Để hiểu rõ về chứng anendophasia và độc thoại nội tâm, chúng ta cần khám phá cách mà các quá trình nhận thức của con người tương tác với tự nhiên và có khả năng tiến hóa để giúp họ thích ứng với các tình huống khác nhau.

Để hiểu rõ về hiện tượng anendophasia và độc thoại nội tâm, chúng ta cần khám phá cách mà các quá trình nhận thức của con người tương tác với tự nhiên và có khả năng tiến hóa để giúp họ thích ứng với các tình huống khác nhau.

Hiện nay, nhiều nghiên cứu đã cảnh báo rằng quá trình đọc sâu rất có thể bị đe dọa khi chúng ta chuyển sang các chế độ đọc dựa trên kỹ thuật số. Tác giả Maryanne Wolf trên tờ The Guardian đã đề cập đến việc làm thế nào để khi đọc, bộ não có thể phát triển những khía cạnh của trí tuệ và tình cảm như kiến thức nội tâm hóa; lý luận và suy luận; quan điểm và (...) sự đồng cảm; thẩm định kĩ càng và tạo ra cái nhìn sâu sắc. (shrink)

Cuộc khủng hoảng 2007-2008 nổ ra ở Hoa Kỳ kéo theo sự lao dốc của các thị trường chứng khoán các nước cho thấy tồn tại tác động lan truyền từ thị trường này sang thị trường khác. Mục tiêu của bài nghiên cứu nhằm kiểm tra mức độ lan truyền trong tỷ suất lợi nhuận và độ biến động tỷ suất lợi nhuận từ các thị trường chứng khoán phát triển (Hoa Kỳ và Nhật Bản) đến tám thị trường (...) các nước mới nổi (Ấn Độ, Trung Quốc, Indonesia, Hàn Quốc, Malaysia, Philippines, Đài Loan, Thái Lan) và Việt Nam. Nghiên cứu sử dụng các biến ngoại sinh là cú sốc từ thị trường Mỹ và Nhật Bản và hiệu ứng ngày trong mô hình ARMA(1,1)-GARCH(1,1) trên dữ liệu của các nước mới nổi khu vực châu Á và Việt Nam nhằm đánh giá tác động lan truyền. Nghiên cứu đưa ra một số kết quả như sau. Thứ nhất, hiệu ứng ngày tồn tại trên sáu trong số chín thị trường chứng khoán được nghiên cứu, ngoại trừ Ấn Độ, Đài Loan và Philippines. Thứ hai, tồn tại tác động lan truyền trong tỷ suất lợi nhuận giữa các thị trường với mức độ khác nhau, trong đó, Hoa Kỳ có tác động mạnh hơn đến thị trường Malaysia, Philippines và Việt Nam; ngược lại, Nhật Bản có hiệu ứng lan truyền cao hơn đến thị trường Trung Quốc, Ấn Độ, Hàn Quốc và Thái Lan; đối với thị trường Indonesia, hiệu ứng lan truyền từ Hoa Kỳ và Nhật Bản là tương đương. Cuối cùng, nghiên cứu không tìm thấy bằng chứng về hiệu ứng lan truyền trong độ biến động từ thị trường Hoa Kỳ và Nhật Bản đến các thị trường mới nổi khu vực châu Á và Việt Nam... (shrink)

Bài viết nghiên cứu về các yếu tố ảnh hưởng đến sự hài lòng của cư dân với nhà ở xã hội (NOXH) tại các khu vực đô thị ở Việt Nam. Dựa trên dữ liệu từ 414 mẫu khảo sát của cư dân sống trong các dự án NOXH tại Hà Nội và Hải Phòng, được phân tích bằng phần mềm SPSS 26 và Smart-PLS 4, kết quả nghiên cứu đã chỉ ra các yếu tố ảnh hưởng tích cực (...) đến Sự hài lòng của cư dân đối với NOXH, bao gồm: Dịch vụ quản lý và vận hành nhà ở, Cơ sở vật chất công cộng, Đặc điểm khu dân cư, Thiết kế căn hộ, Diện tích và số phòng ngủ, Môi trường xã hội. Kết quả cũng cho thấy, Sự hài lòng với NOXH ảnh hưởng mạnh mẽ đến Sự hài lòng với cuộc sống. Từ các phát hiện trên, nhóm tác giả đề xuất các giải pháp góp phần vào thành công của chính sách NOXH. (shrink)

Mới đây, tại hội thảo “Những vấn đề kinh tế-xã hội nổi lên trong thời gian gần đây và giải pháp khắc phục”, các chuyên gia kinh tế, các nhà nghiên cứu chính sách đầu ngành đã tập trung thảo luận những vấn đề về các mối quan hệ kinh tế vĩ mô và phương thức điều hành, quản lý, quan hệ lạm phát - tăng trưởng, phối hợp giữa chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ, xây dựng (...) thể chế điều hành các thị trường trọng yếu của nền kinh tế như chứng khoán, tiền tệ, ngân hàng, bất động sản, đầu tư trực tiếp nước ngoài, hiệu quả đầu tư công, xung đột các nhóm lợi ích tập đoàn kinh tế là những vấn đề được quan tâm nhất. (shrink)

Bài nghiên cứu của nhóm tác giả người Việt đánh giá hiệu quả của chính sách phát triển xanh đối với Kitakyushu, một thành phố công nghiệp nặng nhưng nổi tiếng với khả năng kiểm soát ô nhiễm môi trường, đã lọt vào Top Trending của tạp chí Palgrave Communications thuộc Nature Research, không lâu sau khi được công bố.

Trong nghị sự khẩn trương thúc đẩy nhịp độ phát triển kinh tế đầu Xuân 2024, ngày 28-2 báo chí kinh tế Việt Nam đồng loạt đưa tin về sự kiện Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã tham dự chỉ đạo tại Hội nghị triển khai nhiệm vụ phát triển thị trường chứng khoán (TTCK) 2024. Một thông điệp được đặc biệt chú ý là quyết tâm nâng hạng TTCK Việt Nam từ cận biên lên mới nổi trong (...) năm 2025, nhằm nhấn mạnh vai trò thiết yếu của TTCK với nền kinh tế, đồng thời cũng là yêu cầu khách quan của công cuộc xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng XHCN. Ông nhấn mạnh: “Tóm lại, phát triển TTCK công khai, minh bạch, an toàn, toàn diện, bao trùm, lành mạnh, hội nhập, bền vững, hiệu quả; bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của các chủ thể liên quan.”. (shrink)

Hàng năm, việc công bố danh sách các nhà nghiên cứu thuộc tốp 100 ngàn các nhà nghiên cứu có trích dẫn khoa học hàng đầu thế giới theo Cơ sở dữ liệu Scopus là vấn đề rất được cộng đồng khoa học quan tâm. -/- Năm 2021, kết quả này đã tiếp tục được công bố bởi nhóm tác giả gồm TS. John P. A. Ioannidis (giáo sư thực thụ về y khoa, nghiên cứu sức khỏe và chính sách, (...) khoa học dữ liệu y sinh và thống kê học thuộc Đại học Stanford, Mỹ), Jeroen Baas (giám đốc dữ liệu của Nhà xuất bản Elsevier, Hà Lan) và TS. Kevin Boyack (giám đốc điều hành của Công ty SciTech Strategies, Mỹ; chuyên về trắc lượng khoa học). -/- Việc sử dụng Cơ sở dữ liệu Scopus thuộc Nhà xuất bản Elsevier của Hà Lan làm cho kết quả của nhóm tác giả trở nên tin cậy và có ảnh hưởng sâu rộng trong cộng đồng khoa học thế giới bởi lẽ Scopus là một trong hai cơ sở dữ liệu khoa học uy tín nhất trên thế giới hiện nay, bên cạnh Cơ sở dữ liệu Web of Science của Mỹ. -/- Trong năm nay, nhóm tác giả trên công bố các danh sách các nhà nghiên cứu có trích dẫn khoa học cao thuộc tốp 100.000 hoặc tốp 2% trên toàn thế giới gồm xét theo thành tựu trọn đời, thành tựu năm gần nhất và thành tựu theo chuyên ngành. (shrink)

Bài viết này tóm lược các điểm quan trọng và những triết lý xã hội trong Tầm nhìn Xã hội 5.0 (Society 5.0) của Nhật Bản, đồng thời đưa ra bài học cho Việt Nam trong việc hình thành một xã hội “lấy dân làm gốc”, được hiện thực hoá bởi trí tuệ nhân tạo (AI). Nhằm tiến tới một xã hội nơi con người được đặt làm trung tâm đồng thời chung sống hài hoà với công nghệ ngày càng (...) thông minh, năm gợi ý cụ thể cho Việt Nam đã được đưa ra: Tầm nhìn lấy con người làm trung tâm; Góc nhìn đa chiều về mối quan hệ giữa người và máy; Lấy AI làm động lực phát triển kinh tế-xã hội; Cách tiếp cận từ dưới lên trên và thúc đẩy tính tham gia trong việc thiết lập tầm nhìn; và Tính bền vững và bao quát trong các ứng dụng của AI. (shrink)

Ngày 10-9-2023, trong chuyến đi thăm Việt Nam của Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden, những tuyên bố và cam kết mạnh của ông về công cuộc chống tác động nguy hại của khủng hoảng khí hậu do Trái Đất nóng lên trở thành trọng tâm. Ông Biden phát biểu rằng nếu có mối đe dọa tồn vong nào với nhân loại mà nguy hiểm hơn cả chiếnh tranh hạt nhân, thì đó là Trái Đất nóng lên 1,5⁰C trong vòng (...) 10-20 năm tới. Ông tái khẳng định mối nguy hiểm rình rập loài người này: “Đó sẽ là vấn nạn thực. Không có cách nào né tránh cả.” Có lẽ lời phát biểu này của Tổng thống Biden ở Hà Nội đã được tiếp lực bằng dữ liệu công bố mới nhất của cơ quan khí hậu Copernicus Climate Change Service thuộc Liên minh Châu Âu (EU) cho biết Trái Đất đã có 3 tháng liên tiếp đạt kỷ lục về nhiệt độ bình quân trong toàn bộ lịch sử dữ liệu. (shrink)

Báo Khoa học & Phát triển ngày 23-2 đăng một bài ngắn nhưng thú vị và rất giá trị của TS Phạm Hiệp, viết về trải nghiệm và suy ngẫm qua nhận biết những phát kiến mới, nhỏ (nhưng “hạt tiêu”) trong công việc nghiên cứu khoa học.Bài viết rõ ràng phản ánh một dáng điệu tăng trưởng tư duy trong tổng thể tiếp cận nhận thức luận, một trong ba trụ cột quan trọng của triết học khoa học. Trong (...) bài viết ngắn để tiếp dòng suy nghĩ của TS Phạm Hiệp, bàn tiếp về tính “động” của thể trạng nhỏ (từ quan sát “tĩnh”) là việc đáng làm, tôn tạo tiếp giá trị bài vừa nói trên Khoa học và Phát triển. Qua đó, chân dung của thực tế tương lai có thể sẽ rất khác, mặc dù chỉ bắt đầu nho nhỏ mà thôi. (shrink)

Ngày 10-9-2023, trong chuyến đi thăm Việt Nam của Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden, những tuyên bố và cam kết mạnh của ông về công cuộc chống tác động nguy hại của khủng hoảng khí hậu do Trái Đất nóng lên trở thành trọng tâm.

Ngày 10/9/2023, trong chuyến đi thăm Việt Nam của Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden, những tuyên bố và cam kết mạnh của ông về công cuộc chống tác động nguy hại của khủng hoảng khí hậu do Trái Đất nóng lên trở thành trọng tâm.

Có thể nói, các cây cổ thụ đóng vai trò quan trọng đối với sức khỏe và sự đa dạng của hệ sinh thái rừng. Với tầm vóc lớn và tuổi thọ lâu đời, chúng tạo ra một môi trường sống và là một nguồn cung cấp dinh dưỡng quan trọng cho nhiều loài thực vật và động vật trong rừng.

Loài người có một nỗi niềm rung động rất khó tả khi khai quật được những đồ tạo tác từ thuở xa xưa. Những ngành khoa học như cổ sinh vật học, hay khảo cổ học phản ánh chính sự tò mò và niềm khao khát hiểu biết quá khứ, lịch sử tiến hóa của thế giới tự nhiên. Ngành vật lý cũng dành rất nhiều công sức để tìm hiểu sự ra đời và tiến hóa của vũ trụ. Trong (...) đời sống xã hội, các ngành nhân văn còn có cả những ấn phẩm về lịch sử nghệ thuật, như Art History hay Journal of Art History. Với cùng suy tư và nỗ lực phục hồi giá trị nhân văn cho sự nghiệp bảo tồn đa dạng sinh học và tự nhiên, chúng tôi tìm được một bức ảnh về chim bói cá, được chụp cách đây gần một thế kỷ, của tác giả A. F. Skutch trên The Condor [1]. Thật sự không dễ dàng để có được một bức ảnh sinh động, chân thực và gợi lên nhiều cảm xúc. Bức ảnh này có khả năng lay động tâm tư suy nghĩ của người xem và đánh thức lương tri vì một môi trường tràn đầy sự sống. (shrink)

Trong mối quan tâm lớn của nhân loại đối với việc hạn chế tác hại của biến đổi khí hậu, rừng được kỳ vọng là nơi có thể thu giữ và trữ carbon (“carbon sink”).

Trong mối quan tâm lớn của nhân loại đối với việc hạn chế tác hại của biến đổi khí hậu, rừng được kỳ vọng là nơi có thể thu giữ và trữ carbon (“carbon sink”).

Các lý thuyết tâm lý xã hội thường cần rất nhiều thời gian, hàng nhiều thập niên, để học giới có thể tìm kiếm bằng chứng hoặc kiểm tra tính vững chắc của hệ thống logic lập luận. Xét một cách tương đối, 3D nói riêng và hệ thống “serendipity-mindsponge-3D” (SM3D) nói chung được coi là còn rất mới. Tuy vậy, những ứng dụng và bằng chứng ban đầu phần nào cho thấy hiệu quả khá rõ nét và có tính (...) chất khích lệ. (shrink)

Ấy là nói về ông Bói Cá, nhân vật chính của tập truyện ngụ ngôn vui tươi, giàu triết lý cuộc sống, tư duy, có tiêu đề Wild Wise Weird (tạm dịch: Hoang dã, Khôn ngoan, Kỳ lạ).

Triết gia Bói Cá, nổi tiếng với đôi mắt tinh anh và sự nhanh trí, gần đây gây chú ý với cuốn sách Wild Wise Weird (tạm dịch: Hoang dã, khôn ngoan, kỳ lạ), quyết định khởi hành chuyến phiêu lưu vòng quanh thế giới để khám phá hiện tượng kỳ lạ mang tên “sống xanh” của con người.

Loài người có một nỗi niềm rung động rất khó tả khi khai quật được những đồ tạo tác từ thuở xa xưa. Những ngành khoa học như cổ sinh vật học, hay khảo cổ học phản ánh chính sự tò mò và niềm khao khát hiểu biết quá khứ, lịch sử tiến hóa của thế giới tự nhiên. Ngành vật lý cũng dành rất nhiều công sức để tìm hiểu sự ra đời và tiến hóa của vũ trụ. Trong (...) đời sống xã hội, các ngành nhân văn còn có cả những ấn phẩm về lịch sử nghệ thuật, như Art History hay Journal of Art History. Với cùng suy tư và nỗ lực phục hồi giá trị nhân văn cho sự nghiệp bảo tồn đa dạng sinh học và tự nhiên, chúng tôi tìm được một bức ảnh về chim bói cá, được chụp cách đây gần một thế kỷ, của tác giả A. F. Skutch trên The Condor. Thật sự không dễ dàng để có được một bức ảnh sinh động, chân thực và gợi lên nhiều cảm xúc. Bức ảnh này có khả năng lay động tâm tư suy nghĩ của người xem và đánh thức lương tri vì một môi trường sống đáng sống. (shrink)

Trong những năm gần đây, tính cấp thiết và tầm quan trọng của việc giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu ngày càng gia tăng, từ một vấn đề thuần túy về môi trường, nó đã trở thành một thách thức chính trị - xã hội phức tạp. Thậm chí, một số nhà nghiên cứu cho rằng tác động của biến đổi khí hậu toàn cầu đối với an ninh quốc tế có thể mang tính lịch sử, thách thức (...) hơn những mối đe dọa toàn cầu trước đây như phổ biến vũ khí hạt nhân, Đại suy thoái và khủng bố. (shrink)

TS Vương Quân Hoàng (Đại học Thành Tây, Hà Nội và ULB, Bỉ) đề xuất trên Scientific Data Updates việc kết hợp bộ ba yếu tố dữ liệu mở, phản biện mở và đối thoại cộng đồng mở như một giải pháp đáp ứng đòi hỏi của xã hội đối với độ tin cậy của các kết quả nghiên cứu.

Thị trường tín chỉ carbon tự nguyện là một cơ chế quen tên, đã được triển khai rộng rãi trên thế giới với mục tiêu giảm lượng phát thải khí nhà kính (GHG). Thị trường này hoạt động bằng cách đặt ra giới hạn về lượng phát thải cho các công ty và cho phép họ mua bán ‘tín chỉ carbon’ tương ứng với mỗi tấn phát thải được loại bỏ. Những giao dịch này được thiết kế với hy vọng (...) tạo ra một cơ chế tự điều chỉnh để cân bằng lượng carbon trong khí quyển bằng cách giảm hoặc loại bỏ CO2 (hoặc các khí nhà kính khác) ở một địa điểm nhằm bù đắp cho lượng phát thải được tạo ra ở nơi khác. -/- Thị trường tín chỉ carbon là một ví dụ cơ bản của lối tư duy kinh tế tân cổ điển, cho rằng các hoạt động kinh tế như sản xuất và tiêu dùng gây ra tác động tiêu cực đến môi trường, nhưng những chi phí này thường không được các bên gây ra gánh chịu, dẫn đến một dạng thức thất bại thị trường. Vì thế, khi những ngoại tác tương tự (các vấn đề biến đổi khí hậu hay suy thoái môi trường v.v) được tích hợp vào hệ thống kinh tế, thị trường được kỳ vọng sẽ cải thiện năng lực và hiệu quả phân bổ nguồn lực cũng như nhân lực trong xã hội một cách tối ưu để giải quyết các vấn đề môi trường. -/- Tuy nhiên, sau gần 30 năm đi vào vận hành, thị trường tín chỉ carbon đã thể hiện nhiều điểm bất hợp lý và xa rời thực tế của nó trong công cuộc chống biến đổi khí hậu. (shrink)

Cảm xúc là yếu tố cơ bản thúc đẩy con người đưa ra quyết định và xử lý thông tin. Sợ hãi là một trong những cảm xúc phổ biến nhất ảnh hưởng đến hành vi của nhà đầu tư cá nhân trên thị trường chứng khoán. Mặc dù nhiều nghiên cứu đã được thực hiện để khám phá tác động của nỗi sợ hãi đối với hiệu quả đầu tư và hành vi giao dịch của nhà đầu tư cá (...) nhân, nhưng vẫn còn rất ít thông tin về các yếu tố ảnh hưởng đến nỗi sợ hãi của nhà đầu tư cá nhân trong thời kỳ thị trường sụt giảm (hoặc những giai đoạn cực kỳ biến động). Vì thế, nghiên cứu này được thực hiện để tìm hiểu liệu các nguồn thông tin ảnh hưởng đến quyết định đầu tư của nhà đầu tư có ảnh hưởng đến sự sợ hãi của họ khi khủng hoảng xảy ra hay không. Nghiên cứu đã sử dụng phương pháp phân tích Bayesian Mindsponge Framework (BMF) trên bộ dữ liệu từ 1526 nhà đầu tư Trung Quốc và Việt Nam. Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng các nhà đầu tư tiếp cận các loại thông tin khác nhau khi đưa ra quyết định đầu tư sẽ ảnh hưởng đến tần suất phản ứng sợ hãi khác nhau. Cụ thể, các nhà đầu tư tham khảo thông tin từ chuyên gia hoặc tự phân tích khi đưa ra quyết định đầu tư ít bị đóng băng (biểu hiện của tâm lý sợ hãi) hơn trong thời kỳ thị trường sụt giảm. Ngược lại, những người đưa ra quyết định đầu tư dựa trên thông tin từ người quen hay bạn bè và trực giác sẽ bị đóng băng thường xuyên hơn. Kết quả nghiên cứu này giúp gợi ý nhà đầu tư cá nhân nên trang bị cho mình các kiến thức về tài chính cũng như tham khảo các ý kiến chuyên gia trên thị trường, hoặc những nguồn thông tin đáng tin cậy, khi đưa ra quyết định đầu tư. Bên cạnh đó, cơ quan quản lý thị trường cần có hoạt động phổ cập kiến thức về thị trường chứng khoán, hạn chế ảnh hưởng của các kênh thông tin không chính thống, và khuyến khích nhà đầu tư ít kinh nghiệm mua chứng chỉ quỹ của các quỹ đầu tư. (shrink)

Nghiên cứu sử dụng mô hình Chấp nhận công nghệ (Technology Accepted Model- TAM) để đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến Ý định sử dụng phương thức thanh toán trực tuyến thay vì thẻ ghi nợ trực tiếp trong giao dịch thanh toán cá nhân (sau đây gọi tắt là Ý định hành vi đối với sự lựa chọn thanh toán của khách hàng). Kết quả nghiên cứu cho thấy, có 3 yếu tố ảnh hưởng tích cực đến (...) Ý định hành vi đối với sự lựa chọn thanh toán của khách hàng, gồm: Dễ sử dụng, Ảnh hưởng xã hội, Sự hữu ích. Kết quả của nghiên cứu này mang lại ý nghĩa lý thuyết và thực tiễn cho các nhà cung cấp dịch vụ thanh toán qua điện thoại tại Việt Nam, góp phần vào thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt. (shrink)

Hiệu ứng sở hữu (endowment effect) là một khái niệm trong kinh tế học hành vi, mô tả xu hướng mà con người đánh giá cao hơn giá trị của một vật phẩm khi họ sở hữu nó so với khi họ không sở hữu nó. Nói cách khác, mọi người thường có khuynh hướng gắn bó tình cảm và đánh giá vật phẩm mà họ đã sở hữu cao hơn giá trị thực tế của nó trên thị trường, thậm (...) chí họ sẽ yêu cầu một mức giá cao hơn nhiều để bán nó so với mức giá mà họ sẵn lòng trả để mua cùng một vật phẩm đó. Lý thuyết mindsponge, và cụ thể hơn là lý thuyết tư duy tương tác hạt, giúp giải thích hiệu ứng sở hữu qua góc nhìn tâm lý về cách thông tin được tiếp nhận và xử lý theo hệ giá trị cốt lõi của cá nhân. Để khắc phục hiệu ứng này, nhà đầu tư cần mở rộng khả năng tiếp nhận thông tin, đánh giá lại giá trị thực tế của tài sản, và ra quyết định dựa trên mục tiêu dài hạn thay vì cảm xúc ngắn hạn. Điều này giúp cải thiện khả năng đưa ra các quyết định đầu tư hợp lý và hiệu quả hơn. (shrink)

Hiệu ứng sở hữu (endowment effect) là một khái niệm trong kinh tế học hành vi, mô tả xu hướng mà con người đánh giá cao hơn giá trị của một vật phẩm khi họ sở hữu nó so với khi họ không sở hữu nó. Nói cách khác, mọi người thường có khuynh hướng gắn bó tình cảm và đánh giá vật phẩm mà họ đã sở hữu cao hơn giá trị thực tế của nó trên thị trường, thậm (...) chí họ sẽ yêu cầu một mức giá cao hơn nhiều để bán nó so với mức giá mà họ sẵn lòng trả để mua cùng một vật phẩm đó. Lý thuyết mindsponge, và cụ thể hơn là lý thuyết tư duy tương tác hạt, giúp giải thích hiệu ứng sở hữu qua góc nhìn tâm lý về cách thông tin được tiếp nhận và xử lý theo hệ giá trị cốt lõi của cá nhân. Để khắc phục hiệu ứng này, nhà đầu tư cần mở rộng khả năng tiếp nhận thông tin, đánh giá lại giá trị thực tế của tài sản, và ra quyết định dựa trên mục tiêu dài hạn thay vì cảm xúc ngắn hạn. Điều này giúp cải thiện khả năng đưa ra các quyết định đầu tư hợp lý và hiệu quả hơn. (shrink)

Mùa xuân, đất trời dậy sự sống. Từ đồng bằng tới vùng núi cao của đất nước ta, khắp nơi muôn hoa đua sắc. Trong số những người Việt quan tâm tới tiến triển khoa học nước nhà, trước đà bứt phá công nghệ khoa học vũ bão của thế giới, vẫn có những cành mai mỗi ngày lại đơm những nụ hoa hiến dâng cho cuộc sống. Cảm ơn những tác giả đã dành thời gian đặt bút để mang (...) chúng đến với cuộc đời. (shrink)

Hậu quả và ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, mất đa dạng sinh thái, và suy thoái môi trường đang dần trở nên rõ ràng hơn. Điều này cũng kéo theo sự gia tăng nhanh chóng các mâu thuẫn và xung đột xã hội. Chính vì thế, trong những năm gần đây, việc kiện tụng liên quan đến môi trường đang ngày trở nên nhiều hơn, và quy mô cũng lớn hơn, đặc biệt là giữa các công ty và (...) nhà hoạt động môi trường. Những vụ kiện này thường xoay quanh các vấn đề quan trọng như biến đổi khí hậu, ô nhiễm, khai thác tài nguyên hủy hoại môi trường sống, gây rối loạn hệ sinh thái, hủy diệt đa dạng sinh học, và tiêu diệt nguồn sinh kế của người dân. Để đạt được các mục tiêu giảm biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường và môi sinh, đồng thời đảm bảo sự phát triển bền vững, cũng như là công lý cho cả con người và thiên nhiên, chính quyền và hệ thống tư pháp cần hiểu rõ bản chất bản chất của các mâu thuẫn dẫn đến cuộc chiến pháp lý về môi trường. Bài viết này có mục đích tìm hiểu bối cảnh phức tạp của các cuộc chiến pháp lý về môi trường, làm sáng tỏ tầm quan trọng và kết quả tiềm tàng của chúng, từ đó chỉ ra một số lỗ hổng pháp lý và khiếu kiện môi trường tại Việt Nam. (shrink)

Tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc ngày 24-11-2021, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã phát biểu: “Phát huy cao độ những giá trị văn hóa, sức mạnh và tinh thần cống hiến của mọi người Việt Nam, tạo nguồn lực nội sinh và động lực đột phá để thực hiện thành công mục tiêu phát triển đất nước đến năm 2025, 2030, tầm nhìn 2045 mà Đại hội XIII của Đảng đã đề ra”. Xây dựng một hệ thống (...) các giá trị văn hóa có tính toàn cầu đối với vấn đề bảo vệ môi trường sinh thái, làm cho mọi quốc gia, mọi người hiểu và đánh giá đúng về vai trò của các giá trị văn hóa, đó là yếu tố quyết định thái độ và hành vi ứng xử của con người với môi trường và xã hội nhằm giữ vững một hệ sinh thái cân bằng và bền vững cho tương lai. Đó cũng là mục tiêu phát triển bền vững đất nước mà Đảng và Nhà nước ta hướng đến. (shrink)

Thời trang bền vững là xu hướng được quan tâm hiện nay do ngày càng có nhiều người quan tâm đến các hoạt động bền vững trong xã hội. Nghiên cứu này tìm hiểu sự tác động của Ý định mua thời trang bền vững đối với Hành vi mua sắm thời trang bền vững và ảnh hưởng điều tiết của Rủi ro tài chính đối với mối quan hệ giữa Ý định và Hành vi mua sắm thời trang bền (...) vững, nhằm lý giải vì sao nhiều người có ý định mua sắm thời trang bền vững, nhưng lại không mua sắm thời trang bền vững. Thông qua khảo sát 213 người tại Việt Nam, kết quả nghiên cứu cho thấy, Y định mua sắm thời trang bền vững tác động tích cực, thúc đẩy Hành vi mua sắm thời trang bền vững. Mặc dù vậy, Rủi ro tài chính là biến điều tiết làm suy yếu mối quan hệ nói trên. (shrink)

Rừng đại diện cho loại tài nguyên sinh thái quan trọng bậc nhất của thế giới. Trong mối quan tâm lớn của nhân loại đối với việc hạn chế tác hại của biến đổi khí hậu, rừng được kỳ vọng là nơi có thể thu giữ và trữ carbon (“carbon sink”). Mặt khác, giới sinh học bảo tồn còn đặc biệt nhấn mạnh vai trò gìn giữ và duy trì tính đa dạng sinh học của rừng. Trong nghiên cứu xuất (...) bản trên Perspectives in Ecology and Conservation (Elsevier), Bordin và cộng sự công bố kết quả tìm hiểu trên các mẫu dữ liệu của rừng Atlantic Brazil (BAF), với tư cách là tâm điểm đa dạng sinh học của thế giới, dựa trên các thang dữ liệu phân loại (taxonomic), chức năng và sinh hệ loài (phylogenetic). Tuy quan trọng với đa dạng sinh học là vậy, khu vực rừng cận nhiệt đới BAF cho tới nay chưa có mấy thông tin về năng lực trữ carbon. Do đó, các nhà nghiên cứu tìm kiếm dữ liệu để kiểm định liệu có sự cộng hưởng giữa bảo tồn đa dạng sinh học và năng lực trữ carbon giữa các cánh rừng, ở các độ tuổi khác biệt không. (shrink)

Gần đây, bài nghiên cứu xuất bản trên tạp chí Environmental Humanities của tác giả Schneider-Mayerson đã thu hút được sự quan tâm của đông đảo học giới, chính giới và các nhóm hoạt động xã hội vì môi trường sống toàn cầu [1]. Cụ thể, tác giả tìm tòi trong địa hạt “climate fiction” – tức là thể loại văn học không giấu chủ đích, nhằm vào nội dung trực diện đối với vấn nạn khủng hoảng khí hậu – (...) đang bùng nổ về số lượng tác phẩm trong thập niên đầu thế kỷ 21 (gọi tắt là cli-fi). Thường khi nghe qua phần đông cho rằng, thể loại tác phẩm này sẽ có tác động sinh thái-chính trị tích cực thông qua trang bị cơ sở thông tin cho độc giả nhận biết tương lai khí hậu và thuyết phục về mức độ ảnh hưởng khẩn cấp của biến đổi khí hậu. (shrink)

Mọi sự đầu tư lớn lao, mọi suy nghĩ nhân văn, mọi hành động hướng thượng, rốt cục vẫn cần tới nền tảng kinh tế. Thật không may (hoặc là may), các giao dịch tạo ra giá trị kinh tế cuối cùng vẫn chỉ có thể hiện thực hóa trên thị trường. Thị trường, tên gọi hay của cái chợ, là nơi những kẻ bán lẻ vĩ đại như Amazon đang kiểm soát. Nơi 30-70% giá trị giao dịch bị cắt (...) trừ thẳng tay bởi ông chủ Jeff Bezos thích phóng tàu vũ trụ trong lúc tắm biển Carribean. (shrink)

Nghiên cứu sử dụng phương pháp phân tích trắc lượng thư mục nhằm khám phá tác động của công nghệ trong việc thúc đẩy chuyển đổi số trong các cơ sở giáo dục đại học (GDĐH). Nghiên cứu được thực hiện với cơ sở dữ liệu Scopus trong giai đoạn 2014-2023. Kết quả cho thấy sự tăng trưởng ấn tượng các công trình, chủ yếu là sau năm 2019, cũng như mạng lưới hợp tác quốc tế ngày càng mở rộng. (...) Bốn xu hướng nghiên cứu chính nổi lên gồm: quá trình chuyển đổi số, ảnh hưởng của Covid-19 đối với GDĐH, sự hội tụ các công nghệ số trong giáo dục và nhu cầu về tính sáng tạo và thích ứng ngày càng tăng trong GDĐH. Kết quả nghiên cứu nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tiếp cận các đổi mới công nghệ để thúc đẩy chuyển đổi số bền vững nhằm gia tăng hiệu quả hoạt động và chất lượng giáo dục. (shrink)

Bài viết thuộc chủ đề “empirical ecocriticism” và thu hút được sự quan tâm của đông đảo học giới, chính giới và các nhóm hoạt động xã hội vì môi trường sống toàn cầu. Tác giả Schneider-Mayerson tìm tòi trong địa hạt “climate fiction”—tức là thể loại văn học không giấu chủ đích nhằm vào nội dung trực diện đối với vấn nạn khủng hoảng khí hậu—đang bùng nổ về số lượng tác phẩm trong thập niên đầu thế kỷ 21. (...) Thường thì nghe qua phần đông cho rằng thể loại tác phẩm này sẽ có tác động sinh thái-chính trị tích cực thông qua trang bị cơ sở thông tin cho độc giả nhận biết tương lai khí hậu và thuyết phục về mức độ ảnh hưởng khẩn cấp của biến đổi khí hậu. Tuy vậy, có thực đạt được thành công đó không là câu hỏi phải trả lời. Thể loại thông tin cli-fi này tới được những ai? Thế là Schneider-Mayerson tiến hành điều tra định tính 161 độc giả đối với 19 tác phẩm cli-fi, nhờ hệ thống thu thập dữ liệu gọi là Amazon’s Mechanical Turk (AMT). (Hệ thống này đang ngày càng quen thuộc hơn với giới nghiên cứu xã hội ở Mỹ.). (shrink)

Ác cảm mất mát là một hiện tượng tâm lý phổ biến trong kinh tế học hành vi, trong đó con người thường cảm thấy mất mát đau đớn hơn nhiều so với niềm vui khi đạt được lợi nhuận tương đương. Điều này có nghĩa là nỗi đau từ việc mất mát thường mạnh mẽ hơn so với cảm giác vui mừng từ một khoản lợi nhuận có cùng giá trị. Lý thuyết mindsponge giúp chúng ta hiểu rõ hơn (...) về cơ chế tâm lý đằng sau tâm lý ác cảm mất mát bằng cách phân tích cách mà hệ giá trị cốt lõi của con người xử lý thông tin về thua lỗ. Để khắc phục tâm lý này, việc mở rộng và tái cấu trúc hệ giá trị, tập trung vào mục tiêu dài hạn, và học cách nhìn nhận mất mát một cách tích cực hơn sẽ giúp con người vượt qua nỗi sợ thua lỗ và ra quyết định kinh tế hợp lý hơn. (shrink)

Ngày 8-6 vừa qua, tạp chí Nature danh tiếng, 151 tuổi, một trong số rất ít ngọn hải đăng của khoa học nhân loại đã xuất bản bài của TS. Vương Quân Hoàng, Trung tâm ISR (trường Đại học Phenikaa, Hà Nội).

Trang nghiên cứu kinh tế và chính sách nổi tiếng thế giới Project Syndicate đã đăng bài Op Ed của tác giả Hong-Kong Nguyen [1] với tiêu điểm là nghiên cứu COVID-19 mới xuất bản trên Sustainability (doi:10.3390/su12072931 [2]) của Trung tâm ISR, Phenikaa University, sử dụng dữ liệu của A.I. for Social Data Lab (AISDL).

Thiên lệch né tránh hối tiếc (regret aversion bias) là một loại thiên kiến tâm lý xảy ra khi các nhà đầu tư tránh thực hiện quyết định vì sợ sẽ cảm thấy hối tiếc nếu kết quả không như mong đợi. Thay vì đưa ra lựa chọn tối ưu, họ thường giữ nguyên trạng thái hiện tại để tránh rủi ro và nỗi sợ hối tiếc. Bằng cách áp dụng các phương pháp từ lý thuyết Mindsponge, nhà đầu tư (...) có thể xây dựng một hệ thống ra quyết định linh hoạt, tự tin và ít bị ảnh hưởng bởi thiên kiến né tránh hối tiếc, từ đó tối ưu hóa hiệu quả đầu tư trong dài hạn. (shrink)

Giới trẻ trên toàn cầu hiện nay rất nhiệt tình ủng hộ các biện pháp phòng chống biến đổi khí hậu, thừa nhận mức độ nghiêm trọng của sự phổ biến của các hiện tượng nắng nóng, bão và lũ lụt. Quyết tâm của họ bắt nguồn từ hiểu biết rõ ràng về những hậu quả sâu rộng của suy thoái môi trường và sự cần thiết phải có các biện pháp thích hợp nhằm ngăn chặn một tương lai bị (...) hủy hoại bởi các thiên tai và các hiện tượng thời tiết khắc nghiệt. (shrink)

- Sự phát triển của công nghệ thông minh đã khiến bài toán về mô hình hóa quá trình chắt lọc từ biển thông tin hỗn loạn để tạo ra tri thức hữu ích ngày càng trở nên cấp thiết. Bài viết giới thiệu mô hình hành vi chấp nhận công nghệ qua tiếp biến văn hóa mindsponge, gọi tắt là mô hình MTAM. - Lý thuyết về sự sàng lọc qua tiếp biến văn hóa về công nghệ cho chúng (...) ta ba gợi ý để giảm bớt sự hỗn loạn của biển thông tin. - Ưu tiên trong việc làm rõ về giá trị cốt lõi của cá nhân và tổ chức, qua đó phân tích sự tính tương thích của các hệ thống công nghệ mới, thông tin mới với các giá trị đó. - Việc phát triển chuyên môn sâu, có tính kỉ luật giúp nền tảng bộ lọc thông tin của các cá nhân và tổ chức trở nên mạch lạc hơn. - Cuối cùng, việc đổi mới và sáng tạo để thích nghi trong điều kiện chuyển đổi số và công nghệ phát triển như vũ bão là quá trình đồng thời phản tỉnh về giá trị cốt lõi, kỉ luật phát triển chuyên môn sâu, nhằm tạo ra kết nối thông tin mới có tính giải thích, suy phóng cao. -/- . (shrink)

Space tourism is an emerging field where few people have direct experience. However, considering the potential in the near future, it is beneficial to better understand how related information influences people’s attitudes about this new form of tourism. Employing information-processing-based Bayesian Mindsponge Framework (BMF) analytics on a dataset of 361 respondents consuming content related to space tourism on Chinese social media, we found that induced happiness and impression are positively associated with willingness to try space tourism. Information authenticity positively moderates (...) these two associations. Our findings emphasize three aspects of information during the processes of reception and filtering: meaning, intensity, and trust. Since promotional materials for space tourism rely heavily on mental simulations rather than objective feedback, creative uses of digital technology are advantageous. However, precautions must be taken to prevent exploitation, such as false advertising, exaggeration, and emotional manipulation. (shrink)

A lively debate in the literature on moral progress concerns the role of practical reasoning: Does it enable or subvert moral progress? Rationalists believe that moral reasoning enables moral progress, because it helps enhance objectivity in thinking, overcome unruly sentiments, and open our minds to new possibilities. By contrast, skeptics argue that moral reasoning subverts moral progress. Citing growing empirical research on bias, they show that objectivity is an illusion and that moral reasoning merely rationalizes pre-existing biased moral norms. In (...) this article, I argue that both the rationalists and the skeptics fail to understand fully the role of practical reasoning by focusing exclusively on moral reasoning to the neglect of social reasoning. In the first half of the article, I argue against the skeptics by vindicating moral reasoning. I identify a Democratic Model of moral reasoning which is reliable and effective in overcoming bias. In the second part of the article, I argue against the rationalists. Drawing on a paradigmatic case of moral progress, i.e., the British abolition of the slave trade, I illustrate that moral reasoning, even when sound, is insufficient to motivate progressive action. The explanation for this puzzling phenomenon is not that the moral norm against cruelty is inert, as skeptics might suggest. Rather, it is that the moral norm against cruelty was overridden by the social norm of slavery which was tied to the British joint commitments to freedom and national honour. The debate between rationalists and skeptics centers around the moral rationality of human action, failing to recognize that human action is in fact primarily about social rationality. I defend a joint commitment account of social rationality, and offer a novel Communitarian Model of social reasoning which follows the logic of social rationality to revise social norms. I defend the reliability and efficacy of the Communitarian Model of social reasoning by applying it to the abolitionist social movement to show how Britons gave fellow Britons social reasons grounded in their joint commitments to freedom and national honour to end slavery. (shrink)

After employing the mindsponge mechanism and 3D information process of creativity to explain the serendipity process in previous chapters, we realize that it may be helpful to delve into the relations between serendipity and the formulation of new values and information connections through non-linear processes. Thus, this chapter summarizes some preliminary attempts to use non-linear information processes to explain serendipity. We also briefly mention the benefits of information exchange among members of social groups and explain this approach.

In the trust-health relationship, how trusting other people in society may promote good health is a topic often examined. However, the other direction of influence – how health may affect trust – has not been well explored. In order to investigate this possible effect, we employed Bayesian Mindsponge Framework (BMF) analytics to go deeper into the information processing mechanisms underlying the expressions of trust. Conducting Bayesian analysis on a dataset of 1237 residents from Cali, Colombia, we found that general health (...) status is positively associated with generalized trust, but recent experiences of illnesses/injuries have a negative moderating effect. Personalized trust is largely unchanged across different general health conditions, but the trust level becomes higher with recent experiences of illnesses/injuries. Psychophysiological mechanisms of increasing information filtering intensity toward unfamiliar sources during a vulnerable state of health is a plausible explanation of found patterns in generalized trust. Because established personal relationships are reinforced information channels, personalized trust is not affected as much. Rather, the results suggest that people may rely even more on loved ones when they are in bad health conditions. This exploratory study shows that the trust-health relationship can be examined from a different angle that may provide new insights. (shrink)

Extant literature suggests a positive correlation between social trust (also called generalized trust) and life satisfaction. However, the psychological pathways underlying this relationship can be complex. Using the Bayesian Mindsponge Framework (BMF), we examined the influence of social trust in a high-violence environment. Employing Bayesian analysis on a sample of 1237 adults in Cali, Colombia, we found that in a linear relationship, generalized trust is positively associated with life satisfaction. However, in a model including the interactions between trust and education (...) level as well as between trust and socioeconomic status, generalized trust is found to be negatively associated with life satisfaction. In this non-linear relationship, both education level and socioeconomic status have moderating effects against the negative association between generalized trust and life satisfaction. In other words, less educated people living in worse socioeconomic conditions are more likely to have lower life satisfaction when they have higher levels of social trust. In contrast, highly educated people living in better socioeconomic conditions are more likely to have higher life satisfaction when they have higher levels of social trust. Due to the facilitating function of trust in information processing, lowering the rigor of the filtering system in a high-violence social environment will likely put an individual at risk. Based on our findings, we suggest that policymakers should consider the impacts of social contexts when advocating for increasing social trust. We also recommend that researchers carefully examine the psychological mechanism underlying an observed association before making suggestions for policymaking. (shrink)

Cheating is widely considered a condemnable behavior in society and a big problem in the educational system. In this study, we employ the information-processing-based Bayesian Mindsponge Framework to explore deeper the subjective cost-benefit evaluation involving the perceived value of cheating. Conducting Bayesian analysis on 493 university students from Germany, Vietnam, China, Taiwan, and Japan, we found that students who have more positive attitudes toward cheating are more likely to cheat. However, a higher capability of cognitive reflection acts as a moderator (...) that negates the above effect. Re-evaluation of prior thoughts allows for more accurate assessments of the associated risks and possible costs, which help reduce the probability of carrying out cheating behavior. As rapid technological advancement may introduce new and efficient cheating methods, a better understanding of the psychology of cheating in students can help schools prepare better countermeasures. (shrink)