Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam có cuộc trao đổi với Tiến sĩ Phạm Hiệp- Giám đốc nghiên cứu, Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển giáo dục Edlab Asia, một chuyên gia về giáo dục đại học những nhìn nhận và kỳ vọng về vấn đề phát triển khoa học công nghệ nước nhà.

Bây giờ ở Hà Nội lại có nhiều quán nước vối, nấu cả nụ lẫn lá. Thế là, thức uống ngàn đời của người Việt mà cách đây gần một trăm năm cụ Nguyễn Công Tiễu, một nhà khoa học hàng đầu về lĩnh vực nông nghiệp, đã có một công trình về giá trị dinh dưỡng của nó sau một hồi thời thế xoay vần đã quay trở lại, bình thường như lẽ sống, sự sống. Nước vối khiêm (...) nhường, nhưng đã đủ khỏe khoắn để vượt qua những thách thức của nước ngọt, đồ uống có ga, những thương hiệu lẫy lừng. (Tạp chí Tia Sáng; 7-7-2016). (shrink)

Trên thực tế, sự hoàn hảo của các kết quả học thuật luôn được tạo nên bởi các sai lầm và thất bại. Cơ chế tự hiệu chỉnh chính là một nét đẹp tự nhiên của khoa học, và việc rút bài cũng góp phần tạo nên vẻ đẹp ấy.

Vào ngày 3 tháng 9 năm 2022, Retraction Watch thông báo rằng bốn bài báo được xuất bản trong Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS) đã bị rút vào cùng một ngày (02 tháng 9 năm 2022). Đáng chú ý hơn là cả bốn bài đều có tác giả chung là Gregg Semenza, một nhà nghiên cứu hàng đầu về cơ chế phân tử của quá trình điều chỉnh oxy – Gregg Semenza. Semenza đã chia sẻ Giải Nobel (...) Y học hoặc Sinh lý 2019 cùng với William Kaelin và Peter Ratcliffe vì "những khám phá về cách tế bào cảm nhận và thích nghi với sự có sẵn của oxy.". (shrink)

Vào thời kỳ khai sáng, để trao đổi ý tưởng khoa học, các nhà triết học và sử học tự nhiên thường xuất bản chung một quyển sách và viết thư cho nhau. Điều này tạo tiền đề cho việc thành lập các hội và các tạp chí khoa học đầu tiên trên thế giới. Các hội học thuật bao gồm Viện Hàn lâm Khoa học Leopoldina (năm 1652), Hội Hoàng gia Luân Đôn (1660), và Học viện (...) Khoa học Pháp (1666). Tạp chí khoa học đầu tiên là Journal des sçavans (tháng 01/1665) và ngay sau đấy là Philosophical Transactions of The Royal Society (tháng 03/1665). Việc xuất hiện các tạp chí học thuật có thể xem như là kết quả của một quá trình “tiến hóa”, trong đó giới khoa học cố gắng tìm cách cải thiện hiệu suất và hiệu quả của việc lưu thông và trao đổi các thông tin khoa học. Tuy nhiên, khi số lượng thông tin tăng nhanh chóng, việc đảm bảo chất lượng là một trong những ưu tiên hàng đầu của giới khoa học. Nhu cầu này dẫn đến sự xuất hiện của hệ thống bình duyệt và gần đây là cơ chế rút bài báo khoa học. (shrink)

Trong 2 ngày, từ mùng 3 đến 4 tháng 11, tại Hà Nội đã diễn ra các phiên sinh hoạt khoa học do Viện Nghiên cứu Cao cấp về Toán (VIASM) và Trường Đại học Hà Nội (HANU) đồng tổ chức. Thông qua khoảng thời gian tương đối gọn gàng, một phần của chương trình đã giúp mang phương pháp phân tích giúp ứng dụng trong công việc nghiên cứu khoa học xã hội và nhân văn có tên (...) gọi “BMF Analytics” (gọi tắt là BMF) đến với những người tham dự chương trình. (shrink)

Công bố khoa học được xem là một trong những thước đo trình độ phát triển khoa học công nghệ và sức cạnh tranh của mỗi một quốc gia do đó nó luôn là chủ đề gây chú ý đối với toàn xã hội trong những năm gần đây. Nâng cao số lượng và chất lượng nghiên cứu khoa học, công bố quốc tế được xem là một trong những yếu tố quan trọng quyết định đến sự (...) hình thành và phát triển của các nhóm nghiên cứu cũng như quyết định cho sự thành công của các hoạt động khoa học công nghệ của bất kỳ cơ quan tổ chức nghiên cứu, giáo dục nào. Nghiên cứu này được thực hiện nhằm đánh giá vai trò của các nhóm nghiên cứu đối với việc công bố quốc tế riêng trong lĩnh vực khoa học tự nhiên và kỹ thuật. (shrink)

Cuốn sách dày hơn 120 trang, vừa được tác giả hoàn thành vào đầu năm nay, có những bài viết đề cập những vấn đề vẫn còn đang được bàn luận nhiều như ChatGPT (ChatGPT, help!). Tổng cộng cuốn sách gồm khoảng 40 bài viết ngắn, dựa trên bối cảnh và hình thái xã hội Việt Nam, được chia thành ba phần: Science Sobriety (tạm dịch: Tỉnh thức trong khoa học); Business Intelligence (Tri thức kinh doanh); và Mandering Thought (...) (Suy nghĩ vẩn vơ). (shrink)

Một trong những môn học khiến nhiều học viên cảm thấy thử thách nhất chính là môn Tư tưởng xã hội, vì họ phải đọc và viết tóm tắt cho ít nhất 5 bài báo khoa học hoặc một cuốn sách (thường dày từ 100-250 trang) vào 2 buổi trong tuần. Trên lớp, giáo sư thường yêu cầu mỗi học viên lần lượt đưa ra quan điểm cá nhân về bài đọc, tự đặt câu hỏi và cùng thảo luận (...) về các vấn đề xã hội liên quan. Sau mỗi buổi học, học viên phải nộp một bài luận trình bày góc nhìn của bản thân về nội dung bài đọc và cuộc thảo luận trên lớp. (shrink)

Trong cuộc sống hằng ngày của chúng ta, khoa học và công nghệ dường như có thể thấy được ở bất cứ đâu. Vì thế, chúng ta đều có nhu cầu tích hợp và sử dụng các thông tin khoa học cho các cân nhắc quan trọng, ví dụ như những quyết định về chăm sóc y tế, an toàn thực phẩm, đầu tư, sáng tạo, và biến đổi khí hậu. Truyền thông khoa học là việc cực (...) kỳ quan trọng vì nó giúp chuyển hóa các kết quả nghiên cứu khoa học (thông tin đã được phần nào kiểm chứng thông qua quá trình đánh giá nghiêm ngặt) thành một phần của kiến thức tập thể được ứng dụng trong cuộc sống hàng ngày. Các kiến thức này sẽ giúp làm tăng sự hiệu quả và phù hợp của quá trình đưa ra quyết định và hành động các cá nhân trong tập thể đấy. (shrink)

Đồng hành với lý thuyết MT từ 2019, tới 2023 cuốn sách Mindsponge Theory (MT) chính thức ra mắt, đánh dấu một chặng đường cá nhân tôi vừa hoàn thành các nghiên cứu tiến sỹ, vừa tìm tòi phát triển các phương pháp trợ giúp công việc hiệu quả hơn. Trên hành trình xuất hiện rất nhiều thách thức. Nhưng kỳ lạ ở chỗ khó khăn lại xuất hiện ở khái niệm tưởng như rất bé, rất cơ bản, thậm chí (...) gần như được mặc định là “đã biết”. Tôi được đồng tác giả—chính là người đã đưa ra cơ chế mindsponge—giao phó việc tiếp tục cùng phát triển ở tầng nấc sâu hơn nữa. Ông không hài lòng với nấc tưởng như đã tận cùng khi đóng gói MT là cơ chế thông tin của các hệ thống sinh học. Đây là điều rất thách thức, vì nấc tiếp theo chỉ có thể tiến hành dựa trên các thông tin khoa học từ vật lý hạt cơ bản, như dự báo của Erwin Schrödinger. Quả vậy, hành trình tìm tòi đã đi qua nhiều địa hạt của vật lý và thông tin. Hành trình này được sự hỗ trợ vô cùng hiệu quả của cuốn sách Reality is not what it seems của Rovelli cũng như On the origin of time của Hertog và bản chất thông tin của Shannon. Càng nhiều thông tin hay, những phát hiện lớn và tầng tầng lớp lớp những bộ óc thiên tài để lại cho nhân loại những kho báu kiến thức vô giá, một cá nhân lại càng cảm nhận sự nhỏ bé và hạn chế của bản thân. Tôi được thôi thúc với câu hỏi rất bé, cuối cùng hóa ra lại rất thách thức để trả lời: Vậy giá trị là gì? Cần cách tiếp cận nào để đến gần được bản chất sâu xa nhất của nó? (shrink)

Vào thời kỳ khai sáng, để trao đổi ý tưởng khoa học, các nhà triết học và sử học tự nhiên thường xuất bản chung một quyển sách và viết thư cho nhau. Điều này tạo tiền đề cho việc thành lập các hội và các tạp chí khoa học đầu tiên trên thế giới. Các hội học thuật bao gồm Viện Hàn lâm Khoa học Leopoldina (năm 1652), Hội Hoàng gia Luân Đôn (1660), và Học viện (...) Khoa học Pháp (1666). Tạp chí khoa học đầu tiên là Journal des sçavans (tháng 01/1665) và ngay sau đấy là Philosophical Transactions of The Royal Society (tháng 03/1665). Việc xuất hiện các tạp chí học thuật có thể xem như là kết quả của một quá trình “tiến hóa”, trong đó giới khoa học cố gắng tìm cách cải thiện hiệu suất và hiệu quả của việc lưu thông và trao đổi các thông tin khoa học. Tuy nhiên, khi số lượng thông tin tăng nhanh chóng, việc đảm bảo chất lượng là một trong những ưu tiên hàng đầu của giới khoa học. Nhu cầu này dẫn đến sự xuất hiện của hệ thống bình duyệt và gần đây là cơ chế rút bài báo khoa học. (shrink)

Các nhà khoa học Việt vào danh sách "100.000 nhà khoa học có tầm ảnh hưởng" tăng mạnh về số lượng và thứ hạng, được đánh giá trên nhiều chỉ số, trong đó có số trích dẫn nghiên cứu. -/- Bảng xếp hạng được Nhà xuất bản Elsevier (chủ cơ sở dữ liệu Scopus) công bố, do nhóm nhà khoa học của GS John P.A. Ioannidis cùng các cộng sự thuộc Đại học Stanford (Mỹ) lựa chọn dựa (...) trên cơ sở dữ liệu Scopus. Danh sách top 100.000 được chọn ra từ 210.000 nhà khoa học có ảnh hưởng nhất thế giới xét theo bài báo khoa học được trích dẫn nhiều nhất. -/- Theo bảng xếp hạng, danh sách 100.000 nhà khoa học có tầm ảnh hưởng, 64 cá nhân đang công tác tại các trường đại học của Việt Nam, trong đó 47 người là nhà khoa học Việt. So với năm 2022, danh sách này tăng thêm 12. -/- (VNExpress; ngày 5/10/2023). (shrink)

Thực tế này khá dễ hiểu với các nền kinh tế chưa có nhiều tích lũy, và một lượng lớn đầu tư buộc phải dành cho những công nghệ khá gần với hoạt động kinh tế trong ngắn và trung hạn.

Khi nhắc đến vấn đề rút bài học thuật, một số lượng lớn các nhà khoa học sẽ cảm thấy lo lắng và ngần ngại, vì đây có lẽ là chủ đề mà các nhà khoa học không muốn xảy ra nhất. Từ lâu, việc rút bài báo hoặc các ấn phẩm khoa học được cho là kết quả của những sai sót nghiêm trọng hoặc hành vi sai trái về mặt khoa học, có ảnh hưởng (...) đáng kể đến độ tin cậy và giá trị của kết quả nghiên cứu. (shrink)

Khởi đầu năm 2024, khoa học Việt Nam đã đón nhận tin vui khi 2 cuốn sách lý thuyết và phương pháp luận khoa học hoàn toàn thuần Việt đã lần lượt được lưu trữ trong thư viện của Đại học Harvard danh giá. Điều này đồng nghĩa với việc lý thuyết và phương pháp luận đến từ Việt Nam sẽ được sử dụng như tài liệu tham khảo cho các giảng viên và sinh viên của Đại học (...) Harvard. (shrink)

Khi nhắc đến vấn đề rút bài học thuật, một số lượng lớn các nhà khoa học sẽ cảm thấy lo lắng và ngần ngại, vì đây có lẽ là chủ đề mà các nhà khoa học không muốn xảy ra nhất. Từ lâu, việc rút bài báo hoặc các ấn phẩm khoa học được cho là kết quả của những sai sót nghiêm trọng hoặc hành vi sai trái về mặt khoa học, có ảnh hưởng (...) đáng kể đến độ tin cậy. (shrink)

International integration is a mandatory requirement and a dispensible trend for Vietnamese science today. Specifically, when comparing between natural sciences and technology (NS-T) with social sciences (SS), many researchers suggested that SS in Vietnam have a lower level of integration than NS-T. However, according to our understanding, there have not been many statistical studies, estimates and quantitative evaluation of the integration level of Vietnam social science. In this article, using the Network of Vietnamese Social Sciences database developed by AI Social (...) Data Lab, we introduce and analyze research results of domestic and overseas Vietnamese authors within the 2008-2018 period based on the following aspects: individual researchers (gender, study major, cooperation, leadership role), research group, work agency, study major, localities... Based on these preliminary results, a number of recommendations and policy implications would be proposed for policy makers as well as university leaders/managers. (shrink)

Năm 2019, tỷ lệ các công bố được thực hiện bởi các tác giả Việt Nam tăng mạnh và vượt mức các công bố có sự hợp tác giữa các tác giả Việt Nam và nước ngoài là 55,83%.

Biến đổi khí hậu, thường được gọi là sự nóng lên toàn cầu, hiện đang ngày càng trở thành thách thức nghiêm trọng nhất đối với hành tinh của chúng ta. Vấn đề này vô cùng phức tạp, chủ yếu bởi việc con người liên tục thải ra khí nhà kính vào khí quyển, gây ra những hậu quả đáng kể và ảnh hưởng khắp mọi khía cạnh của môi trường, xã hội và kinh tế toàn cầu. Mặc dù hầu (...) hết các nhà khoa học về chuyên ngành khí hậu đều đồng thuận rằng hoạt động của con người đang đẩy biến đổi khí hậu ngày càng trầm trọng hơn, nhưng một phần xã hội vẫn còn hoài nghi hoặc từ chối thực tế này. Cuộc tranh cãi xoay quanh sự nóng lên toàn cầu liên quan đến việc xác định liệu hiện tượng này có đang diễn ra và mức độ nghiêm trọng của nó tới đâu. Các câu hỏi còn liên quan đến nguyên nhân gây ra biến đổi khí hậu, cũng như việc nên hay không nên thực hiện các biện pháp hạn chế và cách thực hiện chúng. Bài viết này tìm hiểu nguyên nhân, hậu quả và ý nghĩa của việc phủ nhận biến đổi khí hậu, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc giải quyết vấn đề này vì lợi ích của hành tinh chúng ta và các thế hệ tương lai. (shrink)

Chúng ta có thể hiểu được phần nào động cơ dẫn đến sự xuất hiện của ‘Republic of Letters’, ‘Invisible College’ và các hiệp hội học thuật sau này trong thời kỳ đầu của khoa học hiện đại. Sự ra đời của các tạp chí khoa học đầu tiên có thể được xem là kết quả của một quá trình tiến hóa trong đó các nhà triết học và sử học tự nhiên cố gắng tìm cách cải thiện (...) hiệu suất và hiệu quả của việc lưu thông các thông tin khoa học. (shrink)

Năm 2023, Hindawi đã rút hơn 8,000 bài báo khoa học, nâng tổng số bài báo bị rút trong năm lên hơn 10,000 bài, mức kỷ lục cao nhất từ trước đến nay. Vì thông báo rút bài minh bạch sẽ giúp giảm nhẹ tác động tiêu cực của việc rút bài đối với cộng đồng học thuật và công chúng nói chung, tôi đã sử dụng trí tuệ nhân tạo (Google Bard) để kiểm tra xem các thông tin (...) quan trọng liên quan đến việc rút bài đã được cung cấp hay chưa. (shrink)

Tình yêu và niềm tin vào khoa học có thể mang tới những con đường khác nhau, như biên tập viên khoa học, tư vấn, điều tra viên hay làm ở doanh nghiệp tư nhân...

Năng lực số được hiểu là những khả năng phù hợp của một cá nhân để sống, học tập và làm việc trong một xã hội số. Mục tiêu của nghiên cứu này là khảo sát năng lực số của giảng viên (GV) thuộc lĩnh vực khoa học xã hội và nhân văn (KHXH&NV) trong bối cảnh có những yêu cầu ngày càng cao về các hoạt động học thuật số. Phương pháp nghiên cứu định lượng được áp dụng (...) để thu thập dữ liệu từ 135 GV. Phân tích dữ liệu thu được cho thấy GV có năng lực số tốt nhất trong các nhóm năng lực về sự thành thạo công nghệ thông tin và truyền thông (CNTT-TT) và hiệu quả sử dụng các ứng dụng CNTT-TT trong hoạt động nghiên cứu và giảng dạy; và thấp nhất trong các nhóm năng lực về quản lý dữ liệu, năng lực sáng tạo, và năng lực tham gia trong môi trường số. Kết quả nghiên cứu là nền tảng cho những đề tài tiếp theo để xem xét mối tương quan giữa năng lực số và nhân văn số, và giúp xây dựng chương trình huấn luyện nâng cao năng lực số cho GV trong thực hành học thuật KHXH&NV. (shrink)

Hai nhiệm vụ quan trọng nhất của một trường đại học nghiên cứu là truyền thụ kiến thức (giảng dạy) và sáng tạo tri thức (nghiên cứu), trong đó nhiệm vụ sáng tạo tri thức là cốt lõi. Các trường đại học nghiên cứu thường là nơi nảy sinh các tư tưởng, hệ tiên đề, từ đó thiết lập những nền móng căn bản của các ngành khoa học. Chính vì vậy, các trường đại học nghiên cứu có vai (...) trò nòng cốt trong hệ thống giáo dục đại học của mỗi quốc gia. Mục tiêu bài viết nhằm đề xuất một số kiến nghị để xây dựng nhóm nghiên cứu mạnh trong điều kiện tương thích của từng trường, góp phần đạt được mục tiêu và nâng cao chất lượng đào tạo, nghiên cứu của khối ngành khoa học xã hội. (shrink)

Đại dịch COVID-19 đã gây ra những diễn biến phức tạp, khó lường và tác động đến nhiều mặt của đời sống xã hội, lĩnh vực giáo dục cũng không nằm ngoài tác động đó. Học sinh được trải nghiệm học tập trực tuyến và có những khoảng thời gian “bất thường” rời xa trường lớp, bạn bè và tự học ở nhà (Hoang, 2020; Tran, 2020). Các hoạt động khoa học và giáo dục cũng chịu tác động không (...) nhỏ (Vuong, 2018). Đời sống vật chất lẫn tinh thần của đội ngũ giáo viên cả trong nước lẫn giáo viên nước ngoài đi dạy tại các quốc gia đều bị suy giảm (Vu et al., 2020). Đã có gần 42.000 giáo viên phải hoãn hợp đồng làm việc và không có lương, trong đó có 29.700 giáo viên mẫu giáo bỗng chốc trở nên thất nghiệp và phải làm các công việc thời vụ để đáp ứng đời sống thường nhật (Bich Thanh, 2020). Khoảng 70% các tổ chức giáo dục tư nhân có thể sẽ phá sản khi không thể lưu động đủ chi trả các loại hình tài chính khác nhau (Nguyen, 2020). Rất nhiều trường học đang lo lắng về tình trạng không mong muốn này bởi giáo viên sẽ không thể đảm bảo chất lượng công việc khi mà chất lượng cuộc sống của họ cũng đang bị đe dọa (Canrinus et al., 2012). Hơn nữa, hiệu suất làm việc giáo viên được cho là yếu tố tác động quan trọng và có ảnh hưởng nhiều nhất đến học sinh (Darling-Hammond and Youngs, 2002; Staiger and Rockoff, 2010), so với các tác động bên ngoài như lòng yêu nghề, cách diễn đạt, sự tương tác hay mối quan hệ giữa giáo viên và học sinh (Marsh and Bailey, 1991). (shrink)

Trước đây, giới nghiên cứu khoa học trong nước thừa hưởng và phát huy các phương pháp nghiên cứu của học giả các quốc gia phát triển. Một trong số đó là sử dụng các mô hình phương pháp nghiên cứu định lượng như phân tích hồi quy đơn biến, đa biến, hồi quy logistic, hồi quy Poisson … và các phương pháp kiểm định truyền thống trong phân tích dữ liệu về kinh tế, xã hội, tâm lý… Song (...) song với các phương pháp nghiên cứu truyền thống trên, một nhóm các nhà khoa học Việt Nam đã biên soạn lý thuyết Mindsponge và phương pháp luận khoa học BMF (Bayesian Minsponge Framework) để sử dụng trong nghiên cứu khoa học xã hội, tâm lý học, tài chính hành vi…Lý thuyết Mindsponge và BMF đã được 30 nhà nghiên cứu đến từ 215 tổ chức ở 38 quốc gia/vùng lãnh thổ sử dụng trong 168 tài liệu khoa học đã xuất bản (bao gồm các bài báo khoa học, sách, bài báo hội thảo, luận án và bài giảng). (shrink)

Kể từ năm 2015, ngày 11 tháng 2 hàng năm đã chính thức được Đại hội đồng Liên hiệp quốc công nhận là Ngày Quốc tế Phụ nữ trong Khoa học. Sự kiện này được UNESCO và UN Women kết hợp cùng với các cơ quan đối tác tổ chức trên toàn thế giới nhằm khuyến khích sự tham gia của phái nữ trong khoa học.

Xóm Bến 10-6-2023 -/- Cải tiến chất lượng và quá trình peer review (bình duyệt) nhằm tăng độ tin cậy kết quả khoa học và giảm bớt gánh nặng (chi phí hoặc thời gian, công sức) là chuyện dài tập. Bàn mãi không hết. Những ý kiến như Alberts et al. đã đủ nói lên mức độ cấp bách, từ 2008 rồi.

Bảng xếp hạng Nature Index 2021 của Việt Nam (sử dụng dữ liệu năm 2020, tính từ ngày 1-1-2020 tới 31-12-2020) đã vinh danh trường Đại học Phenikaa ở vị trí dẫn đầu với hai chỉ số Article Count (AC) và Fractional Count (FC) lần lượt là 10 và 6.76.

Báo Khoa học & Phát triển ngày 23-2 đăng một bài ngắn nhưng thú vị và rất giá trị của TS Phạm Hiệp, viết về trải nghiệm và suy ngẫm qua nhận biết những phát kiến mới, nhỏ (nhưng “hạt tiêu”) trong công việc nghiên cứu khoa học.Bài viết rõ ràng phản ánh một dáng điệu tăng trưởng tư duy trong tổng thể tiếp cận nhận thức luận, một trong ba trụ cột quan trọng của triết học (...) class='Hi'>khoa học. Trong bài viết ngắn để tiếp dòng suy nghĩ của TS Phạm Hiệp, bàn tiếp về tính “động” của thể trạng nhỏ (từ quan sát “tĩnh”) là việc đáng làm, tôn tạo tiếp giá trị bài vừa nói trên Khoa học và Phát triển. Qua đó, chân dung của thực tế tương lai có thể sẽ rất khác, mặc dù chỉ bắt đầu nho nhỏ mà thôi. (shrink)

(Dân trí; 15/5/2019) - Quyết tâm trở thành một trường đại học theo định hướng nghiên cứu, ngày 15/5, Trường Đại học PHENIKAA đã công bố thành lập 8 nhóm nghiên cứu mạnh trong nhiều lĩnh vực.

TS. Đào Văn Dương – Trưởng Khoa Công nghệ Sinh học, Hóa học và Kỹ thuật Môi trường là nhà khoa học của Trường Đại học Phenikaa vừa vinh dự nhận giải thưởng Global Peer Review Awards 2019. Đây là giải thưởng vinh danh những nhà bình duyệt, biên tập viên có những thành tựu và đóng góp không mệt mỏi cho bình duyệt khoa học trong năm 2019.

Các nhà khoa học trong lĩnh vực nhân học, địa lý và các lĩnh vực khác trong khoa học xã hội và nhân văn từ lâu đã cho rằng môi trường sống của con người ảnh hưởng sâu sắc đến hệ thống giá trị và thực tiễn văn hóa của họ. Shota Shibasaki, Ryosuke Nakadai và Yo Nakawake đã phát triển dựa trên ý tưởng này, chứng minh rằng các đặc điểm sinh thái địa phương định hình sự (...) xuất hiện của các loài động vật ranh mãnh trong truyền thuyết dân gian. Dựa trên phát hiện của họ và khung quản trị tri thức SM3D (Serendipity-Mindsponge-3D), chúng tôi thảo luận về việc khả năng sáng tạo các sản phẩm văn hóa của cá nhân hoặc nhóm phụ thuộc vào tính sẵn có và khả năng tiếp cận thông tin từ môi trường xung quanh. Do mất đa dạng sinh học và biến đổi khí hậu, những nguồn tài nguyên quý giá cho sáng tạo văn hóa đã bị suy giảm. Do đó, việc bảo tồn đa dạng sinh học và hành động vì khí hậu cần được xem như những giá trị nền tảng của một nền văn hóa tiến bộ và nhân văn. Chỉ khi đó, chúng ta mới có thể tiếp tục duy trì và nâng cao năng lực sáng tạo văn hóa của xã hội. (shrink)

Loài người có một nỗi niềm rung động rất khó tả khi khai quật được những đồ tạo tác từ thuở xa xưa. Những ngành khoa học như cổ sinh vật học, hay khảo cổ học phản ánh chính sự tò mò và niềm khao khát hiểu biết quá khứ, lịch sử tiến hóa của thế giới tự nhiên. Ngành vật lý cũng dành rất nhiều công sức để tìm hiểu sự ra đời và tiến hóa của vũ trụ. (...) Trong đời sống xã hội, các ngành nhân văn còn có cả những ấn phẩm về lịch sử nghệ thuật, như Art History hay Journal of Art History. Với cùng suy tư và nỗ lực phục hồi giá trị nhân văn cho sự nghiệp bảo tồn đa dạng sinh học và tự nhiên, chúng tôi tìm được một bức ảnh về chim bói cá, được chụp cách đây gần một thế kỷ, của tác giả A. F. Skutch trên The Condor. Thật sự không dễ dàng để có được một bức ảnh sinh động, chân thực và gợi lên nhiều cảm xúc. Bức ảnh này có khả năng lay động tâm tư suy nghĩ của người xem và đánh thức lương tri vì một môi trường sống đáng sống. (shrink)

Nature Index là CSDL khoa học được tổng hợp bởi riêng bởi Nature Research. Không giống như Web of Science hay Scopus, Nature Index hướng tới phân hạng đỉnh cao khi chỉ tính điểm các tác giả và cơ quan có công bố trên 82 tạp chí chất lượng cao được lựa chọn độc lập. Nhóm 82 tạp chí này chỉ tương đương với khoảng 5% số tạp chí trong lĩnh vực khoa học tự nhiên trong Web of (...) Science, nhưng chiếm tới gần 30% tổng số trích dẫn của toàn bộ lĩnh vực. (shrink)

Loài người có một nỗi niềm rung động rất khó tả khi khai quật được những đồ tạo tác từ thuở xa xưa. Những ngành khoa học như cổ sinh vật học, hay khảo cổ học phản ánh chính sự tò mò và niềm khao khát hiểu biết quá khứ, lịch sử tiến hóa của thế giới tự nhiên. Ngành vật lý cũng dành rất nhiều công sức để tìm hiểu sự ra đời và tiến hóa của vũ trụ. (...) Trong đời sống xã hội, các ngành nhân văn còn có cả những ấn phẩm về lịch sử nghệ thuật, như Art History hay Journal of Art History. Với cùng suy tư và nỗ lực phục hồi giá trị nhân văn cho sự nghiệp bảo tồn đa dạng sinh học và tự nhiên, chúng tôi tìm được một bức ảnh về chim bói cá, được chụp cách đây gần một thế kỷ, của tác giả A. F. Skutch trên The Condor [1]. Thật sự không dễ dàng để có được một bức ảnh sinh động, chân thực và gợi lên nhiều cảm xúc. Bức ảnh này có khả năng lay động tâm tư suy nghĩ của người xem và đánh thức lương tri vì một môi trường tràn đầy sự sống. (shrink)

Mùa xuân, đất trời dậy sự sống. Từ đồng bằng tới vùng núi cao của đất nước ta, khắp nơi muôn hoa đua sắc. Trong số những người Việt quan tâm tới tiến triển khoa học nước nhà, trước đà bứt phá công nghệ khoa học vũ bão của thế giới, vẫn có những cành mai mỗi ngày lại đơm những nụ hoa hiến dâng cho cuộc sống. Cảm ơn những tác giả đã dành thời gian đặt bút (...) để mang chúng đến với cuộc đời. (shrink)

Nghiên cứu này sử dụng mô hình hồi quy đa biến để phân tích mối quan hệ giữa niềm tin của người tiêu dùng, khuyến mãi, giao hàng chặng cuối và quyết định mua hàng của người tiêu dùng tại TP. Hồ Chí Minh trên các sàn thương mại điện tử (TMĐT). Kết quả cho thấy, Niềm tin, Khuyến mãi và Giao hàng chặng cuối là những yếu tố có tác động đáng kể đến Quyết định mua hàng. Kết quả (...) nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học cho các doanh nghiệp trong việc xây dựng chiến lược kinh doanh hiệu quả trên các sàn TMĐT. (shrink)

Thuật ngữ "sự thông thái" hay "trí tuệ" thường được sử dụng và truyền đạt qua các thế hệ như một hình thức thể hiện cơ sở hiểu biết chung về cách thức sống, được tích lũy và kế thừa từ một nền văn hóa sang nền văn hóa khác. Có trí tuệ hay trở nên thông thái là khao khát của nhiều người bởi lẽ nó không chỉ biểu hiện của sự thông minh, mà còn liên quan đến khả (...) năng hiểu biết, sự linh hoạt trong tư duy, và khả năng thích ứng với môi trường xã hội. Khả năng lắng nghe, sẵn sàng học hỏi từ người khác và khả năng cân nhắc kỹ lưỡng về những hậu quả ngắn hạn hay lâu dài là những phẩm chất quan trọng của một người có trí tuệ và khôn ngoan. (shrink)

Trong 30 năm qua, đặc biệt là những năm gần đây, Việt Nam đã tận dụng thời cơ, thuận lợi, vượt qua nhiều khó khăn; thách thức, thực hiện phát triển bền vững đất nước và đã đạt được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử. Đất nước đã ra khỏi tình trạng kém phát triển, kinh tế tăng trưởng khá nhanh, đời sống vật chất và tinh thần của người dân được cải thiện. Vị thế của (...) Việt Nam trên trường quốc tế được nâng cao, tạo ra những tiền đề quan trọng để phát triển nhanh, bền vững, nâng cao chất lượng cuộc sống của nhân dân. Tuy nhiên, trong giai đoạn hiện nay, phát triển bền vững Việt Nam đang đứng trước nhiều khó khăn, thách thức lớn có tính chất toàn cầu (khủng hoảng tài chính, năng lượng, vấn đề an ninh lương thực, biến đổi khí hậu,...) cũng như những khó khăn, thách thức chủ quan khác của đất nước (thành tựu đạt được chưa tương xứng với tiềm năng; chất lượng, năng suất, hiệu quả, sức cạnh tranh của nền kinh tế còn thấp; tăng trưởng kinh tế còn dựa nhiều vào các yếu tố phát triển theo chiều rộng, chậm chuyển sang phát triển theo chiều sâu; việc khai thác và sử dụng tài nguyên chưa thật hợp lý và tiết kiệm; các cân đối kinh tế vĩ mô chưa thật vững chắc, bội chi ngân sách, thâm hụt cán cân thương mại còn lớn, lạm phát còn cao; môi trường sinh thái ở nhiều nơi bị ô nhiễm nặng,...). Nhằm cung cấp thêm tài liệu nghiên cứu về vấn đề nêu trên, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia - Sự thật xuất bản cuốn sách Bằng chứng cuộc sống - Suy ngẫm về phát triển bền vững Việt Nam của đồng tác giả Bạch Ngọc Chiến và Vương Quân Hoàng. -/- Ngoài phần mở đầu, phụ lục kỹ thuật, tài liệu tham khảo, cuốn sách gồm 5 chương chính: -/- Chương 1. Mạch nguồn; Chương 2. Con người, xã hội và nhà nước; Chương 3. Sức vóc kinh tế; Chương 4. Trí lực quốc dân; Chương 5. Tiến hóa. -/- Với tư duy và phương pháp tiếp cận khoa học, các tác giả dẫn dắt bạn đọc đi từ các quan sát về lịch sử hình thành dân tộc, sự phát triển và hoàn thiện của con người, xã hội, nhà nước trong tiến trình lịch sử đến sự phát triển kinh tế của đất nước ta. Mục tiêu cuối cùng mà các tác giả muốn đề cập là phương pháp và năng lực tổ chức, thiết kế và thực thi những kế hoạch phát triển phù hợp trong điều kiện hạn chế về nguồn lực và đối mặt với những thay đổi của cục diện trong nước và quốc tế. Nội dung cuốn sách cũng giúp làm sáng tỏ nhiều câu hỏi, gợi mở cách nhìn nhận về tương lai phát triển của đất nước. Cuốn sách thể hiện quá trình nghiên cứu công phu, nghiêm túc, nhiều nhận xét có giá trị tham khảo tốt; tuy nhiên có những ý kiến, nhận xét cần tiếp tục được thảo luận. Xin giới thiệu cuốn sách với bạn đọc và mong nhận được ý kiến đóng góp để nội dung cuốn sách được hoàn thiện hơn trong những lần xuất bản sau. -/- Tháng 11 năm 2015 NHÀ XUẤT BẢN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA - SỰ THẬT. (shrink)

Ngày 19/4/2024 vừa qua, Tuyên bố New York về Ý thức của Động vật đã được công bố tại một hội nghị "Khoa học Mới nổi về Ý thức của Động vật" được tổ chức tại Đại học New York.

Đến hẹn lại lên, mùa Journal Impact Factor lại mang tới nhiều xôn xao cho cộng đồng khoa học. Cập nhật mới nhất từ dữ liệu SSHPA và JIF 2020 cho thấy, con số hơn 1.064 công bố KHXH&NV trong năm 2020 tại Việt Nam phản ánh cả sự gia tăng về số lượng các công bố trên các tạp chí có JIF vượt trội. Số lượng các công bố trên các tạp chí có JIF > 5 đã tăng (...) gấp 4 lần so với năm 2019. Đây là tín hiệu đáng mừng, cho thấy hiệu quả của chính sách phát triển khoa học tại Việt Nam. (shrink)

Nghiên cứu này xác định tác động của sự sẵn sàng đến quyết định áp dụng công nghiệp 4.0 tại các doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh, vai trò điều tiết của đặc điểm lãnh đạo. Bằng phương pháp ước lượng bình phương nhỏ nhất từng phần (PLS-SEM) dựa trên mô hình nghiên cứu tích hợp lý thuyết khuyếch tán đổi mới (DOI) và khung lý thuyết công nghệ - tổ chức - môi (...) trường (TOE), nghiên cứu đã tiến hành khảo sát 353 DNNVV. Kết quả nghiên cứu cho thấy, khi cả 3 yếu tố: Công nghệ, Tổ chức, Mô trường đã sẵn sàng, thì doanh nghiệp sẽ quyết định áp dụng sản phẩm của công nghiệp 4.0. Đặc điểm lãnh đạo có vai trò điều tiết tích cực trong mối quan hệ tác động của Sự sẵn sàng đến Quyết định áp dụng. Kết quả này là cơ sở để giúp các nhà hoạch định chính sách, quản trị doanh nghiệp đưa ra những giải pháp để triển khai ứng dụng các thành tựu khoa học - công nghệ của công nghiệp 4.0, nhằm nâng cao hiệu quả trong hoạt động sản xuất, kinh doanh. (shrink)

Với khối lượng kiến thức khoa học chuyên sâu gia tăng và thông tin đại chúng phổ biến về vấn đề biến đổi khí hậu, nhận thức về tình trạng nguy ngập của sức khỏe hệ sinh thái toàn cầu đã trở nên đầy đủ hơn rất nhiều.

Công việc nghiên cứu khoa học hẳn nhiên có rất nhiều chi phí. Việc phân loại chi phí cũng có thể gọi là cả một ngành khoa học hẹp được. Nhưng có những chi phí không tên. Hơn thế nữa, trong chi phí không tên có cả những chi phí chẳng mấy ai buồn quan tâm.

Nhà nước và kinh tế là hai phạm trù cơ bản xác lập mối quan hệ giữa kiến trúc thượng tầng chính trị và hạ tầng kinh tế của mọi quốc gia. Vì vậy, mối quan hệ giữa kinh tế và nhà nước luôn là một trong những mối quan hệ cơ bản có ý nghĩa quyết định đến sự thịnh, suy của một đất nước trong quá trình phát triển. Sự tương tác giữa kinh tế và nhà nước diễn (...) ra khá phức tạp và được thể hiện cả hai chiều: kinh tế quy định tổ chức và hoạt động của bộ máy nhà nước theo nguyên lý hạ tầng kinh tế quyết định thượng tầng kiến trúc chính trị và chiều thứ hai là nhà nước tác động mạnh mẽ đến các quá trình kinh tế. Sự tác động trở lại của nhà nước đối với kinh tế có thể đưa lại những kết quả tích cực, thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ của đời sống kinh tế khi nhà nước tác động đúng đắn đến kinh tế, tôn trọng các quy luật khách quan của kinh tế, thực hiện tốt vai trò là “bà đỡ” của kinh tế. Ngược lại, một khi nhà nước tác động vào kinh tế một cách chủ quan, duy ý chí, áp đặt theo kiểu mệnh lệnh hành chính sẽ trở thành yếu tố kìm hãm sự phát triển lành mạnh của các quan hệ kinh tế, tạo ra nguy cơ khủng hoảng kinh tế - xã hội. Vì lẽ đó, nghiên cứu mối quan hệ giữa kinh tế và nhà nước luôn thu hút sự quan tâm của nhiều ngành khoa học xã hội: kinh tế học, chính trị học, xã hội học và luật học,…. (shrink)

Công việc nghiên cứu tốn kém nhiều thứ: thời gian, công sức và cả tiền bạc. Vì thế, đứng trước mỗi dự án nghiên cứu, kể từ khi bắt đầu tới khi ra sản phẩm, và cho đến tận thời kỳ nỗ lực mang sản phẩm tới người đọc, những nhà nghiên cứu đều phải đắn đo trước từng đồng xu chi tiêu.

Trong hoạt động khoa học, số lượng không phải là yếu tố quyết định. Uy tín khoa học còn bắt buộc phải được gây dựng qua những bài CBQT tốt. Một trong những chỉ dấu quan trọng bậc nhất chính là việc xuất bản được trên các ấn phẩm có hệ số tác động cao (HSTĐ).