Whether nature is valuable on its own (intrinsic values) or because of the benefits it provides to humans (instrumental values) has been a long-standing debate. The concept of relational values has been proposed as a solution to this supposed dichotomy, but the empirical validation of its intuitiveness remains limited. We experimentally assessed whether intrinsic/relational values of sentient beings/non-sentient beings/ecosystems better explain people’s sense of moral duty towards global nature conservation for the future. Participants from a representative sample of the population (...) of Singapore (n = 1508) were randomly allocated to two “the last human” scenarios. We found that the best predictor of such a sense of moral duty for future nature conservation is the recognition of the intrinsic values of sentient beings. Our results suggest that the concern for animal welfare may enhance rather than compete with the sense of moral duty towards nature conservation. (shrink)

The discourses of Antillanité and Créolité are both based on the absence of women. This is more important in the discourse of Créolité since it silences the grandmothers, great aunts and village midwives who are the transmitters of folk tales, folk medicines and oral culture. In the struggle for recognition between Caribbean males and western males folk medicine may be too closely associated with the denigrated female role to be considered a suitable inclusion into modern development.

Bài báo này tìm hiểu mối quan hệ tác động giữa tỷ lệ sở hữu nước ngoài và quản trị nước ngoài với hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp niêm yết tại Việt Nam. Số liệu được sử dụng trong bài được thu thập từ 314 doanh nghiệp hoạt động trong các ngành nghề khác nhau trong 4 năm, từ năm 2019 đến năm 2023. Bài báo thực hiện kiểm định Hausman và kết luận mô hình REM là (...) phù hợp với dữ liệu. Kết quả chỉ ra tác động tiêu cực của tỷ lệ sở hữu nước ngoài lên hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp. Tuy nhiên, nếu tỷ lệ sở hữu tăng đi kèm với việc nhà đầu tư nước ngoài tham gia quản lý công ty thì sẽ giúp doanh nghiệp phát triển tốt hơn. Điều này thể hiện ở phát hiện thứ hai của bài báo, là ảnh hưởng tích cực của quản trị nước ngoài lên hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp. [This paper explores the relationship between foreign ownership ratio, foreign governance and performance of listed enterprises in Vietnam. Data were collected from 314 businesses in different industries from 2019 to 2023. Employing Hausman testing, it concludes that REM model suits the data. The results point out the negative impact of foreign ownership ratio on performance of those enterprises. However, if the ownership ratio increases while foreign investors participate in company management, enterprises will develop better. This is shown in the second finding that foreign governance creates a positive influence on business performance.]. (shrink)

The research focuses on how the Nguyen dynasty it became the first to have the largest territory in the history of Vietnam in its nearly 60 years of establishing and reigning over the unified country in the first half of the 19th century. It is seen that in terms of organizing the state apparatus, Gia Long and Minh Mang retained the system of agencies of the previous dynasties and continued reforms to ensure socio-political stability in their governance at that time. (...) The study also clarifies the social role of Confucianism in the Nguyen dynasty, i.e. in the first half of the 19th century, which, in our opinion, is theoretically and practically significant, with the hope of further unraveling the role of Confucianism in that period. (shrink)

The growth in neoliberal or market-driven higher education has challenged traditional approaches to evaluating faculty members. The involvement of multiple stakeholders (i.e., accreditation bodies, quality assurance officers, administrators, teaching faculty, and students) has led to different and sometimes conflicting needs in faculty evaluation. While extant literature generally suggests that faculty evaluation in contemporary higher education is strongly associated with accountability purposes, little is known about how key agents at the institutional level use evaluation for learning and improvement. Thus, this study (...) attempts to identify the approaches to faculty evaluation that promote learning and improvement in higher education. This study is a qualitative case study of Vietnamese higher education student evaluation of teaching (SET) and voting evaluation practices. It adopts the problem-based methodology (Robinson, 1993; Robinson & Lai, 2006) to investigate the theories of action of some key stakeholders of these faculty evaluation practices in Vietnam. The theories of action comprise the stakeholders’ approaches to faculty evaluation, together with the constraints (that rule in or rule out specific approaches) and the consequences of the approaches. Participants included four quality assurance officers, 18 administrators, and 20 faculty members from seven public higher education institutions in Vietnam. The theories of action about faculty evaluation were constructed based on interviews and key evaluation documents. Overall, the participants took three main approaches to faculty evaluation: (i) complying with the expected evaluation procedures and roles, (ii) taking a harmony-oriented and unilateral approach to problem solving, and (iii) disengaging from evaluation for learning and improvement. The participants generally fulfilled the evaluation policy requirements, but their approaches had a limited impact on learning and improvement at the institutional level. The constraint analysis suggests that the participants’ approaches were not completely passive but were mainly oriented to managerial accountability demands (Røiseland et al., 2015). The participants’ collectivist Confucian harmony-oriented norms hindered their approaches to problem solving and using evaluation for learning and improvement. However, there were a few participants who acted on their own values rather than being confined by political and cultural constraints. In spite of its scarcity, these participants’ self-reliant approach suggests a potential influence of Buddhist principles of self-transformation, contextuality and reflexivity on improving practices (Chu & Vu, 2021; Thich Nhat Hanh, 1987). The study has two key implications. First, it suggests the improvement of faculty evaluation policymaking and implementation by revising several existing constraints and by adding some cultural and individual constraints to the current theories of action. The faculty evaluation problems could be solved by improving the quality of evaluation processes and data, reconceptualising SET and voting evaluation, and treating faculty members’ underperformance as a collective problem. Second, the study suggests a framework to predict the likely success of future intervention on faculty evaluation. For instance, faculty evaluation for learning and improvement will be more feasible if policymakers and implementers prioritise transformational purposes and make joint efforts to foster dialogues and collaboration among individuals and groups. My study also highlights the need to understand faculty evaluation, and possibly other higher education practices in Vietnam, in religious contexts and from individual participants’ spiritual values or philosophical backgrounds. The study implications are applicable to Vietnamese higher education and potentially to other educational settings with similar characteristics. (shrink)

As the world has become more digitally interconnected than ever before in the 21stcentury, the next generation is required to possess various sets of new skills to succeed in their works and lives. The purpose of the article is to present a dataset of socio-demographic, in-school, out-of-school factors as well as the eight domains of 21st-century skills of Vietnamese secondary school students. A total of 1183 observations from 30 secondary schools in both rural and urban areas of Vietnam are introduced (...) in this dataset. The linear regression analysis was also utilized as an analysis example for this dataset. The insights generated from the dataset are hoped to contribute to skills-based education and policy planning in Vietnam. (shrink)

When dealing with complex value-driven problems such as sustainable development, individuals need to have values and norms that go beyond the appropriation of tangible business outcomes for themselves. This raises the question of the role played by individual moral antecedents in the entrepreneurial process of opportunity recognition for sustainable development. To answer this question, an exploratory empirical research design was used in which 96 would-be entrepreneurs were subjected to real-life decision-making processes in an online environment. The participants were guided through (...) the process of opportunity recognition for sustainable development. Furthermore, they were subjected to several tests linked to individual moral antecedents. The mixed methods design used to analyze the results led to the conclusion that pro-environmental behavior values and moral competencies are important indicators of the ability to recognize opportunities for sustainable development. These results provide useful insights about relating moral antecedents to idea generation for sustainable development and can help researchers, higher education institutes, and sustainable entrepreneurs to further develop the concept of sustainable entrepreneurship and its underlying processes. (shrink)

Because corporate social responsibility can be beneficial to both companies and its stakeholders, interest in factors that support CSR performance has grown in recent years. A thorough integration of CSR in core business processes is particularly important for achieving effective long-term CSR practices. Here, we explored the individual CSR-related competencies that support CSR implementation in a corporate context. First, a systematic literature review was performed in which relevant scientific articles were identified and analyzed. Next, 28 CSR directors and managers were (...) interviewed. The literature review complemented with interview data resulted in the following eight distinct CSR-related competencies: Anticipating CSR challenges; Understanding CSR-relevant systems and subsystems; Understanding CSR-relevant standards; CSR management competencies, including Leading CSR programs, Managing CSR programs, and Identifying and realizing CSR-related business opportunities; Realizing CSR-supportive interpersonal processes; Employing CSR-supportive personal characteristics and attitudes; Personal value-driven competencies, including Ethical normative competencies, Balancing personal ethical values and business objectives, and Realizing self-regulated CSR-related behaviors and active involvement; and Reflecting on personal CSR views and experiences. Based on these results, implications for further research on this topic, as well as implications for practitioners, are discussed. (shrink)

Bằng cách áp dụng mô hình phân tích đường bao dữ liệu (DEA) 3 giai đoạn, gồm: Tổ chức vốn; Phân bổ vốn; Sinh lợi, để đánh giá hiệu quả của 30 ngân hàng thương mại (NHTM) Việt Nam trong giai đoạn 2019-2021, kết quả nghiên cứu cho thấy, tất cả các ngân hàng đều thể hiện sự kém hiệu quả trong giai đoạn này, nhưng các NHTM nhà nước (SOBs) hoạt động kém hiệu quả hơn các NHTM cổ phần (...) (JCBs). Tuy cả hai loại ngân hàng này đều hoạt động tốt về mặt Phân bổ vốn, nhưng kém hơn về Tổ chức vốn và Sinh lợi. Từ kết quả nghiên cứu, nhóm tác giả đưa ra một số khuyến nghị, nhằm góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của các ngân hàng. (shrink)

Entrepreneurship education with a focus on sustainable development primarily teaches students to develop a profit‐driven mentality. As sustainable development is a value‐oriented and normative concept, the role of individual ethical norms and val‐ ues in entrepreneurial processes has been receiving increased attention. Therefore, this study addresses the role of moral competence in the process of idea generation for sustainable development. A mixed method design was developed in which would‐ be entrepreneurs were subjected to a questionnaire (n = 398) and to (...) real‐life deci‐ sion‐making processes in a case assignment (n = 96). The results provide stepping stones for implementing (moral) competencies in entrepreneurship education as a possible avenue to move away from a sole focus on a profit‐driven mentality. (shrink)

Liver transplantation (LT) activities during the COVID-19 pandemic have been curtailed in many countries. The impact of various policies restricting LT on outcomes of potential LT candidates is unclear. We studied all patients on the nationwide LT waitlists in Hong Kong and Singapore between January 2016 and May 2020. We used continuous time Markov chains to model the effects of different scenarios and varying durations of disruption on LT candidates.

Este trabajo de campo, se produce dentro de un acuerdo interinstitucional, el que tiene como objetivo aportar a la permanencia y desarrollo sustentable de la quesería artesanal de la región oeste, sur y este del Uruguay. La mayoría de estos productores agropecuarios familiares se encuentran en un proceso de formalización de su producción y comercialización. Cuentan con escasa información que dificulta introducir la gestión de costos en los establecimientos. Es así que se seleccionaron 9 establecimientos como una fase piloto, con (...) el propósito analizar el costo de la producción de queso artesanal en la etapa “previa a la maduración”. Entendiendo que el objetivo de este trabajo es facilitar al productor la toma de decisiones relativas a precios y dada la escasa o nula información de períodos anteriores, se optó por un modelo de costo variable resultante, aunque de forma híbrida ya que ciertos datos se basaron en la especificación técnica y el periodo observado es de solamente una elaboración y no de la totalidad de elaboraciones realizadas en el mes, como es usual en la práctica de cálculo de costos resultantes. A efecto de cumplir con el objetivo del trabajo se realizaron las siguientes actividades en cada establecimiento: 1. Se visitó la quesería artesanal. 2. Se mantuvo una entrevista personal con el propietario del establecimiento con el objetivo de relevar información relacionada al proceso, y los factores productivos intervinientes en el mismo. 3. Se trabajó con la Información histórica obtenida de registros que aportó el productor. 4. Asimismo, se consideraron especificaciones técnicas proporcionadas por los especialistas. Es así que, mediante esta metodología de costeo aplicado en cada uno de los establecimientos, el productor estaría en condiciones de conocer el precio mínimo al que puede vender un kg de queso, no es conveniente hacerlo por debajo del costo variable. No obstante, el productor debe tener presente que la diferencia entre el precio pactado de venta menos su costo variable (denominado contribución marginal), va en primera instancia a cubrir los costos fijos. Dado que se relevó solo un día, en todos los establecimientos el único supuesto razonable es que la producción sea relativamente constante en los 30 días, si fuera ese caso, la producción mensual seria aproximadamente el monto del kg a la venta. Como limitación al alcance de este trabajo, es que lo anterior es adecuado cuando no existe un proceso de maduración, en el caso de que el mismo existiera deberá adicionarse el costo variable de dicho proceso, que consiste básicamente en la cuantificación del valor tiempo del dinero o costo de la inmovilización del capital, así como las mermas que se incurren en el proceso de maduración. (shrink)

Thông qua kết quả khảo sát đối với 359 nhân viên đang làm việc tại các doanh nghiệp F&B, bài viết kiểm định ảnh hưởng của phong cách lãnh đạo chuyển hóa đến kết quả làm việc của nhân viên trong các doanh nghiệp ngành dịch vụ nhà hàng, ăn uống (F&B). Kết quả của nghiên cứu chỉ ra rằng, có 5 yếu tố thuộc Phong cách lãnh đạo chuyển hóa, gồm: Phẩm chất của người lãnh đạo, Hành vi của (...) người lãnh đạo, Sự truyền cảm hứng, Kích thích trí tuệ, Quan tâm đến nhân viên đều có ảnh hưởng tích cực đến Kết quả làm việc của nhân viên. Kết quả nghiên cứu sẽ đóng góp ý nghĩa giúp các doanh nghiệp ngành F&B nâng cao kết quả làm việc của nhân viên và phát triển bền vững hơn. (shrink)

Bài viết nghiên cứu về các yếu tố ảnh hưởng đến sự hài lòng của cư dân với nhà ở xã hội (NOXH) tại các khu vực đô thị ở Việt Nam. Dựa trên dữ liệu từ 414 mẫu khảo sát của cư dân sống trong các dự án NOXH tại Hà Nội và Hải Phòng, được phân tích bằng phần mềm SPSS 26 và Smart-PLS 4, kết quả nghiên cứu đã chỉ ra các yếu tố ảnh hưởng tích cực (...) đến Sự hài lòng của cư dân đối với NOXH, bao gồm: Dịch vụ quản lý và vận hành nhà ở, Cơ sở vật chất công cộng, Đặc điểm khu dân cư, Thiết kế căn hộ, Diện tích và số phòng ngủ, Môi trường xã hội. Kết quả cũng cho thấy, Sự hài lòng với NOXH ảnh hưởng mạnh mẽ đến Sự hài lòng với cuộc sống. Từ các phát hiện trên, nhóm tác giả đề xuất các giải pháp góp phần vào thành công của chính sách NOXH. (shrink)

Mục đích của nghiên cứu này là đo lường mức độ hài lòng của người lao động tại Công ty TNHH Sản xuất – Thương mại Phú Toàn (Công ty Phú Toàn). Số liệu cho nghiên cứu này được tác giả thu thập thông qua khảo sát các nhân viên đang làm việc tại Công ty, với 215 mẫu khảo sát được triển khai khảo sát đã thu thập được 182 mẫu hợp lệ để đưa vào phân tích, đánh giá. (...) Kết quả cho thấy, có 5 nhân tố ảnh hưởng đến sự hài lòng (SHL) của người lao động tại Công ty Phú Toàn, bao gồm: Cơ hội đào tạo và thăng tiến; Đồng nghiệp; Lương và phúc lợi; Lãnh đạo; và Môi trường làm việc. Dựa trên kết quả nghiên cứu, nhóm tác giả cũng đề xuất một số hàm ý quản trị nhằm nâng cao hơn nữa SHL của nhân viên tại Công ty trong thời gian tới. (shrink)

The global water crisis is being exacerbated by climate change, even in the United States. Recycled water is a feasible alternative to alleviate the water shortage, but it is constrained by humans’ perceptions. The current study examines how residents’ water scarcity awareness and climate change belief influence their willingness to use recycled water directly and indirectly. Bayesian Mindsponge Framework (BMF) analytics was employed on a dataset of 1831 residents in Albuquerque, New Mexico, an arid inland region in the US. We (...) discovered that residents’ willingness to use direct recycled potable water is positively affected by their awareness of water scarcity, but the effect is conditional on their belief in the impacts of climate change on the water cycle. Meanwhile, the willingness to use indirect recycled potable water is influenced by water scarcity awareness, and the belief in climate change further enhances this effect. These findings implicate that fighting climate change denialism and informing the public of the water scarcity situation in the region can contribute to the effectiveness and sustainability of long-term water conservation and climate change alleviation efforts. (shrink)

Bài viết này nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến sự hài lòng trong công việc của người lao động trong ngành xây dựng và kinh doanh bất động sản. Phân tích thực nghiệm sử dụng bộ dữ liệu khảo sát sơ cấp gồm 200 nhân viên làm việc tại tỉnh Khánh Hòa, địa phương thuộc khu vực Nam Trung Bộ Việt Nam với tốc độ phát triển nhanh chóng. Để xác định và trích xuất các yếu tố phù (...) hợp, nghiên cứu áp dụng kỹ thuật kiểm định độ tin cậy Cronbach’s Alpha, phân tích nhân tố khám phá (EFA), phân tích hồi quy. Kết quả cho thấy, Đào tạo và phát triển, Văn hóa và thương hiệu tổ chức, Đặc điểm công việc và Điều kiện làm việc là những yếu tố tác động tích cực đến Sự hài lòng trong công việc của người lao động. Theo đó, một số khuyến nghị được đưa ra nhằm hoàn thiện hoạt động quản trị nguồn nhân lực và gia tăng sự hài lòng trong công việc của người lao động. (shrink)

This study systematically examined people’s protective behaviors against COVID-19 in China, and particular attention was given to people’s perceived threat and information-processing strategies. This study constructed a conceptual model and used structural equation modeling to explore this issue, and a questionnaire survey was conducted to collect data involving 4,605 participants during the early stage of the COVID-19 pandemic in China. The results showed that people’s initial information acquisition played an essential role in their behavioral responses; acquiring more initial information about (...) COVID-19 would make them perceive a higher threat and present a higher demand for information, then making them more likely to seek and process information, and subsequently motivating their protective behaviors. (shrink)

To achieve herd immunity against Covid-19, the willingness of residents to get vaccinated and successful vaccination policies go hand in hand. This paper aims to understand the perceptions, acceptance, hesitation, and refusal of Covid-19 vaccines in Nghe An, Vietnam. We used an online survey to collect data during March of 2021. The Bayesian regression model (BRM) was used to identify the factors affecting vaccination decisions. The empirical results show that respondents’ livelihoods were considerably affected by the Covid-19 pandemic, and there (...) was a subtle difference in Covid-19 impacts on the lives of urban residents and their rural counterparts. In addition, respondents reported an overall positive attitude towards Covid-19 vaccination in which 84.28% were willing to get vaccinated, 14.85% were hesitant, and 0.87% refused vaccination. Their vaccination decisions were associated with vaccine side effects, information, income, job type, gender, and trust in government. Our findings offer policy implications for devising strategies for vaccine distribution in the study area and beyond. (shrink)

Viet Nam is at the beginning of the Fourth Industrial Revolution. In order to grasp the opportunities that the revolution has brought about, and to successfully build the society of digital citizens, there must be the demand of enhancing the capacity and capability for students to meet international standards in terms of Information and Communications Technology (ICT) skills. Viet Nam was selected as one of the four countries (Viet Nam, Bangladesh, Fiji, and the Republic of Korea) to join UNESCO Bangkok’s (...) “Digital Kids Asia Pacific (DKAP)” project, a comparative cross-national study with the aim to seek the understanding and address children’s ICT practices, attitudes, behaviors, and competency levels within an educational context. Thanks to the project, the Vietnamese research team completely conducted the survey in twenty (20) schools from five (5) provinces in Viet Nam. With the data on the digital citizenship competency levels of 1,061 10th grade students, the research team discovered the valuable findings to draw an initial big picture for Vietnamese policy makers, educators, and teachers about digital citizenship competencies of 15-year-old Vietnamese students. (shrink)

Bài viết khám phá các thách thức mà văn hóa tiêu dùng và đề xuất rằng, việc chuyển đổi sang lối sống đơn giản và tiết kiệm trong cuộc cuộc chiến chống biến đổi khí hậu (BĐKH).

Dữ liệu trên RDocumentation (CRAN) cho thấy phần mềm máy tính bayesvl có lượng download trong tháng 1/2024 cao vượt bậc so với tháng 12/2023, tăng 164%. Sự hào hứng này đã cho tôi động lực tiếp tục tìm hiểu mức độ lan tỏa của bayesvl. Nhờ thế nên tôi mới phát hiện ra 2 thông tin thú vị.

Con người cần tìm dần ra mã nguồn cho việc học tập tốt hơn. Đây có lẽ là dự án nghiên cứu đáng giá nhất trong thời đại Web 2.0 siêu kết nối hiện nay.

Tóm tắt: Hệ giá trị văn hóa ỉà một trong những hệ giá trị cốt lõi, cơ bản và là nền tảng bảo đảm sự phát triển bền vững đất nước. Bài viết phân tích về việc xây dựng hệ giá trị văn hóa Việt Nam trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang tác động mạnh mẽ đến mọi mặt của đời sống xã hội, trong đó có lĩnh vực văn hóa.

Sáng 16-8, tại Hà Nội, Bộ Biên tập Tạp chí Cộng sản tổ chức gặp mặt cộng tác viên và trao giải báo chí thường niên mang tên “Ngọn lửa”.

Starbucks, nhãn hiệu cà phê nổi tiếng toàn cầu, đã và đang truyền thông về việc theo đuổi mục tiêu phát triển bền vững trong nhiều năm liền. Công ty đã đặt mục tiêu trở sử dụng hiệu quả tài nguyên vào năm 2030, với việc giảm 50% khí thải carbon, nước, và chất thải.

Kimi zaman akademik hayatımızı doğrudan etkileyen kararların kimler tarafından nerede ve nasıl alındığını bilemeyebiliriz. Kimi zaman da bilsek bile bu akademik toplumun şeffaf olduğu anlamına gelmeyebilir. Doktora sonrası yurda dönmeden önce, tezimi okuyan hocalarımdan “Orada seni anlayan birilerini bulabilecek misin?” gibi bir soru gelmişti. Sorunun doğru yanıtının ne olduğundan emin değildim; hala da değilim.

Cuộc khủng hoảng 2007-2008 nổ ra ở Hoa Kỳ kéo theo sự lao dốc của các thị trường chứng khoán các nước cho thấy tồn tại tác động lan truyền từ thị trường này sang thị trường khác. Mục tiêu của bài nghiên cứu nhằm kiểm tra mức độ lan truyền trong tỷ suất lợi nhuận và độ biến động tỷ suất lợi nhuận từ các thị trường chứng khoán phát triển (Hoa Kỳ và Nhật Bản) đến tám thị trường (...) các nước mới nổi (Ấn Độ, Trung Quốc, Indonesia, Hàn Quốc, Malaysia, Philippines, Đài Loan, Thái Lan) và Việt Nam. Nghiên cứu sử dụng các biến ngoại sinh là cú sốc từ thị trường Mỹ và Nhật Bản và hiệu ứng ngày trong mô hình ARMA(1,1)-GARCH(1,1) trên dữ liệu của các nước mới nổi khu vực châu Á và Việt Nam nhằm đánh giá tác động lan truyền. Nghiên cứu đưa ra một số kết quả như sau. Thứ nhất, hiệu ứng ngày tồn tại trên sáu trong số chín thị trường chứng khoán được nghiên cứu, ngoại trừ Ấn Độ, Đài Loan và Philippines. Thứ hai, tồn tại tác động lan truyền trong tỷ suất lợi nhuận giữa các thị trường với mức độ khác nhau, trong đó, Hoa Kỳ có tác động mạnh hơn đến thị trường Malaysia, Philippines và Việt Nam; ngược lại, Nhật Bản có hiệu ứng lan truyền cao hơn đến thị trường Trung Quốc, Ấn Độ, Hàn Quốc và Thái Lan; đối với thị trường Indonesia, hiệu ứng lan truyền từ Hoa Kỳ và Nhật Bản là tương đương. Cuối cùng, nghiên cứu không tìm thấy bằng chứng về hiệu ứng lan truyền trong độ biến động từ thị trường Hoa Kỳ và Nhật Bản đến các thị trường mới nổi khu vực châu Á và Việt Nam... (shrink)

Lần đầu tiên một nghiên cứu trắc lượng đối với sản lượng và hành vi công bố khoa học quốc tế của Việt Nam trong lĩnh vực khoa học xã hội - nhân văn (KHXH-NV) được công bố. (VietnamNet; 12-10-2017).

In 1984 scientists in the former Soviet Union called for an ecological civilization. This idea was taken up in 1987 in China by Ye Qianji. Subsequently the notion of ecological civilization was promoted by the deputy director of China’s State Environmental Protection Administration (SEPA), Pan Yue, incorporated into the Central Commission Report to the Communist Party’s 17th Convention in November, 2007, and embraced as one of the key elements in its political guidelines. Characterized as the successor to agricultural and industrial (...) civilization, it is now being promoted as a goal for the whole of humanity in order to avert a global ecological disaster. The success or failure of this project to create an ecological civilization could determine whether humanity survives. But what does it mean to create an ecological civilization? What does ‘civilization’ mean, and then what would it mean to create an ‘ecological’ civilization? This essay seeks to answer this question. (shrink)

Bilimin ne olduğunun tespit edilmesi ve bilimi sözde bilimlerden ya da bilimsel olmayan alanlardan ayırt edecek ölçütün ne olması gerektiğine yönelik tartışma, bilim felsefesinde sınır çizme sorunu olarak ele alınmaktadır. Bu makalede, öncelikle söz konusu soruna yönelik geleneksel yaklaşımlar incelenmiş ve ardından bu yaklaşımların bilimsel toplulukların doğasına ilişkin özellikleri göz ardı ettiği ortaya konmuştur. Daha önce yapılan çalışmalar bilimi daha çok önermeler, ifadeler ya da salt epistemik bir sistem olarak ele almakta ve bilimsel akıl yürütmenin biçimi ile bilimsel kuramların özelliklerine (...) odaklanmaktadır. Bu tespit çerçevesinde, sunulan çalışmada, bilimsel bir disiplinin asgari olarak iki özellik (yapısal ve kanıta dayalı olması) üzerine kurulması gerektiği vurgulanarak, sınır çizme sorununun çözümüne yönelik önerilen alternatif ölçüt bilimin sosyal yönüne dikkat çekmektedir. Bu bakımdan, makalenin asıl ilgisi, sınır çizme sorununu alternatif bir yolla ele alabilmek amacıyla bilimin ve onun uygulayıcılarının sosyal özelliklerine yönelik tespitleri, sözde bilimin uygulayıcıları ile kıyaslayarak aktarmaktır. Makale, bir disiplinin sözde bilim olarak nitelendirilebilmesi için öncelikle o disiplinin bilimsellik iddiasında bulunması, daha sonra bilimsel topluluk tarafından sürdürülen bir araştırma geleneğine kabul edilmemiş ya da bu araştırma geleneği tarafından terk edilmiş olması gerektiği düşüncesi ile sonuçlandırılmıştır. (shrink)

Son dönemde yapılan araştırmalarda en mutlu şehir olarak seçilen Sinop’un yüzyıllar öncesinde bir sakini vardı ki insanlık için mutlu olmanın doğru yolunu bulmayı kendine dert edinmişti. Öğretileri Roma İmparatorluğu’nun resmi dini gibi benimsenecek, Marcus Aurelius gibi Roma Krallarının filozofu olmaktan gurur duyacağı Stoa Okulunun ve Dünya Hükümdarı Büyük İskender’in büyük övgüsüne mazhar olmuş, Sinoplu Diogenes.

Bu makalede solipsizmin argümanlarının metafizik ve epistemolojik düzlemlerde geçerli olup olmadığı değerlendirilecektir. Bu çerçevede çalışmada ilk olarak solipsizmin şüphecilikle ilişkisi bağlamında tarihsel arka planı verilecek, Rene Descartes ve George Berkeley’in solipsizmin teorik açıdan derinleşmesini mümkün kılan savlarına da yer verilecektir. Ardından George Edward Moore ve Hilary Putnam’ın solipsizme karşı kullanılabilecek argümanları ele alınacak ve son olarak solipsizm eleştirel bir değerlendirmeye tabi tutulacaktır. Makalenin temel argümanı solipsizmin ne metafizik ne de epistemolojik açıdan gerekçelendirilebileceğidir.

Bu makalede Milet Okulu Filozofları ve ilk materyalistler olarak anılan Thales, Anaksimandros ve Anaksimenes’in ontolojileriyle ilişkili olarak arkhe arayışı içerisinde tanrıyla ilgili görüşlerine yer verilecektir. Bazı düşünürler tarafından tanrı tanımaz olarak nitelendirilen Miletli filozofların evrenin ilk maddesi nedir sorusuna vermiş oldukları yanıtların aslında o dönemki Antik Yunan din anlayışıyla bazı önemli noktalarda bağdaştığı gösterilecektir. Makalenin sonunda bu düşünürlerin kendilerine ait bir teoloji ve tanrı düşüncesine sahip oldukları sonucuna varılacaktır. -/- In this article, ideas of the Milesian philosophers; Thales, Anaximandros and (...) Anaximes known as the first materialists will be included in this article with regards to their search for arkhe in relation to their search for god. It will also be shown that the answer to the question of arkhe by the Milesian philosophers who were accepted as atheist philosophers by some thinkers, is compatible with the Ancient Greece’s understanding of religion at some important aspects. At the end of the article, it will be concluded that these scholars have their own idea with regards to theology and god. (shrink)

Marx’ın yapıtlarında ahlaki bir kaygı taşıdığı ve bu doğrultuda bir etik teorisine sahip olduğu düşüncesi günümüzde tartışılmaya devam eden bir meseledir. Bu tartışma genellikle Marx'ın yabancılaşma, insan doğası ve kapitalizm hakkında ileri sürmüş olduğu düşünceleri üzerinden yürütülmektedir. Bu kapsamda, ilk olarak, makalede Marx’ın yabancılaşma teorisi ve bu kavramın nasıl ortaya çıktığına ilişkin tarihsel arka plan verilmektedir. Daha sonra yabancılaşma ile insan doğası arasındaki ilişkiyi kurarak, Marx'ın insan doğası anlayışının ona bir etik teorisi imkânı sağlayıp sağlamadığı tartışılmaktadır. Bu bağlamda, Marx'ın etik (...) teorisine hizmet eden evrensel bir insan doğası anlayışına sahip olduğu fikri, Louis Althusser ve Norman Geras'ın analizi ile irdelenmektedir. Yapılan tartışmalar doğrultusunda, nihai olarak, makalede Marx’ın bir etik teorisine ve ahlak anlayışına sahip olduğu sonucu desteklenmektedir. (shrink)

Kant felsefesine karşı yapılan en yaygın eleştirilerden biri onun öznelci olduğudur. Bu eleştiriyle birlikte ayrıca Berkeleycilik suçlaması ve fenomenalist okuma karşımıza çıkmaktadır. Öznelcilik ithamına göre Kant empirik nesneleri sağlam/zihinden bağımsız bir şekilde düşün(e)mez, bu ise bilincimizin içine sıkışıp kaldığımız bir felsefeye yol açar. Berkeleycilik suçlaması ve fenomenalist okumaya göre de Kant felsefesi sadece görünüşleri bilebileceğimizi söyleyerek, bütün gerçekliği “kafanın-içinde-duran” zihinsel içeriklere indirgemiştir. Bu makalede öncelikle Kant’ın Berkeleycilik ithamına karşı kendi argümanlarını inceleyeceğiz; daha sonra fenomenalist okumanın temel varsayımlarını Van Cleve’in Kant (...) yorumunu mercek altına alarak bulacak ve eleştireceğiz. Bizim görüşümüze göre Van Cleve Kant’ı ele alırken ona iki varsayım isnat eder. Birincisine göre, Kant Kartezyen-Lockeçu temsiliyetçiliği savunur; ikincisine göre, Kantçı özne temelcidir. Bizce bu iki varsayımın Kant’a yüklenmesi haksızdır ve dolayısıyla Berkeleyci fenomenalist okuma ikna edici görünmemektedir. Kant’ın görünüş kavramı “kafanın-içinde-duran” zihinsel içerikler anlamına gelmemektedir; özne ise Kant’ın felsefesinde temelci bir pozisyon işgal etmez, dolayısıyla özne nesneyi salt bir zihinsel içerikmiş gibi taşımaz zira hem özne hem nesne Kant’ta fenomenal alana düşerler. (shrink)

Felsefî merak, insansoyunu yüzyıllardır birçok problemle yüz yüze bıraktı; evrene büyük sorular sordu, ondan büyük cevaplar bekledi. Evreni araştırırken, kendisinin de bir parçası olduğunun farkındaydı; hâlâ öyle… Evrenin bir parçası olan insan, sorularının kaynağına yöneldiğinde, yani kendisine yöneldiğinde, orada ne buldu: Soyut, kendinden menkul bir töz mü? Gayrimaddi, mistik ve bilinemez bir varlık mı? Yoksa tıpkı bilgisayar düzeneğine benzeyen bir makine mi? Evrenin bir parçası olan insan, yalnızca büyük sorular sorma ve yalnızca büyük cevaplar bekleme yoluyla kendini/kendiliğini anlamaya çalışmadı. Sıradan, (...) en sıradan yaşantıları dahi bu büyük problemin pençesinde neşv ü nema buldu. Günlük yaşantılar ve deneyimler, öznel durumlar ve algılar, hatta bir diş ağrısı tam olarak nedir: Cogito mu? Yoksa sadece beyin mi? Bu çalışmada, son yıllarda ivme kazanan zihin felsefesinin temel problemlerinden biri olan zihin-beden ilişkisini, Saffet Murat Tura’nın perspektifinden inceledik. Tura’nın zihin-beden ilişkisi problemine önerdiği Ontolojik Nöro/Fenomenal Özdeşlik Tezi etrafında, tekliflerinin ve sorunlarının ne olduğunu göstermeye çalıştık. Tura’nın teklifleri ve sorunlarını göstermenin, zihin felsefesinin temel problem alanlarıyla orijinal bir şekilde yüzleşmenin önünü açtığını düşündük. Böylelikle zihin felsefesi üzerine Türkiye’de yapılan çalışmalara bir katkı sağlamak istedik. (shrink)

Bilime ve bilimsel bilgiye yönelik yaygın görüş, bilimin objektif bir faaliyet olduğudur. Bu görüş bilimsel bilginin elde edilmesinde, bilim insanlarının nesnel bir tavır sergilediğini ve onların sosyal faktörlerden etkilenmediğini varsaymaktadır. Yirminci yüzyılın ikinci çeyreğinde, Viyana Çevresi ve Karl Popper'ın düşünceleri ile bilimde sosyolojik ve psikolojik unsurların keşif bağlamı içerisinde görülebileceği, bilimsel kuramların ve araştırmaların gerekçelendirilmesine yönelik girişimlerin ise yalnızca nesnel, epistemik çalışmalardan oluştuğu ileri sürülmektedir. Keşif bağlamı ve gerekçelendirme bağlamı adı altında yapılan bu ayrıma ilişkin iddialar, Thomas Kuhn'un 1962 yılında (...) yayımlanmış olan 'Bilimsel Devrimlerin Yapısı' adlı kitabında vurguladığı argümanlar ile sekteye uğramaktadır. Kuhn, sosyal ve psikolojik etkenlerin her iki bağlamda da yer aldığını ifade etmekte ve bu sebeple keşif ve gerekçelendirme ayrımına karşı çıkmaktadır. Bu çerçevede makalede, Kuhn'un ulaşmış olduğu sonuçlar Güçlü Program'ın öne sürmüş olduğu argümanlar çerçevesinde desteklenerek ortaya konulmaktadır. -/- ABSTRACT That science is an objective activity is the common view towards science and scientific knowledge. This view assumes that scientists have an objective attitude isolated from social factors in the process of obtaining scientific knowledge. In the second quarter of the twentieth century, the Vienna Circle and Popper argued that sociological and psychological elements can be seen in the context of discovery and that attempts to justify scientific theories and research are merely objective, epistemic studies. The claims regarding this distinction made under the context of discovery and the context of justification are interrupted by the arguments emphasized by Kuhn in his "The Structure of Scientific Revolutions" published in 1962. Kuhn opposes the distinction between discovery and justification by stating that social and psychological factors are present in both contexts. In this respect, Kuhn's conclusions are supported by the arguments put forward by the Strong Programme. (shrink)

COVID-19 bùng phát lần 2 đang gây lo lắng ở Việt Nam. Ảnh hưởng tiêu cực của dịch bệnh có thể cảm nhận được rất rõ trong công việc. Ngoài cản trở và đình trệ với sản xuất, công việc biên tập bình duyệt cũng bị tồn đọng, dẫn đến chờ đợi kéo dài. Tỷ lệ từ chối cũng có khuynh hướng tăng vọt.

Bilime ve bilimsel bilgiye yönelik yaygın görüş, bilimin objektif bir faaliyet olduğudur. Bu görüş bilimsel bilginin elde edilmesinde, bilim insanlarının nesnel bir tavır sergilediğini ve onların sosyal faktörlerden etkilenmediğini varsaymaktadır. Yirminci yüzyılın ikinci çeyreğinde, Viyana Çevresi ve Karl Popper’ın düşünceleri ile bilimde sosyolojik ve psikolojik unsurların keşif bağlamı içerisinde görülebileceği, bilimsel kuramların ve araştırmaların gerekçelendirilmesine yönelik girişimlerin ise yalnızca nesnel, epistemik çalışmalardan oluştuğu ileri sürülmektedir. Keşif bağlamı ve gerekçelendirme bağlamı adı altında yapılan bu ayrıma ilişkin iddialar, Thomas Kuhn’un 1962 yılında (...) yayımlanmış olan ‘Bilimsel Devrimlerin Yapısı’ adlı kitabında vurguladığı argümanlar ile sekteye uğramaktadır. Kuhn, sosyal ve psikolojik etkenlerin her iki bağlamda da yer aldığını ifade etmekte ve bu sebeple keşif ve gerekçelendirme ayrımına karşı çıkmaktadır. Bu çerçevede makalede, Kuhn’un ulaşmış olduğu sonuçlar Güçlü Program’ın öne sürmüş olduğu argümanlar çerçevesinde desteklenerek ortaya konulmaktadır. (shrink)

1) We will begin by offering a short introduction to Epistemic Logic and presenting Fitch’s paradox in an epistemic‑modal logic. (2) Then, we will proceed to presenting three Epistemic Temporal logical frameworks creat‑ ed by Hoshi (2009) : TPAL (Temporal Public Announcement Logic), TAPAL (Temporal Arbitrary Public Announcement Logic) and TPAL+P ! (Temporal Public Announcement Logic with Labeled Past Operators). We will show how Hoshi stated the Verificationist Thesis in the language of TAPAL and analyze his argument on why this (...) version of it is immune from paradox. (3) Edgington (1985) offered an interpretation of the Verificationist Thesis that blocks Fitch’s paradox and we will propose a way to formulate it in a TAPAL‑based lan‑ guage. The language we will use is a combination of TAPAL and TPAL+P ! with an Indefinite (Unlabeled) Past Operator (TAPAL+P !+P). Using indexed satisfi‑ ability relations (as introduced in (Wang 2010 ; 2011)) we will offer a prospec ‑ tive semantics for this language. We will investigate whether the tentative re‑ formulation of Edgington’s Verificationist Thesis in TAPAL+P !+P is free from paradox and adequate to Edgington’s ideas on how „all truths are knowable“ should be interpreted. (shrink)

Bu makalede, bilim felsefecisi kimliğiyle tanınan Thomas Kuhn’un eğitim ve özellikle fen eğitimi alanındaki görüşlerine değinilmektedir. Fen eğitimi, bilim, bilimin doğası ve bilim uygulamaları hakkında düşünceler geliştirmeye odaklanarak fen öğrenimi için gerekli olan beceri ve anlayışın geliştirilmesini amaçlamaktadır. Fen eğitiminin temel amaçlarından biri bilimin gerçek doğasının tespit edilmesi ve bu doğrultuda bir eğitim modelinin belirlenmesidir. Bu çerçevede Kuhn’un bilim tarihine yönelik incelemeleri neticesinde ileri sürdüğü paradigma kavramı bilimin doğası ve fen eğitimi konusundaki görüşlerin değişimine yol açmıştır. Kuhn açısından fen eğitimi (...) yürürlükteki bilim yapma tarzının temelinde yatan paradigma ve öğretilerinin bilim insanlarına ve öğrencilere aktarılması sürecidir, bu nedenle fen eğitimi yalnızca olağan bilim döneminde mümkündür. Kuhn’un eğitim modeli, mevcut paradigmayla ilişkili olarak karşılaşılan bulmaca ya da sorunları çeşitli örneklerden hareketle tekrar tekrar çözmeye çalışan öğrenciler aracılığıyla gerçekleştirilir. Kuhn’un olağan bilimin sınırları içerisinde kalarak değerlendirdiği fen eğitimi anlayışı eleştirel düşünceyi engellediği iddiasıyla Karl Popper, John Watkins ve Richard Bailey tarafından katı, tutucu, dogmatik ve endoktrinasyonu vurgulayan bir eğitim anlayışı olarak görülmektedir. Bu çerçevede makalede, öncelikli olarak Kuhn’un bilimin doğası ve bilimin gelişim tarzına yönelik belirlemeleri doğrultusunda fen eğitimine yönelik düşünceleri ve bu düşüncelerin eğitim alanındaki yansımaları incelenmektedir. Ardından, Kuhn’un fen eğitimi üzerine görüşlerinin iddia edildiği gibi dogmatik bir yapıda olmadığı, endoktrinasyonu ya da zorla öğretimi vurgulamadığı, bu tür yorumların radikal bir yaklaşımdan öteye gidemediği ileri sürülmektedir. Son olarak makalede, Kuhn’un fen eğitimi anlayışının yalnızca bir durum tespiti ya da bir fen eğitimi tasviri olarak değerlendirilmesi gerektiği düşüncesi ön plana çıkarılmaktadır. -/- In this article, Thomas Kuhn’s impact, who is known as a philosopher of science, on science education are mentioned. Science education aims to develop the skills and understanding necessary for science learning, with a focus on developing ideas about science and the nature of science. One of the main purposes of science education is to determine the true nature of science and to determine an education model in this direction. In this context, the concept of paradigm, which Kuhn put forward as a result of his studies on the history of science, has led to a change in views on the nature of science and science education. For Kuhn, science education is the process of conveying the paradigm underlying the current way of doing science to scientists and students because science education is possible only in the normal science period. Kuhn’s educational model is carried out through students who repeatedly try to solve puzzles or problems encountered in relation to the current paradigm. Kuhn’s understanding of science education is seen by Karl Popper, John Watkins and Richard Bailey as a rigid, conservative, dogmatic and indoctrinational education approach with the claim that it prevents critical thinking. In this context, the article primarily examines Kuhn’s thoughts on science education and the reflections of these thoughts in the field of education. Then, it is argued that Kuhn’s views on science education are not dogmatic as claimed, he does not emphasize indoctrination, and that such interpretations cannot go beyond a radical approach. Finally, in the article, it is emphasized that Kuhn’s understanding of science education should be evaluated only as a description of science education. (shrink)

Diogenes of Sinope, bilinen adıyla Diogenes ya da Sinoplu Diyojen’e yönelik yapılan bu çalışmada amacım, Dioegenes’in yaşamının, felsefi duruşunun ve benimsediği etik kuralların kapsamlı ve belgelenmiş bir şekilde sunulmasıdır. Diogenes’in hayatını ve öğretilerini güvenilir bir şekilde aktarmak aşırı derecede zordur, çünkü diğer antik filozoflardan ayrı olarak, onun yaşamına ilişkin güvenilir kaynaklar bulmak oldukça sınırlıdır. Ayrıca, fıçının içinde yaşayan bir Kinikli’ye yönelik ortaya konulmuş birçok kurmaca anekdot ile uğraşılması gerekmektedir. Güvenilir bilginin azlığı ve belgesiz atıfların yarattığı zorluklara rağmen, yine de birçok (...) kişinin hayalinde hayatta kalmayı başaran ünlü filozofun portresini ölümünden yirmi üç yüzyıl sonra yeniden inşa etmek mümkün gözükmektedir. Bu bağlamda, Diogenes’in yaşam tarzı ve felsefesine yönelik bilgiler verilecek, ardından temsil ettiği akım olan kinizmin temel öğretileri çeşitli kaynaklardan gösterilerek aktarılacaktır. Son olarak da, Diogenes’in Sinop kültürünün ve kültürel mirasımızın bir parçası olarak kabul edilmesinin mümkün olup olmadığı tartışılacaktır. (shrink)

Bu çalışmada, bir yandan bilgiye yol açması bağlamında deneyimin inanca kaynak oluşturması, öte yandan insan edimlerine yol açması bağlamında inancın deneyimlenmesine olanak oluşturması nedeniyle inanç-deneyim ilişkisi irdelenecektir. İnanç-deneyim ilişkisinin olanaklılığı ve bu ilişkinin kuşkulu doğası, Davidson ve Wittgenstein gibi iki önde gelen çözümleyici filozofun konuyla ilgili açıklamaları dikkate alınarak araştırılmaktadır.Yazının ana savını şu temel fikir oluşturmaktadır: Sanılanın aksine, ne deneyimler inanç için sağlam ve kesin bir temel oluştururlar ne de deneyimler bilinmek için inançlara gereksinim duyarlar. In this paper, the relationship (...) between belief and experience will be investigated because on the one hand, experience creates a source for beliefs which leads knowledge and on the other hand it makes the experience possible, which leads human actions. Considering the analysis of two prominent analytic philosophers Davidson and Wittgenstein, the relationship of belief and experience, and the questionable nature of this relationship will be studied. The basic claim of this paper consists of the following primary idea: Contrary to what is believed, neither experiences form a firm and certain basis for beliefs, nor experiences are in need of beliefs to be known. (shrink)

Bu çalışmada, Türkiye’de 1963 ile 2012 yılları arasında din psikolojisi alanında yapılan ve hala devam eden yüksek lisans ve doktora tezlerine ilişkin analizler yer almaktadır. Bunun yanında din psikolojisinin Türkiye’de akademide yer alışına dair kısa bir tarihçe vardır. Bu çalışmanın amacı, din psikolojisi doktora tezlerine ilişkin bir bibliyografya oluşturarak, araştırmacılara ve lisansüstü öğrencilerine bir katalog sunmaktır. Ayrıca, tezlere ait verilerin analizleriyle, yapılacak yeni çalışmalara yol göstermek amaçlanmıştır. Yöntem olarak literatür taraması yapılmış, farklı kurumların katalogları taranmış ve alandaki akademisyenlerle görüşülmüştür. Elde (...) edilen bilgiler doğrultusunda tezler, yüksek lisans ve doktora tezleri olarak tasnif edilmiş ve yazar referans alınarak alfabetik sıraya göre dizilmiştir. Tez başlıklarının içerdikleri konular tespit edilmiş ve bu veriler analiz edilmiştir. (shrink)

Bilimi ve bilimsel bilgiyi kültür, değer ve öznel yargılardan izole ederek nesnel bir şekilde ortaya koyabilmeye yönelik hararetli tartışmaların yaşandığı yirminci yüzyıl bilim anlayışının temel gayesi, deney ve gözleme tabi olabilecek fiziki dünyadaki olguları, mantıksal çözümlemeye tabi tutarak birleştirilmiş bilime ulaşmaktır. Bu amaca giden yolda olgulara dayanmayan ve sınanamayan her türlü metafizik öge yok sayılır. Bilimsel bilginin sadece deney ve gözleme tabi olana, diğer bir deyişle olgu verilerine dayandığı iddiasını taşıyan bu düşünce sistemi, özellikle Viyana Çevresi üyeleri tarafından benimsenmiştir. Bu (...) bakımdan Çevre üyelerinin bilimsellik anlayışındaki temel ölçüt olgulara dayanan önermelerin ya da yargıların doğrulanabilmesidir. Bilimsel bilginin sadece olgusal dünyanın gözlemlenmesi ve bu gözlem sonucunda ortaya konulan önermelerin ya da ifadelerin doğrulanmasıyla sağlandığını düşünen Çevre üyelerinin bu savlarındaki amacı bilimi ve onun bilgisini her türlü kültür ve değer alanından uzaklaştırarak metafiziksel unsurlardan arındırılmış nesnel bilgiye ulaşmaktır. Çevre üyelerinin birçoğu bilim alanı içerisinde tartışmaya yol açan meselelerin aslında metafiziksel içerikli ve dolayısıyla bunların görünüşte problemler olduğunu belirterek bu tartışmaların bilimsel bilginin gelişimi önünde bir engel oluşturacağı kanaatindedir (Hızır, 1965, s. 254). Söz gelimi, Carnap’a göre, metafizik ögeler olgusal içeriğe sahip olmadığı ve sınanabilir nitelikte olmadıkları için bilim alanı içerisinde değerlendirilemez. Bu nedenle, metafizik ögeler hem doğrulanması mümkün olmadığı hem de dilin mantıksal dizimine genellikle uymadığı gerekçesiyle anlamsızdır (Öztürk, 2011, s. 155). Bu bakımdan Çevre üyelerine göre, olgulara dayanmayan ve bilimde yanılsamalara yol açan metafizik söylemler bilimden ayıklanmalı ve bilimsel bilgi ancak olgu ve deneye dayanan önermeler üzerinden yürütülmelidir. Öte yandan Çevre düşünürleri mantıksal çözümleme yoluyla olgulara dayanan önermelerin metafiziksel unsurlar içeren önermelerden ayırt edilebileceğini ifade etmiştir. Bu bağlamda metafizik önermeleri, metafizik olmayan önermelerden ayırt edecek ölçütün doğrulanabilirlik olduğunu savunurlar. Çevre üyelerinin bu tutumları bir bakıma bilim ve sözde bilim arasında ayrım yapma ve metafiziği bilimin dışında tutma çabası olarak da değerlendirilebilir (Kabadayı, 2011, s. 39-40). Yirminci yüzyıl bilim anlayışında bilimsel etkinlikte gözlemin ve gözlemi yürüten bilim insanlarının dolaysız öznel duyu verileriyle ilişkili olduğu bu nedenle gözlem verilerinin psikolojizmin etkisinde olduğu fikri ortaya atılır. Başta Neurath olmak üzere dönemin bilim felsefecileri bilimsel bilginin kültür, değer ve psikoloji gibi öznel unsurlardan uzaklaştığı sürece değerli olduğu kanısında olduğu için bu fikre karşı çıkmaktadır (Gillies, 2018, s. 123). Görüldüğü üzere, Çevre üyelerinin temel amacı metafizik önermelerden arındırılmış, olgulara dayanan bir bilime ulaşmaktır. Bu amacın gerçekleşmesine olanak sağlayacak yöntem ise mantıksal çözümlemedir. Bu bağlamda Çevre üyeleri olgulara dayanan ve doğrulanabilen önermelerin, söz dizimi (sentaks) ve anlamsal (semantik) açıdan incelemeye tabi tutulması gerektiğini düşünmektedir (Yardımcı, 2018, s. 13-15). Özellikle Carnap (1935, s. 9-10) doğrulamanın ancak öne sürülen önermenin mantıksal analize tabi tutularak yapılması gerektiğini iddia etmiştir (Irzık, 1962, s. 65). Bununla birlikte, felsefenin işlevi, önermeleri mantıksal analize tabi tutarak yalın hale getirmektir. İşte felsefenin bu yönü Neurath’da bilimin birliği, Carnap’ta ise bilimin sentaksı, yani bilimin mantığı üzerine çalışma anlamına gelir (Hızır, 1965, s. 252). Bilimi, bilim olmayandan ayırma yöntemi olarak kullanılan doğrulama işlemi, teorik bir söylem ve gözlem önermesi arasında yapılan bir işlem olması bakımından mantıksal ve dilsel bir özellik taşır. Buradaki temel sorun ise teorik bir önermenin gözlem önermelerine indirgenebilir nitelikte olması ve gözlem önermelerinin, gözlem ile nasıl ilişki kurduğunu saptamaktır. İşte Viyana Çevresi üyeleri bu ilişkinin protokol önermeleri ile kurulduğu kanaatindedir (Ural, 2012, s. 105-107) çünkü onlara göre; öznelerarası bir bilimin sağlanması için yansız ve anlam karmaşasından arındırılmış bir dil gereklidir (Serin, 2015, s. 55). Bu dil de ancak protokol önermeler aracılığıyla kurulabilir. Bu bağlamda Çevre üyelerinin, metafiziksel ifadeler barındıran önermelerin anlamsızlığı ve bilimleri ortak bir paydada birleştiren fiziksel bir dil oluşturma olmak üzere iki temel hedefinin olduğu söylenebilir (Godfrey-Smith, 2003, s. 25; Salgar, 2012, s. 187). (shrink)

Bây giờ ở Hà Nội lại có nhiều quán nước vối, nấu cả nụ lẫn lá. Thế là, thức uống ngàn đời của người Việt mà cách đây gần một trăm năm cụ Nguyễn Công Tiễu, một nhà khoa học hàng đầu về lĩnh vực nông nghiệp, đã có một công trình về giá trị dinh dưỡng của nó sau một hồi thời thế xoay vần đã quay trở lại, bình thường như lẽ sống, sự sống. Nước vối khiêm nhường, (...) nhưng đã đủ khỏe khoắn để vượt qua những thách thức của nước ngọt, đồ uống có ga, những thương hiệu lẫy lừng. (Tạp chí Tia Sáng; 7-7-2016). (shrink)

Thông qua khảo sát 500 người đã từng sử dụng dịch vụ của Công ty Liên doanh vận chuyển quốc tế Hải Vân (sau đây gọi tắt là Công ty Hải Vân), nghiên cứu nhằm mục đích đo lường các yếu tố thuộc Giá trị thương hiệu ảnh hưởng đến Quyết định mua của khách hàng tại Công ty Hải Vân. Kết quả nghiên cứu cho thấy, 4 yếu tố thuộc Giá trị thương hiệu có ảnh hưởng tích cực đến (...) Quyết định mua gồm: Nhận biết thương hiệu, Liên tưởng thương hiệu, Chất lượng cảm nhận, Trung thành thương hiệu. Đặc biệt, Trách nhiệm xã hội điều tiết mối quan hệ lần lượt giữa Liên tưởng thương hiệu, Chất lượng cảm nhận, Trung thành thương hiệu và Quyết định mua hàng của khách hàng. (shrink)

Cuối tháng 8-2023, Exxon Mobil, một trong những hãng kinh doanh dầu mỏ lớn nhất thế giới, tổ hợp lớn nhất của nhóm tách ra từ đế chế dầu mỏ Standard Oil của John D. Rockefeller đã công bố một báo cáo buồn về mục tiêu cứu Trái Đất trước hiểm họa biến đổi khí hậu. Báo cáo này đưa ra 2 kết luận tối quan trọng: a) Dầu mỏ và khí đốt vẫn chiếm tới 54% tổng nguồn cung năng (...) lượng của thế giới vào năm 2050; b) Phát thải CO2 vẫn cao gấp 2 lần kịch bản cần thiết mà IPCC đặt ra. Điều này cũng đồng nghĩa với việc thế giới sẽ thất bại trước mục tiêu kìm giữ nhiệt độ tăng thấp hơn 2⁰C. Đánh giá này dựa trên ước lượng thế giới sẽ sản sinh ra 25 tỷ tấn CO2 vào 2050. (shrink)

Yedi harfin mahiyetiyle ilgili tartışmalar sahâbe döneminden itibaren devam etmektedir. Konuyla ilgili müstakil çalışmalar başta olmak üzere pek çok eser kaleme alınsa da yedi harfle ilgili gündeme gelen bütün farklılıkları kuşatacak şekilde bir teori ortaya koymak pek kolay değildir. Zira bugüne kadar ortaya atılan teorilerin hiçbiri yedi harf meselesini tamamıyla kuşatamamıştır. Kanaatimizce bunun temel nedeni sahâbe dönemindeki vahiy algısının zamanla teşekkül eden vahiy algısından farklı olmasıdır. Nitekim yedi harfle ilgili hadisler incelendiğinde eşanlamlı kelimelerin birbiri yerine rahatlıkla kullanıldığı ve anlamı tersyüz (...) etmedikçe zaman zaman cümlelerin dahi farklı okunabildiği, ayet sonlarındaki ifadelerin farklı şekilde yer alabildiği görülür. Özellikle sahâbîlerin mushafları mukayese edildiğinde bunu görmek mümkündür. Ancak zamanla gelişen vahiy anlayışında onun hem lafız hem de mana olduğu ve bir kırâatin ancak Osman Mushafı’na uygun olmasıyla sahih kabul edileceği genel kabul gördüğünden bu tarz kırâatler şaz kabul edilmiş ve pek dikkate alınmamıştır. Dolayısıyla sahâbe döneminde dile getirilen yedi harf meselesinin sonradan yerleşmiş usuller bağlamında sağlam bir zemine oturtulması zor gözükmektedir ve bundan ötürü sağlıklı bir teori ortaya koymak pek kolay değildir. Fakat bu çalışmada yedi harfin lafızdan ziyade manayla ilgili bir kavram olduğunu iddia ederek daha tutarlı bir tez ortaya koymaya çalışacağız. (shrink)