Ahlak ve ahlaki değerler insanın varoluşuyla başlayan bir olgudur. Ahlak, insanın yaşamını devam ettirmesi için gereklidir. Ahlâki değerlerden uzak bir ferd düşünülemeyeceği gibi, milletler ve toplumlar da düşünülemez. Ahlâkî değerler insanları ister istemez kuşatır ve yaşamın idamesini sağlar. İnsan varlığının yaşam koşullarını bu denli etkileyen bir olguyu tez konusu seçmemdeki amacı, özelde Stoa Ahlakı’nı, genelde ise ahlak felsefesini araştırmak ve ahlak olgusunu anlaşılmasına katkıda bulunmaktır. Stoa Okulu milattan önce üç yüzlü yıllarda Kıbrıslı Zenon’un (335-264) öncülüğünden kurulmuştur. Kıbrıslı Zenon (...) insan için en önemli olanın ahlak olduğunu ve ahlak felsefesi (etik) yapmanın felsefenin en temel sorunu olduğunu vurguluyordu. Ahlak felsefesi dışındaki diğer bilimler ahlak felsefesi (etik) yapmak için gereklidir. Zenon’dan sonra gelen filozoflar da aynı çizgiyi takip etmişlerdir. Onun bu felsefi düşüncesi Stoa Okulu’nun son filozofu olan Roma İmparatoru Marcus Aurelius Antoninus’a (121-180) kadar sürdü. Ahlâkın üzerinde bu denli çok durmuş olan bu felsefî anlayışın ahlâkının ne olduğunu anlamak için, dikkate alınması gerektiğini düşünmekteyim. İnceleme konum olan “Stoa Okulu’nda Felsefe ve Ahlak” yukarıda belirttiğim hususa değinen bir çalışmadır. Bu çalışmamın ilk bölümünde Stoa Okulu’nun tarihi gelişimini, temel görüşlerini ve diğer felsefî akımlarla etkileşimini anlattım. Bunu yapmamdaki amacım, Stoa’nın ahlâk anlayışını açıklamaya bir ön hazırlık teşkil etmesiydi. İkinci bölümde ahlak felsefesi ve ahlâk felsefesi yönünden Stoa’yı etkileyen filozoflara değindim. Üçüncü bölümde ise, bütün bunlardan faydalanarak Stoa ahlâkı üzerinde durdum. Son bölümde, fatalizm- kadercilik kavramları çerçevesinde, Stoa fatalizmine ve İslam kaderciliğine değindim. Bu bölüm özellikle Fatalizm ve kadercilik kavramlarının karıştırılması ve birbirinin yerine kullanılması açısından önemliydi. Buna elimden geldiği kadar açıklık getirmeye çalıştım. (shrink)

İlk kez derli toplu bir biçimde Aydınlanma Çağının en önemli ve etkili filozofu İmmanuel Kant’ın dillendirdiği evrensel ahlâk yasası uyarınca insan öyle eylemelidir ki, davranışıyla insanı araç haline getirmesin. Kültürden, toplumun koşullarından, geleneklerden ve dinsel etkilerden arındırılmış bu ilkenin buyurganlığı herhangi bir koşul ya da sınır tanımamasıyla ünlüdür. Oysa insanlar, hem bireysel hem de toplumsal gerekçelerle bu formel ilkeyle kendilerini her zaman bir çekişme içinde bulurlar. Kant’ın ahlâk anlayışı açısından etik değerlerin herhangi bir kültürel, toplumsal ya da siyasal baskı ya (...) da ilgi içerisinde anlaşılmaması gerekir. Bu ilke(ler) evrenseldir; ulusal ya da yerel çerçeveyle sınırlı görülemezler. Oysa özellikle ulusal sınırlarla belirlenmiş topraklarda yaşayan toplumlann kendi kültürlerinden geleneklerinden süzülerek gelen değerler her zaman bu evrensel ilkelerle uyum içinde değildirler. Aralarında gerilim arttığında genellikle evrensel ilkeler lehinde çözüme gidilmek istenir. Yani yerel değerler yeniden anlamlandırılır. Toplumlann örgütlenmesinde rol oynayan faktörlerin pek çoğunun devredışı bırakılmasının nedeni bunlann, sorunlan çözmekten ziyade artırdığının apaçık olmasıdır. Söz gelişi Ortaçağ boyunca Avrupa’da yaşanmış mezhep çatışmalan, ahlâk ilkelerininin dinsel değerler tarafından tanımlanmasının önündeki en büyük engeldir. Kant’m ahlâk felsefesinin Hıristiyanlık idealleri üzerine kurulmadığı apaçıktır, lyi’nin kökeninde günah/sevap ya da kutsal metinlerin buyurganlığı yoktur. Bunun böyle olmasının bir nedeni de ortaçağlar boyunca Avrupa’da yaşanmış olduğunu gözlemlediğimiz dinsel çatışmalann ahlâk ilkelerinin evrenselleşmesini önlemesidir. İyi ya da doğrunun belirli bir inanç sisteminin önceliklerine terk edilmesi fanatizmi azaltacağına güçlendirmiştir. Yani iyi bir Hıristiyan olmak iyi ahlâklı bir insan olmaktan önce gelmesi eleştirilmektedir. Kısacası ahlâkın temeline dinsel bir dayanak yerleştirmektense, aklı koyan bir yaklaşım söz konusudur. Dinsel çatışmalar bu tercihin yapılmasını kolaylaştırmıştır. Bu noktada ulusal değerler çok daha büyük güçlükler doğurmaktadır; çünkü tarihin kaydettiği olaylar, homojen bir değerler bütünlüğü olmadığım düşündürmektedir. Sonuç olarak, evrensel bir ahlâk ilkesine duyulan ihtiyaç ile içinde yaşadığımız çağın gerçekleri arasındaki makasın açılması tepeden dayatma tehlikesini artırırken, makasın kapanması toplumsal ilerlemenin ve gelişmenin meşruluğuna katkıda bulunmaktadır. Bu bildiride evrensel ilkelerin yerel değerleri anlamlandırmasının olanaklılığı, Kant’ın ahlâk felsefesi model alınarak sorgulanacaktır. (shrink)

Using a novel enumeration task, we examined the encoding of spatial information during subitizing. Observers were shown masked presentations of randomly-placed discs on a screen and were required to mark the perceived locations of these discs on a subsequent blank screen. This provided a measure of recall for object locations and an indirect measure of display numerosity. Observers were tested on three stimulus durations and eight numerosities. Enumeration performance was high for displays containing up to six discs—a higher subitizing range (...) than reported in previous studies. Error in the location data was measured as the distance between corresponding stimulus and response discs. Overall, location errors increased in magnitude with larger numerosities and shorter display durations. When errors were computed as disc distance from display centroid, results suggest a compressed representation by observers. Additionally, enumeration and localization accuracy increased with display regularity. (shrink)

Ahlak ve ilişkili konular, içinde bulunduğumuz dönemde psikolojinin çeşitli alt disiplinlerinin ortak ilgisi olarak görünüyor. Ahlaka artan bilimsel ilginin olası pek çok sebebi olabilir ancak günümüz toplumsal yaşamının pratik açıdan ahlakı anlamak, tanımlamak, tesis etmek ihtiyacı da meseleye ayrı bir boyut kazandırıyor. “Daha ahlaklı bir toplum mümkün mü ya da ahlaklı bireyleri en etkin nasıl yetiştiririz?” sorularını yanıtlamanın önündeki en önemli engel, ahlakın herkesçe mutabık kalınan evrensel bir çerçeveden yoksun olmasıdır. İşte bilimsel ilgi de bu noktada işlevsellik kazanıyor. Ayrıca zamanımıza (...) has bir sorun olmasa da göz hizamızda olan “insanın insana ettiğinin” tahammülü zor sonuçları, ahlaka daha güçlü bir gereksinim yaratıyor. Hem artan bilimsel ilgi hem de reel dünyanın ihtiyacı ile ahlak alanı artık belirli disiplinlerin kalıbına sığmamakta, ahlak psikolojisi, kökleri pek çok disipline uzanan bir ağaç misali toprağın üzerinden başını uzatmaktadır. Elbette ahlak psikolojisi tabiri de ahlak psikolojisi alanında bir eser ortaya koyma çabası da bu kitap ile ortaya çıkmadı. Türkiye’de psikoloji alanının öncülerinden olan ve ilk ahlak psikolojisi çalışmalarına imza atan merhum Prof. Dr. Erol Güngör’ün görev yaptığı Selçuk Üniversitesinde yıllar sonra yeniden psikoloji çalışmaları yürütülmesi, üstelik onun öncelikli çalışma alanı olan ahlak konusunun yeniden burada çalışılması gurur verici bir husus. Umuyoruz ki Necip Fazıl’ın dediği gibi “bu öksüz yapının ustada kalmamasına” mütevazı bir ölçüde de olsa bu eserle bir katkı yapmış olalım. Zira bir disiplin olarak ahlak psikolojisinin bu kurumsallaşma deneyiminde öncelikli ihtiyaçlarından biri de sistematik olarak psikoloji ve ahlak bağlantısını ele alarak konu ve kavramlarını tasnif edecek bir kitaptır. (shrink)

İnsanın içinde yer aldığı toplumsal yaşam, kültürel değerlerin oluşmasına yol açmaktadır. Yaşanılan topluma dayalı bir şekilde oluşturulan değerler, yaşamın temel ölçütleri olarak ön plana çıkmaktadır. Değerler, önceki dönemlerde yalnızca yerel düzeyde kabul görürken, toplumsal değişim süreciyle birlikte ulusal ve küresel boyuta da taşınmıştır. Değerlerin sonraki nesillere aktarılması ve bireylerin olumlu değerleri benimseyip geliştirerek potansiyellerini ortaya çıkarmalarını sağlamak değerler eğitimi olarak ifade edilmektedir. Değerler eğitiminin sonucunda birey yerel anlamda yaşadığı toplumu, evrensel anlamdaysa yaşadığı dönemi yansıtmaktadır. Yeni nesillere değerler eğitiminin verilmesinde farklı (...) aktörler bulunmaktadır. Masalların değer aktarma amacı güden unsurlardan biri olduğu bilinmektedir. Masallar, önceki nesillerin deneyimlerini bizlere aktararak kültürel farkındalık oluşturup bulunduğumuz toplumun geçmişini daha iyi öğrenmemizi sağlar. Benzer kültürel ortamlarda yaşayan toplumlar, belirli ortak değerleri paylaşmaktadır. Uzak Doğu masallarında benzer değerlerin tespit edilmesi bu duruma örnek gösterilebilir. Bu bağlamda, araştırmada Japon masalları değerler eğitimi açısından incelenmektedir. Masallar işlevsel insan değerleri modeli çerçevesinde betimsel içerik analizi yöntemiyle çözümlenmiştir. Analiz edilen on beş masalda en sık görülen değerler olarak dindarlık ve duygu ön plana çıkmaktadır. Zevk ve sağlık en az görülen değerlerken istikrar ve cinsellik değerleri yer almamaktadır. Verilerin, Japon masallarına farklı pencereden bakılmasına ve bu alanda Türkiye’de yeni çalışmaların geliştirilmesine katkıda bulunulması hedeflenmektedir. (shrink)

Aspetti filosofico-matematici dei celebri paradossi di Zenone di Elea.

Gökhan Murteza, “Ahlak, İktisat ve Bilim: Adam Smith Felsefesine Giriş” isimli eserinde genellikle İktisat disiplininin birçok farklı konusunu felsefi açıdan tartışmaya açmıştır. Murteza’nın bu eseri, devleti ve toplumu ilgilendiren bu araştırma alanının, A. Smith ile birlikte bir bilim dalı olarak görülmeye başlanmasının sonucunda, gerçekten ahlaki olanı içerip içermediği problemi üzerinde durmaktadır.

Die 'vier Gattungen' sind selbst nichts Dingliches. Ihr Zweck ist nicht, die Dinge in vier Gruppen einzuteilen. Sie sind vielmehr Unterscheidungen oder Hinsichten an ein und demselben Ding. Jedes einzelne Ding gehört zugleich in jede der vier Gattungen. Schliesslich ist das, was durch die vier Gattungen insgesamt bestimmt werden soll, das Sein des Seienden, oder für die Stoiker eben die Dinglichkeit des Dings. Die vier Gattungen geben das stoische Verständnis von „sein“ wieder. -/- Meine These bezüglich der Personen lautet, dass (...) die vier Personen der Anwendungsfall dieses allgemeinen Schemas sind. Was mit den vier Gattungen für das Sein des körperlichen und einzelnen Seienden geleistet werden soll, wird in den vier Personen für den Menschen als je einzelnes „ich“ geleistet. Das Schema antwortet auf die Frage „Wer bin ich als einzelner Mensch?“. (shrink)

Moral Understanding of Al-Ghazali In order to evaluate the moral understanding of Ghazali correctly, we should pay attention to how he handles the basic concepts and how he views the life of the hereafter. Ghazali sees moral descriptions such as good, bad and absurd as “knowledge pre-existing in the mind” and believes that it is inherent to do good and avoid evil. Reason naturally encourages people to avoid harm. Reason has the universal knowledge of good and evil. The concepts of (...) moral good and bad are necessary in the mind, and it cannot be known with the mind that individual verbs are good and bad (particular). Particulars, for example, if lying is bad, it is known by 'experience'. In this respect, he has been influenced by philosophers in his statements pointing to the rational aspect of morality. The second important factor that determines Ghazali's view of morality is Sufism. He adopts a morality that advises to stay away from the world in accordance with the mystical understanding of life, and is shaped by compassion and consent. In Ghazali, morality has assumed an individual character with this aspect and the social ethics understanding has been pushed to the second plan. In such an individual understanding of morality, activities and activities aimed at achieving the hereafter and the hereafter are considered important. For this purpose, worship takes on a moral character and points out our responsibilities towards Allah. Those who worship are moral and deserve salvation. Thus, worship becomes a "goal", not a "tool" in the acquisition of morality. Those who fulfill their responsibilities to God behave morally. As a result, the two main pillars that make up the Ghazali understanding of morality are philosophical reason and mystical world view. Since reason is an innate feature of human beings, man knows the good and the bad as a fundamental and can behave morally with this knowledge. Again, knowing that this world is a temporary place, people will work with the focus on the hereafter and live morally by worshiping Allah. (shrink)

Freud, kendini Kopernik ve Darwin’in de dahil olduğu merkezsizleştirici düşünce hareketi içinde görmekteydi. Ünlü bir pasajında, psikanalizin, “egoya kendi evinin bile efendisi olmadığını, ancak aklında, bilinçten uzak bir biçimde olup bitenlerin kıt bilgisi ile yetinmesi gerektiğini kanıtlamaya çabaladığını” söyler. Kendimizin önemli olduğu hissi veya özdenetim duygumuz, gerçekten kendimize karşı şeffaf olduğumuz inancına mı dayanmaktadır? Bilinç dışının keşfi neden arzularımızın keşfine değersizlik eklemek zorundadır?Freud thought of himself as part of the same “decentering” movement of thought to which Copernicus and Darwin belonged. (...) In a famous passage, he says that psychoanalysis “seeks to prove to the ego that it is not even master in its own house, but must content itself with scanty information of what is going on unconsciously in its mind.” Does our sense of our importance, or our capacity for self-control, really depend on the belief that we are transparent to ourselves? Why should the discovery of the unconscious add humiliation to the discovery of the passions? (shrink)

John Locke (1632 – 1704) is one of the thinkers of Enlightenment philosophy. His moral views are a reflection of the natural understanding of religion formed by the Enlightenment philosophy. The purpose of natural religion is to build a religion that is separate from the traditional view and historical religious understanding. Advocates of this view necessarily base the existence of God and adopt a deist view. Locke advocated a similar idea, and because he was an empiricist thinker, he wanted to (...) base his understanding of morality and God, which he emphasized in nature. He thinks there is a law in nature. This law of nature can be discovered with the light of nature, man can live ethically by reaching this law and reach the existence of God. But Locke cannot explain and obscure what he means here with the light of nature in his Essays on the Law of Nature. This natural light is sometimes an innate ability, sometimes mind, and sometimes sensory data. Sometimes he thinks of these three as complementary elements. After all, the combination of these three is known as the law of nature, and people have to comply with the moral principles that are necessarily caused by the knowledge of the law of nature. In this sense, Locke, who also restricts human liberty, reaches a deterministic understanding of morality, human and existence depending on nature. Emile Boutroux (d. 1921) criticized this determinist view. (shrink)

Demonstrates the sophistication of Seneca’s Stoicism by setting his contributions within the context of his school. Seneca’s contributions to physics, metaphysics, logic, determinism, theodicy and eschatology are set within a systematic reconstructions of Stoic positions. Ample documentation of sources and scholarship as well as the thematic, handbook-like structure allow for this book to be used as a look-up tool and introduction to the Stoic cosmos and the place of humans within it. -/- There are a number of new readings and (...) interpretations, e.g. concerning the corporeality of the principles; mixture (krasis di’ holôn); the elements and pneuma; identity; the relation of God and humans; Seneca’s attitude to logic; Seneca’s philosophy of time; the role of lekta in defining reality and action; Stoic and Senecan theodicy; Seneca’s contribution to the determinism debate. (shrink)

I show how the familiar Stoic paradoxes were developed by reflecting on Socrates.

This book has three principle aims: to show that neither vision nor mental imagery involves the creation or inspection of picture-like mental representations; to defend the claim that our visual processes are, in significant part, cognitively impenetrable; and to develop a theory of “visual indexes”. In what follows, I assess Pylyshyn’s success in realising each of these aims in turn. I focus primarily on his arguments against “picture theories” of vision and mental imagery, to which approximately half the book is (...) devoted. I argue that Pylyshyn adopts an unnecessarily restricted interpretation of what it would be for mental representations to be picture-like, and that this leads him prematurely to reject the possibility of explaining the introspective evidence concerning the nature of mental imagery. (shrink)

This is a book review of “Malte Hossenfelder: Die Philosophie der Antike 3, Stoa, Epikureismus und Skepsis”.

Enis Doko bu kitapta 1) ahlakın doğasından hareketle nesnel ahlaki olguların varlığına (ahlaki gerçekçilik), 2) ahlaki gerçekçilikten hareketle ahlaki olguların doğal olgular olamayacağına, 3) doğal olmayan ahlaki olguların varlığından hareketle de Tanrı'nın varlığına ulaşmaya çalışıyor. Göreceğimiz gibi bu üç adımın her biriyle ilgili ciddi sorunlar var.

The author’s aim in this quirky monograph is not to reconstruct all that can be surmised about Stoic logic in the first two centuries A.D. of the Roman empire, but rather to concentrate on the three Stoic authors whose extant texts contain remarks on logic. These imperial Stoics, Seneca, Epictetus, and Marcus Aurelius, are known for their emphasis on ethics and not for their contributions in either logic or physics. So it comes as some surprise that Barnes can find much (...) to say about what these philosophers thought about logic. As Barnes presents it (defying chronology), “Marcus introduces the comedy; Seneca features in the second act; and Epictetus is the hero” (ix). (shrink)

In this article, it has been aimed to examine Nietzsche’s main critique towards different understandings of morals in his era. With this criticism, it is aimed to integrally understand the opinions -which are articulated directly or metaphorically- towards morals which have been encountered. In here, while keeping in mind the difference between the concepts of immoralism and amoralism, Nietzsche’s views are interpreted. Being parallel to that aim mentioned above, it has been investigated if there is a thinking in Nietzsche which (...) can be seen as a kind of understanding of morals (maybe as the understanding of morals without morals) or not. And finally, it has been thought that if Nietzsche’s views on morals have any value for the 21st century and upcoming 22nd century human or not, whether there’s something left to learn for this human from his critiques or not. (shrink)

Hasan el-Bennâ, Tasavvuf ve Ahlâk Eğitimi, der. İsâm Telime, çev. Ayetullah Güneş, Cuma Karan, İstanbul: Nida Yayınları, 2008, ss.326, ISBN: 978-975-95080-3-6.

Zenon Pylyshyn argues that cognitively driven attentional effects do not amount to cognitive penetration of early vision because such effects occur either before or after early vision. Critics object that in fact such effects occur at all levels of perceptual processing. We argue that Pylyshyn’s claim is correct—but not for the reason he emphasizes. Even if his critics are correct that attentional effects are not external to early vision, these effects do not satisfy Pylyshyn’s requirements that the effects be (...) direct and exhibit semantic coherence. In addition, we distinguish our defense from those found in recent work by Raftopoulos and by Firestone and Scholl, argue that attention should not be assimilated to expectation, and discuss alternative characterizations of cognitive penetrability, advocating a kind of pluralism. (shrink)

This paper examines the Stoic account of apprehension (κατάληψις) (a cognitive achievement similar to how we typically view knowledge). Following a seminal article by Michael Frede (1983), it is widely thought that the Stoics maintained a purely externalist causal account of apprehension wherein one may apprehend only if one stands in an appropriate causal relation to the object apprehended. An important but unanswered challenge to this view has been offered by David Sedley (2002) who offers reasons to suppose that the (...) Stoics (or at least Zeno, the founder of the Stoa) did not make such a causal stipulation. I offer a defence of the traditional, causal reading against the challenges raised by Sedley but also argue, against the traditional view, that the Stoic account incorporated an internalist element. On the hybrid account defended here, in order to apprehend not only must the agent stand in an appropriate causal relation to the object apprehended but the agent’s appearance of the object must also be clear (a feature which is accessible to the epistemic agent). The traditional scholarly view rejects internalist interpretations because it is thought that such interpretations cannot make sense of the Stoics’ discussion of the ‘automatic assent’ produced by kataleptic appearances and a purely externalist view is taken to be charitable insofar as it saves the Stoics from a vicious regress which they would otherwise face (were they internalists). I spell out how the regress might be taken to function and defend an internalist interpretation against both these charges. The internalist element embraced by the Stoics does not lead to the problems it is often thought to and the account defended here not only does justice to the textual evidence but also sheds light on the Stoic debates with their sceptical opponents and grants the Stoics an epistemic account fit for purpose. (shrink)

Object files are mental representations that enable perceptual systems to keep track of objects as numerically the same. How is their reference fixed? A prominent approach, championed by Zenon Pylyshyn and John Campbell, makes room for a non-satisfactional use of properties to fix reference. This maneuver has enabled them to reconcile a singularist view of reference with the intuition that properties must play a role in reference fixing. This paper examines Campbell’s influential defense of this strategy. After criticizing it, (...) a new approach is sketched. The alternative view introduces representational contents to explain perceptual individuation. After arguing that those contents are not satisfactional, it is concluded that there is room for a third view of reference fixing that does not fit into the singularist/descriptivist dichotomy. (shrink)

Marx’ın yapıtlarında ahlaki bir kaygı taşıdığı ve bu doğrultuda bir etik teorisine sahip olduğu düşüncesi günümüzde tartışılmaya devam eden bir meseledir. Bu tartışma genellikle Marx'ın yabancılaşma, insan doğası ve kapitalizm hakkında ileri sürmüş olduğu düşünceleri üzerinden yürütülmektedir. Bu kapsamda, ilk olarak, makalede Marx’ın yabancılaşma teorisi ve bu kavramın nasıl ortaya çıktığına ilişkin tarihsel arka plan verilmektedir. Daha sonra yabancılaşma ile insan doğası arasındaki ilişkiyi kurarak, Marx'ın insan doğası anlayışının ona bir etik teorisi imkânı sağlayıp sağlamadığı tartışılmaktadır. Bu bağlamda, Marx'ın etik (...) teorisine hizmet eden evrensel bir insan doğası anlayışına sahip olduğu fikri, Louis Althusser ve Norman Geras'ın analizi ile irdelenmektedir. Yapılan tartışmalar doğrultusunda, nihai olarak, makalede Marx’ın bir etik teorisine ve ahlak anlayışına sahip olduğu sonucu desteklenmektedir. (shrink)

I show that in Epictetus’ view (1) the wise man genuinely loves (στέργειv) and is affectionate (φιλόστoργoς) to his family and friends; (2) only the Stoic wise man is, properly speaking, capable of loving—that is, he alone actually has the power to love; and (3) the Stoic wise man loves in a robustly rational way which excludes passionate, sexual, ‘erotic’ love (’έρως). In condemning all ’έρως as objectionable πάθoς Epictetus stands with Cicero and with the other Roman Stoics, Seneca and (...) Musonius Rufus, and against the Greeks of the early Stoa. Epictetus’ conception of love excludes erotic passion because of its intrinsic excessiveness and uncontrollableness, which inevitably endanger mental serenity, but includes and emphasizes the soberly rational, purely positive joy of interpersonal affiliation. Epictetus’ account of how the Stoic Sage loves is, I think, more consistent and less problematic than that of the Greek Stoics. (shrink)

Students of Stoic philosophy, especially of Stoic ethics, have a lot to swallow. Virtues and emotions are bodies; virtue is the only good, and constitutes happiness, while vice is the only evil; emotions are judgements ; all sins are equal; and everyone bar the sage is mad, bad and dangerous to know. Non-Stoics in antiquity seem for the most part to find these doctrines as bizarre as we do. Their own philosophical or ideological perspectives, and the criticisms of the Stoa (...) to which these gave rise, are no less open to criticism than are the paradoxes and puzzles under attack – but they may be, often are, better documented, less provocatively attention-begging, or simply more familiar. Even disputes within the Stoa can be obscured or distorted by modern prejudices. Posidonius rejected Chrysippus' theory of a unitary soul, one rational through and through, on the grounds that such a theory could not satisfactorily account for the genesis of bad – excessive and irrational – emotions, the πάθη . Posidonius' own Platonising, tripartite soul feels more familiar to us because the Republic tends to be a set text rather more often than do the fragments of Chrysippus' de anima; and the balance in Plato's favour is unlikely to change. When Posidonius wrote, on the other hand, the Chrysippean soul was school orthodoxy, and Platonism the latest thing in radical chic. (shrink)

In this short paper, I outline four philosophical arguments concerning the objects we perceive. These arguments build up to the conclusion that the objects of perceptual experience are material objects. I then show that the first three of these arguments parallel important psychological positions in vision science. Thus, (1) the notion of object used in Logical Atomism resembles the concept as it is defined in the Feature Integration Theory of Treisman and Gelade (1980). But (2) Frank Jackson's (1975) Many-Property Problem (...) leads to a substrate-quality structure for visual experience that corresponds to the structure of attended experience in Feature Integration Theory. A third philosophical argument (3) concerns the perception of movement. This argument culminates in the proposition that perceptual features are seen as belonging to material objects. There is a close resemblance between these objects and those of Zenon Pylyshyn's (1980) FINSTs. Finally, (4) I argue that material objects are the only substrates of multimodal perceptual experience. Perceptual psychology has yet to investigate this structure. (shrink)

Aslına bakılırsa gündelik yaşam mücadelesi içinde hemen herkes anbean gündelik dilin mantıksızlığıyla da mücadele halindedir. Bu halin göstergesi olan tavır ve tutumlara odaklandığımızda ortak değerler üzerinden bir mücadele için, kendimize ve başkalarına yapabilirlikler yaratan alıştırmalar önerebiliyor muyuz? Başkalarının önerdiği yaratıcı ve yapabilirlikler belirleyen alıştırmaların farkına varabiliyor muyuz?

Çin anakarasında yirminci yüzyılın başları; dilden edebiyata, geleneksel düşünceden eğitim sistemine ve hatta siyasal rejime dek pek çok alanda modernleşmeye gidilen süreci kapsar. Kültürel çaptaki bu yenilikçi hareketler arasında; antik çağa tarihlenen, Konfuçyüs (MÖ 479-551) tarafından ilkeleştirilen ve Mengzi’nın (MÖ 372-289) insan doğası görüşü sayesinde geniş kitlelerce benimsenen düşünce akımının “Yeni Konfuçyanizm” adı altında kurulması oldukça mühimdir. Konfuçyüs’ün normatif ahlak anlayışının aksine bu yeni akım, Mengzi’nın doğuştancı kuramına daha yakın durmaktadır. Yeni Konfuçyanizm’in temellerini atan Xiong Shili (1885-1968), Mengzi öğretisinde okunabilen (...) ve akılkalp ilgileşimi karşılığını verebilen “benlik” kavramını merkeze alır. Akımın sonraki temsilcilerinden Mou Zongsan (1909-1995) ise, gerek akıl-kalp ilgileşimine gerekse benliğin beslenmesine getirdiği çarpıcı yorumlarıyla dönemin en etkili fikir adamı olarak dikkatleri üzerine çekmektedir. Mou felsefesi; Mengzi’nın bütünleşik kabul ettiği bilişsel ve duyuşsal süreçleri tamamen farklı aşamalarda açıklayan, bu aşamaları benliğin iki katmanlı yapısıyla eşleştiren ve varoluşsal özü insan doğasının özüne özdeş sayan bazı varsayımsal yargılar içermektedir. Bu çalışmada, Mou felsefesinin onto-kozmolojik yaklaşımından hareketle benlik algısının nasıllığı incelenecek; doğuştan var olduğu farzındaki bilginin ve erdemin özümsenmesinde bilişsel farkındalığa karşı çıkan önermenin ayrıntıları analiz edilecektir. (shrink)

This paper traces how the dualism of body and soul, cosmic and human, is bridged in philosophical and religious traditions through appeal to the notion of ‘breath’ (πνεῦμα). It pursues this project by way of a genealogy of pneumatic cosmology and anthropology, covering a wide range of sources, including the Pythagoreans of the fifth century BCE (in particular, Philolaus of Croton); the Stoics of the third and second centuries BCE (especially Posidonius); the Jews writing in Hellenistic Alexandria in the first (...) century BCE (Philo); and the Christians of the first century CE (the gospel writers and Paul). Starting from the early Pythagoreans, ‘breath’ and ‘breathing’ function to draw analogies between cosmogony and anthropogony – a notion ultimately rejected by Plato in the Timaeus and Aristotle in his cosmological works, but taken up by the Posidonius (perhaps following the early Stoa) and expanded into a rich and challenging corporeal metaphysics. Similarly, the Post-Hellenistic philosopher and biblical exegete Philo of Alexandria, who was deeply influenced by both Platonist and Stoic physics, approaches the cosmogony and anthropogony described in Genesis (1:1–3 and 1:7) through Platonist-Stoic philosophy, in his attempt to provide a philosophically rigorous explanation for why Moses employed certain terms or phrases when writing his book of creation. Finally, the chapter sees a determined shift in the direction of rejecting pneumatic cosmology for a revised pneumatic anthropogony in the writings of the New Testament: by appeal to the ‘Holy Spirit’ or ‘Holy Breath’ (πνεῦμα ἅγιον), early Christians effectively adapted the Stoic metaphysics of ‘breath’, with its notions of divine intelligence and bonding, to the prophetic and ecclesiastical project of building a Christian community conceived of as the ‘body of Christ’. Hence, the spiritual cosmogony of the Pythagoreans, Stoics, and Philo is effectively subordinated to the spiritual anthropogony that facilitates the construction of the Christian kosmopolis, only fully realised in the form of New Jerusalem, the ‘bride’ which, in tandem with the Holy Spirit, calls to the anointed. At the end of the Christian worldview, the kosmos of Greek philosophy is supplanted by the pneumatic kosmopolis. (shrink)

Paul Goodman, 1960’larda modern Amerikan toplumunun organize sistemi içerisinde dönemin gençliğinin sorunlarını ön plana çıkaran ‘Growing Up Absurd: Problems of Youth in the Organized System’ (Saçmayı Büyütmek: Organize Sistemde Gençliğin Problemleri, 1960) eseri ile sosyal bir eleştirmen olarak ön plana çıkmıştır. Amerikalı bir düşünür olan Paul Goodman’ın kısa öyküler, romanlar, şiirler ve makalelerden oluşan çalışmaları, siyaset, sosyal teori, eğitim, kentsel tasarım, edebi eleştiri, hatta psikoterapi gibi geniş bir yelpazeye dağılmıştır. Onun temel argümanı (1960: 9-10) tek bir merkez etrafında örgütlenen teknoloji (...) toplumunun başarısızlıklarını eleştirerek, mevcut düzenin insanın doğasına uygun bir biçimde yeniden inşasını vurgulamaktadır. Goodman’ın yeniden inşa süreci içerisinde insan doğasına önem veren faaliyete dayalı anarşist ideolojisi, sorumluluk duygusunun homojen bir şekilde bireyler arasında paylaşılması gerektiğini vurgular. Goodman merkeziyetçi olmayan siyaset anlayışı ile kendisini Amerikan siyasetinin ve kültürünün karşısında yer alan bir pozisyonda konumlandırmaktadır (Honeywell, 2011: 1). Diğer bir deyişle Goodman (1960: 36), anarşist geleneği formüle etmek amacıyla yirminci yüzyıl Amerikası’nın içinde bulunmuş olduğu mevcut durumdan yola çıkarak eleştirilerini ademi merkeziyetçilik, katılımcı demokrasi, özerk toplum temaları üzerine temellendirmiştir. -/- Goodman’a göre, sosyal, kültürel, ahlâk ve eğitim gibi alanlarda uygulanan kurallar günümüz devletlerini etkisi altına alan kapitalist düzen tarafından belirlenmektedir (Bakır, 2016: 110). Bu durum Goodman’ın da içerisinde bulunduğu anarşist düşünürler tarafından kabul edilebilecek bir husus değildir, çünkü anarşistler mevcut düzenin ve sosyal yaşamın otorite ve itaat yapılarıyla güçlendirilen belirli yaklaşımlar ile kontrol altına alınmasını, insanların fikirlerini özgürce ifade edemeyeceği, bir nevi entelektüel bir hapishane içerisinde yaşaması anlamına geleceğinden dolayı karşı çıkmaktadırlar (Sheean, 2003: 122). Aynı nedenlerden dolayı Goodman, modern liberalizm ve Marksizm gibi alternatif radikal ideolojileri yerinden yönetim düşüncesi ve sosyal mühendislik konusundaki eğilimleri dolayısıyla reddetmektedir. Goodman için anarşizm, özgürlük ve toplumsal değişime yeterli düzeyde arka çıkabilecek tek ideolojik çerçeve olarak görülmektedir. Ona göre (2010: 143), “anarşizm ya da daha iyisi, anarko-pasifizm (toplumsal değişim hareketleri içerisinde örgütlü şiddete ve kurumlara karşı çıkan anarşist anlayış) günümüzün gelişmiş toplumlarının bürokrasilerini, karar verme konusunda aşırı merkezîleşmelerini ve sosyal mühendislik gibi problematik durumlarını ve tehlikelerini tutarlı bir şekilde öngörmüştür”. -/- Siyaset, sosyoloji ve felsefe gibi çeşitli alanlar içerisinde etkili olan anarşist kuramlar, radikal bir söylem olarak eğitimcileri ve araştırmacıları yeni öğretilere ve uygulamalara teşvik etme konusunda itici bir güç oluşturabilmektedirler. Anarşist yaklaşımlardan eğitim kuramı ve araştırmalara yönelik daha belirleyici bir rol alması beklenmektedir, ancak bu yaklaşımlar mevcut radikal akademik görüşü büyük ölçüde etkisi altına alan Marksizm’in eğitim alanında göstermiş olduğu aynı etkiyi gösterememiştir. Anarşist düşünceleri eğitim alanı içerisinde daha etkili ve görünür kılabilmek amacıyla Paul Goodman, Francisco Ferrer ve Alexander Neill’ın ileri sürmüş olduğu çeşitli düşünceler, girişimler ve uygulamalar ortaya çıkmıştır. Bu doğrultuda Goodman’ın anarşizme ilişkin düşünceleri ile bu çalışma sıkı bir anarşizm tahlili, eleştirisi ve felsefesinden öte anarşist anlayışın eğitimdeki uygulanabilirliğine yönelik bir soruşturma içerisine girmekte ve anarşist yaklaşımın mevcut eğitim sistemlerinden hangi yönleriyle farklılaştığını, sonucunda etkili bir eğitim anlayışı ortaya koyup koyamadığını tartışmaktadır. (shrink)

En el presente art´ıculo exploramos la carencia de valor que tiene la muerte, el cese de la vida de una persona, para la filosof ´ıa estoica, que con-sidera a aquella como uno de los factores indiferentes o adi´aphora (“no prefe-ribles”) para la felicidad humana. La idea del “temor hacia la muerte”, comoun sentimiento incorrecto, repercuti´o en la pol´ıtica cotidiana de la Roma im-perial; seg´un concluimos, esta circunstancia demuestra el car´acter pragm´aticoy terap´eutico de la Stoa, escuela que siempre busc´o eliminar tal (...) temor. (shrink)

Since the early eighties, computationalism in the study of the mind has been “under attack” by several critics of the so-called “classic” or “symbolic” approaches in AI and cognitive science. Computationalism was generically identified with such approaches. For example, it was identified with both Allen Newell and Herbert Simon’s Physical Symbol System Hypothesis and Jerry Fodor’s theory of Language of Thought, usually without taking into account the fact ,that such approaches are very different as to their methods and aims. (...) class='Hi'>Zenon Pylyshyn, in his influential book Computation and Cognition, claimed that both Newell and Fodor deeply influenced his ideas on cognition as computation. This probably added to the confusion, as many people still consider Pylyshyn’s book as paradigmatic of the computational approach in the study of the mind. Since then, cognitive scientists, AI researchers and also philosophers of the mind have been asked to take sides on different “paradigms” that have from time to time been proposed as opponents of (classic or symbolic) computationalism. Examples of such oppositions are: -/- computationalism vs. connectionism, computationalism vs. dynamical systems, computationalism vs. situated and embodied cognition, computationalism vs. behavioural and evolutionary robotics. -/- Our preliminary claim in section 1 is that computationalism should not be identified with what we would call the “paradigm (based on the metaphor) of the computer” (in the following, PoC). PoC is the (rather vague) statement that the mind functions “as a digital computer”. Actually, PoC is a restrictive version of computationalism, and nobody ever seriously upheld it, except in some rough versions of the computational approach and in some popular discussions about it. Usually, PoC is used as a straw man in many arguments against computationalism. In section 1 we look in some detail at PoC’s claims and argue that computationalism cannot be identified with PoC. In section 2 we point out that certain anticomputationalist arguments are based on this misleading identification. In section 3 we suggest that the view of the levels of explanation proposed by David Marr could clarify certain points of the debate on computationalism. In section 4 we touch on a controversial issue, namely the possibility of developing a notion of analog computation, similar to the notion of digital computation. A short conclusion follows in section 5. (shrink)

In this paper I reconstruct and discuss Antonio Rubio (1546-1615)’s theory of the composition of the continuum, as set out in his Tractatus de compositione continui, a part of his influential commentary on Aristotle’s Physics, published in 1605 but rewritten in 1606. Here I attempt especially to show that Rubio’s is a significant case of Scholastic overlapping between Aristotle’s theory of infinitely divisible parts and indivisibilism or ‘Zenonism’, i.e. the theory that allows for indivisibles, extensionless points, lines, and surfaces, which (...) are supposed to take part in the composition of the continuum. Even if such a syncretic tendency was, in many different ways, already developing in the medieval period and then at the end of the sixteenth century, Rubio’s position is indeed peculiar. He maintains that indivisibles are real and actual, infinite in act, really distinct from each other, and that, although they indwell in substance, indivisibles do not contribute directly to the constitution of the continuum. In this reconstruction, I emphasize notably Rubio’s usage of mereological notions like those of part, whole, completeness and incompleteness. (shrink)

Pylyshyn restricts cognitively penetrable vision to late vision, whereas he does not make any distinction between different kinds of penetrating cognition. I argue that this approach disconnects early vision content from late vision content and blurs the distinction between the latter and the content of thought. To overcome this problem I suggest that we should not distinguish between different kinds of visual content but instead introduce a restriction on the kind of cognition that can directly penetrate visual experience. In particular, (...) I suggest that visual experience, unlike thought, is directly penetrated only by practical non-propositional knowledge. I specify this weak cognitive penetrability in anti-representational terms. In particular, I suggest that the dependence of visual content on practical non-propositional knowledge should be conceived as a rational non-inferential relation, for it is in this way that we can account for the distinctive content of visual experience. (shrink)

In this paper I reconstruct and discuss Antonio Rubio (1546-1615)’s theory of the composition of the continuum, as set out in his Tractatus de compositione continui, a part of his influential commentary on Aristotle’s Physics, published in 1605 but rewritten in 1606. Here I attempt especially to show that Rubio’s is a significant case of Scholastic overlapping between Aristotle’s theory of infinitely divisible parts and indivisibilism or ‘Zenonism’, i.e. the theory that allows for indivisibles, extensionless points, lines, and surfaces, which (...) are supposed to take part in the composition of the continuum. Even if such a syncretic tendency was, in many different ways, already developing in the medieval period and then at the end of the sixteenth century, Rubio’s position is indeed peculiar. He maintains that indivisibles are real and actual, infinite in act, really distinct from each other, and that, although they indwell in substance, indivisibles do not contribute directly to the constitution of the continuum. In this reconstruction I emphasize notably Rubio’s usage of mereological notions like those of part, whole, completeness and incompleteness. (shrink)

Kimi zaman akademik hayatımızı doğrudan etkileyen kararların kimler tarafından nerede ve nasıl alındığını bilemeyebiliriz. Kimi zaman da bilsek bile bu akademik toplumun şeffaf olduğu anlamına gelmeyebilir. Doktora sonrası yurda dönmeden önce, tezimi okuyan hocalarımdan “Orada seni anlayan birilerini bulabilecek misin?” gibi bir soru gelmişti. Sorunun doğru yanıtının ne olduğundan emin değildim; hala da değilim.

As in classical Latin philosophical and theological texts, Spinoza did not make any semantic distinction between the concepts of conscientia and conscius, and used one interchangeably. But the concept of conscientia is used as an “inner voice” or “conscience” meaning “moral sensitivity” or “moral awareness” and expresses both rational and irrational processes in traditioanl philosophy. On the other hand, the concept of conscius is used in the sense of “consciousness” and expresses a mental or psychological reflexive activity based on rational (...) processes in the same tradition. Based on Spinoza's use of the two concepts in the same sense, this study claims that “moral sensitivity” is formed as a result of reflexive thinking, which is a mental action. Where consciousness is understood as a reflexive activity based on the relationship between ideas, it is argued that “moral awareness” occurs in the mind as an idea formed as a result of the relationship between ideas. In the study, it is determined that Spinoza developed a kind of “moral consciousness” theory based on the awareness in question, rather than a “conscience theory”. The main focus of the study is that the idea of “good” and “evil”, which are the basic concepts in Spinoza’s ethics, arise from the idea of “joy” and “sadness” that occur as emotions in the mind. Here, “joy” or “sadness” is considered as the primary ideas that occur in the mind as a result of the affection of the body, and “good” or “bad” as secondary ideas formed by the mind as a result of contemplation on these primary ideas. In the article, the theory of “moral consciousness” is based on the “ideas of ideas”, which are the secondary ideas in question. Keywords: Consciousness, Conscience, Awareness, Moral Consciousness, Good-Evil, Joy-Sadness. (shrink)

Reconstructs the original Greek version of the confatalia-argument that Cicero attributes to Chrysippus in De fato and misrepresent in crucial ways. Compares this argument with Seneca's discussion of determinism in the Naturales quaestiones. Clarifies that Seneca makes a different distinction from that attested in Cicero's De fato. Argues that problems with interpreting both accounts derive from disregarding terminological distinctions harder to spot in the Latin versions and, related to this, insufficient attention to the ontological distinction between bodies (such as Fate) (...) and predicates (e.g. "what is fated"), which unfortunately does not square well with the modern ontological category "event." Contains some corrections to the author's earlier discussion of the topic in Seneca und die Stoa: Der Platz des Menschen in der Welt, De Gruyter 2006, ch. 3.3.4. (shrink)

Stoic philosophers had to face the accusation of incoherence, self-contradiction and Paradoxes since ancient times. Plutarch in his Moralia writes against them; Cicero devotes a separate work on stoic paradoxes. Even in contemporary Literature there are still discussions on the possibility of such an incoherence and existence of paradoxes in the stoic theory. At first glance, stoic Cosmology gives the impression to both accept a kind of Determinism, and at the same time it undoubtedly argues for the moral agent’s freedom (...) of the Will. In pre-stoic or even other contemporary to Stoicism Philosophical Traditions, the definitions that these two terms/concepts are given, fairly accuse as incoherent any Theory that does not set them as “contraries”. Under these types of accusations, the stoic Cosmology and Theory of the Freedom of the Will is often to be included. This phenomenal self-contradiction inside the Principles of Stoicism becomes even more obvious in Epictetus, a philosopher of the Late Stoa. He is interested in practical ethics, thus the phenomenal contradiction gets more lucid. This would have augmented the criticism of the Stoic philosophy for incoherence, if Epictetus had not made his main philosophical aim/target : the clarification of how an agent’s Will can be Free inside a Universe ruled by Fate/Destiny ; namely, a Universe merely Determined by Nature’s/God’s Will. Epictetus’ originality appears in the way he interrelates the concept of Freedom of the Will with the concept of Destiny and Determinism, in order to accomplish their simultaneous co-existence. This approach guards him against being easily accused for incoherence and self-contradiction. Through the unique way he understands and defines the Moral Agency, which is the agent’s internal state/condition/disposition, he steers towards an integrated, accomplished, strong and coherent line of argument. This sturdy declaration is able to support the weight of the Consent to a Free Will, and thus a certain kind Freedom of the moral agent. The excellence of this line of argument is that it can bear also the burden of the Consent to the phenomenally contrary concept of Determinism and Destiny. The elements used to the construction of this argument, which is stretched throughout the whole epictetean corpus can be summarised to a few key concepts, which are: the things which are in our power and the things which are not in our power, the concept of Freedom. These concepts work towards his philosophical targeting, because of the special definition he gives them. Axiomatically Epictetus states that in order for man to be free, it is necessary to be liberated from what the body forces him to do. Desires, passions and beliefs are considered as elements which are external to the moral agent. The moral agent “shrinks” into the Will. Thus man has the capability to free himself from anything external to his Will and therefore to harmonise his own Will to the Will of Nature/God; namely, to will what Nature/God wills and thus never conflict to the external facts. Consequently, Epictetus’ solution, is to include in the category of τά οὐκ ἐφ' ἡμῖν anything that he defines as external to the prohairesis: the desires, beliefs, passions and in general anything the body entails, the external facts. Thus the prohairesis, remains unhindered and it is completely depended on man’s power ; as characteristically Epictetus writes, “not even Zeus himself can overpower” the prohairesis. -/- Dissertation for the MSc Ancient Philosophy (2008-2009) at The University of Edinburgh, supervised by Inna Kupreeva. (shrink)

Das Buch stellt den ersten Teil eines mehrbändigen Sammelwerkes dar, in dem von Philosophen sowie klassischen und modernen Philologen Beiträge zur ethischen Ökonomie und ihrer Geschichte zusammengeführt sind. Es gliedert sich in zwei Teile. Der erste Teil – „Philosophische Quellen“ – enthält Studien zur ökonomischen Dimension im Denken Heraklits, Platons, der Stoa, Thomas von Aquins, Ockhams, Kants, Nietzsches, Thoreaus, Simone Weils; der zweite Teil – „Dichterische Quellen“ – versammelt entsprechende Untersuchungen zu Aischylos, zur Augusteischen Dichtung, zu Shakespeare, Ramuz, Pound und (...) Cummings. (shrink)

This book offers inter alia a systematic investigation of the actual argumentative strategy of Socratic conversation and explorations of Socratic and Platonic morality including an examination ofeudaimonia and the mental conception of health in the Republic as self-control, with a view to the relation of individual health/happiness to social order. The essays cover a period from 1968 to 2012. Some of them are now published for the first time. Self-motion in the later dialogues involves tripartition and tripartition in turn involves (...) embodiment. The Philebus psychology too anticipates Aristotle. The Forms of the Timaeus are patterns, but the two-world picture is abandoned: there is one world constituted by Forms and Place. The Epinomis is arguably genuine. More generally, denying that Plato develops, e.g. exegetically and psychologically, is absurd. There are too many contradictions in the Corpus. The dialogues are artistic wholes and the author's message must be interpreted accordingly: hence in a sense every character is Plato's mouthpiece. Aristotle's idea of the human good or quality of life as optimal mental activity according to the special human capabilities is the root of the modern selfactualization projects. Panaetius (free reason) and Posidonius (science) mark the end of the older Stoa's hard-core materialism and the beginning of a new more 'modern' era. -/- . (shrink)

Pylyshyn restricts cognitively penetrable vision to late vision, whereas he does not make any distinction between different kinds of penetrating cognition. I argue that this approach disconnects early vision content from late vision content and blurs the distinction between the latter and the content of thought. To overcome this problem I suggest that we should not distinguish between different kinds of visual content but instead introduce a restriction on the kind of cognition that can directly penetrate visual experience. In particular, (...) I suggest that visual experience, unlike thought, is directly penetrated only by practical non-propositional knowledge. I specify this weak cognitive penetrability in anti-representational terms. In particular, I suggest that the dependence of visual content on practical non-propositional knowledge should be conceived as a rational non-inferential relation, for it is in this way that we can account for the distinctive content of visual experience. (shrink)

Bilime ve onun bilgisine akademik, politik, ekonomik ve kamusal alanlar olmak üzere birçok alanda diğer bilgi iddialarına kıyasla daha fazla güven duyulmaktadır. Bilime duyulan bu güvenin temelinde büyük ölçüde bilimsel süreçlerin ve yöntemlerin nesnel bir şekilde yürütülmesi ve bu nesnel sürecin bir ürünü olarak bilimsel bilginin tarafsız bilim insanları tarafından ortaya konulduğu düşüncesi yatmaktadır. Bu bakımdan toplum tarafından bilimin tartışılmaz statüsünün ve bilimsel bilgiye verilen değerin belirleyicisi olarak nesnellik özelliği ön plana çıkmaktadır. Bilhassa doğa bilimleri söz konusu olduğunda bilimsel yöntemin (...) olgulara ve dış dünyaya ilişkin nesnel bilgiler sağladığı düşünülmektedir. Bu bakımdan doğa bilimleri, bilimde nesnelliğin paradigmatik örnekleri olarak kabul görmektedir. Beşeri ve sosyal bilimler alanında ise doğa bilimlerine kıyasla nesnellik algısı düşük olmasına rağmen, yöntemlerinin bilimsel yöntemle çalışılmaya uygun olmasından dolayı en azından ilke olarak nesnel olduğu değerlendirilmektedir. Bilimin değerler alanından ziyade olgu alanına ilişkin çalışmalar yürütmesi, bilim insanlarının değerler, anlamlar ve ideallerinden de kendisini izole ederek bilimsel nesnelliği temin edilebileceği konusunda genel bir kavrayışa yol açmaktadır. Bu görüşün önde gelen düşünürü Karl Popper’dır. Popper bilimsel nesnelliğin, olgusal içerikli önermelerin – protokol önermeleri – öznelerarası sınanabilir olması ile temin edilebileceğini ve böylece bilim insanlarının çalışmalarında kültür, değer ve inanç gibi öznel kanılarının bilimsel bilginin temellendirilmesi ve sınanması noktasında kullanılamayacağını ifade etmiştir. Ancak bilimin doğasına yönelik bir soruşturma bilimsel bilginin düşünüldüğü kadar nesnel bir sürece sahip olmadığını, bilim faaliyetini gerçekleştiren bilim insanlarının kişisel çıkarlarının, değerlerinin ve içinde yaşamış oldukları kültürel faktörlerin bilimsel bilginin elde edilmesi sürecinde etkili olabileceğini ortaya koymaktadır. Bu bakımdan bilimin doğasını doğru bir şekilde anlayabilmenin yolu bilimlerde nesnellik ölçütünün sosyolojik ve kültürel unsurlarla yakından ilişkili olduğunu bilmekten geçmektedir. Thomas Kuhn bilimsel değerlendirmelerde değer yargılarının ve kültürel unsurların kaçınılmaz olduğu düşüncesindedir. Kuhn, Popper’ın aksine sosyolojik etmen ve değerleri de işin içerisine katarak bir bilimsel nesnellik değerlendirmesi yapmaktadır. Bu doğrultuda, o bilimde fazlasıyla öznel unsurları vurguladığı eleştirilerine imkân vermeyecek şekilde bilim insanlarının takip etmesi gereken ve tavsiye niteliğinde olan belirli değerler neticesinde bilimsel nesnelliğin ve rasyonalitenin sağlanabileceğini ifade etmektedir. Bu kapsamda çalışmada, bilimin en bilinen özelliği olarak göze çarpan nesnellik kavramı ve düşüncesine yönelik kavramsal bir belirlemenin ardından kültür ve değer gibi sosyolojik unsurların bilimsel objektifliğin ayrılmaz bir parçası olduğu argümanı, Popper ve Kuhn’un çalışmaları göz önünde bulundurularak serimlenecektir. (shrink)

ENG: The advancement of artificial intelligence (AI) presents a duality of opportunity and risk. On the one hand, there are potential dangers inherent in the development of AI. However, on the other hand, the advent of AI also offers humanity a multitude of possibilities for improvement and advancement. The aesthetic values and cultural expressions that artists encounter in their environment serve to redefine the aesthetic judgments they form, thus determining the paths they subsequently follow. The objective of this research is (...) to examine the impact of AI on the field of aesthetics and culture to identify the changes and transformations occurring within the world of art and design. In the conventional domain of aesthetics, emphasis is placed upon the finished object as a singular entity that will be interpreted as a completed work. In contrast, the emerging field of ‘new aesthetics’ prioritizes the atmosphere, directing our focus to the physical object, which is perceived as a spatial extension. Accordingly, the object is not defined by its intrinsic content, but rather its capacity to expand and occupy space. Thus, the domain of aesthetics has evolved to encompass a spatial dimension. Despite the growing interest in the aesthetic dimensions of AI, there has been little discussion to date about the relationship between atmosphere and the field of AI. This study aims to highlight the lack of attention given to this topic in academic discourse and to introduce a new approach to it. Several implications (regarding general propositions and constituents AI aesthetics) has been placed and finalized with layers of hallucination. The application of AI enables the augmentation of the hallucinatory capabilities of the imagination. However, a current challenge is the tendency of AI-powered digital assistants, such as ChatGPT, to hallucinate and present unreal information as if it were real. In this sense, the relationship between AI and hallucination is evolving in a manner that is perceived to be negative. This is justified given the problematic nature of this issue in scientific studies. However, when considered from the perspective of artistic production, there may be potential for new avenues of creativity and imaginative expression. A reappraisal of the role of atmospheric factors in space design is required. The introduction of a novel aesthetic layer to the atmosphere through the use of AI is a possibility, given the hallucinatory tendencies of AI. - TR: Yapay zekanın gelişimi, insanlık için önemli fırsatlar sunarken, aynı zamanda yeni zorluklar ve riskler de ortaya çıkarmaktadır. Ancak, doğru bir şekilde yönetildiğinde ve kullanıldığında, yapay zeka teknolojisi insan hayatını önemli ölçüde iyileştirebileceği ve birçok alanda yenilikler getirebileceği ön görülmektedir. Estetik değerler ve kültürel ifadeler, sanatçıların estetik yargılarını yeniden tarif etmekte ve izledikleri yolları belirlemektedir. Bu araştırma sanat ve tasarım dünyasındaki değişim ve dönüşümleri incelemek adına yapay zekanın estetik ve kültür alanına tesirini irdelemektedir. Konvansiyonel estetikte nesneye tamamlanmış bir çalışma olarak yorumlanacak bitmiş bir varlık olarak odaklanılmıştır. Ancak atmosferi merkeze alan yeni estetik, odak noktamızı mekandaki fiziksel bir uzantı olan nesneye yöneltmektedir. Dolayısıyla nesne 'içerdiği' şeyle değil, mekana yayılma şekliyle karakterize edilmektedir. Böylelikle estetik teori mekânsal katmanlar edinmiştir. Yapay zeka bağlamında estetik tartışmalarında bir ivme kazanılmış olsa da aynı hareketlilik atmosfer ile yapay zekanın ilişkisinde henüz kurulmamıştır. Bu çalışma literatürdeki bu eksikliğe işaret etmeyi ve bir giriş yapmayı hedeflemektedir. Tartışma önermeler olarak şu başlıklar altında toplanmıştır: Teknik arkaplandaki atmosfer tecrübesinin önemi; Deneyimi fazla olan aktörlerin hiyerarşisi; Kısmi telif hakkına yönelik ‘kısmi’ tanımlamalarının gerekliliği; Çizim becerisiden atmosfer üretme becerisine bir yolculuk; Kültürel ve bedensel referansların yorumlanabilmesi. Yapay zekanın estetiğine dair yapı taşları ise şu başlıklar altında toplanmıştır: Estetik akıntı; Yarı-geçirgen bir estetik; Yapay zekanın ara-fenomen olarak incelenmesi; Metaforik istemler; Halüsinatif katmanlar ve alternatif değerlendirmeler. Çalışmanın sonunda odaklanılan konu yapay zekanın gücü ile imgelemin halüsinatif katmanları artırılabilme potansiye olmuştur. Halüsinasyona dair şuan gündemde olan yegane konu ChatGPT gibi yapay zeka asistanlarının halüsinasyon görmeleri ve gerçek olmayan bilgilerin gerçekmiş gibi sunulmasıdır. Bu haliyle yapay zekanın halüsinasyon ile ilişkisi negatif bir tandansta ilerlemektedir. Bu bilimsel çalışmalarda bir problem olması sebebiyle haklı bir negativiteye sahiptir. Ancak sanatsal üretim tabanında bakıldığında imgelemde yeni kapılar açılabilir. Bu konu özellikle mekanın tasarımına gelindiğinde atmosferik etmenler yeniden değerlendirilmelidir. Atmosferin yapay zeka ile yeni bir estetik katman açması yapay zekanın halüsinasyon yatkınlıklarıyla gerçekleşebilir. (shrink)

Science is, if not the most, at least one of the most important human activities which has an undeniable impact on our lives. However, it is a matter of debate that science and its various applications have many negative effects besides their numerous positive contributions. As the negative effects of the science and its applications have become more visible, the science-value relation has regained popularity in the philosophy of science. Precautionary principle is one of the central concepts of the late (...) science-value debates. We first scrutinize the science-value relation, especially whether the science is value-free or value-laden activity, from the perspective of history and philosophy of science, and argue that sciences involve both epistemic and non-epistemic values. Then we introduce the precautionary principle and discuss the possible causes and outcomes of having it as a methodological component of scientific research. Finally, we argue that, if the science-value relation can be reestablished on ethical grounds, as the precautionary principle demands, the negative effects of science and its applications on human health and environment might be minimized and science could contribute more to human happiness. -/- Bilim yaşamımızı biçimlendiren en önemli insan etkinliklerinden birisi, belki de en önemlisidir. Ancak bilimlerin ve onun çeşitli uygulamalarının insan yaşamına olumlu katkılarının yanında insan ve çevre sağlığı üzerinde pek çok olumsuz etkilerinin de olduğu tartışılmaktadır. Bilim ve uygulamalarının insan sağlığı ve çevre üzerindeki olumsuz etkilerinin her geçen gün daha çok görünür hâle gelmesi, bilim-değer ilişkisini yeniden önemli bir tartışma başlığı hâline getirmiştir. İhtiyat ilkesi bilim-değer ilişkisi üzerine yapılan tartışmaların odağında yer alan kavramlardan biridir. Biz çalışmamızda önce bilim-değer ilişkisini, bilimin değerden bağımsız bir etkinlik olup olmadığını bilim tarihi ve felsefesi perspektifinden ele alıyor ve bilimlerin hem epistemik hem de epistemik olmayan değerler içerdiğini savunuyoruz. Daha sonra ihtiyat ilkesini ele alıyor ve onun bilimsel araştırmaların yöntembilimsel bir bileşeni hâline getirilmesinin olası nedenleri ve sonuçları üzerinde duruyoruz. Son olarak, bilim-değer ilişkisinin, ihtiyat ilkesi örneğinde olduğu gibi etik temelli kurulması durumunda bilim ve uygulamalarının insan sağlığı ve çevre üzerindeki olumsuz etkilerinin azaltılabileceğini ve bilimin insan mutluluğuna daha çok katkı sağlayabileceğini tartışıyoruz. (shrink)

Resumo: Neste artigo exploramos a concepção estoica de πάθος, suas causas e consequências. Inicialmente abordamos o modo como as paixões se encaixam na ética estoica, uma vez que elas se mostram como impedimentos para aquele que quer viver melhor. Logo depois, analisamos os debates realizados no seio da escola, os acréscimos e os aperfeiçoamentos teóricos. Por fim, mostramos a distinção entre πάθη, προπάθειαι e εὐπαθεῖαι, pois isso propicia uma melhor compreensão da dimensão emocional da psicologia da Stoa, servindo principalmente para (...) evitar interpretações precipitadas que podem ocorrer ao se ler um texto estoico. -/- Abstract: In this article the stoic conception of πάθος is explored, its causes and consequences. Initially, it is approached how passions fit Stoic ethics, since they appear as impediments to those who want to live better. Afterwards the debates within this school are analyzed, its additions and the theoretical improvements. Finally, the distinction between πάθη, προπάθειαι and εὐπαθεῖαι is presented, since this provides a better understanding of the emotional dimension of Stoa’s psychology, mainly to avoid precipitous interpretations that may occur when reading a Stoic text. (shrink)

Son dönemde yapılan araştırmalarda en mutlu şehir olarak seçilen Sinop’un yüzyıllar öncesinde bir sakini vardı ki insanlık için mutlu olmanın doğru yolunu bulmayı kendine dert edinmişti. Öğretileri Roma İmparatorluğu’nun resmi dini gibi benimsenecek, Marcus Aurelius gibi Roma Krallarının filozofu olmaktan gurur duyacağı Stoa Okulunun ve Dünya Hükümdarı Büyük İskender’in büyük övgüsüne mazhar olmuş, Sinoplu Diogenes.