urzeczywistnieniu, a członkostwo w państwie (lub mieście) oraz status obywatelski znalazły formalny wyraz na niwie prawnoustrojowej. Kształtowanie się obywatelstwa stanowi proces długi i wielofazowy. Obywatelstwo w Europie pozostaje bowiem już od starożytności w stanie permanentnego rozwoju i wciąż wzbogacane jest o nowe treści (lub też czasem zubożane o pewne elementy); tym niemniej jego rdzeń, nakreślony (...) w pierwowzorach antycznych, pozostaje w dużej mierze tożsamy. Sens obywatelstwa, czy też jego ładunek znaczeniowy ulega redefinicji w perspektywie historycznej w zależności od specyficznych warunków natury społeczno-politycznej. Na poszczególnych etapach ewolucji obywatelstwo obejmuje swym zasięgiem węższą lub szerszą część społeczeństw państwowych. (shrink)

Krzysztof Trzciński, ‘Some Remarks on the Idea of Rotational Presidency in an African State.’ The article has been published in “Afryka” 31-32, 2010, pp. 29-44. The main aim of this article is to explain and analyze in a critical way the concept of the rotational presidency, proposed for a multiethnic African state by a Ghanaian philosopher Kwame Gyekye. In his opinion, the presidency in an African state should be rotated between all ethnic groups. According to Gyekye, this system would allow (...) the sharing of power between ethnic groups, create trust in their relations and, as a consequence, improve the coherence of a multiethnic state. However, Gyekye’s concept lacks some essential details and seems very difficult to be implemented. Wielu afrykańskich badaczy polityki i innych intelektualistów niezadowolonych z realiów sprawowania, czy wręcz zawłaszczania władzy przez rządzących we współczesnym afrykańskim państwie, szuka rozwiązań ustrojowych alternatywnych wobec obecnie istniejących. Pragną oni ustanowienia w afrykańskim państwie porządku demokratycznego, ale skrojonego na potrzeby jego wieloetnicznej specyfiki. Jedną z wysuwanych propozycji jest osłabienie pozycji prezydenta, który w Afryce zwykle wywodzi się z najliczniejszej lub najsilniejszej grupy etnicznej i posiada bardzo ważne oraz rozbudowane prerogatywy. Sposobem umniejszenia roli urzędu prezydenckiego może być rotacja przywództwa, która stosowana jest w niektórych porządkach ustrojowych (zwłaszcza w Szwajcarii, Bośni i Hercegowinie, na Komorach), a jej współczesnych korzeni należy szukać w ustroju dyrektoriatu z czasów Rewolucji Francuskiej. (shrink)

Całość rozpoczyna teoretyczny rozdział matematyczno-statystyczny. Jego istota i charakter jest odmienny, od pozostałych dziewięciu rozdziałów praktyczno-specjalistycznych. Prezentuje on aparat matematyczno-statystyczny niezbędny do zrozumienia treści kolejnych kierunkowych już rozdziałów monografii. Treści merytoryczne tego rozdziału nie są zaprezentowane w formie systematycznego wykładu, czy prezentacji, ale przedstawiają jedynie sygnalnie i syntetycznie pojęcia, definicje, twierdzenia oraz zasady i metody, które stanowią fundament ich zastosowań w naukach ekonomicznych, finansach oraz informatyce. Rozdziały: od drugiego do dziesiątego są kierunkowymi rozdziałami specjalistycznymi i prezentują różne kierunki praktycznych zastosowań (...) metod matematycznych i statystycznych, czyli ilościowych. Rozdziały: drugi i trzeci dotyczą zarządzania finansami. Przy czym pierwszy z nich dotyczy naliczania odsetek w banku od dyspozytorów kredytów i obligacji. Kolejny zaś traktuje o metodach oceny ekonomicznej efektywności projektów inwestycyjnych i produkcyjnych oraz zawiera analizę wrażliwości wybranych wskaźników finansowych na zmiany czynników je tworzących. Rozdział czwarty prezentuje podstawowe informacje i zasady korzystania z arkusza kalkulacyjnego na przykładzie programu MS Excel wraz z omówieniem wybranych funkcji finansowych. W rozdziale piątym omówione są wybrane narzędzia wspomagające przetwarzanie danych informacji, jakimi są systemy SAS wykorzystywane przede wszystkim w interakcjach gospodarczych oraz w procesie dydaktycznym na uczelniach wyższych. Modele zachowań konsumenta, idea aproksymacji oraz wybrane mikroekonomiczne funkcje popytu zostały – wraz z przykładami – omówione w rozdziale szóstym. W rozdziale siódmym czytelnik znajdzie opis działań podejmowanych przez firmę w celu optymalizacji jej finansowego i gospodarczego funkcjonowania w okresie niepewności rynkowej na przykładzie pandemii COVID 19 i konkretnego przdsiębiorstwa. Dwa kolejne rozdziały: ósmy i dziewiąty są ze sobą ściśle zintegrowane. Oba one dotyczą niedookreślonych układów równań liniowych. Pierwszy z nich – o charakterze teoretycznym – poświęcony jest rozważaniom dotyczącym wykorzystywaniu rachunku macierzowego do rozwiązywania niedookreślonych układów równań liniowych. Kolejny zaś przedstawia praktyczne zastosowanie teoretycznych kwestii rozdziału poprzedniego do określenia wyceny wartości rynkowej nieruchomości. Monografię kończy rozdział dziesiąty dotyczący wybranych narzędzi wspierających proces sprzedaży usług finansowych wraz z prezentacją prognoz służących zminimalizowaniu ryzyka i błędów w procesie planowania sprzedaży w organizacji. W większości rozdziałów zawarte są rozwiązane przykładowo zadania z wyczerpującym komentarzem objaśniającym. Niniejsza monografia składa się z dziesięciu rozdziałów, jednak – zdaniem autorów – tematyka zastosowania metod ilościowych nie została w niej wyczerpana. Toteż planowana jest kolejna część tej publikacji zawierająca kontynuację podjętego i aktualnie rozpoczętego tematu. (shrink)

Demokratyzacja, rozumiana jako proces zmierzający do przekształcenia rządów autorytarnych w ustrój demokratyczny, przebiega od początku lat 90. XX wieku w państwach Afryki Subsaharyjskiej w sposób niezwykle skomplikowany, a niekiedy wręcz dramatyczny. Źródła problemów procesu demokratyzacji w Afryce Subsaharyjskiej mogą przynajmniej po części leżeć w niewłaściwej organizacji politycznej wieloetnicznych społeczeństw państw afrykańskich. Organizacja ta zwykle nie zapewnia reprezentantom części grup etnicznych udziału w podejmowaniu decyzji politycznych, zwłaszcza na szczeblu władzy centralnej, i w konsekwencji często nie daje tym grupom możliwości obrony (...) swoich interesów. Wielu współczesnych afrykańskich myślicieli politycznych uważa, że podziały etniczne istniejące w państwach Afryki powinny znaleźć swoje odzwierciedlenie w konstrukcji ich systemów politycznych, co z kolei mogłoby usprawnić proces implementacji demokracji. Ważnych, ogólnych wskazówek przydatnych dla projektowania modeli demokracji odpowiednich dla państw afrykańskich można szukać w rozwiązaniach istniejących w wieloetnicznych Indiach, choć, co warto podkreślić, ani indyjska myśl polityczna ani indyjskie rozwiązania ustrojowe nie wydają się stanowić inspiracji dla współczesnych intelektualistów afrykańskich. Edukacyjny dla państw Afryki Subsaharyjskiej walor kazusu indyjskiego systemu politycznego sugerują jednak rozważania wybitnego politologa Arenda Lijpharta na temat elementów współrządzenia (power-sharing) w systemie politycznym niepodległych Indii. (shrink)

Zjawisko autotranslacji czy autoprzekładu zawiera się w schemacie komunikacji dwujęzycznej przy udziale nowej instancji tłumacza = autora. Ważne staje się pytanie o inwariancję translatorską, tym bardziej że lego rodzaju przekładowi przypisuje się większą swobodę i częstszą tendencję do przetworzeń. Postulowana przez Christiane Nord lojalność tłumacza wobec tekstu wyjściowego oraz odbiorcy docelowego nabiera w tym kontekście innego wymiaru. Autoprzekład porusza się, podobnie jak przekład tradycyjny, na płaszczyźnie interlingwalnej, która niesie czasem większe ryzyko „melanżu” językowego w przypadku, jeśli autor poza tym, (...) że jest osobą bilingwalną, to jeszcze publikuje dwujęzycznie. Porównanie wersji paralelných T. Rittnera pokazuje przykładowe pomyłki interlingwalne, pojawiające się w tekstach autorskich. (shrink)

Artykuł, opublikowany po raz pierwszy w 1979 r., jest jednym z najczęściej cytowanych tekstów filozoficznych z drugiej połowy XX wieku. Tekst Bernarda Williamsa zainicjował kilka ważnych debat, toczących się do dziś w etyce i filozofii działania. Zaproponowana przez niego interpretacja pojęcia racji działania jest, z jednej strony, niezwykle wpływowa, ale z drugiej bardzo niejednoznaczna i często krytykowana. Williams broni stanowiska, które z czasem zaczęto określać jako internalizm racji: pewne względy są racjami działania dla danego podmiotu tylko wtedy, gdy mają (...) ścisły związek z "subiektywnym układem motywacyjnym" tego podmiotu, czyli z jakimiś aspektami jego psychiki, charakteru, celów, pragnień, planów, relacji z innymi itd. Stwierdzenie, że ktoś ma rację, by coś zrobić (a jeśli uznajemy, że jest to racja przeważająca - to, że powinien to coś zrobić), znaczy więc wedle tego stanowiska tyle, że ten ktoś jest w stanie być motywowany, by to coś zrobić. W przeciwieństwie do tego stanowisko określane obecnie ako eksternalizm racji głosi, że pewne względy mogą być racjami działania dla danego podmiotu także wtedy, gdy odwołują się do niezależnych od jego układu motywacyjnego własności świata. Williams wychodzi od modelu działania nawiązującego do koncepcji Hume'owskiej, następnie przedstawia jego bardziej rozbudowaną wersję, omawia rolę namysłu, naturę potrzeb, a także przedstawia argument za internalizmem racji, określany jako argument z wyjaśniania działania. Głosi on, że nawet gdyby istniały zewnętrzne racje działania, niezwiązane z subiektywnym układem motywacyjnym danego podmiotu, to odwołanie się do nich nie byłoby w stanie wyjaśnić, dlaczego dany podmiot postąpił tak, a nie inaczej, gdyż "nic nie jest w stanie wyjaśnić (zamierzonych) działań podmiotu za wyjątkiem czegoś, co motywuje go działania". (shrink)

Ausgangspunkt ist die Frage, was Masse ist, wodurch sie insbesondere befähigt ist, Dauer zu konstituieren und deshalb - im Sinn des kinematischen Relativitätsprinzips - ebenso als bewegt wie als ruhend betrachtet werden kann. In einem Gedankenexperiment wird diese Frage, in Umkehrung der Perspektive, hier nicht von der Masse selbst, sondern von einer stehenden Lichtwelle her angegangen. In diesem Modell lassen sich masse-analoge Strukturen rekonstruieren, die in relativer Bewegung sein können. Die (empirisch bekannte) Unabhängigkeit der Lichtgeschwindigkeit vom Bezugssystem ist dabei nicht (...) vorausgesetzt. Doch kann gezeigt werden, dass die Lichtgeschwindigkeit Grenzgeschwindigkeit solcher relativer Bewegungen ist, dass dies für alle durch masse-analoge Strukturen konstituierte, relativ zueinander gleichförmig bewegten Bezugssysteme gilt und dass die Lichtgeschwindigkeit selbst in allen diesen Systemen gleich ist. Die Absolutheit der Lichtgeschwindigkeit und die Relativität der Massebewegungen erweisen sich so als zwar differente, aber intrinsisch zusammengehörende Momente des kinematischen Relativitätsprinzips: ein Beitrag zu einer Philosophie der Relativitätstheorie. - Die mathematischen Zusammenhänge werden im Anhang ausführlicher dargelegt. (shrink)

It is commonly assumed that the expression “an sich selbst” (“in itself”) in Kant combines with terms to form complex nouns such as “thing in itself” and “end in itself.” I argue that the basic use of “an sich selbst” in Kant’s German is as a sentence adverb, which has the role of modifying subject-predicate combinations, rather than either subject or predicate on their own. Expressions of the form “S is P an sich selbst” mean roughly that S is P (...) ‘in its own right’ or without some further ‘condition’. Accordingly, “an sich selbst” should not be treated as forming complex nouns. This analysis has significant consequences for the interpretation of “thing in itself” in particular, for it implies that the latter is not a complete nominal expression. Instead, one must treat ‘an sich selbst’ as expressing how some S is a ‘thing’, looking to the wider sentential context. I conclude with a brief account of the new significance granted to the concept of a ‘thing’ (Ding) according to the present interpretation. (shrink)

The Swiss psychologist Jean Piaget contends that children below the age of 12 see no necessity for the logical law of non-contradiction. I argue this view is problematic. First of all, Piaget's dialogues with children which are considered supportive of this position are not clearly so. Secondly, Piaget underestimates the necessary nature of following the logical law of non-contradiction in everyday discourse. The mere possibility of saying something significant and informative at all presupposes that the law of non-contradiction is enforced.

Some cognitive processes appear to have “phenomenal” properties that are directly revealed to the subject and not determined by physical properties. I suggest that the source of this appearance is the method by which our brain processes sensory information. The appearance is an illusion. Nonetheless, we are not mistaken when we judge that people sometimes fee lpain.

In this paper, I contest increasingly common "realist" interpretations of Hegel's theory of "the concept" (der Begriff), offering instead a "isomorphic" conception of the relation of concepts and the world. The isomorphism recommended, however, is metaphysically deflationary, for I show how Hegel's conception of conceptual form creates a conceptually internal standard for the adequacy of concepts. No "sideways-on" theory of the concept-world relationship is envisioned. This standard of conceptual adequacy is also "graduated" in that it allows for a lack of (...) fit between concept and world. The possibility for a "maximally isomorphic" fit between concept and world obtains through the teleological realization of concepts, which marks especially the "artificial" world of human culture (law, art, religion, etc.). Some of the most seemingly exaggerated claims Hegel makes about the concept, I contend, can be understood when we consider the significance Hegel ascribes to human making, which is provided for in his conceptual theory. But my framework provides an interpretive key for the way Hegel sees concepts imperfectly realized in the natural world as well. (shrink)

In the Transcendental Aesthetic (TA), Kant is typically held to make negative assertations about “things in themselves,” namely that they are not spatial or temporal. These negative assertions stand behind the “neglected alternative” problem for Kant’s transcendental idealism. According to this problem, Kant may be entitled to assert that spatio-temporality is a subjective element of our cognition, but he cannot rule out that it may also be a feature of the objective world. In this paper, I show in a new (...) way how Kant’s view (focusing on his conclusions about space) is not subject to this objection, by showing that he does not make the denial about mind-independent reality that he is typically held to make. The argument develops consequences of a new reading of Kant’s expression “an sich selbst” (‘in itself’; ‘in themselves’). I argue that “an sich selbst” or “per se” has a special, judgment-level role, so that this expression does not form new noun-terms adjectivally. It follows that the conceptual unit of Kant’s “Conclusions” in the TA is simply “things” (Dinge), since “things in themselves” is not a nominal expression; Kant adopts the Wolffian ontological use of “thing” as the basic kind-term for any existent. The arguments that things per se are not in space are arguments that space cannot be a necessary property or relations of things as a kind. I show that this does not involve the positive claim about mind-independent reality that inspires the neglected alternative objection. (shrink)

Stephen Yablo’s notion of proportionality, despite controversies surrounding it, has played a significant role in philosophical discussions of mental causation and of high-level causation more generally. In particular, it is invoked in James Woodward’s interventionist account of high-level causation and explanation, and is implicit in a novel approach to constructing variables for causal modeling in the machine learning literature, known as causal feature learning (CFL). In this article, we articulate an account of proportionality inspired by both Yablo’s account of proportionality (...) and the CFL account of variable construction. The resulting account has at least three merits. First, it illuminates an important feature of the notion of proportionality, when it is adapted to a probabilistic and interventionist framework. The feature is that at the center of the notion of proportionality lies the concept of “determinate intervention effects.” Second, it makes manifest a virtue of (common types of) high-level causal/explanatory statements over low-level ones, when relevant intervention effects are determinate. Third, it overcomes a limitation of the CFL framework and thereby also addresses a challenge to interventionist accounts of high-level causation. (shrink)

In this essay I suggest that we view design principles in systems biology as minimal models, for a design principle usually exhibits universal behaviors that are common to a whole range of heterogeneous (living and nonliving) systems with different underlying mechanisms. A well-known design principle in systems biology, integral feedback control, is discussed, showing that it satisfies all the conditions for a model to be a minimal model. This approach has significant philosophical implications: it not only accounts for how design (...) principles explain, but also helps clarify one dispute over design principles, e.g., whether design principles provide mechanistic explanations or a distinct kind of explanations called design explanations. (shrink)

As automating technologies are increasingly integrated into workplaces, one concern is that many of the human workers who remain will be relegated to more dull and less positively impactful work. This paper considers two rival theories of meaningful work that might be used to evaluate particular implementations of automation. The first is achievementism, which says that work that culminates in achievements to workers’ credit is especially meaningful; the other is the practice view, which says that work that takes the form (...) of an open-ended practice is especially meaningful. Of the two, the practice view is the better tool for assessing the future of meaningful work, because achievementism is explanatorily inadequate in two ways. Moreover, the practice view can explain why the most meaningful forms of work cannot be automated. A procedure can only be automated as long as the steps are defined, whereas, in such work, which steps to take is indefinitely open to redefinition. This reveals the real threat to meaningful work to be a political-economic one. The relevant ethical questions there have to do with how much creative control workers retain in crafting their own jobs, when those jobs involve meaningful work in collaboration with machines; and how to liberate workers from jobs that do not involve meaningful work, which should be left to machines anyway. (shrink)

There has been a recent explosion of undergraduate philosophy conferences across the United States. In this paper, we explore undergraduate conferences along three lines. First, we argue that, as a well-designed learning activity, undergraduate conferences can serve to increase gender parity in philosophical spaces—a widely accepted and important goal for our discipline. Second, we argue that this increase in parity is due, at least in part, to the proper design of undergraduate conferences as High-Impact Practices. Our empirical work on our (...) own undergraduate conference demonstrates that properly designing the conference as a High-Impact learning activity does, as expected, benefit underserved student populations, including women. Additionally, the study also revealed unexpected opportunities to intervene on student learning. Third, we argue, also in line with our data, that undergraduate conferences occupy a previously taxonomically unrecognized grouping among recognized High-Impact Practices. (shrink)

Nudging works through dispositions to decide with specific heuristics, and has three component parts. A nudge is a feature of an environment that enables such a disposition; a person is nudged when such a disposition is triggered; and a person performs a nudged action when such a disposition manifests in action. This analysis clarifies an autonomy-based worry about nudging as used in public policy or for private profit: that a person’s ability to reason well is undermined when she is nudged. (...) Reasoning well is a component of self-guidance, which is an aspect of autonomy and so something there is reason to promote, preserve, or respect. However, a person can reason well when she is nudged: Many of these heuristics are good rules to reason with, and she can be flexible with respect to them when she takes there to be a better way to reason. Along the way, this paper uncovers several design specifications for responsible nudging, and discusses open empirical questions. However, nudging’s being compatible with reasoning well crystallizes a distinct worry about manipulation: that nudge designers can rely on nudged people guiding themselves toward the designers’ own ends. Manipulation of this sort exploits one aspect of autonomy (namely, self-guidance) to undermine autonomy in other respects. (shrink)

ABSTRACTThe close connection often cited between Hegel and Wilfrid Sellars is not only said to lie in their common negative challenges to the ‘framework of givenness,’ but also in the positive less...

In this book, the authors introduce the linguistic set associated with a linguistic variable and the structure of matrices, which they define as linguistic matrices. The authors build linguistic matrices only for those linguistic variables which yield a linguistic continuum or an ordered linguistic set. This book is organised into three chapters. The first chapter is introductory, in which we introduce all the basic concepts of linguistic variables and the associated linguistic set to make this book self-contained. Chapter two introduces (...) linguistic matrices and develops basic properties associated with them, like types of matrices, transpose of matrices and diagonal matrices. Most of the properties enjoyed by real or complex matrices are satisfied by these linguistic matrices. Chapter three deals with operations on the linguistic matrices. (shrink)

The systematic study of supermatrices and super linear algebra has been carried out in 2008. These new algebraic structures find their applications in fuzzy models, Leontief economic models and data-storage in computers.

This essay defends a reading of Hegel as a metametaphysical antirealist. Metametaphysical antirealism is a denial that metaphysics has as its subject matter answers to theoretical questions about the mind-independent world. Hence, on this view, metaphysical questions are not, in principle, knowledge transcendent. I hold that Hegel presents a version of metametaphysical antirealism in the Science of Logic because he pursues his project by suspending reference to all supposed objects of metaphysical theory as practiced before him. Hegel introduces reference in (...) his theory only by the self-reference of thought to itself in the Doctrine of the Concept. I motivate the relevance of Hegel’s approach to metaphysics by comparing it to Kit Fine’s (2017) concept of “naïve metaphysics.” I argue that Hegel’s theory results from a comprehensively naïve metaphysics. (shrink)

The current study is a pilot trial to examine the effects of a nonelective, classroom-based, teacher-implemented, mindfulness meditation intervention on standard clinical measures of mental health and affect in middle school children. A total of 101 healthy sixth-grade students (55 boys, 46 girls) were randomized to either an Asian history course with daily mindfulness meditation practice (intervention group) or an African history course with a matched experiential activity (active control group). Self-reported measures included the Youth Self Report (YSR), a modified (...) Spielberger State-Trait Anxiety Inventory, and the Cognitive and Affective Mindfulness Measure –Revised. Both groups decreased significantly on clinical syndrome subscales and affect but did not differ in the extent of their improvements. Meditators were significantly less likely to develop suicidal ideation or thoughts of self-harm than controls. These results suggest that mindfulness training may yield both unique and non-specific benefits that are shared by other novel activities. (shrink)

Things and Their Place in Theories Our talk of external things, our very notion of things, is just a conceptual apparatus that helps us to foresee and ...

European Journal of Philosophy, Volume 29, Issue 4, Page 1026-1038, December 2021.

ArgumentIn the United States, scientific knowledge is brought before the courts by way of testimony – the testimony of scientific experts. We argue that this expertise is best understoodfirstas related to the quality of the underlying scienceand thenin terms of who delivers it. Bloodstain pattern analysis (BPA), a contemporary forensic science, serves as the vaulting point for our exploration of objectivity as a metric for the quality of a science in judicial contexts. We argue that BPA fails to meet the (...) minimal standard set by Helen Longino’s social-procedural account of objectivity (1990, 2002). In light of some pressing issues for social-procedural accounts, we offer an infrastructural account of objectivity. This account offers what amounts to a friendly amendment to Longino’s account and adds to the ways in which we might analyze social-procedural objectivity. Finally, we address an issue that is pressing in the legal context: given that scientific knowledge is delivered by individuals, not communities, at least in U.S. courts, we (may) need a way to evaluate individual scientific and epistemic agents. We suggest a means for making this evaluation that is derived from our infrastructural account of objectivity. (shrink)

Smarandache in 2019 has generalized the algebraic structures to NeutroAlgebraic structures and AntiAlgebraic structures. In this paper, authors, for the first time, define the NeutroAlgebra of neutrosophic triplets group under usual+ and x, built using {Zn, x}, n a composite number, 5 < n < oo, which are not partial algebras. As idempotents in Zn alone are neutrals that contribute to neutrosophic triplets groups, we analyze them and build NeutroAlgebra of idempotents under usual + and x, which are not partial (...) algebras. We prove in this paper the existence theorem for NeutroAlgebra of neutrosophic triplet groups. This proves the neutrals assocaited with neutrosophic triplet groups in { Zn, X} under product is a NeutroAlgebra of triplets. We also prove the non-existence theorem of NeutroAlgebra for neutrosophic triplets in case of Zn when n = 2p, 3p and 4p (for some primes p). Several open problems are proposed. Further, the NeutroAlgebras of extended neutrosophic triplet groups have been obtained. (shrink)

Hegel often says that his "logic" is meant to replace metaphysics. Since Hegel's Science of Logic is so different from a standard logic, most commentators have not treated the portion of that work devoted to logical forms as relevant to this claim. This paper argues that Hegel's discussion of logical forms of judgment and syllogism is meant to be the foundation of his reformation of metaphysics. Implicit in Hegel's discussion of the logical forms is the view that the metaphysical concepts (...) discussed in Books I and II of the Science of Logic supervene on the role of subject and predicate terms in the logical forms discussed in Book III. Hegel thus has an explanation for the nature and significance of metaphysical concepts that resembles Kant's "metaphysical deduction," according to which the categories can be derived from the table of judgments. Though Hegel's metaphysics is often supposed to be influenced by Kant, prevailing interpretations do not show how Hegel's fine-grained treatment of logical forms is relevant to his critical view of metaphysics. The present interpretation provides a model for Hegel's explanation of metaphysical concepts, as well as a new picture of the structure of his Science of Logic that emphasizes the priority of its Doctrine of the Concept. (shrink)

Kant’s formula of universal law (FUL) is standardly understood as a test of the moral permissibility of an agent’s maxim: maxims which pass the test are morally neutral, and so permissible, while those which do not are morally impermissible. In contrast, I argue that the FUL tests whether a maxim is the cause or determining ground of an action at all. According to Kant’s general account of causality, nothing can be a cause of some effect unless there is a law-like (...) relation between the putative cause and effect. Applied to the case of action, no maxim can be the cause of an agent’s action unless there is a law-like relation between maxims of that kind and actions of that kind. The special capacity to act according to maxims as law-like causes is what Kant calls a will; the basic constitutive principle of the will is a non-normative principle I call the categorical declarative. While the actions of a perfectly good will would be described by the categorical declarative alone, human action is determined not only by the causality of the will, but also by competing causes, namely those stemming from inclination. There is thus need for a causal test for putative maxims. The test contained in the FUL is meant to determine whether an action could be grounded solely on the agent’s maxim, or whether it requires a cause external to the will. This account permits one to build eventual distinctions concerning the morality of actions on prior and independent distinctions concerning their causality. (shrink)

Tractatus Politico-Philosophicus (Political-Philosophical Treatise) of W. Julian Korab-Karpowicz proposes a new idea-system. Ideas concerning different topics related to politics are introduced. The work aims to establish the principles of good governance and of a happy society, and to open up new directions for the future development of humankind. It is also in part a critique of the epistemology of early Wittgenstein as presented in his Tractatus Logico-Philosophicus. It argues that one can speak about politics and ethics with sense, and that (...) political philosophy is still a viable enterprise for us. This explanation is provided in response to the review of Tractatus Politico-Philosophicus by Katarzyna Heremska and a critical note of Pawel Kloczowski that were both published in Argument 6(1), 2016. (shrink)

I offer a line of argument that aims at the conclusion that the notion of radically different and incommensurable systems of value is incoherent, which would mean that the presumption of some significant common ground of valuation is rationally required in value inquiry.

Pada musim semi, entah kenapa, tidak banyak ikan. Karena tangkapannya sangat tidak stabil, Pekakak mulai berpikir. Lalu membuat beberapa rencana. Dengan otoritas komandonya, dia memanggil Bangau: – Ini adalah musim penangkapan ikan yang sangat sulit. Jika kita ingin kenyang, kita harus membuat usaha patungan. Bangau mengangguk, menambahkan: - Saya setuju; mari kita beternak ikan kakap putih dan ikan mas krusia. Jenis ini berumur panjang dan sangat produktif. Pekakak dan Bangau sepakat untuk berbagi tugas beternak, dan tidak ada diskriminasi yang diizinkan. (...) Namun imbalannya berbeda: Pekakak bertanggung jawab untuk ikan kakap putih dan, dengan demikian, dapat memiliki lebih banyak ikan kakap putih, sedangkan Bangau mendapat ikan mas krusia. Siapapun yang memelihara ikan mana yang lebih banyak akan menikmati 80% dari panen akhir ikan tersebut. Keduanya akan mengevaluasi dan membagi produk ternak pada akhir musim beternak. Ini berarti mengantongi sendiri ikan hasil usaha patungan untuk diri sendiri itu dilarang. (shrink)

Suatu pagi di musim panas, desa burung diselimuti keheningan. Semua orang sibuk mendengarkan pengembara baru. Burung pengembara ini berasal dari keluarga yang tidak jelas; bulunya berwarna-warni, gerak-geriknya lucu, dan ilmunya baru. Dia bercerita seolah-olah sedang memberi ceramah, tepat sekali, warga desa memanggilnya burung Guru – orang yang menjawab setiap pertanyaan aneh warga desa yang rajin belajar. Burung pelatuk telah belajar menangkap cacing di sore hari, sehingga mereka tidak perlu bangun pagi. Burung pipit sekarang tahu cara mencuri beras dari gudang saat (...) sawah mulai kering. Bulbul, sementara itu, telah mengambil kesempatan berkumpul untuk memamerkan kecantikan dan fashion mereka… . (shrink)

Pekakak selama ini tinggal di gua galiannya sendiri di tepi kolam, tapi sekarang dia memutuskan bahwa dia membutuhkan rumah baru. Dia melakukan tur keliling desa untuk melihat bagaimana burung-burung lain membangun rumah mereka. Dia mengunjungi Tuan Pipit, yang tinggal di pohon pinus yang bersiul. Bagian depan bangunannya tampak indah, dan lokasinya yang tinggi memberikan ventilasi yang baik. Tapi, semakin lama dia menginap, dia jadi semakin pusing. Hembusan angin apa pun yang menerpa membuat seluruh struktur bangunan bergetar seolah-olah akan hancur berantakan.

In terms of validity in Kripke frames, a modal formula expresses a universal monadic second-order condition. Those modal formulae which are equivalent to first-order conditions are called elementary. Modal formulae which have a certain persistence property which implies their validity in all canonical frames of modal logics axiomatized with them, and therefore their completeness, are called canonical. This is a survey of a recent and ongoing study of the class of elementary and canonical modal formulae. We summarize main ideas and (...) results, and outline further research perspectives. (shrink)

This book is a translation of W.V. Quine's Kant Lectures, given as a series at Stanford University in 1980. It provide a short and useful summary of Quine's philosophy. There are four lectures altogether: I. Prolegomena: Mind and its Place in Nature; II. Endolegomena: From Ostension to Quantification; III. Endolegomena loipa: The forked animal; and IV. Epilegomena: What's It all About? The Kant Lectures have been published to date only in Italian and German translation. The present book is filled out (...) with the translator's critical Introduction, "The esoteric Quine?" a bibliography based on Quine's sources, and an Index for the volume. (shrink)

This book extends the concept of linguistic coordinate geometry using linguistic planes or semi-linguistic planes. In the case of coordinate planes, we are always guaranteed of the distance between any two points in that plane. However, in the case of linguistic and semi-linguistic planes, we can not always determine the linguistic distance between any two points. This is the first limitation of linguistic planes and semi-linguistic planes.

The concept of supermatrix for social scientists was first introduced by Paul Horst. The main purpose of his book was to introduce this concept to social scientists, students, teachers and research workers who lacked mathematical training. This book introduces the concept of fuzzy super matrices and operations on them. The author has provided only those operations on fuzzy supermatrices that are essential for developing super fuzzy multi expert models. This book will be highly useful to social scientists who wish to (...) work with multi expert models. (shrink)