The Indian sarus crane Grus antigone antigone is the world's graceful and tallest flying bird. It is a nonmigratory and only resident breeding crane of Indian sub continent. It has been declared as 'State Bird' by Government of Uttar Pradesh. Pairing of the bird for life long and legendry marital devotion of the species has earned its global popularity. Ecological and environmental condition of this lake is quite supportive for the survival of this vulnerable species. The present study deals with (...) the distribution and conservation of this vulnerable species in and around the Alwara lake of district Kaushambi, Uttar Pradesh. A total of 335 cranes were actually observed in 2012, 425 in 2013, 510 in 2014 and 537 in 2015, although more cranes were claimed to exist in this area by the local people. This communication is clearly depicting continuous increasing trend in population of Indian sarus crane during their exploration from 2012-2015 in the area studied, although its population is decreasing at global level. (shrink)

Abstract: The emergence of women entrepreneurs and their contribution to the national economy is quite visible in India. Women’s entrepreneurship has been recognized during the last decade as an important untapped source of economic growth. According to of statistics women in India 2010, proportion of female main workers to total population in percentage is 16.65 in rural areas and 9.42 in urban areas this shows overall less contribution of women in work but more percentage of women workers in rural areas. (...) According to the quick result of the Fourth All India Census of MSMEs (2006-07), there are 26 million MSMEs in India which provides employment to about 60 million people. The sector contributes about 40 % GDP, beside 45% to the total manufacturing output and 40 % to the exports from the country. There could be many opportunities identification hidden inside the challenges for small business concerns. This paper examines various opportunities and challenges for Women Entrepreneurship Development in Micro Small and Medium Enterprise. More precisely the paper explores, rewards for starting a small business, myths about small businesses, new opportunities, four forms of entrepreneurship, identification practices among first generation and major challenges in small business. (shrink)

An analysis of the nature of good governance as it figures into the Royal Government of Bhutan's policy of Gross National Happiness.

Existing studies of the multi-group dynamics of prejudiced societies focus on the social- psychological knowledge behind the relevant processes. We instead create a multi-agent framework that simulates the propagation of prejudice and measures its tangible impact on prosperity. Levels of prosperity are tracked for individuals as well as larger social structures including groups and factions. We model social interactions using the Continuous Prisoner's Dilemma (CPD) and a new agent type called a prejudiced agent. Our simulations show that even modeling prejudice (...) as an exclusively out-group phenomenon nonetheless generates implicit in-group promotion, leading to higher relative prosperity of a prejudiced population. This skew in prosperity is seen to be correlated to factors such as size difference between groups, and the fraction of prejudiced agents in a group. Our model is a step towards a deeper understanding of the origins, propagation, and ramifications of prejudice through simulative studies grounded in apt theoretical backgrounds. (shrink)

The present investigation was undertaken to investigate the acute toxicity of cadmium, a heavy metal widely detected in the aquatic environment due to natural effects and anthropogenic activities, in freshwater teleost, Channa punctata (Bloch). The experiments for the bioassay were performed in semi-static test condition according to the standard guidelines. The behavioural changes in the fish were observed for all tested concentrations of the metal. The data obtained for bioassay were analyzed for median lethal concentrations (LC ) of the metal (...) by SPSS computer software. The LC 50 50 values, estimated by SPSS, with 95% confidence level were found to be:20.589 (18.326-23.221), 17.133 (14.840- 19.734), 11.815 (9.696 – 13.850) mg/L and 9.908 (7.635-12381) mg/L for cadmium chloride at 24, 48, 72 and 96 h exposure, respectively. (shrink)

Coronavirus disease-19 (COVID-19), produced by the severe acute respiratory syndrome coronavirus 2 (SARS-CoV-2), has become a global pandemic, giving rise to a serious health threat globally. The global Covid-19 pandemic is a setback for sustainable development and compromise the world commitment to the 2030 Agenda for Sustainable Development. The measures taken to control the spread of the virus and the slowdown of economic activities during lockdown have significant effects on the environment. Therefore, this review discuss the indirect positive and negative (...) impacts of Covid-19 pandemic towards sustainable environment. This study indicates that, the pandemic situation significantly improves air quality in different cities across the world, reduces the emission of greenhouse gases, and decreases water and noise pollution, which may help in the restoration of the ecosystem. In addition, there are also some negative impact of Covid-19, such as increase of medical waste, haphazard use and disposal of disinfectants, mask, and gloves; and burden of untreated wastes continuously endangering the environment. It points to the fact that the net effect has been positive; in terms of reduction in greenhouse emissions, oil exploration activities, and pollution. It is expected that the proper implementation of the proposed suggestion might be helpful for the global environmental sustainability. (shrink)

Ambedkar denounced caste system for violating the respect and dignity of the individual; yet his critique of caste-ridden society also foregrounds the limits of the theory and practice of citizenship and liberal politics in India. Since membership of a caste group was not a voluntary choice, but determined by birth and hence a coercive association, the liberal view of the self as a totally unencumbered and radically free subject seemed plagued with difficulties. Though the nation state envisages a political community (...) co-extensive with one cultural community, it need not, Ambedkar argued, necessarily lead to abolition of discriminatory caste practices in civil society. To restore the cultural rights of stigmatised populations, unredeemed by the nation state, propelled Ambedkar to seek solution in B. (shrink)

B R Ambedkar’s reinterpretation of Buddhism gives us an account of action that is based on democratic politics of contest and resistance. It relies on a reading of the self as a multiple creature that exceeds the constructions of liberal autonomy. Insofar as Buddhist groups do not jeopardise or restrict their members’ capacities and opportunities to make any decision about their own lives, they do not risk violating democratic principles. But to remain socially relevant they must continue to contribute to (...) a practical impact on the social world which is so neatly intertwined with the political in present-day India. (shrink)

An embedded ideology of the religious-secular binary in its various forms has assumed currency in recent continental and Anglo-American political thought. This ideology highlights the difference between religion under modernization, broadly defined by the secularization thesis, and that of religious revival in a period characterized by postsecularism. It reflects the rise of new epistemologies and the dissolution of the antinomies between faith and reason characteristic of a postsecular culture. A common argument found in these writings is that enlightenment secularization, which (...) relegates the sacred to a private sphere, seems to have discovered its own parochialism as religion continues to provide…. (shrink)

Recent feminist critiques of development have questioned some fundamental assumptions of feminist political theory; such critiques have also been successful in subverting long-held assumptions of conventional economic development. Viewed in the context of women’s subordination in third world countries, a redefinition of development must not only be about economic growth, but ensure a redistribution of resources, challenge the gender-based division of labour and also seek to provide for an egalitarian basis in social arrangements. Further, as this article argues, any starting (...) point for feminist critiques of development must also seek to link the end of gender oppression to multiple theories of justice – a justice not juridical but one that recognises the cultural membership of women in the community. (shrink)

The debate on equality and non-discrimination is certainly not a new one, but the way it is incorporated in that on social exclusion leads to several shifts within the discourse on social justice. The term social exclusion is multidimensional although its western use in a selective way about markets promoting equality separates it from the Indian emphasis on social justice as linked to ending discrimination of dalit groups. The concept of social exclusion is inherently problematic as it faces three major (...) challenges in India: the first relates to the historical discrimination of certain groups and their exclusion; the second is about the political economy of the excluded; and the third questions the way in which equality responses are restricted within the framework of social exclusion. (shrink)

Coronavirus disease-19 (COVID-19), produced by the severe acute respiratory syndrome coronavirus 2 (SARS-CoV-2), has become a global pandemic, giving rise to a serious health threat globally. The global Covid-19 pandemic is a setback for sustainable development and compromise the world commitment to the 2030 Agenda for Sustainable Development. The measures taken to control the spread of the virus and the slowdown of economic activities during lockdown have significant effects on the environment. Therefore, this review discuss the indirect positive and negative (...) impacts of Covid-19 pandemic towards sustainable environment. This study indicates that, the pandemic situation significantly improves air quality in different cities across the world, reduces the emission of greenhouse gases, and decreases water and noise pollution, which may help in the restoration of the ecosystem. In addition, there are also some negative impact of Covid-19, such as increase of medical waste, haphazard use and disposal of disinfectants, mask, and gloves; and burden of untreated wastes continuously endangering the environment. It points to the fact that the net effect has been positive; in terms of reduction in greenhouse emissions, oil exploration activities, and pollution. It is expected that the proper implementation of the proposed suggestion might be helpful for the global environmental sustainability. (shrink)

Social Justice is a concept familiar to most Indians but one whose meaning is not always understood as it signifies a variety of government strategies designed to enhance opportunities for underprivileged groups. By tracing the trajectory of social justice from the colonial period to the present, this book examines how it informs ideas, practices and debates on discrimination and disadvantage today. After outlining the historical context for reservations for scheduled castes and scheduled tribes that began under British colonial rule, the (...) book examines the legal and moral strands of demands raised by newer groups since 1990. In addition the book shows how the development of quota policies has been significantly influenced by the nature and operation of democracy in India. It describes the recent proliferation of quota demands for reservations in higher education, private sector and for women and religious minorities in legislative assemblies. The book goes on to argue that while proliferation of demands address unequal incidence of poverty, deprivation and inequalities across social groups and communities, care has to be taken to ensure that existing justifications for quotas for discriminated groups due to caste hierarchies are not undermined. Providing a rich historical background to the subject, the book is a useful contribution to the study on the evolution of multiple conceptions of social justice in contemporary India. (shrink)

The essays study from different perspectives, the much discussed and crucial topic of social discrimination, and particularly Dalit exploitation. The work is highly interdisciplinary in nature-relevant for several subjects and disciplines such as political science, sociology, Dalit studies, minority studies, women's studies, anthropology, law, economics This work specifically sets out to explore contemporary manifestations of discrimination that persist in our society through institutions and through norms and practices that define the terms on which certain social groups continue to be excluded. (...) The contributors bring in different critical perspectives from their different disciplines. (shrink)

This paper deals with the acute toxicity of Sugar factory effluent on freshwater catfish, Mystus vittatus (Bloch), at different concentration and duration of exposure on the mortality and ethological alterations. The LC50 for 96 hours of sugar factory effluent for Mystus vittatus was 3.10% (v/v). The result also revealed that mortality rate depends upon concentrations of effluent and duration of exposure. The effluent exposed test fish showed alterations in behavioural responses. The behavioural alterations of Mystus vittatus during the present experiment (...) was found to depend on both duration of exposure and increase in concentration of the effluent and duration of exposure. The mortality rate was found to be directly proportional to the concentration of effluent. Thus, the present revealed that fish, Mystus vittatus are sensitive to distillery wastewater and can be used as biological indicators. (shrink)

Objective: Primary care, which is often the first level of contact for patients with various communicable diseases (CDs) and noncommunicable diseases (NCDs), might exhibit patterns of injectable drug utilization different from hospitals. We aimed to examine injection prescribing to adults with CD or NCD in primary care. -/- Methods: In this retrospective study, single-diagnosis injectable drug-containing prescription data from Family Medicine Information System comprising 32 provinces of Turkey were analysed. The prescriptions were grouped by diagnosis as “CD” (n=3848) and “NCD” (...) (n=9338). Injectable drug utilization patterns in these groups were analysed by demographics, diagnoses, and drug subgroups. -/- Results: Out of 13186 prescriptions, 70.8% were issued for NCDs. NCD prescriptions were mostly generated for women and elderly (p<0.05 for both). About 63.3% (n=2948) of injectable drugs in CD prescriptions were antibiotics and 12.6% were analgesics. Cefazolin (15.2%) was the most commonly prescribed antibiotic for acute pharyngitis and acute sinusitis, and benzathine benzylpenicillin (12.8%) was the top-choice for acute tonsillitis and rheumatic fever. In NCD prescriptions, 34.0% (n=4214) of injectable agents were analgesics and 16.9% were muscle relaxants. The most frequently encountered drug in NCD prescriptions was thiocolchicoside (16.3%), which was the top-choice in all seven common musculoskeletal diagnoses. -/- Conclusion: Muscle relaxants and analgesics were the most commonly prescribed injectable drugs for NCDs, musculoskeletal diseases in particular. Antibiotics were frequently encountered in CD prescriptions, mostly as broad-spectrum for lower respiratory tract infections (RTIs) and narrow-spectrum for upper RTIs. These findings may elucidate the issues to especially focus on regarding excessive use of injections. (shrink)

Cet article s’attache à dégager le sens de la doctrine phénoménologique husserlienne de la raison en l'opposant à la théorie kantienne. Pour Kant, la raison et les Idées rationnelles sont constitutives de la nature du sujet fini en général, de sorte qu'il n'est pas possible de fournir une déduction transcendantale ou une légitimation des Idées rationnelles, mais seulement d'en opérer une dérivation à partir de la nature du sujet fini. A contrario, dans le cadre de la phénoménologie transcendantale, les facultés (...) ne doivent plus être comprises comme des composantes de la nature subjective, mais doivent être déchiffrées au fil conducteur des types d’objets constituables par la conscience pure. Nous tâchosn donc d'élucider ce que peut être une telle théorie de la raison orientée sur un tel principe anticopernicien. (shrink)

In this paper Aristotle’s views concerning the place of reason and emotions in ethics are investigated. Aristotle ranks first among the philosophers who examined the problem of “the place of reason and emotions in ethics”in detail, which is basically the problem of the origin of ethical relationships or of ethical acts, and his solution was that reason is the origin or the fundament; because for him ethical relationships and ethical acts are appropriate to virtue. In his view, since virtue is (...) the habit which has a place in the mean , without reason it is impossible for the ethical relationship or act to come into being. Contrary to this, emotions, being affections, do not have the function of being motives; they can only be, like every affection, appropriate or inappropriate to virtue. (shrink)

Gözlemlenenlerden gözlemlen(e)meyenlere diğer bir deyişle genel yasalara ulaşma imkânı veren çıkarım yöntemi olarak tümevarımsal ya da endüktif akıl yürütmenin rasyonel olarak temellendirilmesinin imkanına yönelik soruşturma tarih içerisinde tümevarım sorunu ya da endüksiyon problemi olarak tezahür etmiştir. Bu sorunun temel argümanı tarihsel okumalara baktığımızda İskoç ampirist filozof David Hume tarafından öne sürülmüştür. Hume, tümevarımsal çıkarımlar temelinde, gözlenmeyen meseleler hakkındaki inançlarımıza hangi gerekçelerle ulaştığımızı soruşturmaktadır. Hume soruşturmasının sonucunda gözlemlenenden gözlemlen(e)meyen durumlara ilişkin yapılan olgu meseleleri ile ilgili bütün tümevarımsal akıl yürütmelerin dolaylı ya (...) da dolaysız olarak nedensellik ilişkisine ve bu ilişkinin temelinde yer alan doğanın düzenliliği ilkesi ya da “gelecek her zaman geçmişe benzer” önermesine dayandığını ifade ederek bütün tümevarımsal akıl yürütmelerde ortak olan geleceğin her zaman geçmişe benzeyeceği ifadesinin rasyonel olarak temellendirilmesinin mümkün olmadığını belirtmektedir. Bu bağlamda, çalışmada tümevarımsal akıl yürütme sonucunda ulaşılan sonuca inanmanın hiçbir rasyonel temelinin olamayacağı yönündeki Hume’un görüşü argüman formunda yeniden yapılandırılarak ortaya konulacaktır. (shrink)

Translated into Turkish by Mustafa Yalçınkaya.

The issue of emotion is discussed in three stages in this article. Thus, emotion is built on a realistic and explanatory basis. In the first stage, the relationship between the physiological structure of the human brain and emotion is emphasized. The connection between the lower/primitive brain (the region/emotion center where emotions arise) and the upper/developed brain (mind-logic center, prefrontal lobe) is mentioned. Secondly, the emotional and mental development of human according to Jean Piaget's Mental Development Theory is explained. In the (...) emotional / intuitive period of 4-7 years (Emotional Intuition), while the person is completely under the influence of emotions, at the age of 7-11, he becomes aware of a concrete world accompanying emotions and passes to the Concrete Operations Period. It experiences the universe by "experiment" in the concrete operational period. And at the age of 11-17, the human reaches the Abstract Operations Period with the addition of reason and logic to his mental structure, which he built by putting a concrete universe on the core of emotions. Emotion is one of the most important functions of the human brain, and the reasoning system has evolved as an extension of the emotional system. Emotion plays different roles in the reasoning process. Emotion can increase the weight of a proposition, affecting the result in favor of that proposition. Emotion also helps in the process of remembering the many facts that need to be taken into account in order to make a decision. It has been explained through examples that emotion has a very important function in reasoning and that the mind is also important in controlling emotions. Again, emotion can help the mind / logic process scientific knowledge correctly and make good decisions. (shrink)

Knowledge, despite the fact that there is no a complete definition yet, is one of the main discussion issues of philosophy, theology and tasawwuf. Some claim that knowledge occurs by means of reason that processes data transmitted by sense organs while others claim that knowledge occurs by means of a light released in the heart of humans. Since it is not mutual for all humans to have the light in the heart, focusing on the other way of knowledge, that it (...) is to follow reason, seems more significant and remarkable at this stage. In this respect, we attempt to investigate in this article how to treat reason and rationality in Iḥyā al-ʿulūm al-dīn, the work of Ghazzālī who has a strong impact on the Islamic thought. In this article our purpose is not to draw an exhaustive profile of Ghazzālī but to make an assessment for neutral, positive and negative statements of Ghazzālī with respect to reason and rationality in the work. While explaining his neutral statements it is a requirement to touch on the terms heart (qalb) and knowledge (ʿilm) as well because they are relevant to the subject of reason. The work, Iḥyāwas written by Ghazzālī for those who are responsible to preach to and have a close connection with masses. Since reason is the tool of knowledge only shared by all humanity, studying the ideas, especially ideas on reason and rationality found in this work gains importance. (shrink)

Akıl ve bilinç yetisini kazandığı, dünyaya geldiği andan itibaren araştırmaya başlayan insan, doğayı, kendini ve Tanrı’yı bilmek ister. Bilmek, bilmek için değildir. Bilmek insan içindir, insanı tanımak ve yönetmek içindir. Bu bilme isteğinden Doğa bilimleri, İnsan bilimleri ve Din bilimleri oluşur. Bilim, genelgeçer bilgiyi ifade eder: Doğa bilimlerinin kaynağı doğa, İnsan bilimlerinin kaynağı insan, Tanrı bilimlerinin kaynağı Tanrı’dır. Bazı insan toplumları bazı dönemlerde birtakım bilim alanlarında genelgeçer bilgiye ulaşma yolunda ilerlerken, kimilerinin bazı dönemlerde çeşitli sebeplerle genelgeçer bilgiyi ifade eden bilimlerden (...) uzaklaştıkları ve sapmalar içine girdikleri görülür. Bu bağlamda Bilim Tarihi, bilimin ortaya çıkış, yayılış, kullanılış ve gelişme koşullarının tarihî serüvenini inceler. Bilim Tarihi, insanlığın genelgeçer bilgi araştırma serüvenini arkeolojik buluntulardan; tarihî mitolojik, edebî, dinî, felsefî, bilimsel kalıntı ve belgelerden hareketle inceler. Bilim tarihi, geriye doğru bir araştırmadır. Eskiye dair her yeni bulgu, bilim tarihi için önemlidir. Bazı yeni bulgular bilim tarihini yeniden gözden geçirmeye ve bilimin gelişme aşamalarını genel saptayışımızı kökten değiştirmemize sebep olabilir. İşte Göbekli Tepe, Bilim Tarihi için böyle bir etkiye haizdir. 1995’de arkeolojik kazılar neticesinde Şanlıurfa’da bulunan ve Neolitik Dönemde Anadolu’da yapılan ilk tapınak olarak bilinen Göbekli Tepe’yi mercek altına alarak orada oluşan medeniyetin Bilim Tarihi içindeki yerini tespit etmek bu çalışmanın temel amacıdır. 248 TARİH ARAŞTIRMALARINA FARKLI YAKLAŞIMLAR Göbekli Tepe’nin keşfi bilim tarihindeki birçok yaygın görüşün yeniden gözden geçirilmesi gereğini doğurmuştur. Kazılarda tarım, yerleşik hayata geçiş ve avcı-toplayıcı insanların iş birliğiyle ortaya çıkan yapılar görülmektedir. Taşları yontma işleminin altı bin yıl önce metal aletlerle değil, yaklaşık on iki bin yıl önce, metal alet kullanılmadan da, detaylı şekilde yapılabildiği ortaya çıkmıştır. İlk kumaş parçasının Göbekli Tepe’de bulunması, ipliğin dokunup kumaş yapılmasının, başka bir ifadeyle ilk dokumanın M.Ö. 9000 yılında değil, on iki bin yıl öncesinde yapıldığını göstermiştir. Göbekli Tepe’deki dikili taş ve heykellerin gelişigüzel inşa edilmediği, inşa eden insanların geometri, matematik ve astronomi bilgisine sahip oldukları aşikârdır. Göbekli Tepe’deki yapılar, heykel ve dikili taşlar, ortak iş gücünü, bilgiyi, düşünce ve inancı göstermektedir. Kabartmaların her biri, bu insanların düşünce ve yaşantılarını yansıtmaktadır. Bu buluntular o dönemde ulaştıkları doğa bilgisi, insan bilgisi ve Tanrı bilgisini göstermesi ve bilimin gelişim sürecine, Bilim Tarihini aydınlatma açısından hayatî değerdedir. (shrink)

Kant begins the First Section of the Groundwork with a statement that is one of the most memorable in all his writings: “There is nothing it is possible to think of anywhere in the world, or indeed anything at all outside it, that can be held to be good without limitation, excepting only a good will” (Ak 4:393).[i] Due to the textual prominence of this claim, readers of the Groundwork have usually proceeded to read that work, and Kant’s other ethical (...) works as well, on the assumption that the truth of that assertion, and therefore the conception of the good will, both occupy a fundamental place in Kantian ethics. The assumption, however, becomes increasingly hard to sustain as we gain more familiarity with Kant’s ethical writings and better understanding of his ethical theory.[ii] As for the concept of the good will, Kant does avow the intention of “developing” it (Ak 4:397), and he goes on to thematize concepts that he thinks of as related to the good will (the moral worth of an action, acting from duty). But he never provides an explicit account of what he takes a ‘good will’ to be.[iii]. (shrink)

This paper argues for and explores the implications of the following epistemological principle for knowability a priori (with 'Ka' abbreviating 'it is knowable a priori that'). -/- (AK) For all ϕ, ψ such that ϕ semantically presupposes ψ: if Ka(ϕ), Ka(ψ). -/- Well-known arguments for the contingent a priori and a priori knowledge of logical truth founder when the semantic presuppositions of the putative items of knowledge are made explicit. Likewise, certain kinds of analytic truth turn out to carry semantic (...) presuppositions that make them ineligible as items of a priori knowledge. -/- On a happier note, I argue that (AK) offers an appealing, theory-neutral explanation of the a posteriori character of certain necessary identities, as well as an interesting rationalization for a commonplace linguistic maneuver in philosophical work on the a priori. (shrink)

Tento článek se zastává skepticko-realistického tzv. novo- humovského, výkladu Humovy teorie kauzality navzdory kritice ze strany Zuzany Parusnikové. Autor však v souladu se svou vývojovou interpretací hájí tzv. „nového Huma" pouze pro pozdní tvorbu tohoto skot- ského filosofa.

Bu makalede David Hume’un nedensellik ve tümevarımsal çıkarımların akılsal gerekçelendirilmesine karşı eleştirileri incelenecek ve bu eleştirilerin geleneksel metafiziğin olanaklılığına dair temel bir probleme işaret ettiği savunulacaktır. Hume’un nedensellik ilkesine ve bu ilkenin ima ettiği zorunlu nedensel ilişkilerin varlığına dair eleştirel argümanları ayrıntılı bir şekilde analiz edilerek, nedensellik probleminin nasıl olup da bizi tümevarımsal çıkarımlarımızın gerekçelendirilmesiyle ilgili olan tümevarım problemine götürdüğü gösterilecektir. Görüleceği gibi, Hume’a göre nedensellik ve tümevarımsal çıkarımların ortak problemi her ikisinin de genel geçer doğrular olarak kabul edilen ancak (...) akılsal olarak gerekçelendirilemeyen nedensellik ilkesi ile doğanın tekdüzeliği ilkelerini doğru varsaymasıdır. Bu ilkelerin akılsal olarak gerekçelendirilemeyeceğini göstererek, Hume aslında daha büyük çaplı bir problemin, yani metafizik probleminin varlığına dikkat çekmektedir. Hume’un asıl ilgilendiği soru metafiziğin temelinde yer aldığı düşünülen ilke ve idelerin akılsal temellendirilmesinin olanaklılığı sorusudur. Bu da bir nevi metafizik bilginin temellendirilmesi ve bu bilginin olanaklılığı ile ilgili olan metafizik problemidir. Dolayısıyla Hume’un nedensellik ve tümevarım problemlerini geleneksel anlamda metafizik anlayışına karşı bir eleştiri olarak okumak mümkündür. (shrink)

La actitud del diseño es una estrategia interpretativa propuesta por Dennett, que consiste en tratar al sistema, cuyo “comportamiento” se quiere predecir, bajo el supuesto de que sus partes cumplen funciones que obedecen a un diseño satisfactorio. Sin embargo, estudios recientes sobre atribución funcional en artefactos técnicos consideran que la actitud del diseño supone una estrategia inadecuada para entender qué hace un artefacto técnico. En particular, dos críticas han ganado visibilidad. Por una parte, Vermaas et al. (2013) señalan una inconsistencia (...) en la propuesta dennettiana de la actitud del diseño: las intenciones del diseñador a veces desempeñan un papel en la interpretación de los artefactos y a veces no lo hacen, sin tener finalmente una intuición clara sobre su rol. Por otra parte, Vaesen y Van Amerongen (2008) sostienen que la actitud del diseño admite dos interpretaciones, una descriptiva y una normativa, y que ambas son implausibles. No obstante, en este trabajo argumentamos que estas críticas son rebatibles y que el problema reside en que ambas acusaciones, i.e. inconsistencia e implausibilidad, suponen una interpretación incorrecta de la posición de Dennett. The design attitude is an interpretive strategy proposed by Dennett, which consists of treating the system, whose “behavior” is to be predicted, under the assumption that its parts fulfill functions that accomplish a satisfactory design. Recent studies on technical artifacts' functional attribution claim that the design attitude is an inadequate strategy to elicit what a technical artifact does. In particular, two criticisms have gained visibility. On the one hand, Vermas et al (2013) remark an inconsistency in Dennett’s design stance. The very designer's intentions sometimes play a role in the interpretation of artifacts and sometimes they don´t, without finally having a clear intuition about their role. On the other hand, Vaesen and Van Amerongen (2008) argue that the design stance admits two interpretations, a descriptive and a normative one and that both are implausible. However, we argue that these criticisms miss the point given that both accusations, i.e. of inconsistency and of implausibility, result from a wrong interpretation of Dennett's position. (shrink)

Tato studie se zabývá zobrazováním alchymie v malbách, knižních ilustracích i v architektuře v období raného novověku. Na jednotlivých příkladech obrazů či ilustrací prezentuje různé aspekty alchymistova života i jeho práce. Nezabývá se symbolickou alchymickou ikonografií, ale zaměří se především na zobrazování prostředí a vybavení alchymických dílen i osobností samotných alchymistů. Soustředí se zejména na vyobrazení zařízení alchymických laboratorií, s nimiž se lze setkat jak u renesančních malířů, tak v ilustracích alchymických rukopisů a poměrně ojediněle i v české architektuře. Poskytuje (...) také pohled na vyobrazení vzniklá v souvislosti s literární kritikou alchymie. Alchymisté byli zejména v dílech předních evropských humanistů často záměrně zesměšňováni, kritizováni a označováni za blázny a zloděje. V závěru se zabývá vybranými příklady ze žánrového umění, kde byli rovněž alchymisté zobrazováni často satiricky, ale i s určitou úctou, jako vzdělaní učenci. Výtvarné umění raného novověku nám představuje různé aspekty života alchymistů a je v dnešní době jednou z možností, jak se přiblížit porozumění jejich vědeckým aktivitám. Jak však studie ukazuje, k těmto obrazovým materiálům je třeba přistupovat kriticky. (shrink)

Článek se zabývá způsobem, jakým vnímá vztah vědecké metody a demokracie Karl Popper. Toto sepětí je jedním ze základních atributů Popperova myšlení. Pro jeho pochopení je třeba zasadit Poppera do historického kontextu vývoje liberálního myšlení a poukázat na možné souvislosti se Schumpeterovou redefinicí demokracie. Výchozím bodem je však interpretace základních episte- mologických předpokladů Popperova myšlení - konceptů provizornosti vědeckého poznání a ratio negativa. Primárním cílem článku je kontextualizace těchto předpokladů s politologickými a sociologickými důsledky. Ty lze spatřovat nejen s odmítnutím (...) positivismu a esencialismu, ale také v Popperově preferenci volebních a stranických systémů. Na závěr je rozpracována problematika kritického racionalismu, hodnot a otevřené společnosti na základě možných námitek vůči Popperově teorii. (shrink)

This seventh volume of Collected Papers includes 70 papers comprising 974 pages on (theoretic and applied) neutrosophics, written between 2013-2021 by the author alone or in collaboration with the following 122 co-authors from 22 countries: Mohamed Abdel-Basset, Abdel-Nasser Hussian, C. Alexander, Mumtaz Ali, Yaman Akbulut, Amir Abdullah, Amira S. Ashour, Assia Bakali, Kousik Bhattacharya, Kainat Bibi, R. N. Boyd, Ümit Budak, Lulu Cai, Cenap Özel, Chang Su Kim, Victor Christianto, Chunlai Du, Chunxin Bo, Rituparna Chutia, Cu Nguyen Giap, Dao The (...) Son, Vinayak Devvrat, Arindam Dey, Partha Pratim Dey, Fahad Alsharari, Feng Yongfei, S. Ganesan, Shivam Ghildiyal, Bibhas C. Giri, Masooma Raza Hashmi, Ahmed Refaat Hawas, Hoang Viet Long, Le Hoang Son, Hongbo Wang, Hongnian Yu, Mihaiela Iliescu, Saeid Jafari, Temitope Gbolahan Jaiyeola, Naeem Jan, R. Jeevitha, Jun Ye, Anup Khan, Madad Khan, Salma Khan, Ilanthenral Kandasamy, W.B. Vasantha Kandasamy, Darjan Karabašević, Kifayat Ullah, Kishore Kumar P.K., Sujit Kumar De, Prasun Kumar Nayak, Malayalan Lathamaheswari, Luong Thi Hong Lan, Anam Luqman, Luu Quoc Dat, Tahir Mahmood, Hafsa M. Malik, Nivetha Martin, Mai Mohamed, Parimala Mani, Mingcong Deng, Mohammed A. Al Shumrani, Mohammad Hamidi, Mohamed Talea, Kalyan Mondal, Muhammad Akram, Muhammad Gulistan, Farshid Mofidnakhaei, Muhammad Shoaib, Muhammad Riaz, Karthika Muthusamy, Nabeela Ishfaq, Deivanayagampillai Nagarajan, Sumera Naz, Nguyen Dinh Hoa, Nguyen Tho Thong, Nguyen Xuan Thao, Noor ul Amin, Dragan Pamučar, Gabrijela Popović, S. Krishna Prabha, Surapati Pramanik, Priya R, Qiaoyan Li, Yaser Saber, Said Broumi, Saima Anis, Saleem Abdullah, Ganeshsree Selvachandran, Abdulkadir Sengür, Seyed Ahmad Edalatpanah, Shahbaz Ali, Shahzaib Ashraf, Shouzhen Zeng, Shio Gai Quek, Shuangwu Zhu, Shumaiza, Sidra Sayed, Sohail Iqbal, Songtao Shao, Sundas Shahzadi, Dragiša Stanujkić, Željko Stević, Udhayakumar Ramalingam, Zunaira Rashid, Hossein Rashmanlou, Rajkumar Verma, Luige Vlădăreanu, Victor Vlădăreanu, Desmond Jun Yi Tey, Selçuk Topal, Naveed Yaqoob, Yanhui Guo, Yee Fei Gan, Yingcang Ma, Young Bae Jun, Yuping Lai, Hafiz Abdul Wahab, Wei Yang, Xiaohong Zhang, Edmundas Kazimieras Zavadskas, Lemnaouar Zedam. (shrink)

Bilimin ne olduğunun tespit edilmesi ve bilimi sözde bilimlerden ya da bilimsel olmayan alanlardan ayırt edecek ölçütün ne olması gerektiğine yönelik tartışma, bilim felsefesinde sınır çizme sorunu olarak ele alınmaktadır. Bu makalede, öncelikle söz konusu soruna yönelik geleneksel yaklaşımlar incelenmiş ve ardından bu yaklaşımların bilimsel toplulukların doğasına ilişkin özellikleri göz ardı ettiği ortaya konmuştur. Daha önce yapılan çalışmalar bilimi daha çok önermeler, ifadeler ya da salt epistemik bir sistem olarak ele almakta ve bilimsel akıl yürütmenin biçimi ile bilimsel kuramların özelliklerine (...) odaklanmaktadır. Bu tespit çerçevesinde, sunulan çalışmada, bilimsel bir disiplinin asgari olarak iki özellik (yapısal ve kanıta dayalı olması) üzerine kurulması gerektiği vurgulanarak, sınır çizme sorununun çözümüne yönelik önerilen alternatif ölçüt bilimin sosyal yönüne dikkat çekmektedir. Bu bakımdan, makalenin asıl ilgisi, sınır çizme sorununu alternatif bir yolla ele alabilmek amacıyla bilimin ve onun uygulayıcılarının sosyal özelliklerine yönelik tespitleri, sözde bilimin uygulayıcıları ile kıyaslayarak aktarmaktır. Makale, bir disiplinin sözde bilim olarak nitelendirilebilmesi için öncelikle o disiplinin bilimsellik iddiasında bulunması, daha sonra bilimsel topluluk tarafından sürdürülen bir araştırma geleneğine kabul edilmemiş ya da bu araştırma geleneği tarafından terk edilmiş olması gerektiği düşüncesi ile sonuçlandırılmıştır. (shrink)

Slavná kniha Elementární formy náboženského života francouzského sociologa Émile Durkheima je jedním z nejdůležitějších příspěvků k sociologii náboženství. Po řadu let byla vychvalována a citována, stejně jako kritizována a zavrhována. Kniha se stala chartou celé řady sociálně vědních badatelů, zejména těch, kteří se zaměřovali na studium společnosti a náboženství. V roce 1966 však vyšel článek amerického antropologa Clifforda Geertze nazvaný „Nábo- ženství jako kulturní systém", v němž autor tvrdil, že Durkheimova teorie náboženství, stejně jako teorie náboženství Sigmunda Freuda, Bronislawa Malinowského (...) a Maxe Webera, by měla být překonána dokonalejší teorií náboženství. Touto dokonalejší teorií měla být Geertzova teorie. Porozuměl však Geertz Durkheimově teorii dostatečně, aby nás to opravňovalo k tvrzení, že Durkheim byl na poli teorie náboženství překonán? (shrink)

İdrak ve niteliği felsefenin en önemli problemlerinden biridir. İbn Sînâ hissî, hayalî, vehmî ve aklî olmak üzere dört farklı idrak mertebesi dillendirir. Buna göre insan nefsi nesnelerin suretlerini duyu yetileriyle algılar. Daha sonra bu suretleri hayal yetisine teslim eder. Akabinde akıl bu sureti barındırdığı maddî eklentilerden arındırarak aklî suretlerin oluşumu için gerekli zeminleri hazırlar. Daha sonra faal akıl insan nefsine aklî suretleri verir. İnsan zihninde duyularla algılanan bu kavramlardan başka kavramlar da vardır. Bu küllî kavramların yeri nesnel âlem değil öznel (...) âlemdir. İslam felsefesi geleneğinde Fârâbî ilk defa bu ayırımı yapar ve ma‘kūlleri birinci ve ikinci ma‘kūller diye iki kısma ayırır. İbn Sînâ da bu sınıflandırmayı benimser ve konu hakkında yeni açıklamalar getirir. İbn Sînâ, ikinci ma‘kūllerin sonraki dönemlerde yapılan felsefî ve mantıkî ayırımını her ne kadar dillendirmese de eserlerinden bu iki ma‘kūl türünün farklılığına teveccüh eder. Bu çalışmada İbn Sînâ felsefesinde idrak olgusunun gerçekleşme niteliği ele alınacak ve daha sonraki dönemlerde dillendirilen ikinci felsefî ma‘kūl anlamların İbn Sînâ felsefesindeki yeri açıklanacaktır. (shrink)

Este texto pretende discutir, do ponto de vista kantiano, o que pode ser ensinado e o que pode ser aprendido em Filosofia. Seu objetivo é construir os argumentos hipotéticos de Kant em face do método estruturalista de leitura de textos filosóficos. Para circunscrever este tema, aparentemente muito amplo, tomaremos como fio condutor um célebre texto de aula de I. Kant, publicado por G. B. Jäsche sob o título Manual dos Cursos de Lógica Geral. Kant ministrou este curso por mais de (...) quarenta anos, até o término de suas atividades docentes em 1797, e nele apresenta considerações bastante fecundas e atuais sobre o ensino da História da Filosofia e sobre a formação do filósofo. A partir da distinção entre conhecimento histórico e conhecimento racional, e da distinção entre o conceito de filosofia na escola e o conceito de filosofia no mundo (AK 9:24), procuraremos apresentar as contribuições kantianas que podem ainda ser consideradas pertinentes para se discutir o modo de ensinar Filosofia e a formação do filósofo. (shrink)

Este texto pretende discutir, do ponto de vista kantiano, o que pode ser ensinado e o que pode ser aprendido em Filosofia. Seu objetivo é construir os argumentos hipotéticos de Kant em face do método estruturalista de leitura de textos filosóficos. Para circunscrever este tema, aparentemente muito amplo, tomaremos como fi o condutor um célebre texto de aula de I. Kant, publicado por G. B. Jäsche sob o título Manual dos Cursos de Lógica Geral. Kant ministrou este curso por mais (...) de quarenta anos, até o término de suas atividades docentes em 1797, e nele apresenta considerações bastante fecundas e atuais sobre o ensino da História da Filosofia e sobre a formação do filósofo. A partir da distinção entre conhecimento histórico e conhecimento racional, e da distinção entre o conceito de filosofia na escola e o conceito de filosofia no mundo (AK 9:24), procuraremos apresentar as contribuições kantianas que podem ainda ser consideradas pertinentes para se discutir o modo de ensinar Filosofia e a formação do filósofo. (shrink)

The Koch snowflake is one of the first fractals that were mathematically described. It is interesting because it has an infinite perimeter in the limit but its limit area is finite. In this paper, a recently proposed computational methodology allowing one to execute numerical computations with infinities and infinitesimals is applied to study the Koch snowflake at infinity. Numerical computations with actual infinite and infinitesimal numbers can be executed on the Infinity Computer being a new supercomputer patented in USA and (...) EU. It is revealed in the paper that at infinity the snowflake is not unique, i.e., different snowflakes can be distinguished for different infinite numbers of steps executed during the process of their generation. It is then shown that for any given infinite number n of steps it becomes possible to calculate the exact infinite number, Nn, of sides of the snowflake, the exact infinitesimal length, Ln, of each side and the exact infinite perimeter, Pn, of the Koch snowflake as the result of multiplication of the infinite Nn by the infinitesimal Ln. It is established that for different infinite n and k the infinite perimeters Pn and Pk are also different and the difference can be infinite. It is shown that the finite areas An and Ak of the snowflakes can be also calculated exactly (up to infinitesimals) for different infinite n and k and the difference An − Ak results to be infinitesimal. Finally, snowflakes constructed starting from different initial conditions are also studied and their quantitative characteristics at infinity are computed. (shrink)

Diogenes of Sinope, bilinen adıyla Diogenes ya da Sinoplu Diyojen’e yönelik yapılan bu çalışmada amacım, Dioegenes’in yaşamının, felsefi duruşunun ve benimsediği etik kuralların kapsamlı ve belgelenmiş bir şekilde sunulmasıdır. Diogenes’in hayatını ve öğretilerini güvenilir bir şekilde aktarmak aşırı derecede zordur, çünkü diğer antik filozoflardan ayrı olarak, onun yaşamına ilişkin güvenilir kaynaklar bulmak oldukça sınırlıdır. Ayrıca, fıçının içinde yaşayan bir Kinikli’ye yönelik ortaya konulmuş birçok kurmaca anekdot ile uğraşılması gerekmektedir. Güvenilir bilginin azlığı ve belgesiz atıfların yarattığı zorluklara rağmen, yine de birçok (...) kişinin hayalinde hayatta kalmayı başaran ünlü filozofun portresini ölümünden yirmi üç yüzyıl sonra yeniden inşa etmek mümkün gözükmektedir. Bu bağlamda, Diogenes’in yaşam tarzı ve felsefesine yönelik bilgiler verilecek, ardından temsil ettiği akım olan kinizmin temel öğretileri çeşitli kaynaklardan gösterilerek aktarılacaktır. Son olarak da, Diogenes’in Sinop kültürünün ve kültürel mirasımızın bir parçası olarak kabul edilmesinin mümkün olup olmadığı tartışılacaktır. (shrink)

V rámci filosofie věd panuje široká shoda na tom, že druhá polovina 20. století složila „labutí píseň" pozitivismu. Milton Friedman a Paul Samuelson, dva klíčoví autoři k metodologii ekonomie v daném časovém období, přitom tento vývoj ve filosofii vědy prý nikdy nereflektovali. Pozitivistická východiska - v prvé řadě v podobě redukcioni- stického přístupu - jsou tudíž stále přítomna ve vlivných teoretických konceptech rozvinutých ekonomy hlavního proudu. Značný počet autorů však v současnosti sdílí náhled, že tyto koncepty v nezanedbatelné míře přispěly (...) k vývoji, jenž ústil ve finanční krizi, vrcholící v letech 2008 a 2009. Předkládaný článek se proto táže, zda to byla právě krize - v níž mnozí spatřují empirické zamítnutí řady pozitivistických konceptů - která napsala „labutí píseň" pozitivismu v ekonomii hlavního proudu. (shrink)

Táto kritická štúdia sa zameriava na problematiku spolupráce a pravidiel, diskutovanú Jaroslavom Peregrinom v knihe Človek a pravidla. Okrem extenzívneho exkurzu do osnovy Peregrinových hlavných myšlienok a argumentov budú systematicky analyzované niektoré kľúčové otázky patriace do tejto interdisciplinárnej teoretickej oblasti, pričom sa kriticky posúdia niektoré prvky Peregrinovho špecifického prístupu. Konkrétne, budem argumentovať, že Peregrinom preferovaná koncepcia pravidla - ako propozičného poznania, že niečo by malo nejako byť - nemôže dobre slúžiť jeho zámerom, ak chce udržať jeho evolučný prístup k pravidlám.

Cambridge’deki büyük akademik cemaatin sakinleri olan bizler bir araya geldik ve hoşgörü ve onun egemen politik iklim içerisindeki yeri hakkında dostça ama ateşli bir tartışma yürüttük. Okuyucu, bizim nerelerde aynı düşüncede olmadığımızı bulmakta hiçbir zorluk çekmeyecektir. Diğer taraftan, farklı başlangıç noktalarından ve farklı yollardan hareketle yaklaşık olarak aynı yere ulaştık. Her birimiz için, egemen hoşgörü kuramı ve pratiğinin, incelendiği takdirde, korkunç politik gerçekleri gizlemeye yarayan bir maske olduğu ortaya çıktı. Kızgınlığın tonu makaleden makaleye keskin bir şekilde artmakta; belki de boş (...) yere, okuyucuların bu noktaya getiren akıl yürütmeyi takip edeceklerini umuyoruz. Nihayetinde bu kızgınlık hem kafa hem de kalpte ikamet etmektedir…. (shrink)

Michel Foucault’nun çalışmalarının merkezi noktalarından birisini, Batı kültüründe insanların, özneye dönüştürülmesinin tarihini ortaya çıkarmak oluşturmaktadır. Diğerini ise, özneye dönüştürme tekniklerine karşı verilen mücadeleler, çeşitli iktidar tekniklerinin dayattığı bireysellik ve kimlikten kurtulmanın, özgürleşmenin imkânı oluşturmaktadır. İnsanları, öznelere dönüştüren süreçleri bir bütün olarak ele almak yerine, çeşitli nesneleştirme kipleri üzerinden incelemenin daha akıllıca bir yol olduğunu düşünen Foucault, çalışmalarında insanı özneye dönüştüren üç ayrı nesneleştirme kipine yoğunlaşır. Bunlar; kendilerine bilim statüsü kazandırmaya çalışan filoloji gibi araştırma kipleri, deli ile akıllı, hasta ile sağlıklı, (...) suçlular ile “iyi çocuklar” gibi “bölücü pratikler” olarak adlandırılan pratiklerde ortaya çıkan nesneleştirilme kipleri ve son olarak cinsellik gibi alanlarda bir insanın kendini özneye dönüştürme biçimindeki nesneleştirme kipleridir. İnsan, özneye dönüştürme süreçlerine girerken, iktidar ilişkilerine de dâhil olur. Çünkü bireyleri özne yapan iktidar teknikleridir. Özne sözcüğünün taşıdığı bütün anlamlar, boyun eğdiren ve tabi kılan bir iktidar biçimi telkin etmektedir. Bundan dolayı, özneye dönüşme süreçlerine karşı mücadeleler söz konusudur. Özne, iktidar ve şiddet arasındaki ilişkinin nasıl kurulduğuna dair düşünen Foucault, öznesi olarak tanıtıldığımız deneyimlerin kurulmasını gerçekleştiren bir iktidar alanı olduğunu, şiddetin de modern iktidarın kurumsal ağı içerisinde gelişen öznellik deneyimleri çerçevesinde her yere sirayet ettiğini belirtmektedir. İktidarın kurumsal düzeyde, düzenleyici ve denetleyici mekanizmalar sayesinde toplumsal ağın en uç yerlerine kadar sirayet etmesiyle birlikte şiddet, normlar, tüzükler ve prosedürler aracılığıyla belirli bir kapatma içinde gelişmektedir. Ancak, Foucault, şiddetin, iktidarın etkili bir aracı olduğunu kabul etse de, iktidarın esasını oluşturmadığını belirtmektedir. Bu çalışmada, Foucault’nun kuramsal çözümlemelerinden hareketle, özne, iktidar ve şiddet arasındaki ilişkiyi nasıl ele aldığı tartışılacak, onun düşünsel serüveni açısından önemli olan bu kavramların kendi tarih anlayışı bağlamında bir çözümlemesi yapılacaktır. Ayrıca, modern iktidar ilişkilerinin dayatmış olduğu öznellik deneyimlerine ve inceltilmiş şiddet araçlarına karşı verilecek direnişin imkânları sorgulanacaktır. -/- . (shrink)

Michel Foucault’nun çalışmalarının merkezi noktalarından birisini, Batı kültüründe insanların, özneye dönüştürülmesinin tarihini ortaya çıkarmak oluşturmaktadır. Diğerini ise, özneye dönüştürme tekniklerine karşı verilen mücadeleler, çeşitli iktidar tekniklerinin dayattığı bireysellik ve kimlikten kurtulmanın, özgürleşmenin imkânı oluşturmaktadır. İnsanları, öznelere dönüştüren süreçleri bir bütün olarak ele almak yerine, çeşitli nesneleştirme kipleri üzerinden incelemenin daha akıllıca bir yol olduğunu düşünen Foucault, çalışmalarında insanı özneye dönüştüren üç ayrı nesneleştirme kipine yoğunlaşır. Bunlar; kendilerine bilim statüsü kazandırmaya çalışan filoloji gibi araştırma kipleri, deli ile akıllı, hasta ile sağlıklı, (...) suçlular ile “iyi çocuklar” gibi “bölücü pratikler” olarak adlandırılan pratiklerde ortaya çıkan nesneleştirilme kipleri ve son olarak cinsellik gibi alanlarda bir insanın kendini özneye dönüştürme biçimindeki nesneleştirme kipleridir. İnsan, özneye dönüştürme süreçlerine girerken, iktidar ilişkilerine de dâhil olur. Çünkü bireyleri özne yapan iktidar teknikleridir. Özne sözcüğünün taşıdığı bütün anlamlar, boyun eğdiren ve tabi kılan bir iktidar biçimi telkin etmektedir. Bundan dolayı, özneye dönüşme süreçlerine karşı mücadeleler söz konusudur. Özne, iktidar ve şiddet arasındaki ilişkinin nasıl kurulduğuna dair düşünen Foucault, öznesi olarak tanıtıldığımız deneyimlerin kurulmasını gerçekleştiren bir iktidar alanı olduğunu, şiddetin de modern iktidarın kurumsal ağı içerisinde gelişen öznellik deneyimleri çerçevesinde her yere sirayet ettiğini belirtmektedir. İktidarın kurumsal düzeyde, düzenleyici ve denetleyici mekanizmalar sayesinde toplumsal ağın en uç yerlerine kadar sirayet etmesiyle birlikte şiddet, normlar, tüzükler ve prosedürler aracılığıyla belirli bir kapatma içinde gelişmektedir. Ancak, Foucault, şiddetin, iktidarın etkili bir aracı olduğunu kabul etse de, iktidarın esasını oluşturmadığını belirtmektedir. Bu çalışmada, Foucault’nun kuramsal çözümlemelerinden hareketle, özne, iktidar ve şiddet arasındaki ilişkiyi nasıl ele aldığı tartışılacak, onun düşünsel serüveni açısından önemli olan bu kavramların kendi tarih anlayışı bağlamında bir çözümlemesi yapılacaktır. Ayrıca, modern iktidar ilişkilerinin dayatmış olduğu öznellik deneyimlerine ve inceltilmiş şiddet araçlarına karşı verilecek direnişin imkânları sorgulanacaktır. (shrink)

2011-2020 yılları arasında yazdıklarım arasından seçip derlediğim bu dosyada farklı amaçlarla yazılıp bütünsel bir anlatı oluşturmak arzusuyla bir araya getirilmiş yazılar var. İçindeki yazıların başlıkları sırasıyla şöyle: 1. Maddesiz ama manalı ufuklar; 2. Wittgenstein'ın ölümsüz dünyasında kim öle, kim kala?; 3. Hilbert izlencesinin izinde; 4. Adcılık adına yeni bulgular; 5. Doğa ile oynanan oyunlarda hakikat arayışı; 6. Hakikat-sonrası hakikat araştırmaları; 7. Ekolojik bir etik arayışı: hakikat-sonrası, yalan, dolan; peki ya daha sonrası? Söz konusu yazılarla arzulanan bütünsel anlatıya göre bu çalışma (...) zihin-beden ikiliği, özdeşleştirme dizgeleri, adcılık, kamusal akıl yürütme ve çevre etiği gibi konularda felsefece değinilerden oluşan bir doğa felsefesine giriş denemesi olarak değerlendirilebilir. (shrink)

Buradaki yazılar farklı zamanlarda farklı amaçlarla yazılanların bir derlemesi.. Örneğin, ilk bölüm 2012'den.. Son bölüm 90'lardan. Tümünü bir araya toplamamın basit bir nedeni var; bir ölçüye kadar sürekliliği olan bir anlatı oluşturmak istedim.. Yazılarda ortak bir akışın içinde olan noktaların, izlerin vbg. toplamı için, düşüncenin --belki de yalnızca çağrışımsal anlamıyla düşüncenin-- çevresel koşulları üzerine bir deneme olduğu söylenebilir. Bu anlamda bu taslak dosya bir felsefeye giriş denemesi olarak da görülebilir; ya da bir metafelsefe çalışması olarak...

Öz: İslam dünyasında Vâcibü’l-Vücûd’un varlığını ispatlayan birçok burhan zikredilmiştir. Bu burhanlardan biri pek bilinmeyen nefs burhanıdır. Bu burhanın tam olarak gelişmemiş formları Meşşâî filozoflar tarafından dile getirilmiş olsa da tam ve kâmil olarak ifadesini Sühreverdî’de bulmaktayız. Sühreverdî’den sonra ve onun etkisiyle Mîr Dâmâd başka bir nefs burhanı açıklar. İslam düşünce geleneğinde nefs vesilesiyle Vâcibü’l-Vücûd’un varlığını ispatlayan bir diğer filozof da Molla Sadrâ’dır. O, bu iki filozofun nefs burhanlarını benimsememiş ve Hikmet-i Müte’âliye ekolünün ilkeleri çerçevesinde yeni burhanlar dile getirmiştir. İlk burhanında (...) nefsin kuvveden fiile yani heyûlânî akıldan bilfiil akla doğru hareket etmesini ikinci burhanında ise nefsin hudûsunu orta terim kılar. Mefatihü’l-Gayb adlı eserinde de bu iki burhanı birleştirir ve tek bir burhan olarak ifade eder. Molla Sadrâ, Allah’ın varlığını ispatlayan burhanları üç gruba ayırır ve nefs burhanının sıddıkîn burhanından sonra en önemli ve en üstün burhan olduğunu söyler. Molla Sadrâ’nın dillendirdiği nefs burhanlarının en önemli özelliği Allah’ın varlığını ispatlamakla beraber sıfatlarını ve fiillerini de ispatlamasıdır. Bu çalışmada Molla Sadrâ’nın nefs burhanı ile diğer nefs burhanlarının farkı ele alınacak ve Molla Sadrâ’nın bu burhan vesilesiyle Vâcibü’l-Vücûd’u ve sıfatlarını nasıl ispatladığı ve konu hakkında ne gibi yenilikler getirdiği açıklanacaktır. (shrink)

Kant’ın (ö.1804) felsefesi eklektik bir felsefedir ve Aydınlanma felsefesinin devamı niteliğindedir. Aydınlanma felsefesine benzer şekilde felsefesinin temeli akıldır ve aklın sınırları ve kullanımı hakkında fikirler ileri sürmüştür. Kant, dini ele alırken Tanrı’nın varlığının saf akılla ispatlanamayacağı sonucuna varmıştır. Çünkü akılla yapılan ispatlarda Tanrı’nın varlığına getirilen deliller kadar yokluğuna da eşit derecede deliller getirilebilir. O nedenle Tanrı’nın varlığının ispatında saf aklın değil pratik aklın önemli olduğunu ve ahlâksal yasaların bizi Tanrı’nın varlığına götüreceğini ileri sürer. Bu görüşünü desteklemek için eserlerinde teistik delillerin (...) akla uygun olmadığını ve akılla bilinemeyeceğini ispatlamaya çalışmıştır. Ona göre ontolojik, kozmolojik, teleolojik.. vb. teistik delillerin işlevi zihni tanrıbilim için hazırlamaktan ibarettir. Fakat tek başına Tanrı’nın varlığını ispat etmekten uzaktır. Ontolojik delili Tanrı’nın varlığının ispatı ile ilgili belli bir felsefi delilin adı olarak kullanan ilk kişi 18.yy. filozoflarından Christian Wolff’tur (ö.1754). Ontolojik delil, diğer deliler gibi ‘olgulara dayalı’ değildir. Bu delil tamamen kavramsal ve a priori önermelere dayanır. Delil, Tanrı’nın doğrudan doğruya ve hiçbir vasıtaya gerek kalmadan bilineceği üzerine kurgulanmıştır. Tanrı’nın mükemmelliği, ‘Tanrı vardır’ önermesinin sadece düşünsel bir önerme mi yoksa dış varlığa karşılık gelen bir önerme mi olduğu, Tanrı’nın varlığının zorunluluğu meselesi ontolojik delil içinde tartışılan konulardır. Ontolojik delilde ‘Tanrı vardır’ önermesi a priori ve analitik bir önerme olarak kabul edilmektedir. Analitik önermeler ise Tanrı’nın varlığının zorunluluğunu gösterir. Kant’ın eleştirisine göre a priori kavramlar yoluyla her şeyi olanaklı düşünebiliriz ve bunun için zihnimizde herhangi bir sınırlama olamaz. Tanrı ve zorunlu varlık kavramlarını zihnimizde düşündüğümüz gibi Anka Kuşu, Kaf dağı, Pamuk Prenses..vb. kavramların da var olduğu düşünülebilir ve bizim düşünmemiz bunları zorunlu yapmaz, tıpkı Tanrı’yı düşündüğümüzde Tanrı’yı zorunlu var kılmadığı gibi. Bu bildiride Kant’ın düşüncesi ortaya konulduktan sonra onun düşüncesindeki tutarlılık ve tutarsızlıklara değinilecektir. Anka Kuşu, Kaf Dağı, Pamuk Prenses ..vb. gibi hayali kavramlarla Tanrı kıyaslanabilir mi? Biz hayali varlıkları zihnimizde oluştururken yine duyu verilerinden yararlanır ve dış dünyada gözlemlediğimiz canlılara benzer ‘hayali varlıklar’ üretiriz. Dış dünyada, kuş, dağ ve prenses vardır. Bizim tek yaptığımız bunu hayali adlar takmaktır. Fakat Tanrı söz konusu olduğunda dış dünyada gözlem yaparak bir Tanrı’ya şahit olmayız ve bu şahit olduğumuz Tanrı’ya benzer bir Tanrı’yı hayal ederek zihnimizde hayali bir varlık oluşturmayız. Tam tersine Tanrı kavramını zihnimizde oluştururken hiçbir şeye benzemeyen, sebebi olmayan, her şeyi varlığa getiren, mükemmel bir varlık çıkarımını akıl ve mantığımızın bizi götürdüğü sonuçla ortaya koyarız. Çünkü insan olarak biz birbirimize benzeriz, bizim bir sebebimiz vardır, hiçbir şey yaratamayız ve mükemmel değilizdir. Ve evrenin sonsuzluğu, yıldızlar, gezegenler, insanın biyolojik yapısı, matematiksel düzen bizi zorunlu olarak ‘sebebi olmayan mükemmel bir sebep’ aramaya iter. Ve Ontolojik Delil ortaya çıkar. Bu bakımdan Kant’ın eleştirisini kabul etmek mümkün değildir. (shrink)

XIX. yüzyılın ilk yarısında A.Comte tarafından sistemleştirilen pozitivizm akımı, deneye ve gözleme dayalı bilginin, tek geçerli bilgi türü olacağı varsayımından yola çıkan bir düşünce sistemidir. Pozitivizmi hazırlayan nedenlerin başında Fransız İhtilali ve aydınlanma düşüncesi yer almaktadır. Pozitivizmin Osmanlı düşüncesine girişi, devletin en buhranlı dönemini yaşadığı XIX. Yüzyıla denk gelir. Islahat hareketlerinin hız kazandığı, buna bağlı olarak batıcılık düşüncesinin iyiden iyiye hissedildiği bu yüzyılda, batı kaynaklı düşünce akımları da Osmanlı düşüncesinde kendilerine yer bulmaya başlamışlardır. Batılaşma çerçevesi içerisinde Fransa’ya gönderilen öğrenciler ve (...) tercüme eserler vasıtasıyla kendisini ortaya koyan pozitivizm, dönemin birçok düşünürünü etkilemiştir. Pozitivizmden etkilenen düşünürlerden birisi olarak Abdullah Cevdet, siyasi ve kültürel birçok alanda düşüncelerini bu doğrultuda dile getirmiştir. Cevdet’in düşünceleri başta yaşadığı dönem olmak üzere, kendisinden sonra da günümüze kadar ulaşmış ve pozitivist-materyalist cenahta kendisine yer bulmuştur. Halifelik müessesesini bünyesinde barındıran bir imparatorluk olarak Osmanlı’nın, pozitivist-materyalist görüşleri benimseme eğiliminde çok da istekli bir eğilim sergilemediği düşünülmektedir. Tüm eleştirilere ve kabullenememelere rağmen Abdullah Cevdet ve pozitivist fikirleri son dönem Osmanlı düşüncesinde sağladığı fikri dinamizm sebebiyle, düşünce dünyamız açısından olumlu bir etkiye sahip olmuştur. (shrink)