This paper responds to Saul Fisher’s critical note (in the current volume) on Peter Lamarque and Nigel Walter’s ‘The Application of Narrative to the Conservation of Historic Buildings’ (Estetika 1/2019). Walter restates the argument, underlining the context of ‘living' buildings whose identities are still in formation. He then responds to points raised by Fisher, commenting on persistence and identity, Noël Carroll’s views on narrative connection, the usefulness of Carroll's engagement with spatial relations, and addressing some of Fisher’s specific challenges. (...) Lamarque then comments, framing the central question as whether conservation work to a building preserves its character, integrity, and coherence, noting that these are core aspects of narrative, before concluding with some reflections on the application of metaphor, including the metaphorical personification of buildings. (shrink)

A theory of the structure and cognitive function of the human imagination that attempts to do justice to traditional intuitions about its psychological centrality is developed, largely through a detailed critique of the theory propounded by Colin McGinn. Like McGinn, I eschew the highly deflationary views of imagination, common amongst analytical philosophers, that treat it either as a conceptually incoherent notion, or as psychologically trivial. However, McGinn fails to develop his alternative account satisfactorily because (following Reid, Wittgenstein and Sartre) he (...) draws an excessively sharp, qualitative distinction between imagination and perception, and because of his flawed, empirically ungrounded conception of hallucination. His arguments in defense of these views are rebutted in detail, and the traditional, passive, Cartesian view of visual perception, upon which several of them implicitly rely, is criticized in the light of findings from recent cognitive science and neuroscience. It is also argued that the apparent intuitiveness of the passive view of visual perception is a result of mere historical contingency. An understanding of perception (informed by modern visual science) as an inherently active process enables us to unify our accounts of perception, mental imagery, dreaming, hallucination, creativity, and other aspects of imagination within a single coherent theoretical framework. (shrink)

A brief historical and conceptual account of the concept of imagination.

The paper considers whether psychiatric kinds can be natural kinds and concludes that they can. This depends, however, on a particular conception of ‘natural kind’. We briefly describe and reject two standard accounts – what we call the ‘stipulative account’ (according to which apparently a priori criteria, such as the possession of intrinsic essences, are laid down for natural kindhood) and the ‘Kripkean account’ (according to which the natural kinds are just those kinds that obey Kripkean semantics). We then rehearse (...) a more permissive account: Richard Boyd’s ‘homeostatic property cluster’ (HPC) account. We argue that psychiatric kinds can in principle count as natural kinds on the HPC account. Moreover, specific psychiatric kinds (Tourette’s, schizophrenia, etc.) can be natural kinds even if the category psychiatric disorder is not itself a natural kind. (shrink)

The paper is a dialogue between a conservation architect who works on medieval churches and an analytic aesthetician interested in the principles underlying restoration and conservation. The focus of the debate is the explanatory role of narrative in understanding and justifying elective changes to historic buildings. For the architect this is a fruitful model and offers a basis for a genuinely new approach to a philosophy of conservation. The philosopher, however, has been sceptical about appeals to narrative in other contexts (...) (for example, self-identity), and rehearses some reasons for this scepticism. The dialogue explores the pros and cons of the narrative approach to conservation and seeks to forge a compromise that acknowledges concerns about inflated claims for narrative while pursuing the merits of this particular application. (shrink)

The paper is a dialogue between a conservation architect who works on medieval churches and an analytic aesthetician interested in the principles underlying restoration and conservation. The focus of the debate is the explanatory role of narrative in understanding and justifying elective changes to historic buildings. For the architect this is a fruitful model and offers a basis for a genuinely new approach to a philosophy of conservation. The philosopher, however, has been sceptical about appeals to narrative in other contexts (...) (for example, self-identity), and rehearses some reasons for this scepticism. The dialogue explores the pros and cons of the narrative approach to conservation and seeks to forge a compromise that acknowledges concerns about inflated claims for narrative while pursuing the merits of this particular application. (shrink)

A response to Saul Fisher’s critical note on Peter Lamarque and Nigel Walter’s ‘The Application of Narrative to the Conservation of Historic Buildings’.

The European Medical Information Framework project, funded through the IMI programme, has designed and implemented a federated platform to connect health data from a variety of sources across Europe, to facilitate large scale clinical and life sciences research. It enables approved users to analyse securely multiple, diverse, data via a single portal, thereby mediating research opportunities across a large quantity of research data. EMIF developed a code of practice to ensure the privacy protection of data subjects, protect the interests of (...) data sharing parties, comply with legislation and various organisational policies on data protection, uphold best practices in the protection of personal privacy and information governance, and eventually promote these best practices more widely. EMIF convened an Ethics Advisory Board, to provide feedback on its approach, platform, and the EcoP. The most important challenges the ECoP team faced were: how to define, control and monitor the purposes for which federated health data are used; the kinds of organisation that should be permitted to conduct permitted research; and how to monitor this. This manuscript explores those issues, offering the combined insights of the EAB and EMIF core ECoP team. For some issues, a consensus on how to approach them is proposed. For other issues, a singular approach may be premature but the challenges are summarised to help the community to debate the topic further. Arguably, the issues and their analyses have application beyond EMIF, to many research infrastructures connected to health data sources. (shrink)

Throughout the biological and biomedical sciences there is a growing need for, prescriptive ‘minimum information’ (MI) checklists specifying the key information to include when reporting experimental results are beginning to find favor with experimentalists, analysts, publishers and funders alike. Such checklists aim to ensure that methods, data, analyses and results are described to a level sufficient to support the unambiguous interpretation, sophisticated search, reanalysis and experimental corroboration and reuse of data sets, facilitating the extraction of maximum value from data sets (...) them. However, such ‘minimum information’ MI checklists are usually developed independently by groups working within representatives of particular biologically- or technologically-delineated domains. Consequently, an overview of the full range of checklists can be difficult to establish without intensive searching, and even tracking thetheir individual evolution of single checklists may be a non-trivial exercise. Checklists are also inevitably partially redundant when measured one against another, and where they overlap is far from straightforward. Furthermore, conflicts in scope and arbitrary decisions on wording and sub-structuring make integration difficult. This presents inhibit their use in combination. Overall, these issues present significant difficulties for the users of checklists, especially those in areas such as systems biology, who routinely combine information from multiple biological domains and technology platforms. To address all of the above, we present MIBBI (Minimum Information for Biological and Biomedical Investigations); a web-based communal resource for such checklists, designed to act as a ‘one-stop shop’ for those exploring the range of extant checklist projects, and to foster collaborative, integrative development and ultimately promote gradual integration of checklists. (shrink)

Background Men with antisocial personality disorder show lifelong abnormalities in adaptive decision making guided by the weighing up of reward and punishment information. Among men with antisocial personality disorder, modifi cation of the behaviour of those with additional diagnoses of psychopathy seems particularly resistant to punishment. Methods We did a case-control functional MRI (fMRI) study in 50 men, of whom 12 were violent off enders with antisocial personality disorder and psychopathy, 20 were violent off enders with antisocial personality disorder but (...) not psychopathy, and 18 were healthy non-off enders. We used fMRI to measure brain activation associated with the representation of punishment or reward information during an event-related probabilistic response-reversal task, assessed with standard general linear-model-based analysis. Findings Offenders with antisocial personality disorder and psychopathy displayed discrete regions of increased activation in the posterior cingulate cortex and anterior insula in response to punished errors during the task reversal phase, and decreased activation to all correct rewarded responses in the superior temporal cortex. This finding was in contrast to results for off enders without psychopathy and healthy non-off enders. Interpretation Punishment prediction error signalling in off enders with antisocial personality disorder and psychopathy was highly atypical. This finding challenges the widely held view that such men are simply characterised by diminished neural sensitivity to punishment. Instead, this fi nding indicates altered organisation of the information processing system responsible for reinforcement learning and appropriate decision making. This difference between violent offenders with antisocial personality disorder with and without psychopathy has implications for the causes of these disorders and for treatment approaches. (shrink)

Motivated by the significant amount of successful collaborative problem solving activity on the Web, we ask: Can the accumulated information propagation behavior on the Web be conceived as a giant machine, and reasoned about accordingly? In this paper we elaborate a thesis about the computational capability embodied in information sharing activities that happen on the Web, which we term socio-technical computation, reflecting not only explicitly conditional activities but also the organic potential residing in information on the Web.

This paper is an attempt to lay out foundations for a general theory of coincidence in information spaces such as the World Wide Web, expanding on existing work on bursty structures in document streams and information cascades. We elaborate on the hypothesis that every resource that is published in an information space, enters a temporary interaction with another resource once a unique explicit or implicit reference between the two is found. This thought is motivated by Erwin Shroedingers notion of entanglement (...) between quantum systems. We present a generic information cascade model that exploits only the temporal order of information sharing activities, combined with inherent properties of the shared information resources. The approach was applied to data from the world's largest online citizen science platform Zooniverse and we report about findings of this case study. (shrink)

In this paper, we investigate a method for constructing cascades of information co-occurrence, which is suitable to trace emergent structures in information in scenarios where rich contextual features are unavailable. Our method relies only on the temporal order of content-sharing activities, and intrinsic properties of the shared content itself. We apply this method to analyse information dissemination patterns across the active online citizen science project Planet Hunters, a part of the Zooniverse platform. Our results lend insight into both structural and (...) informational properties of different types of identifiers that can be used and combined to construct cascades. In particular, significant differences are found in the structural properties of information cascades when hashtags as used as cascade identifiers, compared with other content features. We also explain apparent local information losses in cascades in terms of information obsolescence and cascade divergence; e.g., when a cascade branches into multiple, divergent cascades with combined capacity equal to the original. (shrink)

Extended mind remains a provocative approach to cognition and mentality. However, both those for and against this approach have tacitly accepted that cognition or mentality can be understood in terms of those sub personal processes ongoing during some task. I label this a process view of cognition (PV). Using Wittgenstein’s philosophical approach, I argue that proponents of extended mind should reject PV and instead endorse a ‘wide view’ of mentality. This wide view clarifies why the hypothesis of extended mind (HEM) (...) is incoherent. However, this view also indicates why the hypothesis of extended cognition (HEC) could be true. (shrink)

This critical review aims to more fully situate the claim Martin Heidegger makes in ‘Letter on Humanism’ that a “productive dialogue” between his work and that of Karl Marx is possible. The prompt for this is Paul Laurence Hemming’s recently published Heidegger and Marx: A Productive Dialogue over the Language of Humanism (2013) which omits to fully account for the historical situation which motivated Heidegger’s seemingly positive endorsement of Marxism. This piece will show that there were significant external factors which (...) influenced Heidegger’s claim and that, when seen within his broader corpus, these particular comments in “Letter on Humanism” are evidently disingenuous, given that his general opinion of Marxism can only be described as vitriolic. Any attempt to explore how such a “productive dialogue” could be construed must fully contextualise Heidegger’s claim for it. This piece will aim to do that, and more broadly explore Heidegger’s general opinion of Marxism. (shrink)

“Doğal din” terimi, bazen doğanın kendisinin ilahi olduğu bir panteistik doktrine atıfta bulunur. “Doğal teoloji” terimi ise aksine, başlangıçta gözlemlenen doğal gerçekler temelinde (ve bazen) Tanrı’nın varlığını savunmaya yönelik projeye atıfta bulunur. Bununla birlikte çağdaş felsefede, hem “doğal din” hem de “doğal teoloji” genel olarak, dinî veya teolojik konuları araştırmak için insana, “doğal” olan bilişsel yetilerini – akıl, algı, içgözlem- kullanma projesini ifade eder. Doğal din veya teoloji, mevcut anlayış üzerine, doğayla ilgili ampirik araştırmalarla sınırlı olmamakla birlikte ayrıca panteistik bir (...) sonuçla da bağlantılı değildir. Bununla birlikte o, özel doğal olmayan yetilere (ESP, telepati, mistik deneyim) veya doğaüstü bilgi kaynaklarına (kutsal metinler, vahiy teolojisi, inanç otoriteleri, doğrudan doğaüstü iletişim) hitap etmekten kaçınır. Genel olarak, doğal din veya teoloji (bundan böyle “doğal teoloji” olarak anılacaktır), diğer felsefi ve bilimsel girişimlerle aynı rasyonel inceleme standartlarına uymayı amaçlamaktadır ve aynı değerlendirme ve eleştiri yöntemlerine tabidir. (shrink)

-/- In Plato's work the "Sophist", Socrates, who typically occupies a central position in Plato's dialogues, is assigned a supporting role. This has led some scholars to argue for a shift in Plato's oeuvre, where he distances himself from Socrates and introduces a new main protagonist. However, this new protagonist remains unnamed and is only identified by his social position as Xenos, indicating that he is an outsider and a stranger whose identity is ambiguous. In this article, I argue that (...) Plato's decision to leave the character unnamed serves to raise a first problem: the question of whether this stranger is a friend or an adversary of philosophy. At the beginning of the dialogue, Socrates employs a series of references to Homer to bring into play a second problem: the problem of disguise. The third problem, “What is a sophist?”, is attributed to the Xenos. This is the only problem that is explicitly developed and is, therefore, the most prominent in the dialogue. If we relate these three problems to each other, it becomes clear that they represent contradictory intuitions without providing us with a strict criterion for deciding which of these intuitions is correct. By presenting these problems in their entanglement without providing a way out, Plato invites his readers to think without making explicit what the outcome of this thinking should be. -/- [In Dutch: In de "Sofist" speelt Sokrates, vaak het meest prominente personage in Plato’s dialogen, alleen maar een bijrol. Dit heeft veel interpreten ertoe verleid om een breuk in het oeuvre van Plato te postuleren, waarbij Plato afstand zou nemen van Sokrates ten behoeve van een nieuw personage. Ik zal echter laten zien dat Plato er bewust voor kiest om dit nieuwe personage naamloos te laten en hem alleen aan te duiden via zijn sociale positie als xenos (vreemdeling). Hiermee roept Plato, zo zal ik betogen, impliciet een eerste probleem op: is deze naamlo- ze Xenos een vriend of een vijand van de filosofie? Aan het begin van de dialoog wordt er door Sokrates een tweede probleem in spel gebracht: het probleem van de vermomming. Het derde probleem — ‘wat is een sofist?’ — wordt toegeschreven aan de Xenos. Dit is het enige probleem dat expliciet wordt uitgewerkt en is dan ook het meest prominent aanwezig in de dialoog. Als we deze drie problemen op elkaar betrekken dan wordt duidelijk dat ze tegenstrijdige intuïties vertolken, zonder dat we een strikt criterium krijgen aangereikt om te beslissen welke van deze intuïties de juiste is. Door deze problemen in een nog niet ontwarde kluwen te presenteren, nodigt Plato zijn lezers uit tot denken, zonder expliciet te maken wat de uitkomst van dit denken zou moeten zijn.]. (shrink)

ABSTRACT The individual-community relationship has always been one of the most fundamental topics of social sciences. In sociology, this is known as the micro-macro relationship while in economics it refers to the processes, through which, individual actions lead to macroeconomic phenomena. Based on philosophical discourse and systems theory, many sociologists even use the term "emergence" in their understanding of micro-macro relationship, which refers to collective phenomena that are created by the cooperation of individuals, but cannot be reduced to individual actions. (...) "Emergence" theories attempt to explain the nature of society as a complex system by examining how individuals and their relationships lead to the creation of integrated and macro-social phenomena such as markets, educational systems, cultural beliefs, and shared social practices. As a prelude to activity, every researcher has to answer the question from the methodological point of view, how is it possible to study the behavior of social groups and how can we gain knowledge about the laws related to social groups? Anyone who deals with humanities and social sciences or any reality and phenomenon that affects human beings, inevitably deals with the reality that is emerging. In fact, emergence occurs when one level of reality emerges radically from another level. Examples of emergent levels of reality include how the mind emerges from the body; or the way society emerges from human beings. Therefore, when there is an emerging factor, different scientific disciplines should be used, because it is inevitable to talk about social affairs, psychology and neurobiology, as well as physical and even chemical. -/- INTRODUCTION Since its beginning in the 19th century, sociology has faced the fundamental question of what a social phenomena stands for? At a glance, sociologists deal with the study of social groups, collective behavior, institutions, social structures, social networks, and social dynamics, and ultimately all such phenomena are composed of individuals. Therefore, social phenomena seem to have no independent ontological status, and in this case, sociology is ultimately about reducible individuals. Different approaches about the micro-macro relationship, using the concept of "emergence", argue that although collective phenomena are created by individuals, they cannot be reduced to individual action. The term "emergence" is used to distinguish "emergent results" from " Procedural results". Results are called Procedural that can only be calculated by adding or subtracting the causes that act together. On the contrary, they are emergent outcomes that are qualitatively novel compared to the causes from which they originate. An example of such emergent results is mental characteristics that emerge from neural processes, but are not considered among the characteristics of neural processes of components - which are their origin. Philosophical debates about emergentism and reductionism focus on the mind-brain relationship, but as many philosophers have noted, they can be generalized to apply to any hierarchical set of features. The cognitive revolution reactivated a 19th century controversy between theorists of Identity and dualism. The theorists of Identity believe in reductionist materialism and elimination of metaphysics, according to which the mind is nothing more than the biological, while the dualists believe that the mind and the brain are distinct from each other. Emergence has been considered as a third way between the theories of Identity and dualism. -/- METHODOLOGY Interdisciplinarity Is fundamentally indicated by the dominance of open systems as well as social and emerging systems at different levels. Therefore, as long as we are facing a new emergentism, there will necessarily be different fields and an interdisciplinary method. The commonality of social sciences and cognitive sciences on the issue of emergence provides the possibility of interaction and exchange of concepts between these two for deeper research. Therefore, in this research, apart from the concepts of Subvenience and downward causation, we have used multiple realization and wildly disjunctive, which are used to explain the emerging concept in cognitive sciences, including neurobiology, psychology, and philosophy. For analytical and interdisciplinary approaches, after examining the concepts of subvenience, and wildly disjunctive, Individualistic and collectivist emergentism have been reviewed. And then their adequacy is criticized and evaluated in meeting strong emergence conditions. -/- FINDINGS Philosophers of the mind have been able to define the conditions of irreducibility and downward causation, which are essential for strong emergence, by using the principle of subvenience with the help of multiple realization and wildly disjunctive principles. Therefore, by definition, emergentist individualism suffers from the problem of how to explain downward causality and irreducibility, and emergentist collectivism faces the challenge of reification. The analysis of the challenges facing the two methodological approaches of individualism and collectivism leads us to three unresolved issues about the emerging phenomenon, which are realism, downward causality, and mechanism. Despite the differences in the stances of these two approaches regarding the aforementioned triple problems, individualists and collectivists both agree that some social characteristics are reducible; and some others are irreducible due to their complexity, the determination of which, depends on the case study of the mechanism of emergence of each social characteristic. -/- CONCLUSION An emergence that is consistent with reductionism is called a weak emergence. And strong emergence includes the principle of irreducibility and downward causality. According to strong emergence, the characteristics of social phenomena have downward causal power, which cannot be reduced to the causal forces. The principle of subvenience, together with multiple realization and wildly disjunctive, can provide the conditions of irreducibility and downward causality, which are essential conditions of strong emergence. Based on the philosophical analysis of two methodological approaches, individualist and collectivist, it can be concluded that emergentist individualism suffers from the problem of how to explain downward causality and irreducibility, and reification collectivism faces the challenge of reification. The analysis of the problems faced by these two approaches leads us to three unresolved issues, which are realism, downward causality, and mechanism. individualist emergentists acknowledge the existence of emergent social characteristics, but despite this, they believe that these characteristics are not real but merely analytical constructs that require explanation based on individuals and their mutual actions. But collectivists argue that emergentism yields a categorical ontology and supports social realism. They accept the dependence of social characteristics on individuals, but claim that social entities and structures are ontologically independent. Individualists and collectivists both agree that some social characteristics are reducible; and others are irreducible due to their complexity; and the only way to recognize this is to engage in empirical studies of the mechanisms and temporal processes of "emergence" that create social characteristics. -/- NOVELTY The newness of this compact article is as follows: a) Presenting an interdisciplinary approach using the analysis of philosophy of cognitive sciences, including the philosophy of mind, neurobiology and psychology to formulate the issue of social emergence; b) Criticizing individualist and collectivist methodological approaches to the issue of social emergence and explaining the sufficiency and shortcomings of both in providing weak and strong emerging conditions; c) Explaining and categorizing the challenges facing methodological approaches in explaining the phenomenon of social emergence, in three categories: realism, downward causality, and mechanism. BIBLIOGRAPHY Beckermann, A., Flohr, H., & Kim, J. (eds.) (1992). Emergence or reduction? Essays on the prospects of nonreductive physicalism. Berlin: Walter de Gruyter. Bhaskar, R. (1979). The possibility of Naturalism. New York: Routledge. Bhaskar, R., Danermark, B. & Price, L. (2018). Interdisciplinarity and wellbeing: A critical realist general theory of interdisciplinarity. London and New York: Routledge. Blau, P.M. (1981). Introduction: diverse views of social structure and their common denominator. In Blau, P.M. & Merton, R.K. (eds.), Continuity in Structural Inquiry (pp. 1–23). Beverly Hills: Sage. Blau, P.M. (1987). Microprocess and macrostructure. In K.S. Cook (ed.), Social Exchange Theory (pp. 83–100). Newbury Park, CA: Sage. Brooks, R.A., & Maes, P. (eds). (1994). Artificial life IV; proceedings of the Fourth International Workshop on the Synthesis and Simulation of Living Systems. Cambridge, Mass: MIT Press. Clark, A. (1997). Being there: Putting brain, body, and world together again. Cambridge, Mass.: MIT Press. Coleman, J. S. (1987). Microfoundations and macrosocial behavior. In: J. C. Alexander, B. Giesen, R. Munch, & Neil J. Smelser (Eds.). The Micro-Macro Link (pp. 153–73). Berkeley: University of California. Coleman, J. S. (1990). Foundations of social theory. Cambridge, MA: Harvard University Press. Elster, J. (1985). Making sense of Marx. New York: Cambridge University Press. Fodor, J.A. (1974). Special sciences (Or: The disunity of science as a working hypothesis). Synthese, 28(2), 97–115. Fodor, J.A. (1989). Making mind matter more. Philosophical Topics, 17, 59-79. Giddens, A. (1984). The constitution of society: Outline of the theory of structuration. Berkeley: University of California Press. Hempel, C.G. (1965). Aspects of scientific explanation and other essays in the philosophy of science. New York: The Free Press. Horgan, T. (1993). From supervenience to superdupervenience: meeting the demands of a material world. Mind, 102, 555-586. Humphreys, P. (1997). How properties emerge”. Philosophy of Science, 64, 1-17. Kim, J. (1999). Making sense of emergence. Philosophical Studies, 95, 3–36. Kincaid, H. (1997). Individualism and the unity of science. New York: Rowman & Littlefield. Lewis, D.K. (1986). The plurality of worlds. Oxford: Oxford University Press. Nigel, G., & Conte, R. (eds.) (1995). Artificial societies; The computer simulation of social life. London: UCL Press. O’Connor, T. (1994). Emergent properties. American Philosophical Quarterly, 31, 91-104. Popper, K.R. (1968). Conjectures and refutations: The Growth of Scientific Knowledge. New York: Harper & Row. Sawyer, R. K. (2001). Emergence in sociology: contemporary philosophy of mind and some implications for sociological theory. American Journal of Sociology, 107, 551-585. Sawyer, R. K. (2004). The mechanisms of emergence. Philosophy of the Social Sciences, 34, 260–282. Sawyer, R. K. (2005). Social emergence: societies as complex systems. Cambridge: Cambridge University Press. Sawyer, R.K. (2003). Nonreductive individualism: Part 2, Social causation. Philosophy of the Social Sciences, 33, 203–224. Winch, P. (1993). The idea of a social science and its relation to philosophy‭ (SAMT, Trans.). Tehran, Iran: SAMT. (shrink)

Kant felsefesine karşı yapılan en yaygın eleştirilerden biri onun öznelci olduğudur. Bu eleştiriyle birlikte ayrıca Berkeleycilik suçlaması ve fenomenalist okuma karşımıza çıkmaktadır. Öznelcilik ithamına göre Kant empirik nesneleri sağlam/zihinden bağımsız bir şekilde düşün(e)mez, bu ise bilincimizin içine sıkışıp kaldığımız bir felsefeye yol açar. Berkeleycilik suçlaması ve fenomenalist okumaya göre de Kant felsefesi sadece görünüşleri bilebileceğimizi söyleyerek, bütün gerçekliği “kafanın-içinde-duran” zihinsel içeriklere indirgemiştir. Bu makalede öncelikle Kant’ın Berkeleycilik ithamına karşı kendi argümanlarını inceleyeceğiz; daha sonra fenomenalist okumanın temel varsayımlarını Van Cleve’in Kant (...) yorumunu mercek altına alarak bulacak ve eleştireceğiz. Bizim görüşümüze göre Van Cleve Kant’ı ele alırken ona iki varsayım isnat eder. Birincisine göre, Kant Kartezyen-Lockeçu temsiliyetçiliği savunur; ikincisine göre, Kantçı özne temelcidir. Bizce bu iki varsayımın Kant’a yüklenmesi haksızdır ve dolayısıyla Berkeleyci fenomenalist okuma ikna edici görünmemektedir. Kant’ın görünüş kavramı “kafanın-içinde-duran” zihinsel içerikler anlamına gelmemektedir; özne ise Kant’ın felsefesinde temelci bir pozisyon işgal etmez, dolayısıyla özne nesneyi salt bir zihinsel içerikmiş gibi taşımaz zira hem özne hem nesne Kant’ta fenomenal alana düşerler. (shrink)

İlk kez derli toplu bir biçimde Aydınlanma Çağının en önemli ve etkili filozofu İmmanuel Kant’ın dillendirdiği evrensel ahlâk yasası uyarınca insan öyle eylemelidir ki, davranışıyla insanı araç haline getirmesin. Kültürden, toplumun koşullarından, geleneklerden ve dinsel etkilerden arındırılmış bu ilkenin buyurganlığı herhangi bir koşul ya da sınır tanımamasıyla ünlüdür. Oysa insanlar, hem bireysel hem de toplumsal gerekçelerle bu formel ilkeyle kendilerini her zaman bir çekişme içinde bulurlar. Kant’ın ahlâk anlayışı açısından etik değerlerin herhangi bir kültürel, toplumsal ya da siyasal baskı ya (...) da ilgi içerisinde anlaşılmaması gerekir. Bu ilke(ler) evrenseldir; ulusal ya da yerel çerçeveyle sınırlı görülemezler. Oysa özellikle ulusal sınırlarla belirlenmiş topraklarda yaşayan toplumlann kendi kültürlerinden geleneklerinden süzülerek gelen değerler her zaman bu evrensel ilkelerle uyum içinde değildirler. Aralarında gerilim arttığında genellikle evrensel ilkeler lehinde çözüme gidilmek istenir. Yani yerel değerler yeniden anlamlandırılır. Toplumlann örgütlenmesinde rol oynayan faktörlerin pek çoğunun devredışı bırakılmasının nedeni bunlann, sorunlan çözmekten ziyade artırdığının apaçık olmasıdır. Söz gelişi Ortaçağ boyunca Avrupa’da yaşanmış mezhep çatışmalan, ahlâk ilkelerininin dinsel değerler tarafından tanımlanmasının önündeki en büyük engeldir. Kant’m ahlâk felsefesinin Hıristiyanlık idealleri üzerine kurulmadığı apaçıktır, lyi’nin kökeninde günah/sevap ya da kutsal metinlerin buyurganlığı yoktur. Bunun böyle olmasının bir nedeni de ortaçağlar boyunca Avrupa’da yaşanmış olduğunu gözlemlediğimiz dinsel çatışmalann ahlâk ilkelerinin evrenselleşmesini önlemesidir. İyi ya da doğrunun belirli bir inanç sisteminin önceliklerine terk edilmesi fanatizmi azaltacağına güçlendirmiştir. Yani iyi bir Hıristiyan olmak iyi ahlâklı bir insan olmaktan önce gelmesi eleştirilmektedir. Kısacası ahlâkın temeline dinsel bir dayanak yerleştirmektense, aklı koyan bir yaklaşım söz konusudur. Dinsel çatışmalar bu tercihin yapılmasını kolaylaştırmıştır. Bu noktada ulusal değerler çok daha büyük güçlükler doğurmaktadır; çünkü tarihin kaydettiği olaylar, homojen bir değerler bütünlüğü olmadığım düşündürmektedir. Sonuç olarak, evrensel bir ahlâk ilkesine duyulan ihtiyaç ile içinde yaşadığımız çağın gerçekleri arasındaki makasın açılması tepeden dayatma tehlikesini artırırken, makasın kapanması toplumsal ilerlemenin ve gelişmenin meşruluğuna katkıda bulunmaktadır. Bu bildiride evrensel ilkelerin yerel değerleri anlamlandırmasının olanaklılığı, Kant’ın ahlâk felsefesi model alınarak sorgulanacaktır. (shrink)

Paul Valéry is de dichter die zwijgt; de denker die weigert filosoof te zijn; de schrijver die de taal in staat van beschuldiging stelt; de expert die volhoudt een amateur te zijn; de mysticus die zijn heil zoekt bij de wiskunde; de stamelaar die aan een kwaal van precisie lijdt; de Narcissus die misschien toch liever Orpheus had willen zijn. Hij is de chroniqueur van het denken en de meester van de tegenspraak. Ik probeer me hem voor te stellen. Het (...) is 1894 en hij zit gebogen te schrijven in de schriftjes waarin hij elk ochtend 'entre la lampe et le soleil' zijn denken fileert, een project dat uitmondde in ca. 30.000 bladzijden weerbarstige onvoltooidheid: de Cahiers. (shrink)

Ateistlerin teizmi reddetme gerekçeleri, genellikle kötülük sorununun teizme karşı en güçlü argüman olduğunu iddia etmelerinde yatmaktadır. Nitekim ateizme göre teizm, bu soruna başarılı bir şekilde cevap verememektedir. Bununla birlikte kötülük sorununun sadece teistler için bir problem olmadığı iddia edilebilir. Bizde bu makale içerisinde bu savdan yola çıkarak, yakın dönemde Yujin Nagasawa’nın geliştirdiği “sistematik kötülüğün varoluşsal sorunu” açısından bu iddiayı ele almaya çalıştık. Bu sorun, başlangıçta, yalnızca dünyadaki belirli olayların veya belirli olay türlerinin kötü olduğunu değil, aynı zamanda insan varoluşunun dayandığı (...) tüm biyolojik sistemlerin kötü olduğunu göstererek, teizm için bir meydan okuma yaratmaktadır. Ancak hem teistlerin hem de ateistlerin tipik olarak dünyanın genel olarak iyi olduğunu ve içinde yaşamaktan mutlu ve minnettar olmamız gerektiğini onaylayan varoluşsal iyimserliği benimsedikleri düşünüldüğünde, kötülüğün bu versiyonu, teizm için olduğu kadar, ateizm içinde bir problem olmaktadır. Makale içerisinde sorunun bu versiyonuna yanıt verirken ateizmin teizme kıyasla önemli bir dezavantajla karşı karşıya kalması nedeniyle, bunun ateizme karşı güçlü bir argüman olabileceğini iddia ediyoruz. (shrink)

This paper makes two criticisms of the book Key Concepts in Social and Cultural Anthropology, by Nigel Rapport and Joanna Overing. The second criticism is that they do not acknowledge the Argentine author Jorge Luis Borges as the conceiver of the fictional Chinese encyclopaedia. What they say raises the worry that anthropologists have not moved on much from being the handmaiden of colonialism.

This brief paper asks how Lorenzo Cañás Bottos could bring himself to write comments on Nigel Rapport, after his Key Concepts in Social and Cultural Anthropology, with Joanna Overing! The title of my paper may be a bit misleading, but I present two futures for Argentine families, which start out similar, relating their conceptions of society to British anthropology.

«Demokrasi, insani varoluşa içkin olanakları hem pozitif hem de negatif özgürlükler bağlamında hayata geçirme ve her tekil insanın kendisini ne ise o olarak algılama arzusuna eşlik edecek “ontolojik haysiyet eşitliği” talebinin sesidir. Dile getirdiğim eşitliğe dayalı demokrasi talebi, aynı zamanda, egemenlik ilişkilerinin hiyerarşik yapılanmasına karşı bir direnişi de temsil eder. Bu kitaptaki her bir bölüm bu direnişe açılan yeni bir pencere olarak okunursa kitap amacına ulaşmış olacaktır». (editör) Eray Yağanak -/- Ülkemizin çeşitli üniversitelerinden on bir yazarın kaleme aldığı bu kitapta, (...) çağdaş felsefenin Mill, Nietzsche, Popper, Rawls, Habermas, Dworkin, Laclau, Mouffe, Badiou, Rancière ve Pettit gibi önemli figürlerinin demokrasi anlayışları incelenmektedir. (shrink)

Amaç: Kanserle yaşayan bireylerin (KYB) bakımında, resmiyette görünür olmayan ve çoğunlukla herhangi bir profesyonel donanıma sahip olmayan, ama sürecin başından sonuna, hasta bireye eşlik eden bakım verenler kritik öneme sahiptir. Baş etmesi zor bir hastalık olan kanserle mücadele eden bireylerin bakımında, bakım verenler fiziksel, zihinsel ve sosyal birtakım zorluklarla karşılaşmaktadır. Bu araştırma, KYB’lere bakım veren, yakınlarının karşılaştıkları zorlukları gündeme getirmeyi ve ihtimam etiği perspektifinden, bakım verenlerin bakımına yönelik öneriler sunmayı amaçlamaktadır. Gereç ve Yöntem: Bu araştırma tanımlayıcı ve kesitsel olup araştırmanın (...) evreni Marmara Üniversitesi Pendik Eğitim ve Araştırma Hastanesi (MÜPEAH) Onkoloji kliniğinde takip edilen, 15 Mart-5 Nisan tarihleri arasında kemoterapi ünitesine ve servis hizmetlerine başvuran KYB’lerin bakım veren yakınlarıdır. KYB’lere bakım verenlerin umutsuzluk derecelerini tespit etmek ve bunu etkileyen faktörleri ölçmek için, veri toplama aracı olarak; sosyodemografik sorular, bakım alan bireyin hastalık derecesine yönelik sorular ve Beck Umutsuzluk Ölçeği sorularından oluşan bir anket elden dağıtılmıştır. Anket bakım verene yönelik sosyodemografik sorular 8, KYB’nin hastalığının durumu ile ilgili sorular 7, Beck Umutsuzluk Ölçeği 20 olmak üzere 35 sorudan oluşmaktadır ve yaklaşık 10 dakikada tamamlanmaktadır. Elde edilen veriler önce Microsoft Excel aracılığıyla dijitalleştirilmiş, ardından IBM SPSS 27.0.1 sürümüyle analiz edilmiştir. Verilerin analizinde Ki-kare, Fisher’s Exact testi ve Pearson Korelasyon analizi kullanılmış, istatistiksel anlamlılık değeri için p<0.05 kabul edilmiştir. Bulgular: Ankete katılan 151 bakım verenin 83’ü (%55,3) kadın, 67’si (%44,7) erkektir. Katılımcıların yaş ortalaması 40,09’dur. Bakım verenlerin %41,1’i umutsuzluk düzeyi ölçeğinde “minimal ya da yok”, %39,7'si "hafif düzeyde", %13.2'si orta düzeyde ve %6’sı “aşırı düzeyde” skorunu almıştır. KYB’lere bakım verenlerin demografik özellikleri ile umutsuzluk düzeyi arasında anlamlı bir ilişki bulunmamıştır. Bakım verenlerin yaşı, cinsiyeti, medeni durumu, gelir durumu ve bakım verme süresi ile umutsuzluk skorları arasında anlamlı bir ilişki bulunmazken, eğitim seviyesi ile umutsuzluk skorları arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur. (p=0,019). Sonuç: Bakım verenlerin, umutsuzluk düzeyleri göz önüne alındığında, önemli psikolojik yükler taşıdığına ve bu yükün, özellikle bakım verenin eğitim seviyesi ile hastanın sağlık durumu arasında belirgin ilişkiler gösterdiğine ulaşılmıştır. Bu bilgiler ışığında, sosyodemografik özelliklerin bakım verenleri önemli ölçüde etkilediği görülmüştür. Bakım verenlerin duygusal yükleri, bakım alıcılarla olan ilişkileri ve bu sürecin hem bireysel hem toplumsal düzeyde getirdiği zorluklar ve sorumluluklar, ihtimam etiği kapsamında ele alınmıştır. Araştırma neticesinde bakım verenlerin karşılaştığı zorluklar ve ihtiyaçlarının daha geniş bir toplumsal ve etik perspektiften ele alınmasının gerekliliği ortaya konmuştur. Bakım verenlerin bakımına yönelik öneriler, duygusal destek; teorik eğitim ve bilgilendirme desteği; pratik ve uygulamalı destek; kaynak erişimi ve tahsisi; tanıma ve doğrulama başlıkları altında sunulmuştur. (shrink)

Çevre sorunlarının katlanarak arttığı ve biyoloji biliminin büyük sıçramalarla geliştiği günümüzde organizma kavramının incelenmesi, hem kendi doğamızı (dolayısıyla da diğer canlılarla etkileşimlerimizi) hem de günümüz biyolojisindeki değişimleri daha iyi anlayabilmemiz için faydalı olacaktır. Bu çalışma, organizma kavramını özellikle organizma-çevre etkileşimi üzerinden inceleyerek günümüz biyolojisindeki önemini vurgulayacaktır. Organizma kavramı özellikle Modern Sentezden, Genişletilmiş Evrimsel Senteze geçişle birlikte ayrı bir önem kazanmıştır. Köklerini yirminci yüzyılın başlarındaki organizma-merkezci biyolojiden alan bu kavramın gelişimi, son birkaç on yıldır biyoloji biliminde gerçekleşmiş olan gelişmelerle (özellikle gelişim (...) biyolojisi, sistem biyolojisi ve ekoloji dallarında) iyice dinamikleşmiştir. Organizma kavramının gelişimini incelemek sadece biyoloji biliminin felsefesi açısından değil, bunun yanında, insan olarak kendi biyolojik varlığımızı -organizma- ve çevremizle (hem abiyotik hem de biyotik) olan etkileşimlerimizi, tekrar düşünmek açısından değerlidir. (shrink)

Karl Marx’ın 1844 Ekonomik ve Felsefi Elyazmaları onun yabancılaşma kavrayışını anlamak açışından oldukça önemli bir metindir. Bu metinde dört farklı yabancılaşma türünden söz edilir. Ancak, Marx’ın bu yabancılaşma biçimlerine ilişkin açıklamaları incelendiğinde, aslında bunlardan birinin, türsel yabancılaşmanın, daha temel olduğu ve diğerlerinin de bu yabancılaşma biçiminden kaynaklandığı ortaya çıkar. Türsel yabancılaşmanın temel yabancılaşma biçimi olduğu iddiası, hem Marx’ın emeğin yabancılaşmasının özel mülkiyetin nedeni olduğu iddiasını temellendirmeyi hem de yabancılaşmanın sadece kapitalist sisteme özgü bir olgu olmadığını göstermeyi olanaklı kılar.

The Hypothesis of Extended Cognition (HEC) holds that that not all human cognition is realized inside the head. The related but distinct Hypothesis of Extended Mentality (HEM) holds that not all human mental items are realized inside the head. Clark & Chalmers distinguish between these hypotheses in their original treatment of cognitive extension, yet these two claims are often confused. I distinguish between functionalist theories on which functional roles are individuated according to computational criteria, and those on which functional roles (...) are individuated according to rational criteria. I then present an argument for a modest version of HEC from computational functionalism, based on Clark & Chalmers’ original argument. In doing so I articulate a successor to their parity principle, and review studies by Wayne Gray et al. that provide plausible evidence for actual cognitive extension. I then respond to a new criticism of HEC by Mark Sprevak using the modest account I have developed, arguing that Sprevak conflates HEC and HEM. (shrink)

Mümkün varlıkları aracı kılmadan Vâcibü’l-Vücûd’un varlığını ispatlama çabalarının bir sonucu olan sıddıkîn burhanı ilk defa Müslüman filozoflar tarafından dillendirildi. İbn Sînâ (ö. 428/1037) da Fârâbî’nin etkisiyle yeni bir burhan açıkladı ve buna sıddıkîn adını verdi. Molla Sadrâ (ö. 1050/1641) varlığın asaleti ilkesini mutasavvıflardan, teşkîk ilkesini de Sühreverdî’den iktibas ederek yeni bir sıddıkîn burhanı dillendirdi. Bu burhanın, varlığın asaleti, basîtliği/yalınlığı, teşkîkî ve ma’lûlün illete ihtiyacı olmak üzere bazı öncülleri vardır. O, bu öncülleri açıkladıktan sonra teselsüle ihtiyaç duymadan Vâcibü’l-Vücûd’un varlığını ispatlar. Onun (...) burhanı diğer sıddıkîn burhanlarına nispetle bazı üstün özelliklere sahiptir. Öncelikle bu burhan varlığın asaleti ilkesi üzerine bina edildiğinden dayanağı varlık kavramı değil, varlığın nesnel hakikatidir. İkincisi bu burhan Vâcibü’l-Vücûd’un zâtını ispatlamakla birlikte Vâcibü’l-Vücûd’un birliğini ve kemâlî sıfatlarını ispatlar. Üçüncüsü bu burhana göre mümkün varlıklar hiçbir aracı olmadan Vâcibü’l-Vücûd’a bağımlı olduklarından burhanın açıklanmasında teselsül ve kısır döngüden yararlanma ihtiyacı yoktur. Molla Sadrâ’nın teselsül ve kısır döngüden de yararlanarak Vâcibü’l-Vücûd’un varlığını ispatladığı burhanlar da vardır. Molla Sadrâ bu burhanıyla hem Vâcibü’l-Vücûd’un varlığını ve hem de onun kemâlî sıfatlarını ispatladığını iddia eder. Bu çalışmada bu iddia incelecek ve ispat-ı vacip meselesinde Molla Sadrâ’nın ne gibi yenilikler getirdiği ele alınacaktır. ABSTRACT A result of the attempts to prove the existence of The Necessary Existence without the mediation of possible beings, proof of the truthful was first expressed by Muslim philosophers called it sıddıkin. Mullā Ṣadrā’s “proof” that he explains has certain premises such as the fundamental of existence, indivisibility of the existence, existential gradation, effect’s need for cause. After explanining these premises, Mullā Ṣadrā then proves the Necessary Existence without needing succession. Mullā Ṣadrā’s proof of the truthful has certain superior features tan the proofs of truthful expressed before him. First of all, as this proof is built upon the principle of the fundamental of existence, its foundation is the external truth of existence, not the concept of existence itself. Secondly, this proof proves the unity and perfection attributes of The Necessary Existence as well as proving the existence of the Necessary Existence. Thirdly, according to this proof, as all possible existences are dependent on The Necessary Existence without any mediation, there is no need to benefit from succession and vicious circle in explaining the proof. However, Mullā Ṣadrā proves the Necessary Existence by benefitting from succession and vicious circle in other proofs. Mullā Ṣadrā asserts that this proof demonstrates the presence of The Necessary Existence and its perfection attributions. This study examines this assertion and addresses what kind of innovations was brought by Mullā Ṣadrā in terms of proving The Necessary Existence. (shrink)

Bilimi ve bilimsel bilgiyi kültür, değer ve öznel yargılardan izole ederek nesnel bir şekilde ortaya koyabilmeye yönelik hararetli tartışmaların yaşandığı yirminci yüzyıl bilim anlayışının temel gayesi, deney ve gözleme tabi olabilecek fiziki dünyadaki olguları, mantıksal çözümlemeye tabi tutarak birleştirilmiş bilime ulaşmaktır. Bu amaca giden yolda olgulara dayanmayan ve sınanamayan her türlü metafizik öge yok sayılır. Bilimsel bilginin sadece deney ve gözleme tabi olana, diğer bir deyişle olgu verilerine dayandığı iddiasını taşıyan bu düşünce sistemi, özellikle Viyana Çevresi üyeleri tarafından benimsenmiştir. Bu (...) bakımdan Çevre üyelerinin bilimsellik anlayışındaki temel ölçüt olgulara dayanan önermelerin ya da yargıların doğrulanabilmesidir. Bilimsel bilginin sadece olgusal dünyanın gözlemlenmesi ve bu gözlem sonucunda ortaya konulan önermelerin ya da ifadelerin doğrulanmasıyla sağlandığını düşünen Çevre üyelerinin bu savlarındaki amacı bilimi ve onun bilgisini her türlü kültür ve değer alanından uzaklaştırarak metafiziksel unsurlardan arındırılmış nesnel bilgiye ulaşmaktır. Çevre üyelerinin birçoğu bilim alanı içerisinde tartışmaya yol açan meselelerin aslında metafiziksel içerikli ve dolayısıyla bunların görünüşte problemler olduğunu belirterek bu tartışmaların bilimsel bilginin gelişimi önünde bir engel oluşturacağı kanaatindedir (Hızır, 1965, s. 254). Söz gelimi, Carnap’a göre, metafizik ögeler olgusal içeriğe sahip olmadığı ve sınanabilir nitelikte olmadıkları için bilim alanı içerisinde değerlendirilemez. Bu nedenle, metafizik ögeler hem doğrulanması mümkün olmadığı hem de dilin mantıksal dizimine genellikle uymadığı gerekçesiyle anlamsızdır (Öztürk, 2011, s. 155). Bu bakımdan Çevre üyelerine göre, olgulara dayanmayan ve bilimde yanılsamalara yol açan metafizik söylemler bilimden ayıklanmalı ve bilimsel bilgi ancak olgu ve deneye dayanan önermeler üzerinden yürütülmelidir. Öte yandan Çevre düşünürleri mantıksal çözümleme yoluyla olgulara dayanan önermelerin metafiziksel unsurlar içeren önermelerden ayırt edilebileceğini ifade etmiştir. Bu bağlamda metafizik önermeleri, metafizik olmayan önermelerden ayırt edecek ölçütün doğrulanabilirlik olduğunu savunurlar. Çevre üyelerinin bu tutumları bir bakıma bilim ve sözde bilim arasında ayrım yapma ve metafiziği bilimin dışında tutma çabası olarak da değerlendirilebilir (Kabadayı, 2011, s. 39-40). Yirminci yüzyıl bilim anlayışında bilimsel etkinlikte gözlemin ve gözlemi yürüten bilim insanlarının dolaysız öznel duyu verileriyle ilişkili olduğu bu nedenle gözlem verilerinin psikolojizmin etkisinde olduğu fikri ortaya atılır. Başta Neurath olmak üzere dönemin bilim felsefecileri bilimsel bilginin kültür, değer ve psikoloji gibi öznel unsurlardan uzaklaştığı sürece değerli olduğu kanısında olduğu için bu fikre karşı çıkmaktadır (Gillies, 2018, s. 123). Görüldüğü üzere, Çevre üyelerinin temel amacı metafizik önermelerden arındırılmış, olgulara dayanan bir bilime ulaşmaktır. Bu amacın gerçekleşmesine olanak sağlayacak yöntem ise mantıksal çözümlemedir. Bu bağlamda Çevre üyeleri olgulara dayanan ve doğrulanabilen önermelerin, söz dizimi (sentaks) ve anlamsal (semantik) açıdan incelemeye tabi tutulması gerektiğini düşünmektedir (Yardımcı, 2018, s. 13-15). Özellikle Carnap (1935, s. 9-10) doğrulamanın ancak öne sürülen önermenin mantıksal analize tabi tutularak yapılması gerektiğini iddia etmiştir (Irzık, 1962, s. 65). Bununla birlikte, felsefenin işlevi, önermeleri mantıksal analize tabi tutarak yalın hale getirmektir. İşte felsefenin bu yönü Neurath’da bilimin birliği, Carnap’ta ise bilimin sentaksı, yani bilimin mantığı üzerine çalışma anlamına gelir (Hızır, 1965, s. 252). Bilimi, bilim olmayandan ayırma yöntemi olarak kullanılan doğrulama işlemi, teorik bir söylem ve gözlem önermesi arasında yapılan bir işlem olması bakımından mantıksal ve dilsel bir özellik taşır. Buradaki temel sorun ise teorik bir önermenin gözlem önermelerine indirgenebilir nitelikte olması ve gözlem önermelerinin, gözlem ile nasıl ilişki kurduğunu saptamaktır. İşte Viyana Çevresi üyeleri bu ilişkinin protokol önermeleri ile kurulduğu kanaatindedir (Ural, 2012, s. 105-107) çünkü onlara göre; öznelerarası bir bilimin sağlanması için yansız ve anlam karmaşasından arındırılmış bir dil gereklidir (Serin, 2015, s. 55). Bu dil de ancak protokol önermeler aracılığıyla kurulabilir. Bu bağlamda Çevre üyelerinin, metafiziksel ifadeler barındıran önermelerin anlamsızlığı ve bilimleri ortak bir paydada birleştiren fiziksel bir dil oluşturma olmak üzere iki temel hedefinin olduğu söylenebilir (Godfrey-Smith, 2003, s. 25; Salgar, 2012, s. 187). (shrink)

Bilimsel faaliyetin ve bilimsel bilginin en temel özelliklerinden bir tanesi olarak karşımıza çıkan bilimsel nesnellik bilim felsefesi alanı içerisinde sıklıkla tartışılan bir konu olagelmiştir. Bu doğrultuda, bilimsel nesnelliğin temin edilmesine yönelik çeşitli görüşler ileri sürülmektedir. Genel olarak bilimsel nesnellik bilim insanlarının çalışmalarında olguları doğrudan yansıtması ya da bilim insanlarının çalışmalarını tarafsız bir bakış açısıyla tamamlaması olarak anlaşılmaktadır. Bu görüşlerin bilim felsefesi içerisindeki yansımaları sırasıyla olgulara bağlılık olarak nesnellik ve hiçbir yerden bakış olarak nesnellik isimleriyle olmuştur. Bu bakış açısı, kişisel çıkarların (...) ve değerlerin bilimsel çalışmalardan izole edilmesi sayesinde bilimsel nesnelliğin sağlanabileceğini kabul etmektedir. Diğer bir deyişle, bilimler değerlerden bağımsız olduğu takdirde nesnel olabilmektedirler. Bu görüşe karşı olarak, Helen Longino gibi bilim insanları ise değerleri bilimsel nesnelliğin bir gerekliliği olarak görmektedirler. Bu çalışmada, özellikle değerlerin göz ardı edilmesiyle bilimsel nesnelliğin gerçekleştirilmesinin mümkün olamayacağını vurgulan Helen Longino’nun “bağlamsal deneycilik” olarak bilinen görüşlerine yer verilmektedir. Buna göre Longino, bilimsel araştırmanın toplumsal yönlerini göz önünde bulundurarak değerden bağımsız ideali tamamen reddetmektedir. O değer yüklü bir bilimin hem bilgi kuramsal açıdan hem de nesnellik açısından güvenilir olabileceğini düşünmektedir. -/- Scientific objectivity, which is one of the most basic features of scientific activity and scientific knowledge, is a subject that is frequently discussed in the field of philosophy of science. In this direction, various views are put forward to ensure scientific objectivity. In general, scientific objectivity is understood as scientists reflecting the facts as they are in their studies or scientists completing their studies with an impartial point of view. The reflections of these views in the philosophy of science were respectively called objectivity as faithfulness to facts and objectivity as a view from nowhere. This perspective recognizes that scientific objectivity can be achieved by isolating personal interests and values from scientific studies. In other words, sciences can only be objective if they are value-free. Against this view, scientists such as Helen Longino see values as a necessity of scientific objectivity. In this study, Helen Longino's views known as "contextual empiricism" are included. Accordingly, it is emphasized that it is not possible to realize scientific objectivity by ignoring values. Longino completely rejects the value-free ideal, considering the social aspects of scientific research. She thinks that a value-laden science can be reliable both in terms of epistemology and objectivity. (shrink)

Bu bölümde karşılaştırmalı siyaset teorisinin, siyaset teorisinin hem bir alt alanı, hem de bir yöntemi olarak ortaya çıkış sürecini ele alacağım. Bu bağlamda öncelikle ‘karşılaştırmalı siyaset teorisinin’ (KST) ne zaman ortaya çıktığı sorusuyla ilgileneceğim. Ardından, KST’nin neden ortaya çıktığı, ne olduğu ve nasıl yapılması gerektiği ile ilgili tartışmalara değineceğim. Bu tartışmayı, son otuz yılda literatürde öne çıkan bazı çalışmalar ve isimler ve onların tartıştığı konular, meseleler, sorular ve sorunlar üzerinden (karşılaştırmada özne/nesne ilişkisi ve güç problemi, soruların ya da sorunların evrenselliği (...) meselesi, Batı/Avrupa merkezciliğini yeniden üretme riski) ve eleştirel bir değerlendirmeye tabi tutarak yürüteceğim. Son olarak, başlangıçta Amerika odaklı bir tartışma/gelişme olarak ve siyaset teorisinin belli sorunlarını (Avrupamerkezcilik, yanlış evrensellik, dar görüşlülük) aşma hedefiyle ortaya çıkan KST’nin aradan geçen otuz yılın ardından bugünkü durumu ile ilgili bazı değerlendirmelerde bulunacağım. (shrink)

Cambridge’deki büyük akademik cemaatin sakinleri olan bizler bir araya geldik ve hoşgörü ve onun egemen politik iklim içerisindeki yeri hakkında dostça ama ateşli bir tartışma yürüttük. Okuyucu, bizim nerelerde aynı düşüncede olmadığımızı bulmakta hiçbir zorluk çekmeyecektir. Diğer taraftan, farklı başlangıç noktalarından ve farklı yollardan hareketle yaklaşık olarak aynı yere ulaştık. Her birimiz için, egemen hoşgörü kuramı ve pratiğinin, incelendiği takdirde, korkunç politik gerçekleri gizlemeye yarayan bir maske olduğu ortaya çıktı. Kızgınlığın tonu makaleden makaleye keskin bir şekilde artmakta; belki de boş (...) yere, okuyucuların bu noktaya getiren akıl yürütmeyi takip edeceklerini umuyoruz. Nihayetinde bu kızgınlık hem kafa hem de kalpte ikamet etmektedir…. (shrink)

Bu çalışma, Yargı Gücünün Eleştirisi’nde estetik beğenide, hayalgücü (Einbildungskraft) ve “özgür oyun” tanımı temelinde, hayalgücü ve anlama yetisi (Verstand) arasındaki ilişki sorununu ele almaktadır. Kant transendental felsefeyle hayalgücüne kendinden önceki filozoflardan ayrı bir saygınlık kazandırmış, bu yetiyi hem bilişin hem estetik deneyimin temel yetileri arasına yerleştirmiştir. Saf Aklın Eleştirisi’nde (A basımı) duyusallık (Sinnlichkeit) ve anlama yetisiyle transendental üç yetiden biri olan hayalgücü, üçüncü Kritik’te reflektif yargı ve estetik deneyimin zeminini oluşturmada önemli bir konumdadır. Üçüncü Kritik’in hemen her bölümünde bir işlevi (...) haiz olan hayalgücü ile anlama yetisinin girdiği özgür ve kavramlara dayanmayan oyun transendental felsefeye ilişkin pek çok meseleyi de açığa çıkaran özelliklere sahiptir. Bu oyunda, birinci Kritik’te nesnenin kavramsal belirlenimine yönelik olan anlama yetisinin kavramlarıyla devrede olmaması tartışmanın önemli ögelerinden biridir. Bu bakımdan özgür oyun tanımı, yetilerin konumlarına ilişkin birinci Kritik’teki iddialara uzanan kapsam ve içeriktedir. Bu çalışmada bu iddialara açıklık kazandırılarak, hayalgücü merkezinde yetiler ve yetilerle bağlantılı tartışmalara ışık tutulacaktır. (shrink)

Epistemolojik olarak bilgiye başvuran ve bilme faaliyetinde bulunan insanın, Kur’an’da önemli bir yeri vardır. Buradaki bilme faaliyetini, salt teolojik bir buyruk olarak, yani Allah’ı bilmek olarak değil, doğru bilgi ile yanlış bilgi arasında hem teorik hem de ahlaki bir farklılık olarak anlamak ve Kur’an'da insana epistemik özellikler atfedildiğini ve böylece insanın epistemik başarılarından dolayı övüldüğünü söyleyebilmek mümkündür. Bu açıdan bakıldığında herhangi bir önermeye yönelik olarak rasyonel bir tutum benimseyen, yani bilen özne ile bu faaliyette isteyerek ve istemeyerek giren kişinin durumu (...) arasında bir fark olduğu açıktır. Doğrusu bu farkın epistemik önceliği kadar, ahlaki önceliği de dikkate değerdir. Nitekim buradaki ahlaki üstünlük, doğru bilgiyi hedefleme ve ona ulaşma noktasında ortaya çıkan erdemdir. Doğru bilgiye ulaşmanın entelektüel bir erdem olduğu düşünüldüğünde, Kur’an’ın Erdem epistemolojisi üzerinden değerlendirilmesi bu noktada önemlidir. Doğrusu erdemli bir bilişsel faaliyet, Kur'an’da açık bir şekilde ana fikir olarak ortaya konulur ve buna göre cehaletten kaçınmak ve doğru bilgiye ulaşmak için erdemli bir çaba göstermek önem taşır. Kur’an’daki ifadeleri bilgeliğe ulaşmak olarak anlayacak olursak, asıl hedef; bilgi ve anlayışımızın, entelektüel ve ahlaki vicdanımızı veya takvamızı güçlendirmesi için kullanılabileceği söylenilebilir ve bu inanç, erdem epistemolojisine dayalı bir yaklaşım içerisinde şekillendirilebilir. (shrink)

Lee McIntyre Hakikat-Sonrası (Post-Truth, 2018) adlı kitabında, hakikat-sonrası (post-truth) kavramını pazarlama ve televizyon dünyalarındaki tarihsel kökenlerine ve davranışsal psikolojideki kaynaklara dayanarak düşünsel bir kökene bağlar. McIntyre, bu kavramın yalnızca epistemolojik bir sorun olduğunu öne sürer. Bu makalede; ilk olarak hakikat-sonrası kavramı ile hakikatin bağdaşım kuramı arasında benzerlikler belirtilerek ortaya çıkan ortak epistemolojik sorunlar incelenecektir. Daha sonra, kişiselleştirme teknolojileri ve bunların istenmeyen sonuçları olan yankı odası, filtreleme baloncuğu ve siber-balkanlaştırma ile Althusser’in devletin ideolojik aygıtları arasında bir koşutluk kurularak McIntyre’ın yaklaşımı sorunsallaştırılacaktır. (...) Dahası, söz konusu teknolojiler bireyleri birer üretici-tüketiciye (prosumer) dönüştürdüğü için hakikat-sonrası kavramının hem teorik hem de pratik felsefenin alanına girmesiyle aslında ideoloji kavramına karşılık gelen bir yeniyapımdan (neologism) fazlası olmadığı ileri sürülecektir. (shrink)

I consider Agnes Callard's _Aspiration_, primarily with regard to its characterization of aspirants as having a partial grasp of a value and being oriented toward their own self-improvement, and to its descriptions of individual case studies, primarily those of Alcibiades and the "good music student" who wishes to learn more about music for its own sake. While she surely has a real phenomenon in view, her theorization of it is more baffling than enlightening, hemmed in by bizarre side conditions on (...) what could count as a reason for pursuing something and by curiously anhedonic exemplars. Her agents have no actual desire to engage in their pursuits, only intellectual respect for them, and no reason to do so: Callard substitutes for "partial grasp of a reason" the idea of two-faced "proleptic reason", whose two faces are a non-aspirational reason the agent has and an aspirational reason the agent doesn't have. Despite the book's subtitle and occasional obiter dicta, she has no concept of becoming, or agents who understand themselves as deepening their engagement with something out of interest in it. (shrink)

One of the important ethical concepts that has occupied the minds of many philosophers in the past years is the concept of "moral certainty". This means whether there are moral propositions that are so certain that no doubt or argument or evidence can face them. According to some philosophers, for example, the statement "the wrongness of killing innocent people" brings us such moral certainty. Among the philosophers who have written in this field, two basic readings of Nigel Pleasants and (...) Michael Kober can be mentioned. Pleasant considers moral certainty to be an absolute and natural concept that is the basis of our moral judgments, and on the other hand, Kober considers moral certainty to be a relative concept and believes that our certainties are rooted in linguistic society, culture and time. In this article, we try to address the different dimensions of the concept of "moral certainty" and the importance of its application in two different and important readings. (shrink)

Tussen zijn veertigste en zijn zestigste levensjaar was Jan Hendrik van den Berg (1914) een uitermate succesvol en populair auteur. Boeken van zijn hand, zoals Metabletica (1956) en Medische macht en medische ethiek (1969), waren ongekende bestsellers. Hij was de Nederlandse vertegenwoordiger van een belangrijke Europese stroming in de filosofie: de historische fenomenologie. In de jaren zeventig raakte hij echter in conflict met zijn tijd. Terwijl de Nederlandse publieke opinie een wending naar links doormaakte, bond Van den Berg de strijd (...) aan tegen verloedering, hooliganisme en anarchisme. Dit ging ten koste van zijn populariteit, maar niet van zijn productiviteit, noch van zijn innovativiteit. Tot op de dag van vandaag werkt hij aan een indrukwekkend , panoramisch oeuvre. Hij is de belangrijkste Nederlandse filosoof sinds Bolland. -/- Deze studie wil het werk van Van den Berg reconstrueren, situeren en beoordelen. Reconstrueren door de methodische en thematische coherentie ervan zichtbaar te maken. Situeren door het te confronteren met dat van andere, verwante auteurs zoals Husserl, Freud, Bachelard en Foucault. Beoordelen door na te gaan in hoeverre Van den Berg de inzet van zijn project, zowel inhoudelijk als methodologisch, waarmaakte. -/- Het werk van Van den Berg is geen curiosum, maar opvallend actueel. Hij onderzoekt het begin, de aanvang van wetenschappelijke en maatschappelijke ontwikkelingen waarvan het belang in de huidige situatie met nadruk zichtbaar wordt. Zijn beeldende stijl wekt de geschiedenis van de wetenschap tot leven, maar werd vaak als ‘anekdotisch’ afgedaan; zijn talent voor polemiek lokte soms felle reacties uit en zijn methodologische flexibiliteit maakte hem een gemakkelijk doelwit van academische kritiek. Aan de positieve kant van de balans staan echter zijn intellectuele enthousiasme en zijn internationale faam. Zijn werk verdient een rehabilitatie. (shrink)

Tussen zijn veertigste en zijn zestigste levensjaar was Jan Hendrik van den Berg (1914) een uitermate succesvol en populair auteur. Boeken van zijn hand, zoals Metabletica (1956) en Medische macht en medische ethiek (1969), waren ongekende bestsellers. Hij was de Nederlandse vertegenwoordiger van een belangrijke Europese stroming in de filosofie: de historische fenomenologie. In de jaren zeventig raakte hij echter in conflict met zijn tijd. Terwijl de Nederlandse publieke opinie een wending naar links doormaakte, bond Van den Berg de strijd (...) aan tegen verloedering, hooliganisme en anarchisme. Dit ging ten koste van zijn populariteit, maar niet van zijn productiviteit, noch van zijn innovativiteit. Tot op de dag van vandaag werkt hij aan een indrukwekkend , panoramisch oeuvre. Hij is de belangrijkste Nederlandse filosoof sinds Bolland. -/- Deze studie wil het werk van Van den Berg reconstrueren, situeren en beoordelen. Reconstrueren door de methodische en thematische coherentie ervan zichtbaar te maken. Situeren door het te confronteren met dat van andere, verwante auteurs zoals Husserl, Freud, Bachelard en Foucault. Beoordelen door na te gaan in hoeverre Van den Berg de inzet van zijn project, zowel inhoudelijk als methodologisch, waarmaakte. -/- Het werk van Van den Berg is geen curiosum, maar opvallend actueel. Hij onderzoekt het begin, de aanvang van wetenschappelijke en maatschappelijke ontwikkelingen waarvan het belang in de huidige situatie met nadruk zichtbaar wordt. Zijn beeldende stijl wekt de geschiedenis van de wetenschap tot leven, maar werd vaak als ‘anekdotisch’ afgedaan; zijn talent voor polemiek lokte soms felle reacties uit en zijn methodologische flexibiliteit maakte hem een gemakkelijk doelwit van academische kritiek. Aan de positieve kant van de balans staan echter zijn intellectuele enthousiasme en zijn internationale faam. Zijn werk verdient een rehabilitatie. (shrink)

Bu makalede Antalya Müzesi tarafından yürütülen 2016 yılı Perge kazıları kapsamında Batı Nekropo-lisi’nden ele geçen üç Hellence mezar yazıtı tanıtılmaktadır. MS II. yüzyılın sonu ile MS III. yüzyılın başına tarihlenen yazıtların ilk ikisi lahit, üçüncüsü ise bir mezar odası üzerinde yer almaktadır. Söz konusu belgeler öncelikli olarak mezarların uygunsuz kullanımı sonucunda tahsil edilecek olan ceza miktarları ile bu miktar-ların ödeneceği kasalara ilişkin yapılacak olan çalışmalarda bir veri oluşturabilecek niteliktedir. Ayrıca yazıt-larda yer alan kişilerin hem kent hem de bölgede nadiren görülen (...) ya da hiç karşılaşılmamış olan isimleri ise onomastik çalışmalara katkı sunacaktır. (shrink)

Öz -/- Antikçağ’dan modern dönemlere değin kadınların mevcut durumlarının iyileştirilmesine dair çalışmaların sayısının oldukça yetersiz kaldığını söylemek yanlış olmayacaktır. Bu bağlamda siyaset felsefesinin kurucu metinlerinden olan Devlet’in hem yazıldığı dönem hem de takip eden iki milenyuma yakın süre hesaba katıldığında kadınların toplumdaki rolü ve konumu üzerine oldukça radikal ve yenilikçi fikirleri barındırdığı açıktır. Bu çalışmada Platon’un diğer çalışmaları da hesaba katılmakla birlikte özellikle Devlet adlı eseri nezdinde nasıl olup da kimi düşünürlerce hem bir mizojinist hem de bir kadın hakları savunucusu (...) sayıldığı; hem bir kadın düşmanı hem de proto-feminist olarak görülebildiği incelenecek ve Platon bu bağlamda yeniden ele alınacaktır. Anahtar Kelimeler: Platon, Kadın Hakları, Devlet, Feminizm, Mizojini -/- Abstract -/- It is safe to propound that the quantity of studies on the amelioration of the present conditions of women from antiquity through to modern times is quite insufficient. In this context, it seems that the Republic by Plato, which is one of the founding texts of political philosophy, has provided quite radical and innovative ideas about the role and position of women in society, considering into account both its production period and the next two millenniums. This study, based particularly upon his Republic and other works, aims to re-consider how Plato is regarded both as a misogynist and a women's rightist, or both as a woman hater and a proto-feminist by certain scholars. -/- Keywords: Plato, Woman Rights, Republic, Feminism, Misogyny. (shrink)

“İntihar Üzerine” (Ek 1) ve “Ruhun Ölümsüzlüğü Üzerine” (Ek 2) denemeleri, David Hume’un din bağlamında dogmatik inanışları, uslamlamaları en keskin bir biçimde eleştirdiği yazılarıdır. Görgül felsefesinin temel doğruları ve izlediği kuşkucu yöntem uyarınca ortaya koyduğu sonuçlar, bu denemelerin hem yayınlandıkları dönemde hem de sonrasında pek çok olumsuz eleştiriyle karşılaşmasına yol açmıştır. İnsanın doğasına ilişkin her türlü konuyu soruşturma niyetliliği ile yola çıkan Hume, dogmatik dinin ve uygulamalarının köklendiği inanışları ve uslamlamalarını da aynı niyetle irdelemiştir. Özellikle döneminde yaşanan toplumsal sorunların bu (...) dogmalara duyulan kuşkusuz inançlardan köklendiğini göstermeye çalıştığı bu iki denemenin, yine aynı dogmalara dayanarak eleştirilmesi, basımının engellenmesi ve metinlere müdahale edilmesi ise ironiktir. Bu çalışmada, Hume’un her iki denemedeki savlarının bir çözümlemesi değil, denemelerde ele alınan sorunun ne kadar gerçek olduğu, bu iki denemenin yayınlanma süreci örnek gösterilerek incelenecektir. (shrink)

Sinema, genel olarak tüm sanat dalları, aynı anda hem bir sanat dalı ve politik-ekonomik bir kurumdur. Bir yanda elimizde hareketli imgeleri ışıkla selüloidden geçirerek ekrana yansıtan mecra film vardır. Tek tek filmler ise biçim ve içeriklerine göre birbirlerinden ayrılan ve analiz edilen münferit estetik objelerdir. Öte yanda ise film endüstrisi yer alır - filmleri planlayan, üreten, pazarlayan ve kitlelere izleten sanatsal, teknik ve ekonomik araçların oluşturduğu komplike ağ. Doğumundan bu yana sinemanın estetik ve politik açıları farklı formlarda birçok teorik analize (...) maruz kalmış, karşılığında bu analizler de çeşitli eleştirilerle irdelenmiştir. Bu metin bu analizlerin ve onlara yöneltilen eleştirilerin kısa bir incelemesini ve ardından film teorisine farklı bir yaklaşımın ana hatlarını sunacağım. Foucault ve Deleuze'ün fikirlerinden yola çıkan bu "anarşist" film teorisi, geçerli bir eleştirel metodoloji oluşturmanın yanısıra filmin özgürleştirici potansiyeline ışık tutmayı amaçlamaktadır. (shrink)

Mutluluk kavramı Fârâbî felsefesinin merkezî kavramıdır. Ona göre mutluluk insanî yetkinliğin en üst noktası ve insanın doğal amacıdır. İnsanı bu hayatta dünya mutluluğuna ve öteki dünyada sonsuz mutluluğa ulaştıracak olan dört tür erdem vardır. Bunlar teorik erdemler, düşünme erdemleri, ahlakî erdemler ve sanatsal erdemlerdir. Düşünme erdemleri teorik erdemlere bağlı iken, ahlakî erdemler ile sanatsal erdemler de düşünme erdemlerine ve teorik erdemlere bağlıdır; çünkü iyinin ve kötünün belirlenmesi, sanatsal ve meslekî becerilerin kazanılması bilgiyle mümkün olmaktadır. Bu bağlamda mutluluk iyiyi kötüden, doğruyu (...) yanlıştan ve güzeli çirkinden ayırma meselesidir. İnsanın bu ayrımı yapması ise iyinin doğru bilgisine ulaşmasıyla yani ‘iyi ayırt etme gücü’yle mümkün olmaktadır. Fârâbî ‘iyi ayırt etme gücü’yle sağlam bir mantık bilgisine sahip olmayı kastetmektedir. Bu nedenle ona göre mantık bilmeyen insanın en üstün iyi olan mutluluğa ulaşması söz konusu değildir. Mantık, hem bağımsız bir disiplin, hem de insanı hakikate yani en üstün mutluluğa ulaştıracak olan ilimler için hazırlık niteliğinde bir alet ilmidir. (shrink)

Bilim ve din arasındaki etkileşimler hem tarihsel olarak hem de günümüzde çeşitli ve karmaşıktır. Modeller, verileri anlamlandırmak için faydalı olabilir. Bu makale, bilim-din etkileşimlerini tanımlamak için önerilen dört ana model türünü karşılaştırarak, onların güçlü ve zayıf yönlerini vurgulamaktadır. Bilimsel ve dini bilgiyi ilişkilendirme görevinde 'bütünleyici' modelin en verimli olduğu sonucuna varılmıştır.

Ahlak ve ilişkili konular, içinde bulunduğumuz dönemde psikolojinin çeşitli alt disiplinlerinin ortak ilgisi olarak görünüyor. Ahlaka artan bilimsel ilginin olası pek çok sebebi olabilir ancak günümüz toplumsal yaşamının pratik açıdan ahlakı anlamak, tanımlamak, tesis etmek ihtiyacı da meseleye ayrı bir boyut kazandırıyor. “Daha ahlaklı bir toplum mümkün mü ya da ahlaklı bireyleri en etkin nasıl yetiştiririz?” sorularını yanıtlamanın önündeki en önemli engel, ahlakın herkesçe mutabık kalınan evrensel bir çerçeveden yoksun olmasıdır. İşte bilimsel ilgi de bu noktada işlevsellik kazanıyor. Ayrıca zamanımıza (...) has bir sorun olmasa da göz hizamızda olan “insanın insana ettiğinin” tahammülü zor sonuçları, ahlaka daha güçlü bir gereksinim yaratıyor. Hem artan bilimsel ilgi hem de reel dünyanın ihtiyacı ile ahlak alanı artık belirli disiplinlerin kalıbına sığmamakta, ahlak psikolojisi, kökleri pek çok disipline uzanan bir ağaç misali toprağın üzerinden başını uzatmaktadır. Elbette ahlak psikolojisi tabiri de ahlak psikolojisi alanında bir eser ortaya koyma çabası da bu kitap ile ortaya çıkmadı. Türkiye’de psikoloji alanının öncülerinden olan ve ilk ahlak psikolojisi çalışmalarına imza atan merhum Prof. Dr. Erol Güngör’ün görev yaptığı Selçuk Üniversitesinde yıllar sonra yeniden psikoloji çalışmaları yürütülmesi, üstelik onun öncelikli çalışma alanı olan ahlak konusunun yeniden burada çalışılması gurur verici bir husus. Umuyoruz ki Necip Fazıl’ın dediği gibi “bu öksüz yapının ustada kalmamasına” mütevazı bir ölçüde de olsa bu eserle bir katkı yapmış olalım. Zira bir disiplin olarak ahlak psikolojisinin bu kurumsallaşma deneyiminde öncelikli ihtiyaçlarından biri de sistematik olarak psikoloji ve ahlak bağlantısını ele alarak konu ve kavramlarını tasnif edecek bir kitaptır. (shrink)