This paper defends doubts about the existence of genuine moral perception, understood as the claim that at least some moral properties figure in the contents of perceptual experience. Standard examples of moral perception are better explained as transitions in thought whose degree of psychological immediacy varies with how readily non-moral perceptual inputs, jointly with the subject's background moral beliefs, training, and habituation, trigger the kinds of phenomenological responses that moral agents are normally disposed to have when they represent things as (...) being morally a certain way. (shrink)

This paper argues that the recent metaethical turn to reasons as the fundamental units of normativity offers no special advantage in explaining a variety of other normative and evaluative phenomena, unless perhaps a form of reductionism about reasons is adopted which is rejected by many of those who advocate turning to reasons.

Nghề môi giới và tư vấn đầu tư chứng khoán đã trải qua nhiều giai đoạn thăng trầm, gắn liền với những biến động của nền kinh tế, sự thay đổi của các mô hình tài chính và tác động của các cuộc cách mạng công nghệ.

This philosophical meditation on the issue of the restitution of African art objects stolen during colonisation explores new meanings of contemporary aesthetics in Africa: the radical openness of consciousness towards the present, the absolute value of the living over the creations of the mind, the transcendence of intelligence and freedom over History...

Rừng mang lại những lợi ích rất to lớn và trong hơn một thập kỷ qua, chuyển đổi rừng (forest transition-FT) đã nhận được sự quan tâm rất lớn của các học giả toàn cầu.

Tháng 3-2022, Tạp chí Kinh tế và Dự báo đăng bài có tiêu đề “Suy ngẫm về trí thức tinh hoa” của TS Khúc Văn Quý, Đại học Quốc gia Hà Nội. Hình ảnh đầu bài báo như dưới đây.

Bài viết này nhằm phân tích các yếu tố hành vi và tâm lý thị trường tác động tới hiệu suất đầu tư chứng khoán của sinh viên tại các tỉnh Bắc Trung Bộ. Các yếu tố đó bao gồm: Nhóm yếu tố Heuristic; Nhóm yếu tố Lý thuyết triển vọng; Tâm lý bầy đàn; Tâm lý thị trường. Thông qua khảo sát trực tiếp các sinh viên, nghiên cứu đã cho thấy các yếu tố tác động tới hiệu suất (...) đầu tư chứng khoán như thế nào, từ đó đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu suất đầu tư của nhóm đối tượng này. (shrink)

Tiếp cận nguồn nước uống sạch thường được coi là điều hiển nhiên, tuy nhiên, một nghiên cứu toàn quốc gần đây đã tiết lộ những sự khác biệt đáng báo động liên quan đến rào cản ngôn ngữ và thành phần chủng tộc trong các cộng đồng ở Hoa Kỳ.

Trong nhiều biện pháp chống biến đổi khí hậu thế giới đang nghiên cứu và áp dụng, không phải lúc nào cũng là những thứ tối tân, hiện đại và lớn lao kỳ vĩ. Có những biện pháp thuộc về cải tiến phương thức nuôi trồng, và thực tế đã cho thấy, hiệu quả đo đếm được, bằng những tín chỉ có khả năng quy đổi thành giá trị tiền tệ thông qua mậu dịch carbon. Hiệu quả này có thể (...) xem như vế số 1 của mệnh đề nguyên lý trao đổi giá trị môi sinh-tiền tệ, trường hợp tạo ra thặng dư sinh thái. Bài viết này đề cập tới một trường hợp tiêu biểu của thế giới, và xem xét cơ sở khoa học của nguyên lý vận hành, trực tiếp liên quan. Sau cùng, một số ý kiến về những điều kiện cần có chuẩn bị cho triển khai trong thực tiễn tại Việt Nam sẽ được trình bày. (Tạp chí Kinh tế & Dự báo; ngày 4-10-2023). (shrink)

Biến đổi khí hậu và mất đa dạng sinh học từ lâu đã được tiếp cận như những thách thức riêng biệt.

Cảm xúc là yếu tố cơ bản thúc đẩy con người đưa ra quyết định và xử lý thông tin. Sợ hãi là một trong những cảm xúc phổ biến nhất ảnh hưởng đến hành vi của nhà đầu tư cá nhân trên thị trường chứng khoán. Mặc dù nhiều nghiên cứu đã được thực hiện để khám phá tác động của nỗi sợ hãi đối với hiệu quả đầu tư và hành vi giao dịch của nhà đầu tư cá (...) nhân, nhưng vẫn còn rất ít thông tin về các yếu tố ảnh hưởng đến nỗi sợ hãi của nhà đầu tư cá nhân trong thời kỳ thị trường sụt giảm (hoặc những giai đoạn cực kỳ biến động). Vì thế, nghiên cứu này được thực hiện để tìm hiểu liệu các nguồn thông tin ảnh hưởng đến quyết định đầu tư của nhà đầu tư có ảnh hưởng đến sự sợ hãi của họ khi khủng hoảng xảy ra hay không. Nghiên cứu đã sử dụng phương pháp phân tích Bayesian Mindsponge Framework (BMF) trên bộ dữ liệu từ 1526 nhà đầu tư Trung Quốc và Việt Nam. Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng các nhà đầu tư tiếp cận các loại thông tin khác nhau khi đưa ra quyết định đầu tư sẽ ảnh hưởng đến tần suất phản ứng sợ hãi khác nhau. Cụ thể, các nhà đầu tư tham khảo thông tin từ chuyên gia hoặc tự phân tích khi đưa ra quyết định đầu tư ít bị đóng băng (biểu hiện của tâm lý sợ hãi) hơn trong thời kỳ thị trường sụt giảm. Ngược lại, những người đưa ra quyết định đầu tư dựa trên thông tin từ người quen hay bạn bè và trực giác sẽ bị đóng băng thường xuyên hơn. Kết quả nghiên cứu này giúp gợi ý nhà đầu tư cá nhân nên trang bị cho mình các kiến thức về tài chính cũng như tham khảo các ý kiến chuyên gia trên thị trường, hoặc những nguồn thông tin đáng tin cậy, khi đưa ra quyết định đầu tư. Bên cạnh đó, cơ quan quản lý thị trường cần có hoạt động phổ cập kiến thức về thị trường chứng khoán, hạn chế ảnh hưởng của các kênh thông tin không chính thống, và khuyến khích nhà đầu tư ít kinh nghiệm mua chứng chỉ quỹ của các quỹ đầu tư. (shrink)

Nghệ thuật châm biếm từ lâu được sử dụng như là một công cụ mạnh mẽ để thúc đẩy tư duy phản biện, khuyến khích người đọc suy ngẫm về các giá trị đạo đức, yếu tố chính trị và xã hội định hình thế giới của họ. Bằng cách kết hợp sự hài hước với tính phê phán, lối viết châm biếm không chỉ tạo ra tiếng cười mà còn khơi gợi những suy nghĩ sâu sắc hơn về bản (...) chất con người, các giá trị xã hội và cách thức quản lý xã hội. Cách viết này khuyến khích người đọc suy nghĩ và đặt câu hỏi về những giá trị và quy ước xã hội vốn đã được chấp nhận một cách mặc nhiên, cũng như những cấu trúc xã hội mà lâu nay chúng ta coi là đương nhiên và không cần bàn cãi. (shrink)

Bản thân tôi biết đến Ngụ ngôn Bói Cá khá muộn, vào khoảng năm 2021 (sau đây xin gọi là Bói Cá vì sự thân thuộc của tập truyện đối với tôi). Ban đầu, tôi được nghe kể về Bói Cá qua những buổi cà phê ở góc phố, từ chính tác giả—GS Vương Quân Hoàng. Ngay từ lần đầu tiên, tôi đã bị cuốn hút bởi lối suy nghĩ vô cùng “kỳ quặc” nhưng lại hoàn toàn hợp lý và (...) hài hước. (shrink)

Tập trung vào lưu vực sông Nagara ở Nhật Bản—một khu vực có giá trị văn hóa lâu đời với các truyền thống như đánh cá bằng chim cốc và làm giấy washi—nghiên cứu đã khảo sát 2.031 cư dân để tìm hiểu cách thức và lý do họ trân trọng con sông này.

Khởi đầu năm 2024, khoa học Việt Nam đã đón nhận tin vui khi 2 cuốn sách lý thuyết và phương pháp luận khoa học hoàn toàn thuần Việt đã lần lượt được lưu trữ trong thư viện của Đại học Harvard danh giá. Điều này đồng nghĩa với việc lý thuyết và phương pháp luận đến từ Việt Nam sẽ được sử dụng như tài liệu tham khảo cho các giảng viên và sinh viên của Đại học Harvard.

Có thể nói, các cây cổ thụ đóng vai trò quan trọng đối với sức khỏe và sự đa dạng của hệ sinh thái rừng. Với tầm vóc lớn và tuổi thọ lâu đời, chúng tạo ra một môi trường sống và là một nguồn cung cấp dinh dưỡng quan trọng cho nhiều loài thực vật và động vật trong rừng.

Hiểu rõ những yếu tố tạo nên môi trường ươm giống hiệu quả cho cá non là điều thiết yếu để bảo tồn đa dạng sinh học biển và duy trì nghề cá bền vững [2]. Một nghiên cứu gần đây của Moustaka và cộng sự [3] đã khảo sát cách thức tương tác giữa thành phần sinh cảnh, cấu trúc cảnh quan biển (seascape configuration) và điều kiện thủy động lực (hydrodynamic conditions) ảnh hưởng đến quần thể cá non (...) trong quần đảo Dampier nhiệt đới thuộc Tây Úc. (shrink)

*Bài này bàn về thủ pháp dẫn dắt, đầy ắp thông tin, của Hàn Xuyên Tử trong sự kiện Trương Nghi bẻ ghi đại quân của Vô Cương, dưới lăng kính mindsponge theory.

Trong thời đại đô thị hóa nhanh chóng, việc đạt được sự yên bình và thư thái tinh thần trong môi trường thành phố thường có vẻ ngoài tầm với. Một nghiên cứu gần đây của Thụy Sĩ do García-Martín và cộng sự (2025) thực hiện đã giải quyết mối quan tâm này bằng cách điều tra xem không gian xanh và tiếng ồn giao thông đường bộ ảnh hưởng như thế nào đến sự phục hồi tâm lý—quá trình mà (...) các cá nhân phục hồi sau căng thẳng và mệt mỏi tinh thần. (shrink)

Khi chúng ta nhìn nhận khả năng bền bỉ và phục hồi như một quá trình xử lý thông tin, chúng ta có thể hiểu được cách mà các yếu tố nội tại và ngoại vi tương tác để ảnh hưởng đến quá trình phục hồi ở mỗi cá nhân hoặc tổ chức.

Người Việt Nam đón năm mới theo lịch âm, vì vậy ngoài việc đón năm mới theo lịch dương giống nhiều quốc gia khác, Việt Nam còn chào đón năm mới lần hai, thường rơi vào khoảng một tháng sau đó. Trong thời gian này, các hoạt động công việc thường bị chậm lại do khoảng cách giữa hai kỳ nghỉ lễ tạo ra một “độ ì” đáng kể. Tuy nhiên, qua số liệu theo dõi KENP, chúng tôi nhận thấy (...) rằng quá trình tiêu thụ tri thức trên thế giới vẫn diễn ra đều đặn. Cụ thể, số KENP đã tăng từ 31,272 vào ngày cuối cùng của lịch dương (31-12-2024) lên gần 44,000 vào ngày cuối cùng của lịch âm (28-01-2025). (shrink)

Tato studie je recenzní statí ke knize Andrew MCGETTIGAN, The Great University Gamble: Money, Markets and the Future of Higher Education. London: Pluto Press, 2013. Klíčovým motivem studie je využití McGettiganovy analýzy technických aspektů reformy univerzitního systému započaté v Anglii na konci první dekády jednadvacátého století pro výklad vzestupu specifického režimu vzdělávání vyjádřeného v jazyce a logice „trhu a peněz". Vzestup tohoto režimu je interpretován s ohledem na procesy odpojování univerzitního prostředí od dosavadního vzdělávacího rámce spojeného s veřejnými zájmy. Studium (...) způsobů, jakými procházejí peníze zaváděným systémem vzdělávání, odkrývá novou podobu konfrontace klasických ideálů univerzitní výchovy s realitou masového vzdělávání. (shrink)

Trước những thách thức toàn cầu như biến đổi khí hậu và mất đa dạng sinh học, việc tái định hình tư duy mới, xem con người chỉ là một phần của hệ thống tự nhiên, trở nên ngày càng quan trọng. Bằng cách đặt con người vào bối cảnh tự nhiên và hệ thống sinh thái, chúng ta sẽ có cơ hội xây dựng giải pháp bền vững và hài hòa.

Quá trình phát triển và thực hiện chức năng quản lý kinh tế của Nhà nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam.

Giải quyết biến đổi khí hậu và ô nhiễm môi trường đang và sẽ là thách thức lớn của nhân loại trong thế kỷ 21. Con người không còn nhiều thời gian để sửa chữa, phục hồi đưa hệ sinh thái môi trường (tự nhiên) trở về trạng thái an toàn. Trong khi các nỗ lực trong thời gian qua chưa thực sự hiệu quả thì COP26 mở ra cơ hội lớn để nhân loại tiến gần đến mục tiêu kiềm (...) chế nhiệt độ của trái đất không vượt quá 1.5 độ C. Mặc dù Việt Nam cùng với 146 quốc gia trên thế giới đã có cam kết mạnh mẽ nhất trong việc giảm phát thải vào năm 2050, tuy nhiên việc cụ thể hóa cam kết thông qua các giải pháp sáng tạo là rất quan trọng. Sử dụng (áp dụng, vận dụng) hệ sáng tạo 3D và nguyên lý bán dẫn giá trị, tác giả đề xuất hệ sinh thái “giải pháp trụ cột” cần thực hiện gồm có tăng cường thông tin, truyền thông, nghiên cứu khoa học về môi trường (biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường...); xây dựng, chuyển đổi và nâng cao văn hóa và môi trường; đẩy mạnh phát triển kinh tế gia tăng phúc lợi; xây dựng (chuyển đổi) lớp doanh nhân có văn hóa, trách nhiệm môi trường; tăng cường mở rộng sự hợp tác quốc tế về mọi mặt đặc biệt là trong lĩnh vực kinh tế, truyền thông và khoa học; và thực thi các giải pháp nêu trên một cách kỷ luật. (shrink)

Các nhà nghiên cứu thuộc Florida Atlantic University đã công bố một nghiên cứu công phu, phát hiện thời điểm trỗi dậy của “cái biết có ý thức” (Tạp chí Kinh tế và Dự báo; ngày 30-09-2023).

Nghiên cứu này tập trung vào việc xác định và đo lường các yếu tố hạn chế sự tham gia của sinh viên vào thương mại điện tử (TMĐT) tại TP. Hồ Chí Minh. Sử dụng lý thuyết hành vi dự định, lý thuyết rủi ro nhận thức và lý thuyết năng lực cá nhân, nghiên cứu đã xây dựng mô hình bao gồm các biến: Năng lực cá nhân, Nhận thức sự sở hữu từ TMĐT, Giao hàng chặng cuối, (...) Rủi ro về kỹ thuật và công nghệ, Rủi ro về sản phẩm và Bảo mật thông tin. Kết quả cho thấy, các yếu tố này có tác động đáng kể đến quyết định tham gia TMĐT của sinh viên, từ đó đề xuất các giải pháp nhằm thúc đẩy sự phát triển TMĐT trong nhóm đối tượng này. (shrink)

Một bài đánh giá gần đây của Dacks, Yadav và Mawyer (2025) nhấn mạnh tiềm năng to lớn của việc tích hợp các yếu tố con người vào công tác bảo tồn biển để thúc đẩy công bằng, bình đẳng và bền vững trên khắp các vùng ven biển và gần bờ rộng lớn của châu Đại Dương.

PropTech hay công nghệ bất động sản (BĐS) là xu hướng và tương lai của một thị trường BĐS phát triển và hội nhập. Tại Việt Nam, PropTech đã xuất hiện từ những năm 2000, có những bước phát triển nhanh chóng và đang dần tiếp cận với các quốc gia khác trong khu vực cũng như trên thế giới. Bên cạnh những cơ hội và tiền năng, trong quá trình áp dụng và vận hành PropTech còn gặp nhiều khó (...) khăn và thách thức. Nghiên cứu đưa ra các đánh giá về các cơ hội và thách thức của PropTech trong phát triển thị trường BĐS Việt Nam hiện nay, đồng thời đề xuất một số giải pháp nhằm góp phần thúc đẩy sự phát triển của PropTech trong tương lai. (shrink)

Huy động vốn qua công nghệ tài chính (Fintech) là hình thức huy động vốn rất phát triển tại nhiều quốc gia trên thế giới trong những năm gần đây, thể hiện được vai trò quan trọng đối với sự phát triển của các dự án khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo. Tuy nhiên, tại Việt Nam, hoạt động huy động này vẫn còn rất sơ khai và cần nhiều chính sách hỗ trợ để phát triển tương xứng với (...) các quốc gia trong khu vực và trên thế giới. Bài viết đưa ra những khái niệm tổng quan về hoạt động huy động vốn qua Fintech, tổng hợp những bài học kinh nghiệm quốc tế về phát triển hệ sinh thái huy động vốn qua công nghệ tài chính, từ đó đưa ra một số đề xuất đối với nền kinh tế Việt Nam để phát triển hoạt động này. (shrink)

Các chất per- và poly-fluoroalkyl (PFAS) – được gọi là "hóa chất vĩnh cửu" vì chúng tồn tại rất lâu trong môi trường – là các hợp chất nhân tạo được tìm thấy trong nhiều sản phẩm và ngành công nghiệp khác nhau, bao gồm bao bì thực phẩm, vải chống nước và chống bám bẩn, bọt chữa cháy và sản xuất chất bán dẫn. Mặc dù nhiều sự chú ý đã tập trung vào mối liên hệ của chúng với (...) ung thư, vô sinh, các bệnh về gan, thận và rối loạn hệ miễn dịch ở người lớn, nhưng mối lo ngại ngày càng tăng tập trung vào việc phơi nhiễm PFAS trong thời kỳ mang thai và những năm đầu đời có thể làm suy giảm sự phát triển não bộ ở trẻ em như thế nào. (shrink)

Với khối lượng kiến thức khoa học chuyên sâu gia tăng và thông tin đại chúng phổ biến về vấn đề biến đổi khí hậu, nhận thức về tình trạng nguy ngập của sức khỏe hệ sinh thái toàn cầu đã trở nên đầy đủ hơn rất nhiều.

Chiến lược loại bỏ than đầy tham vọng của Trung Quốc là một bước quan trọng trong việc đáp ứng các mục tiêu khí hậu toàn cầu, đặc biệt là các mục tiêu 1,5°C và 2°C của Thỏa thuận Paris. Với hơn một nửa công suất điện than của thế giới nằm ở Trung Quốc, sự thành công của quá trình chuyển đổi này có ý nghĩa sâu rộng đối với cả sự bền vững quốc gia và toàn cầu.

Bằng cách kết hợp sự hài hước với tính phê phán, lối viết châm biếm không chỉ tạo ra tiếng cười mà còn khơi gợi những suy nghĩ sâu sắc hơn về bản chất con người, các giá trị xã hội và cách thức quản lý xã hội.

Đồng hành với lý thuyết MT từ 2019, tới 2023 cuốn sách Mindsponge Theory (MT) chính thức ra mắt, đánh dấu một chặng đường cá nhân tôi vừa hoàn thành các nghiên cứu tiến sỹ, vừa tìm tòi phát triển các phương pháp trợ giúp công việc hiệu quả hơn. Trên hành trình xuất hiện rất nhiều thách thức. Nhưng kỳ lạ ở chỗ khó khăn lại xuất hiện ở khái niệm tưởng như rất bé, rất cơ bản, thậm chí (...) gần như được mặc định là “đã biết”. Tôi được đồng tác giả—chính là người đã đưa ra cơ chế mindsponge—giao phó việc tiếp tục cùng phát triển ở tầng nấc sâu hơn nữa. Ông không hài lòng với nấc tưởng như đã tận cùng khi đóng gói MT là cơ chế thông tin của các hệ thống sinh học. Đây là điều rất thách thức, vì nấc tiếp theo chỉ có thể tiến hành dựa trên các thông tin khoa học từ vật lý hạt cơ bản, như dự báo của Erwin Schrödinger. Quả vậy, hành trình tìm tòi đã đi qua nhiều địa hạt của vật lý và thông tin. Hành trình này được sự hỗ trợ vô cùng hiệu quả của cuốn sách Reality is not what it seems của Rovelli cũng như On the origin of time của Hertog và bản chất thông tin của Shannon. Càng nhiều thông tin hay, những phát hiện lớn và tầng tầng lớp lớp những bộ óc thiên tài để lại cho nhân loại những kho báu kiến thức vô giá, một cá nhân lại càng cảm nhận sự nhỏ bé và hạn chế của bản thân. Tôi được thôi thúc với câu hỏi rất bé, cuối cùng hóa ra lại rất thách thức để trả lời: Vậy giá trị là gì? Cần cách tiếp cận nào để đến gần được bản chất sâu xa nhất của nó? (shrink)

Truyền thông chính sách trên thế giới, đặc biệt là các nước công nghiệp phát triển, đang chịu ảnh hưởng lớn của chủ nghĩa tân tự do. Với bối cảnh là một nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, công tác truyền thông chính sách tại Việt Nam có những đặc trưng về ưu thế và hạn chế riêng. Bài viết đưa ra những phân tich sơ bộ về ba thế mạnh và ba điểm hạn chế (...) tại Việt Nam về công tác truyền thông chính sách. (shrink)

Mặc dù từ lâu nhiều nhà nghiên cứu cho rằng, thái độ của con người sẽ ảnh hưởng đến nhận thức và hành vi của họ, nghiên cứu này chỉ ra một số điểm mâu thuẫn và bất nhất trong thái độ của cư dân với tê tê như sau.

Bài viết trình bày một số triển khai mới trong quá trình phát triển bổ sung các luận điểm sâu hơn cho hệ thống phát triển và quản trị quá trình sản xuất tri thứcphát kiến kỹ thuật-công nghệ của nhóm nghiên cứu AISDL, thường được gọi tắt là hệ thống lý thuyết SM3D.

Báo Khoa học & Phát triển ngày 23-2 đăng một bài ngắn nhưng thú vị và rất giá trị của TS Phạm Hiệp, viết về trải nghiệm và suy ngẫm qua nhận biết những phát kiến mới, nhỏ (nhưng “hạt tiêu”) trong công việc nghiên cứu khoa học.Bài viết rõ ràng phản ánh một dáng điệu tăng trưởng tư duy trong tổng thể tiếp cận nhận thức luận, một trong ba trụ cột quan trọng của triết học khoa học. Trong (...) bài viết ngắn để tiếp dòng suy nghĩ của TS Phạm Hiệp, bàn tiếp về tính “động” của thể trạng nhỏ (từ quan sát “tĩnh”) là việc đáng làm, tôn tạo tiếp giá trị bài vừa nói trên Khoa học và Phát triển. Qua đó, chân dung của thực tế tương lai có thể sẽ rất khác, mặc dù chỉ bắt đầu nho nhỏ mà thôi. (shrink)

Giải quyết việc làm cho người lao động, đặc biệt là lao động nông thôn là nhiệm vụ quan trọng của toàn Đảng, toàn dân, của các cấp, các ngành, trong đó có tỉnh Đồng Nai. Bài viết nghiên cứu thực trạng lao động và việc làm của lao động nông thôn tỉnh Đồng Nai. Dựa trên kết quả nghiên cứu, tác giả đề ra những kiến nghị nhằm thúc đẩy giải quyết việc làm cho lao động nông thôn trên (...) địa bàn. (shrink)

Để hiểu rõ về chứng anendophasia và độc thoại nội tâm, chúng ta cần khám phá cách mà các quá trình nhận thức của con người tương tác với tự nhiên và có khả năng tiến hóa để giúp họ thích ứng với các tình huống khác nhau.

TCCS - Việt Nam đang đứng trước ngưỡng cửa thập niên thứ hai, thế kỷ XXI. Tuy vậy, mốc thời gian không quan trọng bằng những đổi thay chóng mặt của quá trình quốc tế hóa đời sống kinh tế, và những biến đổi sâu sắc nó sẽ mang lại. Quá trình ấy, ngay bây giờ, lại được phóng đại qua lăng kính của những biến động toàn cầu do khủng hoảng kinh tế - tài chính 2007 - 2009, điều (...) có thể dẫn tới những biến đổi lớn về cấu trúc kinh tế nhân loại, cũng như diễn tiến địa - chính trị khắp nơi trên thế giới. (shrink)

Để hiểu rõ về hiện tượng anendophasia và độc thoại nội tâm, chúng ta cần khám phá cách mà các quá trình nhận thức của con người tương tác với tự nhiên và có khả năng tiến hóa để giúp họ thích ứng với các tình huống khác nhau.

Khi nói đến ô nhiễm không khí, chúng ta thường nghĩ đến bầu trời mù mịt hay các cảnh báo sức khỏe cộng đồng. Tuy nhiên, ít ai biết rằng ozone (O₃) – một thành phần tưởng chừng vô hình – lại chính là một trong những "thủ phạm" nguy hiểm nhất đối với lá phổi con người. Một tổng quan nghiên cứu gần đây của Russo và cộng sự (2025) đã hé lộ cơ chế mà ozone âm thầm gây (...) tổn thương mô phổi và kích hoạt các phản ứng viêm, góp phần vào sự phát triển của hen suyễn, khí phế thũng và bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (chronic obstructive pulmonary disease - COPD). (shrink)

Có thể tất cả chúng ta đều đã nghe đâu đó về cụm từ biến đổi khí hậu và sự nóng lên của trái đất, và kèm theo đó là những hậu quả nghiêm trọng của nó. Tuy nhiên, các thông tin và khái niệm đấy không còn xa xôi trên sách báo hay các nghiên cứu khoa học nữa, mà đang dần trở nên rõ ràng hơn. Điều này đồng nghĩa với việc tình hình biến đổi khí hậu đã (...) trở nên rất nguy cấp. (shrink)

Quan điểm về tính và nhân tính là một bộ phận trọng yếu của lý luận Tống Nho về con người. Lê Quý Đôn cũng dựa vào các lý luận về tính và nhân tính của Tống Nho để xây dựng quan điểm của mình về tính, tính người, tâm. Tuy nhiên, có điểm đặc biệt trong các quan niệm đó của Lê Quý Đôn: ông ít khi xem xét trực tiếp, hoặc có những phát biểu mang tính thuần tuý (...) lý luận về các vấn đề tính và nhân tính. Chỉ có thể bóc tách các quan điểm về tính và nhân tính của Lê Quý Đôn từ những luận bàn về chính trị, xã hội, v.v. tức là những vấn đề hiện thực và cụ thể. Điều này cho thấy tính thực tiễn trong lập trường của Lê Quý Đôn. Chính bởi lập trường đó, ông đã tránh được các hạn chế viển vông, hư huyễn và khép kín của Tống Nho, để rộng mở tiếp thu các luồng tri thức từ các lập trường khác, và hướng lý luận của mình vào các hoạt động hiện thực. (shrink)

Hiện tượng băng tan ở Nam Cực đang ngày càng nguy hiểm với sức khỏe Trái Đất nói chung, và các cộng đồng cư dân bao gồm cả con người nói riêng. Nghe thì xa xôi vậy, nhưng tác động đang trở nên gần hơn bao giờ hết. Về mặt chu kỳ thời tiết, theo quy luật tự nhiên, giai đoạn hiện nay đáng ra phải là thời kỳ Trái Đất dịu mát đi. Thế nhưng trên thực tế, nhiệt độ (...) lại đang gia tăng. Suốt ba thập niên vừa qua, nhiệt độ Trái Đất liên tục tăng ở các mức kỷ lục chưa từng thấy kể từ khi dữ liệu bắt đầu được thống kê. (shrink)

Các vườn thực vật và khu bảo tồn cây không chỉ là những không gian xanh tươi đẹp mà còn là những "ngân hàng sống" lưu giữ sự đa dạng thực vật.