Trước những khó khăn và thách thức của các nhà khoa học trẻ và các nhà khoa học ở những nước đang phát triển do thiếu tài nguyên và cơ hội được tiếp cận với các kiến thức và phương pháp nghiên cứu bài bản…, các nhà khoa học Việt Nam đã phát triển nền tảng Cổng thông tin SM3D hỗ trợ đào tạo phương pháp nghiên cứu khoa học xã hội cho các nhà khoa học. Sau gần 2 năm (...) được triển khai, Cổng thông tin SM3D được đánh giá là một trong những sáng kiến đóng góp tiêu biểu của khoa học Việt Nam cho cộng đồng khoa học quốc tế, đặc biệt là đối với các nước đang phát triển. (shrink)

Tiêu thụ năng lượng và tăng trưởng kinh tế có mối quan hệ chặt chẽ không thể tách rời, nó ảnh hưởng đến tình hình phát triển về mọi mặt của quốc gia. Việc điều phối tốt mối quan hệ giữa tiêu thụ năng lượng và tăng trưởng kinh tế sẽ giúp cho nền kinh tế phát triển mạnh mẽ, trên cơ sở năng lượng được sử dụng một cách tối ưu, tránh tình trạng tiêu thụ quá mức, dẫn tới (...) cạn kiệt năng lượng... Trên cơ sở nghiên cứu mối quan hệ giữa tiêu thụ năng lượng và tăng trưởng kinh tế, bài viết đề xuất một số giải pháp nhằm góp phần thực hiện quá trình chuyển đổi năng lượng (sản xuất, tiêu thụ năng lượng bền vững) hiệu quả phục vụ tăng trưởng xanh trong tương lai. (shrink)

Khởi đầu năm 2024, khoa học Việt Nam đã đón nhận tin vui khi 2 cuốn sách lý thuyết và phương pháp luận khoa học hoàn toàn thuần Việt đã lần lượt được lưu trữ trong thư viện của Đại học Harvard danh giá. Điều này đồng nghĩa với việc lý thuyết và phương pháp luận đến từ Việt Nam sẽ được sử dụng như tài liệu tham khảo cho các giảng viên và sinh viên của Đại học Harvard.

Ngay khi nước nhà mới giành được độc lập, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định với giới công thương kỹ nghệ Việt Nam: “Nền kinh tế quốc dân thịnh vượng nghĩa là các sự kinh doanh của các nhà công nghiệp, thương nghiệp thịnh vượng”.

Trung Quốc là nền kinh tế lớn hàng đầu thế giới, vận hành với hiệu suất cao để đáp ứng nhu cầu sinh kế của hơn 1,4 tỷ người dân, và cung cấp một lượng hàng hóa công nghệ, tiêu dùng và cả nông phẩm tới thế giới. Hệ quả tất yếu của quá trình tăng trưởng liên tục hơn 4 thập niên là việc sử dụng tài nguyên, và trong quá trình sản xuất, chế tạo, chế biến (...) cũng sản sinh ra một lượng khí nhà kính (GHG) tích lũy khổng lồ phát thải vào khí quyển. Trong một thống kê được đăng trên The Guardian năm 2017, thế giới đã nhận thấy trong giai đoạn 1988-2015, 100 tổ hợp công nghiệp hàng đầu thế giới chịu trách nhiệm cho việc phát thải tới 71% tổng tồn lượng GHG trong khí quyển. Dẫn đầu danh sách này trên phương diện quốc gia là Trung Quốc, với thống kê chỉ 5 đại công ty Trung Quốc đã chiếm tới gần 17% tổng lượng phát thải, trong đó tổ hợp ngành than có trách nhiệm lớn nhất, tới 14,32%. Sau những tiến bộ công nghệ vượt bậc cũng như tích lũy thặng dư nền kinh tế, quá trình hiện đại hóa ở Trung Quốc sang thời kỳ Chủ tịch Tập Cận Bình đã chuyển hướng sang bảo vệ môi trường với các mục tiêu phát thải nghiêm ngặt. Chẳng hạn như xác định nhóm ngành sản xuất gang thép với vai trò lớn trong mục tiêu giảm phát thải GHG, chính phủ và lãnh đạo công nghiệp liên tục tìm kiếm giải pháp cho sự hạn chế nguồn tài nguyên, thúc đẩy khuếch tán công nghệ, ứng dụng tiến bộ trong giảm phát thải và thu giữ, chôn lấp các-bon, thích hợp với ngành thép, dựa trên đánh giá bằng hệ thống phân tích hướng tới giải quyết mục tiêu biến đổi khí hậu có tên viết tắt “C3IAM/NET-IS.”. (shrink)

Sự tiến bộ nhanh chóng của các nền tảng Công nghệ Thông tin (CNTT) và ngôn ngữ lập trình đã làm thay đổi hình thái vận động và phát triển của xã hội loài người. Không gian mạng và các tiện ích đi kèm ngày càng được mở rộng, dẫn đến sự chuyển dịch dần từ đời sống trong thế giới thực sang đời sống trong thế giới ảo (còn gọi là không gian mạng hay không gian số). (...) Sự mở rộng và phát triển của các Mô hình Xử lý Ngôn ngữ Tự nhiên (Natural Language Processing – NLP) và Mô hình Ngôn ngữ Lớn (Large Language Model – LLM) thể hiện những đặc điểm giống con người về lập luận, nhận thức, sự chú ý và sáng tạo đã giúp con người vượt qua rào cản về khả năng vận hành. Đi kèm với các tiềm năng to lớn của AI là những lỗ hổng bảo mật mới và các rủi ro về an ninh thông tin phức tạp hơn. Khi xã hội vẫn đang cố gắng chuyển mình sang giai đoạn mới để có thể thích ứng với sự biến đổi công nghệ, cuộc cách mạng AI lại tiếp tục diễn ra đòi hỏi chúng ta phải suy nghĩ lại quỹ đạo của quá trình chuyển đổi xã hội vì nó có thể làm trầm trọng hơn các rủi ro an ninh thông tin được trình bày ở trên. Cụ thể, xã hội cần tiến hóa như thế nào để có thể bắt kịp với sự biến đổi mang tính đột phá tạo ra bởi làn sóng công nghệ AI hiện nay? Làm sao để quản lý và tận dụng sức mạnh của chúng trong khi vẫn đảm bảo được an ninh thông tin khi không gian và thời gian sống trong thế giới ảo của chúng ta ngày càng tăng? Bài viết này sẽ giúp làm sáng tỏ và trả lời các câu hỏi này. (shrink)

Trung Quốc là nền kinh tế lớn hàng đầu thế giới, vận hành với hiệu suất cao để đáp ứng nhu cầu sinh kế của hơn 1,4 tỷ người dân, và cung cấp một lượng hàng hóa công nghệ, tiêu dùng và cả nông phẩm tới thế giới. Hệ quả tất yếu của quá trình tăng trưởng liên tục hơn 4 thập niên là việc sử dụng tài nguyên, và trong quá trình sản xuất, chế tạo, chế biến (...) cũng sản sinh ra một lượng khí nhà kính (GHG) tích lũy khổng lồ phát thải vào khí quyển. (shrink)

TTCT - Những đứa trẻ thuộc thế hệ Alpha (sinh từ năm 2011-2025) khi vừa chào đời đã được bủa vây bởi công nghệ. Chính vì thế, nhu cầu về ứng dụng công nghệ trong học tập không chỉ dừng lại ở công cụ lưu trữ, giao tiếp thông thường, mà trở nên bao trùm và ranh giới giữa học tập, giải trí và việc thể hiện lối sống bị xóa nhòa.

Trong bối cảnh của thời đại mới với sự phát triển vượt bậc của công nghệ thông tin, các cơ quan báo chí đang phải đối mặt với sự sụt giảm về doanh thu. Những vấn đề liên quan đến tài chính và nguồn thu của báo chí được đề cập trong bài viết này dưới khái niệm của kinh tế báo chí.

Mô hình lý thuyết MTAM giúp tăng cường sự hiểu biết về cách con người đón nhận và chấp nhận các công nghệ, giúp tăng khả năng ứng dụng công nghệ mới trong xã hội và doanh nghiệp, đặc biệt là công nghệ AI cảm xúc.

Bài viết trình bày một số triển khai mới trong quá trình phát triển bổ sung các luận điểm sâu hơn cho hệ thống phát triển và quản trị quá trình sản xuất tri thức / phát kiến kỹ thuật-công nghệ của nhóm nghiên cứu AISDL, thường được gọi tắt là hệ thống lý thuyết SM3D.

Trong bối cảnh của thời đại mới với sự phát triển vượt bậc của công nghệ thông tin, các cơ quan báo chí đang phải đối mặt với sự sụt giảm về doanh thu. Những vấn đề liên quan đến tài chính và nguồn thu của báo chí được đề cập trong bài viết này dưới khái niệm của kinh tế báo chí.

Từ đầu thập niên 2000, Đảng và Nhà nước đã khẳng định việc kinh tế tri thức là thành phần nổi bật trong quá trình phát triển lực lượng sản xuất ở Việt Nam.

Bài viết trình bày một số triển khai mới trong quá trình phát triển bổ sung các luận điểm sâu hơn cho hệ thống phát triển và quản trị quá trình sản xuất tri thứcphát kiến kỹ thuật-công nghệ của nhóm nghiên cứu AISDL, thường được gọi tắt là hệ thống lý thuyết SM3D.

Sự tiến bộ nhanh chóng của các nền tảng Công nghệ Thông tin (CNTT) và ngôn ngữ lập trình đã làm thay đổi hình thái vận động và phát triển của xã hội loài người. Không gian mạng và các tiện ích đi kèm ngày càng được mở rộng, dẫn đến sự chuyển dịch dần từ đời sống trong thế giới thực sang đời sống trong thế giới ảo (còn gọi là không gian mạng hay không gian số). (...) Sự mở rộng và phát triển của các Mô hình Xử lý Ngôn ngữ Tự nhiên (Natural Language Processing – NLP) và Mô hình Ngôn ngữ Lớn (Large Language Model – LLM) thể hiện những đặc điểm giống con người về lập luận, nhận thức, sự chú ý và sáng tạo đã giúp con người vượt qua rào cản về khả năng vận hành. Đi kèm với các tiềm năng to lớn của AI là những lỗ hổng bảo mật mới và các rủi ro về an ninh thông tin phức tạp hơn. Khi xã hội vẫn đang cố gắng chuyển mình sang giai đoạn mới để có thể thích ứng với sự biến đổi công nghệ, cuộc cách mạng AI lại tiếp tục diễn ra đòi hỏi chúng ta phải suy nghĩ lại quỹ đạo của quá trình chuyển đổi xã hội vì nó có thể làm trầm trọng hơn các rủi ro an ninh thông tin được trình bày ở trên. Cụ thể, xã hội cần tiến hóa như thế nào để có thể bắt kịp với sự biến đổi mang tính đột phá tạo ra bởi làn sóng công nghệ AI hiện nay? Làm sao để quản lý và tận dụng sức mạnh của chúng trong khi vẫn đảm bảo được an ninh thông tin khi không gian và thời gian sống trong thế giới ảo của chúng ta ngày càng tăng? Phần một của bài viết sẽ bàn về các vấn đề và rủi ro ảnh hưởng đến an ninh thông tin trong kỷ nguyên AI, cũng như là vai trò, lợi thế, và cơ hội của việc vận dụng AI cho mục đích đảm bảo an ninh thông tin. (shrink)

Quỹ Phát triển khoa học và công nghệ Quốc gia được thành lập ngày 26 tháng 2 năm 2008 theo Nghị định 122/2003/NĐ-CP.

Từ đầu thập niên 2000, Đảng và Nhà nước đã khẳng định việc kinh tế tri thức là thành phần nổi bật trong quá trình phát triển lực lượng sản xuất ở Việt Nam.

Công bố khoa học được xem là một trong những thước đo trình độ phát triển khoa học công nghệ và sức cạnh tranh của mỗi một quốc gia do đó nó luôn là chủ đề gây chú ý đối với toàn xã hội trong những năm gần đây. Nâng cao số lượng và chất lượng nghiên cứu khoa học, công bố quốc tế được xem là một trong những yếu tố quan trọng quyết định đến (...) sự hình thành và phát triển của các nhóm nghiên cứu cũng như quyết định cho sự thành công của các hoạt động khoa học công nghệ của bất kỳ cơ quan tổ chức nghiên cứu, giáo dục nào. Nghiên cứu này được thực hiện nhằm đánh giá vai trò của các nhóm nghiên cứu đối với việc công bố quốc tế riêng trong lĩnh vực khoa học tự nhiên và kỹ thuật. (shrink)

Activity theory has long been an influential framework in the field of education. However, its theoretical concepts are not easily grasped by scholars, mainly due to difficulties in translation from the original Russian works, the complexity of these concepts and multiple versions embedded within the tradition. The two major approaches within activity theory were established by Leontiev and another version proposed later by Engeström, and they have often been confused and conflated together in the literature. This paper provides a much-needed (...) theoretical comparison between these approaches in regard to the field of education. The criteria for comparison involve their theoretical foundations, central phenomena of interest, key theoretical concepts, units of analysis and explanatory mechanisms. Insights from this paper contribute to establishing a more refined understanding of activity theory and its variants, which in turn allows researchers to make more informed decisions when selecting and using these frameworks. Implications for practical research practices are discussed with examples from the area of teacher professional development. (shrink)

At the social turn in education, Vygotsky's cultural-historical/sociocultural theory (VST) has become particularly influential. There are other cultural-historical traditions associated with VST, including Leontiev's and Engeström's versions of cultural-historical activity theory (CHAT). These approaches are frequently conflated, resulting in confusion that can be consequential in interpreting educational research findings. Unravelling these frameworks is thus an important and urgent task. In addressing this gap, the paper first provides an overview of the origins and fundamental tenets of these cultural-historical perspectives, followed by (...) a critical evaluation of and comparison among them. Implications for utilising these cultural-historical traditions are discussed. (shrink)

Vygotsky’s sociocultural theory (VST) has been increasingly utilised as an effective framework to account for the role of emotions in learning and development. Yet, within VST, emotion has neither been systemically theorised nor investigated. This paper contributes to the literature by offering a theoretical discussion of Vygotsky’s perspective on emotion and its relation to cognition. Employing a content analysis approach, three of Vygotsky’s key texts on emotions were closely read and analysed with emerging themes grouped into a system of interrelated (...) theoretical tenets. The insights gained from this paper benefit scholars who are interested in understanding and researching emotions from a VST perspective as well as provide important implications for educational practices. (shrink)

In recent decades, Vygotsky’s sociocultural theory (VST) has become particularly influential in the fields of education and educational psychology. Perezhivanie is an important concept in VST that stipulates a relative influence of environment on a person’s psychological development depending on their age or stage of development. However, perezhivanie has been differentially interpreted and applied in previous literature to suit the purposes of domain-specific research. The lack of a comprehensive theoretical understanding of the concept can undermine research findings and their implications (...) for educational practices. Drawing on a content analysis of Vygotsky’s key texts on perezhivanie, this paper provides a much-needed theoretical discussion that unpacks comprehensively the theoretical content of perezhivanie and the methodological principles guiding its application. The findings revealed that conceptually, perezhivanie can be defined as: (a) a theoretical relation between an individual and their environment, (b) an abstract experience of or attitude towards a life situation and (c) a concrete lived experience of an event within that situation. Four major discernible components of an individual’s perezhivanie include the environmental factor, personal characteristics mobilised, refraction prism and psychological influences. Five key methodological principles were conceived to assist the employment of perezhivanie in educational/psychological research: (1) utilising a perezhivanie as a unit of analysis, (2) analysing perezhivanie at different levels, (3) accounting for the perspective of the individual involved, (4) constructing the refraction prism and (5) determining the major personal characteristics mobilised in the perezhivanie. Implications for educational and research practices are then discussed. (shrink)

The traditional soft set is a mapping from a parameter set to family of all crisp subsets of a universe. Molodtsov introduced the soft set as a generalized tool for modelling complex systems involving uncertain or not clearly defined objects. In this paper, the notion of neutrosophic soft set is reanalysed. The novel theory is a combination of neutrosophic set theory and soft set theory. The complement, “and”, “or”, intersection and union operations are defined on the neutrosophic soft sets. The (...) neutrosophic soft relations accompanied with their compositions are also defined. The basic properties of the neutrosophic soft sets, neutrosophic soft relations and neutrosophic soft compositions are also discussed. (shrink)

A rough fuzzy set is the result of the approximation of a fuzzy set with respect to a crisp approximation space. It is a mathematical tool for the knowledge discovery in the fuzzy information systems. In this paper, we introduce the concepts of rough standard neutrosophic sets and standard neutrosophic information system, and give some results of the knowledge discovery on standard neutrosophic information system based on rough standard neutrosophic sets.

Sự phát triển của công nghệ thông minh đã khiến bài toán về mô hình hóa quá trình chắt lọc từ biển thông tin hỗn loạn để tạo ra tri thức hữu ích ngày càng trở nên cấp thiết. Bài viết giới thiệu mô hình hành vi chấp nhận công nghệ qua tiếp biến văn hóa mindsponge, gọi tắt là mô hình MTAM.

Dù nam hay nữ giới theo ngành CNTT, tin rằng với việc theo học FUNiX, các bạn trẻ sẽ tìm được sự hỗ trợ tốt nhất để chinh phục mục tiêu của mình.

- Sự phát triển của công nghệ thông minh đã khiến bài toán về mô hình hóa quá trình chắt lọc từ biển thông tin hỗn loạn để tạo ra tri thức hữu ích ngày càng trở nên cấp thiết. Bài viết giới thiệu mô hình hành vi chấp nhận công nghệ qua tiếp biến văn hóa mindsponge, gọi tắt là mô hình MTAM. - Lý thuyết về sự sàng lọc qua tiếp biến văn hóa về (...) công nghệ cho chúng ta ba gợi ý để giảm bớt sự hỗn loạn của biển thông tin. - Ưu tiên trong việc làm rõ về giá trị cốt lõi của cá nhân và tổ chức, qua đó phân tích sự tính tương thích của các hệ thống công nghệ mới, thông tin mới với các giá trị đó. - Việc phát triển chuyên môn sâu, có tính kỉ luật giúp nền tảng bộ lọc thông tin của các cá nhân và tổ chức trở nên mạch lạc hơn. - Cuối cùng, việc đổi mới và sáng tạo để thích nghi trong điều kiện chuyển đổi số và công nghệ phát triển như vũ bão là quá trình đồng thời phản tỉnh về giá trị cốt lõi, kỉ luật phát triển chuyên môn sâu, nhằm tạo ra kết nối thông tin mới có tính giải thích, suy phóng cao. -/- . (shrink)

Mặc dù vẫn còn những nghi ngờ về sự thay đổi khí hậu trong một số tài liệu nghiên cứu, sự đồng thuận mạnh mẽ trong cộng đồng khoa học vẫn xác định rằng nhiệt độ bề mặt toàn cầu đã tăng trong vài thập kỷ gần đây. Biến đổi khí hậu, chủ yếu là kết quả của hoạt động con người, đang trở thành một trong những thách thức toàn cầu cấp bách nhất của thời đại chúng ta. Trong (...) thập kỷ vừa qua, con người đã thực hiện những nỗ lực đáng kể để đối phó với cuộc khủng hoảng biến đổi khí hậu và đã đạt được những ảnh hưởng nhất định trong việc chống lại biến đổi khí hậu và tạo ra nhận thức sâu rộng về hậu quả của nó. Tuy nhiên, câu hỏi tiếp tục đặt ra là liệu chúng ta đang đi đúng hướng để giải quyết cuộc khủng hoảng này một cách hiệu quả hay không? Bài tiểu luận này sẽ xem xét những thành tựu trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu, nhận thức ngày càng tăng về tác động của nó, mức độ nghiêm trọng ngày càng tăng của khủng hoảng khí hậu và liệu hành động của chúng ta đã đi đúng hướng chưa hay liệu chúng ta có cần xem xét lại cách tiếp cận của mình hay không. (shrink)

Năng lực số được hiểu là những khả năng phù hợp của một cá nhân để sống, học tập và làm việc trong một xã hội số. Mục tiêu của nghiên cứu này là khảo sát năng lực số của giảng viên (GV) thuộc lĩnh vực khoa học xã hội và nhân văn (KHXH&NV) trong bối cảnh có những yêu cầu ngày càng cao về các hoạt động học thuật số. Phương pháp nghiên cứu định lượng được áp dụng để (...) thu thập dữ liệu từ 135 GV. Phân tích dữ liệu thu được cho thấy GV có năng lực số tốt nhất trong các nhóm năng lực về sự thành thạo công nghệ thông tin và truyền thông (CNTT-TT) và hiệu quả sử dụng các ứng dụng CNTT-TT trong hoạt động nghiên cứu và giảng dạy; và thấp nhất trong các nhóm năng lực về quản lý dữ liệu, năng lực sáng tạo, và năng lực tham gia trong môi trường số. Kết quả nghiên cứu là nền tảng cho những đề tài tiếp theo để xem xét mối tương quan giữa năng lực số và nhân văn số, và giúp xây dựng chương trình huấn luyện nâng cao năng lực số cho GV trong thực hành học thuật KHXH&NV. (shrink)

Bài luận tóm lược ngắn các thông tin liên quan tới quan điểm kinh doanh, chính trị và môi trường xung quanh công nghiệp xe điện (EV) Mỹ, tỷ phú công nghệ số 1 thế giới Elon Musk, tổng thống Mỹ Joe Biden và yếu tố lợi ích chính trị, văn hóa doanh nghiệp.

Trong thời đại hiện nay, chúng ta thường cảm thấy bị choáng ngợp bởi sự hỗn loạn của thế giới bên ngoài và khao khát những khoảnh khắc tỉnh thức. “Meandering Sobriety” (tạm dịch “Lang thang trong sự tỉnh thức”) của PGS.TS Vương Quân Hoàng (Trường Đại học Phenikaa và Quỹ Phát triển Khoa học và Công nghệ Quốc gia - NAFOSTED) có thể mang đến cho độc giả những khoảnh khắc đó qua tuyển tập truyện ngắn hài (...) hước và giàu tính suy tưởng. Cuốn sách hiện đang được xếp hạng thứ nhất trong danh sách các tựa sách nhận được nhiều đơn hàng nhất về Triết học của Amazon (Amazon Bestsellers). Ở Amazon US (toàn cầu), Amazon AU (Úc) và Amazon JP (Nhật), sách đang được xếp hạng thứ hai trong cùng hạng mục. (shrink)

Trong bài viết này chúng tôi trình bày thông tin đại cương về vai trò của nickel trong công nghiệp chế tạo giữa bối cảnh yêu cầu bảo vệ môi sinh trong đại nghị sự mục tiêu phát triển bền vững (SDG) của Liên Hợp Quốc ngày một cấp bách, đối diện với nguy cơ không thể hoàn thành. Các thông tin tóm lược ở đây được dẫn chiếu tới một số nhỏ các tài liệu tham khảo chính và (...) không thể đảm bảo tính trọn vẹn trong khuôn khổ một bài báo nhỏ. Những vấn đề đặt ra có tính tổng quát cho quan hệ môi sinh với việc khai khoáng, tách và tinh chế nickel nói chung trên thế giới. Vì thế, có thể thông tin trong bài không hoàn toàn trùng khớp với tình hình cụ thể của một địa phương trên trái đất, do đặc điểm địa lý, địa chất và kinh tế-công nghệ khác biệt. Bài viết tập trung xoay quanh nguyên lý quan hệ kinh tế-môi trường và ý nghĩa thực tiễn của cụm từ “bền vững” trong bối cảnh cụ thể của công nghiệp nickel. (shrink)

Trong cuộc sống hằng ngày của chúng ta, khoa học và công nghệ dường như có thể thấy được ở bất cứ đâu. Vì thế, chúng ta đều có nhu cầu tích hợp và sử dụng các thông tin khoa học cho các cân nhắc quan trọng, ví dụ như những quyết định về chăm sóc y tế, an toàn thực phẩm, đầu tư, sáng tạo, và biến đổi khí hậu. Truyền thông khoa học là việc cực kỳ (...) quan trọng vì nó giúp chuyển hóa các kết quả nghiên cứu khoa học (thông tin đã được phần nào kiểm chứng thông qua quá trình đánh giá nghiêm ngặt) thành một phần của kiến thức tập thể được ứng dụng trong cuộc sống hàng ngày. Các kiến thức này sẽ giúp làm tăng sự hiệu quả và phù hợp của quá trình đưa ra quyết định và hành động các cá nhân trong tập thể đấy. (shrink)

Nhật Bản thường được biết đến là một cường quốc khoa học không chỉ ở Châu Á mà trên toàn thế giới với rất nhiều giải thưởng khoa học cao quý và sản lượng khoa học ổn định ở mức cao nhiều thập niên qua. Tuy nhiên, trong khoảng 10 năm trở lại đây, thế giới đã thường xuyên ghi nhận những vụ bê bối về đạo đức nghiên cứu tại Nhật Bản. Xem xét kĩ lưỡng nội dung chi tiết (...) các vụ bê bối có thể thấy Nhật Bản đang gặp phải những thách thức nan giải trong việc ngăn chặn và kiểm soát vi phạm đạo đức nghiên cứu. Một phần quan trọng của thách thức này là sự xung đột giữa một bên là những yếu tố có tính lịch sử và văn hóa, và bên kia là sự phát triển của công nghệ thông tin và xu hướng hợp tác quốc tế mở rộng. Nghiên cứu trường hợp của Nhật Bản có thể mang lại những bài học quan trọng trong việc xây dựng khả năng đào tạo và quản lí đạo đức nghiên cứu tại một nền khoa học mới hội nhập như Việt Nam. (shrink)

Tóm tắt -/- Emotional AI hay AI cảm xúc là một nhánh của AI có khả năng nhận biết, diễn giải, mô phỏng và phản ứng với cảm xúc con người Các ứng dụng của AI cảm xúc có thể giúp cho người làm báo cải thiện lối hành văn của mình dựa trên phản hồi của độc giả, đồng thời hỗ trợ tòa soạn thăm dò ý kiến của độc giả. Một trong những rủi ro lớn nhất của AI (...) cảm xúc là tiềm tàng ô nhiễm không gian thông tin. Các thông tin có thể được làm giả và xuyên tạc với mục đích thao túng cảm xúc người đọc. Nhà báo cần hiểu biết đúng đắn về công nghệ AI và mô hình cảm xúc, không lạm dụng AI cảm xúc để tác động cảm xúc của người đọc, sử dụng công nghệ một cách minh bạch và đạo đức, và bảo vệ dữ liệu của độc giả. (shrink)

Trong một số mới xuất bản của PNAS (Viện hàn lâm khoa học Hoa Kỳ), các nhà nghiên cứu thuộc Florida Atlantic University đã công bố một nghiên cứu công phu, phát hiện thời điểm trỗi dậy của “cái biết có ý thức” (conscious awareness), một ý niệm rất quan trọng đối với quá trình nhận thức và phát triển ý thức của con người. Một ý nghĩa rất sâu sắc của kết quả nghiên cứu này có liên (...) quan tới thế giới tự nhiên, đa dạng sinh thái, và thời gian con người có thể trở nên khỏe mạnh tinh thần khi sống giữa thiên nhiên, tới mức tác giả Weir viết trên Monitor on Psychology [6]: “Thậm chí chỉ âm thanh của tự nhiên cũng có tính chất phục hồi sinh lực”. Như thế, những nỗ lực của con người bảo tồn không gian thiên nhiên, môi sinh và sự đa dạng sinh học, kiểu hình sự sống, cũng chính là bảo tồn nguồn gốc nhận thức, trí khôn, tiếp cận xử lý thông tin, mà những bạn trẻ 3 tháng tuổi trong nghiên cứu đã giúp chúng ta dần hiểu ra. Khi những thông tin từ môi trường được tiếp nhận, xây dựng, lưu trữ, và mở rộng thành các phạm vi ảnh hưởng chủ quan (subjective sphere of influence) trong tâm trí, nó sẽ giúp ta thực hiện các suy nghĩ và hành động có nhận thức rõ ràng, chuẩn xác, và hiệu quả hơn. Đây có lẽ cũng là cách chúng ta học hỏi và xây dựng hệ văn hóa, cũng như tiếp nhận tri thức và tạo ra sự đổi mới sáng tạo trong các khía cạnh của cuộc sống, cụ thể là khoa học công nghệ. Cho nên giá trị thật của không gian thiên nhiên, môi sinh và sự đa dạng sinh học, kiểu hình sự sống rõ ràng không thể nào chỉ tương đương với các món “khoái khẩu” hoặc là doanh số bán vé, thu dịch vụ khách tham quan tại các khu vực bảo tồn được. (shrink)

Sự tiến bộ nhanh chóng của các nền tảng Công nghệ Thông tin (CNTT) và ngôn ngữ lập trình đã làm thay đổi hình thái vận động và phát triển của xã hội loài người. Không gian mạng và các tiện ích đi kèm ngày càng được mở rộng, dẫn đến sự chuyển dịch dần từ đời sống trong thế giới thực sang đời sống trong thế giới ảo (còn gọi là không gian mạng hay không gian số). (...) Sự mở rộng và phát triển của các Mô hình Xử lý Ngôn ngữ Tự nhiên (Natural Language Processing – NLP) và Mô hình Ngôn ngữ Lớn (Large Language Model – LLM) thể hiện những đặc điểm giống con người về lập luận, nhận thức, sự chú ý và sáng tạo đã giúp con người vượt qua rào cản về khả năng vận hành. Đi kèm với các tiềm năng to lớn của AI là những lỗ hổng bảo mật mới và các rủi ro về an ninh thông tin phức tạp hơn. Khi xã hội vẫn đang cố gắng chuyển mình sang giai đoạn mới để có thể thích ứng với sự biến đổi công nghệ, cuộc cách mạng AI lại tiếp tục diễn ra đòi hỏi chúng ta phải suy nghĩ lại quỹ đạo của quá trình chuyển đổi xã hội vì nó có thể làm trầm trọng hơn các rủi ro an ninh thông tin được trình bày ở trên. Cụ thể, xã hội cần tiến hóa như thế nào để có thể bắt kịp với sự biến đổi mang tính đột phá tạo ra bởi làn sóng công nghệ AI hiện nay? Làm sao để quản lý và tận dụng sức mạnh của chúng trong khi vẫn đảm bảo được an ninh thông tin khi không gian và thời gian sống trong thế giới ảo của chúng ta ngày càng tăng? Phần hai và cũng là phần cuối của bài viết sẽ giúp làm sáng tỏ cách con người tương tác với AI và các quyền tự do vận dụng AI cho mục đích cá nhân có ảnh hưởng như thế nào đối với an ninh thông tin trên không gian mạng, cũng như là vai trò của chính phủ, doanh nghiệp, và người dân trong việc đảm bảo an ninh thông tin. (shrink)

Mùa xuân, đất trời dậy sự sống. Từ đồng bằng tới vùng núi cao của đất nước ta, khắp nơi muôn hoa đua sắc. Trong số những người Việt quan tâm tới tiến triển khoa học nước nhà, trước đà bứt phá công nghệ khoa học vũ bão của thế giới, vẫn có những cành mai mỗi ngày lại đơm những nụ hoa hiến dâng cho cuộc sống. Cảm ơn những tác giả đã dành thời gian đặt bút (...) để mang chúng đến với cuộc đời. (shrink)

Sự tiến bộ nhanh chóng của các nền tảng Công nghệ Thông tin (CNTT) và ngôn ngữ lập trình đã làm thay đổi hình thái vận động và phát triển của xã hội loài người. Không gian mạng và các tiện ích đi kèm ngày càng được mở rộng, dẫn đến sự chuyển dịch dần từ đời sống trong thế giới thực sang đời sống trong thế giới ảo (còn gọi là không gian mạng hay không gian số). (...) Trong bối cảnh các hoạt động kinh tế và xã hội ngày càng được kết nối tốt hơn thông qua IoT, và sắp tới đây là tiềm năng tích hợp AI vào hầu như mọi mặt của đời sống ở cả thế giới thực và thế giới ảo, thì không chỉ cá nhân, mà cả doanh nghiệp và quốc gia cũng sẽ phải đối mặt với các thách thức chưa từng có tiền lệ đối với rủi ro về an ninh thông tin. Sự mở rộng và phát triển của các Mô hình Xử lý Ngôn ngữ Tự nhiên (Natural Language Processing – NLP) và Mô hình Ngôn ngữ Lớn (Large Language Model – LLM) thể hiện những đặc điểm giống con người về lập luận, nhận thức, sự chú ý và sáng tạo đã giúp con người vượt qua rào cản về khả năng vận hành. Đi kèm với các tiềm năng to lớn của AI là những lỗ hổng bảo mật mới và các rủi ro về an ninh thông tin phức tạp hơn. Khi xã hội vẫn đang cố gắng chuyển mình sang giai đoạn mới để có thể thích ứng với sự biến đổi công nghệ, cuộc cách mạng AI lại tiếp tục diễn ra đòi hỏi chúng ta phải suy nghĩ lại quỹ đạo của quá trình chuyển đổi xã hội vì nó có thể làm trầm trọng hơn các rủi ro an ninh thông tin được trình bày ở trên. Cụ thể, xã hội cần tiến hóa như thế nào để có thể bắt kịp với sự biến đổi mang tính đột phá tạo ra bởi làn sóng công nghệ AI hiện nay? Làm sao để quản lý và tận dụng sức mạnh của chúng trong khi vẫn đảm bảo được an ninh thông tin khi không gian và thời gian sống trong thế giới ảo của chúng ta ngày càng tăng? Các câu hỏi này sẽ được trả lời thông qua bài viết. (shrink)

Trong bài viết này chúng tôi trình bày thông tin đại cương về vai trò của nickel trong công nghiệp chế tạo giữa bối cảnh yêu cầu bảo vệ môi sinh trong đại nghị sự mục tiêu phát triển bền vững (SDG) của Liên Hợp Quốc ngày một cấp bách, đối diện với nguy cơ không thể hoàn thành. Các thông tin tóm lược ở đây được dẫn chiếu tới một số nhỏ các tài liệu tham khảo chính và (...) không thể đảm bảo tính trọn vẹn trong khuôn khổ một bài báo nhỏ. Những vấn đề đặt ra có tính tổng quát cho quan hệ môi sinh với việc khai khoáng, tách và tinh chế nickel nói chung trên thế giới. Vì thế, có thể thông tin trong bài không hoàn toàn trùng khớp với tình hình cụ thể của một địa phương trên trái đất, do đặc điểm địa lý, địa chất và kinh tế-công nghệ khác biệt. Bài viết tập trung xoay quanh nguyên lý quan hệ kinh tế-môi trường và ý nghĩa thực tiễn của cụm từ “bền vững” trong bối cảnh cụ thể của công nghiệp nickel. (shrink)

Với sự hỗ trợ của công nghệ tiên tiến và đội ngũ các nhà khoa học hàng đầu thế giới, William bước vào trạng thái ngủ đông sâu, nơi thời gian dường như đứng yên. Anh từ bỏ quyền kiểm soát đế chế của mình, bỏ lại bộ máy khổng lồ của khu phức hợp công nghiệp của mình và giao tương lai cho người khác.

Dù nam hay nữ giới theo ngành CNTT, tin rằng với việc theo học FUNiX, các bạn trẻ sẽ tìm được sự hỗ trợ tốt nhất để chinh phục mục tiêu của mình.

Sự ủng hộ và hỗ trợ của cộng đồng dân cư đối với các chính sách bảo tồn hệ sinh thái biển và ven biển là quan trọng và cần thiết. Tuy nhiên, các nghiên cứu đa quốc gia hiện nay về các yếu tố tác động đến vấn đề này vẫn còn nhiều thiếu sót. Hơn nữa, các nghiên cứu liên quan đến biến đổi khí hậu có khả năng làm suy giảm sự ủng hộ hành vi bảo tồn (...) biển và ven biển vẫn còn nhiều hạn chế. Cho nên, nghiên cứu này được thực hiện nhằm tìm hiểu các tác động của nhận thức liên quan đến biến đổi khí hậu của các bên liên quan đối với sự sẵn sàng hỗ trợ bảo vệ biển. Nghiên cứu áp dụng phương pháp Bayesian Mindsponge Framework (BMF) cho tập dữ liệu gồm 709 cá nhân liên quan tới hệ sinh thái biển và ven biển ở 42 quốc gia, thuộc dự án MaCoBioS, được tài trợ bởi Ủy ban Châu Âu. Kết quả phân tích chỉ ra rằng cá nhân có suy nghĩ rằng xã hội đang làm nhiều việc để giải quyết tác động của biến đổi khí hậu, phát triển công nghệ có thể giúp giải quyết các vấn đề môi trường, và việc ứng phó với biến đổi khí hậu sẽ gây thiệt hại cho kinh tế đất nước sẽ có xu hướng không sẵn sàng hỗ trợ bảo vệ biển hơn. Dựa trên kết quả này, chúng tôi gợi ý rằng việc nâng cao nhận thức và kiến thức của các cộng đồng dân cư gắn liền với biển có thể giúp tăng cường hành động và cải thiện sự đồng hành, hỗ trợ của chính họ đối với các chương trình bảo tồn đại dương và ven biển. Xa hơn nữa, những nhận thức này sẽ là nền tảng cho việc xây dựng văn hóa thặng dư sinh thái. (shrink)

TS. Đào Văn Dương – Trưởng Khoa Công nghệ Sinh học, Hóa học và Kỹ thuật Môi trường là nhà khoa học của Trường Đại học Phenikaa vừa vinh dự nhận giải thưởng Global Peer Review Awards 2019. Đây là giải thưởng vinh danh những nhà bình duyệt, biên tập viên có những thành tựu và đóng góp không mệt mỏi cho bình duyệt khoa học trong năm 2019.

Bài viết này tóm lược các điểm quan trọng và những triết lý xã hội trong Tầm nhìn Xã hội 5.0 (Society 5.0) của Nhật Bản, đồng thời đưa ra bài học cho Việt Nam trong việc hình thành một xã hội “lấy dân làm gốc”, được hiện thực hoá bởi trí tuệ nhân tạo (AI). Nhằm tiến tới một xã hội nơi con người được đặt làm trung tâm đồng thời chung sống hài hoà với công nghệ (...) ngày càng thông minh, năm gợi ý cụ thể cho Việt Nam đã được đưa ra: Tầm nhìn lấy con người làm trung tâm; Góc nhìn đa chiều về mối quan hệ giữa người và máy; Lấy AI làm động lực phát triển kinh tế-xã hội; Cách tiếp cận từ dưới lên trên và thúc đẩy tính tham gia trong việc thiết lập tầm nhìn; và Tính bền vững và bao quát trong các ứng dụng của AI. (shrink)

Thực tế này khá dễ hiểu với các nền kinh tế chưa có nhiều tích lũy, và một lượng lớn đầu tư buộc phải dành cho những công nghệ khá gần với hoạt động kinh tế trong ngắn và trung hạn.

Bài viết này giới thiệu năm yếu tố tiền đề đó với mục đích gia tăng nhận thức về quan hệ giữa người và máy trong bối cảnh công nghệ ngày càng thay đổi cuộc sống thường nhật. Năm tiền đề bao gồm: Tiền đề về cấu trúc xã hội, văn hóa, chính trị, và lịch sử; về tính tự chủ và sự tự do của con người; về nền tảng triết học và nhân văn của nhân loại; (...) về hiện tượng tiếp biến văn hóa sinh ra từ tương tác giữa người và máy; về tam giác tương tác giữa con người với máy tính, giữa con người với con người, và giữa con người với thiên nhiên. Trên cơ sở giải thích rõ về năm tiền đề này, bài viết đã đưa ra ba gợi ý cho Việt Nam về việc phát triển, ứng dụng, và quản lý trí tuệ nhân tạo. (shrink)

Nghiên cứu để xây dựng chương trình phần mềm chung để cập nhật thông tin từ các TCTD, chi nhánh TCTD cho NHNN. Hiện nay, tuỳ theo việc áp dụng công nghệ của từng TCTD mà có nhiều chương trình báo cáo khác nhau nên chưa đảm bảo chuẩn chung và không đảm bảo an toàn chính xác đối với thông tin đầu vào.